(Luận văn thạc sĩ) Quản lý rủi ro trong đầu tư xây dựng các dự án tại Công ty cổ phần quốc tế Việt Nhật
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.21 MB, 110 trang )
L I CAM OAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên c u c a riêng tôi. Các thông tin tài li u trích d n
trong lu n v n đã đ
ch a đ
c ghi rõ ngu n g c. K t qu nêu trong lu n v n là trung th c và
c ai công b trong b t k đ tài nào tr
c đây.
Hà N i, ngày
tháng
n m 2017
TÁC GI LU N V N
Nguy n Anh Tu n
i
L IC M
N
Trong quá trình nghiên c u và làm Lu n v n Th c s , tác gi đã nh n đ
quan tâm giúp đ nhi t tình và s đ ng viên sâu s c c a nhà tr
c nhi u s
ng, các th y giáo, c
quan và gia đình, đó là ngu n đ ng l c r t l n đ tác gi n l c trong su t quá trình
nghiên c u th c hi n và hoàn thành Lu n v n.
Tr
c h t, tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c nh t đ n PGS.TS Nguy n Tr ng T
đã tr c ti p h
ng d n và giúp đ tác gi trong trong su t quá trình nghiên c u và
hồn thành lu n v n.
Tác gi c ng xin đ
phòng
c chân thành c m n Ban giám hi u tr
ng
i h c Th y l i,
ào t o đ i h c & Sau đ i h c, Ban ch nhi m cùng các th y cơ giáo trong
khoa Cơng trình, B mơn Cơng ngh và Qu n lý xây d ng đã đ ng viên, giúp đ tác
gi v m i m t trong q trình nghiên c u và hồn thành lu n v n t t nghi p c a mình.
Tác gi xin c m n chân thành đ n Lãnh đ o, cán b công ty c ph n Qu c t Vi t
Nh t đã h t lòng giúp đ cho h c viên hoàn thành lu n v n.
Do còn nh ng h n ch v th i gian, kinh nghi m và tài li u nên trong quá trình nghiên
c u khơng kh i có nh ng thi u sót, khi m khuy t. Vì v y, tác gi r t mong nh n đ
s góp ý, ch b o c a các th y, cô giáo và đ ng nghi p.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày
tháng
n m 2017
TÁC GI LU N V N
Nguy n Anh Tu n
ii
c
M CL C
M
CH
U ......................................................................................................................... 1
NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ R I RO TRONG
UT
XÂY
D NG CƠNG TRÌNH .................................................................................................... 3
1.1. R i ro và phân lo i r i ro .......................................................................................... 3
1.1.1. Khái ni m và tính ch t c a r i ro. ......................................................................... 3
1.1.2. Phân lo i r i ro ...................................................................................................... 7
1.2. Qu n lý r i ro và vai trò qu n lý r i ro trong Qu n lý d án đ u t xây d ng ...... 11
1.2.1. Qu n lý d án đ u t xây d ng ........................................................................... 11
1.2.2. Qu n lý r i ro....................................................................................................... 16
1.3. Th c tr ng v công tác nghiên c u qu n lý r i ro trong ho t đ ng đ u t xây
d ng t i Vi t Nam và trên th gi i ................................................................................ 17
1.3.1. Nghiên c u qu n lý r i ro trên th gi i ............................................................... 17
1.3.2. Nghiên c u qu n lý r i ro t i Vi t Nam .............................................................. 20
1.4. M t s tr
ng h p r i ro trong đ u t xây d ng th y đi n t i Vi t Nam .............. 21
1.4.1. S c s p h m th y đi n
Dâng ...................................................................... 21
1.4.2. S c nhà máy th y đi n Sông Bung 2 ............................................................... 21
1.4.3. S c nhà máy th y đi n H Hô ......................................................................... 22
1.5. K t lu n ch
CH
HO T
ng 1 .................................................................................................. 24
NG 2: C S LÝ LU N CÔNG TÁC QU N LÝ R I RO TRONG
NG
UT
XÂY D NG ......................................................................... 25
2.1. C s pháp lý .......................................................................................................... 25
2.1.1. Các v n b n qu n lý nhà n
c v phân lo i và kh c ph c r i ro s c ............... 25
2.1.2. Ý ngh a th c ti n ................................................................................................. 27
2.2. N i dung th c hi n công tác qu n lý r i ro đ u t xây d ng ................................. 28
2.2.1. Quy trình qu n lý r i ro d án ............................................................................. 28
2.2.2. Nh n d ng r i ro .................................................................................................. 30
2.2.3. Phân tích r i ro .................................................................................................... 32
2.2.4.
ng phó r i ro ..................................................................................................... 34
2.3. ánh giá nguyên nhân - h u qu các r i ro trong ho t đ ng đ u t xây d ng ...... 41
2.3.1.
ánh giá nguyên nhân và h u qu c a các r i ro trong giai đo n chu n b
D án ............................................................................................................................ 41
iii
2.3.2.
án
ánh giá nguyên nhân và h u qu c a r i ro trong giai đo n th c hi n d
............................................................................................................................ 44
2.3.3. ánh giá nguyên nhân và h u qu r i ro trong giai đo n khai thác d án .......... 48
2.4 Gi i thi u ph
ng pháp qu n lý r i ro Delphi ........................................................ 49
2.4.1. Lý do s d ng ph
ng pháp Delphi .................................................................... 49
2.4.2. Gi i thi u v Delphi ............................................................................................ 49
2.4.3.
c đi m quy trình Delphi .................................................................................. 52
2.5. K t lu n ch
CH
ng 2 .................................................................................................. 54
NG 3: HỒN THI N CƠNG TÁC QU N LÝ R I RO T I CÔNG TY
C PH N QU C T VI T NH T ............................................................................. 55
3.1. Gi i thi u chung v công ty c ph n qu c t Vi t Nh t ........................................ 55
3.1.1. Gi i thi u chung v công ty ................................................................................ 55
3.1.2. Gi i thi u v d án đ u t xây d ng th y đi n Minh L
ng Th
ng-
huy n V n Bàn, t nh Lào Cai ........................................................................................ 58
3.1.3. Th c tr ng t i công ty c ph n Qu c t Vi t Nh t.............................................. 63
3.2. Nh n d ng, phân tích đánh giá các nhân t r i ro trong ho t đ ng đ u t xây
d ng th y đi n ............................................................................................................... 65
3.2.1. Nh n d ng các nhân t r i ro nh h
th y đi n Minh L
ng Th
ng t i d án xây d ng cơng trình
ng ..................................................................................... 65
3.2.2. Phân tích đánh giá các nhân t r i ro .................................................................. 68
3.3.
xu t hồn thi n cơng tác qu n lý r i ro và các gi i pháp ng phó v i r i
ro trong đ u t xây d ng công trình th y đi n Minh L
ng Th
3.3.1. Gi i pháp ng phó v i các nhân t r i ro do môi tr
ng .......................... 74
ng t nhiên...................... 74
3.3.2 Gi i pháp ng phó v i các nhân t r i ro do môi tr
ng xã h i, th ch ,
kinh t ............................................................................................................................ 75
3.3.3. Gi i pháp ng phó v i các nhân t r i ro k thu t .............................................. 85
3.4. Ki n ngh chung v i Ban lãnh đ o công ty c ph n qu c t Vi t Nh t và ch
đ u t d án th y đi n Minh L
ng Th
ng ................................................................ 93
3.5. K t lu n .................................................................................................................. 94
K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................... 96
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................. 98
iv
DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1. 1: M i liên h các giai đo n c a quá trình qu n lý d án................................. 14
Hình 1. 2: Các l nh v c qu n lý d án ........................................................................... 15
Hình 1. 3: S c s p h m th y đi n
Dâng [4].......................................................... 21
Hình 1. 4: S c th y đi n Sơng Bung 2[5] .................................................................. 22
Hình 1. 5: S c nhà máy th y đi n H Hơ[6].............................................................. 23
Hình 2. 1: Quy trình qu n lý r i ro [9] .......................................................................... 29
Hình 2. 2: Chi n l
c đ i phó v i r i ro[10] ................................................................ 36
Hình 2. 3 Gi i pháp ng phó giai đo n thi cơng cơng trình[11] ................................... 37
Hình 2. 4: S d kh c ph c s c d án[12] ................................................................. 38
Hình 2. 5: S đ các nhóm r i ro theo giai đo n d án ................................................. 41
Hình 2. 6: S đ th c hi n ph
ng pháp Delphi ........................................................... 52
Hình 3. 1: S đ c c u t ch c công ty ....................................................................... 57
Hình 3. 2: B n đ th y đi n Minh L
ng Th
ng – T nh Lào Cai[14] ....................... 63
Hình 3. 3: T l các nhóm nhân t r i ro....................................................................... 68
Hình 3. 4: Bi u đ th ng kê v trí cơng tác ................................................................... 70
Hình 3. 5: Bi u đ th ng kê kinh nghi m làm vi c ....................................................... 71
Hình 3. 6: Bi u đ th ng kê các lo i d án t ng tham gia ............................................ 71
v
DANH M C B NG BI U
B ng 1. 1: D đoán xác xu t x y ra s c ....................................................................... 6
B ng 3. 1: N ng l c lao đ ng chuyên gia chính phân theo ngh nghi p ...................... 57
B ng 3. 2: Các thơng s chính ph
ng án ki n ngh . ................................................... 60
B ng 3. 3: Các h ng m c chính c a cơng trình............................................................. 61
B ng 3. 4: B ng x p h ng m c đ
nh h
ng c a các nhân t r i ro .......................... 69
B ng 3. 5: B ng x p h ng m c đ xu t hi n c a các nhân t r i ro ............................. 70
B ng 3. 6: T ng h p chi phí xây d ng .......................................................................... 79
B ng 3. 7: Giá tr thông s đ u vào th y đi n Minh L
ng Th
ng ........................... 81
B ng 3. 8: B ng t ng h p k t qu phân tích tài chính .................................................. 81
B ng 3. 9: K t qu phân tích đ nh y ........................................................................... 82
B ng 3. 10: Di n tích chi m đ t lâu dài d án Minh L
B ng 3. 11: Di n tích chi m đ t t m th i d án Minh L
ng Th
ng Th
ng ........................... 84
ng ........................ 84
B ng 3. 12: Bi n pháp ng phó v i các NTRRKT ....................................................... 86
vi
DANH M C CH
VI T T T
1.
BNNPTNT: B nông nghi p phát tri n nơng thơn
2.
GPMB: Gi i phóng m t b ng
3.
BXD: B xây d ng
4.
C T: Ch đ u t
5.
CLCT: Ch t l
6.
NTRR: Nhân t r i ro
ng cơng trình
7.
GRR: ánh giá r i ro
8.
PRR:
ng phó r i ro
9.
KSRR: Ki m sốt r i ro
10.
CP: Chính ph
11.
CTTL: Cơng trình Th y l i
12.
H QT: H i đ ng qu n tr
13.
KHKT:Khoa h c k thu t
14.
N : Ngh
15.
QCVN: Quy chu n Vi t Nam
16.
QH: Qu c h i
17.
QLCL: Qu n lý ch t l
ng
18.
QLNN: Qu n lý nhà n
c
19.
TCVN: Tiêu chu n Vi t Nam
20.
XDCTT : Xây d ng cơng trình th y đi n
21.
TKKT: Thi t k k thu t
22.
TVTK: T v n thi t k
23.
MLT: Minh L
24.
T : Th y đi n
25.
VBQPPL: V n b n quy ph m pháp lu t
nh
ng Th
ng
vii
M
U
1. Tính c p thi t đ tài
Trong nh ng n m g n đây, các d án đ u t xây d ng cơng trình dân d ng, giao
thơng, th y l i ngày m t nhi u v i quy mơ ngày càng l n h n địi h i công tác qu n lý
d án ngày càng ph i khoa h c và hoàn thi n h n. Công tác qu n lý d án đ u t xây
d ng cơng trình gi vai trị vơ cùng quan tr ng đ i v i m i khâu trong tồn b q
trình th c hi n d án, t công tác chu n b th c hi n cho đ n hồn thành và đ a cơng
trình đi vào s d ng. Công tác qu n lý d án t t s giúp ti t ki m chi phí c ng nh
nâng cao hi u qu đ u t cơng trình.
Qu n lý d án là m t cơng tác có y u t c a qu n lý hành chính nói chung nh ng g n
li n v i nó là các y u t v qu n lý kinh t , chính vì v y nó đ
c đ c bi t coi tr ng
trong m t đ n v , m t quy trình c a m t d án xây d ng. N u qu n lý không t t s
h
ng t i các phân đo n d án, ch t l
ng cơng trình, ti n đ , kh n ng tài chính,
th m trí là v n đ an toàn m ng s ng con ng
Hi n nay khái ni m r i ro đ
i.
c bi t đ n khá đ n thu n, nhi u ng
i ch ngh m t cách
đ n gi n, t phát v nó mà khơng bi t r ng đó là m t mơn khoa h c đã đ
c u áp d ng trong nhi u ngành ngh
nh
c nghiên
các n
c phát tri n. Trong q trình thi cơng
xây d ng cơng trình, m t sai l m k thu t nh
m t cơng vi c nào đó có th d n t i
h u qu không l
ng tr
cđ
c gây nh h
ng đ n hi u qu đ u t .
V i t m quan tr ng c a qu n lý r i ro trong công tác qu n lý d án và s c n thi t
hoàn thi n qu n lý d án
doanh nghi p nói chung và t i CTCP qu c t Vi t Nh t nói
riêng, tơi đã ch n đ tài lu n v n th c s là: "Qu n lý r i ro trong đ u t xây d ng các
d án t i CTCP qu c t Vi t Nh t".
2. M c đích đ tài
xu t các gi i pháp qu n lý r i ro trong ho t đ ng đ u t xây d ng t i CTCP qu c t
Vi t Nh t
a ra các bi n pháp ng phó phịng ng a các r i ro ti m n nh h
1
ng chính đ n ch t
l
ng cơng trình xây d ng, gây tác đ ng tiêu c c đ n hi u qu đ u t .
3. Ph m vi nghiên c u
- Ph m vi nghiên c u c a lu n v n là nghiên c u tìm hi u các nhân t chính nh
h
ng đ n d án TXD
- Nghiên c u hồn thi n cơng tác qu n lý r i ro k thu t trong qu n lý d án đ u t
xây d ng th y đi n hi n nay
4.
it
it
-
ng nghiên c u
ng nghiên c u c a lu n v n là qu n lý r i ro trong ho t đ ng đ u t x y d ng
t i công t c ph n qu c t Vi t Nh t. C th đi sâu trong ho t đ ng đ u t v th y
đi n – h
5. Ph
ng đi đ u t chính c a công ty hi n nay
ng pháp nghiên c u
- i u tra, thu th p, phân tích, t ng k t th c nghi m công tác qu n lý;
- Ph
ng pháp phân tích, t ng h p, khái quát hoá;
- M t s ph
ng pháp liên quan
6. K t qu đ t đ
c
- H th ng hóa c s lý lu n và th c ti n v r i ro và qu n lý ch t l
ng các cơng trình
xây d ng.
-
ánh giá th c tr ng qu n lý r i ro trong đ u t xây d ng hi n nay t i CTCP qu c t
Vi t Nh t
-
a ra các gi i pháp nh m qu n lý, đ phòng và h n ch nh ng r i ro trong su t q
trình đ u t xây d ng cơng trình t i CTCP qu c t Vi t Nh t.
7. K t c u lu n v n
Ngoài Ph n m đ u, Ph n k t lu n và ki n ngh . N i dung lu n v n d ki n g m 3
ch
ng n i dung sau:
Ch
ng 1: T ng quan v qu n lý r i ro trong đâu t xây d ng cơng trình
Ch
ng 2: C s lý lu n qu n lý r i ro trong các d án đâu t xây d ng cơng trình
Ch
ng 3: Hồn thi n cơng tác qu n lý r i ro t i CTCP qu c t Vi t Nh t
2
CH
NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ R I RO TRONG
XÂY D NG CƠNG TRÌNH
UT
1.1. R i ro và phân lo i r i ro
1.1.1. Khái ni m và tính ch t c a r i ro.
1.1.1.1. Khái ni m c a r i ro
Theo nghiên c u m t s tài li u r i ro đ
c đ nh ngh a: ta c n tìm hi u k v r i ro
nh sau:
R i ro đ u t là t ng h p nh ng y n t ng u nhiên (b t tr c) có th đo l
ng b ng
xác su t, là nh ng b t tr c gây nên các m t mát thi t h i.
R i ro trong qu n lý d án là m t đ i l
hi n l p m t hi n t
t
ng có th đo l
ng trong quá kh , có th gi đ nh nó l i xu t hi n t
ng lai. Trong qu n lý d án, m t hi n t
đ nh đ
ng. Trên c s t n su t xu t
c xác su t xu t hi n c a nó. Trong tr
b o hi m và có th đ
cl
ng đ
ng t trong
c xem là r i ro n u có th xác
ng h p đó, r i ro có xu h
ng đ
c
ng hóa nh sau:
R i ro = Xác su t xu t hi n X M c thua thi t / k t qu
C n phân bi t hai ph m trù: r i ro và b t tr c. B t tr c ph n ánh tình hu ng, trong đó
khơng th bi t đ
c xác su t xu t hi n c a s ki n. Nh v y, khái ni m b t tr c ch a
đ ng y n t ch a bi t nhi u h n khái ni m r i ro. i ro và b t tr c có th xem nh hai
đ u c a đo n th ng. R i ro n m
phía đ u có kh n ng đo l
nhi u s li u th ng kê h n đ đánh giá. B t tr c n m
li u” đ đo l
ng đ
c nhi u h n và
đ u còn l i: “s khơng có s
ng. Có th mơ t s phân bi t này qua b ng sau:
R i ro
B t tr c
Có th đ nh l
ánh giá đ
ng
Khơng có kh n ng đ nh l
c v th ng kê
Không đánh giá đ
S li u tin c y
ng
c
Ý ki n khơng chính th c
Khái ni m r i ro liên quan ph n l n nh ng hành đ ng mang tính ch t quy t đ nh c a con
ng
l
i. H u qu c a nh ng hành đ ng này là không l
ng tr
luôn h
ng tr
cđ
c. Nh ng s khơng
c x y ra vì m t đ c đi m n i b t c a nh ng hành đ ng mang tính quy t đ nh là
ng t i t
ng lai. Chính vì l đó, th i gian là nhân t
3
quan tr ng đ
c xem xét khi gi i quy t các r i ro. r i ro bi u th trên r t nhi u khía c nh
khác nhau, ví d nh th i gian, chi phí, ch t l
ng, các ho t đ ng xây d ng khác….
Nghiên c u r i ro là đ c p đ n nh ng s ki n không may m n, b t ng đã x y ra gây
nh ng thi t h i v l i ích c a con ng
r i ro là s bi n đ ng ti m n
đ ng c a con ng
i nh : s c kh e, tinh th n, tài s n… Nh v y
nh ng k t qu . r i ro hi n di n trong h u h t các ho t
i. Khi có r i ro ng
i ta khơng th d đốn đ
c chính xác k t
qu . S hi n di n c a r i ro gây ra s b t đ nh. Nh v y, s b t đ nh là s nghi ng
v kh n ng c a chúng ta trong tiên đoán k t qu nó xu t hi n khi có m t cá nhân
nh n th c đ
c nguy c v r i ro. Nguy c r i ro có th phát sinh b t c khi nào và
khơng th d đốn tr
cđ
c. Và m t khi x y ra thì h u qu th
nhi u t n th t cho ng
i gánh ch u r i ro đó h u h t các r i ro đ u s di n ra n m
ngoài ý mu n ch quan c a con ng
ng th y mang l i
i.
Nói đ n r i ro là đ c p đ n nh ng s ki n không may m n, b t ng đã x y ra gây
nh ng thi t h i v l i ích c a con ng
h
ng. Nh v y, r i ro là s bi n đ ng ti m n
trong h u h t ho t đ ng c a con ng
đ
i g m: s c kh e, tinh th n, tài s n, l i b t
nh ng k t qu . r i ro hi n di n
i. Khi có r i ro ng
i ta khơng th d đốn
c chính xác k t qu . S hi n di n c a r i ro gây ra s b t đ nh. Nh v y, s b t
đ nh là s nghi ng v kh n ng c a chúng ta trong tiên đoán k t qu nó xu t hi n khi
m t cá nhân nh n th c đ
c nguy c v r i ro. Nguy c r i ro có th phát sinh b t c
khi nào và khơng th d đốn tr
cđ
c. Và m t khi x y ra thì h u qu th
là mang l i nhi u t n th t cho ng
i gánh ch u r i ro đó.
ng th y
Trên c s các khái ni m trên đây có th khái ni m r i ro nh sau: r i ro là s t ng
h p c a nh ng s ki n ng u nhiên tác đ ng lên s v t, hi n t
qu c a s v t, hi n t
nhiên đó có th đ
ng (th
ng theo chi u h
ng làm thay đ i k t
ng b t l i) và nh ng tác đ ng ng u
c đo b ng xác su t.
R i ro có hai m t (hai khía c nh) là tiêu c c và tích c c và có th đ
c xác đ nh b ng
xác su t xu t hi n r i ro nhân v i m c đ , thi t h i ho c l i ích đ t đ
c do r i ro
gây ra.
Nh n th c ph bi n hi n nay cho r ng r i ro bao g m c hi m h a và c h i: N u r i
ro là m t hi m h a thì s gây ch ng i cho vi c th c hi n m c tiêu. N u r i ro xu t
hi n nh m t c h i thì l i t o ra đi u ki n thu n l i cho vi c th c hi n m c tiêu. R i
4
ro d án là t ng h p nh ng y u t ng u nhiên, nh ng tình hu ng không thu n l i liên
quan đ n b t đ nh, có th đo l
ng b ng xác su t không đ t m c tiêu đã đ nh c a d
án và gây lên m t mát thi t h i.
R i ro là nh ng đi u ki n ho c s ki n không ch c ch n mà n u nó x y ra thì nó s
tác đ ng x u đ n m c tiêu c a d án. R i ro là các bi n c khơng ch c ch n có x y
ra hay không, s không ch c này phát sinh t nh n th c c a d án v t
trên
th
cl
ng lai, d a
ng, gi đ nh ho c m t ít s ki n v ngu n l c, th i gian và yêu c u. R i ro
ng t o ra các tác đ ng x u đ n các d án, nh ng d án c n ph i xem xét và t n
d ng các tác đ ng tích c c ho c các c h i phát sinh t các RR (không th tránh kh i
t t c các r i ro) đ giúp cho d án đ t đ
c m c tiêu nhanh h n và ít t n kém h n.
i v i các r i ro có tác đ ng x u đ n các d án, ho t đ ng phòng ng a c n đ
c u
tiên h n ho t đ ng kh c ph c r i ro.
1.1.1.2. Khái ni m b t đ nh
B t đ nh hi u theo ngh a r ng là s không đ y đ và khơng chính xác c a thơng tin
v các đi u ki n th c hi n d án, trong đó có các v n đ liên quan đ n chi phí và k t
qu d án. B t đ nh ph n ánh tình hu ng (s ki n) trong đó khơng tính đ
c xác su t
xu t hi n c a các s ki n. Khái ni m b t đ nh ch a đ ng y u t ch a bi t nhi u h n
khái ni m RR.
Ngu n g c c a các y u t b t đ nh th hi n: khi l a ch n các y u t t i u không n m
v ng ho c không th tính đ y đ và chính xác các thơng tin, s bi n đ ng c a môi
tr
ng.
-
Các y u t ng u nhiên nh bão l t, đ ng đ t.
-
Các y u t đ i kháng mang tính ch quan khi q trình ra quy t đ nh di n ra
trong tình hu ng l i ích c a các đ i tác không cùng chi u th m chí đ i ngh ch nhau.
S phân đ nh gi a r i ro và b t đ nh ch mang tính t
có th có đ
ng đ i tùy thu c vào thông tin
c và kh n ng đánh giá c a m i cá nhân hay t ch c mà có th là r i ro
hay b t đ nh.
Nhìn chung b t đ nh là m t khái ni m đ ch tr ng thái nghi ng và kh n ng tiên
đoán k t qu đ t đ
c trong t
ng lai c a nh ng hành đ ng hi n t i. S b t đ nh xu t
5
hi n khi m t cá nhân đ
khơng d đốn đ
c nh n th c đ
c s có kh n ng x y ra các bi n c nh
c xác su t x y ra c ng nh m c đ t n th t c a các bi n c đó.
B ng 1. 1: D đốn xác xu t x y ra s c
B t đ nh
S
R i ro
và Kh n ng, xác su t thi t Thi t h i, m t mát do xu t
không đ y đ
khơng chính xác
Thi t h i
c a h i, m t mát liên quan đ n hi n s
ki n r i ro trong
thông tin v các đi u ki n b t đ nh
đi u ki n b t đ nh, ví d
th c hi n d án
m t th i gian làm vi c c a
công nhân, thi u h t thu
nh p, gia t ng chi phí
Nh v y theo ý hi u thông th
ng r i ro luôn là y u t mang m u s c tiêu c c,
nh ng khác v i b t đ nh r i ro có th đo l
ng đ nh hóa đ
c. R i ro liên quan đ n
nh ng k t c c thi t h i và m t mát. V m t tốn h c có th xem r i ro là m t hàm s
c a m c đ thi t h i v i bi n s là s không ch c ch n.
ây là m t hàm s thu n
bi n ngh a là đ khơng ch c ch n càng cao thì r i ro càng l n, th hi n
m cđ
thi t h i càng cao. B n ch t c a r i ro, b t đ nh trong th c hi n d án liên quan
tr
c h t t i kh n ng b thi t h i v tài chính do h u qu c a tính d báo, tính xác
su t c a các dịng ti n và do ph i th c hi n các y u t mang tính xác su t c a d án.
Ngoài ra r i ro và b t đ nh c ng liên quan đ n s đa dang c a các thành viên d án,
các ngu n l c dùng trong d án và các lo i hoàn c nh, tình hu ng đa d ng bên trong
c ng nh bên ngồi d án.
1.1.1.3. Tính ch t c a r i ro
R i ro là m t tr ng thái ti m n gây nên nh ng m i nguy hi m v i các m c đ khác
nhau gây t n th t cho con ng
i nh ng l i r t khó đ có th đo l
ng tr
c nó. T
nh ng khái ni m khác nhau v r i ro, có th th y r i ro có nh ng tính ch t c b n sau:
- Tính b t ng : r i ro bao g m nh ng s ki n mà con ng
i không th đo l
ng nó
m t cách đ y đ và ch c ch n.T t c các r i ro đ u b t ng v i nh ng m c đ khác
nhau d n đ n vi c con ng
i có th nh n di n r i ro hay không. Trong tr
6
ng h p con
ng
i khơng th đốn tr
cđ
hồn tồn b t ng v i con ng
nh ng không th đo l
Tuy nhiên, n u con ng
c r i ro và không nh n d ng đ
c thì nó s x y ra
i. C ng có nh ng r i ro mà con ng
i nh n d ng đ
c
ng m t cách chính xác nh ng thi t h i mà nó có th mang l i.
i có th nh n d ng và tính đ
c chính xác các r i ro có th
đ n v i mình thì r i ro s khơng cịn n a mà nó tr thành nh ng s ki n b t l i mà con
ng
i không mong mu n x y ra nh thiên tai, th i ti t…
- Tính ch t ngồi mong đ i: trong cu c s ng, con ng
đ
i ai c ng mong mu n nh n
c l i ích c ng nh nh ng đi u t t đ p may m n trong m i l nh v c và ho t đ ng
c a cu c s ng. Tuy nhiên trong cu c s ng không ph i lúc nào c ng đ
c nh v y.
Nh ng đi u, nh ng s ki n không may m n, gây t n th t cho cu c s ng c a con ng
i
luôn t n t i và tr thành đi u không mong mu n trong cu c s ng hay nói cách khác đó
là nh ng s ki n ngồi mong đ i c a con ng
i.
- Tính s c gây ra t n th t: nh ng r i ro x y ra không th đo l
l
ng đ
ng m t cách khơng chính xác d n đ n nh ng h u qu cho con ng
c ho c đo
i trong ho t
đ ng h tham ra có r i ro. Trên th c t , t n th t mà m i r i ro mang l i là khơng gi ng
nhau, có th nhi u, ít hay đơi khi có th coi là khơng h mang l i t n th t gì.
T n th t mà các r i ro mang l i t n t i d
i nhi u d ng khác nhau: h u hình (tài s n,
v t ch t...) hay vơ hình (s c kho , tinh th n, trách nhi m, đ o đ c...).
Nói cách khác, dù đ
c nhìn nh n d
i nh ng góc đ hay hình thái khác nhau thì r i
ro đ u bao hàm trong nó s b t ng , ngoài mong đ i c a con ng
t n th t khác nhau đ i v i các ho t đ ng mà con ng
i và gây nên nh ng
i tham gia.
1.1.2. Phân lo i r i ro
nh n bi t và QLRR m t cách hi u qu và tr c quan, ng
i ta th
ng PLRR theo
nh ng khía c nh khác nhau tùy vào m c đích s d ng chúng trong các ho t đ ng
h
ng đ n. Có nhi u tác gi nghiên c u v r i ro trên th gi i đã đ a ra cách phân lo i
theo riêng mình. Ví d nh Walker đã PLRR bao g m mơi tr
ng xã h i và sai sót do
con ng
i gây ra; Christensen cho r ng r i ro có th phân lo i thành r i ro có th tính
tốn đ
c và r i ro khơng th tính tốn đ
sinh t mơi tr
c; Caltrans phân r i ro thành các r i ro phát
ng bên ngoài (khách quan) và môi tr
7
ng bên trong (ch quan).
Vi t Nam, Ngô Th Ng c Huy n[1] và c ng s cho r ng r i ro có th đ
c phân lo i
thành r i ro t nh và r i ro đ ng, oàn Th H ng Vân[2] l i phân r i ro theo môi tr
tác đ ng, bao g m môi tr
ng
ng thiên nhiên, pháp lu t, chính tr , kinh t , xã h i, v n
hóa, cơng ngh . Ngồi ra c ng ph i k đ n cách phân lo i c a các tác gi Nguy n V n
Ch n, Lê Ki u, Nguy n Liên H
ng. Tuy nhiên
đây tác gi nh n th y cách PLRR
theo nghiên c u c a Tr nh Thùy Anh[3] là khá rõ rang và toàn di n. Do v y lu n án
này s PLRR d a trên c s đó.
1.1.2.1. Phân lo i r i ro theo môi tr
-
R i ro do môi tr
ng tác đ ng
ng bên trong: là nh ng r i ro do phát sinh t n i t i bên trong d
án gây ra. Quy mô, đ ph c t p, tính m i l c a d án cùng v i các nhân t nh t c đ
thi t k và xây d ng, h th ng t ch c qu n lý d án là nh ng nguyên nhân n i sinh
-
R i ro do môi tr
ng bên ngoài: là nh ng r i ro do y u t bên ngoài tác đ ng nh
thiên nhiên, xã h i, chính tr , pháp lu t, kinh t …
ây là các yêu t r i ro mang tính
khách có th dc d báo ho c hồn tồn b t ng .
1.1.2.2. Phân lo i theo đ i t
Phân lo i theo đ i t
ng r i ro
ng r i ro có th bao g m 3 lo i:
-
R i ro nh h
ng đ n chi phí,
-
R i ro nh h
ng đ n th i gian,
-
R i ro nh h
ng t i ch t l
ng.
1.1.2.3.Phân lo i theo các ngành, l nh v c ho t đ ng
Phân lo i theo tiêu chí này bao g m các r i ro:
-
R i ro trong công nghi p
-
R i ro trong nông nghi p
-
R i ro kinh doanh th
-
R i ro trong ho t đ ng ngo i th
ng m i
ng
8
-
R i ro trong kinh doanh ngân hàng
-
R i ro du l ch d ch v
-
R i ro đ u t
-
R i ro trong ngàng xây d ng
-
R i ro trong ngành GTVT
1.1.2.4. Phân lo i theo b n ch t c a r i ro
-
R i ro thu n túy là lo i r i ro mà n u nó x y ra s d n đ n k t qu t n th t v kinh
t .
c đi m c a r i ro này:
+ R i ro thu n túy n u x y ra th
ng đ a đ n k t qu m t mát ho c t n th t. Ví d r i
ro h a ho n s làm m t mát m t s tài s n nh ng n u không b h a ho n s không b
thi t h i.
+ R i ro thu n túy là lo i r i ro liên quan đ n vi c phá h y tài s n (n u h a ho n thì
tịa nhà b phá h y).
-
R i ro suy tính: là lo i r i ro do nh h
ph m vi nh h
ng c a nh ng nguyên nhân khó d đoán,
ng r t r ng l n. R i ro suy tính là lo i r i ro th
ng x y ra trong th c
t . Ví d r i ro thay đ i giá c , m c thu khơng n đ nh, tình hình chính tr khơng n
đ nh. T ng giá có th mang l i nhi u l i cho ng
h b thua thi t l n.
i có t n kho nhi u và gi m giá làm
c đi m c b n c a lo i r i ro này là th
ng không đ
cb o
hi m nh ng có th đ i phó b ng bi n pháp rào ch n.
1.1.2.5. Phân lo i r i ro theo kh n ng l
- R i ro có th tính đ
đ
c
c: là lo i r i ro mà t n s xu t hi n c a nó có th tiên đốn
m t m c đ tin c y nh t đ nh.
- R i ro khơng th tính đ
đốn đ
ng hóa
c là r i ro mà t n su t c a nó quá b t th
c.
9
ng và r t khó d
- Th c t khơng có lo i r i ro nào n m h n v m t c c. Khái ni m ch v hình th c.
H u h t các r i ro n m
gi a hai c c ranh gi i. Do đó gi a hai c c này có vơ s m c
đ chính xác và đ tin c y khác nhau khi d đoán. Kh n ng đo l
t
ng đ i. M t s có th đo l
ng đ
c nhi u, m t s đo l
ng mang tính ch t
ng ít h n.
1.1.2.6. Phân lo i r i ro theo kh n ng b o hi m
- R i ro không th b o hi m bao g m r i ro c b c và suy tính.
C b c t o ra r i ro mà không t n t i tr
gi m r i ro. Cá c
c đó, trong khi b o hi m có tác d ng làm
c là m t lo i r i ro theo suy tính (khi nó bao hàm kh n ng đ
m t) nh ng c ng có nét khác nhau. Cá c
c đ a đ n k t qu ít nh t m t bên đ
c
cm t
bên thua. Các lo i r i ro theo suy tính khác s đ a đ n k t c c t t c đ u th ng ho c t t
c đ u thua.
-
R i ro có th b o hi m là nh ng r i ro n u x y ra có th d n đ n các thi t h i.
c đi m c a r i ro có th b o hi m nh sau:
+ Kh n ng thi t h i c a m t t p h p các đ n v t
ng t nhau. Trên có s này tính
tốn chính xác m c phí
+Thi t h i có tính ng u nhiên.
+Không ph i thi t h i do t t o ra. Vì n u nh v y ti n đóng b o hi m c a các thành
viên s r t cao và có th khuy n khích các hành đ ng nh
n tr m, t i ph m đ đ
c
b o hi m.
+Không ph i do hi n t
ng hao mòn v t ch t t nhiên nh mịn, s n, h ng trong q
trình s d ng. Nh ng thi t h i này không ph i là thi t h i ng u nhiên mà là vi c gi m
giá tr kinh t .
+Thi t h i ph i đ
c đ nh d ng, có th đo l
ng và đ đ t o ra nh ng khó kh n
kinh t .
+Thi t h i đ
c b o hi m ph i đ
c xác đ nh rõ ngun nhân. Ví d , b o hi m ngơi
nhà đ i v i l a ch không b o hi m hi n t
ng b m i xông, c n phân bi t l i h a
đ m b o c a các t ch c d ch v ch ng m i v i t ch c b o hi m. Ho t đ ng kinh
10
doanh c a các t ch c d ch v ch ng m i cho ngơi nhà, cơng trình và các tài s n khác
đ u không ph i là b o hi m.
+ Ph i có kh n ng đo l
ch t làm cho m i ng
ng m c đ thi t h i. Ví d , con mèo c a gia đình nào đó b
i bu n nh ng l i r t khó đo l
ng m c đ đau bu n này.
+ Thi t h i ph i đ t o ra nh ng khó kh n kinh t . Không b o hi m nh ng thi t h i
x y ra th
ng xuyên, giá tr nh mà b o hi m nh ng thi t h i l n và b t đ nh.
+ Xác su t thi t h i th m h a th p.
+ Thi t h i th m h a là thi t h i c c l n so v i quy mơ tài s n trong nhóm b o hi m.
Ví d , thi t h i 1000 t đ ng có th là th m h a trong tr
ph i là th m h a trong tr
ng h p khác.
ng h p này nh ng không
ng đ t, núi l a, l t l i là nh ng th m h a
đ i v i h th ng b o hi m t nhân. Thi t h i th m h a có đ c đi m là chúng gi i h n
trong m t ph m vi đ a lý và khơng th c đốn chính xác. Thi t h i th m h a nói
chung không th đ
c b o hi m b i h th ng b o hi m t nhân.
+ Trong h th ng b o hi m, m i ng
i có đ ng c ng n c n thi t h i và ít nh t là ti c
n u có thi t h i x y ra. M t h th ng b o hi m không th ho t đ ng thành công n u
các thành viên c a t ch c l i th
tr
c thi t h i.
1.1.2.7. R i ro có h th ng và r i ro khơng h th ng
Theo tiêu chí này r i ro đ u t có th chia thành 2 lo i :
- R i ro h th ng: là r i ro xu t hi n do các y u t tác đ ng đ n toàn b th tr
chi n tranh, kh ng ho ng n ng l
ng, chi n l
ng nh
c c nh tranh qu c gia.
- R i ro không h th ng: là r i ro đ ng nh t cho m i nhà đ u t riêng bi t, nh s xu t
hi n đ i th c nh tranh, ho c qu n lý khơng có hi u qu .
1.2. Qu n lý r i ro và vai trò qu n lý r i ro trong Qu n lý d án đ u t xây d ng
1.2.1. Qu n lý d án đ u t xây d ng
1.2.1.1. Khái ni m
- Khái ni m d án
11
Có r t nhi u khái ni m khác nhau v d án, tùy theo m c đích mà nh n m nh vào m t
đi m nào đó. Sau đây là m t s khái ni m:
+ D án là m t l nh v c ho t đ ng đ c thù, m t nhi m v c n ph i th c hi n v i
ph
ng pháp riêng, ngu n l c riêng và theo m t k ho ch ti n đ nh m t o ra th c th
m i.
+ D án là nh ng n l c có th i h n nh m t o ra m t s n ph m d ch v duy nh t.
+ D án là m t t ng th các ho t đ ng ph thu c l n nhau nh m t o ra s n ph m ho c
d ch v duy nh t trong kho ng th i gian xác đ nh v i s ràng bu c v ngu n l c và
ngân sách
+ D án là nh ng n l c có th i h n nh m t o ra m t s n ph m ho c d ch v duy nh t.
M i d án đ u có đi m b t đ u và k t thúc. D án k t thúc khi m c tiêu c a d án đã
đ tđ
c ho c d án b lo i b .
- Khái ni m d án đ u t
D án đ u t là t p h p đ xu t b v n trung và dài h n đ ti n hành các ho t đ ng
đ u t trên đ a bàn c th , trong kho ng th i gian xác đ nh
Nh v y d án đ u t có th xem xét t nhi u góc đ khác nhau:
+ V m t hình th c nó là m t t p h p h s tài li u trình bày m t cách chi ti t và có h
th ng các ho t đ ng và chi phí theo m t k ho ch đ đ t đ
hi n đ
c nh ng m c tiêu nh t đ nh trong t
c nh ng k t qu và th c
ng lai.
+ Trên góc đ qu n lý, d án đ u t là m t công c qu n lý s d ng v n, v t t , lao
đ ng đ t o ra các k t qu tài chính, kinh t - xã h i trong m t th i gian dài.
+ Trên góc đ k ho ch, d án đ u t là m t công c th hi n k ho ch chi ti t c a m t
công cu c đ u t s n xu t kinh doanh, phát tri n kinh t - xã h i, làm ti n đ cho cho
các quy t đ nh đ u t và tài tr .
12
+ V m t n i dung, d án đ u t là m t t p h p các ho t đ ng có liên quan v i nhau
đ
c k ho ch hoá nh m đ t các m c tiêu đã đ nh b ng vi c t o ra các k t qu c th
trong m t th i gian nh t đ nh, thông qua vi c s d ng các ngu n l c xác đ nh.
- Khái ni m d án đ u t xây d ng cơng trình
D án đ u t xây d ng cơng trình là nh ng d án đ u t cho vi c xây d ng, mua s m
thi t b công ngh , đào t o công nhân v n hành nh m t o ra các s n ph m v t ch t
ho c d ch v cho xã h i; ho c là các d án đ u t xây d ng cơng trình t o ra các h
th ng c s v t ch t cho xã h i nh c u, c ng, đ
bi n, đê, đ p, h ch a n
công trình đ
c, kênh m
ng t
ng b , đ
ng s t; c ng sông, c ng
i tiêu… Nh v y d án đ u t xây d ng
c hi u là nh ng d án trong đó có các cơng trình nh nhà x
b … g n li n v i đ t đ
ng, thi t
c xây d ng trên m t đ a đi m c th (nh m phân bi t v i các
d án đ u t không có xây d ng cơng trình ho c ch có thi t b không g n li n v i đ t
nh d án mua s m ô tô, máy bay, tàu th y… nh đã đ c p
ph n d án đ u t
(khơng có xây d ng, l p đ t thi t b …)
- Khái ni m qu n lý d án đ u t xây d ng cơng trình
Qu n lý d án là tác đ ng qu n lý c a ch th qu n lý thơng qua q trình l p k
ho ch, đi u ph i th i gian, ngu n l c và giám sát quá trình phát tri n c a d án nh m
đ m b o cho d án hoàn thành đúng th i h n, trong ph m vi ngân sách đ
đ tđ
ph
c các yêu c u đã đ nh v k thu t và ch t l
c duy t và
ng s n ph m, d ch v b ng nh ng
ng pháp và đi u ki n t t nh t cho phép.
Nói cách khác, qu n lý d án là ho t đ ng qu n tr quá trình hình thành, tri n khai và
k t thúc d án, trong m t môi tr
ng ho t đ ng nh t đ nh, v i không gian và th i gian
xác đ nh.
1.2.1.2. Quá trình qu n lý d án
Qu n lý d án bao g m ba giai đo n ch y u.
ó là vi c l p k ho ch, vi c đi u ph i
th c hi n và giám sát d án. N i dung ch y u là qu n tr ti n đ th i gian, chi phí
th c hi n d án nh m đ t đ
c nh ng m c tiêu c th . ây là m t chu trình n ng đ ng
13
và có tính ch t ph n h i cho vi c tái l p k ho ch nh trình bày trong hình 1.1 d
i
đây:
Hình 1. 1: M i liên h các giai đo n c a quá trình qu n lý d án
1.2.1.3. N i dung qu n lý d án
Qu n lý d án g m 9 l nh v c chính nh trong hình 1.2
L p k ho ch t ng quan: là quá trình t ch c d án theo m t trình t lơgic, là vi c chi
ti t hóa các m c tiêu d án hồn thành nh ng cơng vi c c th và ho ch đ nh m t
ch
ng trình đ th c hi n các cơng vi c đó nh m đ m b o các l nh v c qu n lý khác
nhau c a d án đ
c k t h p chính xác và đ y đ .
Qu n lý ph m vi: là vi c xác đ nh, giám sát th c hi n m c tiêu d án, xác đ nh công
vi c nào thu c v d án và c n ph i th c hi n cơng vi c nào ngồi ph m vi d án.
Qu n lý th i gian: là vi c l p k ho ch, phân ph i và giám sát ti n đ th i gian nh m
đ m b o th i h n hồn thành d án. Nó ch rõ m i công vi c kéo dài bao lâu, khi nào
b t đ u, khi nào k t thúc và toàn b d án bao gi s hoàn thành.
14
Hình 1. 2: Các l nh v c qu n lý d án
Qu n lý chi phí: Là q trình d tốn chi phí, giám sát th c hi n chi phí theo ti n đ
cho t ng cơng vi c và toàn b d án. C n t ch c, phân tích s li u và báo cáo chi phí
d án.
- Qu n lý ch t l
ng: là quá trình tri n khai giám sát tiêu chu n ch t l
ng cho vi c
th c hi n d án, đ m b o ch t l
ng s n ph m d án đáp ng yêu c u c a Ch đ u t .
- Qu n lý nhân l c: là vi c h
ng d n, ph i h p nh ng n l c c a m i thành viên
tham gia d án vào vi c hoàn thành m c tiêu d án.
- Qu n lý thông tin: là q trình đ m b o các dịng thơng tin thông su t m t cách
nhanh nh t và chính xác gi a các thành viên d án và các c p qu n lý khác nhau.
- Qu n lý r i ro: là vi c xác đ nh các y u t r i ro d án, l
có k ho ch đ i phó c ng nh qu n tr t ng lo i r i ro.
15
ng hóa m c đ r i ro và
Qu n lý h p đ ng và ho t đ ng mua bán: là quá trình l a ch n, th
ng l
ng, qu n lý
h p đ ng và đi u hành vi c mua bán nguyên v t li u, trang thi t b , d ch v … c n
thi t cho d án. Quá trình qu n tr này gi i quy t v n đ : b ng cách nào d án nh n
đ
c hàng hóa và d ch v c n thi t c a các t ch c bên ngoài cung c p cho d án, ti n
đ cung c p, ch t l
ng cung c p nh th nào.
1.2.2. Qu n lý r i ro
1.2.2.1. Khái ni m v qu n lý r i ro
QLRR là m t ch c n ng c a qu n lý chung đ đ i phó v i nh ng r i ro quan tr ng
ngành cơng nghi p xây d ng vì: đánh giá xác đ nh tính kh thi c a d án; phân tích
gi m thi u các RR đ gi m thi u t n th t; gi m nh các r i ro b ng cách l p k ho ch
thích h p và tránh các d án không th a đáng, do đó nâng cao biên đ l i nhu n. S
c i thi n đáng k hi u qu QLDA có th đ t đ
c t vi c áp d ng quy trình QLRR.
M t vài nghiên c u đã đ a ra các đ nh ngh a v QLRR, nh Uber và Toakley đ nh
ngh a QLRR là m t quy trình ki m sốt m c đ r i ro và gi m thi u nh h
nó; Merna và Njiru đ nh ngh a QLRR là m t chu i hành đ ng b t k đ
ng c a
c th c hi n
b i các cá nhân ho c các công ty v i n l c đ làm thay đ i các r i ro xu t hi n t vi c
kinh doanh c a h ; Wang và c ng s
đ nh ngh a QLRR là m t q trình bài b n và có
tr t t t vi c nh n d ng, phân tích đ n ng phó r i ri m t cách có h th ng trong su t
vịng đ i c a m t d án.
Phát bi u chi ti t h n, QLRR là vi c NDRR, đo l
ng m c đ r i ro, trên c s đó l a
ch n, tri n khai và qu n lý các hoat đ ng nh m h n ch và kh c ph c r i ro trong su t
vòng đ i d án. QLRR là ch đ ng ki m soát các s ki n t
ng lai d trên c s k t
qu các s ki n x y ra ch không ph i phán ng th đ ng. Nh v y, m t ch
ng trình
QLRR hi u qu không nh ng làm gi m b t xác su t xu t hi n r i ro, mà còn làm gi m
m cđ
nh h
ng c a chúng đ n m c tiêu c a d án.
1.2.2.2. Vai trò c a qu n lý r i ro trong qu n lý d án đ u t xây d ng
Qu n lý r i ro chính là q trình xác đ nh tr
c các r i ro có th x y ra trong d án,
phân tích, và có gi i pháp phù h p nh m m c tiêu t ng c h i thành công và gi m thi t
16
h i cho d án. ây là quy trình dành cho m i lo i d án, không quan tâm đ n quy mơ,
tính ch t d án.
Qu n lý t t r i ro t c là ta s ch đ ng và tích c c h n trong nh n di n và ng phó v i
các s c phát sinh, có gi i pháp d phịng và làm gi m chi phí, và th i gian cho d
án.
Ngồi ra QLRR cịn giúp lo i b các thơng tin khơng ch c ch n và vì th vi c
c tính
s chính xác h n và kho n chi phí d phịng s ít đi, đi u này giúp ti t ki m th i gian
và chi phí cho d án.
công tác QLDA đ
đ
c th c hi n hi u qu , là m t ph n trong đó, vì th QLRR c n
c th c hi n theo đúng các quy trình m t cách có trình t v i các công c phù h p,
gi i pháp hi u qu , đóng góp vào thành cơng chung c a d án.
1.3. Th c tr ng v công tác nghiên c u qu n lý r i ro trong ho t đ ng đ u t xây
d ng t i Vi t Nam và trên th gi i
1.3.1. Nghiên c u qu n lý r i ro trên th gi i
1.3.1.1. Tình hình chung
Ngày nay, QLRR đã tr thành m t trong nh ng n i dung r t quan tr ng và ph bi n
trong các ho t đ ng s n xu t kinh doanh nói chung và trong ngành XDCT nói riêng.
B i th gi i th c t i đang phát tri n quá nhanh chóng và ch a đ ng quá nhi u NTRR
có th
nh h
ng đ n k t qu ho t đ ng c a t ch c ho c cá nhân. Các ph
QLRR chính th ng m c dù m i đ
c hoàn ch nh trong vài m
ng pháp
i n m tr l i đây
nh ng b n thân nó g n li n v i m t l ch s hình thành và phát tri n r t lâu dài.
T th k 19, các nhà toán h c lý thuy t nh Poisson và các nhà kinh t h c nh
Jevons b t đ u gi i thích đ
ph
c r ng các v n đ b t tr c có th gi i quy t b ng các
ng pháp xác su t th ng kê xu t phát t quan sát ho c kinh nghi m tr
th k 20, các cơng c tốn h c ng d ng đ
c phát tri n m nh m , áp d ng hi u qu
cho ngành quân đ i và kinh doanh mà tiêu bi u là Lý thuy t Trò ch i.
bi u trong nghiên c u r i ro
c đ y. Vào
óng góp tiêu
th i k này đó là Frank Knight (1885-1972). Ông là m t
nhà khoa h c, nhà kinh t h c n i ti ng v i tác ph m l n nh t c a Ông đ i v i ngành
17
