HỘI CHỨNG ỐNG CỔ TAY
Khái niệm
• Hội chứng ống cổ tay
(HC.OCT):
– Chèn ép TK giữa tại
cổ tay.
– Bệnh lý TK ngoại biên
thường gặp nhất
2
Ngun nhân
• CẤP TÍNH:
–
–
–
–
Chấn thương
Gãy xương vùng cổ tay
Bỏng
…
• NGHỀ NGHIỆP:
– Gập/duỗi cổ tay lặp đi
lặp lại
– Bàn phím vi tính
– Dụng cụ rung mạnh
• MÃN TÍNH:
– Thường là tự phát, hoặc:
– Ngoại sinh:
• Bột siết
• Găng tay chật
• Nắm tay chặt và lặp đi lặp
lại ± dụng cụ rung mạnh
– Nội sinh:
• Viêm tăng sinh bao gân
• Sẹo do giải phóng OCT
trước.
3
Chẩn đốn
• Lâm sàng:
– Dị cảm, đau, tê mặt lịng bàn
tay vùng TK giữa chi phối
– Tăng đau với hoạt động
hàng ngày (lái xe, cầm tách
nước, đánh máy…)
– Giảm đau và dị cảm: mát-xa
hay vẫy bàn tay
– Mất cảm giác và yếu cơ mô
cái: dấu hiệu trễ
4
Chẩn đốn
• Nghiệm pháp kích thích:
(60 giây)
5
Chẩn đốn
• Chẩn đốn điện:
– Lâm sàng mơ hồ
– Nghi ngờ có bệnh lý TK khác
6
Chẩn đốn phân biệt
• Bệnh lý rễ cổ
• Bệnh lý đám rối cánh tay
• Hội chứng cơ sấp trịn
(chèn ép TK giữa ở đoạn gần cẳng tay)
• Chèn ép TK ngón
• Bệnh lý TK (hệ thống):
– Rượu, Đái tháo đường, Suy giáp, Viêm khớp dạng
thấp
• …
7
Mức độ HC.OCT
•
•
•
•
Chức năng
Nhẹ
Trung bình
Nặng
8
Điều trị
• Bảo tồn:
– Nẹp cổ tay (trung tính)
– Thay đổi hoạt động
– Chích Cortison vào ống
cổ tay (khơng phải vào
TK giữa)
– NSAIDs
(nonsteroidal
anti-inflammatory drugs)
– Kiểm soát bệnh hệ thống
nền (Đái tháo đường,
Viêm khớp dạng thấp,…)
9
Điều trị
• Phẫu thuật:
– Chỉ định:
• Teo / Yếu cơ mơ cái
• Mất cảm giác (khám
khách quan)
• Điện thế tự phát trên
điện cơ đồ
• Triệu chứng kéo dài
hơn 1 năm dù đã điều
trị bảo tồn phù hợp
– Mục đích:
• Loại bỏ chèn ép TK
• Cải thiện đường đi của TK
• Ngăn ngừa tổn thương TK
tiến triển
10
PHCN sau mở giải phóng HC.OCT
• Ngày 0 – 7:
– Gấp – duỗi cổ tay nhẹ nhàng
– Gấp – duỗi ngón tay hồn tồn
• Ngày 7:
– Bỏ băng gạc
– Cho phép tắm vịi sen (khơng ngâm tay trong nước)
– Ngưng nẹp (bệnh nhân thấy dễ chịu)
11
PHCN sau mở giải phóng HC.OCT
• Ngày 7 – 14:
– Dùng tay vào hoạt động hàng ngày theo khả
năng chịu đau
• Tuần 2:
– Cắt chỉ
– Bài tập ROM và sức mạnh tăng dần
– Mát-xa sẹo sâu, Siêu âm sẹo
– Sẹo đau nhiều: kỹ thuật giải mẫn cảm
– Kiểm soát đau và phù: găng, kích thích điện
12
PHCN sau mở giải phóng HC.OCT
• Tuần 2 – 4 :
– Tăng thêm nhiều hoạt động tỉ mỉ hơn
– Trở lại công việc tùy mức độ đau
– Tập mạnh sức kẹp / sức cầm nắm
13
Cảm ơn các bạn!
14