NHỮNG GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VINH

NHỮNG GIẢI PHÁP PHÒNG NGỪA VÀ HẠN CHẾ RỦI RO TÍN
DỤNG TẠI CHI NHÁNH NGÂN HÀNG NGOẠI THƯƠNG VINH
I. Ý nghĩa của việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi nhánh
Ngân hàng ngoại thương Vinh
1. Ý nghĩa của việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi nhánh
Ngân hàng ngoại thương Vinh
Việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng có ý nghĩa quyết định đến sự tồn
tại và phát triển của ngân hàng trong nền kinh tế thị trường. Rủi ro là những sự
kiện xảy ra ngoài ý muốn và ảnh hưởng xấu đến hoạt động kinh doanh của ngân
hàng thương mại.
Do đặc thù của các ngân hàng thương mại là kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ
tín dụng, công việc chủ yếu của các ngân hàng là đi vay và cho vay. Nên hoạt động
kinh doanh của ngân hàng thương mại luôn chứa đựng những rủi ro “tiềm ẩn”, nó
có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Rủi ro có tác động rất lớn đến hoạt động của các ngân
hàng thương mại, làm cho hiệu quả hoạt động của ngân hàng bị giảm sút một cách
nhanh chóng. Thực tế đã chứng minh, trong hoạt động kinh doanh nói chung và
kinh doanh tín dụng của ngân hàng nói riêng, lợi nhuận đạt được càng cao thì mức
độ rủi ro càng lớn. Vì vậy đi đôi với việc đẩy mạnh kinh doanh thì việc phòng
ngừa và hạn chế rủi ro cũng phải được quan tâm đúng mức.
Việc kinh doanh, rủi ro, phòng ngừa và hạn chế rủi ro có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau. Nếu hoạt động kinh doanh tốt nhưng khả năng phòng ngừa và hạn
chế rủi ro lại kém thì hoạt động kinh doanh đó chưa có hiệu quả và ngược lại.
Trong điều kiện nền kinh tế Việt nam hiện nay rủi ro tín dụng cần được quan
tâm đúng mức hơn bởi hậu quả do nó mang lại là rất lớn, nó ảnh hưởng xấu đến
hoạt động của các ngân hàng, gây ra phản ứng dây chuyền trong cả nền kinh tế,
làm suy thoái nền kinh tế, rối ren trong xã hội. Vì vậy đòi hỏi các nhà quản lý ngân
hàng cần phải quan tâm đến hoạt động tín dụng để có những giải pháp phòng ngừa
và hạn chế những rủi ro đó.
2. Phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ của Chi nhánh Ngân hàng ngoại
thương Vinh trong năm 2005 và những năm sắp tới.
Bước vào năm 2005 năm mở đầu cho chiến lược phát triển kinh doanh 5

năm (2005 - 2010). Nhiệm vụ của Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh rất
nặng nề. Nhận thức rõ điều này Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh đã xác
định con đường riêng cho mình. Ngân hàng sẽ tiếp tục phát huy nội lực và truyền
thống, đẩy mạnh đổi mới công nghệ và phát triển nguồn nhân lực, tăng sức cạnh
tranh của các sản phẩm dịch vụ ngân hàng, nhằm nâng cao lợi nhuận, góp phần vào
việc thực hiện sự nghiệp phát triển kinh tế tỉnh và cả nước.
Phương hướng nhiệm vụ năm 2005
Với mục tiêu xây dựng mô hình ngân hàng thương mại có cơ cấu tổ chức
tinh gọn, phù hợp với thực tế hoạt động của mình nhằm mang lại hiệu quả cao
nhất, từng bước hội nhập với các ngân hàng khu vực và thế giới đặc biệt là trong
xu thế quốc tế hoá trong hoạt động của ngân hàng ở nước ta trong những năm sắp
tới.
Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh đã đề ra phương hướng nhiệm vụ
cụ thể cho năm 2005 là:
* Đẩy mạnh công tác huy động vốn thông qua việc đa dạng hoá và nâng cao
chất lượng các sản phẩm và dịch vụ ngân hàng hiện đại nhằm đạt kế hoạch tăng
trưởng nguồn vốn từ 15% - 20% so với năm 2004.
* Tiếp tục phát triển tín dụng bền vững và hiệu quả, đạt mục tiêu tăng trưởng
từ 10% - 15%. Chú trọng quản trị rủi ro, nâng cao chất lượng thẩm định phương
án, dự án vay vốn, tuân thủ các quy trình nghiệp vụ tín dụng nhằm hạn chế nợ quá
hạn mới phát sinh.
* Tích cực tìm kiếm các dự án trung dài hạn có hiệu quả, khả thi để đầu tư.
Phấn đấu nâng dần tỷ trọng vốn đầu tư trung dài hạn đạt 35% trong tổng dư Nợ.
* Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ nhằm nâng cao chất lượng hoạt động
Ngân hàng. Tiếp tục thực hiện việc ứng dụng các mô hình quản lý theo chuẩn mực
quốc tế để nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực quản lý điều hành.
* Triển khai phòng giao dịch tại địa bàn Bến Thuỷ (Vinh) phục vụ tốt hơn
các khách hàng hiện có đồng thời mở rộng thị phần ở khu vực này.
* Xúc tiến việc xây dựng trụ sở mới của Chi Ngân hàng ngoại thương Vinh
tại 21 Quang Trung, thành phố Vinh.

* Tăng cường giáo dục tư tưởng và đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ công
nhân viên, đặc biệt chú trọng đến đội ngũ cán bộ mới được tuyển dụng. Xây dựng
văn hoá mới trong công sở.
* Đẩy mạnh công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ nhằm không ngừng nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và ngoại ngữ. Tiếp tục tuyển dụng thêm cán bộ
để đảm bảo đủ việc đủ người. Nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc.
* Phấn đấu đạt mức tăng trưởng lợi nhuận tăng 10% - 20% so với năm 2004,
hoàn thành chỉ tiêu nộp ngân sách nhà nước.
* Chuẩn bị cơ sở vật chất kỹ thuật và cán bộ để đáp ứng yêu cầu triển khai
tốt các chương trình tái cơ cấu theo chỉ đạo của ban lãnh đạo Ngân hàng ngoại
thương Việt nam.
II. Một số biện pháp phòng ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng tại Chi
nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh.
Trong hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thương mại luôn tiềm ẩn
nhiều rủi ro, nó có thể xảy ra bất cứ lúc nào và hậu quả cho nó mang lại không thể
lường trước được. Do đó, tất cả các ngân hàng nói chung và Chi nhánh Ngân hàng
ngoại thương Vinh nói riêng luôn phải tìm ra các biện pháp hữu hiệu để phòng
ngừa và hạn chế rủi ro. Đây là nhiệm vụ mang tính chất sống còn đối với hoạt động
kinh doanh của các ngân hàng.
Có rất nhiều biện pháp đã được đưa ra không nhằm ngoài mục đích phòng
ngừa và hạn chế rủi ro tín dụng. Tuy vậy, mỗi biện pháp đó có được áp dụng vào
ngân hàng hay không còn tuỳ thuộc vào đặc điểm, tính chất và tình hình kinh
doanh tín dụng của mình. Riêng tại chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh các
biện pháp nhằm phòng ngừa và hạn chế rủi ro luôn được ban lãnh đạo ngân hàng
chú trọng đến trong quá trình hoạt động kinh doanh của mình.
1. Xây dựng một quy trình xét duyệt cho vay khoa học và hợp lý.
1.1. Thẩm định dự án
Mục đích của việc thẩm định dự án là việc xác định giới hạn an toàn của
quan hệ tín dụng giữa ngân hàng và khách hàng. Đây là khâu đầu tiên trong quy
trình cho vay đối với khách hàng và có tính chất quyết định đối với sự an toàn của

khoản tiền cho vay. Trong giai đoạn này các cán bộ tín dụng phải đi sâu, tìm hiểu
tình hình tài chính, khả năng sinh lời, khả năng hoàn trả nợ thông qua các nguồn
tin từ khách hàng, báo chí, các phương tiện thông tin đại chúng và quan trọng hơn
cả là thông tin do cán bộ tín dụng điều tra, thu thập khi khảo sát thực tế tại doanh
nghiệp vay vốn.
Tính chính xác, hợp lý, tính hiện thực phải được xuyên suốt quá trình thẩm
định dự án của các cán bộ tín dụng và đối với người lãnh đạo trước khi đưa ra
quyết định cuối cùng là cho vay hay không.
Khi tiến hành xét duyệt cho vay, Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh
đã chú trọng đến các vấn đề liên quan đến khách hàng như: Năng lực vay vốn, uy
tín, khả năng tạo ra lợi nhuận, tài sản thế chấp…
Thẩm định dự án đầu tư là một khâu hết sức quan trọng, nó quyết định đến
hiệu quả đầu tư tín dụng của ngân hàng. Vì vậy, đòi hỏi cán bộ tín dụng phải là
người có năng lực chuyên môn vững vàng, có khả năng tổng hợp thông tin và phán
đoán chính xác các vấn đề có như thế thì công việc thẩm định dự án đầu tư mới
được thực hiện tốt.
Ngoài ra chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh còn yêu cầu khách hàng
thế chấp thêm tài sản cho ngân hàng. Giải pháp này thực tế có lợi cho cả đôi bên.
Ngân hàng thì có tài sản nhằm bù đắp cho khoản vay khi có rủi ro xảy ra và khách
hàng thì được vay vốn để tiến hành sản xuất kinh doanh.
Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh hoạt động dựa trên nguyên tắc
không đẩy khách hàng đến tình trạng phá sản. Vì vậy, trong quá trình thu nợ Ngân
hàng luôn tìm biện pháp giúp đỡ khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ do
nguyên nhân khách quan mang lại. Đây là cách tốt nhất để xử lý các khoản tín
dụng có khả năng xảy ra rủi ro cho ngân hàng.
1.2. Đánh giá khách hàng
Rủi ro trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng chủ yếu xuất phát từ phía
khách hàng do đó khi quyết định cho vay phải tiến hành đánh giá khách hàng một
cách kỹ lưỡng, chính xác. Việc đánh giá này được thực hiện trên các khía cạnh sau:
* Đánh giá năng lực vay vốn

Khi cho vay Ngân hàng không chỉ quan tâm đến khả năng trả nợ của khách
hàng mà còn quan tâm đến năng lực pháp lý của người vay vốn trừ khi khoản vay
đó được cha, mẹ hoặc người giám hộ ký vào đơn xin vay.
Đối với doanh nghiệp vay vốn thì Ngân hàng đề nghi tất cả các cán bộ, các
thành viên của doanh nghiệp cùng ký tên xin vay. Nếu điều đó không được thực
hiện thì cán bộ tín dụng xem xét và yêu cầu người đại diện có thẩm quyền trước
pháp luật ký thay.
* Uy tín của khách hàng
Uy tín của khách hàng có liên quan trực tiếp đến việc trả nợ, nó phản ánh
việc sẵn sàng trả nợ, thực hiện tất cả các giao ước trong các điều khoản của hợp
đồng tín dụng. Uy tín có ý nghĩa hết sức quan trọng, nó thể hiện sự trung thực, liêm
chính của doanh nghiệp.
Nếu người đi vay không có uy tín hoặc uy tín thấp thì các cán bộ tín dụng
ngân hàng sẽ không yên tâm mặc dù các khoản nợ vẫn được hoàn trả. Các trường
hợp cho vay này ngân hàng luôn giám sát kỹ lưỡng các hoạt động của khách hàng
nếu đến hạn thu mà khách hàng có khả năng hoàn trả ngân hàng sẽ tiến hành thu
nợ ngay. Uy tín của khách hàng không chỉ thể hiện trong quan hệ với ngân hàng
mà còn thể hiện trong quan hệ với bạn hàng có quan hệ kinh tế.
* Vốn và khả năng tạo ra lợi nhuận
Khi xem xét và quyết định cho vay đối với một khách hàng, các cán bộ tín
dụng Ngân hàng luôn xem xét vốn tự có của khách hàng là bao nhiêu để đảm bảo
việc cho vay được an toàn. Bên cạnh đó, khi cho vay ngân hàng thẩm định xem
khách hàng sử dụng vốn như thế nào, hiệu quả và khả năng sinh lợi là bao nhiêu?
Bởi vì khoản vay được trả từ chính lợi nhuận trong hoạt động của khách hàng
chứng tỏ phương án sản xuất của khách hàng có hiệu quả và khả năng trả nợ của
khách hàng là lớn. Bên cạnh đó đối với tất cả các khách hàng vay vốn nguồn trả nợ
chính luôn xuất phát từ lợi nhuận trong hoạt động kinh doanh của chính mình.
* Tài sản đảm bảo
Một trong ba nguyên tắc tín dụng là tiền vay phải có tài sản đảm bảo. Đây là
biện pháp nhằm hạn chế rủi ro khi khách hàng không có khả năng trả nợ. Trên thực

tế hoạt động cho vay, Chi nhánh Ngân hàng ngoại thương Vinh cũng như các Ngân
hàng khác luôn quán triệt nguyên tắc cho vay có đảm bảo (ngoại trừ những khách
hàng có quan hệ tín dụng thường xuyên với ngân hàng và có uy tín tốt với ngân
hàng). Tài sản đảm bảo phải là hàng hoá có giá trị, có thị trường tiêu thụ để nếu có
sự kiện khách hàng không có khả năng trả nợ Ngân hàng có thể bán để thu hồi nợ.
Tuy vậy tài sản bảo đảm thường có giá trị thấp hơn giá trị của khoản vay nên biện
pháp này không được Ngân hàng xem trọng như các chỉ tiêu xét duyệt cho vay
khác.
* Phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp
Phân tích tình hình tài chính của khách hàng có vai trò quan trọng trong hoạt
động tín dụng của Ngân hàng. Việc phân tích chủ yếu chú trọng đến khả năng tự
chủ về tài chính, khả năng sinh lời, khả năng thanh toán thông qua một số các chỉ
tiêu như:
Hệ số này càng cao thì chứng tỏ sự an toàn trong hoạt động càng cao. Ngân hàng
có thể đầu tư vào các doanh nghiệp có hệ số này cao.
Hệ số vốn tự có =
Tổng vốn tự có tham gia đầu tư
Tổng vốn đầu tư
* Khả năng sinh lời của hoạt động sản xuất kinh doanh
Tổng vốn tự có của doanh nghiệp
Hệ số an toàn vốn =
Tổng tài sản nợ
Vấn đề mà Ngân hàng quan tâm là hiệu quả sinh lời của hoạt động sản xuất
kinh doanh vì đây là yếu tố quyết định đến khả năng trả nợ của khách hàng. Để
đánh giá được khả năng này Ngân hàng thường xem xét các chỉ tiêu sau:
Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu =
Lợi tức sau thuế
Doanh thu thuần
Chỉ tiêu này cho biết trong một đồng doanh thu thuần thì tạo ra bao nhiêu
đồng lợi nhuận ròng sau thuế. Khi đánh giá chỉ tiêu này người ta phải tính cho một

thời kỳ dài nếu lợi nhuận có xu hướng tăng lên liên tục là tốt, mặt khác phải dựa
vào chu kỳ sản phẩm để dự đoán khả năng sinh lời trong thời gian tới.