ĐÔ THỊ HÓA Ở CÁC NƯỚC PHÁT TRIỂN VÀ CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN

ĐÔ THỊ HÓA Ở CÁC NƯỚC PHÁT TRIỂN
VÀ CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN
Tỉ lệ dân số thành thị ở trên thế giới

Khu vực 1970 1990 2025 1970 1990 2025
Toàn thế giới
Các nước đang phát triển:
• Các nước kém phát
triển nhất
• Các nước khác
Các nước kinh tế phát triển
1352
654
38

615

689
2282
1401
103

1298

881
5187
4011
532

3479

1177
37
25
13

26

67
43
34
20

36

73
61
57
44

59

84
Dân số đô thị (triệu nười) % dân số đô thị
Bảng tỉ lệ dân số thành thị ở một số nước trên thế giới
Đơn vị %
Tên nước Tỉ lệ dân số
đô thị
Các Nước Phát Triển
Châu Đại Dương

Nauru
Guan
Oxtraylia
Niudilan
Tan Caledonia
Palau
Xalomom
Lb Micoronexia
Xoana
Tonga

72
100
93
91
86
71
70
16
22
22
33
Châu Âu
Anh
Pháp
Áo
Đức
Bắc Âu
Thụy Điển
Nauy

Phần Lan
Nam Âu
Tây Ban Nha
Bồ Đâu Nha
Italia
Đông Âu
Nga
Ucraina
Uzbekixtan
Acmênia
Hurari
Bungari
Rumani
Balan
Bắc Mĩ
Canada
Hoa Kì
Các Nước Đang Phát
Triển
Châu Mĩ La Tinh
Achentina
Venezuela
Uruguay
74
89
76
54
88
84
86

78
62

76
53
90

73
68
37
65
65
70
53
62

79
79


80
89
87
93
Mehico
Xanluxia
Chilê
Pêru
Braxil
Vùng Caribe

Cuba
Trung Mĩ
Xan Kit Ne Vi
Hai Ti
Grinad
Châu Á
Trung Quốc
Đìa Loan
Indônesia
Thái Lan
Philippin
Mianma
Malayxia
Việt Nam
Băngladet
Pakixtan
Apgakixtan
Châu phi
Agiêri
Libi
Ai Cập
Maroc
Xuđăng
Nigieria
Ruand
75
30
87
73
81

65
76
68
33
36
39
38
37
78
42
31
48
29
62
20
37
34



86
43
57
36
44
17
Burkinafaso
Etiopia
Lasotho
Malawi

Uguand
Eritorea
Nigre


17
15
13
14
12
19
21

I. SỰ KHÁC NHAU CỞ BẢN VỀ QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA
Ở CÁC NHÓM NUỚC
Quá trình đô thị hóa có tính chất khác nhau giữa các nước, các vùng
kinh tế có trình độ phát triển khác nhau, có chế độ xã hội khác nhau. Chúng ta
dễ dàng nhận thấy sự khác biệt về mức độ và tính chất đô thị hóa giữa các nước
vì đô thị hóa là quá trình đô thị hóa là quá trình mang tính chất quy luật, các đô
thị phát triển phụ thuộc vào sự phát triển kinh tế- xã hội- văn hóa của đất nước
và của từng vùng.
Đô thị hóa phát triển mạnh trên quy mô toàn cầu làm tăng số lượng các
đô thị lớn, tăng nhanh dân số đô thị và tiử lệ thị dân. Hiện nay, xu hướng phát
triển của thế giới là biến trái đất thành một hành tinh chủ yếu bao gồm các đô
thị (hành tinh bê tông). Đến thế kỉ 21, khi dân số đạt mức ổn định, thì số dân cư
nông thôn thật là nông dân sẽ chỉ là một thiểu số ít ỏi. Dân số đô thị thế giới
2005 đạt tới 47% tổng dân số, ước tính đến 2025 là 61%. Sự gia tăng dân số đô
thi thế giới hiện nay chủ yếu tập chung ở các nước đang phát triển.
Vào giữa thế kỉ 20 các nước kinh tế phát triển dân số đô thị đã đạt trên
50%, trong khi để đạt tỉ lệ này các nước đang phát triển phải mất 75 năm nữa,

tức là vào năm 2025. Các nước chậm phát triển tỉ lệ dân số đô thị thấp đặc biệt
là các nước châu phi và châu Á với tỉ lệ dân cư đô thị dưới 30% dân số. trong
khi đó tỉ lệ dân cư đô thị ở Mỹ La Tinh cao hơn đạt khoảng 70%.
Bảng1: Dân số đô thị và tỉ lệ % dân số sống ở khu vực đô thị năm 1970, 1990
và 2025

Khu vực 1970 1990 2025 1970 1990 2025
Toàn thế giới
Các nước đang phát triển:
• Các nước kém phát
triển nhất
• Các nước khác
Các nước kinh tế phát triển
1352
654
38

615

689
2282
1401
103

1298

881
5187
4011
532

3479

1177
37
25
13

26

67
43
34
20

36

73
61
57
44

59

84
Dân số đô thị (triệu nười) % dân số đô thị

Sự bùng nổ dâm cư đô thị trong thế kỉ tới chủ yếu tập trung ở các nước
đang phát triển. Trong khi vào những năm 60 hơn một nữa dân số đô thị thế
giới tập trung ở các nước kinh tế phát triển. tuy nhiên đến năm 1970 thì dân số

đô thị ở các nước phát triển chỉ nhiều hơn ở các nước đang phát triển cỏ 44
triệu người.Nhưng trong thời gian gần đây, sự chênh lệch dân số đô thị ở các
nước phát triển và các nước đang phát triển tăng lên nhanh chóng, từ 1975 các
cân dân số đô thị giữua hai khu vực đã có sự thay đổi, tỉ lệ dân số đô thị của thế
giới sinh sống ở các nước đang phát triển tăng nhanh. Năm 1990 quá nữa dân
số đô thị thế giới (61%) tập trung ở các nước đang phát triển.
Theo dự đoán dân số đô thị của lien hợp quốc, dân số đô thị thế giới
năm 2025 sẽ tập rung ở các nước đang phát triển gấp 4 lần ở các nước phát
triển.
Tốc độ gia tăng dân số đô thị các nước đang phát triển tăng lên nhanh
chóng trong thời gian ngắn có thể đạt tới con số hơn 4 tỉ người vào năm 2025.
trong khi đó dân số đo thị ở các nước kinh tế phát triển tăng lên chậm, chỉ tăng
từ 881 triệu 1990 lên 1177 triệu năm 2025.
Tốc độ đô thị hóa ở các nước đang phát triển trong những năm gần đây
và trong thời gian tới tỉ lệ thị dân sẽ đạt tới 50% vào năm 2015 và có thể đạt
57% vào năm 2025. Tuy nhiên, trong số đó còn có 47 quốc gia kém phát triển
nhất là những nước ở trong tình trạng kinh tế nghèo nàn, lạc hậu có tốc độ đô
thị hóa thấp, năm 1970 tỉ lệ thị dân đạt có 13%, đến năm 1990 là 20% với 103
triệu dân đô thị, tốc độ gia tăng trung bình là 4,95%/ năm
II. Đô thị hóa ở các nước kinh tế phát triển
Mức độ đô thị hóa cao ở tất cả các nước kinh tế phát triển. Các nước:
Ôxtrâylia, Niudilan, tây âu, bắc mỹ có mức độ đô thị hóa cao, tỉ lệ dân số đô thị
đạ từ 80% trở lên. Còn khu vực Đông và Nam Âu mức độ đô thị hóa còn thấp,
trong đó thấp nhất so với các nước kinh tế phát triển là các nước ĐÔNG
ÂU:63% dân số sống ở khu vực đô thị.
Bảng 2: Dân số đô thị ở các nước kinh tế phát triển qua các năm

Khu vực 1950 1970 2025 1950 1970 2025
Các nước kinh tế phát
triển

• Úc- Niudilân
• Châu Âu
• Nhật Bản
• Bắc Mỹ
• Liên Xô
452

7,5
223,9
42
106,1
62,4
698

13
311
74
167
133
1177

27
458
109
307
277
54,3

74,6
56,2

50,3
63,9
41,5
67

84
67
71
74
57
84

90
85
86
85
----
Dân số đô thị (triệu nười) % dân số đô thị

Cùng với sự khác biệt về trình độ phát triển về kinh tế là sự khác biệt về
mức độ đô thị hóa giữua các nước. Ở châu Âu có thể nhận ra sự khác biệt về
mức độ đô thị hóa dễ dàng, sự thay đổi mức độ đô thị hóa trung bình đến mức
độ đô thị hóa cao, ngay trong cùng quốc gia cũng có sự biến đổi theo từng vùng
lãnh thổ.
Trong số các nước châu Âu có 12 nước có tỉ lệ dân số đô thị hơn 75% là
các nước kinh tế phát triển. các nước đô thị hóa cao trong số các nước đang
phát triển là bỉ 97%, Lucxambua 91%, Hà Lan 90%, Anh 89%, Đan Mạch
72% và CHLB Đức 88%. Như vây, các nước đô thị hóa cao là các nước ở ven
vành đai biển Bắcgồm 4 nước: Bỉ, Hà Lan, CHLB Đức và Đan Mạch, thêm
vào đó là Anh- đất nước trải dài trên Đại Tâu Dương. Trong khi một số nước

nhỏ ở châu Âu như: Monaco 100% dân số sống ở đô thị, Malta 91% dân số đô
thị, Lucxambua 91%, các nước châu Âu khác: Aixolen 94% có mức độ đô thi
hóa cao cũng như những đảo ở biển Bắc.
23 nước có tỉ lệ dân số đô thị từ 50%- 75% ví dụ: Bộ Đầu Nha 54%
3 nước và quần đảo Chenen có tỉ lệ dân số đô thị dưới 50% như: Anbani 42%,
Bosnia Herzegovinia 43%, Mondova 45%, quần đảo Chenen là 31% là khu vực
kinh tế kém phát triển hơn.
Đông Âu là khu vực đô thị hóa kém hơn chỉ đạt gần 68%. CHLB Nga có
tỉ lệ dân số đô thị khoảng 73%, những nước này có trình độ đô thị hóa tương tự
nhau: CH Séc 77%, Belarut 72%, Bungari 70%, dân số đô thị thấp nhất là 4
nước: Mondova 54%, Rumani 53%, Xlovakia 53%.
Ở khu vực Nam Âu, có trình độ đô thị hóa khác nhau khá lớn. Một số
nước có mức độ đô thị cao như:Andora 92%, Man ta 91%, Italia 90%, Tây Ban
Nha 76%. Nhưng nhiều nước mức độ đô thị hóa còn thấp: Anbani 42%, Bosnia
Herzegovinia 43%, Xlovennia 525, Bồ Đầu Nha 53%.
Ở các nước kinh tế phát triển sự di dân nông thôn và đô thị làm tăng dân
số ở khu vực đô thị đã trở thành nét chung nhất ở các nước này trong những
năm cuối thể kỉ 19 đầu thể kỉ 20. Nhưng cuối thế kỉ 20 thì quá trình đô thị hóa
đã mang đặc trưng khác biệt giữua các nước này do quá trình đô thị hóa đã vào
giai đoạn kết, gắn với quá trình ngoại ô hóa, nên tỉ lệ dân số đô thị ở một số
nước không tăng, thậm chí lại giảm so với những năm trước.
Nét đặc trưng của quá trình đô thị hóa này chúng ta có thể nhận thấy ở
Hoa Kì giữa những năm 70 và sau đó là ơ Canada trong những năm của thập
niên 80, cũng như ở các nước kinh tế phát triển khác ở châu Âu, Úc, Niudilân,
Nhật Bản.
Trong thời kì 70-75 mức độ đô thị hóa của Hoa Kì chỉ đạt 1%/ năm còn
ở Canada giảm 0,1%/ năm.
ở châu Âu mức độ đô thị hóa chậm lại đặc biệt là một số nước nam Âu và
Đông Âu nhưng thời gian đô thị hóa diễn ra chậm hơn 5-10 năm ở các nước
Băc Mĩ. Trong thời gian 5 năm từ 1980-1985 mức độ đô thị hóa chậm lại ở