MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THẨM ĐỊNH TÀI CHÍNH DỰ ÁN ĐẦU TƯ
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Hoạt động cho vay theo dự án của ngân hàng thương mại
1.1.1 Sự cần thiết của cho vay theo dự án của ngân hàng thương mại
Hoạt động cho vay theo dự án của ngân hàng là các khoản cho chủ đầu tư vay
nhằm thực hiện dự án đầu tư, từ đó ngân hàng thu lợi nhuận từ chi phí tín dụng đã cấp
cho chủ đầu tư.
Hoạt động cho vay theo dự án thông thường là các khoản cho vay có kỳ hạn từ
trên một năm - từ 1 năm đến 3 năm được coi là tín dụng trung hạn và từ 3 năm trở lên
được coi là tín dụng dài hạn. Cho vay theo dự án nhằm thoã mãn các nhu cầu về mua
sắm máy móc, thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất của một dự án và một phần vốn lưu
động tối thiểu của dự án.
Trong một nền kinh tế phát triển như nước ta hiện nay nhu cầu cho vay theo dự
án là rất cao, nhu cầu vốn xây dựng cơ bản là rất lớn, trong lúc các nhà đầu tư chưa tích
luỹ được nhiều, chưa có thời gian để thu hồi cũng như tích luỹ vốn, tâm lý đầu tư trực
tiếp vào dự án còn rất hạn chế. Do vậy các chủ đầu tư chủ yếu dựa vào sự tài trợ của hệ
thống ngân hàng.
Hệ thống ngân hàng thương mại là một hệ thống kinh doanh tiền tệ có kinh
nghiệm trong nắm bắt thị trường, có kinh nghiệm thẩm định các dự án, các chương
trình đầu tư do vậy các ngân hnag thương mại tài trợ vón cho dự án vừa đảm bảo tính
chất hiệu quả của quản lý vĩ mô về mặt tốc độ và cơ cấu sản xuất, vừa đảm bảo lợi ích
giúp các doanh nghiệp, vì ngân hàng cho vay có thể soạn thảo giúp doanh nghiệpcác dự
án đầu thưu có thể tư vấn cho các nhà doanh nghiệp về đầu tư và giép đỡ các doan
nghiệp trong quan hệ khách hàng, thông tin các thông tin cần biết cho khách hàng…
1.1.2 Ý nghĩa của hoạt động cho vay theo dự án của ngân hàng thương mại
Bất cứ hoạt động cho vay nào của Ngân hàng thương mại đều phải trải qua 3 giai
đoạn:
Xét duyệt món vay Cho vay Thu nợ
Trong giai đoạn xét duyệt món vay, các công việc cần tiến hành là:
-Nhận đơn và hồ sơ xin vay
-Thẩm định đơn và hồ sơ xin vay

-Phê duyệt món vay
-Lập hồ sơ tín dụng, hạch toán món vay
Các khoản vay ở Ngân hàng thương mại thường bao gồm vay ngắn hạn và vay
trung - dài hạn. Việc cho vay các khoản ngắn hạn tương đối dễ và đơn giản. Nhưng thế
mạnh của Ngân hàng thương mại là khai thác các khoản cho vay trung - dài hạn. Các
khoản cho vay này thường là các khoản vay với khối lượng vốn lớn, thời gian vay lâu
và độ rủi ro tương đối cao, thường phục vụ cho vấn đề đầu tư mua sắm tài sản cố định,
máy móc thiết bị cho sản xuất, xây dựng nhà xưởng... Các dữ liệu của công cuộc đầu tư
đều được thể hiện trong dự án mà các đơn vị vay vốn nộp kèm đơn vay. Khi xét duyệt
món vay, cán bộ tín dụng luôn bám sát các thông tin trong dự án, kết hợp so sánh vớí
các yếu tố, các thông tin thu thập bên ngoài để đánh giá tính hợp lí, tính khả thi và tính
hiệu quả của dự án, đánh giá dự án có lời hay bị lỗ, ngân hàng có lãi trong hoạt động
cho vay này hay không...
Các Ngân hàng thương mại hầu như đều rất quan tâm đến các dự án mang lại lợi
nhuận lớn. Tuy nhiên, độ rủi ro của các dự án này thường rất cao. Do đó, để hạn chế rủi
ro, ngân hàng thường rất quan tâm đến công tác thẩm đinh dự án - nhất là thẩm định về
mặt tài chính dự án đầu tư .
Thẩm định tài chính dự án đầu tư giúp cho cán bộ tín dụng của ngân hàng nắm
được các thông số thực sự về dự án và bản thân chủ thể vay vốn sau khi đã tiến hành
đối chứng, kiểm định và tính toán lại một số chỉ tiêu chưa hợp lí. Do các số liệu về thu -
chi, lợi nhuận của một dự án đầu tư chủ yếu là các số liệu giả định, dự đoán dựa trên
các số liệu thực tế tình hình sản xuất kinh doanh tương tự của doanh nghiệp hoặc của
một doanh nghiệp khác đã làm trước đây. Tuy nhiên, các số liệu này thường không
hoàn toàn chính xác do tác động của yếu tố rủi ro tác động bên ngoài. Một dự án đầu tư
nếu không được thẩm định cẩn thận trước khi cho vay thì rất dễ gây ra những tác động
không không như dự kiến. Nếu thực tế diễn ra thuận lợi thì rất tốt. Nhưng nếu có những
tiêu cực xảy ra thì không chỉ bản thân ngân hàng khó thu hồi được vốn, doanh nghiệp
thua thiệt mà còn có thể gây ra những tác động tiêu cực đến hiệu quả kinh tế - xã hội.
Mặt khác, hiện nay xu hướng chung trong hoạt động cho vay của Ngân hàng thương
mại là tiến tới cho vay không có tài sản thế chấp nhiều hơn. Nếu trước đây, tài sản thế

chấp của khách hàng được coi là vật đảm bảo tuyệt đối cho khoản vay thì nay vị thế của
nó đã thay đổi. Những tiêu cực trong trong sử dụng tài sản thế chấp như dùng một tài
sản thế chấp tại nhiều ngân hàng, phát sinh pháp lý về quyền đồng sở hữu tài sản kinh
doanh phát mại hay chất lượng đánh giá thực trạng giá trị cuả tài sản thế chấp khiến cho
công tác thu nợ của ngân hàng nhiều khi lại khó hơn.
Với mục đích khuyến khích các doanh nghiệp làm ăn thực sự có hiệu quả ngân
hàng khuyến khích các khoản vay không cần tài sản thế chấp. Đó là một hình thức tín
chấp trong hoạt động cho vay. Cơ sở của tín chấp là uy tín doanh nghiệp và dự án vay
vốn khả thi, có hiệu quả. Trên cơ sở đó, ngân hàng có thể vừa thu nợ từ hoạt động sản
xuất của doanh nghiệp và của dự án nói riêng.
Như vậy, để đảm bảo khả năng thu được nợ và có lãi, ngân hàng cần phải tiến
hành thẩm định dự án đầu tư, vay vốn. Có vai trò là một tổ chức kinh doanh tiền tệ, lấy
lợi nhuận làm mục tiêu hành động, được ngân hàng chú trọng vào thẩm định mặt tài
chính được tiến hành lý tưởng nhất khi tính khả thi về kỹ thuật, tính an toàn của môi
trường, các tác động chấp nhận được đối với xã hội được phân tích chặt chẽ, cẩn thận,
thể hiện tính khả thi trong báo cáo thẩm định kỹ thuật - môi trường - xã hội của dự án
1.2. Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của ngân hàng thương mại
1.2.1 Khái niệm, mục đích vai trũ của thẩm định dự án đầu tư
- Khái niệm: thẩm định dự án là việc kiểm tra,rà soát một cách khoa học,khách
quan và toàn diện các nội dung của dự án và liên quan đến dự án để đánh giá tính
hợp,khả thi và hiệu quả của một dự án.Trên cơ sở đó đưa ra quyết định đầu tư vào dự
án
- Mục đích nhằm:
. Xác định tính chất khả thi của dự án,đảm bảo hiệu quả kinh tế xã hội và hiệu
quả tài chính mong muốn
.Đánh giá các lợi ích và chi phí tài chính,cũng như các lợi ích và chi phí kinh
tế,hiệu quả xã hội của dự án một cách chính xác và khoa học
. Ra quyết định đầu tư đúng đắn,xác định chế độ ưu tiên đầu tư hợp lý,phù hợp
với chiến lược phát triển đầu tư,quy hoạch phát triển kinh tế xã hội
.Đảm bảo thực hiện các quy định của pháp luật về dự án đầu tư

- Vai trò
.Đối với chủ đầu tư :do doanh nghiệp thường không đủ khả năng phân tích,đánh
giá tính khả thi của dự án,thiếu khả năng phân tích tổng hợp ,thiếu thông tin.Mà những
thứ này thì ngân hàng có nhiều kinh nghiệm và khả năng. Do đó ngân hàng có thể tư
vấn cho doanh nghiệp để chọn ra dự án hiệu quả nhất
. Đối với cơ quan quản lý nhà nước: các cơ quan nhà nước luôn đánh giá dự án ở
tính phù hợp của nó đối với quy hoạch phát triển chung của ngành,địa phương và cả
nước trên các mặt:mục tiêu,quy mô,quy hoạch và hiệu quả. Thẩm định dư án đầu tư
giúp cơ quan quản lý đánh giá được sự cần thiết của dự án cũng như tính thống nhất
thực hiện dự án đối với chiến lược quy hoạch phát triển tổng thể để từ đó ra quyết định
bác bỏ hay cho phép thi công dự án
. Đối với nền kinh tế: nền kinh tế luôn cần các dự án đầu tư phục vụ cho sự
nghiệp công nghiệp hóa,hiện đại hóa đất nước,song đó phải là các dự án không chỉ đem
lại hiệu quả kinh tế mà còn phải có hiệu quả xã hội,đảm bảo sự phát triển bền vững của
kinh tế.Chíng vì thế thẩm định dự án đầu tư là công việc không thể thiếu,nhằm xác định
hiệu quả của dự án khi đi vào hoạt động trên những khía cạnh:công nghệ,vốn,ô nhiễm
môi trường và các hiệu quả kinh tế xã hội khác.Điều này có ý nghĩa rất lớn,bởi nếu đầu
tư kém hiệu quả,sai mục đích sẽ gây ra những hậu quả khó lường cho nền kinh tế,cho
xã hội.Ngày nay với điều kiện hạn chế về vốn đầu tư,tính hiệu quả của một dự án càng
phải được cân nhắc kỹ.Thông qua công tác thẩm định dự án đầu tư của mình,các ngân
hàng ngày càng giúp cho nền kinh tế có được những dự án thực sự tốt,đem lại hiệu quả
như mong muốn
. Đối với ngân hàng:mục tiêu của ngân hàng là an toàn và sinh lợi.Vì vậy việc
thẩm định dự án đầu tư là việc hết sức cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với ngân
hàng.Nếu ngân hàng làm tốt công tác này sẽ giúp cho các cán bộ tín dụng ngân hàng rút
ra kết luận chính xác về tính khả thi ,hiệu quả kinh tế của dự án hoặc dự án vay vốn,khả
năng trả nợ,những rủi ro có thể xảy ra để ra quyết định cho vay hoặc từ chối cho vay
một cách đúng đắn và chính xác nhất.Đồng thời tham gia góp ý cho chủ đầu tư về
phương án sản xuất kinh doanh,tạo tiền đề để xác định tiến trình giải ngân,đảm bảo
hiệu quả cho vay,thu được nợ gốc và lãi đúng hạn,hạn chế rủi ro tới mức thấp

nhất.Ngoài ra thẩm định dự án còn có ý nghía trong viếc xác định khả năng và ý muốn
của người vay trong việc trả nợ vay phù hợp với các điều khoản của hợp đồng tín
dụng,là cơ sở để xác định mức rủi ro có thể chấp nhận,xác định số tiền cho vay,thời
gian cho vay,mức thu nợ hợp lý,tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả
1.2.2 Công tác thẩm định tài chính dự án đầu tư của ngân hàng thương mại
1.2.2.1 Nội dung và quy trình thẩm định
Hoạt động tín dụng là hoạt động đem lại nhiều doanh thu nhất cho ngân
hàng,đặc biệt là tín dụng tài trợ dự án đầu tư.Tuy nhiên hoạt động này lại chứa nhiều rủi
ro,nên các ngân hàng luôn xem xét kỹ khi cấp tín dụng tài trợ cho dự án nhằm đảm bảo
hai mục tiêu là an toàn và sinh lợi.Ngân hàng dưới góc độ là nhà tài trợ đánh giá dự án
chủ yếu trên cơ sở tính khả thi và khả năng thu hồi nợ theo các bước sau:
* Thẩm định hồ sơ pháp lý của dự án
hồ sơ pháp lý của dự án bao gồm các giấy tờ sau:
. Báo cáo nghiên cứu khả thi
. Quyết định phê duyệt luận chứng kinh tế kỹ thuật
. Giấy phép đầu tư thuộc dự án
. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc hợp đồng thuê đất
.Giấy phép xây dựng ,giấy phép sử dụng tài nguyên nếu có
. Hợp đồng bảo hiểm ,giấy chứng nhận bảo hiểm
. Bản phê duyệt kết quả đấu thầu,hợp đồng mua bán máy móc thiết bị,hợp đồng
thi công xây lắp,tài liệu chứng minh về vấn đề đầu tư, các nguồn tham gia của dự án ...
* Thẩm định mục đích vay vốn và sự cần thiết của dự án
- Mục đích vay vốn:
. Kiểm tra xem nhu cầu vay vốn có thuộc đối tượng cho vay hay không
. Kiểm tra tính hợp pháp của mục đích vay vốn
. Đối với với những dự án vay bằng ngoại tệ thì kiểm tra mục đích vay vốn sao
cho phù hợp với quy định quản lý ngoại hối
- Sự cần thiết của dự án:
Mỗi dự án là một mắt xích quan trọng trong chương trình phát triển trung,dài
hạn của nghành,vùng lãnh thổ.Việc một dự án đầu tư sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến con

người,đến kinh tế xã hội,đến thị trường,môi trường tự nhiên...Vì vậy khi tiến hành thẩm
định dự án cán bộ tín dụng cần phải xem xét các mục tiêu và định hướng của dự
án.Đánh giá xem dự án có cần thiết trong tình hình kinh tế xã hội,thị trường hiện nay
hay không,có tuân thủ theo đúng kế hoạch,quy hoạch đầu tư,định hướng phát triển của
ngành không,có tác dụng như thế nào đối với sự phát triển chung của cả nước .Mặc
khác ngân hàng cần xem xét dự án có đem lại lợi ích cho mình và cho chủ đầu tư hay
không
* Thẩm định về phương diện kỹ thuật
Thẩm định dự án về phương diện kỹ thuật là việc kiểm tra,phân tích các yếu tố
kỹ thuật và công nghệ chủ yếu của dự án để đảm bảo tính khả thi cả về mặt thi công
xây lắp dự án và việc vận hành dự án theo đúng mục tiêu dự kiến.Các vấn đề chính sách
nghiên cứu kiểm tra bao gồm:
- Thẩm định quy mô của dự án:là thẩm định xem quy mô,công suất dự án có phù
hợp với khả năng tiêu thụ của thị trường hay không,có phù hợp với khả năng nguồn
vốn,khả năng cung cấp nguyên liệu,khả năng quản lý của doanh nghiệp không.
- Thẩm định công nghệ và trang thiết bị
Dây truyền công nghệ và trang thiết bị là những vấn đề sống còn đối với hiệu
quả của dự án đầu tư,bởi chúng quyết định cả năng suất và chất lượng sảm phẩm.Để
xác định dây truyền công nghệ và lựa chọn thiết bị dự án cho hiệu quả,người ta đưa ra
một số quyết định
+ Công nghệ sản xuất được lựa chọn phải đảm bảo đã qua kiểm chứng thực tế và
đã thu được thành công ở quy mô sản xuất đại trà.
+ Các hợp đồng về chuyển giao công nghệ và mua bán thiết bị mới phải rõ ràng,
chặt chẽ về nội dung,có rằng buộc trách nhiệm của bên chuyển giao về các mặt: có
chuyên gia lắp đặt,vận hành sản xuất thử,bảo hành chất lượng,đào tạo và hướng dẫn
công nhân sử dụng
+ Tất cả các vấn đề có liên quan đến thiết bị như công suất,mức tiêu hao nguyên
liệu,năng lượng,tuổi thọ trung bình,các yếu tố liên quan đến bảo dưỡng sửa chữa,khả
năng cung cấp phụ tùng thay thế...đều được kiểm tra,tính toán đồng bộ trên cơ sở các
định mức kinh tế,kỹ thuật

Ngoài ra cũng cần chú ý đến nguồn cung ứng thiết bị.Nên chọn các nhà sản xuất
có uy tín,bởi họ cung cấp những thiết bị có dộ tin cậy cao hơn
- Thẩm định việc cung cấp nguyên vật liệu và các yếu tố đầu vào khác.Nguyên
vật liệu và các yếu tố đầu vào khác có vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo tính
liên tục của dự án.Dự án sẽ bị đình trệ nếu nguồn nguyên vật liệu và các yếu tố đầu vào
gặp khó khăn.Do vậy khi thẩm định ngân hàng thường xem xét:
+ Tổng nhu cầu hàng năm về nguyên vật liệu chủ yếu,năng lượng,điện
nước...trên cơ sở các định mức kinh tế kỹ thuật,so sánh với mức tiêu hao thực tế
+ Đối với nguyên vật liệu mang tính thời vụ hay nguyên liệu nhập khẩu,cần tính
toán dự trữ hợp lý để đảm bảo cung cấp thường xuyên,tránh lãng phí
- Thẩm định phương án địa điểm xây dựng dự án.Yêu cầu của việc lựa chọn địa
điểm là phải gần nơi cung cấp nguyên vật liệu chủ yếu hoặc gần nơi tiêu thụ chính,giao
thông thuận tiện,có chi phí vận chuyển bốc dỡ hợp lý để hạ giá thành sảm phẩm;phải
đẩm bảo mức độ vệ sinh môi trường sinh thái,phải có phương án xử lý chất thải,phòng
chống cháy nổ, an toàn lao động,mức độ đền bù giải giải phóng mặt bằng,kế hoạch tái
định cư.
- Thẩm định tính hợp lý về kế hoạch tiến độ thực hiện dự án.Đây là một yếu tố
quan trọng liên quan đến kế hoạch sử dụng vốn,kế hoạch sản xuất,kế hoạch cho vay thu
nợ của ngân hàng.Cần xác định thứ tự ưu tiên để tập trung vốn đầu tư hoàn thành dứt
điểm.Trước hết là các hạng mục công trình sản xuất,rồi đến các hạng mục công trình
sản xuất phụ trợ,các hạng mục thực hiện sản xuất sau cùng.Tính toán để hoàn thành các
hạng mục cần thiết có thể đưa dự án đi vào hoạt động từng bộ phận hoặc vẫn đảm bảo
cho sản xuất các bộ phận hiện có.Tránh thi công dàn đều tất cả các hạng mục cùng một
lúc,sẽ không hiệu quả,thậm chí nếu thiếu vốn,thiếu nguyên vật liệu...sẽ làm dở dang tất
cả
* Phân tích trên phương diện thị trường,phân tích ngành của dự án
- Thị trường là nơi quyết định thành công của dự án và là yếu tố quyết định
nguồn trả nợ cho dự án.Một dự án tốt,chiếm lĩnh được thị trường thì khả năng thu hồi
vốn của ngân hàng càng trở nên chắc chắn.Chính vì vậy phân tích thị trường là rất cần
thiết:

+ Kiểm tra cung – cầu sảm phẩm.Khi nghiên cứu quan hệ cung,cầu sảm phẩm
cần xem xét tổng thể cả thị trường trong nước và ngoài nước với mục đích làm rõ xu
thế trong tương lai của sảm phẩm.Tùy theo phạm vi tiêu thụ sảm phẩm của dự án mà
cán bộ tín dụng cần xem xét trên các khía cạnh sau:
. Nhu cầu hiện tại của thị trường trên các địa bàn mà dự án thâm nhập,chiếm lĩnh
cũng như sự chấp thuận của sảm phẩm đó trên thị trường hiện nay,nhu cầu của người
tiêu dùng đang ở mức độ nào.Sự chấp nhận và mức độ thỏa mẵn của người tiêu dùng
đối với sảm phẩm của mình so với những sảm phẩm cùng loại trên thị trường và sảm
phẩm có thể thay thế
. Dự báo nhu cầu sảm phẩm trong tương lai và mức độ đáp ứng sảm phẩm đó
trên thị trường,các kênh đáp ứng các sảm phẩm tương tự và sảm phẩm thay thế ra sao
.Tính hợp pháp, hợp lý và mức độ tin cậy của hợp đồng bao tiêu sảm phẩm,các
văn bản giao dịch sảm phẩm,tránh sự giả mạo có thể xẩy ra
.Phân tích hợp lý về giá cả và mức biến động về giá cả đầu vào,đầu ra của dự án
. Khả năng nắm bắt các thông tin về thị trường quản lý xuất nhập khẩu của các
nước có quan hệ
- Phân tích ngành:
+ Phân tích tình hình phát triển trong tương lai trong mối quan hệ với tình hình
thị trường hiện tại.Cần phân tích những nội dung sau:
. Xu hướng phát triển của ngành
. Tốc độ tăng trưởng trong quá khứ,hiện tại và dự báo tương lai của ngành
. Sự phát triển của các doanh nghiệp lớn và các doanh nghiệp có cùng quy mô
trong ngành
. Các vấn đề liên quan đến cải tiến kỹ thuật
. Sảm phẩm và khả năng cạnh tranh của nó trong thị trường trong và ngoài nước
. Những thay đổi về điều kiện lao động
.Chính sách của chính phủ ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp
. Vị thế hiện tại của doanh nghiệp trong ngành
. Phương pháp sản xuất,công nghệ,nhãn hiệu thương mại của doanh nghiệp lập
dự án

+ Tổng hợp thông tin
cán bộ tín dụng cần tổng hợp những thông tin sau:
. Sự chuyển đổi trong ngành.Sự thay đổi về số lượng,giá cả trong cung cầu sảm
phẩm.Tình hình các doanh nghiệp có thị phần lớn nhất trong ngành đó có bao gồm
những tiến bộ kỹ thuật và các sảm phẩm có tính cạnh tranh
. Vị trí trong ngành.Vị trí mỗi sảm phẩm trên thị trường,doanh số từng mặt hàng
trong ngành,sự tin tưởng của khách hàng
+ Nghiên cứu về khả năng cạnh tranh của dự án
Để đánh giá mức độ cạnh tranh của dự án,cán bộ tín dụng cần phải tìm hiểu xu
hướng cạnh tranh,mức độ cạnh tranh cũng như các đối thủ cạnh tranh chủ yếu trên thị
trường.Cạnh tranh có thể chia làm hai loại ,đó là cạnh tranh trực tiếp và cạnh tranh gián
tiếp
. Phân tích khả năng Cạnh tranh trực tiếp là xem xét,đánh giá,so sánh loại sảm
phẩm của dự án với các sảm phẩm hiện có trên thị trường về các phương diện:quy
cách,chất lượng,giá cả,bao bì,quản lý,phương thức cung cấp,điều kiện thanh toán... để
đưa ra ưu thế của sảm phẩm đó
. Phân tích về khả năng cạnh tranh gián tiếp là đánh giá,so sánh uy tín,kinh
nghiệm...của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh trên thị trường.Uy tín,kinh nghiệm
cũng như khả năng nắm bắt thông tin chính xác,nhanh nhậy,mức độ linh hoạt trong sản
xuất kinh doanh có ý nghĩa rất lớn trong cạnh tranh.Do đó cần phải tìm hiểu kỹ về khả
năng xuất hiện hiặc gia tăng cạnh tranh gián tiếp
*

Thẩm định ảnh hưởng của dự án tới môi trường
Hiện nay tiêu chuẩn về môi trường tại các nước phát triển được quy định rất khắt
khe,bắt buộc các nhà sản xuất phải bỏ ra một chi phí không nhỏ cho vấn đề ô nhiễm
môi trường.Trước tình hình đó,các doanh nghiệp cần giảm chi phí sản xuất bằng cách
chuyển những công nghệ lạc hậu,gây ra sự ô nhiễm sang các nước đang phát triển để
đầu tư. Do vậy khi thẩm định cần phải xem xét khả năng tác động đến môi trường của
dự án và phân tích các biện pháp xử lý chống ô nhiễm môi trường,trong đó phải tính

toán các chi phí cho lĩnh vực này.
Tình hình kinh tế,môi trường,xã hội được đề cập trong dự án bao gồm các vấn
đề sau:
- Điều kiện và địa lý tự nhiên (địa hình,khí hậu,địa chất...) có liên quan đến việc
chọn,thực hiện và phát huy hiệu quả của dự án sau này
- Điều kiện dân số và lao động có liênquan đến nhu cầu và khuynh hướng tiêu thụ
sảm phẩm,đến ngồn lao động cung cấp cho dự án
- Tình hình chính trị,chính sách có ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư
- Tình hình phát triển kinh tế xã hội đất nước,địa phương,tình hình sản xuất kinh
doanh của ngành,địa phương (tốc độ tăng trưởng GDP,tỷ lệ đầu tư với GDP,quan hệ
giữa tích lũy và tiêu dùng,GDP/đầu người,tỷ suất lợi nhuận kinh doanh...) có ảnh hưởng
tới quá trình thực hiện và phát huy hiệu quả của dự án
- Tình hình ngoại hối ( cán cân thanh toán quốc tế,dự trữ ngoại tệ,nợ nước ngoài và
tình hình thanh toán nợ...) đặc biệt đối với các dự ân phải nhập khẩu nguyên liệu,trang
thiết bị
* Thẩm định về mặt tài chính của dự án đầu tư
Yếu tố quyết định trực tiếp đến việc lựa chọn dự án đầu tư đó là lợi nhuận của
dự án.Cho nên khi quyết định đầu tư,các doanh nghiệp và ngân hàng thường hay sử
dụng phương pháp phân tích tài chính để đánh giá tính khả thi của dự án.Thẩm định tài
chính dự án đầu tư là việc rà soát,đánh giá một cách khoa học và toàn diện về mọi khía
cạnh tài chính,kinh tế, kỹ thuật của dự án.Từ những kết quả thẩm định,đánh giá hiệu
quả tài chính của dự án để đi đến kết luận có thể tài trợ hay không tài trợ cho dự án.Đặc
biệt đối với các dự án phải mang lại hiệu quả tài chính trực tiếp mới được tài trợ bằng
nguồn vốn tín dụng ưu đãi.Do đó khâu thẩm định tài chính dự án đầu tư là một công
việc cần thiết và rất quan trọng.Các nội dung chính ta cần phân tích:
-Xác định tổng vốn đầu tư và tiến độ bỏ vốn
Tùy thuộc quy mô dự án ,mức độ hiện đại của dự án để xem xét sự hợp lý về
vốn đầu tư và các nguồn tài trợ cũng như các phương thức tài trợ của mỗi dự án.Sự hợp
lý này được thể hiện ở tổng vốn đầu tư,cơ cấu vốn đầu tư và cả thời gian thực hiện dự
án.Tổng đầu tư là số tiền cần thiết phải bỏ ra để trang trải các chi phí của dự án từ giai

đoạn chuẩn bị đầu tư cho đến khi dự án đi vào vận hành.Tổng vốn đầu tư bao gồm các
khoản mục sau:vốn đầu tư vào tài sản cố định,vốn đầu tư vào tài sản lưu động,vốn dự
phòng...
. Vốn đầu tư vào tài sản cố định là vốn dùng để mua sắm,cải tại,mở rộng tài sản
cố định
. Vốn đầu tư vào tài sản lưu động là vốn đầu tư nhằm hình thành các tài sản lưu
động cần thiết để thực hiện dự án
. Vốn dự phòng là vốn dùng để đối phó với những trường hợp biến động giá cả
trên thị trường gây ra rủi ro cho thu nhập của dự án (vốn này thường chiếm khoảng 5%-
10% tổng vốn đầu tư)
Trên cơ sở tổng vốn đầu tư thì cần xem cách thức huy động vốn: vốn chủ sở
hữu và vốn vay là bao nhiêu.Ngân hàng cần kiểm tra mức vốn cần thiết đúng với từng
khoản mục chi phí.Khối lượng xây lắp,số lượng,chủng loại vật liệu cần mua sắm phù
hợp với nhu cầu thực tế.
Ngoài ra cán bộ tín dụng cần kiểm tra tiến độ bỏ vốn của doanh nghiệp có phù
hợp với độ dài thời gian thực hiện dự án không, bởi điều này ảnh hưởng đến hiệu quả
và khả năng trả nợ của dự án.Cán bộ thẩm định phải xem xét, đánh gía về tiến độ thực
hiện dự án và nhu cầu cho từng giai đoạn,khả năng đáp ứng nhu cầu vốn trong từng giai
đoạn thực hiện dự án để đảm bảo tiến độ thi công.
-Kiểm tra về cơ cấu vốn,cơ cấu nguồn vốn đầu tư và sự đảm bảo của các nguồn
vốn
Các dự án được đầu tư bằng nhiều nguồn vốn khác nhau như : vốn tự có của chủ
đầu tư,vốn ngân sách,vốn đi vay,vốn liên doanh liên kết,vốn cổ phần và các nguồn vốn
khác.Do đó cán bộ tín dụng khi thẩm định chỉ tiêu này cần chỉ rõ những hình thức huy
động vốn vào dự án,để đi sâu phân tích tìm hiểu khả năng ,hiện thực của các nguồn vốn
đó.Xem xét tỷ lệ tương quan hợp lý giữa các nguồn vốn.Vốn đi vay quá lớn doanh
nghiệp sẽ gặp khó khăn về tài chính khi trả nợ.Vốn đi vay hợp lý sẽ tạo ra đòn bảy tài
chính giúp doanh nghiệp tạo lợi nhuận tốt hơn do tích kiệm được thuế
+Thông thường một dự án có tính thuyết phục cao khi chủ đầu tư có ít nhất 50%
vốn tự có tham gia vào dự án,còn đối với các ngân hàng thương mại chỉ cần đầu tư số

vốn còn lại sau khi chủ dự án đã huy động hết nguồn vốn của họ.Có như vậy thì trách
nhiệm chủ dự án trong việc sử dụng vốn mới được nâng cao và rủi ro trong đầu tư mới
được hạn chế
+Cần quan tâm và xử lý tới các nguồn vốn đầu tư :
. Đối với vốn tự có của doanh nghiệp: Cần kiểm tra phân tích tình hình tài chính
và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp để xác định số vốn cần bổ xung của doanh
nghiệp có thể giành để đầu tư cho dự án hiện tại cũng như trong thời gian thực hiẹn dự
án sau khi đã trích ra để trang trải các hoạt động cần thiết khác
. Vốn trợ cấp của ngân sách: Đối với các dự án được ngân sách tài trợ một phần
vốn, cần xem xét các cam kết bảo đảm của các cấp có thẩm quyền đối với nguồn ngân
sách
.Vốn vay các ngân hàng khác: cần xem xét độ tin cậy về khả năng cho vay của
các ngân hàng đã cam kết cho vay
. Đối với các doanh nghiệp vay vốn nước ngoài theo hình thức vay tự trả: cần
xem xét kỹ việc chấp hành đúng quy định của nhà nước về vay vốn nước ngoài của
doanh nghiệp.Cần có sự xem xét tư cách pháp nhân,khả năng tài chính của người cho
vay,tổ chức môi giới.Ngoài ra cần xem xét mức độ hợp lý về lãi suất,thời hạn vay và trả
nợ,kiểm tra số lãi dự án phải gánh chịu trong thời kỳ xây dựng
. Đối với dự án đa nguồn vốn:Liên doanh,liên kết,vay,cấp phát,tự có....thì việc
thẩm định có thể kiểm tra mức độ đảm bảo,sự hợp lý của từng nguồn vốn trong tổng
mức đầu tư,thứ tự thực hiện huy động vốn
- Xác định chi phí, doanh thu,lợi nhuận hàng năm của dự án,từ đó xác định dòng
tiền của dự án
Cần xác định giá thành dự kiến của từng loại sảm phẩm,đánh giá các khoản mục
chi phí tạo nên giá thành sảm phẩm thấp hay cao,có hợp lý không?
Những chi phí liên quan trực tiếp đến dự án thường bao gồm : Chi phí nguyên
vật liệu,chi phí thuê máy móc thiết bị,chi phí lao động...Trong quá trình thẩm định chi
phí của dự án,cán bộ thẩm định cần kiểm tra cách tính và tỷ lệ khấu hao phân bổ,tỷ lệ
khấu hao từ giá trị đầu tư trong giá thành sảm phẩm phù hợp với các quy định và hướng
dẫn của nhà nước.Kiểm tra chi phí công nhân trên cơ sở số lượng nhân công cần thiết

cho một đơn vị sảm phẩm trong số lượng nhân công vận hành dự án.Kiểm tra việc tính
toán,phân bổ chi phí về lãi vay ngân hàng.Đối với các loại thuế của nhà nước được