Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với tại NH eximbank CN bạc liêu

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
..

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ TP. HCM
KHOA KẾ TỐN – TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP

NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI
NGÂN HÀNG EXIMBANK – CHI NHÁNH
BẠC LIÊU

Ngành:

KẾ TOÁN

Chuyên ngành: KẾ TOÁN – NGÂN HÀNG

Giảng viên hướng dẫn

:

Th.S Châu Văn Thưởng

Sinh viên thực hiện

:

Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411

Lớp: 10DKNH2

TP. Hồ Chí Minh, 2014


Khóa Luận Tốt Nghiệp

-i-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là đề tài nghiên cứu của tôi. Những kết quả và số liệu trong báo
cáo được thực hiện tại đơn vị ngân hàng EXIMBANK – CN Bạc Liêu, khơng sao chép
bất kỳ nguồn nào khác. Tơi hồn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trường về sự cam
đoan này.
TP. Hồ Chí Minh, Ngày 12 tháng 07 năm 2014
Sinh viên

Vũ Thị Nhâm

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- ii -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

LỜI CẢM ƠN
 

Được học tập tại trường ĐH Công Nghệ TP. HCM, đối với em khoảng thời gian
đó thực sự có ý nghĩa vô cùng lớn trong cuộc đời em. Bởi trong thời gian học tập tại
trường em đã được sống trong một khơng gian giáo dục nghiêm túc và tồn diện dưới
sự chỉ dẫn nhiệt tình và đầy nhiệt huyết của các thầy cơ. Em thấy mình được lớn lên cả
về kiến thức và những nhận thức về cuộc sống, nghề nghiệp mà em đã chọn. Tất cả
những kiến thức và nhận thức đó như một món q vơ giá không chỉ em mà tất cả các
bạn sinh viên đã may mắn được đón nhận. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới
tất cả các thầy, cô giáo đang cơng tác tại trường nói chung và các thầy, cơ giáo đã
giảng dạy em trong suốt q trình em học tập tại trường nói riêng.
Em xin cảm ơn chân thành tới Ban giám đốc NH EXIMBANK – CN Bạc Liêu và
các anh chị trong phịng tín dụng đã giúp đỡ em nhiệt tình trong quá trình thực tập tại
NH. Đặc biệt em xin cảm ơn thầy Th.S Châu Văn Thưởng đã tạo mọi điều kiện thuận
lợi để em có thể thực hiện tốt bài báo cáo tốt nghiệp này.
Mặc dù đã cố gắng rất nhiều song do thời gian thực tập ngắn, trình độ cịn hạn chế
nên khơng thể tránh khỏi những sai sót. Kính mong sự cảm thơng và đóng góp ý kiến
của thầy cơ và các anh chị trong phịng tín dụng để bài báo cáo được hồn thiện hơn.
Cuối cùng em xin kính chúc q thầy cơ sức khoẻ và hồn thành tốt sự nghiệp
trồng người. Kính chúc q NH ln phát đạt và ngày càng phát triển trong tương lai.
Tp. Hồ Chí Minh, Ngày 12 tháng 07 năm 2014
Sinh viên

Vũ Thị Nhâm

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- iii -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

NHẬN XÉT CỦA NGÂN HÀNG EXIMBANK – CHI NHÁNH
BẠC LIÊU
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
----------Họ và tên sinh viên: ...........................................................................................
MSSV: ..................................................................................................................
Khóa: ...................................................................................................................
1. Thời gian thực tập
...............................................................................................................
...............................................................................................................
2. Bộ phận thực tập
...............................................................................................................
...............................................................................................................
3. Tinh thần trách nhiệm với công việc và ý thức chấp hành kỷ luật
...............................................................................................................
...............................................................................................................
4. Kết quả thực tập theo đề tài
...............................................................................................................
...............................................................................................................

5. Nhận xét chung
...............................................................................................................
...............................................................................................................
...............................................................................................................
Bạc Liêu, Ngày

SVTH: Vũ Thị Nhâm

tháng

năm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- iv -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................
..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

TP. Hồ Chí Minh, Ngày

tháng

năm

Giảng viên hướng dẫn

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

-v-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
 

1

NH

Ngân hàng

2

NHTM

Ngân hàng thương mại

3

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

4

TMCP

Thương mại cổ phần

5

CN

Chi nhánh

6

KH

Khách hàng

7

DN

Doanh nghiệp

8

DNVVN

Doanh nghiệp vừa và nhỏ

9

TCKT

Tổ chức kinh tế

10

TCTD

Tổ chức tín dụng

11

SXKD

Sản xuất kinh doanh

12

TSĐB

Tài sản đảm bảo

13

DPRR

Dự phòng rủi ro

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- vi -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1:

Tình hình thu nhập tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.2:

Tình hình chi phí tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.3:

Tình hình lợi nhuận tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.4:

Tình hình tài sản tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.5:

Cơ cấu dư nợ theo đối tượng khách hàng tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.6:

Tình hình nguồn vốn tại NH Eximbank Bạc Liêu

Bảng 2.7:

Cơ cấu nguồn vốn huy động theo nguồn gốc tiền gửi

Bảng 2.8:

Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn tiền gửi

Bảng 2.9:

Cơ cấu doanh số cho vay theo kỳ hạn

Bảng 2.10: Cơ cấu doanh số cho vay theo ngành kinh doanh
Bảng 2.11: Cơ cấu doanh số cho vay theo phương thức đảm bảo
Bảng 2.12: Cơ cấu doanh số thu nợ theo kỳ hạn
Bảng 2.13: Cơ cấu doanh số thu nợ theo ngành kinh doanh
Bảng 2.14: Cơ cấu doanh số thu nợ theo phương thức đảm bảo
Bảng 2.15: Cơ cấu dư nợ cho vay theo kỳ hạn
Bảng 2.16: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo ngành kinh doanh
Bảng 2.17: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo phương pháp đảm bảo
Bảng 2.18: Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu của NH Eximbank Bạc Liêu
Bảng 2.19: Tỷ lệ nợ quá hạn
Bảng 2.20: Tỷ lệ nợ xấu
Bảng 2.21: Dự phòng cụ thể và dự phòng chung tại NH Eximbank Bạc Liêu
Bảng 2.22: Tỷ lệ trích lập DPRR tín dụng tại NH Eximbank Bạc Liêu
Bảng 2.23: Tỷ lệ nợ có TSĐB tại NH Eximbank Bạc Liêu
Bảng 2.24: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại
NH Eximbank Bạc Liêu

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- vii -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Hình 2.1:

Sơ đồ bộ máy tổ chức

Biểu đồ 2.1:

Tình hình lợi nhuận tại NH Eximbank Bạc Liêu

Biểu đồ 2.2:

Tình hình biến động của Tổng tài sản tại NH Eximbank Bạc Liêu

Biểu đồ 2.3:

Cơ cấu dư nợ theo đối tượng KH của NH Eximbank Bạc Liêu

Biểu đồ 2.4:

Tình hình biến động của tổng nguồn vốn tại NH Eximbank Bạc Liêu

Biểu đồ 2.5:

Cơ cấu nguồn vốn huy động theo kỳ hạn tiền gửi

Biểu đồ 2.6:

Cơ cấu tiền gửi có kỳ hạn

Biểu đồ 2.7:

Cơ cấu doanh số cho vay theo kỳ hạn

Biểu đồ 2.8:

Cơ cấu doanh số cho vay theo ngành kinh doanh

Biểu đồ 2.9:

Cơ cấu doanh số cho vay theo phương thức đảm bảo

Biểu đồ 2.10: Cơ cấu doanh số thu nợ theo kỳ hạn
Biểu đồ 2.11: Cơ cấu doanh số thu nợ theo ngành kinh doanh
Biểu đồ 2.12: Cơ cấu doanh số thu nợ theo phương thức đảm bảo
Biểu đồ 2.13: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo kỳ hạn
Biểu đồ 2.14: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo ngành kinh doanh
Biểu đồ 2.15: Cơ cấu dư nợ tín dụng theo phương thức đảm bảo
Biểu đồ 2.16: Sự tăng trưởng tỷ lệ nợ xấu ngành NH, hệ thống Eximbank và
Eximbank – CN Bạc Liêu

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- viii -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN ............................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................................. ii
NHẬN XÉT CỦA NH EXIMBANK – CN BẠC LIÊU ............................................... iii
NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN ........................................................ iv
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................................ v
DANH SÁCH CÁC BẢNG BIỂU ................................................................................ vi
DANH SÁCH CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ....................................................................... vii
MỤC LỤC .................................................................................................................. viii
LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 1
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN ................................................................................. 3
1.1

Các vấn đề chung về tín dụng ............................................................................. 3

1.1.1 Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng ........................................................ 3
1.1.2 Phân loại tín dụng .............................................................................................. 4
1.1.3 Vai trị của tín dụng ........................................................................................... 6
1.1.4 Nguyên tắc tín dụng ........................................................................................... 7
1.1.5 Điều kiện được cấp tín dụng .............................................................................. 7
1.1.6 Hồ sơ vay vốn đối với DNVVN ........................................................................ 8
1.1.7 Quy trình tín dụng .............................................................................................. 8
1.2

Các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động tín dụng ......................................... 10

1.2.1 Doanh số cho vay ............................................................................................. 10
1.2.2 Doanh số thu nợ ............................................................................................... 10
1.2.3 Dư nợ tín dụng ................................................................................................. 10
1.2.4 Rủi ro tín dụng ................................................................................................. 10
1.2.4.1

Khái niệm .................................................................................................. 10

1.2.4.2

Những chỉ tiêu chủ yếu đánh giá mức độ rủi ro tín dụng ......................... 11
Nợ quá hạn và nợ xấu.................................................................................. 11

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- ix -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Tỷ lệ nợ quá hạn .......................................................................................... 12
Tỷ lệ nợ xấu ................................................................................................. 13
Mức trích lập DPRR tín dụng ...................................................................... 13
Chỉ tiêu về đảm bảo tiền vay ....................................................................... 14
1.3

Các chỉ tiêu phản ánh chất lượng hoạt động tín dụng .................................... 14

1.3.1 Dư nợ/Tổng dư nợ ........................................................................................... 14
1.3.2 Hiệu suất sử dụng vốn ..................................................................................... 15
1.3.3 Hệ số thu nợ ..................................................................................................... 15

1.3.4 Vòng quay vốn tín dụng .................................................................................. 15
1.4

Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng ............................................ 15

1.4.1 Các yếu tố từ ngân hàng .................................................................................. 15
1.4.2 Các yếu tố từ khách hàng ................................................................................. 17
1.4.3 Các yếu tố từ môi trường ................................................................................. 18
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DNVVN TẠI NH EXIMBANK – CHI NHÁNH BẠC LIÊU .................................. 20
2.1

Giới thiệu chung về NH Eximbank – CN Bạc Liêu ........................................ 20

2.1.1 Sơ lược về NH Eximbank Bạc Liêu ................................................................ 20
2.1.2 Cơ cấu bộ máy tổ chức .................................................................................... 21
2.1.3 Tình hình hoạt động kinh doanh ...................................................................... 22
2.1.3.1

Thu nhập .................................................................................................... 22

2.1.3.2

Chi phí ....................................................................................................... 23

2.1.3.3

Lợi nhuận .................................................................................................. 25

2.1.4 Định hướng phát triển của Eximbank Bạc Liêu trong những năm tới ............ 27

2.1.4.1

Về cho vay ................................................................................................. 27

2.1.4.2

Về huy động vốn ....................................................................................... 27

2.1.4.3

Tăng thu dịch vụ ........................................................................................ 28

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp
2.2

-x-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Thực trạng hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH Eximbank – Chi
nhánh Bạc Liêu ................................................................................................... 29

2.2.1 Phân tích chung ................................................................................................ 29
2.2.1.1

Cơ cấu tài sản ............................................................................................ 29

2.2.1.2

Cơ cấu nguồn vốn ..................................................................................... 32
Cơ cấu huy động vốn phân theo nguồn gốc tiền gửi ................................... 34
Cơ cấu huy động vốn phân theo kỳ hạn tiền gửi ......................................... 35

2.2.2 Tình hình hoạt động tín dụng tại NH Eximbank Bạc Liêu .............................. 37
2.2.2.1

Doanh số cho vay đối với DNVVN .......................................................... 37
Doanh số cho vay theo kỳ hạn vay .............................................................. 37
Doanh số cho vay theo ngành kinh doanh .................................................. 39
Doanh số cho vay theo phương thức đảm bảo ............................................ 41

2.2.2.2

Doanh số thu nợ đối với DNVVN............................................................. 42
Doanh số thu nợ theo kỳ hạn vay ................................................................ 42
Doanh số thu nợ theo ngành kinh doanh .................................................... 44
Doanh số thu nợ theo phương thức đảm bảo .............................................. 45

2.2.2.3

Dư nợ tín dụng đối với DNVVN ............................................................... 46
Dư nợ tín dụng theo kỳ hạn ......................................................................... 46
Dư nợ tín dụng theo ngành kinh doanh ....................................................... 47
Dư nợ tín dụng theo phương thức đảm bảo ................................................ 49

2.2.2.4

Rủi ro tín dụng .......................................................................................... 49
Nợ quá hạn và nợ xấu.................................................................................. 49
Tỷ lệ nợ quá hạn .......................................................................................... 52
Tỷ lệ nợ xấu ................................................................................................. 53
Mức trích lập dự phịng rủi ro tín dụng ...................................................... 54
Tỷ lệ nợ có đảm bảo .................................................................................... 55

2.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH
Eximbank – CN Bạc Liêu ................................................................................ 56
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Khóa Luận Tốt Nghiệp

- xi -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

2.2.3.1

Dư nợ/Tổng dư nợ ..................................................................................... 56

2.2.3.2

Hiệu suất sử dụng vốn ............................................................................... 57

2.2.3.3

Hệ số thu nợ .............................................................................................. 57

2.2.3.4

Vịng quay vốn tín dụng ............................................................................ 58

2.2.4 Đánh giá thực trạng hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH Eximbank Bạc
Liêu ................................................................................................................ 58
2.2.4.1

Những mặt làm được ................................................................................. 58

2.2.4.2

Những mặt chưa làm được ........................................................................ 59

2.2.4.3

Nguyên nhân ............................................................................................. 60

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
DNVVN TẠI NH EXIMBANK – CN BẠC LIÊU ................................................... 62
3.1

Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH
Eximbank Bạc Liêu ............................................................................................ 62

3.1.1 Xây dựng hệ thống phân loại khách hàng ....................................................... 62

3.1.2 Tiếp tục đẩy mạnh việc xử lý nợ quá hạn và có biện pháp thu hồi những khoản
nợ cũ................................................................................................................. 62
3.1.3 Thực hiện bảo hiểm tín dụng ........................................................................... 63
3.1.4 Tăng vốn .......................................................................................................... 64
3.1.5 Xây dựng chính sách KH nhằm phân tán rủi ro .............................................. 64
3.1.6 Hồn thiện quy trình thẩm định tín dụng ......................................................... 65
3.1.7 Khơng ngừng nâng cao trình độ, năng lực chun mơn cho Cán bộ tín dụng 66
3.1.8 Thành lập phịng thơng tin tín dụng ................................................................. 67
3.1.9 Thực hiện chun mơn hóa .............................................................................. 67
3.2

Một số kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng đối với DNVVN ........... 68

3.3

Kết luận ............................................................................................................... 68

TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................................ 70

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-1-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

LỜI MỞ ĐẦU

Hệ thống NHTM được coi là “huyết mạch” của nền kinh tế, đóng vai trị quan trọng
trong hệ thống trung gian tín dụng. Nó là cầu nối giữa cung và cầu vốn trong xã hội, khơi
nguồn vốn từ những người có vốn nhàn rỗi sang những người có nhu cầu sử dụng vốn để
sinh lợi; Đảm bảo được sự vận động liên tục của guồng máy kinh tế xã hội, thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế vì đáp ứng được nhu cầu vốn để duy trì liên tục quá trình tái sản xuất xã hội;
Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn nhờ tận dụng nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi vào quá trình cho
vay sinh lời. Bởi vậy, hoạt động NH cần phải ln thơng suốt, hiệu quả và an tồn để duy trì
sự vận hành trơi chảy các hoạt động trong nền kinh tế, góp phần thúc đẩy kinh tế phát triển.
Hoạt động của NH là hoạt động kinh doanh tiền tệ và cung cấp dịch vụ với nội dung
thường xuyên là nhận tiền gửi và sử dụng số tiền này để cấp tín dụng, cung ứng các dịch vụ
thanh tốn. Trong đó, hoạt động tín dụng là hoạt động cơ bản tạo ra giá trị của các tổ chức
tín dụng nói chung và của NH nói riêng. Đây là nghiệp vụ mang lại nguồn thu nhập lớn nhất
cho NH, chiếm tới 80-90% tổng thu nhập của mỗi NH. Tuy nhiên, cùng với việc đem lại
nguồn thu nhập thì đây cũng là hoạt động đem lại rủi ro lớn nhất - rủi ro tín dụng cho các
NH hiện nay, nếu nghiêm trọng có thể dẫn tới phá sản và khủng hoảng tồn hệ thống, bởi lẽ
các NH hiện nay khơng phải hoạt động riêng lẻ mà ln có sự gắn kết với nhau. Đứng trước
những rủi ro, thách thức và sự cạnh tranh vơ cùng khốc liệt, địi hỏi các NH ngày càng nâng
cao hơn nữa năng lực cạnh tranh của mình, đặc biệt là nâng cao chất lượng tín dụng, giảm
thiểu rủi ro cho đơn vị.
Việt Nam đang trong quá trình thực hiện Cơng nghiệp hóa – Hiện đại hóa nền kinh tế
nên việc phát triển mạnh các hoạt động sản xuất kinh doanh là việc vô cùng cần thiết. Mà
hầu hết các doanh nghiệp đều gặp khó khăn về tài chính, đặc biệt là các DNVVN. Với quy
mơ nhỏ và vừa của mình, các DNVVN hết sức lo ngại khi đứng trước bối cảnh kinh tế hiện
nay. Làm thế nào để trang bị cho mình nguồn lực tài chính vững chắc để vượt qua thời kỳ
này để tiếp tục phát triển? Đây là lúc NH phát huy hết vai trị của mình. Các NH cần tạo điều
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411

Luận Văn Tốt Nghiệp

-2-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

kiện thuận lợi nhất giúp các DNVVN, vì lợi ích của chính NH và vì sự tăng trưởng kinh tế
của nước nhà. Do đó phát triển tín dụng là hết sức cần thiết.
Chính vì vậy, vấn đề hiệu quả tín dụng đối với DNVVN đang là một vấn đề được mọi
người trong và ngoài ngành quan tâm, giải quyết. Và đây cũng đang là đề tài của nhiều cuộc
trao đổi, thảo luận tại các hội thảo, diễn đàn nghiên cứu. Vì thế việc phân tích để tìm ra
những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tín dụng đối với DNVVN là cần thiết và quan
trọng. Nhận thức được vấn đề trên, với những kiến thức đã được học tập, nghiên cứu tại
trường và sau một thời gian thực tập tại NH TMCP Xuất Nhập Khẩu Việt Nam – CN Bạc
Liêu nên em đã chọn đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với doanh nghiệp
vừa và nhỏ tại NH EXIMBANK - CN Bạc Liêu”.
Kết cấu nội dung gồm :
Chương 1: Cơ sở lý luận
Chương 2: Phân tích thực trạng hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH Eximbank –
CN Bạc Liêu
Chương 3: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động tín dụng đối với DNVVN tại NH
Eximbank – CN Bạc Liêu

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411

Luận Văn Tốt Nghiệp

-3-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1.1 Các vấn đề chung về tín dụng
1.1.1 Khái niệm tín dụng và tín dụng ngân hàng
Tín dụng: Là một giao dịch về tài sản (tiền hoặc hàng hóa) giữa bên cho vay và đi vay.
Trong đó bên cho vay chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử dụng trong một thời gian nhất
định theo thỏa thuận và bên đi vay có trách nhiệm hồn trả vơ điều kiện vốn gốc và lãi cho
bên cho vay khi đến hạn.
Từ khái niệm trên ta có thể hiểu, tín dụng là quan hệ vay mượn giữa hai bên, một bên
có nguồn vốn nhàn rỗi và một bên có nhu cầu về vốn dựa trên chữ “tín” - lịng tin. Nhưng
quan hệ vay mượn này chỉ mang tính chất tạm thời và ln kèm theo một khoản phí gọi là
lãi vay.
Theo luật số 47/2010/QH12 của Quốc hội: Luật các tổ chức tín dụng, Khoản 14, Điều
4 có quy định: “ Cấp tín dụng là viện thỏa thuận để tổ chức, cá nhân sử dụng một khoản tiền
hoặc cam kết cho phép sử dụng một khoản tiền theo nguyên tắc có hoàn trả bằng nghiệp vụ
cho vay, chiết khấu, cho thuê tài chính, bao thanh tốn, bảo lãnh NH và các nghiệp vụ cấp
tín dụng khác”.
Tín dụng ngân hàng: Trong các hình thức tín dụng, tín dụng NH đóng vai trị vô cùng
quan trọng. Đối với doanh nghiệp, các cá nhân trong nền kinh tế, tín dụng NH cung cấp
nguồn vốn đáng kể cho hoạt động sản xuất kinh doanh, hoạt động đầu tư. Đối với bản thân
NH, đây là hoạt động chính tạo ra thu nhập. Có thể nói, tín dụng NH ngày nay đóng vai trị
then chốt và trở thành yếu tố không thể thiếu đối với thế giới nói chung và Việt Nam nói
riêng.
Tín dụng NH là quan hệ vay mượn theo ngun tắc có hồn trả cả gốc và lãi trong một
thời gian nhất định giữa NH và các đơn vị kinh tế, các tổ chức xã hội và dân cư.

Trong hoạt động tín dụng, các NH vừa đóng vai trị là người cho vay vừa đóng vai trò
là người đi vay.
Với tư cách là người đi vay, NH huy động tiền gửi của các doanh nghiệp, cá nhân bằng
sản phẩm khác nhau như tiền gửi thanh tốn, tiền gửi tiết kiệm, tiền gửi có kỳ hạn,…Hoặc
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-4-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

NH có thể huy động bằng hình thức khác như phát hành giấy tờ có giá, vay trên thị trường
tiền tệ,…
Với tư cách là bên cho vay, NH sử dụng nguồn vốn huy động được cho các doanh
nghiệp, cá nhân có nhu cầu vay vốn thơng qua nghiệp vụ cấp tín dụng.
Trong giới hạn của đề tài này, ta chỉ xét hoạt động tín dụng của NH với vai trị là bên
cho vay, chủ yếu là hoạt động cho vay khách hàng.
1.1.2 Phân loại tín dụng
Tín dụng ngân hàng (gọi tắt là tín dụng) có thể chia thành nhiều loại khác nhau tùy
theo các tiêu thức phân loại khác nhau.
Dựa vào mục đích của tín dụng:
 Tín dụng sản xuất và lưu thơng: Là loại hình cho vay mà KH sử dụng vốn vay
chuyên để sản xuất ra sản phẩm và kinh doanh hàng hóa, dịch vụ.
 Tín dụng tiêu dùng: Là loại cho vay mà KH sử dụng vốn vay chuyên để phục vụ
cho nhu cầu sinh hoạt cá nhân.
Dựa vào thời hạn tín dụng:

 Cho vay ngắn hạn: Là cho KH vay với thời hạn dưới 12 tháng. NH cho vay ngắn
hạn nhằm tài trợ cho nhu cầu vốn lưu động của DN, nhu cầu tiêu dùng của KH cá nhân,…
 Cho vay trung và dài hạn: Thời hạn cho vay trên 12 tháng. NH cho vay trung và dài
hạn nhằm tài trợ nhu cầu vốn cố định cho DN, tài trợ các dự án đầu tư và cho vay tiêu dùng
cá nhân vào nhu cầu nhà ở, phương tiện đi lại.
Dựa vào mức độ tín nhiệm:
 Cho vay có TSĐB: NH cho KH vay với điều kiện KH phải có tài sản làm đảm bảo
dưới các hình thức cầm cố, thế chấp hoặc có sự bảo lãnh của bên thứ ba.
 Cho vay khơng có TSĐB: NH cho vay trên cơ sở KH khơng có bất kỳ loại tài sản
nào làm đảm bảo, chỉ căn cứ vào mức độ tín nhiệm của NH đối với KH hoặc chỉ đạo của cấp
có thẩm quyền để cho vay.
Dựa vào phương thức cho vay:
 Cho vay theo món (cho vay từng lần): Là hình thức cấp tín dụng của NHTM
mà theo đó, KH phải làm bộ hồ sơ vay cho một lần nhất định với mức tín dụng KH và NH
thỏa thuận. Phương thức cho vay từng lần được áp dụng khi cho vay để bổ sung nhu cầu vốn
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-5-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

lưu động thiếu hụt trong sản xuất, đối với những KH sản xuất kinh doanh không ổn định,
nhu cầu vay trả không thường xuyên, có nhu cầu đề nghị vay vốn từng lần hoặc những KH
khơng có tín nhiệm cao đối với NH trong quan hệ tín dụng mà NH nhận thấy cần phải áp
dụng cho vay từng lần để giám sát, kiểm tra, quản lý việc sử dụng vốn vay chặt chẽ, an toàn.

Theo phương thức cho vay này, nợ gốc và lãi thu cùng một thời điểm.
Lãi tiền vay = Số tiền vay * Thời hạn vay *Lãi suất vay
 Cho vay theo hạn mức tín dụng (cho vay luân chuyển): là hình thức cấp tín dụng của
NHTM mà theo đó, KH chỉ làm một bộ hồ sơ để vay trong một kỳ hạn nhất định với mức tín
dụng mà KH và NH đã thỏa thuận. Áp dụng cho những doanh nghiệp có nhu cầu bổ sung
vốn thường xuyên, đều đặn, vịng quay vốn nhanh và được NH tín nhiệm.
Cách xác định nhu cầu vốn lưu động năm kế hoạch (KH):
Nhu cầu vốn lưu động=

 

 

 

í    á   ă  
ị

 

         đ 

   

 

Đ  ă  

  ă  

Trong đó:
Tổng chi phí dự tốn năm KH = Tổng chi phí dự tốn – Chi phí phi sản xuất
Vịng quay vốn lưu động =

 

 

à          đ 

  ì

 
 

â  

Cách xác định HMTD
HMTD = Nhu cầu vốn lưu động năm KH – Vốn lưu động ròng – Các khoản vay
ngắn hạn khác – Các khoản vay các nhân và tổ chức kinh tế khác
Trong đó:
Vốn lưu động rịng = Giá trị tài sản ngắn hạn – Nợ ngắn hạn
 Cho vay theo định mức thấu chi: Là hình thức cấp tín dụng của NH cho KH bằng
cách cho phép KH chi vượt một số tiền nhất định trong tài khoản tiền gửi thanh toán của
KH, đáp ứng nhu cầu cần tiền nóng của KH, vì vậy lãi suất thường cao và tính theo ngày.
Dựa vào phương thức hồn trả:
 Cho vay hoàn trả một lần: Vốn vay và tiền lãi được trả một lần khi đáo hạn.
Tiền lãi cho vay = Số tiền vay * Lãi suất * Thời hạn vay
Số tiền phải trả khi đáo hạn = Số tiền vay + Tiền lãi
 Cho vay hồn trả góp: Vốn vay được hồn trả nhiều kỳ, được góp lại khi nào đủ nợ

gốc và lãi thì hợp đồng tín dụng được kết thúc.
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-6-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Hiện vay thế chấp có hai phương thức tính lãi và trả nợ vay được áp dụng phổ biến là:
 Trả góp theo dư nợ giảm dần (nghĩa là hàng tháng(quý,năm) trả một phần gốc cố định
và lãi suất giảm dần)
Tiền gốc hàng tháng(quý,năm) = Số tiền vay/ số tháng(quý,năm) vay
Tiền lãi tháng(quý,năm) đầu = Số tiền vay * lãi suất vay (Ví dụ, lãi suất vay
13%/năm với số tiền 100 triệu thì 100.000.000*13%/12)
Tiền lãi các tháng(quý,năm) tiếp theo = Số tiền gốc cịn lại * lãi suất vay
 Hoặc trả góp đều, lãi tính trên dư nợ giảm dần hàng tháng(quý,năm).
Số tiền trả đều cuối mỗi kỳ hạn =
(Với

A: Số tiền vay

r: Lãi suất

 

n: Thời hạn vay)

Cụ thể, hàng tháng KH phải trả cho NH một khoản tiền như nhau bao gồm một phần
gốc và lãi (trong đó, tiền gốc và lãi hàng tháng đều có thay đổi). Lãi được tính trên số tiền
mà KH thực sự còn nợ NH.
 Cho vay hoàn trả theo yêu cầu: Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng khơng có kỳ hạn,
tùy thuộc vào khả năng tài chính của bên đi vay mà vốn vay được trả vào bất cứ lúc nào tùy
theo yêu cầu của bên đi vay và bên cho vay.
1.1.3 Vai trò của tín dụng
Tín dụng đóng vai trị như một kênh dẫn vốn giữa người thừa vốn và thiếu vốn, đáp
ứng nhu cầu vốn của các cá nhân, DN trong nền kinh tế. Từ đó, tín dụng thúc đẩy q trình
sản xuất và lưu thơng hàng hóa, giúp nền kinh tế hoạt động một cách hiệu quả.
Tín dụng góp phần thúc đẩy quá trình sử dụng vốn diễn ra hiệu quả. Khi KH vay vốn
của NH, một trong những điều kiện cần thiết là phải trả vốn và lãi đúng thời hạn. Điều này
buộc họ phải tìm ra các giải pháp để sử dụng hiệu quả nhất nguồn vốn vay của mình.
Ngồi ra, tín dụng cịn là phương tiện nối liền kinh tế giữa các quốc gia, nó mang lại
một lượng vốn dự trữ ngoại hối quan trọng cho nền kinh tế, góp phần mở rộng và phát triển
quan hệ kinh tế đối ngoại. Như chúng ta đã biết, một nền kinh tế mở tất yếu phải có mối
quan hệ với các nước trên thế giới. Việc giao lưu, hợp tác với các quốc gia đó sẽ đem lại một
nguồn vốn ngoại tệ rất lớn và đây là một trong những yếu tố tạo nên sự phát triển bền vững
của đất nước. Vì vậy, việc mở rộng và phát triển các mối quan hệ với các nước khác dần trở
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-7-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

thành vấn đề được quan tâm hàng đầu của Việt Nam nói riêng và các quốc gia khác nói
chung.
Một trong những lý do mà nền kinh tế khơng thể thiếu tín dụng đó là tín dụng đã góp
phần tiết kiệm được một khoảng chi phí lưu thơng cho xã hội. Nếu như khơng có tín dụng
người cần vốn sẽ có thể tốn khoảng tiền và thời gian lớn hơn để có thể tìm được nguồn vốn.
Và người thừa vốn cũng vậy, họ sẽ bỏ qua một khoảng lãi nếu cứ để tiền của mình nhàn rỗi
như vậy.
1.1.4 Ngun tắc tín dụng
Theo Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN ngày 31/12/2001 của Thống đốc NH Nhà
nước, “Khách hàng vay vốn của tổ chức tín dụng phải đảm bảo:
1. Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng.
2. Hồn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng”.
Như chúng ta đã biết, hoạt động tín dụng là hoạt động có khả năng đem lại nhiều rủi ro
cho NH, vì vậy khi KH đi vay vốn thì cần bảo đảm tuân thủ nguyên tắc sử dụng vốn vay
đúng mục đích đã thỏa thuận, điều này sẽ giúp NH giảm thiểu rủi ro trong việc thu hồi vốn
cũng như là việc lãng phí một lượng vốn đã cho vay.
Bên cạnh việc sử dụng vốn vay theo đúng mục đích cam kết, KH cịn phải tn thủ
nguyên tắc hoàn trả nợ gốc và lãi vay đúng thời hạn để đảm cho việc sử dụng vốn của NH.
Ngoài ra, trong một số trường hợp vay vốn, người đi vay phải bảo đảm nguyên tắc vốn
vay phải được đảm bảo bằng giá trị vật tư, hàng hóa tương đương.
1.1.5 Điều kiện được cấp tín dụng
Điều kiện cho vay là cơ sở để NH xem xét và quyết định cho vay, đồng thời cũng là
căn cứ để NH theo dõi, giám sát và xử lý các tình huống xảy ra trong một quy trình cho vay.
KH vay vốn phải có đủ các điều kiện sau đây:
 KH phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm
dân sự theo quy định của pháp luật.
 Mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp.
 Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời gian cam kết.
 Có dự án đầu tư, phương án kinh doanh dịch vụ khả thi và có hiệu quả hoặc dự án

đầu tư, phương án phục vụ đời sống khả thi phù hợp với quy định của pháp luật.
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-8-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

 Thực hiện các quy định về đảm bảo tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng
dẫn của NHNN Việt Nam.
1.1.6 Hồ sơ vay vốn đối với DNVVN
Bộ hồ sơ KH bao gồm:
 Giấy đề nghị vay vốn
 Hồ sơ pháp lý: Giấy phép thành lập, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy
phép hành nghề, điều lệ tổ chức và hoạt động, các giấy tờ khác có liên quan (nếu NH u
cầu).


Hồ sơ tài chính: Bảng cân đối kế tốn, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của 3

năm gần nhất, thuyết minh báo cáo tài chính, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các tài liệu liên
quan (nếu NH yêu cầu).


Hồ sơ khoản vay: Nội dung phương án kinh doanh, đánh giá tình hình thị trường

tới phương án kinh doanh, nguồn lực thực hiện phương án kinh doanh, dự kiến thu chi kết
quả kinh doanh, kế hoạch quản lý và điều hành phương án kinh doanh.


Hồ sơ đảm bảo khoản vay (nếu KH vay cần phải có TSĐB): Bản kê khai về TSĐB,

các giấy tờ chứng minh quyền sử hữu hợp pháp và đầy đủ đối với TSĐB, các văn bản chứng
nhận giá trị TSĐB của các cơ quan thẩm định độc lập.
 Các giấy tờ khác có liên quan tới việc vay vốn.
1.1.7 Quy trình tín dụng
Quy trình vay vốn được tiến hành qua ba giai đoạn cơ bản: giai đoạn trước khi cho vay,
giai đoạn trong khi cho vay và giai đoạn sau khi cho vay.
Ba giai đoạn của quy trình tín dụng được chia thành các bước cụ thể:
Bước 1: Lập hồ sơ đề nghị cấp tín dụng
Lập hồ sơ tín dụng là khâu căn bản đầu tiên của quy trình tín dụng, do cán bộ tín dụng
thực hiện ngay sau khi tiếp xúc KH có nhu cầu vay vốn. Nhìn chung một bộ hồ sơ vay vốn
cần phải thu thập các thông tin như: năng lực pháp lý, năng lực hành vi dân sự của KH; khả
năng sử dụng vốn vay; khả năng hoàn trả nợ vay (vốn vay + lãi).
Đây là khâu quan trọng vì nó là khâu thu nhập thơng tin làm cơ sở để thực hiện các
khâu sau, đặc biệt là khâu phân tích và ra quyết định cho vay.
Bước 2: Phân tích tín dụng
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

-9-

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Phân tích tín dụng là phân tích khả năng hiện tại và tiềm tàng của KH về sử dụng vốn
vay, khả năng hoàn trả và thu hồi vốn vay cả gốc và lãi. Mục tiêu là tìm kiếm những tình
huống có thể xảy ra dẫn đến rủi ro cho ngân hàng, dự đoán khả năng khắc phục những rủi ro
đó, dự kiến những biện pháp giảm thiểu rủi ro và hạn chế thiệt hại có thể xảy ra.
Mặt khác, phân tích tính chân thật của những thông tin đã thu thập được từ phía KH
trong bước 1, từ đó nhận xét thái độ, thiện chí trả nợ của khách hàngKH làm cơ sở cho việc
ra quyết định cho vay.
Bước 3: Quyết định và ký hợp đồng tín dụng
Là quyết định cho vay hoặc từ chối đối với một hồ sơ vay vốn của KH. Đây là khâu
cực kỳ quan trọng trong quy trình tín dụng vì nó ảnh hưởng rất lớn đến các khâu sau và ảnh
hưởng đến uy tín và hiệu quả hoạt động tín dụng của NH.
Khi ra quyết định, đây là khâu khó xử lý nhất và thường dễ mắc 2 sai lầm nhất, là:
quyết định chấp thuận cho vay đối với một KH không tốt và từ chối cho vay đối với một KH
tốt. Cả 2 sai lầm đều ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh tín dụng và uy tín của NH.
Để hạn chế sai lầm, trong khâu quyết định tín dụng NH thường chú trọng hai vấn đề:
một là thu thập và xử lý thông tin một cách đầy đủ và chính xác làm cơ sở để ra quyết định;
hai là trao quyền quyết định cho một hội đồng tín dụng hoặc những người có năng lực phân
tích và phán quyết.
Bước 4: Giải ngân
Giải ngân là khâu tiếp theo khi hợp đồng tín dụng đã được ký, là khâu phát tiền cho
KH trên cơ sở mức tín dụng đã cam kết trong hợp đồng. Đây cũng là khâu quan trọng vì nó
có thể phát hiện và chấn chỉnh kịp thời nếu có sai sót ở các khâu trước. Ngồi ra, cách thức
giải ngân cịn góp phần kiểm tra và kiểm sốt xem vốn tín dụng có được sử dụng đúng mục
đích cam kết hay khơng.
Ngun tắc giải ngân là luôn luôn gắn liền vận động tiền tệ với vận động hàng hóa
hoặc dịch vụ đối ứng nhằm đảm bảo khả năng thu hồi nợ sau này.
Bước 5: Giám sát tín dụng
Là khâu khá quan trọng nhằm mục tiêu bảo đảm cho tiền vay được sử dụng đúng mục

đích cam kết, kiểm sốt rủi ro, phát hiện và chấn chỉnh kịp thời những sai phạm ảnh hưởng
đến khả năng thu hồi nợ sau này.
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

- 10 -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Bước 6: Thanh lý hợp đồng tín dụng
Đây là khâu kết thúc của quy trình tín dụng. Khâu này gồm các việc quan trọng cần xử
lý: Thu nợ cả gốc và lãi; Tái xét hợp động tín dụng và thanh lý hợp động tín dụng.
Bước 7: Thu nợ
Tiến hành thu nợ KH theo hợp đồng đã cam kết với các hình thức thu nợ đã thỏa thuận.
Nếu đến hạn mà KH khơng có khả năng trả nợ thì NH xem xét cho gia hạn nợ hoặc cơ
cấu lại nợ tùy vào biện pháp xử lý nhằm đảm bảo thu hồi nợ.
Bước 8: Tái xét hợp đồng tín dụng
Thực chất đây là khâu phân tiến hành phân tích tín dụng trong điều kiện khoản tín dụng
đã được cấp nhằm mục tiêu đánh giá chất lượng tín dụng, phát hiện rủi ro để có hướng xử lý
kịp thời.
Bước 9: Thanh lý hợp đồng tín dụng
Nếu hết hạn của hợp đồng tín dụng và KH đã hoàn tất các nghĩa vụ trả nợ cả gốc và lãi
thì NH và KH làm thủ tục thanh lý hợp đồng tín dụng, giải chấp tài sản nếu có và lưu hồ sơ
vay vốn của KH vào kho lưu trữ.
1.2 Các chỉ tiêu phản ánh kết quả hoạt động tín dụng
1.2.1 Doanh số cho vay

Doanh số cho vay là tất cả các khoản vay mà NH đã cho KH vay trong một kỳ nhất
định. Nó bao gồm cả những khoản vay mà NH đã thu hồi được trong kỳ và thường được tính
theo tháng, quý hoặc năm. Chỉ tiêu này cho ta thấy được quy mô hoạt động tín dụng của NH.
1.2.2 Doanh số thu nợ
Doanh số thu nợ là tất cả các khoản nợ mà NH thu về được trong một kỳ nhất định, bao
gồm cả những khoản mà NH cho vay trong kì trước nhưng thu nợ trong kỳ này. Chỉ tiêu này
phản ánh chất lượng tình hình thu nợ của NH là tốt hay xấu.
1.2.3 Dư nợ tín dụng
Dư nợ tín dụng là tất các các khoản vay mà KH còn nợ NH tại một kỳ nhất định kể cả
những khoản vay phát sinh trong những kỳ trước đó nhưng vẫn cịn trong kỳ hiện tại. Chỉ
tiêu này cũng góp phần cho thấy quy mơ hoạt động tín dụng của NH.
1.2.4 Rủi ro tín dụng
1.2.4.1 Khái niệm
SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

- 11 -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Rủi ro tín dụng là loại rủi ro phát sinh do KH khơng cịn khả năng chi trả nợ vay.
Theo định nghĩa của ủy ban Basle thuộc NH thanh toán quốc tế thì rủi ro tín dụng là
“khả năng mà KH vay hoặc bên đối tác không thực hiện được các nghĩa vụ của mình theo
những điều khoản đã thỏa thuận”.
Hay “rủi ro thất thoát đối với NH là sự vỡ nợ của người giao ước trong hợp đồng,
trong đó vỡ nợ được xác định là bất kỳ sự vi phạm nghiêm trọng nào đối với các nghĩa vụ

hợp đồng khi hồn trả nợ gốc và nợ lãi”.
Khi rủi ro tín dụng xảy ra, NH sẽ không thể thu đủ được vốn và lãi khi đến hạn, phát
sinh chi phí lớn hay thu được lãi thấp ngoài dự kiến dẫn đến kinh doanh kém hiệu quả.
Rủi ro tín dụng có thể phát sinh do nguyên nhân chủ quan hoặc khách quan và cả từ hai
phía NH và KH.
Về phía khách hàng: Về mặt chủ quan có thể do trình độ quản lý của KH yếu kém dẫn
đến sử dụng vốn vay kém hiệu quả hoặc ảnh hưởng thất thoát đến khả năng chi trả nợ. Cũng
có thể do KH thiếu thiện chí trả nợ trong khi biện pháp thu hồi nợ của NH tỏ ra kém hiệu
quả.
Về phía ngân hàng: Có thể phát sinh do nguyên nhân chủ quan như quá trình phân tích
và thẩm định tín dụng khơng kỹ lưỡng dẫn đến sai lầm trong quyết định cho vay. Mặt khác
cũng có thể quyết định cho vay đúng đắn nhưng do thiếu kiểm tra kiểm soát sau khi cho vay
dẫn đến KH sử dụng vốn vay khơng đúng mục đích nhưng NH vẫn không phát hiện để ngăn
chặn kịp thời.
1.2.4.2 Những chỉ tiêu chủ yếu đánh giá mức độ rủi ro tín dụng
Có nhiều ngun nhân dẫn đến rủi ro tín dụng trong NH và nhiều chỉ tiêu định lượng
mức độ rủi ro. Đây là những chỉ tiêu được sử dụng phổ biến để đánh giá mức độ rủi ro tín
dụng:
 Nợ quá hạn và nợ xấu
Nợ quá hạn: Là chỉ tiêu phản ánh những khoản nợ vay (bao gồm cả nợ gốc và lãi)
không trả nợ đúng hạn, được tổ chức tín dụng đánh giá là khơng có khả năng trả nợ đúng
hạn và không chấp thuận cho cơ cấu lại thời hạn trả nợ thì tồn bộ số dư nợ vay của hợp
đồng tín dụng đó được coi là nợ quá hạn.

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

- 12 -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Theo Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/4/2005 và Quyết định 18/2006/QĐNHNN về việc phân loại nợ, trích lập và sử dụng dự phịng để xử lý rủi ro tín dụng trong
hoạt động NH của tổ chức tín dụng. Theo đó các khoản cho vay KH được phân loại theo các
mức độ rủi ro như sau:
- Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn): Gồm các khoản nợ trong hạn và các khoản nợ quá hạn
dưới 10 ngày.
- Nhóm 2 (Nợ cần chú ý): Gồm các khoản nợ quá hạn từ 10 ngày đến dưới 30 ngày và
các khoản nợ cơ cấu lại thời gian trả nợ lần đầu.
- Nhóm 3 (Nợ dưới tiêu chuẩn): Gồm các khoản nợ quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90
ngày; các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn dưới 30 ngày theo thời hạn trả
nợ đã được cơ cấu lại lần đầu và khoản nợ được miễn hoặc giảm lãi do khách hàng không đủ
khả năng trả lãi đầy đủ theo hợp đồng tín dụng.
- Nhóm 4 (Nợ nghi ngờ): Gồm các khoản nợ quá hạn từ 90 ngày đến dưới 180 ngày; Các
khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 30 ngày đến dưới 90 ngày theo thời
hạn trả nợ đã được cơ cấu lại lần đầu; và các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai.
- Nhóm 5 (Nợ có khả năng mất vốn): Gồm các khoản nợ quá hạn từ 180 ngày trở lên;
Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn từ 90 ngày trở lên theo thời hạn trả
nợ được cơ cấu lại lần đầu; Các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ hai quá hạn theo
thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ hai và các khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ
ba trở lên, kể cả chưa bị quá hạn hoặc đã quá hạn.
Nợ xấu: Là các khoản nợ được phân loại là nợ dưới tiêu chuẩn, nợ nghi ngờ, nợ có khả
năng mất vốn.
 Tỷ lệ nợ quá hạn
Chỉ tiêu nợ quá hạn là một chỉ số quan trọng để đo lường chất lượng nghiệp vụ tín
dụng. Các NH có chỉ số này thấp đã chứng minh được chất lượng tín dụng cao của mình và
ngược lại.

Tỷ lệ nợ quá hạn = Nợ quá hạn/Tổng dư nợ*100

SVTH: Vũ Thị Nhâm

(%)

MSSV: 1054030411


Luận Văn Tốt Nghiệp

- 13 -

GVHD: Th.S Châu Văn Thưởng

Thông thường thì tỷ lệ nợ quá hạn tốt nhất là ở mức <= 5%. Tuy nhiên, chỉ tiêu này đôi
khi cũng chưa phản ánh hết chất lượng tín dụng của một NH. Bởi vì bên cạnh những NH có
được tỷ lệ nợ quá hạn hợp lý do đã thực hiện tốt các khâu trong quy trình tín dụng, cịn có
những NH có được tỷ lệ nợ q hạn thấp thơng qua việc cho vay đảo nợ, không chuyển nợ
quá hạn theo đúng quy định,…
Chỉ tiêu này phản ánh bao nhiêu phần tram trong tổng dư nợ chưa thanh toán bị quá
hạn. Nói cách khác, đối với một đồng vốn NH cho vay ra thì khả năng rủi ro là bao nhiêu.
Tỷ lệ càng cao, rủi ro tín dụng càng lớn.
 Tỷ lệ nợ xấu
Tỷ lệ nợ xấu = Nợ xấu/Tổng dư nợ*100

(%)

Tỷ lệ nợ xấu cho biết chất lượng tín và rủi ro của danh mục cho vay của NH, bao nhiêu
đồng đang bị phân loại vào nợ xấu trên 100 đồng cho vay.

Nợ xấu hay nợ khó địi là các khoản nợ dưới chuẩn (từ nhóm 3 tới nhóm 5) và bị nghi
ngờ về khả năng trả nợ lẫn khả năng thu hồi vốn của NH. Tỉ lệ an tồn là dưới 3% theo
thơng lệ QT.
 Mức trích lập dự phịng rủi ro tín dụng
Dự phịng rủi ro là khoản tiền được trích lập để dự phịng cho những tổn thất có thể xảy
ra do khách hàng của tổ chức tín dụng khơng thực hiện nghĩa vụ theo cam kết. Dự phịng rủi
ro được tính theo dư nợ gốc và hạch tốn vào chi phí hoạt động của tổ chức tín dụng, dự
phịng rủi ro bao gồm dự phịng cụ thể và dự phòng chung.
Dự phòng cụ thể là khoản tiền được trích lập trên cơ sở phân loại cụ thể các khoản nợ
theo quy định của ngân hàng nhà nước để dự phịng cho những tổn thất có thể xảy ra.
Số tiền dự phòng cụ thể đối với từng khoản nợ được tính theo cơng thức sau:
R = max
Trong đó:

,

R: Số tiền dự phịng cụ thể phải trích
A: Số dư nợ gốc còn lại
C: Giá trị khấu trừ của TSĐB

SVTH: Vũ Thị Nhâm

MSSV: 1054030411