Sáng kiến kinh nghiệm NH: 2010-2011
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
LÀM THẾ NÀO ĐỂ GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH TRONG HỌC
TẬP MÔN ÂM NHẠC
.……*******……..
Âm nhạc từ lâu đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu được
trong đời sống con người. Khi vui âm nhạc cất lên những tiếng hoan ca,
khi buồn âm nhạc khẽ khàng len đến làm dịu lòng ta…
Âm nhạc và đặc biệt là những ca khúc đã trở thành người bạn lặng lẽ
của con người như thế.
Vâng ! Có thể nói rằng âm nhạc đi sâu vào quần chúng không chỉ
riêng của người lớn, mà tuổi thơ cũng được các nhạc sĩ viết tặng hàng
ngàn ca khúc hay. Những bài hát ấy đã nâng bước các em vui bước đến
trường, động viên các em trong học tập, phấn đấu và rèn luyện, giáo dục
các em lòng tự hào, niềm kính yêu Bác Hồ, yêu Đảng, yêu quê hương, tổ
quốc, yêu gia đình, mái trường, thầy cô…Lớp lớp tuổi thơ đã được nuôi
lớn tâm hồn trong những bài ca và trưởng thành cùng đất nước dân tộc.
Hôm nay và mai sau những ca khúc ấy vẫn âm vang mãi và chắc
chắn sẽ tiếp tục động viên, nuôi dưỡng tâm hồn Việt Nam cho tuổi thơ
trong thời đại Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá đất nước.
PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU
LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Trong sự nghiệp giáo dục hiện nay, giáo dục toàn diện và xã hội hoá
giáo dục được xem là phương hướng, mục tiêu xuyên suốt trong quá trình
dạy học. Việc Bộ giáo dục và đào tạo đưa bộ môn âm nhạc trở thành bộ
môn khoa học để giảng dạy trong trường THCS là một bước đột phá, một
dấu mốc quan trọng góp phần thực hiện tháng lợi sự nghiệp giáo dục hiện
nay.
Âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những người làm
nghề âm nhạc, những diễn viên, nhạc sĩ, ca sĩ…mà chính là thông qua bộ
môn để tác động vào đời sống tinh thần của các em, góp phần cùng các
bộ môn khác thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thong cũng
như mục tiêu của bậc học. Nhận thức này hết sức quan trọng để từ đó
định ra nội dung học tập và phương pháp giảng dạy thích hợp.
Hình thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh là cả
một quá trình học tập, rèn luyện. Nội dung học tập giảm bớt lí thuyết
Người thực hiện: Trần Thanh Thế Trường THCS Sơn Linh
1
Sỏng kin kinh nghim NH : 2010 - 2011
xoay quanh nhng kớ hiu ghi chộp n thun, nhng bi tp nng n v
k thut c nhc.
Qua môn học này học sinh có thể thấy đợc môn âm nhạc là một
liều thuốc tinh thần, tạo sự hng phấn trong học tập và cảm nhận đợc phần
nào sự hấp dẫn của thế giới âm nhạc. Tiếng hát vẫn là hoa thơm, là
không khí và là ánh sáng mặt trời của trái đất.
Giỏo dc thm m trong nh trng ph thụng trong bn mt giỏo dc
quan trng nht : c - Trớ - Th - M. m nhc v m thut l nhng
mụn hc ch yu thc hin nhim v giỏo dc thm m. Cỏi p trong
ngh thut õm nhc xut phỏt t tỏc phm, t ngh thut trỡnh din to nờn
nhng hỡnh tng õm nhc cú tỏc dng mnh m lm rung ng lũng
ngi, hng con ngi ti : Chõn - Thin M.
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông nói chung và tầm quan
trọng của môn học âm nhạc THCS nói riêng.
Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện,
không những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hoá mà còn phát huy
năng lực cảm thụ âm nhạc và những năng khiếu âm nhạc khác.
- Từ đặc trng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi sự hứng thú
cao.
- Từ yêu cầu của việc đổi mới phơng pháp là phát huy tính tích cực chủ
động sáng tạo của học sinh. Có nh vậy các em mới có điều kiện khắc
phục khó khăn tiếp nhận kiến thức mới.
- Nh chỳng ta ó bit xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh THCS là
lứa tuổi nhạy cảm hiếu động ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây đợc
hứng thú trong bài dạy sẽ tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tip
thu bài học một cách có hiệu quả.
- Từ thực tiễn giảng dạy cũng nh thực tiễn của học sinh min nỳi ít có
điều kiện để tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu giáo viên tạo đợc hng thú
trong giảng dạy và học tập sẽ giúp cho học sinh say mê học tập.
- Từ những lý do nói trên, bản thân tôi là một giáo viên trực tiếp giảng
dạy môn âm nhạc, tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho học sinh trong học
tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan trọng trong việc
nâng cao chất lợng dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp tôi đi sâu
nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm này.
PHN II
Ngi thc hin : Trn Thanh Th Trng THCS Sn Linh
2
Sỏng kin kinh nghim NH : 2010 - 2011
NI DUNG TI
I- C S KHOA HC:
Nh chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến
những khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong
cuộc sống của con ngời.
Trong những năm qua, từ khi nớc ta bớc sang thế kỷ XXI, sự nghiệp
giáo dục đợc quan tâm và đầu t hơn bao giờ hết, từ đó môn học âm nhạc ở
trờng THCS có điều kiện phát triển những bớc cao hơn. Cho đến ngày nay
việc đa âm nhạc vào học đờng đã đợc chú trọng vì những lợi ích quan
trọng của nó trong việc giáo dục học sinh thành những con ngời toàn diện.
Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trờng THCS mặc dù không nhằm đào tạo
các em thành những con ngời hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp mà
chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ
thuật, biết cảm thụ và nhận biết âm nhạc một cách sâu sắc, hình thành ở
học sinh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách
t duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm nhanh nhẹn, hoạt
bát và sống vui tơi.
Âm nhạc phát triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm
lý của lứa tuổi học sinh, tạo điều kin để các em hoàn chỉnh và cân đối về
tâm hồn, trí tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò.
Mặt khác qua đó phát triển bồi dỡng những mầm non nghệ thuật cho
tơng lai đất nớc. Đây là một môn học còn rất mới mẻ không giống những
môn học khác, môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo ph-
ơng châm học vui- vui học. Vì vậy tạo cho các em say mê hứng thú học
tập là rất cần thiết.
Ta ó bit rng bt kỡ lm vic gỡ nu cú hng thỳ thỡ s i n
thnh cụng, c bit l i vi hc sinh do c im tõm sinh lý la tui
cỏc em. Nu thớch thỳ thỡ cỏc em s lm tt, khi hot ng nhn thc ca
cỏc em da trờn c s ca hng thỳ nú s tr nờn ho hng, thoi mỏi v
d dng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lợng giáo dục, nuôi dỡng ở
các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vơn tới những
đỉnh cao của việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới tích cực
sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. i vi
õm nhạc, tạo cho các em hứng thú trong học tập không chỉ nâng cao hiệu
Ngi thc hin : Trn Thanh Th Trng THCS Sn Linh
3
Sỏng kin kinh nghim NH : 2010 - 2011
quả dạy học mà còn làm cho các em vui tơi phấn khởi thoải mái về tinh
thần.
L mt giỏo viờn ging dy b mụn õm nhc nhiu nm ti vựng c
bit khú khn cũn nhiu thiu thn. Song to s hp dn ca mụn hc
nhm cun hỳt hc sinh trong hc tp l iu rt quan trng.
II/ PHM VI NGHIấN CU TI:
Học sinh THCS - đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về đặc điểm tâm
sinh lý, các em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự thay đổi, có em
đã thể hiện giọng điệu của ngời lớn, sự hồn nhiên của trẻ em đã có sự
giảm sút. Một số em đã tỏ ra không thích hay còn e ngại khi trình bày một
bài hát trớc tập thể lớp vì vậy việc tạo cho học sinh hứng thú trong học tập
là một iu hết sức cần thiết. Từ thực tế giảng dạy âm nhạc trong những
năm qua tôi xin mạnh dạn trình bày xut để các thầy, cô và các bạn
tham khảo .
III/THC TRNG:
Xuất phát từ sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa tuổi và một số học
sinh còn xem môn học âm nhạc là một môn phụ, các em chỉ quan tâm đến
môn học mà các em đã định hớng cho nghề nghiệp tơng lai sau này nên
một số học sinh cha thực sự hứng thú học.
Thc trng giỏo viờn min nỳi c đào tạo chuyên sâu vào môn
nhạc còn ít. Thờm vo ú vic hc tp mụn õm nhc i vi hc sinh
min nỳi cũn khỏ mi m, ngi ngựng. Bởi vì c trng ca b môn âm
nhạc là môn học có tính ngh thut cao so với nhiều b môn khác; nên
trong quá trình cm th ca hc sinh cũn nhiu khú khn, b ng, thiu
cm hng. Để cung cấp kiến thức khoa học giáo dục t tởng và rèn luyện
kỷ năng cho học sinh, giáo viên cần phải làm cho học sinh đam mê và
hứng thú học tập, làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác tạo
niềm vui trong sáng và bổ ích. Bản thân nghệ thuật âm nhạc nói chung và
môn âm nhạc ở trờng THCS nói riêng là nguồn cảm hứng, là sự kích thích,
sự say mê học tập của học sinh nhng khụng phi dy nh th no cng
gõy c hng thỳ cho hc sinh vỡ theo tng khi lp, tng la tui v
c bit l i vi hc sinh min nỳi .
Xuất phát từ thực tế dạy học ở trờng THCS hiện nay, áp dụng phơng
pháp dạy học mới: học sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là
ngời hớng dẫn điều khiển vì vậy việc tạo hứng thú học tập cho các em HS
có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả chất lợng dạy học.
IV/ GII PHP THC HIN:
Ngi thc hin : Trn Thanh Th Trng THCS Sn Linh
4
Sỏng kin kinh nghim NH : 2010 - 2011
1/ Phi gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài
học, phn gii thiu mc:
Rõ ràng ngay từ khi giáo viên bc chõn vào lớp với thái độ vui vẻ,
thân mật đối với học sinh, việc đánh giá công bằng trong kiểm tra miệng
ca tng cỏ nhõniu là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào
hứng chung của cả lớp để chuẩn bị bớc vào bài học mới, nhng sự hứng thú
học tập của học sinh chỉ thực sự bắt đầu với phần giới thiệu bài mới to s
hp dn i vi hc sinh.
2/ Trong quá trình giảng dạy giáo viên cần phát huy tính tích
cực, chủ động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho
các em.
Thực chất của việc học tập là chuổi vấn đề đợc đặt ra, đợc nhận thức rồi
đợc đặt ra và đợc nhn thc ra ở mức độ cao hơn, đặc trng của học môn
âm nhạc chủ yếu là thực hành, thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá
trình dạy và học. Thông qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để
củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách
tối u (tránh thời gian chết) để tất cả học sinh đợc nhìn, nghe và luyện tập
nhiều. Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học, giáo viên đặt ra nhiều câu
hỏi vừa sức đối với học sinh, học sinh dể hiểu, dể nhớ, hay cho các em
nghe, tự thể hiện nhiều thì sẽ rất có hứng thú học tập và giờ dạy sẽ đạt kết
quả cao hơn.
3/ Vận dụng linh hoạt các phơng pháp dạy học:
Tránh cách dạy thông báo khô khan tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm
chắc đặc trng môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp, giờ học âm
nhạc phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phơng châm: học vui - vui
học. Tránh dạy lý thuyết trừu tợng và dạy tập đọc nhạc nặng nề, căng
thắng. Phải vận dụng, kt hp cỏc phơng pháp; s dng hp lớ cỏc phng
tin thit b v phi phự hp vi tng kiu bi trong cỏc hot ng dy v
hc. Phi linh hot cỏc khõu theo hớng tích cực hoá hoạt động của học
sinh. Bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng
hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học mỗi tiết dạy.
* Đối với học hát:
Muốn gây hứng thú cho học sinh thì giáo viên là ngời có vai trò hết
sức quan trọng, đó là quá trình chuẩn bị của giáo viên: giọng hát, phong
Ngi thc hin : Trn Thanh Th Trng THCS Sn Linh
5