SKKN - Gây hứng thú cho học sinh trong môn Âm nhạc lớp 8

sáng kiến kinh nghiệm
về việc gây hứng thú cho học sinh
trong học tập môn âm nhạc 8
phần I
phần mở đầu
Xuất phát từ mục tiêu giáo dục phổ thông nói chung và mục tiêu tầm quan
trọng của môn học âm nhạc nói riêng.
Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện, không
những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hoá mà còn phát huy năng lực cảm thụ
âm nhạc và những năng khiếu khác.
- Xuất phát từ đặc trng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi sự hứng thú
cao.
- Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phơng pháp là phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh. Có nh vậy các em mới có điều kiện khắc phục khó
khăn tiếp nhận kiến thức mới.
- Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 8 là lứa tuổi nhạy cảm hiếu động
ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây đợc hứng thú trong bà dạy sẽ tạo cho học sinh
sự phấn chấn, hào hứng để tiêp thu bài học một cách có hiệu quả.
- Từ thực tiễn giảng dạy cũng nh thực tiễn của học sinh nông thôn ít có điều
kiện để tiếp nhận tri thức về âm nhạc, nếu giáo viên tạo đợc hng thú trong giảng
dạy và học tập sẽ giúp cho học sinh say mê học tập.
- Từ những lý do nói trên, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho học
sinh trong học tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan trọng trong
việc nâng cao chất lợng trong việc dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp tôi đi sâu
nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm này.
Phần ii
nội dung đề tài:
I- cơ sở khoa học
Nh chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến những
khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong cuộc sống của
con ngời.

Trong những năm qua, từ khi nớc ta bớc sang thế kỷ XXI, sự nghiệp giáo dục
đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bớc cao hơn. Cho đến ngày nay việc
đa âm nhạc vào học đờng đã đợc chú trọng vì những lợi ích quan trọng của nó
trong việc giáo dục học sinh thành những con ngời toàn diện.
Sáng kiến kinh nghiệm
Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trờng THCS nói chung và lớp 8 nói riêng mặc dù
không nhằm đào tạo các em thành những con ngời hoạt động nghệ thuật chuyên
nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các em yêu thích nghệ
thuật âm nhạc, hình thành ở học simh một tâm hồn trong sáng, một thị hiếu âm
nhạc lành mạnh, cách t duy sắc sảo, lòng khát khao sáng tạo, giàu tình cảm nhanh
nhẹn hoạt bát và sống vui tơi. Âm nhạc phát triển tối đa nhuững tố chất sinh lý,
những phẩm chất tâm lý của lứa tuổi học sinh, tạo điều để các em hoàn chỉnh và
cân đối về tâm hồn, trí tuệ và thể chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học
trò.
Mặt khác qua đó phát triển bồi dỡng những mầm non nghệ thuật cho tơng lai
đất nớc. Đây là một môn học còn rất mới mẻ không giống những môn học khác,
môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo phơng châm học vui- vui
học. Vì vậy tạo cho các em say mê hứng thú học tập là rất cần thiết.
Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành công,
đặc biệt là đối với học sinh do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các em. Nếu thích
thú thì các em sẽ làm tốt, khi hoạt động nhận thức của học sinh dựa trên cơ sở của
hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lợng giáo dục, nuôi dỡng ở các em
lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vơn tới những đỉnh cao của
việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới tích cực sáng tạo cái đã học vào
hoạt động thực tiễn.
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Âm nhạc bản
thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều ngời tạo cho các em hứng thú trong học
tập môn âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui
tơi phấn khởi thoải mái về tinh thần.

Là một giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc, bản thân tôi nhận thấy đó là
một trong những yếu tố hết sức quan trọng
II/ Cơ sở thực tiễn:
Học sinh lớp 8- đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về đặc điểm tâm sinh lý, các
em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự thay đổi, có em đã thể hiện giọng
điệu của ngời lớn, sự hồn nhiên của trẻ em đã có sự giảm sút. Một số em đã tỏ ra
không thích hay còn e ngại khi trình bày một bài hát trớc tập thể lớp vì vậy việc tạo
cho học sinh hứng thú trong học tập là một điêù hết sức cần thiết. Từ thực tế giảng
dạy âm nhạc trong những năm qua tôi xin mạnh dạn trình bày để các thầy, cô và
các bạn tham khảo
III/Thực trạng:
Xuất phát từ sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa tuổi và một số học sinh còn
xem môn học âm nhạc là một môn phụ, các em chỉ quan tâm đến môn học mà các
em đã định hớng cho nghề nghiệp tơng lai sau này nên một số học sinh cha thực sự
hứng thú học.
Giáo viên: Lê Thị Hải Lý Trờng THCS Hồng Thuỷ
Trang
2
Sáng kiến kinh nghiệm
Qua thời gian đi thực tế tại các trờng tôi thấy số giáo viên đào tạo chuyên sâu
vào môn nhạc còn ít, có nhiều giáo viên dạy môn văn , anh văn.....đợc kèm theo cả
môn nhạc nữa nên trong quá trình dạy cha đáp ứng hết yêu cầu của bộ môn. Dạy
còn mang tính chất qua loa cha thực sự gây hứng thú đối với học sinh. Bởi vì đặc tr-
ng của bộ môn âm nhạc là khác so với nhiều môn khác nhng có một số giáo viên
cha thực sự nắm vững đặc trng của bộ môn nên trong quá trình dạy còn hơi cứng
nhắc vì vậy học sinh thấy tiết học nhạc còn nặng nề không tập trung học. Để cung
cấp kiến thức khoa học giáo dục t tởng và rèn luyện kỷ năng cho học sinh , giáo
viên phải làm cho học sinh ham mê hứng thú học tập làm cho quá trình học tập của
các em trở nên tự giác tạo nên niềm vui trong sáng và bổ ích. Bất kỳ môn học nào
cũng có khả năng gây hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân nghệ thuật âm

nhạc nói chung và môn âm nhạc ở trờng là nguồn cảm hứng là sự kích thích, sự say
mê học tập của học sinh nhng không phải dạy nh thế nào cũng gây đợc hứng thú
cho học sinh đặc biệt là học sinh lớp 8.
Xuất phát từ thực tế hiện nay là đang đổi mới phơng pháp dạy học, học sinh
tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là ngời hớng dẫn điều khiển việc tạo
hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả
chất lợng dạy học
IV/ Giải pháp thực hiện :
1/ Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần
giới thiệu đề mục mới:
Rõ ràng ngay từ bớc chân của giáo viên vào lớp với thái độ vui vẻ thân mật
đối với học sinh, việc đánh giá công bằng trong việc kiểm tra miệng...đều là những
yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của cả lớp để chuẩn bị bớc vào
bài học mới nhng sự hứng thú học tập chỉ thực sự bắt đầu với phần giới thiệu đề
mục mới tạo sự hấp dẫn đối với học sinh
2/ Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực,
chủ động sáng tạo của học sinh nhằm gây hứng thú học tập cho các em.
Thực chất của việc học tập là chuổi vấn đề đợc đặt ra, đợc nhận thức rồi đợc
đặt ra và đợc nhận thức ở mức độ cao hơn, đặc trng của môn âm nhạc là thực hành.
Thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình dạy và học bộ môn. Thông qua thực
hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành trên cơ sở sử
dụng thời gian trên lớp một cách tối u ( tránh thời gian chết ) để tất cả học sinh đợc
nhìn nghe và luyện tập nhiều. Thực tế cho thấy nêu trong một tiết học giáo viên đặt
ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học sinh, học sinh dể hiểu dể nhớ, hay cho các em
nghe, nhìn thể hiện nhiều thì học sinh rất có hứng thú học, tạo động cơ học tập tốt.
3/ Vận dụng linh hoạt các phơng pháp dạy học: tránh cách dạy thông báo
khô khan tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc đặc trng môn học âm nhạc để có cách
dạy cho phù hợp, giờ học âm nhạc phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phơng
châm học vui - vui học . Tránh dạy lý thuyết trừu tợng và dạy tập đọc nhạc nặng nề,
căng thắng. Phải tìm mọi cách cải tiến cách dạy từng phân môn

Giáo viên: Lê Thị Hải Lý Trờng THCS Hồng Thuỷ
Trang
3
Sáng kiến kinh nghiệm
theo hớng tích cực hoá hoạt động của học sinh. Bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ
pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học mỗi tiết
dạy.
* Đối với học hát:
Muốn gây hứng thú cho thì vai trò của giáo viên rất to lớn, đó là quá trình
chuẩn bị của giáo viên, giọng hát của giáo viên, phong cách biểu diễn ...cách tiến
hành dạy hát theo phơng pháp dạy truyền miệng từng câu ngắn theo lối móc xích,
giáo viên hát mẫu rồi học sinh hát theo. giáo viên có thể đánh đàn giai điệu cho học
sinh nghe từng câu ngắn và tập hát lời ca.
Sau khi thuộc bài hát có thể học sinh kết hợp một số động tác múa đơn giản
hoặc vận động thân thể theo nhạc. Cuối cùng cho học sinh tập biểu diễn thể hịên
giọng hát của mình kết hợp phụ hoạ.
Đối với dạy nhạc lý- tập đọc nhạc.
Lâu nay khi dạy về nhạc lý giáo viên thờng định nghĩa, giảng giải ít xuất phát
từ thực tiễn âm nhạc qua các ví dụ sinh động để rút ra nhận nhận xét, kết luận. Về
tập đọc nhạc các giáo viên chịu ảnh hởng sâu sắc phơng pháp dạy cho học sinh
chuyên nghiệp âm nhạc, gây nên tâm lý căng thẳng nặng nề không cần thiết, làm
cho học sinh sợ tập đọc nhạc. Những tiết dạy nh vậy thờng kém hiệu quả, học sinh
không hứng thú học. Vì vậy để tạo cho các em sự hứng thú trong học tập cách dạy
tập đọc cao độ nên cho các em dự vào tiếng đàn làm mẫu của giáo viên, kỹ năng
thể hiện trờng độ và tiết tấu phải đợc quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài tập
riêng trong nhiều tiết học. Giáo viên đàn từng câu ngắn để các em đọc theo đúng
tên nốt nhạc và cuối cùng học sinh trong lớp đọc đúng đợc cả bài đọc nhạc.
Dạy nhạc lý tập đọc nhạc phải thật nhẹ nhàng, dể học với đại đa số học sinh.
* Đối với dạy âm nhạc thờng thức:
Phân môn này bao gồm các nội dung: Giới thiệu tác giả tác phẩm, nghe nhạc

và một số kiến thức liên quan đến đời sống âm nhạc. để tạo ra hứng thú đối với
phân môn này giáo viên có thể tiến hành dới các hình thức:
Đọc truyện, kể chuyện.
Xem tranh và giải thích
Nghe băng nhạc hoặc viên tự trình bày tác phẩm.
Trờng hợp đọc , kể chuyện theo sách có thể giáo viên đọc cho học sinh cả lớp
nghe. Nếu cần tóm tắt ý chính và nêu câu hỏi cho học sinh trả lời . Bài nào có tranh
minh hoạ cần su tầm , phóng to những hình vẻ trong sách treo trên bảng
Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh một đôi ý để gây ấn tợng cho các em.
Bên cạnh đó lời nói giọng hát, phong cách năng lực của giáo viên là hết sức
quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây hứng thú đối với học sinh.
Giáo viên: Lê Thị Hải Lý Trờng THCS Hồng Thuỷ
Trang
4
Sáng kiến kinh nghiệm
4/Trong quá trình giảng dạy cần đa vào một số trò chơi vừa nâng cao
hiệu quả bài học, vừa tạo hứng thú cho học sinh.
Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên giành ít thời gian tổ chức
trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học. Trong âm nhạc có rất nhiều trò
chơi nhng giáo viên phải biết tổ chức trò chơi phù hợp với từng bài học cụ thể.
Ví dụ: Trong học hát có trò chơi Nhìn tranh đoán tên bài hát , Nghe
nhạc đoán bài hát, nghe tiết tấu đoán câu hát.
Trong tiết tập đọc nhạc có thể cho học sinh chơi trò chơi Nghe nhạc đoán
tên nốt , hoặc ghi tiết tấu của bài .
5/ Giáo viên phải biết sử dụng phơng tiện dạy học nh một yếu tố gây
xúc cảm.
Một giờ học sinh động giáo viên không thể không sử dụng phơng tiện dạy
học. Đồ dùng dạy học phổ biến đó là sách giáo khoa, nhạc cụ tranh ảnh. Các phơng
tiện đó giáo viên phải biết sử dụng cho phù hợp với nội dung từng bài học. Biết
minh hoạ một cách độc đáo, thú vị sẽ kích thích hứng thú học tập của các em. Kinh

nghiệm đã xác nhận nếu chỉ lặp lại những kiến thức trong sách giáo khoa thì học
sinh cũng không hứng thú học tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát
huy đợc. Mặt khác nêu thoát ly sách giáo khoa làm cho học sinh khó nắm kiến thức
cần thiết thì bài giảng dù có hấp dẫn sinh động đến mấy cũng không mang lại hiệu
quả s phạm. Vì vậy phải biết kết hợp kiến thức sách giáo khoa phải vừa mở rộng
kiến thức. Đặc biệt với môn nhạc phải chú trọng thực hành giáo viên dạy nhạc
không có nhạc cụ, không biết sử dụng nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán,
hiệu quả bài dạy không cao. Các mẫu chuyện tranh ảnh đòi hỏi giáo viên phải có để
minh hoạ thêm cho học sinh, ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các phơng tiện
học tập nh: sách, vở, bút...
6/Thờng xuyên củng cố và phát triển hứng thú của học sinh trong giờ
học âm nhạc
Việc gây hứng thúi cho học sinh trong giờ học không chỉ một lần mà phải
rèn luyện thờng xuyên từ phút đầu đến phút cuối giờ học. Hơn nữa phải làm cho
mức độ hứng thú ngày càng tăng đến nổi các em không để ý thời gian trôi đi nhanh
chóng và đến khi giờ học kết thúc học sinh còn luyến tiếc.
7/ Tăng cờng các hoạt động âm nhạc trong lớp, trờng để học sinh đợc
xem, đợc nghe đuựơc thể hiện và bình luận :
Bằng hình thức tổ chức các Hội thi văn nghệ về các chủ đề, các buổi ngoại
khoá âm nhạc nói về các nhạc sĩ.... giúp cho học sinh có niềm say mê hứng thú
trong học tập cũng là hình thức phát hiện năng khiếu bồi dỡng cho các em phát huy
khả năng âm nhạc.
V. Kết quả đạt đợc và bài học kinh nghiệm qua quá trình
giảng dạy:
Giáo viên: Lê Thị Hải Lý Trờng THCS Hồng Thuỷ
Trang
5