Đề thi học sinh giỏi môn Sử lớp 10 cấp tỉnh – Kèm Đ.án

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>
<b>HẢI DƯƠNG </b>

<b>ĐỀ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH </b>

<b>LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2012 – 2013 </b>

<b>Môn thi: Lịch sử </b>

<i><b>Thời gian làm bài: 180 phút (Không kể thời gian giao đề) </b></i>

Đề thi gồm: 01 trang

<b>Câu 1 (1,5 điểm)</b>

:

Đặc trưng kinh tế của các quốc gia cổ đại

Hi Lạp, Rô-ma và nguồn gốc của những

nét đặc trưng đó?

<b>Câu 2 (2,5 điểm)</b>

:

Sự hình thành và vai trò của các thành thị trung đại Tây Âu?

<b>Câu 3 (2,5 điểm)</b>

:

Trình bày những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội ở nước ta trong thời kỳ

Bắc thuộc? Nguyên nhân chủ yếu của sự chuyển biến ấy là gì?

<b>Câu 4 (1,0 điểm)</b>

:

Nêu những nét khái quát về sự phát triển và tác dụng của giáo dục Đại Việt trong

các thế kỉ XI - XV.

<b>Câu 5 (2,5 điểm)</b>

:

Sự phát triển của kinh tế nước ta trong các thế kỷ XVI – XVIII? Hãy nhận xét về

sự phát triển đó.

---Hết---

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>
<b>HẢI DƯƠNG </b>

<b>KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI TỈNH </b>

<b>LỚP 10 THPT NĂM HỌC 2012 – 2013 </b>

<b>Môn thi: Lịch sử </b>

Thời gian làm bài: 180 phút

<b>HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM </b>

<b>I. Hướng dẫn chung </b>

<i> 1. </i>

<i>Thí sinh trả lời theo cách riêng nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản như trong </i>

<i>Hướng dẫn chấm, thì vẫn cho điểm như hướng dẫn qui định </i>

<i> 2. Ở từng câu, từng ý chỉ cho điểm tối đa khi: </i>

<i> + Trả lời đúng, có diễn giải cụ thể </i>

<i> + Diễn đạt tốt, chữ viết rõ ràng, đúng chính tả. </i>

<i> 3. Sau khi cộng điểm tồn bài, khơng làm trịn số, để điểm lẻ đến 0,25 </i>

<b> II. Đáp án và thang điểm </b>

<b>Ý </b>

<b>NỘI DUNG </b>

<b>ĐIỂM</b>

<b>Câu 1 (1,5 điểm): Đặc trưng kinh tế của các quốc gia cổ đại Hi Lạp, Rô-ma và nguồn gốc </b>

<b>của những nét đặc trưng đó?</b>

<b>1 </b>

<i><b>Thủ cơng nghiệp và thương nghiệp đóng vai trị chủ đạo, nơng nghiệp chậm phát triển </b></i>

<i><b>1.0 </b></i>

- Thủ công nghiệp: Phát triển mạnh với các nghề gốm, chế tạo đồ mỹ nghệ, làm

rượu nho, dầu ô liu... Các ngành sản xuất thủ cơng đều có quy mô

lớn và chuyên

sản xuất một mặt hàng nhất định....

<i>0,25 </i>

- Hoạt động thương mại phát triển rộng: Trao đổi hàng hóa, bn bán với các miền

ven Địa Trung Hải, phương Đơng....Hàng hóa trao đổi là rượu nho, dầu ô liu, đồ

gốm, đồ mỹ nghệ.... và mua tơ lụa, hương liệu ... từ các nước phương Đông, đặc

biệt là buôn bán nô lệ... Tiền tệ ra đời.

<i>0,25 </i>

- Nơng nghiệp ít sản xuất lương thực mà chủ yếu phục vụ cho sản xuất thủ công nghiệp....

<i>0,25 </i>

* Nền kinh tế hàng hóa phát triển, tạo nên sự phồn thịnh cho Hi Lạp, Rô-ma....

<i>0,25 </i>

<b>2 </b>

<i><b>Nguồn gốc của những nét đặc trưng trên </b></i>

<i><b>0,5 </b></i>

- Do điều kiện tự nhiên: Nằm bên bờ bắc của Địa Trung Hải, bờ biển gồ ghề, khúc

khuỷu ... thuận lợi cho thương nghiệp phát triển.

<i>0,25 </i>

- Do địa hình phân tán, phần lớn lãnh thổ là đồi núi, cao nguyên, đất đai canh tác ít, kém

màu mỡ, khí hậu ôn đới... không thuận lợi cho kinh tế nông nghiệp phát triển.

<i>0,25 </i>

<b>Câu 2 (2,5 điểm):</b>

<b>Sự hình thành và vai trò của các thành thị trung đại Tây Âu? </b>

<b>1 </b>

<i><b>Sự hình thành của các thành thị trung đại Tây Âu </b></i>

<b>1,0 </b>

- Từ thế kỷ XI, do sự phát triển của kinh tế nông nghiệp, đã thúc

đẩy thủ công

nghiệp phát triển trong các lãnh

địa phong kiến, đưa đến sự xuất hiện tiền đề của

nền kinh tế hàng hóa: Thủ cơng nghiệp phát triển theo hướng chun mơn hóa, đạt

hiệu quả cao... Từ đó, nhu cầu trao đổi hàng hóa ngày càng mạnh mẽ...

<i>0,5 </i>

- Thợ thủ công đã tìm cách thốt ra khỏi các lãnh địa để lập xưởng sản xuất và bn

bán hàng hóa... Từ đó, thành thị ra đời.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

thành thị cổ đại.

<b>2 </b>

<i><b>Vai trò của các thành thị trung đại Tây Âu </b></i>

<i><b>1.5 </b></i>

- Các thành thị đã góp phần phá vỡ nền kinh tế tự nhiên của các lãnh địa, tạo điều

kiện cho kinh tế hàng hóa phát triển....

<i>0,5 </i>

- Các thành thị đã góp phần tích cực xóa bỏ chế độ phong kiến phân quyền, xây

dựng chế độ phong kiến tập quyền, đưa đến thống nhất các quốc gia, dân tộc....

<i>0,25 </i>

- Sự phát triển của kinh tế hàng hóa trong các thành thị đã

đưa đến nhu cầu mở

mang tri thức, tạo tiền đề cho việc hình thành các trường đại học lớn ở châu Âu....

<i>0,25 </i>

<i><b>* Các thành th</b></i>

<i><b>ị trung đại Tây Âu phát triển đ</b></i>

<i><b>ã </b></i>

<i><b>đưa đến sự hình thành c</b></i>

<i><b>ủa giai cấp tư </b></i>

<i><b>s</b></i>

<i><b>ản...mở đường cho phương thức sản xuất tư bản phát triển trong l</b></i>

<i><b>òng xã hội phong kiến.... </b></i>

<i>0,5 </i>

<b>Câu 3 (2,5 điểm). Trình bày những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội ở nước ta trong </b>

<b>thời kỳ Bắc thuộc? Nguyên nhân chủ yếu của sự chuyển biến ấy là gì? </b>

<b>1 </b>

<i><b>Những chuyển biến về kinh tế, văn hoá, xã hội ở nước ta trong thời kỳ Bắc thuộc </b></i>

<i><b>2,0 </b></i>

<i><b>- Về kinh tế: </b></i>

<i><b>0,5 </b></i>

+ Trong nông nghiệp, do sự phát triển của công cụ lao động bằng sắt... nên năng

suất lúa tăng...

<i>0,25 </i>

+ Thủ công nghiệp có sự chuyển biến đáng kể: Bên cạnh sự phát triển của các nghề

thủ công cũ, một số nghề thủ công mới đã được du nhập vào nước ta như làm giấy,

làm thủy tinh....

<i>0,25 </i>

<i><b>- Về văn hóa: </b></i>

<i><b>0,75 </b></i>

+ Nhân dân ta vẫn bảo tồn được các phong tục, tập quán cổ truyền như thờ cúng

tổ tiên, ăn trầu, tơn trọng phụ nữ....Bản sắc văn hóa dân tộc được giữ vững.

<i>0,5 </i>

+ Bên cạnh đó, nhân dân ta đã tiếp thu có chọn lọc và "Việt hóa" những yếu tố

tích cực của văn hóa Trung Hoa... làm phong phú thêm bản sắc văn hóa Việt.

<i>0,25 </i>

<i><b>- Về xã hội: </b></i>

<i><b>0,75 </b></i>

<i> + Xã hội phân hóa mạnh mẽ (giai cấp địa chủ được hình thành, nơng dân cơng </i>

xã bị bần cùng hóa...), tạo điền đề cho xá hội phong kiến ra đời. Mâu thuẫn dân tộc

phát triển và mâu thuẫn giai cấp hình thành...

<i>0,5 </i>

+ Phong kiến phương Bắc không thể cai trị tới các làng xóm của người Việt, nơi

đây trở thành điểm xuất phát của các cuộc đấu tranh giành độc lập.

<i>0,25 </i>

<b>2 </b>

<i><b>Nguyên nhân chủ yếu của sự chuyển biến trên: </b></i>

<i><b>0,5 </b></i>

- Do tinh thần yêu nước, đoàn kết của nhân dân ta....

<i>0,25 </i>

- Do tinh thần tự tơn dân tộc, ý chí tự lực tự cường...

<i>0,25 </i>

<b>Câu 4 (1.0 điểm)</b>

:

<b>Nêu những nét khái quát về sự phát triển và tác dụng của </b>

<b>giáo dục Đại Việt trong các thế kỉ XI - XV</b>

.

<b>1 </b>

<i><b>Từ thế kỷ XI đến thế kỷ XV, giáo dục Đại Việt phát triển mạnh mẽ </b></i>

<i><b>0,5 </b></i>

-

<i>Thời nhà Lý: Lập Văn Miếu và Quốc Tử Giám; Tổ chức các khoa thi...Đặt nền </i>

móng cho nền giáo dục Đại Việt.

<i>0,25 </i>

- Thời nhà Lê: Giáo dục phát triển thêm một bước: ban hành quy chế thi cử rõ ràng,

bổ nhiệm quan lại thông qua thi cử... số người đi học ngày càng đơng, trình độ dân

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

trí được nâng cao....

<b>2 </b>

<b>Tác dụng của giáo dục Đại Việt trong các thế kỉ XI - XV</b>

.

<b>0,5 </b>

<i><b>- </b></i>

Đào tạo nhân tài cho đất nước, mở mang dân trí, góp phần quan trọng vào việc

xây dựng và bảo vệ Tổ quốc...

<i>0,25 </i>

<i><b>- Tuy nhiên, giáo dục Nho học không tạo điều kiện cho kinh tế phát triển </b></i>

<i>0,25 </i>

<b>Câu 5 (2,5 điểm): Sự phát triển của kinh tế nước ta trong các thế kỷ XVI </b>

<b>– </b>

<b>XVIII? Hãy nhận xét về sự phát triển đó.</b>

<b>1 </b>

<i><b>Bối cảnh</b></i>

<b>: </b>

Từ thế kỷ XVI, tuy tình hình chính trị nước ta có nhiều biến động, nhưng

nền kinh tế lại được phát triển mạnh mẽ

<i><b>0,25 </b></i>

<b>2 </b>

<i><b>Sự phát triển của kinh tế nước ta trong các thế kỷ XVI – XVIII </b></i>

<i><b>1,5 </b></i>

-

<i><b>Kinh tế nông nghiệp phát triển mạnh do diện tích đất canh tác được mở rộng; </b></i>

công tác trị thủy được quan tâm; nhiều giống lúa mới được gieo trồng....

<i>0,5 </i>

- Thủ công nghiệp phát triển: Bên cạnh sự phát triển đạt đến trình độ cao của các

nghề thủ công truyền thống, nhiều nghề

thủ công mới được xuất hiện....Các làng

nghề tăng nhanh, dẫn đến việc thiết lập các đô thị, các phường vừa sản xuất, vừa

bán hàng....

<i>0,5 </i>

- Thương nghiệp phát triển mạnh:

<i><b> + Nội thương phát triển: Buôn bán phát triển, hệ thống chợ làng, chợ huyện, </b></i>

chợ phủ mở rộng. Nhiều làng buôn và trung tâm buôn bán xuất hiện...

+ Ngoại thương phát triển nhanh chóng: Hoạt động bn bán với thương nhân

các nước (...) rầm rộ; Nhiều đô thị và thương cảng được lập nên và ngày càng sầm

uất như Kẻ Chợ, Phố Hiến,

Hội An, Thanh Hà....Nhiều đơ thị có cả cửa hàng và

phố xá của thương nhân nước ngoài như Phố Hiến, Hội An

<i>0,5 </i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

HỘI CÁC TRƯỜNG THPT CHUYÊN

KHU VỰC DH & ĐB BẮC BỘ

<b>KÌ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI KHU VỰC MỞ RỘNG </b>

<b>NĂM HỌC 2011- 2012 </b>

MÔN THI: L

ỊCH SỬ LỚP

10

Ngày thi: 21 tháng 4 năm 2012

<i>(Th</i>

<i>ời gian l</i>

<i><b>àm bài 180 phút không k</b></i>

<i>ể thời gian giao đề)</i>

<i>Đề thi gồm 01 trang</i>

<b>Câu 1 (3,0 điểm) </b>

Nêu sự khác nhau giữa các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại phương Tây

về: điều kiện tự nhiên, đặc điểm kinh tế và thể chế chính trị.

<b>Câu 2 (3,0 điểm) </b>

Sự phát triển thịnh đạt và suy thối của các quốc gia phong kiến Đơng Nam Á được biểu hiện

như thế nào?

<b>Câu 3 (3,0 điểm) </b>

Nêu nguyên nhân, điều kiện; kể tên những cuộc phát kiến lớn về địa lí (thế kỉ XV, XVI). Phân

tích tác động của những phát kiến địa lí đối với sự phát triển của lịch sử nhân loại.

<b>Câu 4 (2,5 điểm) </b>

Trình bày những chuyển biến về kinh tế, xã hội đưa đến sự ra đời nhà nước Văn Lang. Sự ra

đời của nhà nước Văn Lang – Âu Lạc có ý nghĩa đối với sự phát triển của lịch sử dân tộc như thế

nào?

<b>Câu 5 (3,0 điểm) </b>

Lập bảng thống kê các cuộc kháng chiến và khởi nghĩa lớn chống ngoại xâm từ thế kỉ X đến

thế kỉ XV theo nội dung: tên các cuộc kháng chiến, khởi nghĩa; thời gian; anh hùng dân tộc; chiến

thắng tiêu biểu.

<b>Câu 6 ( 2,5 điểm) </b>

Sự chủ động của nhà Lý trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Tống (1075 – 1077) để

bảo vệ nền độc lập dân tộc được thể hiện như thế nào?

<b>Câu 7 (3,0 điểm) </b>

Trình bày và nhận xét việc mở rộng bn bán trong và ngoài nước ở Việt Nam thế kỉ XVI

–

XVII.

……….

<b>HẾT</b>

………..

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

HỘI CÁC TRƯỜNG CUYÊN <b>KÌ THI CHỌN HSG KHU VỰC MỞ RỘNG</b>
KHU VỰC DH & ĐB BẮC BỘ <i>Nam Định, ngày 20 tháng 4 năm 2012</i>
BAN ĐỀ THI

<b>BÁO CÁO </b>

<b>NỘI DUNG CÁC ĐỀ THI KHU VỰC </b>
(Lớp 10).

1. Số lượng đề thi đã nhận: 12 đề, thuộc các tỉnh: Ninh Bình, Hải Phịng, Thái Bình, Quảng Ninh,
QH (Huế), Lào Cai, Vĩnh Phúc, Chu Văn An (HN), Hưng Yên, Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nam.

2. Nhận xét:
2.1 Ưu điểm:

+ Bám sát cấu trúc đề thi
+ Sát với chương trình
+ Có sự phân hoá cao
2.2. Hạn chế

+ Một sốđềđưa ra những nội dung phức tạp.
+ Chưa hoàn thiện về câu, từ, nội dung...
3. Đề thi chính thức

Câu Trường Nội dung nguyên bản Nội dung chỉnh sửa

1 Bắc Ninh, Lào

Cai, Quảng
Ninh, Ninh
Bình, Quốc học
Huế, Hưng Yên,
Hải Dương,
Thái Bình

Lập bảng so sánh các quốc gia
cổ đại phương Đông và phương
Tây về điều kiện tự nhiên, thời
gian ra đời, chế độ kinh tế,
chính trị, xã hội. Em có nhận
xét gì?

Nêu sự khác nhau giữa các

quốc gia cổ đại phương

Đông và

các quốc gia cổ đại phương Tây

về: điều kiện tự nhiên,

đặc điểm

kinh tế và thể chế chính trị.

2 QH Huế, Hưng
Yên,

Trình bày sự hình thành và phát
triển của các quốc gia phong
kiến Đông Nam Á

Sự phát triển thịnh đạt và suy

thoái của các quốc gia phong kiến

Đông Nam Á được biểu hiện như

thế nào?

3 Ninh Bình, Lào
Cai

Trình bày nguyên nhân, điều
kiện và hệ quả của các cuộc
phát kiến địa lí? Ảnh hưởng
của các cuộc phát kiến địa lí
đối với sự phát triển của xã hội

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

Tây Âu và nước ta.

lịch sử nhân loại.

4 Hải Phòng,

Vĩnh Phúc,

Ninh Bình.

“Quốc gia Văn Lang-Âu Lạc
tồn tại trên dưới 500 năm
TCN. Bằng sức lao động sáng
tạo và đấu tranh kiên cường,
bền bỉ, người Việt cổ đã xây
dựng được ch mình một đất
nước phát triển với nhiều thành
tựu kinh tế và văn hoá làm nền
tảng cho một nền Văn minh bả

địa đậm đà bản sắc dân tộc”.
Bằng những kiến thức hiểu
biết về lịch sử em hãy làm
sáng tỏ nhận định trên.

Trình bày những chuyển biến

về kinh tế, xã hội đưa

đến sự ra

đời nhà nước Văn Lang. Sự ra đời

của nhà nước Văn Lang – Âu Lạc

có ý nghĩa đối với sự phát triển

của lịch sử dân tộc như thế nào?

5 Quảng Ninh,

Hải Dương,
Vĩnh Phúc, Thái
Bình, QH Huế.

Lập bảng về các cuộc khởi
nghĩa và kháng chiến chống
ngoại xâm của dân tộc ta trong
những thế kỉ X-XV theo các
tiêu chí sau: tên cuộc kháng
chiến, thời gian, kẻ thù, lãnh
đạo chính, trận quyết chiến
chiến lược. E hãy trình bày về
1 trận quyết chiến chiến lược
mà em am hiểu nhất.

Lập bảng thống kê các cuộc

kháng chiến và khởi nghĩa lớn chống
ngoại xâm từ thế kỉ X đến thế kỉ XV
theo nội dung: tên các cuộc kháng
chiến, khởi nghĩa; thời gian; anh
hùng dân tộc; chiến thắng tiêu biểu.

6 Vĩnh Phúc, Thái

Bình, Bắc Ninh,
Ninh Bình

Bằng những sự kiện lịch sử
hãy chứng tỏ sự chủ động của
nhà Lý trong cuộc kháng chiến
chống quân xâm lược Tống thế
kỉ XI

Sự chủ động của nhà Lý trong

cuộc kháng chiến chống quân

xâm lược Tống (1075

– 1077)

để

bảo vệ nền độc lập dân tộc được

thể hiện như thế nào?

7 Vĩnh Phúc,

Quảng Ninh,

Hưng Yên, Hải
Phòng

Những biểu hiện về sự phát
triển của nền kinh tế hàng hoá
ở nước ta trong các thế kỉ
XVII-XVIII. Hệ quả?

Trình bày và nhận xét việc mở

rộng buôn bán trong và ngoài

nước ở Việt Nam thế kỉ XVI

–

XVII.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Ban đề thi

</div>

<!--links-->