skkn khắc phục lỗi phát âm thông thường mà học sinh lớp 10 của trường THPT

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do
Như chúng ta đã biết, tiếng Anh là một ngôn ngữ Quốc tế. Tiếng Anh được
nói ở hầu hết khắp nơi trên thế giới. Ở Việt Nam số lượng người nói tiếng Anh
đang ngày càng tăng. Họ học tiếng Anh để giao tiếp, để xin việc làm, để đi nước
ngoài, để thi…, nhưng để trong một thời gian ngắn có thể nói tiếng Anh thành
thạo, đặc biệt là phát âm các từ tiếng Anh thì không dễ dàng cho tất cả những
người học tiếng Anh. Bởi vậy, là giáo viên, chúng ta luôn luôn mong muốn giúp
học sinh dễ dàng học cách phát âm những từ tiếng Anh thông dụng. Cả giáo viên
và học sinh đều gặp những khó khăn trong việc dạy và học cách phát âm. “Làm
thế nào để giúp học sinh phát âm đúng các từ tiếng Anh?” đây là câu hỏi mà mỗi
giáo viên dạy tiếng Anh đều phải suy nghĩ trước khi dạy phần phát âm.
Phát âm đóng vai trị quan trọng trong việc phát triển kỹ năng nghe và nói.
Chúng ta khơng thể giao tiếp tốt bằng tiếng Anh nếu chúng ta phát âm tiếng Anh
không đúng. Phát âm là điều lớn nhất mà mọi người chú ý về tiếng Anh của
chúng ta, bởi vậy chúng ta cần phải học cách phát âm cho dù chúng ta nghĩ rằng
mình có thể đã giao tiếp được bằng tiếng Anh. Học phát âm, điều quan trọng là
học các âm vị hơn là học các chữ cái trong bảng chữ cái, ví dụ từ “enough” bất
đầu với cùng nguyên âm giống từ bắt đầu của từ “inept” và kết thúc với cùng
phụ âm giống từ “ stuff”, bởi vậy để phát âm tiếng Anh một cách chính xác
khơng phải là dễ đối với người nước ngoài học tiếng Anh.
Thực tế, phát âm tiêng Anh là một vấn đề lớn trong việc dạy tiếng Anh ở
các trường phổ thơng Việt Nam nói chung, ở trường THPT Tơ Hiến Thành nói
riêng. Nó gây rất nhiều khó khăn trong việc dạy nghe và phát triển kỹ năng nghe,
1


nói của học sinh. Học sinh rất hay mắc lỗi trong việc phát âm tiếng Anh. “những
lỗi phát âm thông thường nào học sinh hay mắc phải? Tại sao họ lại mắc lỗi?
Làm thế nào để giải quyết vấn đề này?”- đây chính là những vấn đề mà tơi muốn

được chia sẻ với các đồng nghiệp trong bài viết này và rất mong sẽ nhận được sự
chia sẻ từ các đồng nghiệp để giờ dạy tiếng Anh nói chung, dạy phát âm nói
riêng có hiệu quả hơn và làm cho học sinh hứng thú học hơn.
2 .Mục đích và yêu cầu
Có rất nhiều lỗi phát âm tiếng Anh mà học sinh trường THPT Tô Hiến
Thành mắc phải, nhưng trong bài viết này tơi khơng nói đến tất cả các lỗi mà chỉ
nói đến một số lỗi thơng thường học sinh hay mắc phải, lý do mắc lỗi phát âm và
cách khắc phục
Những lỗi thông thường học sinh hay mắc phải là:
+ Phát âm nguyên âm ngắn, dài
+ Phát âm các âm cuối “ ed”-“s”-“es”
3. Phạm vi và đối tượng
Bài viết này chỉ tập trung vào những lỗi phát âm thông thường mà học
sinh lớp 10 của trường THPT Tô Hiến Thành hay mắc phải trong quá trình phát
âm tiếng Anh; xác định những yếu tố ảnh hưởng đến sự phát âm của học
sinh;đưa ra một số gợi cho giáo viên khi dạy phát âm nhằm khích lệ học sinh
phát âm tiếng Anh và vượt qua những khó khăn khi phát âm .
4. Phương pháp
Để thực hiện bài viết này,tôi đã tiến hành điều tra về những lỗi phát âm
của học sinh và tìm ra được những lỗi thơng thường học sinh lớp 10 hay mắc
phảicũng như tìm hiểu được lý do học sinh hay mắc phải những lỗi đó.Tơi cho
học sinh làm một số bài tập phát âm, sau đó kiểm tra và ghi chú ý.Tôi cố gắng
làm cho dữ liệu thu thập được dễ hiểu và thiết thực; dựa trên lý thuyết để miêu tả
cách cấu âm.
2


5. Tiến trình:
Bài viết này gồm có những phần sau:
A. Đặt vấn đề

1. Lý do
2. Mục đích và yêu cầu
3. Phạm vi và đối tượng
4. Phương pháp
B. Giải quyết vấn đề
Phần I. Một số lỗi phát âm thông thường mà học sinh lớp 10 trường THPT
Tô Hiến Thành hay mắc phải.
Phần II. Lý do học sinh mắc lỗi phát âm và cách sửa những lỗi phát âm đó.
Phần III. Giải pháp để giúp học sinh không mắc phải những lỗi phát âm thông thường.
C. Kết luận
D.Tài liệu tham khảo

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

3


I. MỘT SỐ LỖI PHÁT ÂM THÔNG THƯỜNG MÀ HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG
THPT TÔ HIẾN THÀNH HAY MẮC PHẢI

Phát âm là một trong năm phần của mỗi đơn vị bài học trong sách giáo khoa
dành cho chương trình tiếng Anh phổ thơng.Đây cũng là một trong những phần khó
đối với học sinh nói chung, học sinh trường THPT Tơ Hiến Thành nói riêng.
Tiếng Anh có rất nhiều những âm khác với các ngơn ngữ khác.Ví dụ: âm đầu
tiên trong từ “thin” và từ “away” không bao giờ được nghe thấy ở nhiều ngôn ngữ.
Dưới đây là một số lỗi phát âm thông thường mà học sinh lớp 10 trường
tôi hay mắc phải.
- Lỗi phát âm đầu tiên tôi muốn đề cập đến đó là lỗi phát âm giữa nnguyên
âm dài và nguyên âm ngắn. Học sinh hầu như rất khó phân biệt được sự khác
nhau giữa các nguyên âm này, bởi vậy các em rất hay mắc phải lỗi khi phát âm.

Ví dụ:

Một số lỗi phát âm thơng thường
Từ
Seat
Map
Far
Floor
Blue
Cut
Fur

Lỗi phát âm
/ s i t/
/m e p/
/ fa/
/fl ɔ/
/ bl ʊ /
/cut/
/f ə/

- Lỗi phát âm thông thường thứ hai đó là sự phát âm các âm cuối có
đi:“ED”, “S’,
“ES”.Đa số học sinh đều cho rằng:
+ “ED” được phát âm là / id/

4


+ “ S” được phát âm là / s /

+ “ES”được phát âm là / iz /
Bởi vậy các em ln ln mắc lỗi khi phát âm những âm này.
Ví dụ:

Từ
Stopped
Knocked
Missed
Rained
Arrived
Arrives
Plays

Phát âm của học sinh
stop-id
knɔ-kid
miss-id
rein-id
əraiv-id
əraiv-iz
plei-s

II. LÝ DO HỌC SINH MẮC LỖI PHÁT ÂM VÀ CÁCH SỬA NHỮNG LỖI PHÁT ÂM ĐĨ

Học sinh thường mắc những lỗi phát âm này vì các em không phân biệt
được sự khác nhau của các vị trí cấu âm.Các em sử dụng những âm và những
thói quen nói tiếng Việt để nói tiếng Anh.Các em không biết cách sử dụng các cơ
quan cấu âm ; khơng biết làm thế nào để có thể phát âm những từ tiếng Anh đúng
và có thể chấp nhận được; không chú ý đến các quy tắc. Hơn thế nữa, việc thực
hành phát âm trong các trường học ở Việt Nam chưa thường xuyên mà chủ yếu

tập trung vào học ngữ pháp, cấu trúc.Thêm vào đó mơi trường tiếng để cho học
sinh phát triển tiếng Anh hầu như khơng có, các em chỉ học từ các thầy cơ, vì vậy
cách phát âm của thầy cô sẽ ảnh hưởng lớn đến học sinh.Trên đây theo tơi là
những lý do chính làm cho học sinh gặp nhhiều khó khăn trong việc nghe và nói
tiếng Anh, bởi vậy việc các em thường xuyên mắc lỗi khi phát âm tiếng Anh là
điều không thể tránh khỏi.

5


Ví dụ:
Để phân biệt sự phát âm của các nguyên âm dài và ngắn, chúng ta phải
chú ý đến cách sử dụng các cơ quan cấu âm.Giữa hai từ“Sit “ và “Seat” có sự
khác nhau khi phát âm.Trong từ “seat”/si:t/ nguyên âm /i:/ kéo dài hơn nguyên
âm /i/ trong từ “sit” / sit/, vị trí của lưỡi khi phát âm hai nguyên âm này không
khác nhau nhiều, môi hơi bè ra.Trong từ “sit” / sit/ , nguyên âm /i/ được phát âm
ngắn hơn. Nhưng học sinh thường vẫn phát âm từ“ SIT” giống từ “SEAT”.
Để phát âm tốt những âm cuối “ ED”,”S”,”ES”, chúng ta phải tập trung
vào các quy tắc phát âm những âm đó.Học sinh chỉ đơn giản nghĩ rằng “ED”
được phát âm là /id/,“ S” được phát âm là / s /, “ES” được phát âm là / iz /.In
fact, “ED”được phát âm là /id/ chỉ khi từ được kết thúc bằng các âm / t /, /d / ;“
S” được phát âm là / s /chỉ khi từ được kết thúc bằng các âm /f/, /k/, /p/, /t/,/θ/ ,
“ES”được phát âm là

/ iz /chỉ khi từ được kết thúc bằng các

/s/,/z/, / /dʒ /, /tʃ/, /ʃ/ ( Ví dụ: “ arrives” các em phát âm là /əraiv-iz/ ).
Dưới đây là một số lỗi phát âm thông thường của học sinh và cách sửa các lỗi đó

1. Nguyên âm dài và nguyên âm ngắn

Từ

Phát âm của học sinh

Sit - Seat
/ s i t / - / s i t/
Bet – Map / b e d/ - /m e p/
Far
/ fa/
Not - Floor / n ɔ t / - / f l ɔ /

Sửa lỗi phát âm
/ s i t/ - / s i: t/
/ b e d/ - / m æ p/
/ f a: /
/ n ɔ t / - / f l ɔ:/
6


Put - Blue / p ʊ t / - / bl ʊ /
Cut
/cut/
Again
- / ə gein / - / f ə /

/ p ʊ t / - / bl u: /
/cʌ t/
/ ə gein / - / f ə: /

Fur
2. Lỗi khi phát âm các âm cuối “ ED”,”S” và ”ES”

Từ
Stopped
Knocked
Missed
Rained
Arrived
Arrives
Plays

Phát âm của học sinh
stop-id
knɔ-kid
miss-id
rein-id
əraiv-id
əraiv-iz
plei-s

Sửa lỗi phát âm
/ stɔpt /
/ knɔkt /
/ mist /
/ reind /
/ əraivd /
/ əraivz /
/ pleiz /

III. NHỮNG GIẢI PHÁP GIÚP HỌC SINH KHÔNG MẮC PHẢI CÁC LỖI PHÁT ÂM
THÔNG THƯỜNG VÀ KẾT QUẢ

1, Những giải pháp
Sau khi điều tra học sinh tôi đã áp dụng một số phương pháp để dạy phát âm
cho học sinh lớp 10 trường THPT Tô Hiến Thành, dưới đây là một trong những cách
mà theo tơi là có hiệu quả khi dạy phát âm cho học ở trường Tô Hiến Thành.
- Giáo viên giới thiệu cách phát âm các nguyên âm, phụ âm sử dụng các cơ
quan cấu âm.
- Giáo viên giới thiệu các quy tắc phát âm các âm cuối pronunciation ed, s,
es.

7


- Giáo viên cho học sinh luyện tập, đầu tiên là bắt chước, sau đó làm bài
tập thực hành
Dưới đây là các bước tôi thường áp dụng để dạy phát âm.
1.1. Dạy phát âm các nguyên âm dài và ngắn
Bước 1:
1.1.1.

Dạy lý thuyết
Giáo viên viết từng cặp nguyên âm dài/ngắn lên bảng sau đó phát

âm
Ví dụ:

/ i – i: / , /ʊ - u:/,…………

1.1.2. Giáo viên yêu cầu học sinh nói về sự khác nhau giữa những âm mà các em
vừa nghe .
1.1.3. Giáo viên giới thiệu cách phát âm các ngun âm đó trong từ.
Ví dụ: + Trong từ “pot” /pɔt/, nguyên âm “ɔ” được phát âm ngắn độ cao
của lưỡi vừa phải , mơi hơi trịn.
+ Trong từ “ board”/ bɔ:d/,nguyên âm “ɔ:” được phát âm kéo dài
hơn, độ cao của lưỡi gần giông khi phát âm nguyên âm“ɔ” trong từ “pot”,
mơi thật trịn.
1.1.4. Giáo viên đọc, u cầu học sinh bắt chước sau đó nhắc lại.
Bước 2.

Thực hành

Sau khi giới thiệu cho học sinh các nguyên âm dài/ngắn thơng qua hoạt
động nghe và nói, giáo viên có thể kiểm tra nhậ thức và khả năng phân biệt các
âm vừa mới học của học sinh.
Theo cách sau:
- Giáo viên viết lên bảng một loạt các từ có chứa nguyên âm dài/ ngắn, ví dụ như:
PORT POT PAT PET PERT PIT PEAT POOL PUT PART
0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

( Đáp án: những từ chứa nguyên âm dài : 0 – 4 – 6 – 7 – 9 những từ chứa
nguyên âm ngắn : 1 – 2 – 3 – 5 – 8 )
8


- Giáo viên đọc các từ đó một lần, học sinh nghe sau đó chỉ ra những từ
có chứa nguyên âm dài/ngắn .
- Giáo viên yêu cầu mỗi học sinh phát âm một từ, cả lớp nghe và kiểm tra
- Giáo viên cho học sinh nghe băng, sau đó nhắc lại.
1.2. Dạy cách phát âm các âm cuối “ ed, s, es”
Bước 1:

Dạy lý thuyết

1.2.1. Giáo viên đưa ra các quy tắc phát âm các âm cuối “ ed, s, es” và
mỗi quy tắc cho một ví dụ
+ “ED” được phát âm là : (+) / t / khi từ có tận cùng là / k /
/ p /, / ʃ / , / t ʃ /, / f / or /s/.
(+) / id /khi từ có tận cùng là /t/,/d/
(+) / d / trừ hai trường hợp trên
+”S”được phát âm là :

(+) / s /khi từ có tận cùng là / f /, /p /
/ k /, / t / , / θ/
(+) / z / trừ các trường hợp trên

+”ES”được phát âm là : (+) / iz /khi từ có tận cùng là / ʃ / , / t ʃ /,
/ s /, /dʒ /, / z /.
(+) còn lại phát âm như âm /S/ .
1.2.2. Giáo viên miêu tả cách phát âm
Ví dụ:
-Trong từ “cooked” , “ed” được phát âm là / t / bởi vì có phụ âm“k”
(âm bật ở vòm họng) đứng trước âm “ed”. / t / là phụ âm răng bật , đầu
lưỡi được đặt lên vịm họng phía trên gần mặt trong của hàm răng trên
- Trong từ “waited” , “ed” được phát âm là / id / bởi vì có phụ âm “t”
(âm bật ở răng) đứng trước âm “ed”. “ id” được phát âm / i-d /.

9


- Trong từ “played” , “ed” được phát âm là / d / bởi vì khơng có những
âm đã được giới thiệu ở phần 1.2.1. “ d” là phụ âm răng bật. Vị trí cấu âm
của từ này giống âm / t /
- Trong từ “cooks” , “s” được phát âm là / s / bởi vì nó đứng sau
“k”.Khi chúng ta phát âm âm / s / , không khí thốt qua khoảng hẹp dọc
theo trung tâm của lưỡi và răng
- Trong từ “plays”, “s ” được phát âm là / z / bởi vì khơng có những âm
đã được giới thiệu ở phần 1.2.1. Vị trí cấu âm của âm này gióng âm / s /
- Trong từ “watches ”, “es ” được phát âm là / iz / bởi vì nó đứng sau
âm “t ʃ ”. “ES” được phát âm / i-z /
1.1.3 - Giáo viên yêu cầu học sinh bắt chước và nhắc lại từng từ

Bước 2:

Thực hành

Để kliểm tra mức độ hiểu của học sinh, giáo viên viết một số từ lên
bảng và yêu cầu học sinh nói cách phát âm của những từ gạch chân sau đó
đọc to từng từ
ROSES
1

SAYS WORKED STOPPED WANTED ENGINES
2
3
4
5
6

( Trả lời: 1 / iz /

2/z/

3/t/

4/t/

5 / id /

6/z/ )

2. Kết quả:

Tôi đã tiến hành điều tra những lỗi phát âm thông thường với sự giúp đỡ
của 80 học sing lớp 10C2 và 10 C3 ( năm học 2010 – 2011 ). Dưới đây là kết quả
điều tra.
Trước khi áp dụng cách dạy giờ phát âm:
Lớp

Lỗi phát âm các nguyên âm

Lỗi phát âm các âm cuối

dài/ngắn

“ed”, “s”, “es”

10


10 C2
10 C3

70%
75%

65%
70%

Sau khi áp dụng cách dạy phát âm
Lớp

10 C2

10 C3

Lỗi phát âm các nguyên âm

Lỗi phát âm các âm cuối

dài/ngắn

“ed”, “s”, “es”

25%
30%

30%
35%

C. KẾT LUẬN
Việc học cách phát âm được xem là một nhiệm vụ quan trọng đối với người
học ngoại ngữ nói chung, học tiếng Anh nói riêng. Học cách phát âm đúng gíup
người học sử dụng ngơn ngữ một cách chính xác khi giao tiếp và giúp người học tự
tin hơn, tích cực hơn, dễ dàng hơn khi tham gia vào các hoạt động giao tiếp.
Trong bài viết này, tôi chỉ tập trung vào những lỗi phát âm thông thường mà
học sinh lớp 10 trường THPT Tô Hiến Thành hay mắc phải, tìm hiểu lý do, từ đó tìm
ra giải pháp, giúp học sinh khắc phục những lỗi đó. Kết quả của việc học sinh phát
âm trước, sau khi giáo viên áp dụng phương pháp dạy phát âm cũng được tập hợp
nhằm mục đích so sánh hiệu quả của phương pháp tôi đã áp dụng.
Cách sửa lỗi phát âm cho học sinh, sửa như thế nào là một việc khơng phải
dễ. Học sinh thường có tâm lý ngại nói, sợ nói sai, khó thể hiện được ý kiến của
mình bằng ngoại ngữ mà các em đang học, trong đó phát âm cũng là một trong
những lý do.Vì vậy giáo viên cần phải tạo cơ hội cho học sinh thể hiện ý kiến,

quan điểm của mình bằng tiếng Anh, cố gắng hiểu học sinh định nói gì, khơng

11


tập trung quá nhiều vào những lỗi học sinh phát âm.Có như vậy với khích lệ
được các em tham gia tích cực hơn vào các hoạt động giao tiếp trong q trình
học ngoại ngữ nói chung, học tiếng Anh nói riêng.
Tôi hy vọng bài viết này sẽ giúp cho những người học tiếng Anh, đặc biệt
là những người bắt đầu học tiếng Anh không bị mắc phải những lỗi phát âm
thông thường trong khi phát âm tiếng Anh, trong giao tiếp và nghe tiếng Anh.
Thanh Hoá, tháng 5 năm 2011
Tác giả

Hoàng Thị Tân

D. TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Bằng tiếng Việt
1. Trần Thị Ái Thanh - Hồ Thị Tân Hoa: Thiết kế bài giảng tiếng Anh lớp 12
( Chương trình chuẩn – Nhà xuất bản đại học quốc gia Hà Nội
2. Võ Đại Quang - Một số vấn đề cú pháp, ngữ nghĩa, ngữ dụng và âm vị học
( Nhà xuất bản văn hóa thơng tin )
Bằng tiếng Anh:
1. Assoc. Pro. Dr. Vo Dai Quang. Lectures on principles of English phonetics
and phonology
2. Quang, Vo Dai & Tam, Ha Cam ( 2004)- Lecttures on English phonetics and
Phonology-CFL-VNUH ( For International distribution)
3. Peter Roach . English Phonetics and Phonology – Practical course
12

( Cambridge University Press )

MỤC LỤC
Trang
A.ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do…………………………………………………………………………1
2.Mục đích và yêu cầu………………………………………………………….2
3.Phạm vi và đối tượng…………………………………………………............2
4.Phương pháp………………………………………………………………….2
5. Tiến trình……………………………………………………………………..2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Phần 1:Một số lỗi thơng thường mà học sinh lớp 10 trường THPT
Tô Hiến Thành hay mắc phải……………………………………………3
Phần 2: Lý do học sinh mắc lỗi phát âm và cách sửa các lỗi đó…………………5
Phần 3: Những giải pháp giúp học sinh không mắc phải những lỗi phát âm
thông thường.Kết quả ……………………………………………………7
C. KẾT LUẬN………………………………………………………………….12
13


D. TI LIU THAM KHO...13

Sở giáo dục và đào tạo thanh hoá
Trờng thpt tô hiến thành

Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài
MT SỐ LỖI PHÁT ÂM THÔNG THƯỜNG
CỦA HỌC SINH LỚP 10 TRƯỜNG THPT TÔ HIẾN THÀNH

VÀ CÁCH KHẮC PHỤC

14


Giáo viên:
Đơn vị :

Hong Th Tõn
Trờng THPT Tô

Hiến Thành

SKKN môn : Ting Anh

Thanh hoá, tháng 05 năm 2011

15