MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN
QUẢN TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ
VÀ XÂY DỰNG COSEVCO
A. NHẬN XÉT CHUNG VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN, ĐẦU TƯ VÀ
XÂY DỰNG COSEVCO
I. Về Hoạt Động Kinh Doanh :
Nền kinh tế Việt Nam đã vượt qua những thử thách của thời kỳ chuyển đổi và đang
từng bước phát triển. Điều đó đã tạo ra một môi trường kinh doanh hết sức thuận lợi cho
các ngành kinh tế trong nước nói chung và công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng
Cosevco nói riêng.Chủ trương của Nhà Nước là tiến hành cổ phần hoá các doanh nghiệp
Nhà Nước, tạo ra môi trường kinh doanh và cạnh tranh lành mạnh đã tác động tích cực đến
các hoạt động kinh doanh của các công ty, tuy nhiên bên cạnh đó các công ty cũng gặp
phải những khó khăn như đối thủ cạnh tranh nhiều, nguồn vốn kinh doanh của công ty còn
hạn chế.
Với sự nổ lực của toàn thể cán bộ, công nhân viên trong công ty, trong những năm
gần đây kể từ khi bắt đầu cổ phần hoá thì hoạt động của công ty nhìn chung có hiệu quả.
II. Về Tổ Chức Bộ Máy Kế Toán :
1. Ưu Điểm :
- Nhận thức được vai trò quan trọng trong công tác quản lý hoạt động sản xuất kinh
doanh, công ty đã tổ chức bộ máy kế toán một cách khoa học, hợp lý đảm bảo cho kế toán
thực hiện tốt chức năng và nhiệm vụ của mình, đó là luôn luôn tuân thủ những quy định do
Nhà Nước, Bộ Tài Chính ban hành về hệ thống tài khoản chung, các chứng từ, sổ sách
cũng như các chuẩn mực kế toán và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
- Bộ máy kế toán tại công ty được tổ chức theo mô hình tập trung, mô hình này đảm
bảo được sự lãnh đạo tập trung thống nhất đối với công tác kế toán, kiểm tra, xử lý và cung
cấp thông tin kế toán một cách kịp thời, giúp cho lãnh đạo đơn vị nắm được tình hình hoạt
động của đơn vị thông qua thông tin kế toán cung cấp. Hình thức này có ưu điểm là phù
hợp với yêu cầu quản lý và đặc điểm kinh doanh của công ty, giúp cho công tác quản lý
hạch toán kế toán đối với các xí nghiệp trực thuộc được dễ dàng và thuận tiện hơn.
- Đội ngũ cán bộ kế toán có trình độ chuyên môn vững vàng và tương đối đồng đều,
có kinh nghiệm trong công tác kế toán và có trách nhiệm trong công việc. Công tác tổ chức
sắp xếp nhân sự phù hợp với năng lực, trình độ, khả năng chuyên môn của từng nhân viên
cũng đã góp phần không nhỏ trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy kế toán,
giúp ban lãnh đạo công ty có được những thông tin cần thiết phục vụ công tác quản lý.
- Việc áp dụng tin học vào công tác kế toán được công ty khá chú trọng. Tất cả các
phần hành kế toán tại công ty đều được trang bị máy vi tính và các thiết bị hỗ trợ, giúp cho
việc tính toán chính xác, thông tin mang lại kịp thời. Hiện nay, công ty sử dụng phần mềm
kế toán máy vào trong công tác hạch toán kế toán. Việc này đã giúp cho công việc của các
kế toán viên giảm đi rất nhiều, việc hạch toán cũng đơn giản hơn, vì các kế toán viên chỉ
cần phân loại chứng từ và nhập các nội dung, các chứng từ gốc vào máy vi tính, các phần
việc hạch toán còn lại máy tính sẽ tự động thực hiện, kể cả việc cho ra các báo cáo kế toán.
2. Những mặt còn tồn tại :
Bên cạnh những ưu điểm kể trên, công tác tổ chức bộ máy kế toán của công ty Cổ
phần tư vấn đầu tư và xây dựng Cosevco vẫn còn một số hạn chế. Do nhân sự phòng kế
toán ít, mới bước đầu làm kế toán bằng vi tính, lại phải đảm nhiệm toàn bộ công việc kế
toán của công ty và các xí nghiệp trực thuộc nên khối lượng công việc của một kế toán
viên phải đảm nhiệm là rất lớn, do đó dễ dẫn đến ứ đọng và quá tải công việc, nhất là vào
thời điểm lập các báo cáo tài chính cuối năm hoặc thanh quyết toán công trình khi công
trình xây dựng cơ bản hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng. Điều này ảnh hưởng đến hiệu
quả hoạt động của bộ máy kế toán, không cung cấp thông tin kịp thời cho nhà quản lý.
3. Hướng hoàn thiện :
Để khắc phục hạn chế nêu trên, công ty cần có biện pháp để hạn chế tình trạng ứ
đọng và quá tải công việc của kế toán viên, bằng cách:
- Xử lý chứng từ kế toán một cách thường xuyên.
- Giao cho các nhân viên kế toán ở các xí nghiệp trực thuộc thực hiện một số phần
việc kế toán của xí nghiệp.
- Trang bị thêm máy vi tính cho phòng kế toán.
- Luôn cập nhật các phiên bản mới nhất của phần mềm kế toán máy.
III. Về tổ chức chứng từ sổ sách, tổ chức hệ thống tài khoản kế toán và hình thức sổ
kế toán áp dụng :
1. Tổ chức chứng từ sổ sách :
Công ty Cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Cosevco đã tuân thủ đúng những quy
định của Bộ tài chính về tổ chức các chứng từ sổ sách cũng như các chuẩn mực kế toán
hiện hành. Các chứng từ, sổ sách đều được thiết lập và sử dụng theo đúng biểu mẫu quy
định. Chu trình luân chuyển chứng từ hợp lý, chứng từ được lưu trữ cẩn thận, khoa học.
Việc áp dụng kế toán máy vào công tác kế toán cũng góp phần giúp cho công tác lưu trữ
chứng từ được thuận tiện hơn.
2. Tổ chức hệ thống tài khoản :
Hệ thống tài khoản kế toán được mở theo đúng chế độ kế toán hiện hành. Công ty đã
căn cứ các quy định của Nhà nước về tổ chức hệ thống tài khoản kế toán và tình hình thực
tế tại đơn vị để xây dựng hệ thống tài khoản kế toán riêng cho mình, trong đó những tài
khoản kế toán không liên quan đến các nghiệp vụ kinh tế phát sinh tại công ty được bỏ bớt
nhằm đơn giản hóa hệ thống tài khoản kế toán của công ty.
3. Hình thức sổ kế toán :
Do quy mô công ty tương đối lớn, địa bàn hoạt động khá rộng nên công ty Cổ phần
tư vấn đầu tư và xây dựng Cosevco có nhiều nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong kỳ kế toán,
liên quan đến nhiều đối tượng và hoạt động, vì vậy khối lượng ghi chép vào sổ sách khá
nhiều và phức tạp. Để thuận tiện cho việc ghi sổ, theo dõi, báo cáo số liệu, công ty áp dụng
hình thức kế toán nhật ký chung. Hình thức này có ưu điểm là mẫu sổ đơn giản, dễ ghi
chép, thuận tiện cho việc phân công kế toán. Hình thức kế toán nhật ký chung phù hợp với
đơn vị vừa và nhỏ, hiện nay áp dụng khá phổ biến ở mọi loại hình doanh nghiệp do cách
thức hạch toán đơn giản, không đòi hỏi trình độ kế toán cao. Hình thức kế toán này có
nhiều thuận lợi khi ứng dụng máy vi tính trong xử lý số liệu kế toán. Do đó, công ty lựa
chọn hình thức kế toán Nhật ký chung là hoàn toàn phù hợp với quy mô và đặc điểm của
công ty.
IV. Về công tác kế toán quản trị chi phí :
1. Ưu điểm :
Việc tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp theo phương pháp
đơn đặt hàng là hoàn toàn phù hợp với đặc điểm của công ty vì đây là một doanh nghiệp
xây lắp chủ yếu thi công theo đơn đặt hàng từ phía chủ đầu tư. Hạch toán chi phí theo từng
công trình, hạng mục công trình giúp công ty xác định cụ thể nguyên nhân của sự biến
động chi phí trong kỳ là do công trình nào, và sẽ thuận lợi cho công tác tính giá thành sản
phẩm xây lắp sau này vì kế toán chỉ cần cộng tổng chi phí sản xuất phát sinh qua các kỳ là
xác định được giá thành công trình.
Công tác kế toán chi tiết chi phí được thực hiện khá đầy đủ, tuân thủ các chuẩn mực
và chế độ kế toán hiện hành, cung cấp được thông tin phục vụ cho việc ra các Báo cáo kế
toán tài chính nhằm cung cấp các thông tin về tình hình tài chính của doanh nghiệp cho các
đối tượng cần sử dụng thông tin bên ngoài công ty. Công ty đã mở các tài khoản chi tiết chi
phí sản xuất theo từng công trình nhằm theo dõi tốt hơn tình hình biến động chi phí sản
xuất trong kỳ và thuận tiện cho công tác tính giá thành sản phẩm xây lắp khi công trình
hoàn thành bàn giao đưa vào sử dụng.
Ban lãnh đạo công ty cổ phần tư vấn, đầu tư và xây dựng Cosevco cũng rất quan
tâm đến các thông tin về tình hình biến động chi phí trong kỳ. Hiện nay, phòng kế hoạch-
kinh doanh của công ty đã tiến hành lập kế hoạch chi phí sản xuất cho từng quý trong năm
trên cơ sở Dự toán chi phí sản xuất đã được lập nhằm giúp ban lãnh đạo có được cái nhìn
tổng quát về lượng chi phí sản xuất dự kiến sẽ phát sinh trong kỳ kế toán.
2. Những mặt còn tồn tại :
Hiện nay, tại công ty vẫn chỉ chú trọng đến kế toán tài chính, chưa đi sâu vào lĩnh
vực kế toán quản trị để cung cấp thông tin cho các nhà quản lý. Bộ máy kế toán hiện tại
của công ty mới chỉ đảm nhận chức năng của kế toán tài chính, công ty không có bộ phận
thực hiện chức năng của kế toán quản trị.
Công tác kế toán chi tiết tại công ty cổ phần tư vấn, đầu tư và xây dựng Cosevco chỉ
mới dừng lại ở việc cung cấp thông tin để lập các báo cáo tài chính. Hệ thống thu thập
thông tin của công ty cũng chỉ đáp ứng được nhu cầu cung cấp thông tin phục vụ cho kế
toán tài chính, không thể đáp ứng đủ nhu cầu thông tin cho kế toán quản trị. Việc lập dự
toán mới chỉ dừng lại ở cấp độ dự toán tổng hợp, chưa tiến hành lập các dự toán chi tiết để
cung cấp thông tin cho quản lý. Các báo cáo kế toán quản trị .
Đối với chi phí quản lý doanh nghiệp, tại công ty chưa có sự phân định chúng thành
biến phí và định phí theo mức độ hoạt động của từng thời kỳ. Do vậy, khi khoản chi phí
này phát sinh lớn và có sự biến động lớn, công ty rất khó có thể xác định được nguyên
nhân của sự biến động để có các giải pháp quản lý nhằm giảm bớt sự biến động đó. Công
ty cũng chưa tiến hành lập dự toán chi phí doanh nghiệp về khoản mục chi phí quản lý
doanh nghiệp phát sinh trong kỳ.
Chính vì công tác tổ chức kế toán quản trị chưa được quan tâm một cách đúng mức
nên những ứng dụng của kế toán quản trị vào kế toán chi phí chưa thực sự có ý nghĩa cũng
như chưa cung cấp được một cách đầy đủ những thông tin cần thiết phục vụ cho việc ra
các quyết định quản trị của ban lãnh đạo công ty.
3. Hướng hoàn thiện:
- Xây dựng bộ máy kế toán quản trị
- Tổ chức lại hệ thống thu thập thông tin nhằm đảm bảo đáp ứng được nhu cầu
thông tin phục vụ cho cả công tác kế toán tài chính lẫn công tác kế toán quản trị
- Tiến hành lập các Dự toán chi tiết về các khoản mục chi phí nguyên vật liệu trực
tiếp, chi phí nhân công trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi công nhằm cung cấp thông tin chi
tiết hơn cho Ban giám đốc công ty cổ phần tư vấn, đầu tư và xây dựng Cosevco về tình
hình dự kiến các khoản mục chi phí sản xuất phát sinh trong kỳ.
- Tiến hành phân loại các yếu tố chi phí quản lý doanh nghiệp
- Lập Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp
- Lập các Báo cáo kế toán quản trị nói chung và các Báo cáo kế toán quản trị chi phí
nói riêng nhằm cung cấp thông tin cho quản lý.
B. MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN QUẢN
TRỊ CHI PHÍ TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN TƯ VẤN ĐẦU TƯ VÀ XÂY DỰNG
COSEVCO
I. HOÀN THIỆN BỘ MÁY KẾ TOÁN TÀI CHÍNH HIỆN CÓ
Mô hình tổ chức kế toán tập trung bên cạnh thuận lợi còn có nhược điểm là dễ xảy
ra tình trạng ứ đọng công việc, vì trong thực tế khối lượng công tác hạch toán ở các xí
nghiệp trực thuộc và ở công ty cổ phần rất lớn mà số lượng nhân viên ở phòng kế toán lại
ít người. Tình trạng ứ đọng công việc thường xảy ra vào thời điểm cuối năm khi lập các
Báo cáo tài chính hoặc khi tiến hành thanh quyết toán công trình. Do đó, để khắc phục tình
trạng ứ đọng trên, phòng kế toán của công ty có thể phân công cho các nhân viên kế toán ở
xí nghiệp thực hiện một số phần hành công việc kế toán và thống kê ngay tại đơn vị cấp
dưới và định kỳ lập các báo cáo kế toán đơn giản về các phần hành được giao gửi về phòng
kế toán công ty để kiểm tra và ghi sổ kế toán. Như vậy sẽ giúp cho khối lượng công việc
mà một kế toán viên ở công ty phải thực hiện giảm bớt đi, hạn chế được tình trạng ứ đọng
công việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy kế toán.
Bên cạnh đó, phòng kế toán công ty nên cố gắng trang bị cho mỗi nhân viên trong
phòng một máy vi tính riêng. Như vậy sẽ thuận tiện hơn cho các kế toán viên khi tiến hành
công việc của mình. Hơn nữa, mỗi người thực hiện công việc hạch toán trên một máy sẽ
giúp cho việc bảo mật thông tin về phần hành kế toán của từng kế toán viên được dễ dàng
và thuận lợi hơn, vì mỗi người sẽ sở hữu một mật khẩu riêng đối với máy của mình, những
người không có liên quan sẽ rất khó xâm nhập vào máy để lấy đi hoặc sửa chữa thông tin.
Ngoài ra, công ty cũng cần phải thường xuyên cập nhật các phiên bản mới nhất của
phần mềm kế toán máy hiện đang sử dụng, vì các phiên bản mới sẽ cập nhật được những
thông tin mới nhất về việc thay đổi các quy chế của nhà nước về công tác hạch toán kế
toán. Hơn nữa, các phiên bản mới thường có sự cải tiến đáng kể so với các phiên bản cũ về
nội dung, hình thức, cách thức nhập dữ liệu… và nhất là tốc độ xử lý sẽ nhanh hơn nhiều.
Như vậy, công tác hạch toán sẽ được tiến hành nhanh hơn, giảm bớt khả năng ứ đọng công
việc.
Hiện nay, công ty đã chuyển sang hoạt động theo hình thức công ty cổ phần, việc
tiết kiệm tối đa mọi khoản chi phí nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh là đúng theo quy
luật kinh tế thị trường. Do đó, ban lãnh đạo công ty cần phải quan tâm hơn nữa, có kế
hoạch đào tạo, phân công nhiệm vụ gắn liền với quyền lợi và trách nhiệm của từng thành
viên trong bộ phận kế toán để đảm bảo hiệu quả kinh doanh.
Để khắc phục tình trạng dồn công việc vào cuối kỳ, tránh những sai sót, nhầm lẫn
không đáng có trong công tác hạch toán chi phí xây lắp và tính giá thành sản phẩm, Công
ty nên có các biện pháp quyết toán lưu động hơn như : khuyến khích các đội xây dựng gửi
hồ sơ chứng từ bằng phương tiện gửi nhanh, đôn đốc công việc luân chuyển chứng từ từ
phía kế toán công trường, thay vì trước kia cứ đến cuối mỗi tháng chứng từ được tập hợp
chuyển về phòng Tài chính-Kế toán công ty thì bây giờ cứ 2 tuần 1 lần kế toán đội nên tập
hợp lại toàn bộ chứng từ có liên quan rồi gửi về phòng Tài chính- Kế toán. Làm như thế
vừa đảm bảo về mặt thời gian cập nhật sổ sách vừa cung cấp thông tin chi phí thực tế cho
ban lãnh đạo công ty.
II. XÂY DỰNG BỘ MÁY KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
1. Sự cần thiết phải xây dựng bộ máy kế toán quản trị:
Trong điều kiện cạnh tranh hiện nay, những doanh nghiệp nào có thể nắm bắt kịp
thời thông tin, dự đoán được xu thế biến động trong tương lai và đề ra được các biện pháp
quản lý kịp thời và có hiệu quả thì sẽ có được một ưu thế cạnh tranh rất lớn so với các
doanh nghiệp khác. Do đó nắm bắt kịp thời thông tin trở thành một nhu cầu bức thiết đối
với ban lãnh đạo công ty. Nhất là đối với công tác quản lý chi phí thì nhu cầu thông tin lại
càng cao, vì chi phí chiếm một tỷ lệ lớn so với doanh thu của doanh nghiệp. Mọi sự biến
động chi phí đều gây ra sự biến động về lợi nhuận, làm ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động
sản xuất- kinh doanh trong kỳ.
Tuy nhiên, với bộ máy kế toán tài chính hiện tại, phòng kế toán của doanh nghiệp
chỉ có thể cung cấp được một lượng thông tin hạn chế và chủ yếu là các thông tin trong quá
khứ, không đủ sức để đáp ứng nhu cầu thông tin ngày càng cao của nhà quản lý, nhất là
không thể cung cấp được các thông tin dự báo tương lai. Do vậy, công ty cổ phần tư vấn,
đầu tư và xây dựng Cosevco rất cần phải tổ chức một bộ máy kế toán quản trị để đáp ứng
yêu cầu quản lý của ban lãnh đạo công ty. Tổ chức bộ máy kế toán quản trị trở thành một
nhu cầu cần thiết và cấp bách.
Kế toán phó kiêm kế toán tổng hợp kiêm lập báo cáo kế toán quản trịKế toán lập dự toánKế toán phân tích, đánh giáKế toán thanh toán
Kế toán ngân hàng kiêm kế toán vật tư tài sản
Thủ quỹ
Kế toán tại các xí nghiệp trực thuộc
Hơn nữa, với đà phát triển của nền kinh tế- xã hội hiện nay, việc tổ chức bộ máy kế
toán quản trị dần trở thành một nhu cầu và là tất yếu khách quan đối với mọi loại hình
doanh nghiệp để theo kịp với sự phát triển của nền kinh tế và sự cạnh tranh gay gắt trên thị
trường. Do đó việc tổ chức bộ máy kế toán quản trị tại công ty cổ phần tư vấn, đầu tư và
xây dựng Cosevco không những là do nhu cầu của bản thân công ty mà đó còn là để phù
hợp với xu thế chung của các doanh nghiệp.
2. Tổ chức bộ máy kế toán quản trị
Qua quá trình nghiên cứu học tập tại nhà trường và qua thực tế thực tập tại công ty
cổ phần tư vấn đầu tư và xây dựng Cosevco, em nhận thấy với điều kiện hiện tại của công
ty, việc tổ chức kế toán quản trị thành một hệ thống riêng biệt so với kế toán tài chính là
biện pháp không khả thi. Thứ nhất, nó đòi hỏi khá nhiều chi phí cho công tác tổ chức một
phòng kế toán quản trị. Thứ hai, cần phải mất nhiều thời gian và công sức để đào tạo được
một bộ máy kế toán quản trị chuyên biệt. Thứ ba, trong điều kiện của công ty hiện nay,
việc tách biệt hai hệ thống kế toán chưa thực sự cần thiết và gây ra lãng phí về nhân lực,
trong khi công ty đang chú trọng đến việc sắp xếp, tinh giảm bộ máy quản lý nhằm tiết
kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất- kinh doanh.
Do đó, theo em nên xây dựng bộ máy kế toán quản trị trong mối quan hệ với kế
toán tài chính. Theo đó, bộ máy kế toán quản trị vừa đảm bảo tính thống nhất vừa đảm bảo
tính độc lập tương đối với kế toán tài chính. Một số nhân viên kế toán tài chính có thể kiêm
nhiệm chức năng kế toán quản trị tuỳ theo khả năng. Kế toán quản trị có mối quan hệ mật
thiết với kế toán tài chính, song vẫn phải đảm bảo rằng nó chỉ cung cấp thông tin phục vụ
cho nội bộ doanh nghiệp mà thôi. Để áp dụng cách thức tổ chức này, cần phải có sự phân
công phân nhiệm lại về chức năng, nhiệm vụ giữa các kế toán viên trong phòng kế toán.
Mô hình tổ chức bộ máy kế toán có sự kết hợp giữa kế toán tài chính và kế toán quản trị
được thể hiện qua sơ đồ sau:
MÔ HÌNH TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN
Kế toán trưởng
Quan hệ trực tuyến
Quan hệ chức năng
Chức năng, nhiệm vụ:
- Kế toán trưởng: ngoài nhiệm vụ điều hành hoạt động của bộ máy kế toán tài chính
còn kiêm nhiệm việc điều hành hoạt động của bộ máy kế toán quản trị. Kế toán trưởng là
người nhận yêu cầu cung cấp thông tin của ban giám đốc công ty để tiến hành tổ chức cung
cấp thông tin cho quản lý. Kế toán trưởng là người nhận những thông tin tổng hợp từ các
nhân viên kế toán trong phòng để có những ý kiến đề xuất phục vụ cho việc lựa chọn quyết
định quản trị tối ưu.
- Phó phòng kế toán kiêm kế toán tổng hợp kiêm lập các báo cáo kế toán quản trị:
Vì phó phòng kế toán cũng chính là kế toán tổng hợp của công ty, là người chịu trách
nhiệm hạch toán tổng hợp và cũng là người lập các Báo cáo tài chính, do đó kế toán tổng
hợp có đầy đủ thông tin và khả năng để lập các Báo cáo kế toán quản trị. Kế toán tổng hợp
có nhiệm vụ nhận thông tin từ các kế toán viên tài chính khác để có được đánh giá tổng
hợp về kết quả hoạt động trong kỳ, đồng thời nhận bảng Dự toán chi tiết từ kế toán lập dự
toán để tiến hành so sánh giữa thực tế và kế hoạch để lập nên các Báo cáo kế toán quản trị.
Tham mưu cho kế toán trưởng trong việc điều hành bộ máy kế toán quản trị.
- Kế toán lập dự toán: Có nhiệm vụ lập ra các dự toán chi tiết về chi phí phát sinh
trong kỳ, liên lạc thường xuyên với phòng kế hoạch- kinh doanh và bộ phận thiết kế công
trình để có được những thông tin cần thiết phục vụ cho việc lập dự toán của mình. Phối
hợp với lập báo cáo kế toán quản trị để cung cấp thông tin cho việc lập báo cáo kế toán
quản trị và đưa ra ý kiến để việc lập báo cáo kế toán quản trị được xác thực và đáp ứng kịp
thời nhu cầu thông tin của ban giám đốc.
- Kế toán phân tích đánh giá: Căn cứ vào các thông tin về các nghiệp vụ kinh tế phát
sinh trong kỳ và dự toán đã được lập để tiến hành phân tích và đánh giá về hiệu quả hoạt
động của công ty trong kỳ. Nếu phát sinh biến động giữa thực tế so với kế hoạch, kế toán
phân tích đánh giá phải tiến hành phân tích chi tiết để tìm ra nguyên nhân của sự biến động
đó. Kế toán phân tích đánh giá cũng có nhiệm vụ đưa ra những dự báo về tình hình hoạt
động sản xuất- kinh doanh trong các kỳ tiếp theo.
- Các kế toán viên tài chính (kế toán thanh toán, kế toán ngân hàng kiêm kế toán vật
tư tài sản, thủ quỹ): có nhiệm vụ cung cấp các thông tin tài chính phát sinh trong kỳ để
phục vụ cho việc lập các báo cáo kế toán quản trị và hỗ trợ bộ phận kế toán quản trị hoàn
thành tốt chức năng của mình. Cụ thể là:
• Kế toán thanh toán: chịu trách nhiệm về công tác thanh toán tại công ty. Có nhiệm
vụ cung cấp thông tin về tình hình thanh toán phục vụ cho việc lập dự toán cũng như lập
các báo cáo kế toán quản trị.
• Kế toán ngân hàng kiêm kế toán vật tư tài sản: có nhiệm vụ cung cấp thông tin về
các giao dịch kinh tế có liên quan đến ngân hàng. Cung cấp thông tin về tình hình biến
động vật tư, công cụ lao động, tài sản tại công ty cũng như tại các xí nghiệp trực thuộc.
• Thủ quỹ: cung cấp thông tin về số tiền còn tồn quỹ cũng như tình hình thu- chi quỹ
tiền mặt tại công ty.
Với mô hình tổ chức như trên, đòi hỏi các kế toán viên phải có sự phối hợp thường
xuyên và nhịp nhàng với nhau để có được những thông tin kịp thời và chính xác. Bởi vì sự
chậm trễ của một phần hành nào đó trong bộ máy sẽ ảnh hưởng đến tiến độ làm việc của
các phần hành khác và tiến độ làm việc chung của bộ máy kế toán.
3. Mối quan hệ thông tin giữa kế toán quản trị và các phòng ban khác trong công ty
cổ phần tư vấn, đầu tư và xây dựng Cosevco
Nếu như thông tin do kế toán tài chính cung cấp phản ánh những sự kiện đã xảy ra,
chủ yếu cung cấp cho các đối tượng sử dụng thông tin bên ngoài doanh nghiệp thì thông tin
do kế toán quản trị cung cấp chú trọng hơn đến tương lai và chủ yếu cung cấp cho nội bộ
công ty. Mối quan hệ thông tin giữa kế toán quản trị với các phòng ban khác trong công ty
là mối quan hệ hai chiều: kế toán quản trị nhận thông tin từ các phòng ban khác trong công
ty, tiến hành xử lý, tính toán để cung cấp thông tin phản hồi cho các phòng ban theo yêu
cầu đặt ra. Như vậy, để thực hiện tốt công tác kế toán quản trị cần phải có sự phối hợp nhịp
nhàng giữa kế toán quản trị và các phòng ban khác trong công ty. Cụ thể là:
- Đối với công tác lập dự toán sản xuất kinh doanh: Kế toán quản trị phải liên hệ với
phòng kế hoạch- kinh doanh để có bảng dự toán chi tiết và kế hoạch sản xuất kinh doanh
để làm cơ sở cho việc lập dự toán chi tiết. Ngoài ra kế toán quản trị phải liên hệ với phòng
kỹ thuật và bộ phận thiết kế công trình để có được các thiết kế kỹ thuật và bảng phân tích
đơn giá chi tiết của từng công việc thi công. Bộ phận kế toán quản trị cũng phải liên lạc với
phòng tổ chức- hành chính để có được các thông tin về lao động, tiền lương làm cơ sở cho
việc lập dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp
- Đối với công tác phân tích đánh giá: Trên cơ sở báo cáo do các phòng ban gửi đến,
kết hợp với thông tin thu thập được, kế toán sẽ tiến hành phân tích từ đó xác định nguyên
nhân và đưa ra nhận xét đánh giá dưới dạng các báo cáo gửi đến các phòng ban có liên
quan.
III. TỔ CHỨC THU THẬP THÔNG TIN
Để hoạt động có hiệu quả, người quản lý cần một lượng thông tin hữu ích từ các
báo cáo bộ phận như các cấp phân xưởng, đội sản xuất, bộ phận cung cấp nguyên vật liệu
hay bộ phận kinh doanh nhằm xem xét ở đâu có vấn đề để tăng cường kiểm soát chi phí,
đánh giá trách nhiệm của bộ phận trong doanh nghiệp.
Kế toán quản trị không chỉ dừng lại ở việc phản ánh, ghi chép các nghiệp vụ, các sự
kiện kinh tế xảy ra trong quá khứ mà còn sử dụng các phương pháp riêng của mình để phân
tích chi tiết, diễn giải các dữ liệu một cách cụ thể, dễ hiểu nhất, đồng thời cung cấp các dự
báo trong tương lai để giúp nhà quản trị đưa ra được các quyết định một cách nhanh chóng,
tối ưu, nâng cao hiệu quả và hiệu năng quản lý.
Với vai trò đó của kế toán quản trị, hệ thống cung cấp thông tin mà công ty đang sử
dụng hiện tại không đủ đáp ứng nhu cầu cung cấp thông tin cho quản lý. Do đó công ty nên
tổ chức lại hệ thống thu thập và cung cấp thông tin theo hướng có sự kết hợp giữa kế toán
tài chính và kế toán quản trị. Theo đó kế toán quản trị có thể sử dụng những thông tin do kế
toán tài chính cung cấp để phục vụ cho công tác của mình. Cách tổ chức thu thập thông tin
này có ưu điểm:
- Những người có nhu cầu sử dụng thông tin kế toán tại công ty đều có thể sử dụng
chung các thông tin của cùng một hình thức kế toán
- Cách thức tổ chức thu thập thông tin này tiết kiệm chi phí hơn so với việc tổ chức
thành 2 hệ thống kế toán riêng biệt: kế toán tài chính và kế toán quản trị. Thứ nhất, nó giúp
giảm bớt số lượng nhân viên trong phòng kế toán và do đó giảm bớt chi phí lương phải trả.
Một số nhân viên kế toán tài chính có thể kiêm nhiệm thêm chức năng kế toán quản trị và
như vậy bộ máy kế toán sẽ được tinh giảm gọn nhẹ hơn. Thứ hai, nó giúp giảm bớt số
lượng chứng từ sổ sách và như vậy tiết kiệm được chi phí cần có để thiết kế hệ thống sổ
sách. Số lượng chứng từ sổ sách được giảm bớt cũng giúp cho khối lượng công việc của kế
toán viên được giảm nhẹ hơn. Thứ ba, nó giúp tiết kiệm chi phí bảo quản, lưu trữ chứng từ,
sổ sách.
Tất nhiên, với đà phát triển của công ty, sự phát triển không ngừng của nền kinh tế,
sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các công ty thì nhu cầu thông tin cần cung cấp cho
nhà quản lý cũng không ngừng tăng lên. Đến một lúc nào đó khi nhu cầu thông tin đã quá
lớn thì hệ thống kế toán hỗn hợp sẽ không đủ sức đáp ứng. Khi đó lại phải cần tách biệt
thành 2 hệ thống kế toán tài chính và kế toán quản trị riêng biệt nhằm phục vụ tốt hơn nhu
cầu thông tin của nhà quản trị. Còn hiện tại, trong điều kiện công ty chưa tổ chức kế toán
quản trị thì việc tổ chức hệ thống kế toán hỗn hợp này là hết sức cần thiết và cấp bách.
IV. LẬP DỰ TOÁN CHI PHÍ
1. Lập dự toán chi phí sản xuất:
Để đạt được lợi nhuận như mong muốn và chủ động trong kinh doanh, các doanh
nghiệp phải lập các dự toán kinh doanh.
Công tác lập dự toán chi phí sản xuất ở công ty cổ phần tư vấn, đầu tư và xây dựng
Cosevco chỉ mới dừng lại ở việc lập dự toán tổng hợp, chưa đi sâu vào việc lập dự toán chi
tiết để cung cấp thông tin chi tiết cho quản lý. Để đáp ứng tốt hơn nhu cầu thông tin, công
ty nên tổ chức lập dự toán chi tiết chi phí sản xuất về từng loại chi phí phát sinh cũng như
các yếu tố chi phí trong từng loại chi phí đó.
Hiện nay, phòng kế hoạch- kinh doanh của công ty chịu trách nhiệm lập ra Bảng dự
toán chi tiết. Tuy nhiên, Bảng dự toán chi tiết này cũng chỉ dừng lại ở việc chi tiết chi phí
sản xuất thành 3 loại chi phí: Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, chi phí nhân công trực tiếp,
chi phí máy thi công chứ chưa đi vào chi tiết cụ thể trong từng loại chi phí đó có những yếu
tố nào và phát sinh là bao nhiêu. Như vậy sẽ rất khó cho công tác quản lý khi tìm ra nguyên
nhân biến động nếu trong thực tế các loại chi phí này biến động vượt kế hoạch.
Để phục vụ tốt hơn cho nhu cầu thông tin của nhà quản lý, bộ phận kế toán quản trị
của công ty nên chịu trách nhiệm lập ra Dự toán chi tiết chi phí sản xuất trên cơ sở Bảng
dự toán chi tiết của phòng kế hoạch- kinh doanh. Bộ phận lập dự toán cần phải liên hệ với
phòng kế hoạch- kinh doanh để có được những thông tin chi tiết về kế hoạch chi phí dự
kiến thực hiện trong kỳ. Nhất là cần phải có được Bảng phân tích đơn giá chi tiết để làm
căn cứ lập dự toán chi tiết. Cụ thể quy trình lập dự toán chi tiết như sau: