slide bài giảng sinh học 12 tiết 19 tạo giống bằng phương pháp gây đột biến và công nghệ tế bào

TIẾT 20


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

1.Quy trình
B1: Xử lí mẫu vật bằng tác
nhân đột biến
B2: Chọn lọc các thể đột biến
có kiểu hình mong muốn
B3: Tạo dịng thuần chủng

Nêu các bước
trong quy trình tạo
giống bằng
phương pháp gây
đột biến? Phương
pháp này hiệu quả
đối với đối tượng
nào? Vì sao?


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

1.Quy trình
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam
Tạo ra nhiêu chung vi sinh vât,giơng cây trơng có

nhiêu đăc điêm q hiếm
• Gây đột biến bằng
tác nhân vật lí:
• Ở VSV: Xử lí bào tử
nấm Penicllium 
chủng Penicillum có
hoạt tính Peniciline
tăng gấp 200 lần
dạng ban đầu.


TIẾT 20
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

1.Quy trình
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam

* Gây đột biến bằng tác nhân
vật lí:

• Dung tia gmama tao Giống lúa Mộc tuyền
đột biến  MT1 có nhiều đặc tính quí:chín
sớm nên rút ngắn thời gian canh tác, thấp
và cứng cây, chịu chua và phèn nên có thể
trồng ở nhiều vùng khác nhau, năng suất
tăng 15-25%.
• Tạo giống Ngơ DT6 (là kết quả lai giống có
chọn lọc giữa 12 dịng đột biến tạo ra
DT6)chín
sớm, năng suất cao, hàm lượng

DT6)
Prơtein tăng 1,5%..


* Gây đột biến bằng tác nhân hóa học:

• Dùng Cơnsixin, tạo các gống cây đa bội có năng suất cao.
• Cây dâu tằm (3n): bản lá dày, năng suất cao.
Dưa hấu,Nho (3n): không hạt và nâng cao hàm lượng đườn

Dưa hấu tam
bội


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

1.Quy trình
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam

Bưởi tam bội không hạt

Nho tam bội


Thể tứ bội ở dâu tây

Với kiến thức đã
học, em hãy đề xuất

cách thức nhận biết
sơ bộ các cây tứ bội
trong số các cây
lưỡng bội?


TIẾT 20
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN

1.Quy trình
2. Một số thành tựu tạo giống ở Việt Nam


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật


A


TIẾT 20
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật

a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật

Lan Hài
( đặc

Lan Hài
( đặc hữu của Tam


TIẾT 20
I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật

Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật
b) Lai Tế Bào Sinh Dưỡng (TBXôma) hay gọi là
dung hơp tế
bào trần:tạo giống TV Lai khác loài.

Dung hợp 2 tế bào trần khác loài

(2n)
2n= 24

Loại bỏ
thành
xenlulozo

Dung hợp tế
bào chất, nhân

Nuôi cấy tế bào
lai

TB lai
72 NST (24+48)
(2n)

Cây lai Pomato
72 NST (24+48)

Mục đích của phương pháp này là gì?
2n= 48

Tạo Cây lai mang đặc điểm di truyền của cả hai
loài, sinh sản được.

kết quả của phương pháp dung hợp
2 tế bào trần khác loài


So sánh phương pháp dung hợp tế bào
trần với phương pháp lai hữu tính khác
lồi?
Dung hợp tế bào trần khác loài
Loài A
(2n)
Tế bào
(2n)

Loài B
(2n)

X

Loài AB
( 2nA + 2nB )

Tế bào
(2n)

Lai hữu tính khác lồi (Lai xa )
Lồi A
(2n)

X

Lồi B
(2n)

Giao tử: n A

nB

Loài AB: Bất thụ
( nA+nB )

?
Loài AB
( 2nA + 2nB )


II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật
a) Nuôi cấy mô (TB) thực vật
b) Lai Tế Bào Sinh Dưỡng (TBXôma) hay
gọi là dung hơp tế bào trần:tạo giống TV Lai
kháccấy
lồi.
c) Ni
Hạt Phấn hoặc Nỗn chưa thụ tinh
TB Mẹ Hạt Phấn
Giảm
Aa
phân

A

Mơi trường
nhân tạo

Chọn
lọc

Dịng tế bào(a)

a

Hạt phấn đơn
bội (n)

Hai loại giao tử: A và a

Dòng a
Cây a

Dòng tế bào(A)

Lưỡng
bội hóa

Cây aa

Tạo cây
Nhận
lưỡng

xét Kiểu
bội có
Gen
KGcủa
đồng
câyhợp
lưỡng
tử về
bộitất
được
cả các
tạogen.
ra?


Dòng lúa chiêm chịu lạnh


II. Tạo Giống Bằng Công Nghệ Tế Bào:
1. Công nghệ Tế Bào Thực Vật:
Các phương pháp
Nuôi Cấy Mô
(Tế Bào) TV

Cách tiến hành

Kết quả

Nhân nhanh các giống
Cho Mô (TB) vào ống

cây quý hiếm từ một cây
nghiệm  tái sinh thành
Nghiêncác
cứu
sgk và thảo luậncó kiểu gen q  quần
cây hồn chỉnh
thể cây trồng đồng nhất

nhóm, hồn thành các u
cầu- Loại
củabỏbảng.
thành TB của 2 TB Sinh

Lai Tế Bào Sinh
Dưỡng (TB Xôma)

Nuôi Cấy Hạt Phấn
hoặc Nỗn (n)

Dưỡng(2n) khác lồi  TB trần.
- Dung hợp 2 TB trần tạo TB lai.
- Nuôi cấy TB lai trong môi
trường dinh dưỡng đặc biệt tạo
cây lai.

Hạt phấn hoặc nỗn (n) 
ống nghiệm  mơ đơn
bội. Xử lí cơnsixin tạo cây
lưỡng bội

về kiểu gen
Tạo cây lai khác loài,mang
bộ NST của 2 loài khác nhau
nha
(= Tạo Thể Song Nhị Bội).
Ưu: Tạo giống lai xa mà lai
hữu tính khơng thực hiện
được

Tạo cây lưỡng bội có
kiểu gen đồng nhất về
tất cả các gen.


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ
BÀO
1.Cơng nghệ tế bào thực vật
2. Cơng Nghệ Tế Bào Động Vật

Có 2
cách:
Nếu
bạn
có
một con chó
mangbản
kiểu vơ

gen q hiếm
- Nhân
Làm thế nào bạn có thể
tính
tạo ra
nhiềutruyền
con chóphơi
có
- Cấy
kiểu gen y hệt như con chó của bạn?


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ BÀO

1.Cơng nghệ tế bào thực vật
2. Cơng Nghệ Tế Bào Động Vật

a/.Nhân Bản Vơ Tính ở Động Vật
* Trong Tự Nhiên:


*Qui trình Nhân Bản Vơ Tính Cừu Dolly
Cừu Cho Nhân
TB Xơma (2n)

Cừu
Nêucon

qui sinh
trìnhra
nhân
mang
bản
đặc
vơđiểm
tính ở
dicừu
truyền
Dolly?
của con cừu nào? Tại sao?

C
vào ấy
con dạ

Cừu Mang Thai Hộ

Cừu Cho Trứng Chưa
Thụ Tinh Đã Tách Nhân

Giống Cừu
Cho Nhân

Dolly


2.Công nghệ tế bào
động vật

B1: - Lấy trứng của cừu cho TB trứng ra khỏi cơ thể.
- Tách bỏ nhân của TB trứng
B2: - Lấy nhân Hãy
củacho
TB biết
tuyến
của
cừu cho nhân.
kiểuvú
hình
của
B3: - Đưa nhân của
TB tuyến
vúthích?
vào TB trứng đã
cừu sinh
ra ? Giải
loại bỏ nhân.
B4: - Nuôi trứng đã được cấy nhân trong ống
nghiệm tạo phôi.
B5: - Cấy phôi vào tử cung của con cừu khác để
phôi phát triển và sinh nở bình thường Sinh cừu
Dolly.
-

-

Ý nghĩa: Nhân bản động vật biến đổi gen phục
vụ lợi ích của con người
Kết quả: Cừu sinh ra có kiểu hình giống cừu cho

nhân TB


Dolly giống Mẹ
nào? Vì sao?


TIẾT 20

I.TẠO GIỐNG BẰNG PHƯƠNG PHÁP GÂY ĐỘT BIẾN
II. TẠO GIỐNG BẰNG CƠNG NGHỆ TẾ
1.Cơng nghệ tế bào thực vật
BÀO

2. Cơng Nghệ Tế Bào Động
Vật

a/.Nhân Bản Vơ Tính ở Động Vật

Ưu điểm nổi bật của kĩ thuật này ?

-

Động vật có vú có thể được nhân bản
từ tế bào xơma và tế bào chất của
một noãn bào.

- Nhân nhanh các giống vật ni q