Dân tộc Xinh Mun, dân tộc Si La, Dân tộc Chu Ru

Dân tộc Xinh Mun


Tên dân tộc: Xinh Mun (Puộc, Pụa).

Dân số: 18.018 người (năm 1999).

Ðịa bàn cư trú: Vùng biên giới Việt Lào thuộc Sơn La, Lai Châu.

Phong tục tập quán:

Ở nhà sàn, mái hình mai rùa, có hai thang lên xuống ở hai đầu hồi. Thờ cúng tổ tiên và tổ
chức cúng lễ ma bản, cúng mường. Họ có tập quán ăn trầu, nhuộm răng đen, uống rượu
cần. Hôn nhân nhà trai phải lo. Sau lễ dạm, lễ hỏi là đến lễ đi ở rể. Khi đã có vài ba con
thì nhà trai mới tổ chức đón dâu, lấy chung một tên khác do cậu hoặc thầy cúng đặt. Con
theo họ cha. Khi người bố chết, con trai cả giữ vai trò quan trọng. Không có tục cải táng
hay tảo mộ.

Ngôn ngữ:

Ngôn ngữ thuộc nhóm Môn - Khmer.

Văn hoá:

Họ có nhiều nghi lễ và kiêng cữ, có lễ cúng mường hàng năm là lễ chung.

Trang phục:

Trang phục như người Thái, Lào.

Kinh tế:Làm nương rẫy, hái lượm, săn bắn và chăn nuôi, một số nơi làm lúa nước. Nghề

đan lát khá phát triển, đồ đan đẹp và bền. Mua bán theo chế độ đổi hàng.









Dân tộc Si La

Tên gọi khác

Cú Dé Xử, Khà Pé

Nhóm ngôn ngữ

Tạng - Miến

Dân số

600 người.

Cư* trú

Sống ở ba bản Seo Hay, Sì Thâu Chải, Nậm Xin thuộc huyện M*ường tè, tỉnh Lai Châu.

Đặc điểm kinh tế
Người Si La sống bằng nghề trồng lúa n*ương, ngô. Từ mấy chục năm nay đồng bào làm

thêm ruộng nước. Tuy sản xuất đóng vai trò chính như*ng săn bắn và hái l*ượm vẫn có ý
nghĩa đối với đời sống của đồng bào. Đời sống của người Si La hiện còn thấp kém. Giao
thông cách trở, cái ăn, cái mặc đều chư*a đủ, nạn hữu sinh vô dư*ỡng, tập tục lạc hậu,
bệnh tật (phổ biến là b*ướu cổ, sốt rét...)

Tổ chức cộng đồng
Người Si La có nhiều dòng họ. Các dòng họ đều kiêng ăn thịt mèo. Quan hệ trong họ
khăng khít, chặt chẽ. Tr*ưởng họ là người đàn ông cao tuổi nhất, có vai trò quan trọng
đối với các thành viên và có trách nhiệm tổ chức sinh hoạt chung của họ mình, đặc biệt là
việc thờ cúng. Trong xã hội, ngoài tr*ưởng họ, người Si La rất coi trọng các thầy mo.

Hôn nhân gia đình
Trong hôn nhân, phong tục Si La có đặc điểm là làm lễ cư*ới hai lần, lần thứ hai sau lần
tr*ước khoảng một năm. Nhà trai phải có khoản tiền cư*ới trao cho nhà gái mới đ*ược
đón dâu về nhà mình.

Tục lệ ma chay
Theo phong tục Si La, bãi mộ nằm phía d*ưới khu c*ư trú của dân bản, trong đó mộ
những người cùng họ đ*ược quây quần bên nhau. Người Si La dựng nhà mồ xong mới
đào huyệt bên trong. Quan tài gỗ độc mộc. Đặc biệt, khi có người chết, đồng bào tổ chức
vui chơi, ca hát, không có tiếng khóc. Tuy không tảo mộ, cải táng như*ng người Si La có
tục con cái để tang cha mẹ 3 năm.

Nhà cửa
Người Si La ở nhà trệt, có bếp lửa đặt giữa nhà.

Trang phục
+ Trang phục nam
Ngày nay, đa số người Si La để răng trắng, nh*ưng theo tục cũ thì đàn ông nhuộm răng
đỏ, đàn bà nhuộm răng đen.

+ Trang phục nữ
Phụ nữ ăn vận khá độc đáo, đặt biệt là mảng ngực áo bằng vải khác màu với áo, gắn đặc
xu bạc, xu nhôm. Khăn đội đầu của nữ cũng khác nhau theo lứa tuổi. Các cô thường đeo
chiếc túi bằng dây rừng, đ*ược trang trí những tơ chỉ đỏ sặc sỡ