Một số vấn đề ngữ âm trong chương trình TV lớp 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (725.95 KB, 22 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

MỘT SỐ VẤN ĐỀ NGỮ ÂM

TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIẾNG

VIỆT LỚP1 CGD

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Thảo luận

1) Cấu trúc âm tiết tiếng Việt 
gồm có mấy bộ phận?

Đó là những bộ phận nào?
2) ) Trình bày các nguyên âm

và phụ âm trong tiếng Việt 
và cho biết cách phân biệt.
3) Kể tên các kiểu vần trong

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Thảo luận

4) Nêu luật chính tả âm cờ, 
gờ, ngờ trước âm e, ê, i.
5) Tiếng Việt có mấy âm

đệm? Nêu luật chính tả âm 
đệm?

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGỮ ÂM

1. TIẾNG 
1. TIẾNG

- - Tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn lập . Tiếng Việt là một ngôn ngữ đơn lập .

- Ta có thể xác định số tiếng của chúng.- Ta có thể xác định số tiếng của chúng.

Ví dụ Ví dụ

Tháp mười đẹp nhất bông sen

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. ÂM TIẾT

*

* LƯỢC ĐỒ ÂM TIẾT TIẾNG VIỆTLƯỢC ĐỒ ÂM TIẾT TIẾNG VIỆT

Thanh điệu

Âm đầu Vần

Âm đệm Âm

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

* CÁC THÀNH TỐ CẤU TẠO ÂM TIẾT

1.Thanh điệu

1.Thanh điệu:: Tiếng Việt có sáu thanh điệuTiếng Việt có sáu thanh điệu

2. Âm đầu:

- Các âm vị đảm nhiệm thành phần âm đầu của âm tiết - Các âm vị đảm nhiệm thành phần âm đầu của âm tiết
tiếng Việt bao giờ cũng là các phụ âm (21 âm vị phụ

tiếng Việt bao giờ cũng là các phụ âm (21 âm vị phụ

âm ghi lại trên chữ viết).

- Số lượng chữ viết nhiều hơn số lượng âm vị vì sự thể - Số lượng chữ viết nhiều hơn số lượng âm vị vì sự thể
hiện âm vị trên chữ viết khơng theo nguyên tắc 1-1.

hiện âm vị trên chữ viết không theo nguyên tắc 1-1.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

3. Âm đệm

Trong tiếng Việt, âm vị bán nguyên âm môi /-w-/ Trong tiếng Việt, âm vị bán ngun âm mơi /-w-/
đóng vai trị âm đệm.

đóng vai trị âm đệm. Âm vị này được ghi bằng 2 con Âm vị này được ghi bằng 2 con
chữ:

chữ:

- Ghi bằng con chữ “u”:

+ trước nguyên âm hẹp, hơi hẹp: VD: huy, huế… + trước nguyên âm hẹp, hơi hẹp: VD: huy, huế…

+ sau phụ âm /k-/ VD: qua, quê, quân. + sau phụ âm /k-/ VD: qua, quê, quân.

- Ghi bằng con chữ “o” khi trước nguyên âm rộng, hơi

rộng. VD: hoa, hoe, …

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

4. Âm chính

Trong tiếng Việt có 16 âm vị làm âm chính, gồm: 13 Trong tiếng Việt có 16 âm vị làm âm chính, gồm: 13
ngun âm đơn và 3 nguyên âm đôi.

nguyên âm đơn và 3 ngun âm đơi.

• Các ngun âm đơn được thể hiện bằng các con chữ sau: Các nguyên âm đơn được thể hiện bằng các con chữ sau:

a, ă, â, e, ê, i, o, ô, ơ, u, ư, y, ...

• Các ngun âm đơi được thể hiện bằng các con chữ sau: Các nguyên âm đôi được thể hiện bằng các con chữ sau:

iê (iê, yê, ia, ya), uô (uô, ua), ươ (ươ, ưa).

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

5. Âm cuối

Tiếng Việt có các âm vị làm âm cuối: 8 phụ

âm, 2 bán nguyên âm.

• 8 phụ âm được thể hiện bằng 8 con chữ sau:

8 phụ âm được thể hiện bằng 8 con chữ sau:

p, t, c, ch, m, n, ng, nh.

• 2 bán nguyên âm được thể hiện bằng 4 con

chữ: u, o, i, y

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

II. Nguyên âm, phụ âm,

bán nguyên âm

• Nguyên âm

:

luồng hơi đi ra tự do, có thể kéo dài.

• Phụ âm

:

luồng hơi đi ra bị cản, không kéo dài.

luồng hơi đi ra bị cản, khơng kéo dài.

• Bán ngun âm

Bán ngun âm

(hay còn gọi là bán phụ âm) để

chỉ những âm vừa mang tính chất phụ âm vừa

mang tính chất nguyên âm. Đây là những âm đảm

nhận vị trí âm đệm và âm cuối.

Ví dụ

:

o

trong

hoa, u

trong

lau...

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

III. Cấu trúc ngữ âm trong chương trình TV1.CGD

1. Chương trình Tiếng Việt 1 CGD đã vận dụng

cấu trúc âm tiết tiếng Việt, giúp HS chiếm lĩnh

khái niệm ngữ âm Tiếng Việt (

Tiếng, Âm, Vần

).

-

Tách lời thành tiếng

Tách lời thành tiếng

-

Tách Tiếng thành 2 phần

Tách Tiếng thành 2 phần

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2. Chương trình TV1.CGD đưa ra 4 mẫu vần trên cơ sở

phân tích cấu trúc của Tiếng

+ Vần có âm chính:
+ Vần có âm chính:

+ Vần có âm đệm, âm chính:
+ Vần có âm đệm, âm chính:

b

a

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

+ Vần có âm chính, âm cuốiVần có âm chính, âm cuối

+

Vần có âm đệm, âm chính, âm cuốiVần có âm đệm, âm chính, âm cuối

l

a

n

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

3. LCT trong chương trình Tiếng Việt 1 CGD

• 3a. Luật viết hoa3a. Luật viết hoa

a. Tiếng đầu câua. Tiếng đầu câu

b. Tên riêngb. Tên riêng

b1. Tên riêng Tiếng Việtb1. Tên riêng Tiếng Việt

- Viết hoa tất cả các tiếng khơng có gạch nối.- Viết hoa tất cả các tiếng khơng có gạch nối.

- Tên riêng chỉ có một tiếng thì viết hoa tiếng đó.- Tên riêng chỉ có một tiếng thì viết hoa tiếng đó.

b2. Tên riêng tiếng nước ngoàib2. Tên riêng tiếng nước ngoài

Chỉ viết hoa tiếng đầu mỗi từ. Giữa các tiếng trong mỗi Chỉ viết hoa tiếng đầu mỗi từ. Giữa các tiếng trong mỗi
từ phải có gạch nối.

từ phải có gạch nối.

• 3b.Luật ghi tiếng nước ngồi3b.Luật ghi tiếng nước ngoài

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

3c. Luật ghi một số thành tố
3c. Luật ghi một số thành tố

a. Ghi dấu thanh

- Viết dấu thanh ở âm chính của vần.
- Viết dấu thanh ở âm chính của vần.

Ví dụ: bà, bá…Ví dụ: bà, bá…

- Ở tiếng có âm đệm thì dấu thanh đặt ở âm chính.
- Ở tiếng có âm đệm thì dấu thanh đặt ở âm chính.

Ví dụ: lố, quỳnh...Ví dụ: lố, quỳnh...

- Ở tiếng có âm cuối là bán nguyên âm (u,o, i, y) thì dấu thanh
- Ở tiếng có âm cuối là bán nguyên âm (u,o, i, y) thì dấu thanh

đặt ở âm chính.
đặt ở âm chính.

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

- Ở tiếng có nguyên âm đơi mà khơng có âm cuối thì dấu

- Ở tiếng có ngun âm đơi mà khơng có âm cuối thì dấu

thanh được viết ở vị trí con chữ thứ nhất của nguyên âm

thanh được viết ở vị trí con chữ thứ nhất của ngun âm

đơi.

Ví dụ: mía, múa...Ví dụ: mía, múa...

- Ở tiếng có ngun âm đơi mà có âm cuối thì dấu thanh

được viết ở vị trí con chữ thứ hai của nguyên âm đơi.

được viết ở vị trí con chữ thứ hai của nguyên âm đôi.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

b. Ghi một số âm đầu
b. Ghi một số âm đầu

b1. Luật e, ê, i

- Âm cờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ k (gọi là ca)
- Âm cờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ k (gọi là ca)

- Âm gờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ gh (gọi là gờ kép)
- Âm gờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ gh (gọi là gờ kép)

- Âm ngờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ ngh (gọi là ngờ kép)
- Âm ngờ trước e, ê, i phải viết bằng chữ ngh (gọi là ngờ kép)

b2. Luật ghi âm cờ trước âm đệm.

Âm cờ đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ q (cu) và âm đệm viết
Âm cờ đứng trước âm đệm phải viết bằng chữ q (cu) và âm đệm viết

bằng chữ u.
bằng chữ u.

b3. Luật ghi chữ "gì"

ở đây có hai chữ đi liền nhau.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

c. Ghi một số âm chính

c1. Âm ă

Âm chính /ă/ đi với âm cuối y và u,Âm chính /ă/ đi với âm cuối y và u, viết như a (không viết như a (khơng

có dấu phụ).

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

c2. Quy tắc chính tả khi viết âm i.

- Tiếng chỉ có một âm i thì có tiếng viết bằng i

(i ngắn) có tiếng viết bằng y (y dài)

+ Viết i nếu đó là từ Thuần Việt (ì ầm)

+ Viết y nếu đó là từ Hán Việt (y tá)

- Tiếng có âm đầu và âm / i/ thì một số tiếng có thể

viết y, hoặc viết i đều được.

- Khi có âm đệm đứng trước, âm i phải viết là y

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

c3.

c3. Cách ghi nguyên âm đôiCách ghi nguyên âm đôi
-

- Nguyên âm đơi iê có 4 cách viết:Ngun âm đơi iê có 4 cách viết:

+ Khơng có âm cuối: viết là ia. Ví dụ: mía.

+ Có âm cuối: viết là iê. Ví dụ: biển.

+ Có âm đệm, khơng có âm cuối thì viết là: ya: Ví dụ: khuya.

+ Có âm đệm, có âm cuối, hoặc khơng có âm đầu thì viết là:

yê: chuyên, tuyết... yên, yểng...

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

-

Nguyên âm đơi // có hai cách viết:

Ngun âm đơi // có hai cách viết:

+ Khơng có âm cuối: viết là ua.

Ví dụ: cua.

+ Có âm cuối: viết là .

Ví dụ: suối.

-

Ngun âm đơi /ươ/ có 2 cách viết:

+ Khơng có âm cuối: viết là ưa.

Ví dụ: cưa.

+ Có âm cuối: viết là ươ.

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Một số vấn đề ngữ âm trong chương trình TV lớp 1

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ NGỮ ÂM </b>

<b>MỘT SỐ VẤN ĐỀ NGỮ ÂM </b>

<b>TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIẾNG </b>

<b>TRONG CHƯƠNG TRÌNH TIẾNG </b>

<b>VIỆT LỚP1 CGD</b>

<b>Thảo luận</b>

<b>Thảo luận</b>

<b>I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGỮ ÂM</b>

<b>I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ NGỮ ÂM</b>

<b>* CÁC THÀNH TỐ CẤU TẠO ÂM TIẾT</b>

<b>* CÁC THÀNH TỐ CẤU TẠO ÂM TIẾT</b>

<b>3. Âm đệm</b>

<b>3. Âm đệm</b>

<b>4. Âm chính</b>

<b>4. Âm chính</b>

<b>5. Âm cuối</b>

<b>5. Âm cuối</b>

Tiếng Việt có các âm vị làm âm cuối: 8 phụ