Phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh bình dương đến năm 2020

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

H

PHẠM ĐỨC TRÌNH

H

U

TE

C

PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
CHO CÁC DOANH NGHIỆP
TRONG TỈNH BÌNH DƢƠNG
ĐẾN NĂM 2020

LUẬN VĂN THẠC SĨ

Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số: 60.34.05

TP. HỒ CHÍ MINH, 2011


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TP. HCM

H

PHẠM ĐỨC TRÌNH

U

TE

C

PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC
CHO CÁC DOANH NGHIỆP
TRONG TỈNH BÌNH DƢƠNG
ĐẾN NĂM 2020
LUẬN VĂN THẠC SĨ

H

Chuyên ngành : QUẢN TRỊ KINH DOANH
Mã số: 60.34.05

HƢỚNG DẪN KHOA HỌC : TS. PHẠM VĂN TÀI

TP. HỒ CHÍ MINH, 2011


CƠNG TRÌNH ĐƢỢC HỒN THÀNH TẠI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ TP.HCM

Cán bộ hƣớng dẫn khoa học : TS. PHẠM VĂN TÀI

H

Cán bộ nhận xét 1 :

C

Cán bộ nhận xét 2 :

TE

Luận văn thạc sỹ đƣợc bảo vệ tại Trƣờng Đại Học Kỹ Thuật Công Nghệ
TP.HCM, ngày 17 tháng 04 năm 2012

Thành phần đánh giá luận văn thạc sỹ gồm :

U

1. TS. Trƣơng Quang Dũng
2. TS. Trần Đình Hiền

H

3. TS. Nguyễn Đình Luận
4. TS. Nguyễn Văn Dũng
5. TS. Trần Anh Dũng
Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá luận văn và Khoa quản lý

chuyên ngành sau khi luận văn đã đƣợc sữa chữa.

Chủ tịch Hội Đồng đánh giá luận văn

Khoa quản lý chuyên ngành


TRƢỜNG ĐH KỸ THUẬT CƠNG NGHỆ TPHCM
PHỊNG QLKH – ĐTSĐH
------------------------------------

CỘNG HÕA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc Lập – Tự do – Hạnh Phúc
--------------------------------------------TP.HCM, ngày 17 tháng 04 năm 2012

NHIỆM VỤ LUẬN VĂN THẠC SỸ

Họ và tên học viên :

PHẠM ĐỨC TRÌNH

Giới tính : Nam

Ngày, tháng, năm sinh: 15/02/1980

Nơi sinh : Thanh Hoá

Chuyên ngành :

MSHV : 1084011039

Quản trị kinh doanh

H

I. TÊN ĐỀ TÀI

PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHO CÁC DOANH NGHIỆP

C

TRONG TỈNH BÌNH DƢƠNG ĐẾN NĂM 2020

TE

II. NHIỆM VỤ VÀ NỘI DUNG

Thực hiện luận văn tốt nghiệp chuyên ngành “Quản trị kinh doanh” theo quy
định của nhà trƣờng với nội dung “Phát triển nguồn nhân lực cho các Doanh

H

U

nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020”

III. NGÀY GIAO NHIỆM VỤ :

26/09/2011

IV. NGÀY HOÀN THÀNH NHIỆM VỤ :

15/03/2012

V. CÁN BỘ HƢỚNG DẪN :

TS. PHẠM VĂN TÀI

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN
(Họ tên và chữ ký)

KHOA QUẢN LÝ CHUYÊN NGÀNH
(Họ tên và chữ ký)


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai cơng bố
trong bất kỳ cơng trình nào khác. Tơi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho
việc thực hiện luận văn này đã đƣợc cảm ơn và các thơng tin trích dẫn trong
luận văn đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.
Học viên thực hiện luận văn

H

U

TE

C

H

(Ký và ghi rõ họ tên)


LỜI CẢM ƠN
“Học, học nữa, học mãi.” (V.I.Lênin) là câu nói bất hủ mà mỗi chúng ta đã
từng đƣợc nghe và cố gắng để thực hiện. Riêng dân tộc Việt Nam ta có một truyền
thống hiếu học từ ngàn đời nay, con dân Việt Nam luôn luôn cố gắng chinh phục
những kho tàng tri thức của nhân loại để phục vụ cho đất nƣớc mình ngày một phát
triển hơn, giàu mạnh hơn. Và chúng tôi cũng vậy, dù đang công tác ở nhiều đơn vị
khác nhau, với nhiều vị trí khác nhau, ở những địa phƣơng khác nhau nhƣng chúng
tôi có cùng chung một ý chí và khát vọng đó là nâng cao trình độ, mở rộng và tiếp
thu kiến thức mới để có thể làm tốt cơng việc của mình hơn và đóng góp cho sự

H

phát triển của đơn vị nói riêng, của tỉnh Bình Dƣơng và của đất nƣớc Việt Nam nói

C

chung.

Nhƣng khơng phải ai cũng có điều kiện để đƣợc tham gia những khóa học

TE

chính quy, tập trung, nhất là đƣợc học ở những trƣờng danh tiếng, có uy tín trong
việc đào tạo, huấn luyện nguồn nhân lực chất lƣợng cao. Vì vậy, đƣợc tham gia
chƣơng trình Cao học này, chúng tôi rất phấn khởi và luôn cố gắng hết mình để

U

vƣợt qua chƣơng trình, giờ đây là giai đoạn cuối cùng, luận văn tốt nghiệp sẽ là kết
quả, là cơ sở để chúng tơi hồn thành tồn bộ chƣơng trình học.

H

Vì vậy, tơi mong muốn thể hiện sự biết ơn sâu sắc đối với các tập thể và các
cá nhân đã tạo điều kiện cho tôi có đƣợc kết quả học tập tốt nhƣ ngày hơm nay.
Tôi xin trân trọng cảm ơn:
-

Trƣờng Đại học Kỹ Thuật Cơng Nghệ đã tổ chức khóa học này.

-

Q Thầy Cơ đã tận tình giảng dạy cho tơi suốt khóa học vừa qua, đặc biệt
xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến Tiến sĩ Phạm Văn Tài đã dành rất nhiều thời
gian và tâm huyết để hƣớng dẫn nghiên cứu và giúp tơi hồn thành luận văn
tốt nghiệp này.

-

Ban lãnh đạo và toàn thể nhân viên đang làm việc tại Sở Lao động – Thƣơng
binh xã hội tỉnh Bình Dƣơng.


-

Ban lãnh đạo và toàn thể nhân viên đang làm việc tại Cục Thống kê tỉnh

Bình Dƣơng.

-

Ban lãnh đạo và toàn thể nhân viên đang làm việc tại Ban Quản Lý Khu
Cơng Nghiệp tỉnh Bình Dƣơng.

-

Ban lãnh đạo và tồn thể nhân viên đang làm việc tại Sở Giáo Dục và Đào
Tạo tỉnh Bình Dƣơng

-

Ban lãnh đạo và tồn thể nhân viên đang làm việc tại Trung tâm giới thiệu
việc làm tỉnh Bình Dƣơng

-

Ban lãnh đạo các cơng ty, trƣờng học trên địa bàn tỉnh Bình Dƣơng

H

Mặc dù đã có nhiều cố gắng hoàn thiện luận văn bằng tất cả sự nhiệt tình và
năng lực của mình, tuy nhiên khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận

C

đƣợc những đóng góp q báu của Q Thầy cơ và các bạn.

Kính gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và may mắn đến Q Lãnh đạo, Q

TE

Thầy cơ cùng gia đình.

H

U

Học viên thực hiện luận văn


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Để đáp ứng đƣợc yêu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp của tỉnh Bình
Dƣơng trong thời gian sắp tới phục vụ xây dựng nền kinh tế theo hƣớng Cơng
nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất Nƣớc. Đáp ứng đƣợc nhu cầu sử dụng lao động đảm
bảo số lƣợng, chất lƣợng, hiệu quả của các doanh nghiệp. Tỉnh Bình Dƣơng cần có
các chủ trƣơng, chính sách phù hợp thông qua các quy định của pháp luật ở tất cả
các lĩnh vực đào tạo, cung ứng, sử dụng, đãi ngộ nhằm phát triển nguồn nhân lực
cho các doanh nghiệp.
“ Phát triển nguồn nhân lực khơng cịn là vấn đề chúng ta muốn hay chúng
vấn đề sống còn của xã hội chúng ta”.

H

ta nên phát triển tài nguyên nhân sự … mà vấn đề phát triển tài nguyên nhân sự là

C

Về phía xã hội, Phát triển nguồn nhân lực là vấn đề sống còn của xã hội

TE

nhằm chống lại nạn thất nghiệp .Về phía ngƣời lao động và doanh nghiệp, phát triển
nguồn nhân lực nhằm đáp ứng đƣợc yêu cầu công việc của tổ chức, nhu cầu tồn tại
và phát triển của các doanh nghiệp.

Phát triển nguồn nhân lực có một ý nghĩa hết sức quan trọng đó là: Nó là

U

điều kiện quyết định để cho các doanh nghiệp tồn tại và đi lên trong cạnh tranh. Bởi

H

vì, có nâng cao năng suất lao động, hiệu quả công việc, nâng cao chất lƣợng thực
hiện công việc, giảm bớt các tai nạn lao động khơng đáng có … sẽ giúp cho doanh
nghiệp nâng cao tính năng động của tổ chức và tính ổn định của sản xuất.
Do nhận thức đƣợc tầm quan trọng của công tác phát triển nguồn nhân lực ở
nƣớc ta nói chung và Bình Dƣơng nói riêng trong giai đoạn hiện nay. Tôi đã nghiên
cứu Luận văn về vấn đề : “ Phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp của
tỉnh Bình Dương đến năm 2020”.
Nội dung của đề tài là tìm hiểu các nguyên nhân ảnh hƣởng đến chất lƣợng
nguồn nhân lực, từ đó có những giải pháp phát triển nguồn nhân lực và ứng dụng
thực tế cho các doanh nghiệp của tỉnh Bình Dƣơng. Toàn bộ nội dung đề tài chia
làm 3 chƣơng:


Chương 1: Cơ sở lý luận phát triển nguồn nhân lực

Chƣơng 1 đã phân tích làm sáng tỏ những khái niệm cơ bản về nguồn nhân
lực và phát triển nguồn nhân lực; Các định hƣớng phát triển nguồn nhân lực; Các
chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực; những nhân tố ảnh hƣởng đến phát triển
nguồn nhân lực; vai trò của nguồn nhân lực đối với quá trình phát triển kinh tế xã
hội. Đồng thời, nêu lên một số bài học kinh nghiệm của các nƣớc về phát triển
nguồn nhân lực trong q trình cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế
xã hội để vận dụng vào Việt Nam nói chung và tỉnh Bình Dƣơng nói riêng.
Chương 2: Thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực ở

H

các doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dương
Chƣơng 2 luận văn tập trung mơ tả tồn cảnh về nguồn nhân lực cho các

C

doanh nghiệp của Bình Dƣơng, phân tích làm sáng tỏ về thực trạng phát triển nguồn
nhân lực cho các doanh nghiệp về quy mô, cơ cấu, chất lƣợng, giáo dục - đào tạo;

TE

phân tích những thành tựu, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, rút ra nguyên
nhân, bài học kinh nghiệm trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, đồng thời nêu
lên đƣợc những vấn đề đặt ra hiện nay đối với nguồn nhân lực ở các doanh nghiệp

U

của tỉnh Bình Dƣơng.

Chương 3: Giải pháp phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp

H

trong tỉnh Bình Dương đến năm 2020
Trên cơ sở mục tiêu phƣơng hƣớng phát triển kinh tế xã hội của Tỉnh; Luận

văn đã vạch ra những quan điểm cơ bản về sự phù hợp, lịch sử cụ thể, lấy con ngƣời
làm nhân tố trung tâm của sự phát triển kinh tế - xã hội. Đồng thời Luận văn đã
vạch ra những giải pháp chủ yếu để phát triển nguồn nhân lực của Tỉnh về: giáo dục
đào tạo nội dung, chƣơng trình, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, ngân sách đầu
tƣ… Gắn đào tạo với sử dụng, thu hút ngƣời tài… nhằm phát triển nguồn nhân lực
của Tỉnh trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội.
Cuối cùng tôi huy vọng với những nội dung trình bày, luận văn sẽ là một tài
liệu tham khảo hữu ích cho việc phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp
của tỉnh Bình Dƣơng.


THESIS SUMMARY
In order to meet numbered, qualified and efficient human resources demand
from businesses in Binh Duong province in the direction of national
industrialization and modernization from now on, Binh Duong province needs to
roll out strategies, policies thru lawful decrees and regulations in all education,
training, supply, treatment to lure and develop human resources (human capital) for
business here.
Developing human resources is not the issue that we want to exploit…that is
our vital motive to develop society and economy.

H

Regarding social issues, we need to develop human resources in order to

reduce unemployed rate. Laborers and businesses can get the same interest, laborers

C

need a good job while businesses need to lure more skilled people for their business

TE

development.

Human resources development plays a very important role as follows: It is
the initial conditions to decide the survival of the businesses and as a competitive
advantage to compete in the industry. If businesses can improve their productivity,

U

product quality and effective as well as accident reduction in work, they can get

H

more competitive advantages in business operations and development.
Being ware of the important roles of human resources development in our

country in general and in Binh Duong province respectively, I studied and prepared
the thesis with title: Developing human resources for businesses in Binh Duong
province until 2020.
The content of the thesis is to study causes/reasons to affect quality of human
resources. Then, I propose a number of solutions and application to develop human
resources for those businesses in Binh Duong province. The thesis consists of 3
chapters as follows:

Chapter 1: Literature Review to develop human resources
In chapter 1, I studied and made clear these definitions, terms and theories to
find out basic causes to influence human resource development; those elements like


directions and strategies to develop human resources and its roles were scrutinized.
We evaluated human resource development role in social and economic
development. Concurrently, we studied human resource development experiences in
some several typical countries in order to apply good points and avoid shortcoming
points in human resources development in direction of industrialization and
modernization of Binh Duong province.
Chapter 2: Current human resource development at businesses in Binh Duong
province.
In Chapter 2, thesis was fulfilled with collection and analysis of situational

H

human resource development at businesses in Binh Duong province. Clear analyzed
points in business scale, structure, human quality, education and training;

C

achievements, shortcomings and causes/reason as well as experiences were
scrutinized. The solving problems were expressed and these problems are set for

TE

businesses in Binh Duong provinces to solve in coming years.
Chapter 3: Some solutions to develop human resources for businesses in Binh
Duong province until 2020.

U

Basing on viewpoints and objectives to develop social and economic
direction of Binh Duong province, in the thesis, I proposed opinions in align with

H

history to consider people as the center of all strategies to develop society and
economy in Binh Duong province in terms of education, trainings, programs,
infrastructure, teachers and budgets. Education and training must be went together
with application and lure more skilled people in provincial development.
Eventually, I hope that the content of the thesis will be a useful reference for
Binh Duong province authority and businesses to develop human resources until 2020.


MỤC LỤC
Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC ……….....1
1.1 Nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực ………………………………2
1.1.1 Các khái niệm về nguồn nhân lực ……………………………………..2
1.1.2 Phát triển nguồn nhân lực ……………………………………………..4
1.1.3 Sự cần thiết khách quan phát triển nguồn nhân lực …………………...8
1.2 Các định hƣớng phát triển nguồn nhân lực ………………………………..10
1.2.1 Các khái niệm liên quan đến định hƣớng phát triển nguồn nhân lực…10
1.2.2 Phát triển nguồn nhân lực về mặt số lƣợng …………………………..12

H

1.2.3 Phát triển nguồn nhân lực về mặt chất lƣợng ………………………...12

C

1.3 Các chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực …………………………………..…13
1.3.1 Tuyển chọn nguồn nhân lực …………………………………………13

TE

1.3.2 Đào tạo và phát triển nguồn nhân lực ………………………………..14
1.3.3 Trả tiền công cho ngƣời lao động ……………………………………14
1.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến quá trình phát triển nguồn nhân lực ……… 16

U

1.4.1 Dân số, giáo dục - đào tạo ………………………………………….. 16
1.4.2 Hệ thống các chỉ số ảnh hƣởng đến chất lƣợng nguồn nhân lực …….20

H

1.4.3 Thị trƣờng sức lao động ……………………………………………...21
1.5 Vai trò của nguồn nhân lực đối với quá trình phát triển Kinh tế - Xã hội..22
1.5.1 Vai trò của nguồn nhân lực đối với tăng trƣởng kinh tế ……………..22

1.5.2 Vai trò của nguồn nhân lực đối với phát triển kinh tế xã hội ………..24
1.6 Kinh nghiệm phát triển nguồn nhân lực của một số nƣớc trên thế giới … 25
1.6.1 Kinh nghiệm của Thái Lan ………………………………………….. 25
1.6.2 Kinh nghiệm của Malaysia …………………………………………..26
1.6.3 Kinh nghiệm của Trung Quốc ………………………………………. 27
1.6.4 Kinh nghiệm của Hàn Quốc ………………………………………….28
1.6.5 Kinh nghiệp của Singapore …………………………………………..29
1.6.6 Kinh nghiệp của Nhật Bản …………………………………………...30

1.6.7 Những bài học kinh nghiệm đối với Việt Nam ………………………30
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG NGUỒN NHÂN LỰC VÀ PHÁT TRIỂN NGUỒN
NHÂN LỰC Ở CÁC DOANH NGHIỆP TRONG TỈNH BÌNH DƢƠNG …...36
2.1 Giới thiệu khái quát về tỉnh Bình Dƣơng …………………………………..37
2.1.1 Những đặc điểm về tự nhiên …………………………………………37
2.1.2 Những đặc điểm kinh tế - xã hội ……………………………………..41
2.1.3 Về văn hóa - xã hội …………………………………………………..51
2.2 Thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực cho các doanh
nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng …………………………………………………..55

H

2.2.1 Quy mô và tốc độ tăng nguồn nhân lực ……………………………...55
2.2.2 Chất lƣợng nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp ……………………61

C

2.2.3 Thực trạng sử dụng nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp …………..69
2.3 Đánh giá chung về thực trạng phát triển nguồn nhân lực cho các doanh

TE

nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng …………………………………………………..78
2.3.1 Những thành tựu và hạn chế về phát triển nguồn nhân lực ………… 78
2.3.2 Những thách thức, tồn tại về phát triển nguồn nhân lực ……………..81

U

Chƣơng 3. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN NGUỒN NHÂN LỰC CHO CÁC
DOANH NGHIỆP TRONG TỈNH BÌNH DƢƠNG ĐẾN NĂM 2020 …………93

H

3.1 Quan điểm, mục tiêu cơ bản phát triển nguồn nhân lực cho các doanh
nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng …………………………………………………..94
3.1.1Quan điểm phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh

Bình Dƣơng ……………………………………………………………………….94
3.1.2 Mục tiêu phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh
Bình Dƣơng ………………………………………………………………………..95
3.2. Dự báo nhu cầu nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình
Dƣơng…………………………………………………………………………….. 96
3.3. Yêu cầu phát triển nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình
Dƣơng…………………………………………………………………………..… 98
3.4 Những giải pháp chủ yếu phát triển nguồn nhân lực .................................100


3.4.1 Giải pháp về đầu tƣ cho giáo dục đào tạo …………………………. 100
3.4.1.1 Đầu tư phát triển nâng cao dân trí, giáo dục hướng nghiệp .. 100
3.4.1.2 Đầu tư cơ sở vật chất trường lớp, đội ngũ giáo viên đạt chuẩn.103
3.4.1.3 Quy hoạch mạng lưới cơ sở giáo dục, đào tạo và dạy nghề đến
năm 2020…………………………………………………………………………………. 104
3.4.1.4 Đẩy mạnh xã hội hố các hoạt động đào tạo …………………...107
3.4.2. Hồn thiện chiến lƣợc đào tạo, xây dựng cơ chế, chính sách để thu hút
nguồn nhân lực có trình độ và tay nghề cao ……………………………………..107
3.4.2.1 Xây dựng, sửa đổi, bổ sung, thể chế hoá văn bản pháp luật về
dạy nghề …………………………………………………………………………………..107

H

3.4.2.2 Đổi mới chính sách, cơ chế quản lý dạy nghề theo hướng tăng
quyền tự chủ, nâng cao khả năng cạnh tranh cho các cơ sở dạy nghề ……………109

C

3.4.2.3 Đổi mới công tác hoạch định chính sách và kế hoạch hố; hồn
chỉnh mạng lưới quy hoạch các trường chuyên nghiệp và dạy nghề ……………..110

TE

3.4.2.4 Tăng cường công tác nghiên cứu khoa học trong dạy nghề; ứng
dụng công nghệ, kỹ thuật hiện đại vào giảng dạy và sản xuất thực nghiệm ……...110
3.4.2.5 Nâng cao sức cạnh tranh đào tạo nguồn nhân lực để hội nhập

U

kinh tế quốc tế …………………………………………………………………………….110
3.4.3 Thực hiện quyền tự chủ trong quản lý và tuyển dụng lao động trong các

H

doanh nghiệp của tỉnh Bình Dƣơng ………………………………………………..111
3.4.4 Tuyển dụng lao động theo hƣớng chun mơn hố là nhân tố nâng cao

năng suất và tăng thu nhập cho ngƣời lao động ………………………………….112
3.4.5 Duy trì tăng trƣởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế tiến bộ …………113
3.4.6 Gắn đào tạo với sử dụng…………………………………………….113
3.4.7 Phát triển thị trƣờng sức lao động …………………………………..114

3.4.8 Thu hút và nâng cao hiệu quả sử dụng nhân tài …………………….115
3.5. Một số Kiến nghị khác ……………………………………………………..116
3.5.1 Đối với Chính phủ ………………………………………………….116
3.5.2 Đối với Ủy Ban Nhân Dân tỉnh Bình Dƣơng ………………………117
KẾT LUẬN …………………………………………………………………….119


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
Nội dung

Chữ viết tắt

Chỉ số phát triển con ngƣời (Huma Development Index)

HDI

Chỉ số đánh giá sự bình đẳng về cơ hội phát triển giữa phụ nữ và
GDI
nam giới:
PCI

Chỉ số nghèo khổ tổng hợp

HPI

Công nghiệp hóa – hiện đại hóa

C

Giá trị tổng sản phẩm xã hội

H

Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh

TE

Tổ chức hợp tác phát triển kinh tế Châu Âu

GDP
CNH-HĐH
OCDE
KHCN

Khu công nghiệp

KCN

U

Khoa học công nghệ

H

Ủy ban nhân dân

UBND


DANH SÁCH CÁC BẢNG SỐ LIỆU

Số bảng
Bảng 2.1

Tên bảng
Tổng GDP chỉ số phát triển của các doanh nghiệp phân theo các

Trang
43

ngành kinh tế theo giá so sánh
Cơ cấu tổng sản phẩm trong các doanh nghiệp

44

Bảng 2.3

Tăng trƣởng GDP thực tế của các doanh nghiệp

45

Bảng 2.4

Tổng GDP phát triển theo giá thực tế phân theo ngành kinh tế

46

Bảng 2.5

Giá trị sản xuất của các doanh nghiệp phân theo ngành kinh tế

48

Bảng 2.6

Lao động làm việc trong các doanh nghiệp phân theo ngành
kinh tế

50

Bảng 2.7

Dân số và tỷ lệ phát triển theo thời kỳ 2001-2010 và năm 2011

56

Bảng 2.8

Tốc độ tăng nguồn nhân lực

58

Bảng 2.9

Dân số và lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp của
tỉnh qua các năm

60

Bảng 2.10

Lực lƣợng lao động từ 15 tuổi trở lên phân theo nhóm tuổi

61

Bảng 2.11

Tình hình đào tạo nguồn nhân lực qua các năm

62

Bảng 2.12

Trình độ học vấn của lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp

67

TE

C

H

Bảng 2.2

phân theo giới tính

Nguồn lực phân theo trình độ chun mơn kỹ thuật năm 2011

68

Lực lƣợng lao động đang có việc làm phân theo nhóm nghề
chính năm 2011

71

Bảng 2.15

Hệ thống trƣờng lớp, giáo viên phổ thông

73

Bảng 2.16

Hệ thống đào tạo chuyên nghiệp

74

Bảng 2.17

Tỷ lệ lao động qua đào tạo

76

Bảng 2.18

Trình độ lao động đang làm việc trong các doanh nghiệp tỉnh
Bình Dƣơng 2001- 2010 và năm 2011

77

Bảng 3.1

Dự báo nhu cầu lao động của các doanh nghiệp năm 2015

97

Bảng 3.2

Dự báo nhu cầu lao động của các doanh nghiệp năm 2020

98

Bảng 3.3

Dự báo nhu cầu đào tạo lao động cho các doanh nghiệp trong
tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2015

99

H

Bảng 2.14

U

Bảng 2.13

Bảng 3.4

Dự báo nhu cầu đào tạo lao động cho các doanh nghiệp trong

tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020

100


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Số biểu đồ

Tên biểu đồ

Trang

Biểu đồ 2.1 Tổng sản phẩm

44

Biểu đồ 2.2 Cơ cấu tổng sản phẩm của các doanh nghiệp

45

Biểu đồ 2.3 Cơ cấu GDP theo thực tế của doanh nghiệp phân theo

47

ngành kinh tế
57

H

Biểu đồ 2.4 Dân số trung bình phân theo giới tính

59

Biểu đồ 2.6 Tình hình lao động Bình Dƣơng năm 2011

69

Biểu đồ 2.7 Số ngƣời từ 15 tuổi trở lên thất nghiệp phân theo trình

72

TE

theo giới tính

C

Biểu đồ 2.5 Số lƣợng lao động từ 15 tuổi trở lên năm 2011phân

H

U

độ chuyên môn kỹ thuật


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của Đề tài
Một nền kinh tế muốn phát triển cần có các nguồn lực: vốn, khoa học – công
nghệ, tài nguyên và nguồn nhân lực; muốn tăng trƣởng nhanh và bền vững cần dựa

vào ba yếu tố cơ bản là áp dụng công nghệ mới, phát triển kết cấu hạ tầng hiện đại
và nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực.
Sự phát triển kinh tế - xã hội phụ thuộc vào nhiều yếu tố, nhiều điều kiện,
nhƣng chủ yếu nhất vẫn là phụ thuộc vào yếu tố con ngƣời. nếu so sánh các nguồn
lực với nhau thì nguồn nhân lực có ƣu thế hơn cả. Do vậy, hơn bất cứ nguồn lực nào

H

khác, nguồn nhân lực ln chiếm vị trí trung tâm và đóng vai trị quan trọng hàng
đầu trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nƣớc, nhất là trong giai đoạn đẩy mạnh

C

cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế.

TE

Việc khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực là vấn đề hết sức quan
trọng, nguồn nhân lực cần phát huy tính đa dạng, phong phú về truyền thống văn
hóa phƣơng Đơng nhƣ: hiếu học, trọng nhân tài, trọng tri thức, khoa học…Tuy
nhiên cho đến nay, những tiềm năng quan trọng này vẫn chƣa đƣợc chú ý khai thác

U

đầy đủ, đúng mức và có thể sử dụng chƣa hiệu quả về nguồn nhân lực.

H

Ngày nay, khi thế giới bƣớc vào nền kinh tế tri thức thì vấn đề nhân tài đang
thực sự là vấn đề cấp thiết, vì nhân tài là hạt nhân của nền kinh tế tri thức. Tuy rằng,

nhân tài thời nào cũng quý cũng quan trọng nhƣng ngày nay lại càng quan trọng
hơn. Muốn đi tắt, đón đầu trong phát triển thì phải có nguồn nhân lực tiên tiến,
khơng để lãng qn nhân tài và khơng để lãng phí nguồn nhân lực. Do vậy, các quốc
gia cần phải chủ động quy hoạch, tạo nguồn, đào tạo và bồi dƣỡng để nguồn nhân
lực phát huy đạt hiệu quả cao nhất.
Để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - văn hoá – xã hội trong tình hình mới,
Đảng và Nhà nƣớc ta đã đặt ra những yêu cầu cơ bản trƣớc mắt và lâu dài trong việc
sử dụng nguồn nhân lực có hiệu quả nhất, khai thác tiềm năng trí tuệ, phát huy
những yếu tố tinh thần gắn với truyền thống văn hóa dân tộc. Xây dựng mối quan hệ
gắn bó chặt chẽ giữa khai thác, sử dụng với việc đào tạo, bồi dƣỡng để nâng cao


nguồn nhân lực; coi chất lƣợng nguồn nhân lực là một tiền đề cơ bản để nâng cao
hiệu quả kinh tế - xã hội của đất nƣớc.
Các Nghị quyết của Đảng và chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội của Nhà
nƣớc đã đặt con ngƣời vừa là mục tiêu, vừa là động lực trong sự nghiệp đẩy mạnh
công nghiệp hóa, hiện đại hóa, con ngƣời và nguồn nhân lực là những nhân tố quan
trọng hàng đầu, quyết định sự phát triển nhanh, hiệu quả và bền vững của đất nƣớc.
Con ngƣời Việt Nam có trình độ cơng nghệ tiên tiến hƣớng tới nền kinh tế tri thức
với hàm lƣợng chất xám (trí lực) cao và hiệu quả là tiền đề quan trọng để Việt Nam
trở thành nƣớc công nghiệp vào năm 2020.

H

Chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực đã trở thành một trong những nhiệm vụ
hàng đầu của mỗi tổ chức, doanh nghiệp và mỗi quốc gia trên thế giới. Nhiều quốc

C

gia đã đặt con ngƣời vào vị trí trung tâm của sự phát triển và đề ra các chiến lƣợc

dài của mình.

TE

phát triển nguồn nhân lực nhằm phục vụ tốt các yêu cầu phát triển trƣớc mắt và lâu
Trong những thập kỷ gần đây, một số nƣớc trong khu vực đã có những bƣớc
phát triển quan trọng, thu hút sự quan tâm của nhiều nhà nghiên cứu trong và ngồi

U

nƣớc. Các cơng trình nghiên cứu về “Sự thần kỳ Đơng Á” đều nhấn mạnh tới vai trị
của nguồn nhân lực – vì nó có ý nghĩa to lớn quyết định trong việc đƣa các nƣớc

H

này từ chỗ kém phát triển, nghèo khổ, khan hiếm về tài nguyên và kiệt quệ sau chiến
tranh đã trở thành những nƣớc công nghiệp mới, tạo ra sự tăng trƣởng kinh tế cao và
bền vững, hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới.
Chất lƣợng nguồn nhân lực hoặc nguồn nhân lực chất lƣợng cao là nguồn nhân
lực với những con ngƣời lao động có tri thức tốt, có kỹ năng cao và có tính nhân văn
sâu sắc.
Kinh nghiệm cho thấy, sự cất cánh và phát triển thành công của một nƣớc là
gắn chặt với chính sách và chiến lƣợc phát triển nguồn nhân lực. Có thể nói tồn bộ
bí quyết thành công của một quốc gia xét cho cùng, đều nằm trong chiến lƣợc đào
tạo và phát triển con ngƣời.


2. Mục tiêu của Đề tài
Bình Dƣơng là một tỉnh đang trên đà phát triển kinh tế - xã hội theo hƣớng
cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa. Việc phát triển kinh tế - xã hội đã đƣợc cấp ủy, chính

quyền của tỉnh đặc biệt quan tâm và đặt lên hàng đầu, đã có những biện pháp tích
cực để khơi dậy những tiềm năng nhằm từng bƣớc cải thiện đời sống nhân dân trong
tỉnh, sớm hòa nhập vào sự phát triển chung của cả nƣớc và thế giới.
Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Dƣơng đến năm
2020 nhằm xây dựng Bình Dƣơng thành một tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế
nhanh, tồn diện đảm bảo mối quan hệ giữa tăng trƣởng kinh tế với giải quyết tốt
và tinh thần của nhân dân.

H

các vấn đề xã hội, xố đói giảm nghèo, khơng ngừng nâng cao đời sống vật chất

C

Tập trung khai thác lợi thế về vị trí địa lý, sự hợp tác của các tỉnh trong
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cực hạt nhân phát triển là thành phố Hồ

TE

Chí Minh để phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động hội nhập quốc tế; nâng cao
hiệu quả kinh tế gắn với phát triển xã hội trên cơ sở đầu tƣ có trọng điểm; xây
dựng mạng lƣới kết cấu hạ tầng đồng bộ; phát triển công nghiệp gắn với phát

U

triển đô thị và dịch vụ; phát triển kinh tế xã hội kết hợp chặt chẽ với bảo vệ mơi
trƣờng, đảm bảo quốc phịng, an ninh vững mạnh trên địa bàn.

H

Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hƣớng phát

triển công nghiệp, dịch vụ. Tiếp tục giữ vững tốc độ tăng trƣởng kinh tế cao hơn
tốc độ tăng trƣởng kinh tế của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; chú trọng phát
triển dịch vụ nhà ở, đào tạo phát triển nguồn nhân lực và chăm sóc sức khoẻ.
Hồn thành sự nghiệp cơng nghiệp hố và tạo ra sự phát triển cân đối, bền vững
giai đoạn sau năm 2020.
Góp phần xây dựng Bình Dƣơng thành một tỉnh có tốc độ phát triển kinh
tế nhanh, toàn diện đảm bảo mối quan hệ giữa tăng trƣởng kinh tế với giải quyết
tốt các vấn đề xã hội, xố đói giảm nghèo, khơng ngừng nâng cao đời sống vật
chất và tinh thần của nhân dân.


Trên cơ sở chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2000 – 2010 và định
hƣớng phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2011 - 2020 của tỉnh Bình Dƣơng, tơi đã
chọn đề tài: “Phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình
Dương đến năm 2020” để nghiên cứu và xây dựng đề tài này; mục tiêu của đề tài
là:
Thứ nhất, góp phần phân tích đánh giá tính khách quan, những khó khăn, thuận
lợi và vai trò của nguồn nhân lực đối với sự Phát triển kinh tế - Xã hội của tỉnh Bình
Dƣơng;
Thứ hai, phân tích những bài học kinh nghiệm trong chính sách đào tạo nguồn

H

nhân lực của tỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực cho tỉnh Bình Dƣơng.
Thứ ba, trên cơ sở đó, tìm hiểu thực trạng, đề xuất một số chính sách thu hút và

C

đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng từ nay đến
năm 2020.

TE

3. Cách tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu

Phạm vi nghiên cứu của đề tài giới hạn trong các doanh nghiệp ở tỉnh Bình
Dƣơng. Phƣơng châm chủ đạo trong việc nghiên cứu, phân tích đề tài là tôn trọng

U

hiện thực khách quan. Trên cơ sở thực tiễn về nguồn nhân lực đang diễn ra ở tỉnh
Bình Dƣơng; tác giả muốn khái quát thành lý luận chung nhằm soi rọi vào thực tiễn

H

để tìm ra những giải pháp phù hợp nhằm phát triển nguồn nhân lực cho các doanh
nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng, tạo địn bẩy thúc đẩy kinh tế ở tỉnh Bình Dƣơng phát
triển.

Trong quá trình nghiên cứu tác giả sử dụng các phƣơng pháp sau:
+ Phƣơng pháp thống kê: Tập hợp số liệu theo từng lĩnh vực, địa bàn và trình
tự thời gian. Việc thu thập số liệu kết hợp giữa tài liệu và thực tế đƣợc sử dụng phần
mềm SPSS 11.5 để dự báo nguồn nhân lực.
+ Phƣơng pháp tổng hợp: từ các dự báo phân tích đánh giá về thực trạng phát
triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng trong thời gian
qua và đề ra các giải pháp cho đến năm 2020.

+ Phƣơng pháp nội suy, thu thập số liệu, những thông tin thực tế đã và đang diễn
ra tại tỉnh Bình Dƣơng để xây dựng Luận văn. Mặt khác, trên cơ sở những kiến thức
đã học, những kinh nghiệm trong q trình cơng tác của bản thân để đề xuất những
giải pháp và kiến nghị nhằm hoàn thành mục tiêu nghiên cứu.
4. Kết quả dự kiến đạt đƣợc
Việc nghiên cứu để xây dựng đề tài “Phát triển nguồn nhân lực cho các
doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dương đến năm 2020” là việc làm cần thiết và có ý
nghĩa quan trọng, giúp cho các cấp chính quyền của có những thơng tin cần thiết để
xây dựng chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh; ý nghĩa khoa học và

H

tính thực tiễn của đề tài thể hiện qua các nội dung sau đây:
Một là, hệ thống hoá những vấn đề lý luận cơ bản về hoạch định chiến lƣợc

C

đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong Bình Dƣơng.
Hai là, bằng các số liệu chứng minh, luận văn phân tích và làm sáng tỏ hiện

TE

trạng việc đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực tại các doanh nghiệp trong tỉnh Bình
Dƣơng; từ đó, rút ra ngun nhân và bài học kinh nghiệm cho việc hoạch định chiến
lƣợc đào tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng.

U

Ba là, vạch ra chiến lƣợc phát triển, dự báo nhu cầu nguồn nhân lực cho các
doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020, xây dựng chiến lƣợc đào tạo và

H

giải pháp cơ bản để đạt đƣợc mục tiêu tạo nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp
trong tỉnh Bình Dƣơng.

Bốn là, với các số liệu chứng minh về nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp tại

tỉnh Bình Dƣơng sẽ giúp cho các cấp chính quyền, các cơ quan, ban ngành của tỉnh
nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh nhằm xây dựng chính sách
phù hợp để xây dựng chiến lƣợc tạo nguồn nhân lực chất lƣợng cao phục vụ phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Ngồi ra, đề tài cịn chỉ ra những kết quả đạt đƣợc những hạn chế và những
nguyên nhân đào tạo, quản lý, sử dụng nguồn nhân lực và thơng qua đó đề xuất
những giải pháp để thu hút, đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp
trong tỉnh Bình Dƣơng giai đoạn đến năm 2020 ngày càng tốt hơn.


5. Nội dung của Luân văn:
- Chƣơng 1: Cơ sở lý luận phát triển nguồn nhân lực
- Chƣơng 2: Thực trạng nguồn nhân lực và phát triển nguồn nhân lực ở các
doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng
- Chƣơng 3: Giải pháp phát triển nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp trong

H

U

TE

C

H

tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020


DANH MỤC CÁC PHỤ LỤC
Phụ lục 1. Định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020
Phụ lục 2. Nâng cao chất lƣợng nguồn nhân lực đáp ứng u cầu trong thời kỳ cơng
nghiệp hóa - hiện đại hóa

H

U

TE

C

H

Phụ lục 3.
Phụ lục 4. Tình hình lao động thực tế tại các doanh nghiệp trong tỉnh Bình Dƣơng
Phụ lục 5. Phiếu điều tra tình hình sử dụng lao động của các doanh nghiệp


Phụ lục 1

H

U

TE

C

H

- xã hội tỉnh Bình Dƣơng đến năm 2020
Quan điểm phát triển
Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Bình Dƣơng đến năm
2020 nhằm xây dựng Bình Dƣơng thành một tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế
nhanh, toàn diện đảm bảo mối quan hệ giữa tăng trƣởng kinh tế với giải quyết tốt
các vấn đề xã hội, xố đói giảm nghèo, khơng ngừng nâng cao đời sống vật chất
và tinh thần của nhân dân.
Tập trung khai thác lợi thế về vị trí địa lý, sự hợp tác của các tỉnh trong
Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cực hạt nhân phát triển là thành phố Hồ
Chí Minh để phát triển kinh tế - xã hội. Chủ động hội nhập quốc tế; nâng cao
hiệu quả kinh tế gắn với phát triển xã hội trên cơ sở đầu tƣ có trọng điểm; xây
dựng mạng lƣới kết cấu hạ tầng đồng bộ; phát triển công nghiệp gắn với phát
triển đô thị và dịch vụ; phát triển kinh tế xã hội kết hợp chặt chẽ với bảo vệ mơi
trƣờng, đảm bảo quốc phịng, an ninh vững mạnh trên địa bàn.
Mục tiêu phát triển
Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động theo hƣớng phát
triển công nghiệp, dịch vụ. Tiếp tục giữ vững tốc độ tăng trƣởng kinh tế cao hơn
tốc độ tăng trƣởng kinh tế của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam; chú trọng phát
triển dịch vụ nhà ở, đào tạo phát triển nguồn nhân lực và chăm sóc sức khoẻ.
Hồn thành sự nghiệp cơng nghiệp hố và tạo ra sự phát triển cân đối, bền vững
giai đoạn sau năm 2015;

Xây dựng Bình Dƣơng thành một tỉnh có tốc độ phát triển kinh tế nhanh,
toàn diện đảm bảo mối quan hệ giữa tăng trƣởng kinh tế với giải quyết tốt các
vấn đề xã hội, xố đói giảm nghèo, khơng ngừng nâng cao đời sống vật chất và
tinh thần của nhân dân.