VẬT LÝ 9 TIẾT 29+30 (sn)

Ngày giảng 9a :
9b :
tiết 29: lực điện từ
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: Mô tả đợc thí nghiệm chứng tỏ tác dụng của lực điện từ lên đoạn dây
dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt trong từ trờng.
Vận dụng đợc qui tắc bàn tay trái biểu diễn lực từ tác dụng lên dòng điện thẳng
đặt vuông góc với đờng sức từ, khi biết chiều đờng sức từ và chiều dòng điện.
2. Kỹ năng: Vận dụng quy tắc bàn tay trái làm bài tập trong sách giáo khoa.
II. Chuẩn bị :
1. Giáo viên: sgk + bảng phụ qui tắc và kết luận
chuẩn bị cho mỗi nhóm:
1 nam châm chữ U, 1 nguồn điện 6V, 1 đoạn dây dẫn AB bằng đồng
phi = 25, dài 10cm, 1 biến trở loại 20ôm - 2A 1 giá thí nghiệm, 1 công tắc, 1 ampe
kế GHĐ 1,5A và ĐCNN 0,1A.
2.Học sinh:Nghiên cứu trớc nội dung bài học:
III.Quá trình dạy học :
1. Kiểm tra bài cũ
Nêu thí nghiệm(TN ơ - xtét) chứng tỏ dòng điện có tác dụng từ.
2. Bài mới
Hoạt động của GV-HS Nội dung
Hoạt động 1:
GV: yêu cầu HS nghiên cứu thí nghiệm hình
27.1 ( SGK)
(tr 73)
GV: treo hình 27.1 yêu cầu HS lên nhận
dụng cụ thí nghiệm cần thiết
HS: Nhận dụng cụ thí nghiệm, tiến hành thí
nghệm theo nhóm.
GV: Gọi HS trả lời câu hỏi C1, so sánh với
dự đoán ban đầu để rút ra KL.

HS: Đọc nội dung kết luận.
Hoạt động 2
I. Tác dụng của từ trờng lên dây dẫn
có dòng điện
C1: Chứng tỏ đoạn dây dẫn AB chịu
tác dụng của 1 lực nào đó.
2. Kết luận: sgk
II. Chiều của lực điện từ, qui tắc bàn
GV: Hớng dẫn HS tiến hành thí nghiệm
- Đối chiếu đờng sức từ, đóng công tắc K
quan sát hiện tợng để rút ra KL
HS: Tìm hiểu qui tắc bàn tay trái trong sgk
GV: Treo hình vẽ 27.3 HS quan sát hình vẽ
để hiểu rõ qui tắc bàn tay trái
HS: Vận dụng qui tắc bàn tay trái để kiểm
tra chièu lực điện từ trong thí nghiệm đã tiến
hành ở trên, đối chiếu với kết quả đã quan
sát đợc.
Hoạt động 3
HS: hoạt động cá nhân trả lời câu C2 và câu
C3
GV: câu C4: GV treo hình vẽ HS lên bảng
XĐ lực từ
tay trái
1. Chiều của lực điện từ phụ thuộc
vào những yếu tố nào?
a. Thí nghiệm
b. Kết luận: sgk
2. Qui tắc bàn tay trái: sgk
III. Vận dụng

C2: Trong đoạn dây dẫn AB, dòng
điện có chiều đi từ B đén A
C3: Đờng sức từ của nam châm có
chiều đi từ dới lên trên.
C4:
- Hình 27.5a sgk cặp lực điện từ có
tác dụng làm khung quay theo chiều
kim đồng hồ
- Hình 27.5b cặp lực điện từ không có
tác dụng làm khung quay
- Hình 27.5c cặp lực điện từ có tác
dụng làm khung quay theo chiều kim
đồng hồ
3. Củng cố : - Chiều của lực điện từ phụ thuộc vào yếu tố nào? nêu qui tắc bàn tay
trái?
- Nếu đồng thời đổi chiều dòng điện qua dây dẫn và chiều của đờng sức từ
thì chiều cảu lực điện từ có thay đổi.
Hớng dẫn học ở nhà :
- Học thuộc qui tắc bàn tay trái, vận dụng vào làm bài tập 27 (sách bài tập).
Ng y giảng 9A
9B
tiết 30: động cơ điện một chiều
I. Mục tiêu:
1.Kiến thức:
- Mô tả đợc các bộ phận chính, giải thích đợc hoạt động của động cơ điện 1
chiều
- Nêu đợc tác dụng của mỗi bộ phận chính trong động cơ điện
- Phát hiện sự biến đổi điện năng thành cơ năng trong khi động cơ điện hoạt
động.
2. Kĩ năng:

- Quan sát thí nghiệm, rút ra nguyên tắc hạot độngcủa động cơ điện một chiều.
- Biết cách sử dụng động cơ điện một chiều.
3. Thái độ:
- Nghiêm túc, trung thực trong học tập.
II. Chuẩn bị:
1. Giáo viên:
- Hình vẽ 28.2 phóng to. - Mỗi nhóm: 1 mô hình động cơ điện 1 chiều có thể
hoạt động đợc với nguồn điện 6V.
- 1 nguồn điện 6V
2.Học sinh: Nghiên cứu trớc nội dung bài học
III.Quá trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ:
Phát biểu qui tắc bàn tay trái ?
2.Bài mới:
Hoạt động của GV-HS Nội dung
Hoạt động 1:
GV: Phát mô hình động cơ điện 1 chiều
cho các nhóm
GV: Yêu cầu HS đọc sgk phần 1 (tr 76)
kết hợp với quan sát mô hình trả lời câu
hỏi: chỉ ra các bộ phận của động cơ điện 1
chiều
GV: Vẽ mô hình cấu tạo đơn giản lên
bảng.
Hoạt động 2:
HS: Đọc phần thông báo và nêu nguyên
tắc hoạt động của động cơ điện 1 chiều
GV: Yêu cầu HS thực hiện câu C1.
HS: Thực hiện câu C2: nêu dự đoán có
hiện tợng gì xảy ra với khung dây khi đó?.

GV: Yêu cầu HS làm thí nghiệm theo
nhóm, kiểm tra dự đoán (câu 3)
- Đại diện các nhóm báo cáo kết quả, so
sánh với sự đoán ban đầu.
I. Nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của
động cơ điện một chiều
1. Các bộ phận chính của động cơ điện
1 chiều
* Động cơ điện 1 chiều gồm 2 bộ phận
chính là nam châm và khung dây dẫn,
có góp điện
2. Hoạt động của động cơ điện một
chiều
C1
C2: Khung dây sẽ quay do tác dụng của
2 lực.
C3
3. Kết luận:
a. Động cơ điện 1 chiều có 2 bộ phận
GV: Qua phần I, hãy nhắc lại: động cơ
điện 1 chiều có các bộ phận chính là gì?
nó hoạt động theo nguyên tắc nào?.
Hoạt động 3
GV: Treo hình vẽ phóng to hình 28.2
(SGK )
HS: Quan sát hình vẽ để chỉ ra các bộ
phận chính của động cơ điện 1 chiều trong
kỹ thuật.
GV: Động cơ điện 1 chiều trong kỹ thuật
bộ phận tạo ra từ trờng có phải nam châm

vĩnh cửu không? bộ phận quay của động
cơ đơn giản chỉ là 1 khung dây hay
không?
HS: Hoạt động cá nhân câu C4.
GV: Gọi HS đọc KL SGKvề động cơ điện
1 chiều trong kĩ thuật.
Hoạt động 4:
HS: Hoạt động cá nhân nêu nhận xét vệ
chuyển hoá năng lợng trong động cơ điện
Hoạt động 5:
HS: Hoạt động cá nhân trả lời câu C5, C6
HS: Hoạt động nhóm câu C7: kể 1 số ứng
dụng của động cơ điện.
chính là nam châm tạo ra từ trờng (bộ
phận dứng yên) và khung dây dẫn cho
dòng điện chạy qua (bộ phận quay) bộ
phận đứng yên đợc gọi là stota bộ phận
đợc gọi là rôto.
b. Khi đặt khung dây dẫn ABCD trong
từ trờng và cho dòng điện chạy qua
khung thì dới tác dụng của lực điện từ,
khung dây sẽ quay.
II. Động cơ điện 1 chiều trong kỹ thuật
1. Cấu tạo của động cơ điện 1 chiều
trong kỹ thuật
- Bộ phận chính: nam châm điện (stato)
- Cuộn dây (Rôto)
C4: a. Trong động cơ điện kỹ thuật, bộ
phận tạo ra từ trờng là nam châm điện.
b.Bộ phận quay của động cơ điện kỹ

thuật không đơn giản là 1 khung dây mà
gồm nhiều cuộn dây đặt lệch nhau và //
với trục của 1 khối trụ làm bằng các lá
thép kĩ thuật ghép lại
2. Kết luận: SGK.
III. Sự biến đổi năng lợng trong động cơ
điện
- Khi động cơ điện 1 chiều hoạt động
điện năng đợc chuyển hoá thành cơ
năng.
IV. Vận dụng:
C5: Quay ngợc chiều kim đồng hồ
C6: Vì nam châm vĩnh cửu không tạo ra
từ trờng mạnh nh nam châm điện
C7: Động cơ điện có mặt trong các dụng
cụ gia đình phần lớn là động cơ điện
xoay chiều, nh quạt điện, máy bơm,
động cơ trong máy khâu, trong tủ lạnh,
máy giặt.... ngày nay động cơ điện 1
chiều có mặt phần lớn ở các bộ phận
quay của đồ chơi trẻ em
3. Củng cố:
- Nêu nguyên tắc hoạt động và cấu tạo của động cơ điẹn 1 chiều
- Nắm đợc cấu tạo của động cơ điện 1 chiều trong kĩ thuật.
4. Hớng dẫn học ở nhà:
- Học và làm BT 25 (SBT
- KÎ s½n b¸o c¸o thùc hµnh (Tr 81 - SGK tr¶ lêi phÇn 1 vµo vë.