Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm bia của tổng công ty cổ phần bia rượu nước giải khát hà nội
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.45 MB, 137 trang )
..
.....
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
------- oOo ------
TRƯƠNG ANH TUẤN
Nghiên cứu và đề xuất một số giải pháp nâng cao năng
lực cạnh tranh sản phẩm Bia của Tổng Công ty Cổ Phần
Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội
KHOA: QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. NGUYỄN ĐẠI THẮNG
HÀ NỘI 2010
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin cảm ơn các thầy, cô giáo bộ môn Khoa Kinh tế và Quản lý đã
trang bị cho tôi những kiến thức căn bản làm nền tảng cho những nghiên cứu
của tôi trong luận văn này cũng như trong công việc và cuộc sống.
Đặc biệt chân thành cảm ơn Thầy giáo TS. Nguyễn Đại Thắng đã
hướng dẫn, chỉ bảo tận tình trong suốt quá trình nghiên cứu và hồn thành
luận văn của tơi.
Xin cảm ơn Viện Đào tạo sau đại học, Trường Đại học Bách khoa Hà
Nội đã tạo cho chúng tôi một môi trường học tập và nghiên cứu khoa học tốt.
Mặc dù tác giả đã có nhiều cố gắng, song bản luận văn này khó tránh
khỏi những hạn chế, khiếm khuyết nhất định. Kính mong nhận được sự chỉ
bảo, đóng góp của các thầy cơ giáo, bạn bè đồng nghiệp để đề tài này nghiên
cứu được hoàn thiện hơn nữa
Xin trân trọng cảm ơn!
i
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
MỤC LỤC
MỤC LỤC......................................................................................................... i
DANH MỤC BẢNG BIỂU .......................................................................... xvi
Danh Mục Hình ...........................................................................................xvii
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................. 1
1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu.................................................................................... 2
3. Ý nghĩa của Luận văn. ................................................................................ 2
4. Phương pháp nghiên cứu. ........................................................................... 3
5. Kết cấu luận văn.......................................................................................... 3
CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ
NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP......... 4
1.1. LÝ THUYẾT CẠNH TRANH ................................................................ 4
1.1.1. Quan niệm về cạnh tranh trong kinh tế....................................... 4
1.1.2. Vai trò của cạnh tranh .................................................................. 5
1.1.3. Các loại hình cạnh tranh. .............................................................. 6
1.1.4. Chỉ tiêu đánh giá kết quả cạnh tranh sản phẩm của doanh
nghiệp. ..................................................................................................... 10
1.1.5. Các công cụ cạnh tranh. .............................................................. 11
1.1.6. Năng lực cạnh tranh sản phẩm của doanh nghiệp.................... 17
1.2. PHÂN TÍCH NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM CỦA DOANH
NGHIỆP ......................................................................................................... 27
1.2.1. Ý nghĩa của phân tích năng lực cạnh tranh............................... 27
1.2.2. Nội dung của phân tích năng lực cạnh tranh sản phẩm của
doanh nghiệp........................................................................................... 28
Tóm tắt nội dung chương 1:......................................................................... 43
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH VÀ ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG NĂNG LỰC
CẠNH TRANH SẢN PHẨM BIA CỦA TỔNG CÔNG TY CỔ PHẦN
BIA RƯỢU NƯỚC GIẢI KHÁT HÀ NỘI ................................................. 44
2.1. Tổng quan về Tổng công ty cổ phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội
......................................................................................................................... 44
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty............... 44
2.1.2 Cơ cấu tổ chức và quản lý điều hành doanh nghiệp.................. 48
2.1.3 Quy trình sản xuất sản phẩm của Tổng Công ty ....................... 52
i
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
2.1.4 Các sản phẩm bia của Tổng Công ty.......................................... 54
2.1.5 Một số kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty
.................................................................................................................. 59
10.25 ................................................................................................................ 63
2. Sản lượng Rượu......................................................................................... 63
124.166 ............................................................................................................ 63
221.096 ............................................................................................................ 63
290.126 ............................................................................................................ 63
316.160 ............................................................................................................ 63
14.28 ................................................................................................................ 63
Rượu trắng có cồn từ 250 trở lên ................................................................. 63
4.67 .................................................................................................................. 63
13.113 .............................................................................................................. 63
33.604 .............................................................................................................. 63
37.636 .............................................................................................................. 63
34.74 ................................................................................................................ 63
Rượu mùi ....................................................................................................... 63
3.54 .................................................................................................................. 63
2.124 ................................................................................................................ 63
4.643 ................................................................................................................ 63
4.411 ................................................................................................................ 63
3.19 .................................................................................................................. 63
Rượu champagne các loại............................................................................. 63
0.296 ................................................................................................................ 63
ii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
0.285 ................................................................................................................ 63
0.482 ................................................................................................................ 63
0.5 .................................................................................................................... 63
7.78 .................................................................................................................. 63
Rượu vang từ quả tươi.................................................................................. 64
6.313 ................................................................................................................ 64
8.640 ................................................................................................................ 64
12.235 .............................................................................................................. 64
13.585 .............................................................................................................. 64
11.57 ................................................................................................................ 64
Rượu dân nấu ................................................................................................ 64
109.347 ............................................................................................................ 64
196.934 ............................................................................................................ 64
239.163 ............................................................................................................ 64
260.027 ............................................................................................................ 64
13.17 ................................................................................................................ 64
3. Sản lượng nước giải khát.......................................................................... 64
585 ................................................................................................................... 64
1009 ................................................................................................................. 64
1393 ................................................................................................................. 64
1535 ................................................................................................................. 64
14.76 ................................................................................................................ 64
- Nước uống có ga .......................................................................................... 64
iii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
248 ................................................................................................................... 64
298 ................................................................................................................... 64
311 ................................................................................................................... 64
314 ................................................................................................................... 64
3.45 .................................................................................................................. 64
- Các loại đồ uống không ga ......................................................................... 64
159 ................................................................................................................... 64
91 ..................................................................................................................... 64
104 ................................................................................................................... 64
91 ..................................................................................................................... 64
-7.64................................................................................................................. 64
- Nước quả các loại ........................................................................................ 64
4 ....................................................................................................................... 64
56 ..................................................................................................................... 64
66 ..................................................................................................................... 64
80 ..................................................................................................................... 64
51.35 ................................................................................................................ 64
- Nước tinh lọc ............................................................................................... 64
24 ..................................................................................................................... 64
317 ................................................................................................................... 64
654 ................................................................................................................... 64
765 ................................................................................................................... 64
64.06 ................................................................................................................ 64
iv
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
- Nước khoáng................................................................................................ 64
151 ................................................................................................................... 64
247 ................................................................................................................... 64
257 ................................................................................................................... 64
285 ................................................................................................................... 64
9.54 .................................................................................................................. 64
Sản lượng bia ................................................................................................. 64
100.00 .............................................................................................................. 64
100.00 .............................................................................................................. 64
100.00 .............................................................................................................. 64
100.00 .............................................................................................................. 64
- Bia chai......................................................................................................... 64
56.43 ................................................................................................................ 64
56.5 .................................................................................................................. 64
55.6 .................................................................................................................. 64
55.11 ................................................................................................................ 64
-1.32................................................................................................................. 64
- Bia lon .......................................................................................................... 65
10.29 ................................................................................................................ 65
15.23 ................................................................................................................ 65
15.45 ................................................................................................................ 65
17.08 ................................................................................................................ 65
6.78 .................................................................................................................. 65
v
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
- Bia hơi .......................................................................................................... 65
33.27 ................................................................................................................ 65
28.27 ................................................................................................................ 65
28.95 ................................................................................................................ 65
27.81 ................................................................................................................ 65
-5.46................................................................................................................. 65
Sản lượng bia ................................................................................................. 65
203.835 ............................................................................................................ 65
248.553 ............................................................................................................ 65
307.145 ............................................................................................................ 65
- Bia Hà Nội 450 ml ....................................................................................... 65
139.352 ............................................................................................................ 65
182.455 ............................................................................................................ 65
218.647 ............................................................................................................ 65
- Bia Lon Hà Nội............................................................................................ 65
20.188 .............................................................................................................. 65
25.932 .............................................................................................................. 65
33.931 .............................................................................................................. 65
- Bia Hà Nội Premium 330 ml ...................................................................... 65
2.733 ................................................................................................................ 65
3.498 ................................................................................................................ 65
8.134 ................................................................................................................ 65
- Bia Lager 450 ml ......................................................................................... 65
vi
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
1.620 ................................................................................................................ 65
1.213 ................................................................................................................ 65
2.831 ................................................................................................................ 65
- Bia Hơi Hà Nội ............................................................................................ 65
39.879 .............................................................................................................. 65
35.399 .............................................................................................................. 65
43.564 .............................................................................................................. 65
- Bia Tươi ....................................................................................................... 65
63 ..................................................................................................................... 65
56 ..................................................................................................................... 65
38 ..................................................................................................................... 65
Năm 2000........................................................................................................ 66
(triệu đồng)..................................................................................................... 66
Năm 2005........................................................................................................ 66
(triệu đồng)..................................................................................................... 66
Năm 2006........................................................................................................ 66
(triệu đồng)..................................................................................................... 66
Năm 2007........................................................................................................ 66
(triệu đồng)..................................................................................................... 66
Tăng 2001-2005,%năm ................................................................................. 66
Tăng 2001-2007,%năm ................................................................................. 66
Bia ................................................................................................................... 66
2956533........................................................................................................... 66
vii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
6822386........................................................................................................... 66
6785288........................................................................................................... 66
8901294........................................................................................................... 66
18.2 .................................................................................................................. 66
17.05 ................................................................................................................ 66
Rượu ............................................................................................................... 66
57347 ............................................................................................................... 66
131924.8.......................................................................................................... 66
209962.3.......................................................................................................... 66
68615 ............................................................................................................... 66
18.13 ................................................................................................................ 66
2.6 .................................................................................................................... 66
Nước Giải khát .............................................................................................. 66
257009............................................................................................................. 66
223392.7.......................................................................................................... 66
225836.9.......................................................................................................... 66
515686............................................................................................................. 66
-2.76................................................................................................................. 66
10.46 ................................................................................................................ 66
Tổng BRNGK ................................................................................................ 66
3270889........................................................................................................... 66
7177703........................................................................................................... 66
7221087........................................................................................................... 66
viii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
9485595........................................................................................................... 66
17.02 ................................................................................................................ 66
16.43 ................................................................................................................ 66
Ngành TPĐU.................................................................................................. 66
5672321........................................................................................................... 66
12244624......................................................................................................... 66
13336149......................................................................................................... 66
-........................................................................................................................ 66
16.64 ................................................................................................................ 66
-........................................................................................................................ 66
BRNGK/TPĐU,% ......................................................................................... 66
57.66 ................................................................................................................ 66
58.62 ................................................................................................................ 66
54.15 ................................................................................................................ 66
Năm 2000........................................................................................................ 68
(triệu đồng)..................................................................................................... 68
Năm 2005........................................................................................................ 68
(triệu đồng)..................................................................................................... 68
Năm 2006........................................................................................................ 68
(triệu đồng)..................................................................................................... 68
Năm 2007........................................................................................................ 68
(triệu đồng)..................................................................................................... 68
Tăng 2001-2005,%năm ................................................................................. 68
ix
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Tăng 2001-2007,%năm ................................................................................. 68
Bia ................................................................................................................... 68
798435............................................................................................................. 68
2407610........................................................................................................... 68
3119781 ........................................................................................................... 68
2898964........................................................................................................... 68
24.7 .................................................................................................................. 68
20.23 ................................................................................................................ 68
Rượu ............................................................................................................... 68
1650 ................................................................................................................. 68
39956 ............................................................................................................... 68
82181 ............................................................................................................... 68
16052 ............................................................................................................... 68
89.16 ................................................................................................................ 68
38.40 ................................................................................................................ 68
Nước Giải khát .............................................................................................. 68
-211757............................................................................................................ 68
-79196.............................................................................................................. 68
-162970............................................................................................................ 68
52427 ............................................................................................................... 68
Tổng BRNGK ................................................................................................ 68
588328............................................................................................................. 68
2368370........................................................................................................... 68
x
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
3038992........................................................................................................... 68
2967443........................................................................................................... 68
32.12 ................................................................................................................ 68
26.01 ................................................................................................................ 68
Năm 2000........................................................................................................ 68
Năm 2005........................................................................................................ 68
Năm 2006........................................................................................................ 68
Năm 2007........................................................................................................ 68
Bia ................................................................................................................... 68
12.79 ................................................................................................................ 68
15.24 ................................................................................................................ 68
16.09 ................................................................................................................ 68
10.44 ................................................................................................................ 68
Rượu ............................................................................................................... 68
0.3 .................................................................................................................... 68
4.77 .................................................................................................................. 68
6.94 .................................................................................................................. 68
1.51 .................................................................................................................. 68
Nước Giải khát .............................................................................................. 68
-4.61................................................................................................................. 68
-1.72................................................................................................................. 68
-3.16................................................................................................................. 68
0.68 .................................................................................................................. 68
xi
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Tổng BRNGK ................................................................................................ 68
5.17 .................................................................................................................. 68
11.15 ................................................................................................................ 68
11.81 ................................................................................................................ 68
8.13 .................................................................................................................. 68
Ngành TPĐU.................................................................................................. 68
1.74 .................................................................................................................. 68
6.44 .................................................................................................................. 68
7.7 .................................................................................................................... 68
TT.................................................................................................................... 69
Nội dung ......................................................................................................... 69
Năm 2007........................................................................................................ 69
Năm 2008........................................................................................................ 69
Năm 2009........................................................................................................ 69
1 ....................................................................................................................... 69
LN sau thuế/ Doanh thu thuần..................................................................... 69
25.13%............................................................................................................ 69
15.73%............................................................................................................ 69
15.47%............................................................................................................ 69
1 ....................................................................................................................... 69
Tỷ lệ giá vốn hàng bán trên DTT,%............................................................ 69
54,52 ................................................................................................................ 69
67 ..................................................................................................................... 69
xii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
62,68 ................................................................................................................ 69
2 ....................................................................................................................... 69
Tỷ lệ chi phí bán hàng trên DTT,% ............................................................ 69
12,67 ................................................................................................................ 69
14,73 ................................................................................................................ 69
13,2 .................................................................................................................. 69
3 ....................................................................................................................... 69
Tỷ lệ chi phí QLDN trên DT T ,%............................................................... 69
7,22 .................................................................................................................. 69
4,99 .................................................................................................................. 69
5,1 .................................................................................................................... 69
2.2 THỰC TRẠNG NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA SẢN PHẨM BIA
CỦA TỔNG CÔNG TY................................................................................ 70
2.2.1 Phân tích hoạt động Marketing. .................................................. 70
2.2.2 Năng lực tài chính ........................................................................ 82
2.2.3 Nguồn nhân lực.............................................................................. 85
2.2.4 Năng lực quản trị........................................................................... 87
2.2.5 Năng lực công nghệ. ...................................................................... 88
2.3 PHÂN TÍCH MƠ TRƯỜNG KINH DOANH CỦA CƠNG TY ........ 88
2.3.1. Mơi trường vĩ mơ.......................................................................... 88
2.3.2 Phân tích mơi trường ngành ....................................................... 93
2.4. Đánh giá chung về khả năng cạnh tranh của sản phẩm bia tại Tổng công ty
......................................................................................................................... 96
2.4.1 Điểm mạnh trong cạnh tranh của Tổng công ty ........................ 96
2.4.2 Những điểm yếu trong cạnh tranh của Tổng công ty ................ 97
Tóm tắt nội dung chương 2 ........................................................................ 100
CHƯƠNG 3 MỘT SÓ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC
CẠNH TRANH SẢN PHẨM BIA CỦA TỔNG CÔNG TY.................... 101
3.1. Mục tiêu nâng cao khả năng cạnh tranh ........................................... 101
xiii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
3.2. Những biện pháp nâng cao khả năng cạnh tranh của sản phẩm bia
tại Tổng công ty ........................................................................................... 102
3.3. Một số kiến nghị với Nhà nước. .......................................................... 113
Tóm tắt nội dung chương 3 ........................................................................ 114
KẾT LUẬN .................................................................................................. 115
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................... 117
xiv
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
FDI
: Vốn đầu tư trực tiếp
ACAFTA : Hiệp định thương mại tư do Asean – Trung
GDP
: Tổng sản phẩm quốc nội
ROA
: Suất sinh lợi trên tổng tài sản
ROE
: Suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu
WTO
: Tổ chức thương mại Thế giới.
WED
: Diễn đàn kinh tế thế giới
IMD
: Viện quốc tế về quản lý và phát triển
R&D
: Nghiên cứu và phát triển
NGK
: Nước Giải Khát
xv
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 Tổng hợp kết quả hoạt động kinh doanh 3 năm từ 2007-2009 ...... 60
Bảng 2.2. Sản lượng các sản phẩm và tốc độ tăng trưởng toàn ngành.......... 63
Bảng 2.3. Cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu sản phẩm toàn ngành, %............... 64
Bảng 2.4. Cơ cấu và chuyển dịch cơ cấu sản phẩm Tổng công ty ................. 65
Bảng 2.5. Nộp ngân sách nhà nước của Ngành Bia Rượu NGK và thực phẩm
đồ uống từ năm 2000 đến năm 2007............................................................... 66
Bảng 2.6. Lợi nhuận và tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của ngành Bia Rượu
NGK và từ năm 2000 đến năm 2007............................................................... 68
Bảng 2.7. Tỷ suất lợi nhuận vốn đầu tư của ngành Bia Rượu NGK,% .......... 68
Bảng 2.8. Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu thuần từ năm 2007-2009............ 69
Bảng 2.9. Hệ số chi phí của Tổng công ty ..................................................... 69
Bảng 2.10: Phân cấp thị trường....................................................................... 71
Bảng 2.13. Tổng hợp nguồn vốn và tài sản của Habeco từ năm 2007-2009 .. 82
Bảng 2.14. Cơ cấu vốn và tài sản của Tổng công ty từ năm 2007-2010 ....... 83
Bảng 2.15. Hệ số thanh toán của Habeco từ năm 2007-2009........................ 83
Bảng 2.16 Hệ số lợi nhuận của Habeco năm 2007-2009............................... 84
Bảng 2.17: Bảng cơ cấu nhân lực của Tổng công ty qua 3 năm (2006 – 2008)
......................................................................................................................... 85
Bảng 2.18. :Bảng thu nhập bình quân của người lao động của Tổng công ty87
Bảng 2.19 Tốc độ tăng trưởng GDP và thu nhập bình quân đầu người......... 90
Bảng 2.20: Những thương hiệu nổi tiếng có khả năng xâm nhập vào Việt Nam
......................................................................................................................... 93
xvi
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Danh Mục Hình
Hình 1.1 Mơ tả cạnh tranh và năng lực cạnh tranh của DN.... Error! Bookmark
not defined.
Hình 1.2 Các nhân tố ảnh hưởng tới năng lực cạnh tranh sản phẩm của DN
......................................................................................................................... 21
Hình 1.3 Các nhân tố thuộc mơi trường ngành............................................... 34
Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Tổng cơng ty .......................................... 49
Hình 2.2 SƠ LƯỢC QUY TRÌNH CƠNG NGHỆ SẢN XUẤT BIA ............ 53
Hình 2.3. Biểu đồ tăng trưởng về doanh thu................................................... 62
Hình 2.4. Biểu đồ tăng trưởng nộp ngân sách nhà nước................................. 67
Hình 2.5. Biểu đồ tăng trưởng lợi nhuận, tỷ đồng .......................................... 69
Hình 2.6. Các sản phẩm của Habeco (nguồn: phòng Thị trường) .................. 73
Hình 2.7. Các sản phẩm của SABECO (nguồn: phịng Thị trường).............. 73
Hình 2.8. Một số loại sản phẩm Bia ngoại có mặt trên thị trường Việt Nam . 74
Hình 2.9. Các yếu tố cấu thành chất lượng Bia Hà Nội.................................. 75
Hình 2.10. Biểu đồ tăng trưởng lao động của Habeco từ 2002-2009............ 85
xvii
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
LỜI MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Ngành Bia Rượu Nước giải khát ở nước ta có q trình phát triển lâu
đời, từ cuối thể kỷ XIX đến nay. Đặc biệt trong gần 10 năm trở lại đây Ngành
Bia Rượu Nước giải khát phát triển với tốc độ khá cao nhờ chính sách đổi
mới, mở cửa của Nhà nước, nhờ nền kinh tế của đất nước phát triển nhanh,
nhu cầu và mức sống của người dân được cải thiện và số lượng khách du lịch,
các nhà đầu tư nước ngoài đến Việt Nam tăng nhanh.
Trong những năm qua, Ngành Bia Rượu Nước giải khát đã đóng một
vai trị quan trọng trong nền kinh tế quốc dân và trong ngành công nghiệp
nước ta. Giá trị Sản xuất công nghiệp của ngành năm 2007 đạt 26.745 tỷ
đồng, chiếm 21,66% giá trị sản xuất công nghiệp của ngành thực phẩm đồ
uống và 4,69% giá trị sản xuất cơng nghiệp của tồn ngành cơng nghiệp. Giá
trị tăng thêm của ngành năm 2007 đạt gần 13.200 tỷ đồng chiếm 8,79% giá
trị tắng thêm của toàn ngành công nghiệp và chiếm 2,68 GDP của cả nước.
Ngành Bia Rượu Nước giải khát hoạt động khá hiệu quả và mỗi năm ngành
đóng góp cho ngân sách Nhà nước, thông qua thuế tiêu thụ đặc biệt và các
loại thuế khác hàng nghìn tỷ đồng. Nộp ngân sách của tồn ngành năm 2000
là 3.271 tỷ đồng, đến năm 2007 đã tăng 3 lần, đạt 9.485 tỷ đồng, chiếm 3,3%
tổng mức thu ngân sách Nhà nước.
Chủ trương của nhà nước là phát triển ngành Bia Rượu Nước giải khát
nhanh và hiệu quả phù hợp với bối cảnh quốc tế và khu vực, phù hợp với các
cam kết của Việt Nam trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, phù hợp với
xu hướng phát triển ngành của thế giới và khu vực, phát huy được tiểm năng
đất nước, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của nến kinh tế quốc dân và tiến
tới xuất khẩu sản phẩm ra thế giới, góp phần thúc đẩy q trình cơng nghiệp
hố, hiện đại hố đất nước.
1
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
Tuy nhiên trong quá trình hội nhập kinh tế quốc ngày càng sâu rộng các
doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với sự cạnh tranh vô cùng khốc liệt
của các doanh nghiệp trong và ngồi nước
Với kỳ vọng góp phần thúc đầy sự phát triển của ngành Bia Rượu Nước
giải khát nói chung và đối với Tổng Cơng Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải
Khát Hà Nội nói riêng, nên tác giả chọn đề tài “Nghiên cứu và đề xuất một
số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm Bia của Tổng Công
ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội”.
2. Mục tiêu nghiên cứu.
- Hệ thống hoá những vấn đề cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh
tranh sản phẩm của doanh nghiệp. Các tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh
hưởng tới năng lực cạnh tranh sản phẩm của doanh nghiệp.
- Phân tích thực trạng và đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu cơ hội
và thách thức của Tổng Công Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội
từ đó đánh giá năng lực cạnh tranh sản phẩm Bia của Tổng Công Ty Cổ Phần
Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội với các sản phẩm cùng loại của doanh
nghiệp trong ngành.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh sản
phẩm Bia cho Tổng Công Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội
trong thời gian tới.
3. Ý nghĩa của Luận văn.
Những kết quả nghiên cứu của Luận văn sẽ góp phần vào bổ sung và hệ
thống hoá các vấn đề về lý luận cạnh tranh và năng lực cạnh tranh sản phẩm .
Khái quát xu hướng phát triển của ngành Bia Rượu Nước Giải Khát sắp tới.
Đánh giá được những điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của Tổng
Công Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội, đưa ra những giải pháp
cho Tổng Công ty và một số kiến nghị đối với nhà nước để nhằm nâng cao
2
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
năng lực cạnh tranh sản phẩm Bia cho Tổng Công Ty Cổ Phần Bia Rượu
Nước Giải Khát Hà Nội nói riêng và tồn ngành Bia Rượu Nước Giải Khát
nói chung.
4. Phương pháp nghiên cứu.
Luận văn sử dụng 2 phương pháp nghiên cứu chính là:
- Phương pháp thống kê.
- Phương pháp phân tích – so sánh và tổng hợp.
5. Kết cấu luận văn.
Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục, Luận văn được kết cấu làm 3
chương, bao gồm:
Chương I: Những vấn đề cơ bản về cạnh tranh và năng lực cạnh tranh
sản phẩm của doanh nghiệp.
Chương II: Phân tích và đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh sản
phẩm Bia của Tổng Công Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội
Chương III: Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm
Bia của Tổng Công Ty Cổ Phần Bia Rượu Nước Giải Khát Hà Nội trong thời
gian tới.
3
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
CHƯƠNG 1 : NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CẠNH TRANH VÀ
NĂNG LỰC CẠNH TRANH SẢN PHẨM CỦA DOANH NGHIỆP.
1.1. LÝ THUYẾT CẠNH TRANH
1.1.1. Quan niệm về cạnh tranh trong kinh tế.
Quan niệm chung
Thuật ngữ “Cạnh tranh” được sử dụng rất phổ biến hiện nay trong nhiều lĩnh
vực như kinh tế, thương mại, luật, chính trị, quân sự, sinh thái, thể thao;
thường xuyên được nhắc tới trong sách báo chuyên môn, diễn đàn kinh tế
cũng như các phương tiện thông tin đại chúng và được sự quan tâm của nhiều
đối tượng, từ nhiều góc độ khác nhau, dẫn đến có rất nhiều khái niệm khác
nhau về “cạnh tranh”.
Tiếp cận ở góc độ đơn giản, mang tính tổng qt thì cạnh tranh là hành động
ganh đua, đấu tranh chống lại nhau của các cá nhân hay các nhóm, các lồi vì
mục đích giành được sự tồn tại, sống cịn, giành được lợi nhuận, địa vị, sự
kiêu hãnh, các phần thưởng hay những thứ khác.
Quan niệm cạnh tranh trong kinh tế
Trong Thế kỷ XX, nhiều lý thuyết cạnh tranh hiện đại trong kinh tế ra đời như
lý thuyết của Micheal Porter, J.B.Barney, P.Krugman…v.v.. Trong đó, phải
kể đến lý thuyết “lợi thế cạnh tranh” của Micheal Porter, ơng giải thích
hiện tượng khi doanh nghiệp tham gia cạnh tranh thương mại quốc tế cần
phải có “lợi thế cạnh tranh” và “ lợi thế so sánh”. Ơng phân tích lợi thế
cạnh tranh tức là sức mạnh nội sinh của doanh nghiệp, của quốc gia, còn
lợi thế so sánh là điều kiện tài nguyên thiên nhiên, sức lao động, môi trường
tạo cho doanh nghiệp, quốc gia thuận lợi trong sản xuất cũng nhưng
trong thương mại. Ông cho rằng lợi thế cạnh tranh và lợi thế so sánh có quan
4
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
hệ chặt chẽ với nhau, hỗ trợ nhau, lợi thế cạnh tranh phát triển dựa trên lợi thế
so sánh, lợi thế so sánh phát huy nhờ lợi thế cạnh tranh.
Qua những quan điểm của các lý thuyết cạnh tranh trên cho thấy, cạnh tranh
không phải là sự triệt tiêu lẫn nhau của các chủ thể tham gia, mà cạnh tranh là
động lực cho sự phát triển của doanh nghiệp. Cạnh tranh góp phần cho sự
tiến bộ của khoa học, cạnh tranh giúp cho các chủ thể tham gia biết qúy trọng
hơn những cơ hội và lợi thế mà mình có được, cạnh tranh mang lại sự
phồn thịnh cho đất nước. Thông qua cạnh tranh, các chủ thể tham gia xác
định cho mình những điểm mạnh, điểm yếu cùng với những cơ hội và thách
thức trước mắt và có những hướng đi có lợi nhất cho mình khi tham gia vào
q trình cạnh tranh.
Vậy cạnh tranh là sự tranh đua giữa những cá nhân, tập thể, đơn vị kinh tế có
chức năng như nhau thông qua các hành động, nổ lực và các biện pháp để
giành phần thắng trong cuộc đua, để thỏa mãn các mục tiêu của mình. Các
mục tiêu này có thể là thị phần, lợi nhuận, hiệu quả, an tồn, danh tiếng….
1.1.2. Vai trị của cạnh tranh
Cạnh tranh có vai trị đặc biệt khơng chỉ đối với doanh nghiệp mà còn cả
người tiêu dùng và nền kinh tế
- Đối với doanh nghiệp: Cạnh tranh là động lực cho sự phát triển của doanh
nghiệp, thúc đẩy doanh nghiệp tìm ra những biện pháp nâng cao hiệu quả sản
xuất kinh doanh của mình. Cạnh tranh buộc các doanh nghiệp phải đưa ra các
sản phẩm có chất lượng cao hơn để đáp ứng được nhu cầu thường xuyên thay
đổi của người tiêu dùng. Muốn vậy, các doanh nghiệp phải áp dụng những
thành tựu khoa học kỹ thuật mới vào quá trình sản xuất kinh doanh, tăng
cường công tác quản lý, nâng cao trình độ tay nghề của cơng nhân... từ đó làm
cho doanh nghiệp ngày càng phát triển hơn. Cạnh tranh địi hỏi doanh nghiệp
phải phát triển cơng tác marketing bắt đầu từ việc nghiên cứu thị trường để
5
Khoa Kinh tế & Quản lý
Trường ĐH Bách Khoa Hà Nội
xác định được nhu cầu thị trường từ đó ra các quyết định sản xuất kinh doanh
để đáp ứng các nhu cầu đó. Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải nâng cao các
hoạt động dịch vụ cũng như tăng cường công tác quảng cáo, khuyến mãi, bảo
hành..
Cạnh tranh quyết định vị trí của doanh nghiệp trên thị trường thơng qua thị
phần của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh.
- Đối với người tiêu dùng: Có cạnh tranh, hàng hố sẽ có chất lượng ngày
càng tốt hơn, mẫu mã ngày càng đẹp, phong phú đa dạng hơn để đáp ứng các
yêu cầu của người tiêu dùng trong xã hội. Vì vậy, đối với người tiêu dùng,
cạnh tranh làm cho người tiêu dùng có thể thoải mái, dễ dàng trong việc lựa
chọn các sản phẩm phù hợp với túi tiền và sở thích của mình. Những lợi ích
mà họ thu được từ hàng hoá ngày càng được nâng cao, thoả mãn ngày càng
tốt hơn các nhu cầu của họ nhờ các dịch vụ kèm theo được quan tâm nhiều
hơn. Đó chính là những lợi ích mà người tiêu dùng có được từ việc nâng cao
khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp
- Đối với nền kinh tế: Cạnh tranh là động lực phát triển của các doanh nghiệp
thuộc mọi thành phần kinh tế. Cạnh tranh là biểu hiện quan trọng để phát triển
lực lượng sản xuất, thúc đẩy sự phát triển của khoa học kỹ thuật. Cạnh tranh
là điều kiện giáo dục tính năng động của nhà doanh nghiệp bên cạnh đó góp
phần gợi mở nhu cầu mới của xã hội thơng qua sự xuất hiện của các sản phẩm
mới. Điều này chứng tỏ chất lượng cuộc sống ngày càng được nâng cao. Tuy
nhiên cạnh tranh cũng dẫn tới sự phân hoá giàu nghèo có thể dẫn tới xu hướng
độc quyền trong kinh doanh.
1.1.3. Các loại hình cạnh tranh.
Dựa trên các tiêu thức khác nhau người ta phân thành nhiều loại hình cạnh
tranh khác nhau.
1.1.3.1 Căn cứ vào chủ thể tham gia vào thị trường
6
