Bai 9 Hien tuong ngay dem dai ngan theo mua

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Tiết 10. Bài 9: Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn theo mùa</b>
<b>I. Mục tiêu: Sau bài học, HS cần:</b>

<i><b>1. Kiến thức:</b></i>

- Biết được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả sự
chuyển động xung quanh Mặt Trời của Trái Đất.

- Có khái niệm về các đường: chí tuyến Bắc, chí tuyến Nam, vòng cực Bắc,
vòng cực Nam.

<i><b>2. Kĩ năng:</b></i>

- Biết cách dùng tranh ảnh giải thích hiện tượng mùa và hiện tượng ngày
đêm dài ngắn khác nhau.

<i><b>3. Thái độ.</b></i>

- Giúp các em hiểu thêm về cuộc sống, hiểu biết thêm về thiên nhiên, khí
hậu của mỗi quốc gia

<b>II. Chuẩn bị. </b>
<i><b>1. Giáo viên.</b></i>

- Hình H24, 25 (SGK) phóng to.
<i><b>2. Học sinh.</b></i>

- Sách giáo khoa .
<b>III. Tiến trình giảng dạy </b>
<i><b>1. Ổn định lớp: (1p)</b></i>

<i><b>2. Kiểm tra bài cũ: (3p)</b></i>

? Trình bày hệ quả sự chuyển động tự quay quanh trục Trái Đất quanh Mặt
Trời?

<i><b>3. Bài mới : </b></i>

<i>a. Giới thiệu bài mới: </i>

“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối”

Taị sao ông cha ta từ lâu đã có câu tục ngữ này? Hiện tượng này có liên
quan gì đến sự chuyển động của Trái Đất quanh Mặt Trời? Sự chuyển động đó
có những hệ quả như thế nào? Đó là nội dung bài học hôm nay.

<i>b. Nội dung</i>

<b>HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH</b> <b>NỘI DUNG</b>

 <i><b>Hoạt động 2: HS làm việc cá nhân</b></i>

<b>GV Treo tranh vẽ hiện tượng ngày đêm dài, ngắn khác</b>
nhau theo mùa lên bảng và yêu cầu HS quan sát, phối
hợp với H24(SGK) cho biết:

<b>? Đâu là trục Trái Đất (BN)?</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>HS: Đường biểu hiện trục Trái Đất nằm nghiêng trên</b>
mặt phẳng quỹ đạo 660_33’.

<b>? Đâu là đường phân chia sáng tối (ST) ? </b>

<b>HS: Đường phân chia sáng - tối vng góc với mặt</b>
phẳng quỹ đạo một góc 900

<b>? </b>Tại sao đường biểu hiện trục Trái Đất và đường
phân chia sáng, tối không trùng nhau?

<b>HS: 2 mặt phẳng chứa hai đường BN-ST cắt nhau ở</b>
tâm hợp thành 1 góc 230_27'

<b>? </b>Vào ngày 22/6 (hạ chí), nửa cầu nào ngả về phía Mặt
Trời và có diện tích được chiếu sáng rộng nhất? Vào
ngày đó, tia sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở
vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì?

<b>? Vào ngày 22/ 12 (đơng chí) ánh sáng Mặt Trời chiếu</b>
thẳng vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là
gì ?

<b>GV u cầu HS quan sát H 25 cho biết:</b>

<b>? Sự khác nhau về độ dài của ngày, đêm của các điểm</b>
A, B ở nửa cầu Bắc và A’, B’ của nửa cầu Nam vào
ngày 22/6 và 22/12 ?

<b>GV giảng giải:</b>

- Vào ngày 22/6:

+ Nửa cầu Bắc ngả về phía Mặt Trời, tia sáng Mặt
Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 230_27’
Bắc. Tất cả các địa điểm ở nửa cầu Bắc đều có hiện
tượng ngày dài, đêm ngắn. Càng lên các vĩ tuyến càng
cao, sự chênh lệch giữa ngày và đêm càng rõ rệt (các
điểm A, B trên hình 25).

+ Nửa cầu Nam chếch xa phía Mặt Trời, tia sáng
Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến
230_{27’ Bắc. Tất cả các địa điểm ở nửa cầu Nam đều có}
hiện tượng ngày ngắn, đêm dài. Càng lên các vĩ tuyến
càng cao, sự chênh lệch giữa ngày và đêm càng rõ rệt
(các điểm A’, B’ trên hình 25).

- Vào ngày 22/12:

+ Nửa cầu Nam ngả về phía Mặt Trời, tia sáng Mặt
Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến 230_27’
Nam. Tất cả các địa điểm ở nửa cầu Nam đều có hiện
tượng ngày dài, đêm ngắn. Càng lên các vĩ tuyến càng
cao, sự chênh lệch giữa ngày và đêm càng rõ rệt (các

- Vào ngày 22/6 (hạ chí), tia
sáng Mặt Trời chiếu thẳng góc
vào mặt đất ở vĩ tuyến 230_27’
Bắc : Chí tuyến Bắc

- Vào ngày 22/ 12 (đơng chí)
ánh sáng Mặt Trời chiếu thẳng

vào mặt đất ở vĩ tuyến 230_27’
Nam : Chí tuyến Nam

- Vào ngày 22/6:

+ Nửa cầu Bắc đều có hiện
tượng ngày dài, đêm ngắn.

+ Nửa cầu Nam đều có hiện
tượng ngày ngắn, đêm dài.

- Vào ngày 22/12:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

điểm A’, B’ trên hình 25).

+ Nửa cầu Bắc chếch xa phía Mặt Trời, tia sáng
Mặt Trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến
230_{27’ Nam. Tất cả các địa điểm ở nửa cầu Bắc đều có}
hiện tượng ngày ngắn, đêm dài. Càng lên các vĩ tuyến
càng cao, sự chênh lệch giữa ngày và đêm càng rõ rệt
(các điểm A, B trên hình 25).

<b>? Độ dài của ngày, đêm trong ngày 22/6 và ngày</b>
22/12 ở điểm C nằm trên đường xích đạo?

<b>HS: Địa điểm C trên đường xích đạo có ngày và đêm</b>
dài bằng nhau.

<b>HS trả lời, lớp bổ sung.</b>

<b>GV nhận xét và chuẩn kiến thức.</b>

+ Nửa cầu Bắc đều có hiện
tượng ngày ngắn, đêm dài.

- Các địa điểm trên đường
xích đạo có ngày và đêm dài
bằng nhau.

 <i><b>Hoạt động 3: HS làm việc cá nhân</b></i>

<b>GV Yêu cầu HS dựa vào H 25 (SGK) cho biết:</b>

<b> ? Vào các ngày 22/6 và 22/12 độ dài ngày, đêm của</b>
các điểm D và D’ ở vĩ tuyến 660_{33’ Bắc và Nam của 2}
nửa địa cầu sẽ như thế nào?

<b>HS Vào các ngày này, cực Bắc và cực Nam sẽ có</b>
ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ.

<b>GV mở rộng: </b>

- Vào ngày 22/6 các địa điểm từ vĩ tuyến 660_33’
Bắc đến cực Bắc, có ngày dài 24 giờ (điểm D trên
hình 25). Các địa điểm từ vĩ tuyến 660_{33’ Nam đến}
cực Nam có đêm dài 24 giờ.

- Vào ngày 22/12: các địa điểm từ vĩ tuyến 660_33’
Nam đến cực Nam, có ngày dài 24 giờ (điểm D’ trên
hình 25). Các địa điểm từ vĩ tuyến 660_{33’ Bắc đến cực}

Bắc có đêm dài 24 giờ (điểm D trên hình 25).

<b> ? Vĩ tuyến 66</b>0_{33’ Bắc và Nam là những đường gì?}
<b>HS: Vịng cực Bắc và vòng cực Nam.</b>

<b> ? Vào các ngày 21/3 và 23/9, độ dài ngày đêm ở cực</b>
Bắc sẽ như thế nào ?

<b>HS: Ngày đêm dài bằng nhau.</b>

<b>? Từ ngày 21/3 đến 23/9, ngày đêm ở cực Bắc sẽ ra</b>
sao ?

<b>HS Trừ hai ngày 21/3 và 23/9 cực Bắc có ngày đêm</b>

<i><b>3. Ở 2 miền cực số ngày có</b></i>
<i><b>ngày, đêm dài suốt 24 giờ</b></i>
<i><b>thay đổi theo mùa. (10p)</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

dài bằng nhau, còn trong những ngày khác, liên tục có
ngày dài 24 giờ.

</div>

<!--links-->