Tải Giáo án môn Ngữ văn lớp 7 bài 8 - Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>CA DAO DÂN CA</b>

<b>NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH</b>
<b>I/ MỤC TIÊU: Học xong bài này học sinh phải:</b>

<b>1. Kiến thức:</b>

<i><b>-</b></i> Hiểu khái niệm ca dao - dân ca.

<i><b>-</b></i> Nắm được nội dung, ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu
của ca dao dân ca qua những bài ca thuộc chủ đề tình cảm gia đình.
<b>2. Kĩ năng:</b>

<i><b>-</b></i> Đọc hiểu phân tích ca dao dân ca trữ tình.

<i><b>-</b></i> Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh, ẩn dụ, những mơ típ
quen thuộc trong các bài ca dao trữ tình về tình cảm gia đình.

<b>3. Thái độ:</b>

<i><b>-</b></i> Giáo dục lịng u thương kính trọng những người thân trong gia
đình.

<b>II/ PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY</b>
<i><b>-</b></i> Chứng minh, nêu vấn đề, thảo luận,…
<b>III/ CHUẨN BỊ:</b>

<i><b>-</b></i> Giáo viên: bảng phụ, tài liệu tham khảo,...
<i><b>-</b></i> Học sinh: bài soạn, bảng phụ,…

<b>IV/ TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:</b>

<b>1. Ổn định lớp: Nắm sĩ số, nề nếp lớp. (1 phút)</b>
<b>2. Kiểm tra bài cũ: (7 phút)</b>

<i><b>-</b></i> Em hãy phân tích tình cảm của hai anh em Thành và Thủy ở bài
“Cuộc chia tay của những con búp bê”

<i><b>-</b></i> Qua bài văn: “Cuộc chia tay của những con búp bê” tác giả muốn
nhắn gửi đến mọi người điều gì?

<b>3. Nội dung bài mới: </b>
<i><b>a/ Đặt vấn đề.</b></i>

Mỗi người đều sinh ra từ chiếc nơi gia đình, lớn lên trong vòng tay yêu
thương của mẹ, của cha, sự đùm bọc nâng niu của ông bà, anh chị … Mái
ấm gia đình là nơi ta tìm về niềm an ủi, đơng viên, nghe những lời bảo
ban, chân tình. Tình cảm ấy được thể hiện qua các bài ca dao mà hôm nay
các em sẽ được tìm hiểu.

<i><b> b/ Triển khai bài.</b></i>

<b>HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ</b>
<b>TRÒ</b>

<b>NỘI DUNG KIẾN THỨC</b>
<b>Hoạt động 1:</b>

Đọc chú thích SGK trang 35 cho biết
thế nào là ca dao, dân ca?

Hiện nay người ta phân biệt hai khái
niệm ca dao và dân ca.

<b>I. Tìm hiểu chung </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Dân ca là những sáng tác kết hợp lời
và nhạc,tức là nhựng câu hát dân gian
trong diễn xướng.

Ca dao là lời thơ của dân ca. Khái
niệm ca dao còn được dùng để chỉ thể
thơ dân gian-thể thơ ca.

<i>GV gọi HS: Đọc 4 bài ca dao và tìm</i>
<i>hiểu từ khó SGK trang 35.</i>

<b>Hoạt động 2:</b>

Nêu đặc điểm chung của 4 bài ca dao
vừa đọc?

Tình cảm mà bài 1 muốn diễn tả là
tình cảm gì?

Hãy chỉ ra cái hay của ngơn ngữ, hình
ảnh, âm điệu của bài ca dao này?
<i>GV hướng dẫn HS tìm những bài có</i>
nội dung kiến thức tương tự.

Cái ngủ mày ngủ cho lâu.

Mẹ mày đi cấy ruộng sâu chưa về.
Bắt được mười tám con trê.

Cầm cổ lôi về cho cái ngủ ăn.

Bài ca dao số 4 diễn tả tình cảm gì?
Của ai?

Tình cảm thân thương được diễn tả
như thế nào?

Ca dao dùng hình ảnh nào diễn tả sự
gắn bó?

Bài ca dao muốn nhắc nhở chúng ta
điều gì?

Những biện pháp nghệ thuật nào được
cả 4 bài ca dao sử dụng?

<b>Hoạt động 3:</b>

Những biện pháp nghệ thuật nào được
cả 4 bài ca dao sử dụng?

<i><b>- Ca dao: lời thơ dân ca và </b></i>
những bài thơ dân gian mang
phong cách nghệ thuật chung
với thơ của dân ca.

<i><b>- Tình cảm gia đình là một trong</b></i>
những chủ đề góp phần thể hiện
đời sống tâm hồn, tình cảm của
người VN.

<b>II. Đọc - hiểu văn bản.</b>
<b>Bài 1</b>

Công lao trời biển của cha mẹ
đối với con và bổn phận của kẻ
làm con trước công lao to lớn
ấy.

Tác giả dân gian dùng hình thức
lời ru, câu hát ru với giọng điệu
thầm kính sâu lắng.

Dùng lối ví von quen thuộc của
ca dao lấy cái to lớn mênh
mông, vĩnh hằng của thiên nhiên
để so sánh với cơng cha nghĩa
mẹ.

<b>Bài 4 </b>

Tình cảm anh em thân thương
trong một nhà.

Anh em tuy hai mà một,cùng

một cha mẹ sinh ra, cùng chung
sống, sướng khổ có nhau trong
một nhà.

Ca dao dùng cách so sánh: quan
hệ anh em được so sánh bằng
hình ảnh như thể chân tay vừa
gần gũi dể hiểu vừa cảm nhận
sự gắn bó.

Nói lên sự gắn bó,bài ca dao
muốn nhắc nhở: anh em phải
hòa thuận để cha mẹ vui lòng.
<b>III. Tổng kết</b>

<b>Nghệ thuật.</b>

Nghệ thuật được sử dụng trong
4 bài ca dao:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Bốn bài ca dao trên cùng hướng về
chủ đề gì?

Nội dung của 4 bài ca dao đó đề cập
đến những tình cảm của ai, đối với ai?

ẩn dụ, đối xứng, tăng cấp,…
<i><b>- Có giọng điệu ngọt ngào mà </b></i>
trang nghiêm.

<i><b>- Diễn tả tình cảm qua những </b></i>
mô tiếp.

<i><b>- Sử dụng thể thơ lục bát và lục </b></i>
bát biến thể.

<b>Y ghĩa văn bản:</b>

Tình cảm đối với ơng bà cha mẹ
anh em và tình cảm của ơng bà,
cha mẹ, anh em và tình cảm ơng
bà, cha mẹ đối với con cháu
ln ln là tình cảm sâu nặng,
thiêng liêng nhất trong đời sống
mỗi con người.

<b>4. Củng cố: (3 phút)</b>
GV: Treo bảng phụ

Trong những từ ngữ sau, từ ngữ nào khơng thuộc “Chín chữ cù lao”?
A. Sinh đẻ. C. Dạy dỗ.

B. Nuôi dưỡng. <i><b>D. Dựng vợ gả chồng.</b></i>
<b>5. Dặn dò: (1 phút)</b>

<i><b>-</b></i> Học thuộc 4 bài ca dao, nội dung, nghệ thuật từng bài.
<i><b>-</b></i> Tìm những bài ca dao khác có chủ đề về tình cảm gia đình.
<i><b>-</b></i> Soạn bài: Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước.
<i><b>-</b></i> Đọc kĩ 4 bài ca dao

</div>

<!--links-->
Giáo án môn Ngữ Văn Lớp 7 (từ tiết 59)

• 165
• 7
• 16