HOÀN THIỆN KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHUYỂN PHÁT NHANH HỢP NHẤT MIỀN BẮC

Chuyên đề thực tập chuyên ngành
HOÀN THIỆN KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH
DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN CHUYỂN PHÁT NHANH HỢP
NHẤT MIỀN BẮC
3.1. ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ,
KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
Qua một thời gian tìm hiểu thực tế kế toán tại Công ty CP CPN Hợp Nhất Miền
Bắc, cùng với những kiến thức tích lũy ở trường Đại học, em xin đưa ra một số nhận xét,
đánh giá mang tính chủ quan về hoạt động kế toán nói chung và việc tổ chức kế toán
doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh DV CPN nói riêng tại Công ty.
3.1.1. Ưu điểm
Sau gần 9 năm xây dựng và phát triển cùng Công ty CP Hợp Nhất Việt Nam, tuy
mới chia tách ra hoạt động độc lập từ cuối năm 2007, song với một nền tảng vững chắc
và uy tín, Công ty CP CPN Hợp Nhất Miền Bắc đã từng bước trở thành một công ty có
hệ thống TTGD rộng khắp miền Bắc với doanh thu, lợi nhuận thu được năm sau luôn
tăng cao hơn năm trước. Công ty luôn năng động trong việc tìm kiếm thị trường, mở
rộng quy mô, đa dạng hóa hình thức cung cấp DV và không ngừng nâng cao chất lượng
DV đúng với triết lý kinh doanh: “Khách hàng là người trả lương”.
• Về tổ chức quản lý
Công tác kế toán nói chung và công tác kế toán doanh thu, chi phí, kết quả
kinh doanh DV CPN nói riêng được Công ty thực hiện dựa trên những chuẩn mực và
chế độ kế toán hiện hành, dựa trên những đặc thù ngành nghề kinh doanh, tình hình
thực tế của mình. Phòng Tài chính-kế toán đã tập hợp và quản lý chặt chẽ kết quả
kinh doanh, thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước (nộp thuế GTGT, thuế TNDN,...). Từ
đó, kế toán đã phản ánh chính xác, toàn diện về tình hình kinh doanh, phân tích, đánh
giá, lập kế hoạch, cung cấp thông tin một cách chính xác và kịp thời, phục vụ tốt cho
công tác quản lý và lãnh đạo, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của Công ty.
Tại Công ty, với những đặc thù của ngành nghề bưu chính, công tác kế toán
đòi hỏi những nhân viên kế toán phải có trình độ tương xứng, bộ máy kế toán, bộ
máy quản lý phải được thiết kế thích hợp. Mô hình tổ chức tập trung hóa đã giúp cho
công tác kế toán tại Công ty được thực hiện một cách có hiệu quả và phù hợp với đặc

thù của Công ty về quy mô, loại hình hoạt động kinh doanh, trình độ và khả năng
quản lý cũng như phương tiện vật chất phục vụ cho công tác kế toán tại Công ty.
1
Trần Thanh Hải - Kế toán 48B
1
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
Công tác quản lý doanh thu, chi phí được Công ty chi tiết đến từng khâu, phân công
nhiệm vụ rõ ràng tới từng đối tượng liên quan.
• Về tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán
Công tác kế toán tại Công ty hiện đang áp dụng theo Quyết định 15/2006/QĐ-
BTC ban hành Chế độ kế toán DN. Hệ thống TK kế toán được xây dựng một cách
khá chi tiết, hợp lý và phù hợp với đặc điểm tổ chức bộ máy kế toán và đặc điểm
kinh doanh DV CPN của Công ty. Việc mở chi tiết các tài khoản doanh thu, chi phí và
xác định kết quả ( TK 5113, TK 1541, TK6321, TK 9111) giúp cho việc hạch toán
cũng như quản lý thông tin kế toán được thuận tiện và có hiệu quả. Công ty sử dụng
phần mềm kế toán nên hệ thống TK khá chi tiết và cụ thể. Danh mục TK được sắp
xếp theo số hiệu TK một cách tự nhiên theo hệ thống TK chuẩn. Khi nhập dữ liệu, kế
toán chỉ cần chọn TK con (TK chi tiết) nhưng khi tìm kiếm hoặc in sổ sách, kế toán
có thể lọc theo cả TK mẹ và chi tiết. Sau khi cài đặt chương trình đã có danh mục TK
chuẩn, nếu muốn mở thêm TK thì chỉ cần thêm mới trong bảng Danh Mục Tài
Khoản.
Đặc thù kinh doanh của Công ty thường không phát sinh chi phí dở dang cuối
kỳ, TK 627 “Chi phí sản xuất chung” được sử dụng để theo dõi và hạch toán chung
cho các khoản chi phí liên quan trực tiếp đến quá trình cung cấp DV CPN. Sau đó,
tiến hành kết chuyển số liệu từ TK 627 sang TK 1541 “Chi phí SXKD dở dang CPN”
và cuối cùng đưa về TK 6321 “Giá vốn CPN” để hạch toán giá vốn DV đã cung cấp
cho KH. Điều này hoàn toàn phù hợp với Chế độ kế toán DN, kiểm tra được tính
chính xác của nghiệp vụ kinh tế xác định giá thành DV.
• Về chứng từ, quy trình luân chuyển chứng từ và sổ sách kế toán
Kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh là những phần hành kế toán có ý

nghĩa và vai trò hết sức quan trọng trong công tác kế toán tại mỗi đơn vị. Nó phản ánh
trực tiếp kết quả hoạt động của công ty trong kỳ kế toán. Ý thức được điều này, Công ty đã
xây dựng hệ thống chứng từ khá đầy đủ và chi tiết với một quy trình luân chuyển chứng từ
chặt chẽ đến từng khâu, luôn đảm bảo tính hợp lý, hợp pháp của các chứng từ. Ngoài
những chứng từ bắt buộc, trong công tác kế toán doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh
Công ty còn xây dựng thêm nhiều chứng từ khác theo quy định của ngành nói chung, của
Công ty CP Hợp Nhất Việt Nam nói riêng (do yêu cầu đặc điểm kinh doanh, đặc điểm
quản lý tại Công ty). Các chứng từ được phân loại và sắp xếp theo từng phần hành kế
toán. Khâu quản lý và lưu trữ chứng từ được Công ty thực hiện nghiêm túc và khoa
học. Chứng từ phần hành nào thì sẽ được kế toán phần hành đó lưu trữ và bảo quản.
2
Trần Thanh Hải - Kế toán 48B
2
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
Hiện nay, Công ty đang sử dụng khá đầy đủ danh mục các sổ sách kế toán chi
tiết và tổng hợp theo quy định của Chế độ kế toán DN hiện hành. Do đặc thù kinh
doanh, nghiệp vụ phát sinh thường xuyên, số lượng khách hàng lớn, địa bàn rộng nên
các sổ kế toán đã được thiết kế thêm một số cột khác với mẫu biểu trong Quyết định
15/2006/QĐ-BTC, là cột Đối tượng (CTGS ); Mã KH và Đơn vị KH. Việc thêm cột
này góp phần phản ánh chi tiết và đầy đủ hơn các nghiệp vụ phát sinh, đặc biệt có ý
nghĩa trong công tác kế toán doanh thu, chi phí, xác định kết quả của Công ty.
• Về hình thức ghi sổ và báo cáo kế toán
Việc áp dụng hình thức Chứng từ ghi sổ là rất phù hợp với đặc điểm kinh
doanh tại Công ty với mạng lưới TTGD, Tuyến phát rộng; bộ máy quản lý phân cấp
và đặc điểm của loại hình kinh doanh DV; khối lượng KH lớn, nghiệp vụ nhiều và
phức tạp. Hình thức Chứng từ ghi sổ đơn giản, kết cấu dễ ghi, ít cột, số liệu trên sổ dễ
kiểm tra và đối chiếu. Các CTGS được đánh số hiệu thống nhất nên việc quản lý, lưu
trữ và tìm kiếm chứng từ khá dễ dàng và hiệu quả. Ngoài ra hình thức ghi sổ này còn
giúp công tác kế toán nói chung và kế toán doanh thu, chi phí nói riêng của Công ty
được giảm bớt phần nào do các nghiệp vụ phát sinh có nội dung giống nhau được ghi

vào cùng một CTGS. Hơn nữa, hình thức này cũng rất thuận tiện trong việc áp dụng
kế toán máy trong công tác kế toán, tạo điều kiện cho phân công lao động kế toán.
Công ty đã thực hiện lập đầy đủ các Báo cáo tài chính bắt buộc liên quan đến
phần hành doanh thu, chi phí, xác đinh kết quả. Việc lập và trình bày báo cáo tài
chính tuân thủ các yêu cầu quy định tại Chuẩn mực kế toán số 21 “Trình bày báo cáo
tài chính”. Các báo cáo tài chính được lập đúng nội dung, phương pháp và trình bày
nhất quán giữa các kỳ kế toán. Báo cáo tài chính đã được người lập biểu mẫu, kế toán
trưởng và giám đốc của Công ty ký, đóng dấu đầy đủ, đúng quy định. Ngoài ra để
phục vụ cho yêu cầu quản trị nội bộ, phù hợp với hình thức tổ chức công ty mẹ-
công ty con, hệ thống báo cáo kế toán về doanh thu, chi phí, xác định kết quả của
Công ty còn bao gồm các Báo cáo quản trị. Định kỳ hàng tháng, kế toán trưởng
có trách nhiệm nộp trình Ban giám đốc Công ty CP CPN Hợp Nhất MB và Ban
kiểm soát Công ty CP Hợp Nhất Việt Nam. Một số báo cáo quản trị hàng tháng
của Công ty như: Báo cáo Doanh số; Báo cáo Doanh thu hóa đơn; Báo cáo Doanh
thu theo cơ cấu từng loại hình dịch vụ; Báo cáo tình hình sử dụng hóa đơn; Phân tích
chi tiết chi phí; ... Một số báo cáo quản trị hàng năm của Công ty như: Tổng hợp
các chỉ tiêu thực hiện; Bảng tổng hợp tình hình thực hiện mạng lưới; Bảng tổng
hợp tỷ lệ thu hồi công nợ; Tình hình thực hiện sản lượng và cơ cấu doanh thu,...
3
Trần Thanh Hải - Kế toán 48B
3
Chuyên đề thực tập chuyên ngành
3.1.2. Nhược điểm
• Về tổ chức quản lý
Tuy đạt được nhiều thành tựu nhưng bộ máy kế toán công ty cũng còn có những
hạn chế. Một số TTGD không có kế toán chuyên biệt mà kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ
khác nhau, trình độ kế toán dưới các TTGD không đồng đều khiến cho công tác luân
chuyển chứng từ và hạch toán các khoản phải thu, phải trả nội bộ diễn ra còn có sự
nhầm lẫn và còn chậm. Sự phối kết hợp giữa 2 cấp kế toán đôi khi còn chưa được
đồng bộ và hiệu quả. Các TTGD chưa hạch toán độc lập về doanh thu, chi phí và xác

định kết quả hoạt động kinh doanh tại đơn vị mình, chỉ thực hiện chức năng ghi chép và
tập hợp doanh thu, chi phí nộp về Công ty.
Trong công tác kế toán tại Công ty, do áp dụng hình thức kế toán CTGS nên
chứng từ về nhiều vào đầu tháng, kế toán doanh thu, chi phí và kế toán thanh toán
làm việc rất vất vả do số lượng công việc lớn và yêu cầu sự chính xác cao độ.
Nhân viên kế toán được đào tạo bài bản, có trình độ song nhân viên các phòng
ban khác liên quan lại chưa có sự phối hợp nhịp nhàng trong công việc với nhân viên
kế toán. Chính sự không đồng bộ này gây tắc nghẽn quá trình hạch toán của phòng
Tài chính-kế toán.
• Về tài khoản sử dụng và phương pháp kế toán
Các chi phí SXKD của Công ty phát sinh nhiều nhưng Công ty tập hợp toàn bộ vào
TK 627 “Chi phí sản xuất chung” mà không chi tiết thành các TK chi tiết, đặc biệt là
những chi phí phát sinh nhiều chiếm phần lớn tỷ trọng CPSXC như chi phí vận chuyển,
lương nhân viên,.... Bên cạnh đó, tuy trong Danh mục TK, TK 622 “Chi phí nhân công
trực tiếp” đã được chi tiết thành hai TK cấp hai là TK 6221 “Chi phí lương trực tiếp” và
TK 6222 “Chi phí lương kinh doanh”, nhưng trên thực tế, Công ty đưa các chi phí nhân
công trực tiếp vào thẳng TK 627. Điều này làm cho công tác kế toán chi phí không mang
tính cụ thể, khó nắm bắt. TK 627 bao hàm quá nhiều chi phí mà chỉ được theo dõi chi tiết
trên Bảng tổng hợp phát sinh CPSXC theo khoản mục.
Tương tự như vậy với TK 642 “Chi phí quản lý doanh nghiệp” cũng chỉ được
theo dõi chi tiết trên Bảng tổng hợp phát sinh CPQL theo khoản mục.
• Về chứng từ, quy trình luân chuyển chứng từ
Theo quy định, kế toán danh thu sẽ chịu trách nhiệm trực tiếp in Hóa đơn GTGT
cho KH vào đầu tháng sau tháng phát sinh việc cung cấp DV, tuy nhiên trên thực tế có
nhiều trường hợp KH yêu cầu hóa đơn GTGT ngay trong tháng, do đó kế toán TTGD
nhận hóa đơn và viết, giao Liên 2 cho KH và nộp 2 Liên còn lại về Phòng Tài chính-kế
4
Trần Thanh Hải - Kế toán 48B
4
Chuyên đề thực tập chuyên ngành

toán cùng các chứng từ có liên quan (kế toán doanh thu chịu trách nhiệm theo dõi,
kiểm tra tình hình sử dụng hóa đơn tại các đơn vị, các TTGD). Điều này dễ gây ra
việc ghi chép hóa đơn bị sai, ghi thiếu hoặc sai thông tin dẫn đến việc hủy hóa đơn.
Nguyên nhân một phần do kế toán TTGD chịu trách nhiệm viết hóa đơn chưa nắm
chắc nghiệp vụ, quy định tài chính, một phần do kế toán doanh thu kiểm tra chưa chặt
chẽ, không phát hiện sai sót kịp thời dẫn đến phải hủy, viết lại hoặc điều chỉnh hóa
đơn vào tháng sau.
Về hạch toán chi phí, một số phiếu chi chi cho nhiều nội dung khác nhau, tuy nhiên
không có bảng kê các nội dung chi chi tiết đi kèm, vì vậy gây khó khăn cho việc duyệt
chi của đơn vị. Một vài chi phí phát sinh trong tháng, nhưng do chưa có hóa đơn, chứng
từ kèm theo nên chưa được ghi nhận vào chi phí sản xuất kinh doanh tháng đó.
Công ty không theo dõi các khoản giảm trừ doanh thu như chiết khấu thương mại,
giảm giá hàng bán,... mà áp dụng phương pháp trừ trực tiếp các chi phí đó trước khi xác
định doanh thu cung cấp DV, chỉ được thể hiện ở chứng từ gốc, điều khoản trong hợp
đồng mà không được thể hiện trên sổ sách.
• Về hình thức ghi sổ và báo cáo kế toán
Tuy hình thức ghi sổ tổng hợp là CTGS rất phù hợp với đặc điểm kinh doanh
tại Công ty, nhưng chính nó cũng khiến cho nhiệm vụ và công tác kế toán dễ bị trùng
lặp, ảnh hưởng tới hiệu suất của công tác kế toán. Bên cạnh đó, Công ty không sử
dụng Sổ đăng ký CTGS. Điều này làm cho công tác đối chiếu, kiểm tra gặp nhiều
khó khăn.
Công ty đã áp dụng phần mềm kế toán được thiết kế riêng cho công ty mình.
Kế toán chuyên quản chịu trách nhiệm cập nhật các chứng từ cần thiết và một số bút
toán thao tác kết chuyển trên máy, chương trình sẽ tự động kết chuyển lên Sổ chi tiết,
CTGS, Sổ Cái có liên quan và khi cần sẽ kết xuất ra các báo cáo. Tuy nhiên với một
số công việc, kế toán viên vẫn phải thao tác trên Excel và các phần mềm phụ trợ
khác.
3.2. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KẾ TOÁN
DOANH THU, CHI PHÍ, KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CP CPN
HỢP NHẤT MIỀN BẮC

3.2.1. Phương hướng hoàn thiện
Một trong những công cụ hữu hiệu giúp đẩy mạnh hoạt động tiêu thụ đó là sử
dụng các thông tin do kế toán cung cấp. Để giúp Ban giám đốc Công ty tìm ra được
phương án giải quyết nhanh chóng, đúng đắn, kịp thời cho kì kế toán tiếp theo thì kế
5
Trần Thanh Hải - Kế toán 48B
5