MỘT SỐ Ý KIẾN ĐỀ XUẤT NHẰM HOÀN THIỆN KẾ TOÁN CHI PHÍ
SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI XÍ NGHIỆP XÂY
DỰNG 492
1. Nhận xét chung về tình hình kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm xây lắp ở Xí nghiệp xây dựng 492:
Nền kinh tế thị trường với rất nhiều khó khăn, thử thách, do đó doanh nghiệp
muốn tồn tại thì phải tìm được hướng đi đúng đắn, bảo đảm kinh doanh làm ăn có
lãi, có hiệu quả và tự chủ về tài chính. Để doanh nghiệp xây lắp tồn tại và phát
triển được thì yếu tố quan trọng nhất là phải thắng thầu nhiều công trình, đem lại
lợi nhuận cao, thực hiện tốt nghĩa vụ đối với ngân sách Nhà nước, đời sống người
lao động ngày càng được cải thiện.
Dó đó, việc các doanh nghiệp hạch toán đầy đủ và chính xác các khoản chi
phí đã chi ra trong quá trình sản xuất kinh doanh không những cần thiết mà còn là
việc làm mang tính nguyên tắc theo quy định của Nhà nước. Muốn tăng lợi nhuận
thì một trong những biện pháp quan trọng là quản lý chặt chẽ chi phí sản xuất
nhằm hạ giá thành.
Như vậy, việc phấn đấu hạ giá thành chỉ có thể thực hiện được trên cơ sở tiết
kiệm chi phí. Xác định được tầm quan trọng của công tác hạch toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm, mỗi doanh nghiệp trong cơ chế thị trường cần
nâng cao và hoàn thiện hơn nữa việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm để đáp ứng ngày càng tốt hơn cho yêu cầu quản lý nội bộ trong doanh
nghiệp và đẩy mạnh sự phát triển của nền kinh tế.
Hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm phải được hoàn thiện từ
hệ thống chứng từ, tài khoản, sổ sách, luận văn đến bộ máy kế toán. Việc tổ chức
hệ thống chứng từ và luân chuyển chứng từ phải được thực hiện một cách khoa
học, hợp lý. Có như vậy, doanh nghiệp mới đạt được mục tiêu kinh tế xã hội trong
chiến lược sản xuất kinh doanh, đồng thời khẳng định được vị thế của mình trên
thương trường.
1.1 Ưu điểm.
Nền kinh tế thị trường đã mang lại một sức sống mới cho các doanh nghiệp.
Tuy nhiên, quy luật cạnh tranh, lợi nhuận cũng rất khắc nghiệt đòi hỏi các doanh
nghiệp phải chủ động, tỉnh táo và nhạy bén giành giật lấy chỗ đứng vững vàng cho
mình. Muốn thành công, các doanh nghiệp cần phải giải quyết tốt 3 vấn đề cơ bản
đó là: “Sản xuất cái gì? Sản xuất như thế nào? Sản xuất cho ai?”. Trong đó công
tác hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm là công tác trọng tâm. Nó
không những cung cấp thông tin về tình hình thực hiện trong những giai đoạn
trước mà còn giúp nhà quản trị phân tích, đánh giá để lập kế hoạch và dự toán công
việc thực hiện trong tương lai.
Trong những năm gần đây được sự quan tâm giúp đỡ của cơ quan chủ quản,
cùng với sự đi lên không ngừng của Xí nghiệp. Hoạt động sản xuất kinh doanh đã
theo đúng chức năng, nhiệm vụ và giấy phép kinh doanh, bảo toàn được vốn nhờ
làm ăn có lãi.
Quá trình hoạt động sản xuất của Xí nghiệp đã đạt được những kết quả đáng
khích lệ với hoạt động chủ yếu về xây lắp. Xí nghiệp từng bước phấn đấu để mở
rộng quy mô sản xuất cả về bề rộng lẫn bề sâu, nó được thể hiện rất rõ trên luận
văn kế toán trong các năm gần đây. Điều đó cho thấy sự lãnh đạo sáng suốt của
Ban giám đốc và cán bộ công nhân viên trong toàn Xí nghiệp.
Phòng kế toán của Xí nghiệp với những nhân viên có trình độ, nhiệt tình trung
thực được bố trí công việc phù hợp với năng lực, chuyên môn của mình, đã hoàn
thành công việc chính xác và kịp thời cung cấp thông tin chính xác. Việc sử dụng
hình thức Nhật kí chung phù hợp với đặc điểm của Xí nghiệp. Hệ thống chứng từ
ban đầu được tổ chức hợp pháp, hợp lệ, đầy đủ. Quá trình luân chuyển chứng từ
được tổ chức một cách khoa học. Xí nghiệp đặc biệt chú trọng tới việc lập hệ thống
sổ chi tiết nhằm cung cấp đầy đủ thông tin cho người quản lý, tạo điều kiện cho
tổng hợp sổ liệu cuối kỳ và lập luận văn kế toán.
Xí nghiệp đã tổ chức hạch toán, tập hợp chi phí sản xuất từng công trình, hạng
mục công trình theo từng quý là hoàn toàn hợp lý, phù hợp với điều kiện sản xuất
của Xí nghiệp trên cơ sở đó xác định đúng giá thành sản xuất khối lượng xây lắp
hoàn thành bàn giao.
Hệ thống chứng từ gốc được tập hợp lưu trữ đầy đủ và được xắp xếp hợp lý
và được kiểm tra cẩn thận đảm bảo tính hợp lý, chính xác để làm căn cứ ghi sổ.
Xí nghiệp đã tạo được công ăn việc làm cho cán bộ công nhân viên trong Xí
nghiệp không những thế còn tạo được công ăn việc làm cho người lao động ngoài
Xí nghiệp. Khi Xí nghiệp kí hợp đồng ngắn hạn thuê lao động bên ngoài đã phần
nào tiết kiệm được chi phí công nhân lao động trực tiếp đáng kể trong tổng giá
thành vì tránh được chi phí điều động công nhân từ công trình này đến công trình
khác.
Để tiết kiệm chi phí nguyên vật liệu trong quá trình thi công công trình, Xí
nghiệp đã chủ động giao cho từng đội mua nguyên vật liệu sẵn có trên thị trường ở
địa bàn mà công trình thi công.
Những ưu điểm cụ thể trong quá trình tập hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm tại Xí nghiệp xây dựng 492
Công tác hạch toán chi phí vật tư:
Việc lập kế hoạch mua hàng tháng ở các đội công trình đảm bảo cho quá trình
thi công không bị gián đoạn và phù hợp với dự toán tại Xí nghiệp, hạn chế hình
thức dự trữ vật tư tại kho Xí nghiệp đã giảm được chi phí bảo quản và vận chuyển
vật tư tới các công trình.
Công tác hạch toán chi phí nhân công:
Hình thức khoán được giao cho công nhân tạo động lực thúc đẩy người lao
động có ý thức trách nhiệm hơn với công việc cả về chất lượng và thời gian đảm
bảo tiến độ thi công công trình. Quá trình lao động của công nhân được theo dõi
thường xuyên trên bảng chấm công đảm bảo sự công bằng và chính xác. Bảng
thanh toán lương do kế toán công trường lập có ghi rõ số công, số tiền của từng
công nhân giúp kế toán Xí nghiệp lập bảng phân bổ tiền lương cho các công trình
được thuận lợi.
Công tác hạch toán chi phí sử dụng máy thi công:
Xí nghiệp hạch toán các chi phí liên quan đến máy thi công thành một khoản
riêng rõ ràng, cụ thể thông qua việc lập bảng tổng hợp chi phí máy thi công.
Công tác hạch toán chi phí sản xuất chung:
Tương tự chi phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung được tổng hợp
thành bảng riêng trong đó chi tiết từng loại chi phí tạo điều kiện cho công tác quản
lý, tổng hợp có hiệu quả.
Hiện nay, Xí nghiệp xây dựng 492 vẫn không ngừng tìm tòi, sáng tạo, tiếp cận
thị trường, mở rộng quy mô kinh doanh, thu hút khách hàng. Công tác đấu thầu,
làm hồ sơ mời thầu có nhiều tiến bộ, đáp ứng được yêu cầu của hồ sơ mời thầu đề
ra. Toàn thể cán bộ công nhân viên Xí nghiệp luôn cố gắng để ngày càng nâng cao
chất lựơng công trình, tạo uy tín với khách hàng.
Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đã đạt được, Xí nghiệp xây dựng 492 vẫn
còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập trong hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm.
1.2 Tồn tại.
Bên cạnh những thành tựu đạt được thì công tác kế toán của Xí nghiệp cũng
còn một số tồn tại sau:
- Quá trình luân chuyển chứng từ nhiều khi vẫn còn chậm do các công trình
xây dựng ở cách xa xí nghiệp nên kế toán tại các công trường nhiều khi không
chuyển kịp chứng từ về phòng kế toán của xí nghiệp. Điều này ảnh hưởng đến việc
ghi sổ sách kế toán, tính giá thành sản phẩm vào cuối kỳ kế toán.
- Xí nghiệp sử dụng một số bảng biểu chưa đúng quy định của bộ tài chính,
điển hình là bảng phân bổ tiền lương và các khoản trích theo lương.
- Việc hạch toán khoản mục chi phí vật liệu chưa rõ ràng, nhiều khi vật liệu
mua về không qua nhập kho mà xuất thi công luôn sau đó mới đưa chứng từ về
thanh toán. Hơn nữa việc giao khoán cho các đội công trường tự lo mua sắm vật tư
đôi khi gặp nhiều bất trắc, gây cản trở tiến độ thi công, giá vật tư thường cao hơn
so với giá thị trường.
- Có những lúc chi phí vận chuyển vật tư phát sinh không thường xuyên, nên
kế toán đã không hạch toán trực tiếp vào chi phí nguyên vật liệu trực tiếp mà lại
hạch toán trực tiếp vào chi phí dịch vụ mua ngoài. Xí nghiệp cũng hạch toán lẫn
lộn chi phí mua ngoài và chi bằng tiền khác. Điều này dẫn đến việc xác định giá trị
của các khoản mục chi phí không chính xác, gây ảnh hưởng đến công tác lập dự
toán chi phí ban đầu.
- Xí nghiệp xây dựng 492 có địa bàn hoạt động rộng lớn, các công trình có ở
nhiều tỉnh, địa phương khác nhau, nên việc thanh toán chứng từ của đội lên Xí
nghiệp chậm trễ là điều không trách khỏi. Như vậy, mọi công tác hạch toán thường
bị dồn vào cuối kỳ, nên gây ra những sai sót không đáng có như ghi thiếu, ghi
nhầm…làm ảnh hưởng đến việc cung cấp thông tin cho lãnh đạo ra quyết định và
ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh.
- Xí nghiệp xây dựng 492 hạch toán cả tiền ăn ca của công nhân vào chi phí