HỘI CHỨNG RUỘT KÍCH THÍCH (IBS) (nội) (chữ biến dạng do slide dùng font VNI times, tải về xem bình thường)

HỘI CHỨNG RUỘT
KÍCH THÍCH (IBS)


ĐẠI CƯƠNG


ĐẠI CƯƠNG
- Là bệnh lý tiêu hóa thường gặp nhất.
- 1 trong 10 bệnh thường thấy tại phòng
mạch cá thể.
- Xảy ra ở mọi lứa tuổi, mọi giới.
- Không có nguyên nhân rõ rệt.
- Điều trị thường kéo dài.


ĐẠI CƯƠNG
Danh pháp :
Viêm đại tràng tiết nhầy (Hurst, 1921)
Viêm đại tràng co thắt (Ryle, 1928)
Hội chứng đại tràng kích thích (Chaudhary &
Truelove, 1962)
(Irritable Colon Syndrome = ICS)
Hội chứng ruột kích thích (De Lor, 1966)
(Irritable Bowel Syndrome = IBS)


ĐẠI CƯƠNG

Số y văn trên thế giới về ICS và IBS

ĐẠI CƯƠNG
Dịch tễ
học :
- 15% dân số (10-22% dân số Mỹ)
- 2,4-3,5 triệu lần khám / năm
- 70% không khám bệnh

- 28% họat động của BS chuyên khoa tiêu hó
- 41% các rối loạn chức năng
- Chi phí điều trị hàng năm: 30 tỉ USD/năm
(10 tỉ trực tiếp + 20 tỉ gián tiếp (giảm
sản xuất , nghỉ bệnh…)
- Nữ > Nam (Nữ:nam  2:1)


ĐẠI CƯƠNG
Dịch tễ
học :

Tỉ lệ Nam/
Nữ

Canada
Nhật, Nigeria, Hòa lan
Italy
Mỹ
Anh
n độ

1/1,23õ
1/2
1/2,85
1/1,32 - 2,60
1/1,38 - 1,86
4,2/1


ĐẠI CƯƠNG
Định nghóa :
- IBS là rối lọan chức năng có đặc điểm
là đau bụng mạn tính hay tái diễn kèm
khó chịu ở bụng và rối loạn đi tiêu.
- Đây là một nhóm rộng các rối lọan
tiêu hóa do nhiều yếu tố gây bệnh góp
phần vào.
- Bệnh được chẩn đoán dựa trên tiêu
chuẩn Rome II (1999).


ĐẠI CƯƠNG
Tiêu chuẩn Rome II để chẩn đoán IBS:
Bệnh nhân đau bụng hay khó chịu hiện diện
ở bụng kéo dài ít nhất 12 tuần (không cần
phải liên tục) trong vòng 12 tháng trước đó
và có 2 trong 3 đặc điểm sau :
- Đau giảm sau khi tống phân
- Bệnh khởi phát với sự thay đổi số
lần đi tiêu
- Bệnh khởi phát với sự thay đổi độ

cứng, lỏng của phân.


ĐẠI CƯƠNG
Các triệu chứng gợi ý IBS:
- Số lần đi tiêu bất thường (> 3 lần/ngày
hoặc <3 lần/tuần)
- Độ cứng của phân bất thường (phân quá
cứng hoặc lỏng)
- Đi tiêu bất thường (mót đi tiêu, cảm giác đi
tiêu không trọn vẹn)
- Phân có đàm nhày
- Bụng căng chướng


ĐẠI CƯƠNG
Sinh bệnh học :
- Rối loạn vận động nhu động ruột (do
viêm nhiễm, stress hay các nguyên
nhân khác)
- Thay đổi ngưỡng nhạy cảm của ruột
- Rối loạn trong điều chỉnh tương tác
não-ruột (brain-gut axis)
Ngoài ra, tình trạng dị ứng hoặc không
dung nạp thức ăn cũng có thể là
nguyên nhân dẫn đến IBS.


ĐẠI CƯƠNG

ĐẠI CƯƠNG

5-HT trung gian nhu động ru
va øcảm thụ nội tạng

Tương tác não - ruột

Tăng đau nội tạng

ức năng vận động bất thường

1950

1960

1970

IBS: tiến bộ về hiểu
biết

1980

1990

2000
Drossman et al, 1999


CHẨN

ĐOÁN


CHẨN ĐOÁN
Dựa chủ yếu trên tiêu chuẩn Rome II
Như vậy, các triệu chứng chính của IBS bao
gồm :
4.1. Đau bụng và khó chịu ở bụng :
Đau âm ỉ hay đau dữ dội như quặn thắt.
Đau dọc khung đại tràng và thường đau nhiều
vùng hố chậu trái.
4.2. Táo bón
4.3. Tiêu chảy :
4.4. Rối loạn đi tiêu : Táo bón xen kẽ tiêu
chảy


CHẨN ĐOÁN
4.5. Chướng bụng
4.6. Tiêu nhày : Hay gặp ở bệnh nhân táo
bón hơn tiêu chảy
4.7. Cảm giác đi tiêu không trọn vẹn
4.8. Các biểu hiện ngoài tiêu hóa:
Mệt mỏi, nhức đầu, chán ăn, trầm cảm, đau
lưng, đau khi giao hợp, tiểu khó, migraine


CHẨN ĐOÁN
Dựa theo triệu chứng bệnh, IBS thường được
phân thành 3 dạng chính :

- IBS mà triệu chứng chủ yếu/nổi bật
là tiêu chảy
- IBS mà triệu chứng chủ yếu/nổi bật
là táo bón
- IBS mà triệu chứng chủ yếu/nổi bật
là đau buïng


CHẨN ĐOÁN
Tỷ lệ các thể khác nhau của
IBS
Không bón không tiêu chảy
Chủ yếu tiêu chảy

Bón xen kẽ tiêu chảy

Chủ yếu boùn

(Jones et al, 1992)


CHẨN ĐOÁN
Trong chẩn đoán IBS, cần tiến hành 1 số
xét nghiệm để loại trừ hoặc không bỏ
sót các tổn thương và bệnh lý khác tại
đại tràng, nhất là ung thư đại tràng-trực
tràng.
Vd : tìm máu ẩn trong phân, xét nghiệm
phân tìm ký sinh trùng, Xquang hoặc nội soi
khung đại tràng, CT ổ bụng,……

CHẨN ĐOÁN
Các chỉ dẫn gợi ý IBS : bệnh nhân trẻ
(nhất là nữ), triệu chứng có vẻ điển hình,
khám lâm sàng không phát hiện bất
thường, các thăm dò sơ bộ bình thường và
đáp ứng với điều trị bước đầu.


CHẨN ĐOÁN

TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN I

Không thay đổi
về cấu trúc
và sinh hóa

Đau bụng
Trướng
bụng

IBS được nhận
biết bằng

Tam chứng

Thay đổi
thói quen đi
cầu

ĐIỀU TRỊ


ĐIỀU TRỊ
Tùy thuộc :
- Độ nặng của bệnh
- Mức độ của rối loạn tâm lý
kèm theo.


ĐIỀU TRỊ
Bệnh nhẹ : chỉ cần giáo dục, trấn an bệnh
nhân và không cần dùng thuốc đặc hiệu
Bệnh trung bình : điều chỉnh rối loạn ruột,
điều trị rối lọan về tâm lý
Bệnh rất nặng : cần chuyển đến trung tâm
chuyên sâu, dùng thuốc chống trầm cảm
kết hợp tâm lý liệu pháp.
Đòi hỏi sự hợp tác của nhiều chuyên
ngành.


ĐIỀU TRỊ

Các bước điều trị IBS bao gồm :
Giải thích, trấn an cho bệnh nhân
Các hướng dẫn về tiết chế ăn uống
Điều trị bằng thuốc

Các phương thức khác