THỰC TRẠNG ÁP DỤNG KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN

THỰC TRẠNG ÁP DỤNG KỸ THUẬT THU THẬP BẰNG CHỨNG
KIỂM TOÁN TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN
(A&C)
2.1. Tổng quan về Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C)
2.1.1. Lịch sử hình thành Công ty
Công ty Kiểm toán và Tư vấn (A&C) là Doanh nghiệp Nhà nước được
thành lập theo Quyết định số 140 TC/QĐ/TCCB ngày 26 tháng 3 năm 1992,
Quyết định số 107 TC/QĐ/TCCB ngày 13 tháng 02 năm 1995 của Bộ trưởng
Bộ tài chính và hoạt động theo giấy phép kinh doanh số 102218 ngày 13 tháng 3
năm 1995 do Uỷ ban Kế hoạch Thành phố Hồ Chí Minh cấp. Khi mới ra đời,
A&C đã được coi là một Công ty kiểm toán lớn ở Việt Nam được nhiều khách
hàng lớn tín nhiệm.
Từ tháng 1 năm 2004, A&C chính thức trở thành thành viên tập đoàn
HLB International - tổ chức kế toán, kiểm toán và tư vấn quốc tế với hơn 12000
nhân viên chuyên nghiệp, là một trong 15 tập đoàn Kiểm toán và Tư vấn hàng
đầu thế giới. HLB có hệ thống các Công ty thành viên và văn phòng giao dịch
tại hơn 100 nước, HLB có đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm hoạt động trong
hầu hết mọi lĩnh vực kinh doanh ở hầu hết mọi thị trường trên thế giới từ hơn
1500 chủ phần hùn và 10800 nhân viên ở hơn 400 chi nhánh đáp ứng mọi yêu
cầu dịch vụ của khách hàng. Sự kiện này đã đánh dấu sự phát triển vượt bậc của
Công ty. A&C hiện nay là Công ty đại diện chính thức tại Việt Nam của HLB
International.
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế Việt Nam nói chung, đặc biệt là sự
kiện ra nhập WTO của Việt Nam và lĩnh vực kiểm toán nói riêng, Công ty Kiểm
toán và Tư vấn A&C đã được Bộ Tài chính chọn là một trong những Công ty
lớn đầu tiên của Bộ Tài chính tiến hành chuyển đổi hình thức sở hữu từ Doanh
nghiệp Nhà nước sang Công ty cổ phần theo Quyết định số 1962/QĐ-BTC ngày
30/6/2003 của Bộ trưởng Bộ tài chính. Công ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn
(A&C) hoạt động theo giấy phép kinh doanh số 4103001964 do Sở kế hoạch và
Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cấp ngày 9 tháng 12 năm 2003. Theo quy định
tại nghị định số 105/2004/NĐ-CP ngày 30/3/2004 và nghị định số

133/2005/NĐ-CP ngày 31/10/2005 của Chính phủ về kiểm toán độc lập, Công
ty Cổ phần Kiểm toán và Tư vấn (A&C) đã chính thức chuyển đổi thành Công
ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn (A&C) từ ngày 06/02/2007 theo Giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh số 4102047448 do Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố
Hồ Chí Minh cấp.
A&C có trụ sở trính tại Thành phố Hồ Chí Minh, đã phát triển thành công
mạng lưới các Chi nhánh tại các trung tâm kinh tế lớn trong nước: Hà Nội, Nha
Trang, và Cần Thơ. Ngành nghề và loại hình dịch vụ cũng phát triển đa dạng
hơn nhằm đáp ứng cho nhu cầu của thị trường. A&C tập trung thực hiện các
dịch vụ:
• Kiểm toán Báo cáo tài chính - Kiểm toán hoạt động - Kiểm toán tuân
thủ - Kiểm toán nội bộ - Kiểm toán thông tin tài chính... là chủ yếu tại A&C
• Kiểm toán: Báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản - Báo cáo
quyết toán Dự án - Báo cáo quyết toán công trình - Báo cáo quyết toán vốn đầu
tư dự án.
• Giám định tài chính kế toán - Thẩm tra dự án - Xác định giá trị doanh
nghiệp.
• Tư vấn về đầu tư, tài chính, kế toán, thuế, cổ phần hóa, quản lý kinh
doanh và các lĩnh vực có liên quan đến quá trình hoạt động của doanh nghiệp tại
Việt Nam.
• Dịch vụ kế toán và các dịch vụ khác có liên quan đến hoạt động kinh
doanh.
• Dịch vụ bồi dưỡng, cập nhật kiến thức tài chính, kế toán, kiểm toán,
thuế, quản lý kinh doanh, đầu tư xây dựng cơ bản và lĩnh vực liên quan đến kinh
tế thị trường.
• Sản xuất phần mềm, tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin.
Trụ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh:
Địa chỉ: 229 Đồng Khởi, Quận 1, TP. Hồ Chí Minh
Điện thoại: (84.8) 8272295
Fax: (84.8) 8272300

Email:
Chi nhánh Hà Nội:
Địa chỉ: 877 Đường Hồng Hà, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội
Điện thoại: (84.4)9324133
Fax: (84.4) 9324113
Email:
Trước đây Chi nhánh tại Hà Nội hoạt động theo GCNĐKKD số 312448
ngày 16/03/2001 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp. Chi nhánh
có tư cách pháp nhân, có quyền được ký kết các hợp đồng kiểm toán và phát
hành các báo cáo kiểm toán. Khi Công ty chuyển đổi sang hình thức Công ty cổ
phần, Chi nhánh hoạt động theo GCNĐKKD số 0113003559 ngày 15/01/2004
do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp. Khi Công ty chuyển đổi sang
hình thức Công ty TNHH, Chi nhánh hoạt động theo GCNĐKKD số
0112030013 ngày 14/2/2007 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp.
Khách hàng và lĩnh vực hoạt động chủ yếu của Công ty là :
Công ty chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực kiểm toán Báo cáo tài chính, trong 3
năm gần đây, A&C đã cung cấp dịch vụ cho gần 2.000 khách hàng hoạt động
trong mọi lĩnh vực, gồm :
• Các Doanh nghiệp Việt Nam thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động trên các
lĩnh vực Sản xuất – Xây dựng – Thương mại - Dịch vụ - Khách sạn – Ngân
hàng – Giao thông vận tải - Dầu khí..
• Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, hợp đồng hợp tác kinh doanh hoạt
động theo Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
• Các cơ quan và tổ chức của quốc tế và trong nước, các dự án trong nước và
quốc tế, các văn phòng đại diện và cá nhân có nhu cầu cung cấp dịch vụ.
Trải qua hơn 15 năm hoạt động, Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn
(A&C) đã khẳng định được thương hiệu của mình trong ngành kiểm toán. Công
ty tự hào là người bạn đồng hành đáng tin cậy của hơn 1000 khách hàng kiểm
toán và tư vấn.
2.1.2. Tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh

A&C tự hào là một trong các Công ty Kiểm toán độc lập đầu tiên được
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cho phép kiểm toán các tổ chức phát hành và
kinh doanh chứng khoán. Hơn thế nữa A&C cũng là một trong các Công ty
Kiểm toán độc lập đầu tiên được Ngân hàng Nhà nước cho phép kiểm toán các
tổ chức tín dụng và ngân hàng thương mại tại Việt Nam.
Nhóm ngành kinh doanh chủ yếu tại Công ty :
 Dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính: Là hoạt động chủ yếu tại Công ty. Việc
kiểm toán hàng năm sẽ được tiến hành bằng những đợt kiểm toán sơ bộ và kiểm
toán kết thúc theo lịch trình với khách hàng. Quy trình kiểm toán báo cáo tài
chính được xây dựng trên cơ sở: Tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán Việt Nam
hiện hành, tuân thủ các chuẩn mực và thông lệ quốc tế trong lĩnh vực nghề
nghiệp, các nguyên tắc đạo đức nghề nghiệp kiểm toán (độc lập, chính trực,
khách quan, thận trọng, bảo mật các thông tin có được trong quá trình kiểm
toán...), phù hợp với thực tiễn kinh doanh và môi trường pháp luật Việt Nam.
Bên cạnh đó theo yêu cầu của nhiều doanh nghiệp, Công ty cũng thực hiện các
dịch vụ kiểm toán hoạt động, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán nội bộ, kiểm toán
thông tin tài chính. Trong quá trình kiểm toán, Công ty cũng luôn gắn liền việc
hỗ trợ thông tin và tư vấn góp phần hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, hoàn
thiện công tác tổ chức kế toán, quản lý tài chính của Doanh nghiệp.
 Dịch vụ thẩm định, kiểm toán đầu tư và xây dựng cơ bản: Được coi là một trong
các hoạt động nổi trội tại Công ty. Các dịch vụ mà Công ty cung cấp cho khách
hàng :
• Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư dự án, kiểm toán báo cáo quyết toán
công trình ;
• Kiểm toán tuân thủ trong hoạt động đầu tư ;
• Thẩm tra dự án, lập và thẩm tra dự toán công trình ;
• Tư vấn xây dựng (trừ thiết kế, giám sát, khảo sát xây dựng) ;
• Tư vấn hoạt động doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá, tư vấn chuyển đổi doanh
nghiệp ;
• Xác định giá trị doanh nghiệp, vốn góp, vốn chuyển nhượng ;

• Định giá tài sản (hàng hoá, nhà cửa, đất đai, máy móc...) ;
Các dịch vụ được thực hiện dựa trên cơ sở tuân thủ những quy định hiện
hành của Nhà nước về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản đối với các loại dự án có
vốn đầu tư nước ngoài, vốn đầu tư trong nước, tôn trọng tính hiện hữu, hợp lý
và tính thị trường.
 Dịch vụ tư vấn: Dịch vụ mà A&C cung cấp rất đa dạng gồm :
• Tư vấn về thuế : Thuế luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu đối với mọi doanh
nghiệp, đặc biệt trong một thị trường đang phát triển như Việt Nam, nơi các quy
định và các chính sách thuế đang liên tục được hoàn thiện. Hiện tại A&C đang
tư vấn cho các doanh nghiệp về các luật thuế ; thực hiện các dịch vụ về đăng ký
thuế, đăng ký hoá đơn tự in, hoàn thuế, hỗ trợ quyết toán thuế, lập hồ sơ xét ưu
đãi thuế... đảm bảo quyền lợi cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực thuế và tôn
trọng pháp luật nhà nước đã ban hành.
• Tư vấn các vấn đề liên quan đến kế toán: Tư vấn tổ chức công tác kế toán, bộ
máy kế toán và hoàn thiện các phần hành kế toán.
• Tư vấn tài chính và quản trị doanh nghiệp: Tư vấn thiết lập và hoàn thiện hệ
thống quản trị tài chính, hệ thống kiểm soát nội bộ, phân tích tình hình tài chính
của doanh nghiệp, tư vấn cổ phần hoá doanh nghiệp, niêm yết chứng khoán trên
thị trường chứng khoán.
• Tư vấn về dịch vụ pháp lý: Soạn thảo hồ sơ và thực hiện các thủ tục : Đăng ký
chế độ kế toán, thành lập doanh nghiệp, điều chỉnh giấy phép đầu tư, giấy
chứng nhận đăng ký kinh doanh, thực hiện các thủ tục chia, tách, hợp nhất, sáp
nhập, giải thể doanh nghiệp.
• Tư vấn ứng dụng công nghệ thông tin: Cung cấp các chương trình phần mềm kế
toán, tài chính.
• Các hoạt động tư vấn khác: Theo yêu cầu của khách hàng trên các phương diện
có liên quan đến pháp luật, đầu tư, tài chính...
 Dịch vụ đào tạo: Trong môi trường cạnh tranh hiện nay, việc nâng cao kỹ
năng và trình độ chuyên môn cho nhân viên luôn được Ban Giám đốc các doanh
nghiệp đặc biệt quan tâm. Hiện tại, A&C có các hoạt động đào tạo gồm :

• Đào tạo các lớp kế toán trưởng : Được sự uỷ quyền của Bộ Tài chính, A&C
thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng kế toán trưởng, nhằm tạo điều kiện cho
các khách hàng có cơ sở bổ nhiệm kế toán trưởng theo quy định của Nhà nước.
• Đào tạo các chuyên đề về kế toán tài chính, kế toán quản trị, kiểm toán và kiểm
toán nội bộ, giám đốc tài chính, kinh doanh chứng khoán... được tổ chức theo
yêu cầu của khách hàng đã cung cấp cho các học viên nội dung các chuẩn mực
kế toán, kiểm toán của quốc tế và Việt Nam, các chính sách, chế độ tài chính
hiện hành và kiến thức tài chính, chứng khoán và kinh doanh quốc tế.
• Tổ chức sinh hoạt chuyên môn và cung cấp những thông tin văn bản của Nhà
nước mới ban hành. Đây là chương trình cập nhật nghiệp vụ rất bổ ích cho
những người làm công tác quản lý về tài chính, kế toán, thuế...
• Đào tạo nội bộ là công tác được duy trì liên tục nhằm chuyên nghiệp hoá đội
ngũ, đảm bảo phát triển vững chẵc trong cơ chế thị trường và thích ứng với quá
trình hội nhập kinh tế với Khu vực và Thế giới.
 Dịch vụ kế toán: A&C có đội ngũ chuyên gia am hiểu về kế toán Việt Nam, các
thông lệ kế toán Quốc tế, nhiều năm kinh nghiệm làm việc thực tiễn tại các
Doanh nghiệp. Hiên tại dịch vụ kế toán do A&C cung cấp gồm :
• Ghi sổ kế toán, lập báo cáo tài chính và các báo cáo khác theo yêu cầu của
khách hàng ;
• Tổng hợp và lập các báo cáo tài chính hoặc báo cáo quản trị ;
• Soát xét báo cáo tài chính ;
• Thiết kế, triển khai và hỗ trợ vận hành hệ thống kế toán ;
• Thiết kế, triển khai và hỗ trợ vận hành hệ thống kiểm soát nội bộ ;
• Trợ giúp chuyển đổi báo cáo tài chính lập theo Chế độ kế toán Việt Nam sang
hình thức phù hợp với thông lệ kế toán được chấp nhận rộng rãi ;
• Cung cấp nhân viên kế toán và kế toán trưởng .
 Quản lý dự án : A&C luôn đáp ứng những yêu cầu của khách hàng trong công
tác quản lý dự án gồm :
• Quản lý chung dự án ;
• Tổ chức thực hiện công tác đền bù giải phóng mặt bằng ;

• Tổ chức thẩm định dự án đầu tư ;
• Tổ chức công tác thẩm định thiết kế, (theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, nghiệm thu
đơn vị được thuê thẩm định thiết kế), tổng dự toán công trình, dự toán các chi
phí tư vấn yêu cầu phải lập dự toán ;
• Tổ chức công tác đấu thầu ;
• Tổ chức công tác giám sát (theo dõi, kiểm tra, đôn đốc, nghiệm thu đơn vị được
thuê giám sát) ;
• Tổ chức công tác kiểm định chất lượng công trình ;
• Tổ chức công tác nghiệm thu ;
• Tổ chức công tác thanh toán, thủ tục xây dựng trong quá trình đầu tư ;
• Tổ chức công tác hoàn công, quyết toán và quy đổi vốn đầu tư công trình ;
• Thực hiện các công việc khác hoàn tất đầu tư dự án .
Kết quả hoạt động kinh doanh
Với bề dày trong ngành kiểm toán và chiến lược kinh doanh có hiệu quả,
A&C đã đạt được những thành công nhất định thể hiện qua kết quả hoạt động
kinh doanh của Công ty.
Bảng 1 : Kết quả hoạt động kinh doanh qua các năm
Chỉ tiêu 2005 2006 2007
Doanh thu 28 tỷ 42.6 tỷ 57.21 tỷ
Lợi nhuận sau thuế 1.8 tỷ 1.6 tỷ 1.6 tỷ

Doanh thu qua các năm đều tăng, đặc biệt doanh thu năm 2006 tăng mạnh
so với năm 2005. Cho thấy Công ty có sự mở rộng hơn trong các lĩnh vực kiểm
toán của mình, ngày càng nhận được nhiều đơn đặt hàng của khách hàng, nhận
được sự tín nhiệm của khách hàng.
Bảng 2 : Khái quát Công ty và Chi nhánh Hà Nội năm 2007
Chỉ tiêu Chi nhánh Hà Nội (tr.đ) Tổng Công ty (tr.đ)
Kiểm toán báo cáo tài chính 12.583 43.142
Kiểm toán xây dựng cơ bản 1.713 8.743
Đào tạo và tư vấn 164 3.144

Các hoạt động khác 58 2.181
Từ bảng trên ta thấy, doanh thu Chi nhánh tại Hà Nội chiếm 25,4% doanh
thu của Tổng Công ty, doanh thu chủ yếu là từ hoạt động kiểm toán báo cáo tài
chính.
2.1.4. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý
Tổ chức bộ máy hoạt động Chi nhánh Công ty TNHH Kiểm toán và Tư
vấn tại Hà Nội (A&C):
Tại Chi nhánh, Công ty cũng thực hiện chế độ một thủ trưởng, xác định
rõ trách nhiệm, quyền hạn của từng cấp quản lý. Bộ máy quản lý tại Chi nhánh
gồm : Ban Giám đốc (Giám đốc, 2 PGĐ), phòng quản trị tổng hợp, các phòng
nghiệp vụ kiểm toán BCTC (phòng 1, 2, 4), phòng nghiệp vụ kiểm toán XDCB
(phòng 3), bộ phận kế toán, bộ phận tư vấn và kiểm soát chất lượng.
Sơ đồ 1 : Tổ chức bộ máy hoạt động Chi nhánh Công ty
TNHH Kiểm toán và Tư vấn tại Hà Nội (A&C)
BAN GIÁM ĐỐC
(GIÁM ĐỐC VÀ 2 PGĐ)
BỘ PHẬN TƯ VẤN, KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG KIỂM TOÁN
BỘ PHẬN KẾ TOÁN
PHÒNG QUẢN TRỊ TỔNG HỢP
PHÒNG NGHIỆP VỤ 3 (KIỂM TOÁN XDCB)
CÁC PHÒNG KIỂM TOÁN BCTC PHÒNG NGHIỆP VỤ 1, 2, 4
Chức năng, nhiệm vụ các phòng, ban Chi nhánh Công ty TNHH Kiểm
toán và Tư vấn tại Hà Nội :
• Ban Giám đốc: Giám Đốc Chi nhánh đồng thời là Phó Tổng Giám đốc Công ty,
uỷ viên của Hội đồng thành viên đứng đầu Chi nhánh và đại diện cho toàn bộ
quyền lợi cho nhân viên trong chi nhánh, có quyền quyết định cao nhất, điều
hành toàn bộ hoạt động chi nhánh. Phó Giám đốc là người giúp việc cho Giám
đốc, giải quyết các vấn đề khi Giám đốc đi vắng.
• Phòng Quản trị - Tổng hợp: Thực hiện công tác hành chính, thư ký, phiên dịch,
văn thư, tin học, lái xe, bảo vệ.

• Các phòng nghiệp vụ kiểm toán BCTC (phòng 1, 2,4): Thực hiện công tác kiểm
toán BCTC của các khách hàng.
• Phòng nghiệp vụ kiểm toán XDCB (phòng 3): Kiểm toán các báo cáo quyết
toán XDCB, thẩm định đầu tư, xác định giá trị doanh nghiệp.
• Bộ phận kế toán: Tập hợp chứng từ, ghi sổ kế toán, định kỳ lập báo cáo gửi
Công ty.
• Bộ phận Tư vấn - Kiểm soát chất lượng: Thực hiện dịch vụ tư vấn cho khách
hàng, kiểm soát chất lượng báo cáo kiểm toán trước khi trình Giám đốc xem
xét, ký phát hành.
2.1.5. Đặc điểm tổ chức kiểm toán
2.1.5.1. Đặc điểm về quy trình kiểm toán
Nhìn chung A&C tổ chức quy trình kiểm toán nói chung và công
tác tổ chức lập kế hoạch kiểm toán nói riêng được thực hiện khá khoa học.
Công việc thực hiện trước kiểm toán
Gửi thư mời kiểm toán: Thường khách hàng truyền thống hay khách hàng
tiềm năng thì các Công ty kiểm toán đều gửi thư mời.
Khảo sát khả năng chấp nhận cung cấp dịch vụ kiểm toán: Để đảm bảo
tính thận trọng nghề nghiệp, sau khi có lời mời kiểm toán từ phía khách hàng,
Công ty tiến hành khảo sát khách hàng có đủ điều kiện để quyết định chấp nhận
cung cấp dịch vụ kiểm toán hay từ chối.
Lập kế hoạch kiểm toán
Công việc này thường được giao cho các KTV chuyên nghiệp và có nhiều
kinh nghiệm tiến hành theo các nội dung cụ thể.
Thu thập thông tin về khách hàng
Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng
Tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng: Thường các
Công ty cần tìm hiểu môi trường kiểm soát, tìm hiểu các quy trình kế toán áp
dụng, tìm hiểu các thủ tục kiểm soát.
Thực hiện các thủ tục phân tích sơ bộ: Thực hiện thủ tục này trên bảng
cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh bằng cách so sánh các trị

số của chỉ tiêu của số dư đầu kỳ với số cuối kỳ. Sau đó, kiểm toán viên sẽ đưa ra
các kết luận về tình hình kinh doanh của đơn vị, xem xét mức tăng trưởng so
với kế hoạch,…. để từ đó xác định nguyên nhân chênh lệch của các chỉ tiêu,
xem có phù hợp hay không.
Xác định mức trọng yếu: Việc xác định mức trọng yếu được quy định như
sau:
- Từ 5% đến 10% lợi nhuận trước thuế
- Từ 0.5% đến 1% doanh thu
- Từ 2% đến 4% tài sản ngắn hạn
- Từ 2% đến 4% tổng tài sản.
Mức trọng yêú có thể thay đổi trong quá trình thực hiện kiểm toán các
doanh nghiệp và phụ thuộc vào việc kiểm toán mang tính xét đoán nghề nghiệp
của KTV.
Đánh giá rủi ro kiểm toán đối với số dư đầu năm của các khoản mục trên
BCTC.
Lập chương trình kiểm toán
Xác định phương pháp kiểm toán: KTV phải cân nhắc xem có tin tưởng
và dựa vào hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng để kiểm toán hay không,
lựa chọn cách thức kiểm tra và đưa ra mức độ kiểm tra chi tiết thích hợp sẽ
phải tiến hành đối với mỗi sai sót tiềm tàng đang được xem xét. Công ty kiểm
toán có thể sử dụng phương pháp kiểm toán như: Thực hiện kiểm tra các bước
kiểm soát nhằm giảm bớt rủi ro thông qua các thủ tục kiểm tra, quan sát, phỏng
vấn. Thực hiện kiểm tra chi tiết toàn bộ.
Xác định các thủ tục kiểm tra chi tiết: Nhóm kiểm toán sẽ tiến hành lập
kế hoạch kiểm tra chi tiết cho từng cho từng số dư tài khoản cụ thể và sai sót
tiềm tàng liên quan đến tài khoản đó.
Kế hoạch kiểm toán tổng hợp: Trưởng nhóm kiểm toán sẽ tiến hành công
việc cuối cùng của giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán là tổng hợp kế hoạch kiểm
toán.
Chứng kiến kiểm kê (nếu có): Kiểm toán viên sẽ thu thập các tài liệu, lập

báo cáo kiểm kê, sau đó lưu vào hồ sơ kiểm toán.
Thực hiện kiểm toán tại khách hàng gồm: Họp triển khai: Nhóm kiểm
toán họp với Ban Giám đốc, phòng kế toán và đại diện các phòng ban chức
năng của khách hàng để thông qua về mục tiêu, nội dung kiểm toán, trách
nhiệm của các bộ phận liên quan đến cuộc kiểm toán. Thực hiện kiểm toán:
Theo sự phân công của nhóm trưởng, các thành viên thực hiện kiểm toán các
phần hành được giao. Các thủ tục kiểm toán tại khách hàng: Tổng hợp số liệu,
thu thập tài liệu, kiểm tra đối chiếu số liệu, kiểm tra chứng từ gốc, phỏng vấn…
Sau khi hoàn thành mỗi phần hành, thành viên chuyển lại cho các nhóm trưởng
kiểm tra, soát xét và tiếp tục hoàn thiện theo yêu cầu của nhóm trưởng. Kiểm
toán viên điều hành (nếu có) sẽ xuống làm việc cùng nhóm kiểm toán vào ngày
trước khi kết thúc kiểm toán tại khách hàng. Trưởng nhóm tổng hợp lại các nội
dung tồn tại, các bút toán điều chỉnh và KTV điều hành soát xét trước khi họp
với khách hàng. Cuối cùng, Họp kết thúc: Nhóm kiểm toán họp với Ban Giám
đốc, phòng kế toán và đại diện các phòng ban chức năng của khách hàng để báo
cáo kết quả kiểm toán, các vấn đề tồn tại, đề xuất xử lý, hoàn thiện hệ thống
kiểm soát nội bộ… Thống nhất các bút toán điều chỉnh với khách hàng.
Tổng hợp, lập báo cáo kiểm toán: Bước này được thực hiện tại văn phòng
Công ty kiểm toán. Nhóm trưởng đọc lại hồ sơ kiểm toán, ghi nhận các vấn đề
tồn tại, và hướng xử lý. Nhóm trưởng lập báo cáo kiểm toán.
2.1.5.2. Tổ chức hệ thống hồ sơ kiểm toán
Hồ sơ kiểm toán tại Công ty được lập, lưu trữ và bảo quản rất khoa học,
nghiêm ngặt.
Hồ sơ kiểm toán là căn cứ để lập kế hoạch kiểm toán (dựa vào các
thông tin sẵn có trong hồ sơ kiểm toán năm trước). Hồ sơ kiểm toán cũng chứng
minh cho một cuộc kiểm toán được tiến hành theo đúng chuẩn mực.
Tại Công ty kiểm toán A&C có hồ sơ kiểm toán chung và hồ sơ
kiểm toán năm.
Hồ sơ kiểm toán chung là hồ sơ kiểm toán chứa đựng các thông tin chung
về khách hàng liên quan tới hai hay nhiều cuộc kiểm toán trong nhiều năm tài

chính của một khách hàng. Hồ sơ kiểm toán chung gồm : Các thông tin chung
về khách hàng, các tài liệu về thuế, về nhân sự, kế toán…
Hồ sơ kiểm toán năm là hồ sơ kiểm toán chứa đựng các thông tin chung
về khách hàng chỉ liên quan tới việc kiểm toán một năm tài chính : Các văn bản
về tài chính, kế toán, thuế, báo cáo kiểm toán, hợp đồng kiểm toán,…
Trước bất kỳ cuộc kiểm toán nào thì kiểm toán viên cũng phải chuẩn bị
File mới để lưu các tài liệu thu thập trong quá trình kiểm toán tại khách hàng.
Tại Công ty kiểm toán A&C, kiểm toán viên lưu tài liệu như sau : Lưu lại
các giấy tờ làm việc trong quá trình tìm hiểu về hoạt động của Công ty khách
hàng, hợp đồng kiểm toán,… Tiếp đến lưu đến các giấy tờ làm việc trong quá
trình kiểm toán các khoản mục, lưu theo trình tự các khoản mục trên bảng cân
đối kế toán. Giấy tờ làm việc lưu trong hồ sơ kiểm toán được sắp xếp khoa học,
đúng quy trình, thứ tự quy định, có đầy đủ chữ ký và xác nhận của người có
thẩm quyền.
2.1.5.3. Hệ thống kiểm soát chất lượng tại Công ty
A&C có bộ phận tư vấn và kiểm soát chất lượng riêng. Bộ phận này thực
hiện dịch vụ tư vấn cho khách hàng và kiểm soát chất lượng báo cáo kiểm toán
trước khi trình Giám đốc xem xét, ký phát hành. Cụ thể, A&C xây dựng một
quy trình soát xét hồ sơ, báo cáo kiểm toán dự thảo trước khi phát hành báo cáo
kiểm toán chính thức. Trong đó, Giám đốc, Phó Giám đốc, Kiểm toán viên điều
hành, trưởng nhóm kiểm toán là những người tham gia soát xét.
Sơ đồ 2 : Mô hình kiểm soát chất lượng
Partner (Giám đốc, Phó Giám đốc)
Kiểm toán viên điều hành
Trưởng nhóm kiểm toán
Thành viên nhóm kiểm toán
Đặc điểm hệ thống kiểm soát chất lượng : Nhóm trưởng sẽ chịu trách
nhiệm về chất lượng cuộc kiểm toán, kiểm toán viên điều hành sẽ kiểm soát
chất lượng công việc của nhóm trưởng, đồng thời nhóm trưởng cũng soát xét lại
công việc mà kiểm toán viên điều hành. Vị trí điều hành thường do các trưởng

phòng, phó phòng đảm nhiệm.Còn công việc của kiểm toán viên điều hành sẽ
do Patner kiểm soát. Vị trí Patner thường do Giám đốc hay Phó Giám đốc đảm
nhiệm. Nội dung soát xét thường là tính tuân thủ về trình tự nội dung trình bày
hệ thống báo cáo, tính chính xác của số liệu trình bày trên báo cáo, tính logic
trong nội dung báo cáo, cách diễn đạt, trình bày, thư quản lý. Tại Chi nhánh Hà
Nội, bộ phận kiểm soát chất lượng sẽ hỗ trợ kiểm toán viên điều hành và Patner
khi cần thiết. Khi kiểm toán viên điều hành điều hành không thực hiện được thì
bộ phận kiểm soát chất lượng sẽ kiểm soát công việc của nhóm trưởng, đặt ra
các câu hỏi và công việc phải hoàn thiện. Còn tại trụ sở chính, Phó Giám đốc sẽ
ở tại văn phòng và kiểm soát công việc của kiểm toán viên điều hành nên không
có bộ phận kiểm soát chất lượng.
Nhìn chung, kiểm soát chất lượng cuộc kiểm toán được thực hiện trong
mọi giai đoạn của cuộc kiểm toán, cấp trên sẽ tổ chức, phân công, quản lý công
việc và rà soát kết quả của cấp dưới.
2.2. Thực trạng thu thập bằng chứng kiểm toán tại Công ty TNHH Kiểm
toán và Tư vấn (A&C)
2.2.1. Giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán
Lập kế hoạch kiểm toán là giai đoạn đầu tiên trong quy trình kiểm toán
báo cáo tài chính tại Công ty kiểm toán A&C. Việc lập kế hoạch kiểm toán giúp
cho kiểm toán viên có định hướng ban đầu về lượng bằng chứng kiểm toán cần
phải thu thập để đảm bảo tính đầy đủ và tính hợp lý của bằng chứng kiểm toán.
Từ đó kiểm toán viên có thể đưa ra những ý kiến xác đáng trên báo cáo tài chính
của mình.
Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, kiểm toán viên thường áp dụng
các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán sau: Điều tra, quan sát, phân tích.
Trong giai đoạn này, Công ty kiểm toán chủ yếu tìm hiểu về hệ thống kiểm soát
nội bộ của khách hàng kiểm toán (cụ thể là: Công ty ABC và Công ty XYZ). Từ
đó sẽ xây dựng kế hoạch kiểm toán tổng thể, chi tiết và tiến tới giai đoạn thực
hiện kế hoạch kiểm toán. Sau đây là các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm toán
mà Công ty kiểm toán thường áp dụng trong giai đoạn này để thu thập các bằng

chứng về hệ thống kiểm soát nội bộ.
2.2.1.1. Điều tra
Trong kỹ thuật điều tra, Công ty chủ yếu sử dụng kỹ thuật phỏng vấn.
Kiểm toán viên thu thập thông tin bằng văn bản hay bằng lời nói qua việc phỏng
vấn những người hiểu biết về vấn đề mà kiểm toán viên quan tâm. Đối với
những khách hàng mới, phỏng vấn giúp kiểm toán viên sẽ thu thập được các
thông tinh về: Đặc điểm kinh doanh, cơ cấu tổ chức, cơ sở pháp lý đối với hoạt
động của khách hàng, và cả về hệ thống kiểm soát nội bộ của khách hàng. Còn
đối với khách hàng thường xuyên thì các thông tin cơ bản về khách hàng đã
biết, thông qua phỏng vấn, kiểm toán viên kết hợp với những thông tin đã thu
thập từ cuộc kiểm toán trước sẽ nắm bắt được những thay đổi trong hệ thống
kiểm soát nội bộ.
 Công ty ABC ( khách hàng mới):
Công ty kiểm toán A&C thực hiện kỹ thuật phỏng vấn để thu thập các thông
tin ban đầu về khách hàng. Việc phỏng vấn được thực hiện như sau: Kiểm toán
sẽ xác định người được phỏng vấn có thể là Giám đốc, Kế toán trưởng, Trưởng
các bộ phận phòng ban, nhân viên trong Công ty. Đại diện nhóm kiểm toán lập
kế hoạch phỏng vấn và trực tiếp phỏng vấn ban điều hành trong Công ty ABC.
Việc phỏng vấn ban đầu này thường mang tính chất làm quen giữa nhóm kiểm
toán với các thành viên trong ban điều hành Công ty. Kiểm toán viên sẽ đặt các
câu hỏi mang tính chất câu hỏi “mở”, câu hỏi “đóng” nhằm xác nhận các thông
tin. Kiểm toán viên sẽ tránh đặt những câu hỏi không rõ nghĩa. Sau khi đặt xong
câu hỏi, kiểm toán viên sẽ lắng nghe câu trả lời từ phía khách hàng, thu thập và
phân tích các thông tin đó. Nếu còn gì thắc mắc, kiểm toán viên sẽ đặt thêm câu
hỏi để tìm hiểu và làm sáng tỏ vấn đề. Kết thúc cuộc phỏng vấn, kiểm toán viên
sẽ ghi chép những thông tin đã thu thập và lưu vào hồ sơ kiểm toán. Trong quá
trình phỏng vấn, kiểm toán viên sẽ yêu cầu Ban Giám đốc cung cấp những tài
liệu liên quan đến quá trình thành lập và hoạt động của Công ty, báo cáo tài
chính của Công ty gồm: Bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh
doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ, bảng thuyết minh báo cáo tài chính. Các

thông tin được lưu trong hồ sơ gồm: Công ty ABC là Công ty cổ phần, được
thành lập theo quyết định số 1731/QĐ-BXD ngày 04/11/2004 của Bộ trưởng Bộ
Xây dựng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh công ty cổ phần số 0103007318
ngày 08/04/2005 do Sở Kế hoạch và Đầu tư thành phố Hà Nội cấp. Công ty có 3
lần thay đổi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh gồm:
 Giấy chứng nhận đăng ký thay đổi lần thứ 2 ngày 12/09/2006
 Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh thay đổi lần thứ 3 ngày 30/10/2007
Giấy phép đăng ký kinh doanh Công ty Cổ phần lần thứ 3 được Sở kế hoạch
Đầu tư thành phố Hà Nội cấp ngày 30/10/2007.
Vốn, cổ phần: Vốn điều lệ: 80.000.000.000 đồng, mệnh giá một cổ phần là
10.000 đồng. Tuy nhiên đến thời điểm hiện tại Công ty chưa góp đủ vốn điều lệ
theo đăng ký. Trong đó, tỷ lệ vốn nhà nước: 54,33% vốn điều lệ; tỷ lệ cổ phần
bán cho các đối tượng khác: 45,67% vốn điều lệ.
Ngành nghề kinh doanh của Công ty:
• Xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp, xây dựng nhà ở, các
công trình giao thông, thuỷ lợi, bưu điện, cấp thoát nước, nền móng, các
công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị, khu công nghiệp, các công trình đường
dây và trạm biến thế điện;
• Kinh doanh phát triển đô thị mới, hạ tầng khu công nghiệp và kinh doanh
bất động sản;
• Sản xuất kinh doanh vật liệu xây dựng, vật tư thiết bị ngành xây dựng;
• Xuất nhập khẩu vật tư thiết bị, hàng thủ công mỹ nghệ, hàng nông, lâm,
thuỷ sản, hàng tiêu dùng, đồ gỗ nội ngoại thất phục vụ sản xuất và tiêu
dùng;
• Xuất nhập khẩu máy móc, thiết bị và vật liệu xây dựng;
• Khai thác kinh doanh nước sạch, năng lượng điện.
Hội đồng quản trị: Chức vụ
- Ông Hoàng Hợp Thương Chủ tịch HĐQT
- Ông Phạm Văn Hải Uỷ viên
- Ông La Văn Cầu Uỷ viên

- Ông Bùi Minh Trường Uỷ viên
- Ông Lại Văn Thăng Uỷ viên
Ban Giám đốc Chức vụ
- Ông Phạm Văn Hải Giám đốc
- Ông Nguyễn Trường Hưng Phó Giám đốc
- Ông Cao Văn Nam Phó Giám đốc
- Ông Lê Văn Cầu Phó Giám đốc
- Ông Bùi Minh Trường Phó Giám đốc
S 3: Mụ hỡnh t chc b mỏy ca Cụng ty ABC
Ban kiểm soát
Phó giám đốc
Phó giám đốc
Phó giám đốc
Phó giám đốc
Kế toán trởng
Các ban điều hành dự án:
1. Ban điều hành dự án B1.
2. Ban điều hành dự án B3.
3. Ban điều hành dự án B5.
4. Ban quản lý dự án Chi Đông.
5. Ban quản lý dự án nghi Phú
6, Ban quản lý dự án Mễ Trì Hạ
Các phòng tổ chức;
1. Phòng tổ chức hành chính.
2. Phòng tài chính kế toán.
3. Phòng kỹ thuật quản lý dự án.
4. Phòng đầu t
5.Phòng quản lý CN TB.
Chi nhánh TPHCM.
Chi nhánh Ninh Bình

1. Đội xây dựng số 1.
2. Đội xây dựng số 3.
3. Đội xây dựng số 7.
4. Đội xây dựng số 12.
5. Đội vận hành thiết bị chuyên ngành
6. Xởng cơ khí và xây dựng
Hội đồng quản trị
Đại hội đồng cổ đông
Giám đốc công ty
Cụng ty XYZ (khỏch hng thng xuyờn) :
Nhúm kim toỏn s phng vn Giỏm c v k toỏn trng xem h thng
kim soỏt ni b cú gỡ thay i so vi nm trc. Cụng ty kim toỏn thy nhng
thụng tin thu c t nm trc khụng cú gỡ thay i v nhng thụng tin mi
c lu vo h s kim toỏn nm nay gm nhng thụng tin sau : Lnh vc hot
ng ca Cụng ty XYZ cú b sung thờm kinh doanh oxy, gia cụng v sa cha
c khớ.
S nhõn viờn ca Cụng ty l 1350 ngi, trong ú :
K s : 136 ngi ; K thut viờn : 83 ngi
Cụng nhõn k thut : 772 ngi ; Cụng nhõn khỏc : 389 ngi
Phũng ti chớnh k toỏn cú 11 ngi, trong ú cú 10 k toỏn v 1 th qu.