TỔN THƯƠNG cơ bản của tế bào và mô (GIẢI PHẪU BỆNH) (chữ biến dạng do slide dùng font VNI times, tải về xem bình thường)

TỔN THƯƠNG CƠ BẢN
CỦA TẾ BÀO VÀ MÔ


CƠ THỂ

HỆ THỐNG

TẠNG

MÔ

TẾ BÀO


1856, RUDOLPH VIRCHOW:
Bệnh tật là do những tổn thương,
rối loạn của tế bào


SƠ ĐỒ TẾ BÀO


SINH TỒN

HOẠT ĐỘNG

CHUYỂN HÓA

CỦA TẾ BÀO

THÍCH NGHI

SINH SẢN


Màng
Màngtế
tếbào:
bào:dinh
dinh

Ty
Tythể:
thể:sinh
sinhnăng
năng

dưỡng,
dưỡng,thông
thôngtin,
tin,chế
chế

lượng
lượng

tiết
tiết

11..Hoạt

Hoạtđộng
động sinh
sinhtồn
tồncủa
của

tế
tếbào
bào

Lysosome:
Lysosome:chứa
chứa
enzyme
enzyme

Bào
Bàovật
vậtkhác
khác


MÀNG TẾ BÀO

•

(1) Vận chuyển tích
cực

•

(2) Thấm nhận

•

(3) Tiếp nhận
thông tin

•

(4) Nhập bào

•

(5) Xuất bào


NHẬP BÀO

•

(1) Nuôi dưỡng

(2) Dự trữ

•

(3) Tái hấp thu

(4) Bảo veä

XUẤT BÀO

•

(1) Thải bỏ chất
cặn bả

•

(2) Giải phóng
enzyme

•

(3) Chế tiết

•

(4) Dẫn truyền tín
hiệu

•

(5) Vận chuyển
xuyên màng


TỔN THƯƠNG MÀNG TẾ BÀO

Hóa học, vật lý, độc tố, di truyền

Thay đổi tính thấm

Rối loạn hấp thu

Phospholipase: tổn thương màng

Mất vi mao: hấp thu

Protease: protein nội bào

Mất khả năng thực bào

ATPase: ATP
Endonuclease: chất nhiễm sắc

Độc tố tả: giảm hấp thu Na
Không hấp thu cholesterol

+


TY THỂ

•

(1) Có nhiều ở tế bào hoạt động mạnh

•

(2) Chứa: 70% enzyme, 25% lipid, 1% ARN

•

(2) Hô hấp tế bào, tạo ATP


TỔN THƯƠNG TY THỂ

Phân chia
Biến đổi hình thái
Biến đổi số lượng

Đói ăn, thiếu oxy, nhiễm khuẩn, nhiễm độc,
bệnh cơ bắp
Phồng to, đứt nhú, lắng đọng calci, sắt, Mg,
protein bất thường, thể vùi

Giảm số lượng: ở tế bào gan khi đói
ăn, tiểu đường
Tăng số lượng: bào tương thoái hóa hạt

Hậu quả: giảm ATP, tăng hoạt phosphorylase,

trong bệnh tuyến giáp, tuyến nước bọt,

chuyển hóa yếm khí, phù tế bào, giãn lưới

trong tình trạng mô phì đại

nội bào
Ty thể khổng lồ


TỔN THƯƠNG TY THỂ

Ty thể bình thường

Ty thể giãn lớn ở tế bào tổn thương do
thiếu máu


TỔN THƯƠNG TY THỂ

Ty thể phồng to, mào nhú bị đứt đoạn (TEM) x 10000


TỔN THƯƠNG TY THỂ

Ty thể tăng số lượng
trong tế bào Hurthler của tuyến giáp (HE) x 600


TỔN THƯƠNG TY THỂ

Ty thể chia đơi (TEM) x 10000


THỂ TIÊU

•

(1) Chứa 40 enzyme
hydrolase

•

(2) Chỉ họat động ở pH
acid

•

(3) Tiêu hóa trong và
ngoài tế bào


THỂ TIÊU

•

(4) Chỉ dị hóa, không đồng
hóa

•

(5) Tiêu hóa ngoài tế bào:
viêm, vật lý, hóa học…
giải phóng enzyme thủy
phân

•

(6) Tiêu hóa trong tế bào:
thể tiêu thứ phát

•

+ Dị thực: thức ăn, vật
lạ

•
Thể tiêu được hình thành từ hệ Golgi và
đang dị thực

+ Tự thưc: nguồn gốc nội
tại


RỐI LOẠN SINH TỒN CỦA THỂ TIÊU

Màng bao thể tiêu bị đứt

Thiếu hụt enzyme trong thể

gãy

tiêu

Do sốc, vô oxy, độc tố, thiếu vitamin,

CCl4
Enzyme hydrolase tràn ngập gây tự
thực
Nếu màng bền quá (cholesterol, vit E,
corticoid, kháng histamin): giảm khả
năng đề kháng
Thể tiêu thoái hóa, giãn rộng

Bẩm sinh di truyền theo kiểu lặn
Giảm khả năng thoái gián, gây ứ trệ
trong cơ thể
Ứ đọng trong cơ thể
Bệnh Von Gierke: ứ trệ glycogen ở gan
Bệnh Wilson: Ứ đọng đồng…


TỔN THƯƠNG DO
RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA


TỔN THƯƠNG DO
RỐI LOẠN CHUYỂN HÓA
PHÌ ĐẠI TẾ BÀO
TEO ĐÉT TẾ BÀO

THOÁI HÓA TẾ BÀO

THẤM NHẬP TẾ BÀO

CHẾT TẾ BÀO

PHÌ ĐẠI TẾ BÀO

 Tăng khối lượng, kích thước tế bào, các bào vật tăng kích
thước, số lượng tế bào bình thường

 Nguyên nhân
+ Sinh lý: vận động viên, tử cung có thai
+ Thích nghi: tâm thất trái phì đại do CHA, bệnh van 2
lá…
+ Bù trừ: bẩm sinh 1 thận, mô gan tăng sản, phì đại
bù trừ phần gan bị cắt bỏ
+ Hoạt động nội tiết: u vỏ bào buồng trứng chế tiết
estrogen gây tăng sản NMTC


TỔN
TỔN THƯƠNG
THƯƠNG DO
DO RỐI
RỐI LOẠN
LOẠN CHUYỂN
CHUYỂN HOÁ
HOÁ

1.
1.PHÌ
PHÌĐẠI
ĐẠI

(hypertrophy)
(hypertrophy)

Tim bình thường

Phì đại thất trái


Phì đại thất trái do CHA


Phì đại tế bào gan do tăng hoạt động giải độc: Lưới nội bào không hạt
tăng số lượng