Bai giang cho cao hoc chuyen nganh LSD

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (166.13 KB, 20 trang )

Chuyên đề 6:

<b>ĐƯỜNG LỐI CÁCH MẠNG DÂN TỘC DÂN CHỦ NHÂN DÂN</b>
<b>TRONG ĐIỀU KIỆN MỚI CỦA CÁCH MẠNG MIỀN NAM</b>

<i><b>- Giang viên phụ trách: Tiến sĩ Lê Văn Mạnh</b></i>

<i><b>- Mô tả chuyên đề: Chuyên đề này chưa có trong chương trình đào tạo</b></i>
bậc cử nhân, với tư cách một bài giảng hồn chỉnh, chỉ có một phần “Sự vận
dụng đường lối cách DTDCND của Đảng trong điều kiện mới của cách mạng
miền Nam sau năm 1954”. Trong phần này cũng chỉ giới thiệu những nội
dung rất cơ bản mang tính khái quát.

<i><b>- Mục tiêu của chuyên đề: Trang bị cho người học những kiến thức cơ</b></i>
bản, hệ thống, chuyên sâu về quá trình vân dụng đường lối CMDTDCND
được Đảng ta hoàn chỉnh tại Đại hội II (1951) vào điều kiện mới của cách
mạng miền Nam, với kẻ thù là đế quốc Mĩ- tên đế quốc đầu sỏ, có tiềm lực
kinh tế, quân sự lớn nhất thế giới. Người học sẽ nắm được q trình rất khó
khăn, cam go trong phát triển nhận thức, từng bước xác định đường lối kháng
chiến chống Mĩ, cứu nước của Đảng ta.

<i><b>- Yêu cầu đối với người học: Trên cơ sở những nội dung được giới</b></i>
thiêu, người học phải tìm đọc tài liệu (đã giới thiêu) để hiểu sâu sắc và nắm
chắc kiến thức xung quanh chuyên đề này.

<i><b>- Nội dung của chuyên đề:</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

go. Đảng và nhân dân ta phải tiếp tục cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc,
thống nhất đất nước.

<b>1. Hoàn cảnh lịch sử cách mạng miền Nam sau Hiệp định Giơnevơ (1954)</b>

Hai năm sau Hiệp định Giơnevơ (7/1954 – 7/1956), Mỹ và Pháp đã vật
lộn, giành giật miền Nam Việt Nam. Pháp suy yếu và chính sách thực dân cũ
đã lỗi thời; tính chất xâm lược trắng trợn và bị phơi trần, bị nhân dân thế giới
lên án, phản đối. Mỹ trước đây (1945) nhường Đông Dương cho Pháp nhằm
co kéo Pháp làm đồng minh, chống lại phong trào XHCN (Do Liên Xô đứng
đầu), nhưng nay Mỹ thấy rằng, Pháp khơng đủ sức duy trì sự thống trị Đông
dương nữa và Mỹ sẽ áp dụng chính sách thực dân mới, che đậy tính chất xâm
lược. Điều Mỹ lo lắng nhất là, nếu để miền Nam lọt vào tay cộng sản thì sẽ
dẫn đến hiện tượng “đô mi nô”, tức là hàng loạt nước ở khu vực này sẽ bị ảnh
hưởng hoặc đi theo CNCS. Ngày 2-8-1954, Đa-lét tuyên bố: Vấn đề quan
trọng hiện nay là phải cướp lấy cơ hội thuận lợi trong tương lai, đừng để cho
thất bại ở Bắc Việt Nam dẫn đến một sự phát triển của CNCS ở Đông Nam Á
và Tây Thái Bình dương.

Thực hiện âm mưu này, Mỹ chủ trương dựng lên chính quyền tay sai
thân Mỹ, thực hiện chính sách “đả thực” và “bài phong”. “Đả thực” là hất
cẳng Pháp, “bài phong” là gạt bọn tay sai của Pháp trong giai cấp địa chủ,
phong kiến. Số còn lại sẽ phải cúi đầu chịu phục tùng Mỹ. Ngày 16-6-1954,
Mỹ ép Pháp và Bảo Đại buộc Thủ tướng Bửu Lộc (tay sai của Pháp) từ chức
và bổ nhiệm Ngơ Đình Diệm (do Mỹ đưa từ Mỹ trở về) lên làm Thủ tướng.
Bảo Đại viết hồi ký: Ngày 16/6/1954, sau khi gặp và trao đổi với Đa-lét, tơi
gọi Ngơ Đình Diệm đến biệt thự của tôi ở Cau và trao cho y chiếc ghế thủ
tướng. Ngày 7 tháng 7 năm 1954, nội các thân Mỹ được thành lập (Thủ tướng
Diệm kiêm Tổng trưởng Quốc phòng). Ngày 8-8-1954, Hội đồng An ninh
Quốc gia Mỹ (NSC) do Tổng thống Aixenhao chủ trì đã ra quyết định số
5429/2 chính thức hất cẳng Pháp với bốn nội dung cơ bản sau:

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

2. Khoản 400 triệu USD kế hoạch viện trợ trong năm 1954 cho Pháp nay Pháp
chỉ được nhận 100 triệu USD (đã nhận), 300 triệu USD còn lại viện trợ thẳng cho
Diệm.

3. Buộc Pháp phải nhanh chóng rút hết quân ở MNVN và phải ủng hộ
Diệm.

4. Loại bỏ Bảo Đại, tay sai lâu đời của Pháp.

P. Ê-ly, Cao uỷ Pháp ở Đông Dương, và là Tổng Tư lệnh quân đội viễn
chinh Pháp xin từ chức. Bởi P. Ê-ly nhận thức được rằng: Mọi cố gắng của
ơng ta chỉ là vơ ích. P. Ê-ly thừa nhận, Mỹ đã sử dụng đòn quyết định là đô la
để hất cẳng Pháp. Ngày 9-10-1954, Diệm cách chức Tổng Tham mưu trưởng
Nguyễn Văn Hinh, tay sai của Pháp. Hinh bị trục xuất sang Pháp cùng một
loạt tướng tá thân Pháp khác. Tất cả lực lượng tay sai của Pháp còn lại tập
hợp trong một tổ chức gọi là: “Mặt trận thống nhất toàn lực quốc gia” bao
gồm ba thành phần chủ yếu là Cao đài, Hoà Hảo và Bình Xuyên nổi lên
chống Diệm.

Được Mỹ hậu thuẫn, Diệm thực hiện một loạt các biện pháp nhằm tấn
công vào lực lượng này: Cắt mọi khoản phụ cấp mà Pháp dành cho lực lượng
này; ra sắc lện đóng cửa sịng bạc kim Chung và Đại Thế giới - nguồn thu chủ
yếu của các giáo phái thân Pháp; cách chức Tổng giám đốc Cảnh sát thân
Pháp Lại Văn Sang; dùng quân sự tiến cơng qn đội Bình Xun và chiếm
Sở Cảnh sát Quốc gia do Bình Xuyên nắm giữ; bắt giam Nguyễn Văn Vỹ
-Tổng chỉ huy mới do Bảo Đại cử ra. Truy qt qn đội Bình Xun và tiến
cơng tiếp quân đội cuả Hoà Hảo bằng nhiều chiến dịch: Hoàng Diệu
(10-1955), Đinh Tiên Hoàng (12-(10-1955), Nguyễn Huệ (5-1956), bắt tướng Hoà
Hảo Ba Cụt (Lê Quang Vinh); dụ hàng tướng Hồ Hảo Năm Lửa (Trần Văn
Sối), hai tướng của Cao Đài Trịnh Minh Thế và Nguyễn Thành Phương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

10- 1955, Diệm tổ chức cuộc “trưng cầu dân ý” dưới lưỡi lê quân đội của
Diệm để phế truất Bảo Đại, Diệm lên làm Tổng thống.

Đến tháng 7 năm 1955, quân nguỵ tay sai Mỹ đã lên tới 10 sư đoàn bộ
binh và hàng chục trung đoàn độc lập. Hệ thống cố vấn Mỹ được cắm sâu vào
bộ máy nguỵ quân, nguỵ quyền. Sau khi độc chiếm Đông Dương, Mỹ - Nguỵ
hướng mũi nhọn đàn áp về phía cách mạng. Chúng đàn áp trắng trợn, dã man
các cuộc đấu tranh của quần chúng đòi hiệp thương tổng tuyển cử. Kết hợp
thẳng tay đàn áp với mua chuộc, dụ hàng của Diệm đã làm các cơ sở cách
mạng của ta ở nhiều địa phương bị tan vỡ. Số cơ sở cịn lại phải rút vào hoạt
động bí mật, bất hợp pháp. Cách mạng miền Nam lâm vào khó khăn. Cùng
với các chính sách và biện pháp tương tự như ở miền Nam, Mỹ dựng lên
chính quyền tay sai thân Mỹ ở Lào, Campuchia.

<i><b>1.1. Tình hình quốc tế</b></i>
<i>1.1.1. Thuận lợi</i>

Liên Xơ hồn thành kế hoạch 5 năm lần thứ 5 (1955), lớn mạnh không
ngừng cùng với hệ thống XHCN. Năm 1953 Liên Xơ sản xuất được vũ khí
khinh khí, đến tháng 10 năm 1957, sản xuất được tên lửa vượt đại châu, đã
phá vỡ tình trạng Mỹ là nước duy nhất sản xuất được loại vũ khí này. Các tên
lửa tầm trung mà Mỹ bố trí ở các nước đồng minh của Mỹ ở gần Liên Xô đã
trở nên kém hiệu quả, giảm tác dụng, nước Mỹ khơng cịn an toàn nữa. Chiến
lược quân sự “trả đũa ồ ạt” của Ai-xen-hao bị đảo lộn. Trong khi đó, hàng
loạt sự kiện quốc tế khác đang gây bất lợi cho CNĐQ do Mỹ đứng đầu:

- Xu hướng li tâm khỏi Mỹ của các nước Tây Âu do Đờ-Gôn khởi
xướng đang phát triển.

- Các nước XHCN ở Đông Âu dưới sự giúp đỡ của Liên Xô đang trên
đà phát triển mạnh.

- Trung Quốc tuyên bố hoàn thành kế hoạch 5 năm 1953 – 1957 đạt
nhiều thành tựu lớn.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

- Tháng 10 năm 1956 cuộc khủng hoảng ở Ba Lan và Hunggari được
giải quyết.

- Tháng 11 năm 1957, Hội nghị 64 Đảng Cộng sản và công nhân họp ở
Mac-xcơ-va ra tuyên bố hồ bình, củng cố đồn kết trong hệ thống XHCN và
phong trào công nhân quốc tế.

- Tháng 12 năm 1953 Ấn Độ nhận viện trợ của Liên Xơ, sau đó từ chối
nhận viện trợ quân sự của Mỹ và ra tuyên bố thu hồi 4 thành phố thuộc địa
của Pháp mà Mỹ đang có ý định thay thế.

- Có sức lan toả của chiến thắng Điện Biên phủ, tháng 8 năm 1954, Mặt
trận giải phóng dân tộc An-giê-ri phát động khởi nghĩa và chiến tranh du kích,
Pháp đưa 400.000 quân viễn chinh sang đàn áp nhưng chịu thất bại. Tháng 3
năm 1957 Pháp buộc phải ký Hiệp định Eviăng và rút quân khỏi An-giê-ri.

- Tháng 3 năm 1957, Ga-ma, nước châu Phi đầu tiên tuyên bố độc lập.
Ngày 1-1-1959, cách mạng Cu Ba giành thắng lợi trong cả nước, tháng 5 năm
1960 tuyên bố đứng vào hệ thống các nước XHCN.

Phong trào độc lập dân tộc và xu hướng lên CNXH phát triển mạnh mẽ
trên tất cả các châu lục làm phân tán lực lượng của CNĐQ, tăng sức cổ vũ cho
CMMN, hỗ trợ tích cực cho sự nghiệp CMXHCN.

Sau khi chiến tranh Triều Tiên chấm dứt, phong trào trung lập phát
triển trong các nước dân tộc chủ nghĩa do giai cấp tư sản lãnh đạo. Khối trung
lập châu Á gồm các nước Ấn Độ, Xri-lan-ca, In-đô-nê-xi-a, Miến Điện và

Pakistan tun bố thành lập, họp ở Cơ-lơm-bơ lên tiếng địi Mỹ đình chiến ở
Đơng Dương, địi cấm vũ khí ngun tử và lên án chủ nghĩa thực dân. Tháng
12 năm 1954, khối này họp mở rộng ra 29 nước Á, Phi tham gia. Hội nghị này
ra tuyên bố 10 nguyên tắc hồ bình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

thống tiền tệ, lấy đồng đô la làm trụ cột; Chạy đua vũ trang, sản xuất vũ khí
ngun tử làm cho Liên Xơ suy yếu do phải chạy theo Mỹ; Xuất khẩu mạnh
vũ khí, tập hợp đồng minh, lập ra các tổ chức kinh tế, tài chính, quân sự khiến
các nước đế quốc khác lệ thuộc vào Mỹ. Ở Đông Dương, Mỹ tổ chức ra Hiệp
ước Đông Nam Á (SEATO), đặt MNVN, Lào, Cam-pu-chia trong ô bảo hộ
của Mỹ, ngăn chặn CNCS tràn qua vĩ tuyến 17 và phát triển ở khu vực này.

Trong khoảng 10 năm sau chiến tranh thế giới thứ II, Mỹ đã thiết lập
được sự thống trị đối với Tây Âu, Nhật Bản và hầu như toàn bộ thế giới tư
bản. Mỹ nung nấu tham vọng về một “Đại thế kỷ Mỹ”.

Trong thời gian này xuất hiện sự bất hoà trong phong trào cộng sản
quốc tế và hệ thống XHCN (vào những năm cuối thập kỷ 50). Nổi lên quyết
liệt nhất là mâu thuẫn giữa Liên Xô với Trung Quốc (hai nước lớn trong hệ
thống XHCN và có vai trò giúp đỡ to lớn nếu chiến tranh Việt Nam - Mỹ xảy
ra)

Trong các điểm nóng trên thế giới, Mỹ chọn Việt Nam là trọng điểm vì:
Việt Nam đang là một điểm sáng trong phong trào đấu tranh giành độc lập
dân tộc; Mỹ có nhiều lợi ích chiến lược về chính trị, qn sự và kinh tế,…do
đó Việt Nam trở thành nơi đụng đầu lịch sử. Thắng ở Việt Nam, Mỹ hy vọng
sẽ dẹp được phong trào độc lập dân tộc trên thế giới, ngăn chặn có hiệu quả
phong trào cộng sản chủ nghĩa.

Trước tiềm lực kinh tế, quân sự rất mạnh của Mỹ, nhiều nước trên thế
giới mang tâm lý phổ biến là sợ Mỹ, phục Mỹ. Theo họ, Việt Nam sẽ nhanh
chóng bị sức mạnh Mỹ đè bẹp.

Bối cảnh thế giới trên, đặt cho Đảng ta vấn đề: Làm thế nào để tranh
thủ đến mức cao nhất chỗ mạnh của ba dòng thác cách mạng? Làm sao để
tranh thủ được sự ủng hộ của nhân dân thế giới, hạn chế các nhân tố tiêu cực,
…, ảnh hưởng đến cách mạng Việt Nam.

<i><b>1.2. Tình hình trong nước</b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

mới của Mỹ. Nhưng con đường dẫn đến thắng lợi chưa có sẵn. Đối tượng( kẻ
thù) mới của cách mạng Việt Nam là đế quốc Mỹ, có tiềm lực kinh tế, quân
sự lớn hơn tất cả các đế quốc khác trên thế giới cộng lại. Mỹ là nước có nền
kinh tế lớn và phát triển lớn nhất thế giới kể từ sau chiến tranh thế giới thứ II,
chiếm non nửa tổng sản phẩm của thế giới. Năm 1960 = 510 tỷ USD, 1968 =
830 tỷ USD, 1975 = 1.600 tỷ USD. So sánh trên một số mặt như sau: Tổng
sản phẩm xã hội hơn Việt Nam 325 lần, đường bộ 505 lần, một số mặt khác
gấp Việt Nam trên dưới một ngàn lần).

<i>1.2.1. Thuận lợi cơ bản của ta</i>

- Lực lượng cách mạng đã lớn mạnh hơn rất nhiều so với thời kỳ 1945 – 1954.
- Quyền làm chủ thuộc về nhân dân, có Đảng lãnh đạo, khí thế cách
mạng của cả nước đang lên cao

- Có điều kiện quốc tế thuận lợi
<i>1.2.2. Khó khăn cơ bản của ta</i>

- Lực lượng cách mạng tại chỗ của miền Nam mỏng, phải rút vào hoạt
động bí mật và ở thế giữ gìn lực lượng.

- Miền Bắc được giải phóng nhưng chưa được củng cố để trở thành hậu
phương lớn vững chắc cho cách mạng miền Nam.

- Hậu quả xã hội thuộc địa, phong kiến và sự tàn phá sau 9 năm chiến
tranh chống Pháp rất nặng nề.

- Nền kinh tế miền Bắc là nền kinh tế nông nghiệp, sản xuất nhỏ, trình
độ sản xuất thấp kém.

- Đảng chưa chuyển biến kịp về tổ chức, đường lối, do hạn chế về nhận
thức trước sự chuyển biến giai đoạn cách mạng.

- Trình độ nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về lý luận cách
mạng còn thấp, lại chưa được trang bị một cách cơ bản, có hệ thống.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Những khó khăn của cách mạng rất nghiêm trọng, địi hỏi bản lĩnh của
Đảng phải rất cao mới có thể vượt qua được. Hàng loạt vấn đề đặt ra cho
Đảng: Miền Bắc đi lên xây dựng CNXH ngay hay chờ miền Nam? Miền Nam
có trường kỳ mai phục, chờ thời, chịu chia cắt lâu dài hay tiếp tục cuộc
CMDTDCND tiến lên giải phóng hồn tồn? Cách mạng Việt Nam nói
chung, cách mạng miền Nam nói riêng tiến lên bằng con đường thi đua hồ
bình hay con đường bạo lực? Con đường để giải phóng miền Nam như thế
nào để giữ được hồ bình ở miền Bắc, khơng để chiến tranh lan ra khu vực
hoặc chiến tranh thế giới? Miền Bắc phải xây dựng và củng cố quốc phòng
như thế nào để vừa bảo vệ được miền Bắc, vừa trở thành hậu phương lớn chi
viện cho miền Nam tiến hành chiến tranh giải phóng?

<b>2. Đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở Miền Nam</b>
<b>trong điều kiện mới</b>

<i><b>2.1. Quá trình hình thành đường lối</b></i>
<i>2.1.1. Quá trình tìm tịi đầu tiên</i>

Q trình tìm tịi, thử nghiệm diễn ra hết sức cơng phu, gian khổ với sự
đầu tư trí tuệ cao nhất. Báo cáo của Bộ Chính tri tại Hội nghị Trung ương 9
-khóa II đã chỉ ra những tồn tại, yếu kém trong hệ thống tổ chức của Đảng,
một số nội dung về công tác xây dựng Đảng…Bộ Chính trị nhấn mạnh một số
nội dung cơ bản: Đề cao hơn nữa nguyên tắc lãnh đạo tập thể, chống sùng bái
cá nhân. Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ; Sự liên hệ không được mật
thiết giữa TW Đảng với toàn Đảng và quần chúng do dân chủ nội bộ chưa
được phát huy, tác phong làm việc quan liêu, xa rời thực tế; chưa làm tốt phê
bình và tự phê bình; Cơng tác tổ chức của Trung ương khơng tiến kịp u cầu
của sự lãnh đạo chính trị.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

Nam khơng có hệ thống; khơng kịp thời, thiếu cụ thể; khơng sắc bén; khơng
có chính sách cụ thể đối với miền Nam;

Trên cơ sở đường lối, phương châm chung, Đảng đã chỉ ra những vấn
đề cơ bản của cách mạng miền Nam. Tuy nhiên, vẫn thiên theo hướng sử
dụng phương pháp hồ bình, thơng qua tổng tuyển cử, Cụ thể:

- Tính chất cuộc cách mạng: Dân tộc và dân chủ

- Mục tiêu: Thực hiện thống nhất Việt Nam bằng hiệp thương tổng
tuyển cử.

- Nhiệm vụ: Phản đế và phản phong

- Phương pháp cách mạng: Đấu tranh và chủ trương thống nhất nước
nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ bằng phương pháp hịa bình là đúng. Tin
tưởng chủ trương của ta có thể thực hiện được.

- Hình thức đấu tranh: Hợp pháp, nửa hợp pháp, bất hợp pháp.

- Đấu tranh chính trị là chủ yếu, có vũ trang tự vệ trong những trường
hợp nhất định, nhưng phải có sự lãnh đạo của Đảng.

- Củng cố Đảng bộ miền Nam là một trọng tâm công tác, có tính chất
quyết định trong phong trào đấu tranh hiện nay ở miền Nam

Tháng 7- 1956, Đảng khẳng định: Hiệp thương tổng tuyển cử sẽ không
thực hiện đúng kỳ hạn, ta tiếp tục đấu tranh đang và sẽ gặp khó khăn lớn do
Diệm khơng thừa nhận Hiệp định Giơ-ne-vơ và thái độ trốn tránh trách nhiệm
của Pháp. Vì vậy, Đường lối chung, nhiệm vụ chung là “Ra sức đoàn kết tập
hợp lực lượng toàn dân (củng cố miền Bắc, giữ vững và phát triển lực lượng ở
miền Nam) đồng thời tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân thế giới chống đế
quốc Mỹ và bè lũ tay sai, kiên quyết đấu tranh, tiếp tục thực hiện Hiệp định
Giơ-ne-vơ, củng cố hịa bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc
lập, dân chủ bằng phương pháp hịa bình. u cầu: nắm vững phương pháp
hịa bình nhưng phải chuẩn bị ứng phó với tình thế địch đang ra sức phá hoại
Hiệp định Giơ-ne-vơ, ta càng phải ra sức đấu tranh giữ vững Hiệp định ấy.

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Xứ ủy cố gắng cung cấp cho Trung ương. Đến Nghị quyết Trung ương
10-khóa II (mở rộng). Mặc dù kẻ thù đã trắng trợn xé toạc Hiệp định Giơnevơ,
không thực hiện hiệp thương ttổng tuyển cử nhưng tại Hội nghị Trung ương
này, bên cạnh các chủ trương về xây dựng, củng cố miền Bắc, Đảng ta vẫn hi
vọng khả năng hoà bình để thống nhất đất nước. Cụ thể:

- Ra sức củng cố miền Bắc -> cơ sở đấu tranh thống nhất nước nhà
- Ra sức giữ vững và phát triển cuộc đấu tranh của đồng bào miền Nam
- Ra sức khôi phục và phát triển quan hệ Bắc – Nam

- Tăng cường đấu tranh đòi thi hành Hiệp định.

Tháng 8- 1956, Xứ uỷ Nam Bộ căn cứ vào tình hình thực tiễn miền
Nam, đề ra đường lối cách mạng miền Nam (Đề cương cách mạng miền
Nam). Bản đề cương cách mạng miền Nam thể hiện sự phát triển nhận thức
của Xứ uỷ Nam Bộ với một số nội dung cơ bản sau: Hình thành tư tưởng
đường lối hai chiến lược, “Cách mạng miền Nam khơng những là cùng với
tồn quốc tranh đấu thực hiện mục đích chung của tồn quốc mà cịn phải đấu
tranh để thực hiện mục đích riêng của mình, tức là tranh đấu tự giải phóng ra
khỏi chính quyền đế quốc, phong kiến Mỹ - Diệm, “Hai mục đích ấy dính
chặt với nhau làm một”; Nhân dân miền Nam phải đứng lên đập tan chính
sách độc tài , phát xít của Mỹ - Diệm để tự cứu mình. Tư tưởng nổi bật của
Đề cương cách mạng miền Nam là sử dụng bạo lực cách mạng bằng hình thức
đấu tranh chính trị là chủ yếu, kết hợp với đấu tranh vũ trang.

Đề cương cách mạng miền Nam nêu ra bốn bài học kinh nghiệm: Xây
dựng lực lượng đủ mạnh để đón thời cơ; Phải có một đảng cách mạng đứng
vững trên lập trường giai cấp công nhân và nhân dân lao động, theo chủ nghĩa
Mác – Lênin lãnh đạo; Phải xây dựng khối liên minh công – nông sâu rộng,
vững chắc; Phải xây dựng củng cố, phát triển …..dân tộc; Phải biết khai thác
những mâu thuẫn nội bộ địch.

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Về xác định kẻ thù, Trung ương chỉ rõ, Mỹ - Diệm là kẻ thù chính của
nhân dân ta, quân đội chúng xây dựng có thể có một phần kỹ thuật, nhưng
tinh thần thấp kém, sợ chiến tranh, sợ phải đánh với quân đội ta. Tính chất xã

hội miền Nam là xã hội thuộc địa kiểu mới của Mỹ kết hợp với phong kiến
quan liêu phản động nhất và tư sản mại bản thân Mỹ. “Chính quyền miền
Nam là một chính quyền đế quốc xâm lược và phong kiến độc tài hiếu chiến”.
Xã hội miền Nam có các mâu thuẫn cơ bản: mâu thuẫn giữa một bên là đế
quốc Mỹ, tập đoàn phong kiến và tư sản mại bản với một bên là dân tộc Việt
Nam. Đây là mâu thuẫn chủ yếu. mâu thuẫn đấu tranh giữa con đường CNXH
với CNTB ở miền Bắc. Ngồi ra, Trung ương cịn chỉ ra những mâu thuẫn trong nội
bộ kẻ thù: mâu thuẫn giữa địa chủ, tư sản mại bản quan liêu thân Mỹ có địa vị
nhưng khơng có thực quyền với Gia đình trị Ngơ Đình Diệm; Các tay chân khác của
Mỹ với Gia đình trị Ngơ Đình Diệm; mâu thuẫn giữa Mỹ với kiểu Gia đình trị
của Ngơ Đình Diệm. mâu thuẫn giữa bộ máy hành chính với quân đội , quân đội với
cảnh sát; mâu thuẫn giữa sự phồn vinh giả tạo với sự căm hờn bực tức , bất bình của
các tầng lớp nhân dân miền Nam. Do đó, đối tượng của cách mạng miền Nam là
đế quốc và phong kiến. Kẻ thù trước mắt là đế quốc Mỹ và tay sai Ngơ Đình
Diệm.

Đánh giá về thái độ các giai cấp địa chủ, Trung ương cho rằng số đông
địa chủ lừng chừng, một số ít dựa vào Mỹ- Diệm, số ít có cơng, có con em tập
kết, nhưng sợ đấu tố.

Nhiệm vụ chung trước mắt của cách mạng Việt Nam là: Tăng cường
đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu tranh để giữ vững hịa bình. Thực hiện
thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, hoàn thành nhiệm vụ
CMDTDCND trong cả nước; ra sức củng cố miền Bắc và đưa miền Bắc tiến
lên CNXH; xây dựng một nước Việt Nam hịa bình, thống nhất, độc lập, dân
chủ và giàu mạnh; tích cực góp phần bảo vệ hịa bình ở Đơng Nam Á và thế
giới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

người cầy có ruộng, hồn thành CMDTDCND ở miền Nam. Xây dựng một
nước Việt Nam hịa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.

Nhiệm vụ cách mạng miền Bắc: “Củng cố và phát huy thắng lợi đã
giành được, xây dựng cơ sở vững chắc để thực hiện thống nhất nước nhà”.
Trung ương nhấn mạnh mối quan hệ cách mạng hai miền, “Trong quá trình
tiến hành cách mạng XHCN ở miền Bắc, cần chống những khuynh hướng sai
lầm, tách rời CMCNXH ở miền Bắc với CMDTDCND ở miền Nam, với
nhiệm vụ đấu tranh thực hiện thống nhất nước nhà”, “Phải nắm vững phương
châm: Củng cố miền Bắc, chiếu cố miền Nam”

Nhiệm vụ cách mạng miền Nam: Tiếp tục CMDTDCND, đánh đổ chế
độ đế quốc nửa phong kiến ở miền Nam để thực hiện thống nhất nước nhà.

Về mối quan h giữa cách mạng hai miền, Trung ương chỉ rõ mối quan
hệ giữa cách mạng miền Bắc với cách mạng miền Nam. Hai nhiệm vụ chiến
lược đó tuy tính chất khác nhau nhưng quan hệ hữu cơ với nhau, trợ lực mạnh
mẽ cho nhau nhằm phương hướng chung là giữ vững hịa bình và thống nhất
nước nhà, tạo điều kiện thuận lợi để đưa cả nước Việt Nam tiến lên CNXH.

Về mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam với cách mạng thé giới,
Trung ương khẳng định, cách mạng Việt Nam là một bộ phận của cách mạng
thế giới. Cách mạng Việt Nam phải góp phần bảo vệ hồ bình thế giới.

Mặc dù trong Nghị quyết này, Đảng ta vẫn đề cập đến đấu tranh thực
hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ bằng con đường hịa
bình nhưng tư tưởng chỉ đạo được thể hiện rõ: “ Để thực hiện thống nhất nước
nhà và giành hịa bình lâu dài ở Việt Nam, nhân dân ta khơng thể có con
đường nào khác hơn là phải tích cực xây dựng miền Bắc XHCN và tiến hành
đấu tranh cách mạng gian khổ ở miền Nam để bảo vệ quyền sống hàng ngày
và tiến lên đánh đổ ách thống trị của Mỹ - Diệm ở miền Nam khi có điều kiện
chủ quan, khách quan thuận lợi”

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

ra, lợi dụng mâu thuẫn giữa bộ phận tư sản mại bản thân Pháp, địa chủ có tinh
thần dân tộc chống đế quốc.

<i>2.1.3. Đại hội Đảng lần thứ III (9-1960) xác định đường lối tiến hành</i>
<i>đồng thời hai chiến lược cách mạng</i>

<i><b>2.2. Những nội dung cơ bản của đường lối CM DTDCND ở miền</b></i>
<i><b>Nam</b></i>

<i>2.2.1. Nhiệm vụ cách mạng miền Nam</i>

Đường lối chung cách mạng Việt Nam chỉ ra 3 nội dung chính, trong
đó xác định rõ nhiệm vụ của cách mạng miền Nam. Cụ thể:

<i>Thứ nhất, tiến hành đồng thời hai chiến lược cách mạng: cách mạng</i>
XHCN ở miền Bắc và cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam.
Miền Bắc bất kỳ trong tình huống nào cũng phải đợc củng cố và đi lên
CNXH. Miền Nam tiếp tục đẩy mạnh cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
không được dừng lại, không đốt cháy giai đoạn. Tức là, phải tiến hành đồng
thời hai chiến lược cách mạng, đây là tư tương rất độc đáo, rất mới của Đảng
ta.

<i>Thứ hai, xác định vai trò vị trí, nhiệm vụ của cách mạng hai miền.</i>
Miền Bắc là căn cứ địa của cả nước, có vai trị quyết định nhất đối với sự phát
triển của toàn bộ cách mạng Việt Nam và sự nghiệp thống nhất nước nhà.
Miền Bắc đã hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân đang tiến lên
CNXH, bước đầu xây dựng cơ sở vật chất kỷ thuật…của hậu phương lớn.
Cách mạng miền Nam có vai trị quyết định trực tiếp đối với sự nghiệp giải
phóng miền Nam, thực hiện thống nhất nước nhà, hoàn thành cách mạng dân

tộc dân chủ nhân dân trong cả nước. Miền Nam là chiến trường chính của cả
nước, nhân dân miền Nam đang trực tiếp chịu áp bức, bóc lột của đế quốc Mỹ
và bè lũ tay sai. Việc đánh đổ ách thống trị của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai,
giải phóng miền Nam, thực hiện thống nhất nước nhà trước hết phải do cách
mạng miền Nam tiến hành.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

nhau, cả hai miền đều có chung mục tiêu là thực hiện hồ bình, thống nhất
nước nhà trên cơ sở độc lập, dân chủ và giàu mạnh, góp phần tăng cường sức
mạnh của hệ thống XHCN, bảo vệ hồ bình ở Đơng Nam Á và thế giới. Vì
vậy: Xây dựng CNXH ở miền Bắc không chỉ xây dựng đời sống ấm no cho
nhân dân miền Bắc mà cịn thiết thực góp phần giải phóng miền Nam, thống
nhất Tổ quốc. Tiến hành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam
khơng chỉ góp phần giải phóng miền Nam mà cịn bảo vệ miền Bắc, thực hiện
hồ bình thống nhất nước nhà.

Nghị quyết Đại hội III của Đảng chỉ rõ, nhiệm vụ chung của cách
mạng Việt Nam hiện nay là: tǎng cường đoàn kết toàn dân, kiên quyết đấu
tranh giữ vững hịa bình, đẩy mạnh cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc,
đồng thời đẩy mạnh cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam, thực
hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, xây dựng một nước
Việt Nam hịa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, thiết thực góp
phần tǎng cường phe xã hội chủ nghĩa và bảo vệ hịa bình ở Đơng - Nam Á và
thế giới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

trương đúng, dày dạn kinh nghiệm; có chính quyền cách mạng được xây dựng
và củng cố khơng ngừng; nhân dân ta có truyền thống q bau về xây dựng và
đấu trang; có sự giúp đỡ to lớn của quốc tế.

Đường lối chung của cách mạng Việt Nam đã đánh dấu bước trưởng
thành, phát triển mới của Đảng trên con đường lãnh đạo cách mạng. Đường

lối đó là ngọn đèn pha chiếu sáng con đường đi lên của cách mang Việt Nam.
Đường lối đó đã làm phong phú thêm kho tàng lý luận chủ nghĩa Mác –
Lênin.

<i>Về nhiệm vụ của cách mạng miền Nam, Đại hội III chỉ rõ: Trong sự</i>
nghiệp hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước, thực
hiện thống nhất nước nhà, đồng bào ta ở miền Nam có nhiệm vụ trực tiếp
đánh đổ ách thống trị của đế quốc Mỹ và bọn tay sai của chúng để giải
phóng miền Nam. Cuộc đấu tranh cách mạng của đồng bào miền Nam cịn
có tác dụng ngǎn chặn âm mưu của Mỹ - Diệm gây lại chiến tranh, tích cực
góp phần giữ gìn hịa bình ở Đơng Dương, Đơng - Nam Á và thế giới

Nhiệm vụ cơ bản của cách mạng miền Nam là: giải phóng miền Nam
khỏi ách thống trị của đế quốc và phong kiến, thực hiện độc lập dân tộc và
người cày có ruộng, góp phần xây dựng một nước Việt Nam hịa bình,
thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh.

Nhiệm vụ trước mắt của cách mạng miền Nam là: đoàn kết toàn dân,
kiên quyết đấu tranh chống đế quốc Mỹ xâm lược và gây chiến, đánh đổ tập
đồn thống trị độc tài Ngơ Đình Diệm tay sai của đế quốc Mỹ, thành lập
một chính quyền liên hợp dân tộc dân chủ ở miền Nam, thực hiện độc lập
dân tộc, các quyền tự do dân chủ, cải thiện đời sống nhân dân, giữ vững hịa
bình, thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, tích cực
góp phần bảo vệ hịa bình ở Đông - Nam Á và thế giới.

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

trở lực ngǎn cản sự nghiệp hịa bình, thống nhất của dân tộc ta, là nguồn gốc
của mọi nỗi đau đớn, khổ cực của đồng bào ta ở miền Nam. Đế quốc Mỹ và
bọn Ngơ Đình Diệm dựng lên ở miền Nam một chính quyền độc tài và hiếu
chiến, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới và cǎn cứ quân sự của đế
quốc Mỹ. Sự nghiệp thống nhất nước nhà của nhân dân ta đang bị chúng cản

trở và phá hoại.

Hiện nay, ở miền Nam, mâu thuẫn sâu sắc nhất là mâu thuẫn giữa
<i>một bên là nhân dân miền Nam bao gồm giai cấp công nhân, giai cấp nông</i>
dân, giai cấp tiểu tư sản, giai cấp tư sản dân tộc, các tầng lớp và cá nhân yêu
nước khác, và một bên là đế quốc Mỹ và bọn tay sai của chúng gồm những
bọn thân Mỹ phản động nhất trong giai cấp địa chủ và tư sản mại bản.

<i>2.2.3. Con đường phát triển cơ bản của cách mạng miền Nam</i>

Cuộc đấu tranh cách mạng ở miền Nam là một quá trình đấu tranh lâu
dài, gian khổ, phức tạp, kết hợp nhiều hình thức đấu tranh linh hoạt từ thấp
đến cao, lấy việc xây dựng, củng cố, phát triển lực lượng cách mạng của quần
chúng làm cơ sở. Trong quá trình ấy, phải đặc biệt coi trọng công tác tổ chức
và giáo dục nhân dân, trước hết là công nhân, nông dân và trí thức; phải phát
huy đến cao độ tinh thần yêu nước của các tầng lớp nhân dân; phải không
ngừng vạch trần những âm mưu và hành động gian ác của đế quốc Mỹ và bọn
tay sai, triệt để phân hóa và cơ lập chúng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

đồn kết, tranh thủ bất cứ lực lượng nào có thể tranh thủ, trung lập những
thế lực cần phải trung lập, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân vào phong
trào đấu tranh chung chống Mỹ - Diệm nhằm giải phóng miền Nam, hịa
bình thống nhất Tổ quốc. Hội nghị Bộ Chính trị ngày 31-3- 1961 chỉ rõ:
Con đường của Cách mạng miền Nam là tiến lên tổng khởi nghĩa, khả năng
hoà bình hơn gần như khơng cịn nữa. Dự kiến khả năng phát triển từ khởi
nghĩa từng phần tiến hành một cuộc chiến tranh cách mạng trường kỳ. Đến
Hội nghị BCH TW lần thứ 9 - khoá III: Phương hướng phát triển của cách
mạng miền Nam là tổng cơng kích, tổng khởi nghĩa, kết hợp đấu tranh chính
trị với đấu tranh vũ trang một cách linh hoạt theo từng vùng và từng thời kỳ
khác nhau.

<i>2.2.4. Lực lượng cách mạng miền Nam</i>

Lực lượng cách mạng ở miền Nam bao gồm: giai cấp công nhân, giai
cấp nông dân, giai cấp tiểu tư sản và tư sản dân tộc. Động lực của cách mạng
miền Nam là giai cấp công nhân, giai cấp nông dân, giai cấp tiểu tư sản. Động
lực chính của cách mạng miền Nam là giai cấp công nhân, giai cấp nông dân.
Người lãnh đạo cách mạng là giai cấp công nhân.

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

dưỡng cán bộ, không ngừng tǎng cường lực lượng cán bộ là một nhiệm vụ hết
sức quan trọng của Đảng ta; phải thường xuyên làm công tác phát triển Đảng,
đặc biệt chú trọng phát triển Đảng trong công nhân.

Xây dựng Đảng bộ miền Nam vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ
chức.

Trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc - chín năm nằm gai
nếm mật chống Pháp và 21 năm quật cường đánh Mỹ - vì chiến trường miền
Nam quá xa nên Ban chấp hành Trung ương Đảng đã cử riêng một bộ phận
vào Nam trực tiếp lãnh đạo chiến trường Nam bộ. Bộ phận đó tùy thời kỳ
-gọi là Xứ ủy Nam bộ hoặc Trung ương Cục miền Nam. Cụ thể:

- Từ năm 1946 _ tháng 2- 1951, tên là Xứ ủy Nam Bộ. Đồng chí Lê
Duẩn là Bí thư.

- Từ tháng 2-1951_ 10- 1954, tên là Trung ương Cục. Đồng chí Lê
Duẩn là Bí thư.

- Từ tháng 10- 1954_ 1- 1961, tên là Xứ ủy Nam Bộ. Đồng chí Lê
Duẩn là Bí thư.

- Từ tháng 1- 1961_ 10-1964, tên là Trung ương Cục. Đồng chí
Nguyễn Văn Linh là Bí thư (từ tháng 10- 1961).

- Từ tháng 10- 1964 _ 7- 1967, đồng chí Nguyễn Chí Thanh được
Trung ương tăng cường vào làm Bí thư. Từ đây, Trung ương Cục chịu trách
nhiệm lãnh đạo từ Khu VI trở vào. Tiếp đến là đồng chí Phạm Hùng - Bí thư,
đồng chí Hồng Văn Thái - phó Bí thư.

Tiên liệu các thế lực đế quốc sẽ không giữ cam kết như trong Hiệp định
Giơnevơ là cách mạng đưa lực lượng đi tập kết ở miền Bắc hai năm, chuẩn bị
tổng tuyển cử, tháng 10-1954, Trung ương quyết định thành lập Xứ ủy Nam
bộ, chuẩn bị cho cuộc kháng chiến mới, đóng tại Chắc Băng (Cà Mau).

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

bộ do đó tùy tình hình mà di chuyển khắp nơi: khi ở Cà Mau, lúc về Đồng
Tháp, lúc ở Bến Tre…

Nhiều giai đoạn cơ quan được phân tán nhỏ, chia về nhiều địa phương.
Cuối năm 1956, do giặc lùng bố ráo riết, đồng chí Lê Duẩn bí mật trở về Sài
Gịn, ngay giữa sào huyệt địch - nơi nguy hiểm và cũng là nơi địch sơ hở
nhất- để trực tiếp lãnh đạo cuộc kháng chiến.

Chính từ đây, tại số nhà 29 Huỳnh Khương Ninh, vị lãnh đạo cách
mạng tài hoa và xuất chúng của Đảng và cách mạng miền Nam đã viết nên Đề
cương cách mạng miền Nam, soi sáng con đường đấu tranh của miền Nam,
đưa cuộc kháng chiến của nhân dân miền Nam sang một trang mới, tức thời
thay đổi cục diện đấu tranh trên các mặt trận vũ trang và chính trị. Cũng thời
điểm này, toàn bộ lãnh đạo Xứ ủy Nam bộ cũng rời miền Tây, di chuyển về
miền Đông. Lịch sử Trung ương Cục chuyển sang một trang mới.

Tóm lại: Đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam
là sự kế tục, vận dụng phát triển đường lối cách mạng dân tộc dân chủ nhân
dân trước đây trong hồn cảnh mới, điều kiện mới. Đó là đường lối đúng đắn,
yếu tố cơ bản nhất đưa cách mạng miền Nam tiến lên giành thắng lợi.

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

- Lịch sử ĐCSVN, tập 2 ( 1954-1975), Nxb CTQG, Hà Nội, 1995.
- Văn kiện Đảng toàn tập, các tập 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, Nxb
CTQG, H. 2002.

- Bộ Giáo dục và đào tạo, Giáo trình Lịch sử ĐCSVN, Nxb CTQG,
HN. 2009.

- Nguyễn Trọng Phúc, “Hướng dẫn ôn thi môn Lịch sử Đảng Cộng sản
Việt Nam”, Nxb CTQG, HN. 2008.

- Giáo trình Quan hệ quốc tế, Nxb CTQG, HN, 2008.

1. Làm rõ những điều kiện mới của cách mạng miền Nam sau năm
1954?

2. Qúa trình tìm tịi để hình thành đường lối cách mạng Việt Nam trong

điều kiện mới?

</div>