sinh 9 sinh học 9 hoàng thị thảo nguyên thư viện giáo dục tỉnh quảng trị

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (287.4 KB, 67 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Di truyền và biến bị

Ch

ơng I:

các thí nghiệm của men đen

Tiết 1 : Men đen và di truyền học

A. Mục tiêu:

- HS nắm đợc mục đích nhiệm vụ và ý nghĩa của DTH.

- Hiểu đợc cơng lao và trình bày đợc phơng pháp phân tích các thế hệ lai của

Men Đen.

- Hiểu đợc một số thuật ngữ và ký hiệu trong DTH.

- Giáo dục lịng say mê khoa học.

B. Chn bÞ:

Tranh phóng to hình 1,2 SGK

Tranh ảnh chân dung của Men Đen

C. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cũ: Giới thiệu chơng trình

III. Nội dung bài míi:

1. Đặt vấn đề:

Vì sao con sinh ra có những tính trạng giống hay khác bố mẹ? Thế nào là di

truyền? Thế nào là biến dị? Muón hiểu đợc điều đó chúng ta vào bài mới.

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

SH liên hệ bản thân thấy những đặc

điểm giống và khác bố mẹ?

ThÕ nµo lµ di trun?

Cho vÝ dơ?

ThÕ nµo lµ biÕn dị?

Mối liên quan giữa di truyền, biến dị và

sinh sản?

Di truyền học nghiên cứu những gì?

HS thảo luận

Vai trò của DTH?

Giới thiệu lịch sử của Men Đen

Phơng pháp độc đáo của MĐ?

HS quan sát hình 1.2

NhËn xÐt sự tơng phản từng cặp tình

trạng?

- GV nhn mnh phơng pháp độc đáo

của MĐ.

Vì sao MD chọn đối tợng đậu Hà Lan

lên thí nghiệm.

- Nêu DTH ra đời?

HS đọc thơng tin.

Phân biệt thuật ngữ.

1. Di trun häc:

a. HiƯn tỵng di truyền và biến dị.

- DT l hiện tợng truyền đạt các đặc

tính của bố mẹ, tổ tiên cho con cháu.

- Biến dị là hiện tợng con sinh ra khác

với bố mẹ, khác nhiều chi tit.

b. Di truyền học:

- Là khoa học nghiên cứu cơ sở v/c từ

cơ chế của hiện tợng di truyền và biến

dị.

- Vai trò: - Cơ sở khoa học chọn gièng

- Gióp y häc

- CN sinh học hiện đại

2. Men đen ng

ời đạt nền móng cho di

truyền hc:

- Phơng pháp phân tích giống lai.

Nội dung cơ bản của MĐ:

Lai các cặp bố mẹ # nhau 1 hay vài cặp

TT..

- Rút ra các quy luật.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Hai tính trạng trái ngợc

Quy nh cỏc tỡnh trng ca SV

HS c thụng tin

- Một số thuật ngữ:

- Tình trạng: Đặc điểm hình thái cấu

tạo..

- Cặp tính trạng tơng phản

- Nhân tố di truyền

- Ging thun chng.

* Mt số ký hiệu.

IV.Kiểm tra đánh giá:

Cho ví dụ minh họa v 1 cp TT no ú?

Trình bày nội dung và ý nghĩa thực tiễn của DTH?

Nội dung cơ bản của các phơng pháp phân tích giống lai?

V. H

ớng dẫn về nhà:

- Trả lời các câu hỏi 1 - 3

Tại sao MĐ lại chọn các cặp TT tơng phản khi thực hiện các phép lai.

(Vì thuận tiện cho việc theo dõi sự di truyền của các cặp TT)

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 2.

lai một cặp tính trạng

A. Mơc tiªu:

- HS trình bày và phân tích đợc thí nghiệm lai một cặp tính trạng của Men Đen.

- Nếu đợc khái niệm KH, KG, thể đồng hợp, dị hợp.

- Phát biểu đợc nội dung quy luật phân ly.

- Rèn luyện kỹ năng phân biệt.

- Gi¸o dơc ý thøc häc tËp.

- Nêu và giải quyết vấn đề + hoạt ng nhúm.

B. Chuẩn bị:

Phóng to tranh 2.1 và 2.3 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

Thế nào là di truyền biến dị? cho ví dụ? Nêu vai trò của di truyền học?

Hóy ly cỏc ví dụ về các tình trạng ở ngời để minh họa cho cặp tình trạng tơng

phản?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

GV: Giíi thiƯu trªn tranh phãng to

SGK. Giíi thiƯu vỊ sự thu phấn nhân

tạo trên hoa đậu Hà Lan.

HS c nghiờn cu TN M? Quan sỏt

H2.1.

Các nhóm lần lợt trình bày thí nghiệm?

HS xem bảng 2.

Thế nào là kiến trình?

Hớng dẫn HS t×m tû lƯ kiểu hình ở

bảng 2.

Nhận xét kết quả ở P1 và P2?

HS thực hiÖn lÖnh tiÕp theo trang 9.

Điền các cụm từ vào chỗ trống.

...F1, ng tỡnh cũn F2.... theo t l

TB 3 trội, 1 lặn.

Men §en nhËn thÊy: c¸c tÝnh tạng

không tròn lẫn nhau.

HS c nghiờn cu phn gii thích.

Quan sát H2.3

Thực hiện lệnh?

Thảo luận nhóm.

Viết tóm tắt sơ đồ lai?

NhËn xÐt tû lƯ c¸c giao tư ë F1.

Tû lệ các loại hợp tử ở F2?

1. Thớ nghim ca Men Đen:

P hoa đỏ x hoa trắng.

F1: Hoa đỏ.

Cho F1 tù thô phÊn.

F2 thu đợc 705 đỏ, 224 trắng.

- MĐ gọi tính trạng biểu hiện ở F1 là

tính trạng tréi.

Cịn tính trạng đến F2 mới xuất hiện là

tính trạng ln.

F1: Đồng tính

F2: Phân tính

2. Định luật:

Hon chnh nh luật phân ly (SGK)

3. Men Đen giải thích kết quả thí

nghiệm:

Gọi A là nhân tố di truyền (gen) hoa đỏ

Gọi a là nhân tố di truyền (gen) hoa

trắng.

Mà trong TB sinh dỡng NST tồn tại

từng cặp đồng dạng nên.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

(Vì A át a) nên thể dị hợp da có KH trội

giống nh thể đồng hợp AA.

- Theo MĐ sự phân ly và tổ hợp các

cặp gen quy định tính trạng thơng qua

các quá trình phát sinh giao tử và thụ

tinh.

F1: KG: Aa

F1: KH: đỏ

P

Q đỏ Aa x đỏ Aa

G

A, a // A a

F2:

TLKG: TLKH:

1 AA -> ĐH trội: 3 đỏ

2 Aa dị hợp

1 aa đồng hợp lặn: 1 trắng

IV. Kiẻm tra đánh giỏ:

- HS c khung mu

- Khái niệm của kiểu hình (KH)

- Phát biểu nội dung định luật Men Đen giải thích kết quả nh thế nào?

V. H

ớng dẫn về nh:

- Đọc và phân tích cách giải thích thí nghiệm của Men Đen

- Làm bài tập số 4 SGK

- Đọc và nghiên cứu phần tiếp theo.

A

a

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 3.

lai một cặp tính trạng

(tiết 2)

A. Mơc tiªu:

- HS hiểu đợc và trình bày đợc mục đích và ứng dụng của phép lai phân tính.

- Hiểu và giải thích đợc vì sao quy luật phân li chỉ nghiệm đúng trong các điều kiện

nhất định.

- Nêu đợc ý nghĩa của quy luật phân li đối với lĩnh vc SX.

- Hiểu và phân tích d dợc sự di truyền trội không hoàn toàn và trội không hoàn toàn

với tréi hoµn toµn.

- Rèn luyện và phát triển đợc t duy phõn tớch so sỏnh.

B. Chuẩn bị:

Phóng to tranh hình 3 SGK

Tranh minh họa lai phân tích.

C. Tiến trình lên líp:

I. ổn định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

HS1: Làm bài tập 4

HS2: Phát biểu định luật phân ly? Men Đen giải thích kết quả trên nh thế nào?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Khái niệm kiểu gien (KG)

HS đọc thông tin

Thảo luận nhóm phân biệt thể đồng

hợp tử - thể dị hợp tử?

KÕt qu¶ TN ë F2

KH trội hoa đỏ có mấy KG

Cho 2 HS lờn bng lm bi tp

HS thc lnh.

Trả lời các c©u hái.

Làm thế nào để xác định đợc KG của

cá th mang tỡnh trng tri?

Cho HS điền từ thích hợp vào các chỗ

trống.

Xỏc nh tng quan tri ln theo quy

lut phân ly các tính trạng ở vật ni.

ý nghĩa của tơng quan trội lặn, phép lao

phân tích có ý nghĩa mục đích gì?

-> Số lợng đem lai

HS đọc thông tin, hoạt động nhóm

quan sát H3.

3. Lai phân tích:

P hoa đỏ AA x trắng aa

P hoa đỏ Ax x trắng aa

Phép lai phân tích là phép lai giữa các

thể mang tính trạng trội cần xác định

KG với cá thể mang tính trạng Lặn.

+ Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá

thể mang tính trạng trội có kiểu gen

đồng hợp.

+ NÕu kÕt qu¶ phÐp lai phân tính thì cá

thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị

hợp.

4.

ý

nghĩa của t

ơng quan Trội - Lặn:

Mục tiêu của chọn giống -> xác định

tính trạng trội -> gen trội, gen q.

Điều kiện nghiệm đúng.

P thn chđng vỊ các TT đem lai:

- Trội hoàn toàn

- Mi gen quy định 1 tính trạng.

5. Trội khơng hồn tồn:

P đỏ x trng

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

HS điền cụm từ thích hợp vào « trèng.

... tÝnh tr¹ng trung gian

... TLKH là 1 đỏ: 2 hồng: 1 trắng.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Muốn xác định đợc KG của cá thể mang tính trạng trội cần phải làm gì?

- Hồn tồn bảng so sỏnh di truyn tri hon ton v khụng hon ton.

Đặc điểm

Trội hoàn toàn

Trội không hoàn toàn

KH ở F1

Tính trạng trội

KH ở F2

phép lai phân tích

3 trội 1 lặn

Tính trạng t/gian

1 trội 2 t/gian 1 lặn

V. H

ớng dẫn về nhà:

- Học bài và trả lời các câu hỏi ở cuối bài

- Làm bài tập số 4, kẻ bảng 4 vào vở

Bi toỏn thun của lao 1 cặp tình trạng có 3 bớc: Quy ớc

KG của P

Sơ đồ lai

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 4.

lai hai cặp tính trạng

A. Mơc tiªu:

- HS mơ tả đợc thí nghiệm lao 2 cặp tính trạng của Men Đen.

- Biết phân tích kết quả thí nghiệm lai 2 cặp TT của MĐ

- Phát biểu đợc nội dung định luật phân ly độc lập

- Giải thích đợc khái niệm biến d t hp.

- Phát triển và rèn luyện kỹ năng phân tích kết quả TN

B. Chuẩn bị:

Phóng to tranh hình 4 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cũ:

HS1: ở cà chua quả đỏ tính trạng trội, vàng tính trạng lặn .

a. Xác định kết quả ở F1 và F2 khi lao 2 giống cà chua thuần chủng quả đó với

quả vàng.

HS2: Hãy cho biết kết quả giao phấn của cây lai F1 với cây lai F2 quả đỏ.

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

HS đọc thơng tin về thí nghiệm của MĐ

- Quan sát H4

Thực hiện lệnh hoạt động điền nội dung

thích hợp vào bảng 4.

Híng dÉn HS chia tû lÖ từng cặp tính

trạng ở F2.

HS thực hiện lệnh điền cụm từ thích hợp

vào chỗ trống.

Nhận xét;

Tình trạng màu sắc và hình dạng di

trun nh thÕ nµo?

ë F2 xt hiƯn KH nào khác với P.

Thế nào là biến dị tổ hợp?

Biến dị tổ hợp xuất hiện ở hình thức sinh

sản nào?

1. Thí nghiệm của Men Đen:

P vàng - trơn x xanh nhăn

F1 vàng - trơn

Cho F1 x F1

PF = V- T V- T

F2 315 V- T : 108X-T : 101 V-N 32X-N

Xác định tỷ lệ KH F2

Hạt vàng trơn: 3/4 vàng x 3/4 trơn = 9/16

vàng nhăn: 1/4 xanh x 3/4 trơn = 3/16

xanh trơn: 1/4 xanh x 3/4 trơn = 3/16

xanh - nhăn: 1/4 xanh x 1/4nh = 1/16

... b»ng tÝnh tû lÖ:....

2. Biến dị tổ hợp:

Vàng - nhăn Biến dị tổ hợp

Xanh - trơn

K/quả F2: V - N và X - T chiếm 6/10

V - T vµ X - V chiÕm 10/16

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Căn cứ vào tỷ lệ mơi KH ở F2 bằng tính các tỷ lệ của các TT hợp thành nó,

MĐ xác định các tình trạng màu sắc và hình dạng di truyền độc lập.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

- Bµi tËp 3

Bµi 1: Cho P t/c hạt vàng x hạt xanh

Biết A vàng a xanh

F1 thu đợc 100% vng

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 5 . lai hai cặp tính trạng

(tiết 2)

A. Mục tiêu:

- Gii thớch c kết quả lai 2 cặp TT của Men Đen.

- Trình bày đợc quy luật phân li độc lập

- Phân tích đợc ý nghĩa quy luật phân ly đối với chọn giống và tiến hóa.

- Phát triển kỹ năng quan sát phõn tớch kờnh hỡnh.

B. Chuẩn bị:

Phóng to tranh hình 5 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kim tra bài cũ:

Phát biểu định luật ? Bài tập số 3.

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Tû lệ phan ly của từng cặp TT

(3 vàng, 1 x anh) (3 tr¬n, 1

nh©n)

-> mơi cặp TT cho 1 cặp nhân tố di

truyền quyết định.

F2 cã tæng tû lƯ KH lµ 9V - T

3 V- N + 3 X - T + 1 X -V = 16

16 tổ hợp là kÕt qu¶ cđa 4 loại quá

trình ở x 4 lo¹i GT.

GF1: 1/4 AB; 1/4 AB ; 1/4 aB

1AABB

2AABb 9 A - B (V- T)

2A aBB

4 AaBb

1 AA bb

2A abb 3A - bb (V- N)

1 aa BB

2 aaBb 3 aaB - (X -T)

1abb 1aabb (X-N)

Th¶o luËn nhãm điền vào ô trống bảng

5. 3. Men en gii thớch kt quả:

Gọi A quy định hạt vàng

a quy định hạt xanh

B quy định vỏ trơn

b quy định vỏ nhăn

-> Cây hạt vàng trơn có KG: AABB

-> Cây hạt vàng nhăn có KG: aabb

Sơ đồ lai

P (V-T) AABB x (X-N) aabb

G

AB // ab

F1: KiÓu gen AaBb

Kiểu hình: Vàng - Trơn

F1 x F1: AaBb x AaBb

GF1: AB; Ab; aB, ab

F2:

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

T công thức số KH với 2 cặp TT

9+3+3+1=9+6+1 =(3+1)

-> Suy réng ra: víi nhiỊu cỈp Tt

(3+1)

HS đọc phần ý ngha.

F2 XH các biến dị tổ hợp mức khác P

Thụ tinh: KG# KG của P

A - bb

aaB-Pt/c

- Trôi hoàn toµn

- Mỗi gien quy định 1 TT

- Các gien phân ly độc lập và nằm trên

những cặp NST ĐD # nhau.

- Số lợng đủ lớn.

4.

ý

nghĩa của QL phân li độc lập.

Sự phân ly độc lập của các nhân tố

không di truyền (các cặp gen) trong

quá trình phát sinh giao tử và sự tổ hợp

của chúng trong quá trình thụ tinh ->

tạo ra các biến dị tổ hợp -> phong phú.

- Biến dị này là nguyên liệu cho quá

trình chọn giống và tiến hóa.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Men ®en giải thích kết quả thí nghiệm về lai 2 cặp TT của mình nh thế nào?

- Làm bài tập số 4.

V. H

ớng dẫn về nhà:

- Xem lại bài học

- Trả lời các câu hỏi ở SGK

- Làm bài tËp.

ở ngời A - tóc xoăn

B mắt đen

a - thẳng b xanh

Các gen phân ly c lp

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 6. thực hành

tớnh xác suất xuất hiện các mặt của đồng kim loại

A. Mơc tiªu:

- Biết xác định xác suất của 1 hay 2 sự kiện đồng thời xảy ra thông qua việc gieo

đồng xu kim loại.

- Biết vận dụng xác suất để hiểu đợc tỷ lệ các giao tử và tỷ lệ kiểu gien trong lai 1 cặp

tính trạng.

- RÌn luyện kỹ năng phân biệt, phân tích và phán đoán.

B. Chn bÞ:

Mỗi nhóm HS chuẩn bị sẵn 2 đồng xu

C. Tiến trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kim tra bài cũ:

Cho đậu Hà Lan A quy định thân cao , B hoa đỏ

a quy định thân thấp, b hoa trắng

Cho P thân cao, hoa trắng x thân thấp hoa đỏ

F1 thu đợc 100% thân cao hoa đỏ

Cho F1 tù thơ phÊn t×m kết quả KH từ P -> F2

III. Nội dung bài míi:

AB

AABB AABb AaBB AaBb

Ab

AABb AAbb AaBb Aabb

aB

AaBB AaBb

aaBB aaBb

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

Chia HS thµnh tõng nhãm nhá 1 tỉ chia

thµnh 2 nhãm

- 1 số thành viên của các tổ báo cáo

việc gieo đồng xu ở nhà.

C¸c nhãm tiÕn hµnh

1 HS gieo đồng kim loại các em khác

quan sát, 1 em ghi vào bản thu hoạch.

(Cách gieo nh phn SGK

Liên hệ kết quả này với tỷ lệ gieo tö

sinh ra tõ con lai F1 cã KG: Aa

Tỷ lệ xác suất rơi của đồng kim loại là

P(S) = P(N) =

-> c¬ thĨ lai F1 cã

KG :Aa -> khi giảm phân cho 2 lo¹i

giao tư: 1A: 1a

P(A) = P(a) =

hay 1N: 1a

Hai đồng kim loại cùng gieo 1 lần hoàn

toàn độc lập.

- Vận dụng việc tính xác suất của 2 sự

kiện độc lập để tính xác suất đồng thời

xuất hiện 2 mặt kim loại.

P (AA) =

1
2.

1
2=

1
4

P (Aa) =

2.
1
2=

1
4

P (aA) =

2.
1
2=

1
4

P (Aa) =

2.
1
2=

1
4

=>

4SS
2
4SN:

4NN

1. Gieo 1 đồng kim loại:

Thống kê kết quả mỗi lần rơi.

2. Gieo 2 đồng kim loại:

Bảng 6 -2: Thống kê kết quả gieo 2

đồng kim loại.

Tû lÖ KG trong giải trình thÝ nghiƯm

cđa Men §en ta cã:

P (AA) =

1
2.

1
2=

1
4

P (Aa) =

2.
1
2=

1
4

P (aA) =

2.
1
2=

1
4

P (Aa) =

2.
1
2=

1
4

=> Tû lƯ KG cđa F1 lµ:

1
4AA .

2
4 Aa:

1
4aa

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Cho HS các nhóm viết thu hoạch

- Hoàn thành bảng 6-1 và 6.2

V. H

ớng dẫn về nhà:

- Xem lại nội dung các ĐL của Men Đen

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Ngày giảng:

Tiết 7. bài tập chơng I

A. Mục tiêu:

- Nhm Kim tra đánh giá khắc sâu và mở rộng nhận thức về các quy luật của Men.

- Biết vận dụng lý thuyết vo gii cỏc bi tp

- Rèn luyện kỹ năng giải các bài tập trắc nghiệm khách quan.

B. Chuẩn bị:

Các bài tËp vỊ lai 1 cỈp TT hay 2 cỈp.

C. TiÕn trình lên lớp:

I. n nh t chc:

II. Kiểm tra bài cị: KiĨm tra 15'

Đề ra cho biết tính trội, lặn căn cứ vào yêu cầu xác định F1 hay F2 -> KG của P

VD: + Tỷ lệ KH 3 trội 1 lặn?

+ Tû lƯ KH 1 tréi 1 lỈn?

+ Tû lÖ KH 1 trội 2 trung gian, 1 lặn?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

1. Lai 1 cỈp tÝnh trạng trội hoàn toàn

Bi toỏn thun: Mun gii loi bi tập này cần 4 bớc:

Tóm tắt đề

quy íc

Từ GƯ -> KG của P

Sơ đồ lai

Xác định KG, KH cuảu chúng ở F1 và F2

Các trờng hợp cần lu ý:

AA x AA -> F1 AA KH đồng tính

Ax x aa -> Aa KH đồng tính

aa x aa -> F1 aa KH đồng tính

Aa x Aa -> F1: 1AA : 2 Aa: 1 aa. KH 3 T; 1 lỈn

Aa x aa -> F1 1 A a: 1aa -> KH 1 T+1L

AA + Aa -> F1: 1 AA, 1 Aa - KH DT

Bµi tập ứng dụng:

Cho giao phối 2 ruồi mình xám X mình đen t/c

F1 thu c 100% rui mình xám. Cho F1 giao phối xác định tỷ lệ KH ở F2.

1 HS dựa vào 4 bớc trên để lm bi.

Xỏc nh kt qu ca KH P

Đề bài cho biÕt sè lỵng TL KH cđa con =? KG cđa P

VD: F1 cã tû lƯ 3 T 1 lặn -> P có dị hợp Aa x aa

Hay F2 cã tû lÖ 1: 1 -> P cã KG Aa x aa

áp dụng giải các bài toán: 1,2,4.

Đáp án: B1: a

B2: D

B 4: b,c

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Hồng x hồng -> F1; 20% đỏ, 50% hồng, 20% trắng.

Đáp án: Bài 3: b; d.

Lai hai cặp tính trạng.

Xỏc nh t l KH ở F1 và F2

Bài toán thuận: Cho P

AABB x aabb -> F1 ?

AAbb x aaBB -> F1 ?

AaBb x AaBb -> F1 ?

AaBb x aabb -> F1 ?

Xác định KG KH ở P bài toán nghịch

Theo 5 bớc sau:

- XÐt tû lƯ ph©n tÝnh ë con

- Chøng minh tÝnh tréi lỈn?

- Quy íc gen

->Suy ra KG của P

- Sơ đồ lai.

áp dụng làm bài tập cho trờng hợp 1* xác định KG KH ở F1, F2.

Bài 1: cho A - đỏ

B trơn

a - xanh b - nhăn

Cỏc gen phân ly độc lập. Cho P t/c đỏ - nhăn x xanh trơn

F1 thu dợc: 9/h6 đỏ - trơn

3/16 đỏ - nhăn

3/16 xanh - trơn

1/16 xanh - nhăn

Tìm KG của P -> lập sơ đồ lai?

áp dụng làm bài tp s 5

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Ngày giảng:

chơng II: nhiễm sắc thể

Tiết 8. Nhiễm sắc thể

A. Mục tiêu:

- Nờu c tính đặc rtng của bộ NST ở mỗi lồi

- Mơ tả đợc cấu trúc hiển vi của NST ở kỳ giữa của nguyên phân. Hiển rõ chức năng

của NST đối vi s di truyn ca TT.

- Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích kênh hình.

B. Chuẩn bị:

Phóng to tranh các hình 8.1; 8.2; 8.3; 8.4; 8.5 SGK

C. Tiến trình lªn líp:

I. ổn định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

NST nằm trong nhân TB để bắt màu

khi nhuộm màu.

TB của mỗi loại SV có 1 bộ NST đặc

trng với số lợng và hình dạng xác định,

đợc duy trì và ổn định qua các thế hệ.

HS đọc thơng tin.

Thế nào là cặp NST tơng đồng?

Quan sát hình 8.1 và 8.2.

HS thùc hiÖn lÖnh.

Bảng 8: Số lợng NST trong bộ lơng bội

có phản ánh trình độ tiến hóa ca loi

khụng?

- Quan sát mô tả bộ NST của ruồi giấm

về số lợng và hình dạng.

Quan sát hình 8.3.

HS c thơng tin:

Giíi thiƯu tranh 8.4; 8.5

CÊu tróc riªng biƯt cđa NST duy trì liên

tục qua các thế hệ nhng hình th¸i c¸c

1. Tính đặc tr

ng của bộ NST:

Trong TB sinh dỡng NST tồn tại từng

cặp đồng dạng trong đó 1 NST có

nguồn gốc từ bố.

1 NST có nguồn gốc từ mẹ.

-> Tạo thành bộ NST lìng béi ký hiƯu

2n.

- Bộ NST trong giao tử chỉ chứa 1 NST

(ký hiệu n) gọi là NST đơn bội.

- Số lợng NST lỡng bội khơng phản ánh

trình độ tiến hóa của lồi.

- Bé NST cđa ri giÊm gåm:

2 cỈp ch÷ V

1 cặp hình hạt

1 cặp hình que

ở con cái l x

con c l y

Hình dạng NST ở kỳ giữa của nguyên

phân là hình chữ V, hình hạt và hình

que.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

NST biến đổi qua các kỳ của quá trình

phân bào của nguyên phân và giảm

phân.

NST ở dạng ban đầu: si mnh.

Tõm ng

Hạt nhiễm sắc

Tơ vô sắc

Thực hiện lệnh: SGK

Giới thiệu tranh.

GV: Phân tích SGK

- GV thuyết trình:

- NST có đặc tính tự nhân đơi có liên

quan với ADN là thành phần cấu tạo

của nó.

Số 1 là 2 NST tử chị em

Số 2 l tõm ng

3. Chức năng của NST:

- NST là cấu trúc mang gen có bản chất

là AND.

- Chức năng:

+ NhiƠm s¾c thĨ mang th«ng tin di

trun (v× mang gen)

+ Nhiễm sắc thể truyền đạt thơng tin di

truyền tham gia vào các quá trình tự

nhân đôi, phân ly và tổ hợp.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Phân biệt bộ NST lỡng bội và đơn bội.

- Cấu trúc điển hình của NST đợc biểu hiện rõ nhất ở kỳ nào của quá trình nguyên

phân.

- So sánh NST đơn bội và NST lỡng bội.

- Nêu vai trò của NST đối với di truyền của tính trạng.

V. H

ớng dẫn về nhà:

- Häc bµi theo néi dung SGK.

- Đọc trớc bài 9

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Ngày giảng:

Tiết 9. nguyên phân

A. Mục tiêu:

- Hc sinh nm c vtrỡnh bày đợc sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ TB.;

- Trình bày những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ nguyên phân .

- Phân tích đợc ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh dỡng của cơ thể.

- Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích kênh hình, kỹ năng hoạt ng nhúm.

B. Chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 9.1; 9.2; 9.3.

- B¶ng phơ ghi néi dung b¶ng 9.2

- PhiÕu học tập cho các nhóm bảng 9.2

C. Tiến trình lªn líp:

I. ổn định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Phân biệt bộ NST lỡng boọi và đơn bội? Nêu ví dụ về tính đặc trng của bộ NST

của mỗi lồi sinh vật?

- Cấu trúc điển hình của NST đợc biểu hiện rõ ở kỳ nào của quá trình phân chia

tế bào? Mơ tả cấu trúc đó.

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Cơ thể lớn lên đợc là nhờ đâu? (Tế bào phân chia). Quá trình phân chia tế bào

diễn ra nh thế nào và có liên quan đến sự biến đổi của NST hay khơng? -> Sự phân

bào có 2 hình thức phân bào:

- Phân bào nguyên nhiễm gọi là nguyên phân

- Phân bào nguyên nhiễm gọi là giảm phân

=> Vào mới: Nguyên phân.

Hot ng ca GV v HS

Ni dung chớnh

GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin ở

SGK.

- Quan sát hình 9.1 chu kỳ tế bào.

? Chu kỳ tế bào gồm những giai đoạn

nào?

HS quan sỏt hỡnh 9.2 tho lun.

Nờu s bin đổi hình thái của NST?

- Thực hiện lệnh: hồn thành bảng 9.1.

- Đại diện nhóm trình bày các nhóm

khác bổ sung.

- GV chèt kiÕn thøc.

? Tại sao sự đống xoắn và duỗi xoắn

của NST có t/c chu kỳ?

1. Biến đổi hình thái NST trong chu

kỳ tế bào:

CKTB gåm: Kú trung gian

Nguyên phân =>

Kỳ đầu

Kỳ giữa

Kỳ sau

Kỳ cuối

- Kỳ trung gian: TB lớn lên NST tự

nhân đơi -> NST kép

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

tÕ bµo.

2. Những diễn biến cơ bản của NST trong quá trình nguyên phân:

HS quan sát hình 9.2 và 9.3

Thảo luận nhóm.

? Hình thái NST ở kỳ trung gian và đầu

kỳ và ci kú?

HS nghiên cứu thơng tin trang 28.

Hoạt động nhóm điền vào bảng 9.2

- Phát phiếu học tập: Nội dung bảng

9.2, hoàn thành bảng 5.

GV chèt lại kiến thức.

Kết hợp hình vẽ.

a. Kỳ trung gian:

- NST dài duỗi xoắn (sợi mảnh)

- NST tự nhân đôi -> NST kép

- Trung tử tự nhân dâơi.

Néi dung b¶ng 9.2.

Đầu kỳ Những diễn biến cơ bản của NST
4 kỳ

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Phân biệt bộ NST lỡng bội và đơn bội.

- Cấu trúc điển hình của NST đợc biểu hiện rõ nhất ở kỳ nào của quá trình nguyên

phân.

- So sánh NST đơn bội và NST lỡng bội.

- Nêu vai trò của NST đối với di truyền của tính trạng.

V. H

ớng dẫn về nhà:

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Ngày giảng:

Tiết 10. giảm phân

A. Mục tiêu:

- Hc sinh nắm đợc vàtrình bày đợc sự biến đổi hình thái NST trong chu kỳ TB.;

- Trình bày những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ nguyên phân .

- Phân tích đợc ý nghĩa của nguyên phân đối với sự sinh sản và sinh dỡng của cơ thể.

-

Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích kênh hỡnh, k nng hot ng nhúm.

B.

C. Tiến trình lên lớp:

I. ổn định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Nªu diễn biến cơ bản của NST của quá trình nguyên phân

- ý nghĩa cơ bản của quá trình nguyên phân

- 1 hợp tử ở ngời có 2n = 46, thực hiện nguyên phân.

1. khi ở kỳ trung gian hợp tư trªn cã:

a. Bao nhiêu sợi NS ? bao nhiêu tâm động? bao nhiêu crơ ma tít

+ Lúc này sợi NST cha bị nhân đôi -> NST = 46

+ Tâm động 46

+ Cr« ma tÝt: 46 x 2 = 92

III. Nội dung bài mới:

Giảm phân là hình thức phân chia tÕ bµo diƠn ra ë thêikú chÝn cđa tÕ bµo sinh

dục: Giảm phân gồm 2 lần phân hào liên tiếp

1. Những diến biến cơ bản của NST trong giai đoạn giảm phân lần I

a. Kỳ trung gian:

- HS quan sát hình 10

Kỳ trung gian NST có hình thái ntn?

- Đọc thông tin SGK

- Thảo luận nhóm -> hoàn thành bảng 10

- Treo bảng phụ kẻ sẵn mẫu bảng 10

- Phát phiếu học tập cho mỗi nhóm 2 em -> Thực hiện hoàn thanhd nội dung

bảng 10

- Gọi một số nhóm lên bảng phụ

- GV chốt lại kiến thức.

- NST ở dạng sợi mảnh

- Cui k NST bị nhân đơi -> NST kép hình thành tâm động

b. Diễn biến cơ bản của NST trong giảm phõn:

Các kỳ

Những diễn biến cơ bản của NST

Kỳ đầu

Các NST xoắn, co ngắn

- NST tiếp hợp sau đó tách

rời ra

- NST co lại cho thấy số lợng NST

kép trong bộ đơn bội

Kỳ giữa

Các cặp NST tơng đồng tập

trung xếp 2 hàng ở mặt

phẳng xích đạo...

- NSt kép xếp 1 hàng ở mặt phẳng

xích đạo của thoi phân bào

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

về 2 cức của tế bào

NST đơn -> phân ly về 2 cực của TB

Kỳ cuối

Các NST kép nằm gọn trong

2 nh©n

số lợng NST là bộ đơn bội

(kép)

- 4 tế bào con đợc hình thành với số

lợng là bộ đơn bội

Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ 2 n NST qua 2 lần phân bào liên tiếp tạo ra 4 tế bào

con mang bộ NST đơn bi (n NST)

2. ý nghĩa của giảm phân

HS thảo luận: Vì sao trong giảm phân các TB con có bộ NST giảm đi 1/2

S gim i s lng NST m bảo cho TB sinh dục đơn bội (n) khác nhau về

nguồn gốc NST.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

Nêu những điểm khác nhau cơ bản của giảm phân I và giảm phân II.

- HS đọc phần kết luận cuối bài

- Trong TB của 1 loài giao phối 2 cặp NST tơng đồng ký hiệu AaBb khi giảm

phân -> tạo ra mấy loại giao t?

Đáp án: Khi giảm phân tạo ra 4 loại giao tử AB, Ab; aB, ab

-> Hoàn thành bảng sau:

Nguyên phân

Giảm phân

- Xảy ra ở...

- Gồm 1 lần phân bào

- Gồm...?

- Tạo ra ...

- NST...

V. Dặn dò:

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Ngày giảng:

Tiết 11. giao tử và thụ tinh

A. Mục tiêu:

- Trỡnh bày đợc các quá trình phát sinh giao tử ở ĐV.

- Nêu đợc những điểm giống và khác nhau giữa quá trình phát sinh giao tử đục

và cái. Xác định đợc thực chất của q trình thụ tinh.

- Phân tích đợc ý nghĩa của quá trình giảm phân và thụ tinh về mặt di truyền và

biến dị.

- RÌn lun kü năng quan sát, phân tích kênh hình và t duy lý thuyết.

B. Chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 11 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Nêu những điểm cơ bản của NST qua các kỳ của giảm phân I

- Nêu những điểm khác nhau cơ bản của NP và giảm phân.

III. Nội dung bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

GV cho HS quan sát hình 11

- Nghiên cứu thông tin SGK -> trả lời

các câu hỏi.

? Trỡnh by quỏ trỡnh phỏt sinh giao t

c v cỏi?

HS trình bày trên tranh 4.11.

Các nhóm khác nhËn xÐt bỉ sung

HS th¶o ln:

Những điểm giống và khác nhau cơ

bản của 2 quá trình phát sinh giao tử

đực, cái.

KÕt luËn:

Gièng:

- Các TB mầm đều thực hiện nguyên

phân nhiều lần.

- Noãn bào bậc 1 và tinh bào bậc 1 và

tinh bào bậc 2 đã thực hiện giảm phân

tạo ra giao tử.

Phát sinh giao tử cái

Phát sinh giao tử đực

- Noãn bào bậc 1 giảm phần I cho thể

cùc thø nhÊt (nhá) vµ no·n bµo bËc 2

(KT lớn)

- NoÃn bào bậc 2 qua giảm phân lần II

cho thĨ cùc thø 2 (KT nhá) vµ TB trøng

(KT lớn).

- Kết quả: Mỗi noÃn bào bậc 1 qua giảm

phân cho ra 2 thĨ cùc vµ 1 TB trøng.

- Tinh bào bậc 1 qua giảm phân I cho 2

tinh bào bậc 2.

- 1 tinh bào bậc 2 giảm phân II cho 2

tinh tử, các tinh tử phát sinh thành tinh

trùng.

- Từ tinh bào bậc 1 qua giảm phân cho 4

tinh tử phát sinh thành tinh trùng.

2. Thụ tinh:

HS nghiên cứu thông tinh SGK

Trả lời câu hỏi:

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

? Nêu khái niệm thụ tinh

? Bản thất của quá trình thụ tinh?

- GV chèt l¹i kiÕn thøc

Bản chất là sự kết hợp của 2 bộ nhân

đơn bội -> tạo thành bộ nhân lỡng bội ở

hợp tử.

Trøng

Hợp tử (2n)

Tinh trùng

3. ý nghĩa của giảm phân và thụ tinh

ý nghĩa của giảm phân?

HS c thụng tin SGK

ý nghĩa của thụ tinh di truyền và biến dị

và thùc hiƯn?

ý nghÜa:

Duy trì ổn định bộ NST đặc trng qua cỏc

th h.

- Tạo nguồn biến dị cho chọn giống và

tiến hoá.

IV. Kim tra ỏnh giỏ:

- HS c phn kết luận (Khung màu) SGK

- Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở động vật

- Đọc mục em có biết?

- Trong TB của 1 loài giao phối 2 cặp NST tơng đồng Aa và Bb giảm phân và thụ

tinh cho ra số tổ hợp NST trong hợp tử là bao nhiêu?

a. 4 tỉ hỵp NST

b. 8 tỉ hỵp NST

c. 9 tổ hợp NST

d. 16 tổ hợp NST

V. Dặn dò:

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

Ngày giảng:

Tit 12. c ch xỏc nh gii tính

A. Mơc tiªu:

- HS mơ tả đợc mơt số NST giới tính, trình bày đợc cơ chế NST xác định ở ngời.

- Nêu đợc ảnh hởng các yếu tố ảnh hởng đến sự phân bố giới tính.

- RÌn lun kü năng quan sát phân tích kênh hình

- Phát triển t duy phân tích so sánh.

B. Chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 12.1 và 12.2 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Trình bày quá trình phát sinh giao tử ở động vật?

- ThÕ nào là thụ tinh, ý nghĩa của giảm phân và thơ tinh?

III. Néi dung bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

- HS đọc nghiên cứu thơng tin

Quan sát hình 12.1

Xem lại hình 8.2 bé NSTT cña ruåi

dÊm.

- ở ngời có bao nhiêu cặp NST

- Cặp NST nào là cặp NST giới tính ?

- NST giới tÝnh cã ë tÕ nµo nµo?

VD: ë ngêi cã:

44 A + XX -> N÷

44 A + XY -> Nam

- So sánh NST thờng và NST giới tính ?

khác nhau về hình dạng, số lợng, chức

năng.

chim, ch, bũ sỏt, bm, cặp NST giới

tính con cái XX, đực mang XY

ở các lồi giao phối giới tính đợc xác

định trong q trỡnh th tinh.

HS quan sát hình 12.2 thực hiện lệnh

trang 39

Từ mấy loại trứng và tinh trùng đợc tạo

ra qua giảm phân?

MÑ sinh ra trøng: 22 A + X

Bè sinh ra tinh trùng 22 A + X và 22A

+ Y

Vì sao tỷ lệ trai, gái 1-1

(ở trai tạo ra 2 loại tinh trùng X và Y)

1. Nhiễm sắc thể giới tính:

- ở TB lỡng bội

- Các cặp NST thờng (A)

cã 22 cỈp

Tơng đồng XX

1 cặp NST giới tính

Khơng tơng đồng XY

NST giới tính mang gen quy định.

+ Tính đực cái

+ Tính liên quan đến giới tính.

2. Cơ chế NST xác định giới tính

Cơ chế xác định giới tính ở ngời

P (44+XX) x (44A + YY)

GT: 22 A + X// 22 A + Y

22 A + Y

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Sự phân ly của các cặp NST giới tính

trong q trình phát sinh giao tử và tổ

hợp lại trong thụ tinh -> là cơ chế xác

định giới tính.

Bên cạnh NST giới tính cịn có các yếu

tố mơi trờng -> ảnh hởng đến sự phân

hố giới tính?

Cho VD:

Cho HS ph¸t biĨu -> bỉ sung

Sự hiểu biết về cơ chế xác định giới

tính có ý nghĩa nh thế nào trong sản

xuất.

Tỷ lệ 1 : 1 -> đúng trên số lợng cá thể lớn

3. Các yếu tố ảnh hởng đến sự phân hố

giới tính:

¶nh hëng:

+ Hãc m«n sinh dơc

+ ảnh hởng của mơi trờng ngoài nh: Nhiệt

độ, nồng độ CO

, ánh sáng.

- ý nghÜa:

Chủ động điều chỉnh tỷ lệ đực cái -> phù

hợp với mục đích sản xuất.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- HS c khung mu (phn kt lun)

- Nêu những điểm khác nhau cơ bản giữa NST giới tính và NST thờng.

- Tại sao cấu trúc tỷ lệ dân số 1: 1 (nam, nữ)

V. Dặn dò:

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

Ngày giảng:

Tiết 13. di trun liªn kÕt

A. Mơc tiªu:

- HS hiểu đợc những u thế của ruồi giấm đối với nghiên cứu di truyền.

- Mơ tả giải thích đợc thí nghiệm của Moóc gan

- Nên đợc ý nghĩa của di truyền liên kết đặc biệt trong lĩnh vực chọn giống.

- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm phát triển t duy thực nghim quy np.

B. Chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 13 SGK

C. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

HS1: Nêu cơ chế xác định giới tính ở ngời

HS2: Làm bài tập

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Ni dung chớnh

HS nghiên cứu thông tin

Em hÃy trình bµy thÝ nghiƯm cđa Mỗc

gan.

u cầu HS quan sát hình 13 thảo luận:

Vì sao phép lai ruồi ở Fa với con đực

-cái đợc gọi là phép lai các phân tính.

(Phép lai giữa KH trội (dị hợp 2 cặp TT

với KH lặn) thực hiện lệnh trang 42

? Moóc gen thực hiện phép lai phân

tícn nhằm mục đích gì?

- Xác định kết quả của ruồi đực F1

Kết quả lai phân tính F3 có mấy loại tổ

hợp (2 tổ hợp)

Quay lại bài tập trên (FB có 4 loại...)

So sánh di truyền độc lập và di truyền

liên kết.

-> F cho mÊy lo¹i di trun

(2 loại giao tử) con đực có mấy giao tử

(1 GT). Các gen nằm trên cùng 1 NST

cùng phân ly về giao tử (LK gen)

Gen BV n»m trªn 1 NST B

Gen bo n»m trªn 1 NST

quan sát hình 13. Moóc gan GT nh thế

nào?

Da trên sơ đồ hình 13

Các em thảo luận viết sơ ?

1. Thí nghiệm của Moóc gan:

Nội dung:

* Đối tợng nghiên cứu:

Ruồi giấm

* Thí nghiệm:

P xám dài x đen cụt

F1 xám - da

ở F1 x

F

= 1 xám dài: 1 đen cụt.

* Giải trình

B - xám : V dài

b đen v cụt

P

A/C

xám dài

GT BV // bv

Lai phân tính

Sơ đồ hình 13

Viết sơ đồ lai

P

HC BV

BV x

đen cạnh

bv
bv

X dài

GT BV // bv

F1

xám dài

Lai phân tính

F1

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

Hiện tợng di truyền liên kết?

ở ruồi giấm 2n = 8 nhng TB có khoảng

4000 gen -> sự phân bố gen trên NST

nh thế nào?

? HS thảo luận.

So sỏnh KH F

trong phân ly độc lập và

trong di trun liªn kÕt.

Di trun liªn kết

P thân xám - dài x đen côt

BV
bv x

bv
bv

G 1 BV : 1 bv // bv

F1

xám dài

F

B BV

x

bv
bv

GF: BV: bv // bv

F

B 1 BV

bv :
bv
bv

Tû lƯ kiĨu gen kiểu hình: 1:1

-> không xuất hiện biến dị tổ hợp

* Di trun liªn kÕt kh«ng xuÊt hiện

biến dị tổ hợp

* Trong chọn giống ngời ta chọn những

nhóm Tính trạng tốt đi kèm với nhau.

FB

BV
bv ;

bv
bv

Là trờng hợp các gen quy định nhóm tính

trạng nằm liền 1 NST cùng phân ly về giao

tử và cùng tổ hợp qua thụ tinh.

2. ý nghÜa cña di truyền liên kết

Mỗi NST có thể mang nhiều gen -> tạo

thành nhóm gen liên kết.

(quay lại 2 di truyền trên bảng)

Di truyn c lp

P: Vàng - tròn x Xanh - nhăn

P: AABB x aabb

G: AB ab

F: AaBb

P

: AaBb x aabb

G

: AB, Ab, aB, ab ab

F

: 1AaBb : 1 Aabb : 1aaBb : 1 aabb

Tû lƯ kiĨu gen vµ tỷ lệ kiểu hình là 1:1:1:1

-> Xuất hiện biến dị tổ hợp

(Vàng - nhăn)(Xanh - tròn)

IV. Kim tra ỏnh giỏ: Thế nào là di truyền liên kết?

So sánh di truyền liên kết với di truyền độc lập?

H·y gi¶i thÝch thÝ nghiệm của Moóc gan về di truyền liên kết.

V. Dặn dò:

- Học và trả lời câu hỏi sách giáo khoa

- Làm bài tập số 4 SGk

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

Ngày giảng:

Đ14. thực hành: quan sát hình thái nhiễm sắc thể

A. Mục tiêu:

- HS biết nhận dạng hình thái của NST ở các kỳ

- Phát triển kĩ năng sử dụng và quan sát tiêu bản dới kính hiển vi

- Rèn luyện kỹ năng vẽ hình

B. Chuẩn bị:

- Kớnh hin vi đủ cho các nhóm

- Bộ tiêu bản nhiễm sắc thể

- Tránh các kỳ nguyên phân

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

So sánh di truyền liên kết với di truyền độc lập

- Kiểm tra sự chuẩn bị của HS các nhóm

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

? Trình bày những biến đổi của NSt

trong chín kỳ của tế bào?

? Lªn líp sư dơng kÝnh hiĨn vi?

Khi quan sát tiêu bản trên kính hiển vi

các em nhận dạng đợc hình thái của

các kỳ

- V hỡnh khi quan sỏt c

Yêu cầu: ý thøc kØ luËt không nói to

không chạy lung tung.

GVchốt l¹i kiÕn thøc

- Chia nhãm 1 nhãm 6 em

- NhËn kính tiêu bản

Trả lời các câu hỏi mà GV yêu cầu

Tiến hành thao tác

+ Đặt tiêu bản lên kính

- Dùng vật kính lựa chọn điểm quan sát

-> Nhận dạng TB dạng ở kỳ nào?

Các nhóm tiến hành quan sát 15P

Khi quan sát lu ý:

+ Kỹ năng sử dụng kÝnh hiÓn vi

+ Mỗi tiêu bản gồm nhiều TB -> cần tìm TB có NST để nhìn rõ nhất

+ Khi nhận dạng đợc hình thái các thành viên trong nhóm lần lợt quan sát -> vẽ

hình vào phiếu thu hoch.

-> GV đi kiểm tra quan sát lại tiêu bản ở kính hiểm vi các nhóm -> nhận xét

từng nhóm.

* Thu hoạch:

- GV treo tranh các kỳ của nguyên ph©n

- HS quan sát tranh đối chiếu với quan sát đợc trên tiêu bản.

- Từng thành viên vẽ và chú thích các kỳ quan sát đợc vào phiếu thu hoạch.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- C¸c nhãm tù nhËn xÐt về thao tác sử dụng kính hiểm vi.

- Kết quả quan sát trên tiêu bản.

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

- Thu bản thu hoạch.

V. Dặn dò:

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Ngày giảng:

Ch

ơng III:

ADN và Gen

Đ15. adn

A. Mục tiêu:

- HS phõn tích đợc thành phân hố học của ADN đặc biệt tính đa dạng và đặc

thù của nó.

- Mơ tả đợc cấu trúc không gian của ADN

- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình

- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm.

B. Chn bÞ:

- Tranh cÊu tróc PT ADN

- Hộp mô hình ADN phẳng

- Mô hình PT ADN

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

III. Nội dung bài mới: Giới thiệu chơng

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Chức năng của NST có khái niệm tự nhân đơi vì nó chứa 1 loại AX hữu cơ, đê ơ

xi si bơ muclíc ít. Viết tắc là ADN -> ADN là thành phần quan trọng của NST và liên

quan mật thiết với bản chất hoá học của gen.

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

GV u cầu HS đọc thơng tin ở SGK.

? Thành phần hoá học của PT ADN

gồm các nguyên tố hoá học nào?

ADN lại đại phân tử có kích thớc lớn

dài từ hàng khối lợng đạt t hng triu

VC

HS quan sát phân tích hình 15

Hot ng nhóm thảo luận vì sao ADN

có hình đặc thù và a dng?

Đại diện các nhãm ph¸t biĨu, các

nhóm khác bổ sung

GV chốt lại kiến thức.

HS c thụng tin SGK

Quan sỏt hỡnh 15

Mô tả cÊu tróc kh«ng gian c¸c YT

1. CÊu tạo hoá học của phân tử ADN

- Phân tử ADN đợc cấu tạo từ từ các

nguyên tố ( 4; 0; n; p)

- ADN là đại phân tử cấu tạo theo nguyên

tắc a phõn gm nhiu n phõn.

- Đơn phân của ADN là palêotít

A ờmin A

Gm 4 loi Ty min T

Xi Fo sin X

Gua nin G

DT ADN cấu tạo đa dạng và đặc thù do

tính đặc thù, do số lợng trình tự thành phần

các loi Nu

+ Cách sắp xếp khác nhau của 4 loại N4 ->

hình đa dạng.

TL: Tớnh a dng v c thự của ADN là

cơ sở phát triển cho tính đa dạng đặc thù

của sinh vật.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29>

ADN

ChiỊu xo¾n

1 chu kú xoắn gồm? cặp? chiều cao?

Đờng kính vòng xoắn

HS thực hiện lệnh SGK

Quan sát kỹ hình 15

Các Nu nào liên kết với nhau thành

từng cặp.

Tổng số

A+T

G+X

trong PT ADN khác

nhau -> đặc trng cho loài

- PT ADN là 1 chuỗi xoắn kép gồm nhiều

mạch đơn xoắn đều quanh 1 trục, theo

chiều từu trái -> phải.

- Chu kú xoắn

+ 10 cặp Nu

+ Cao 34 A

-> 1N = 3,4 A

+ Đờng kính 20 A

- Các Nu gi÷a 2 mạch liên kết với nhau

theo nguyên tắc bổ sung

A = T; G = X

Do tính chất bổ sung của 2 mạch -> nêm

khi biết trình tự đơn phân của mạch này ->

đơn phân của mạch kia.

Về tỷ lệ các đơn phân trong PT ADN

A = T ; G = X

Số lợng Nu của 1 mạch -> A + G = T+ X =

N
2

IV. Kiẻm tra đánh giá:

N = 2A + 2 X = 2T + 2 G...

Sè lỵng N cđa ADN)

ChiỊu dµi cđa PT L =

Nx 3,4A

=> N =

2L
3,4

Tû lƯ % cđa 2 lo¹i N kh«ng bỉ sung: A% = T% =

A

N

x 100

A% + G% = 50%

Bài tập: 1 phân tử có L = 5100 A

Trong đó N loại A = 900

- Xác định tổng số Nu của phân tử

- Xác định số lợng từng loại N của phân tử

Giải:

- Tæng sè Nu cđa ph©n tư: N =

2L
3,4

=

2x5100

3 . 4

= 3000 Nu

- Sè Nu tõng loại của phân tử:

Theo ra : A = T = 900

Mà theo nguyên tắc bổ sung: A+ G =

N
2

900 + G =

3000

=> G = X = 1500 - 900 = 600 VËy

tỉng sè Nu tõng lo¹i cđa ph©n tư:

A = T = 900 ; G = X = 600

Đọc phần khung màn

V. Dặn dò:

- Học sinh trả lời câu hỏi SGK, làm bài tập 6

Đọc môc em cã biÕt

</div>
(30)<div class='page_container' data-page=30></div>
(31)<div class='page_container' data-page=31>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Đ16. adn và bản chất của gen

A. Mục tiªu:

- HS trình bày đợc các ngun tắc của sự nhân đơi

- Nêu đợc bản chất hóa học của gen

- Phân tích đợc các chức năng của ADN

- Rèn luyện kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình

- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm

B. Chn bÞ:

- Tranh hình 18 SGK

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bi c:

- Nên cấu tạo hóa học của phân tử ADN

- Mô tả cấu trúc không gian của phân tử ADN. Hệ quả của nguyên tắc bổ sung

thể hiện ở những điểm nào?

Bài tập: cho biết gen B dài 2400 Nu

Tổng số Nu loại A chiếm 30%

Tính : L = ?

Số lợng từng loại N cđa gen B

III. Néi dung bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

I. ADN tự nhân đôi theo nguyên tắc

nào?

HS nghiên cứu thông tin đoạn đầu?

thơng tin trên em cho biết điều gì?

Trong q trình phân bào kỳ nào NST

tự nhân đôi?

- Häc sinh quan sát hình 16 Thực hiện

lệnh

? Hot ng u tiờn ca ADN khi bắt

đầu bị nhân đôi.

- Quá trình tự nhân đôi diễn ra trên

mấy mch ca ADN?

? Các Nu liên kết với nhau thành từng

cặp?

Sự hình thành mạch mới ở 2 ADN con

diễn ra nh thế nào?

Nhận xét về cấu tạo của ADN mĐ vµ 2

Q trình nhân đôi diễn ra ở trong nhân

của tế bào tại các NST ở kỳ trung gian của

quá trình phân bào

- ADN tự nhân đôi dạng mẫu

- Diến ra trên 2 mạch

Q trình tự nhân đơi

+ C¸c nu trên mạch khuôn và Nu ở môi

tr-ờng nội bào liên kết theo nguyên tắc bổ

sung

+ Hai mạch của ADN tách nahu theo chiỊu

däc

</div>
(32)<div class='page_container' data-page=32>

Mơ tả sơ lợc q trình tự nhân đôi của

ADN

VD

A G T X X A T

T X A G G T A

ViÕt cÊu tróc cđa 2 đoạn ADN tạo

thành từ đoạn trên?

Quỏ trỡnh t nhân đôi diễn ra theo

nguyên tắc nào?

II. Bản chất của gen

HS đọc thụng tin

Bản chất hóa học của gen?

Gen -> nhân tố di truyền (ĐLMĐ)

Gen nằm trên nhiễm sắc thể

Gen có những chức năng gì?

III. Chức năng của ADN

GV phân tích và nhấn mạnh 2 chức

năng của ADN

Sự nhân đôi của ADN -> sự nhân đôi

của nhiễm sắc thể đó là đặc tính di

truyền ổn định qua các thế hệ

theo chiÒu ngợc nhau

Kết quả:

2 phân tử ADN con mới hình thành giống

tế bào ADN mẹ.

- Quỏ trỡnh t nhõn đơi

Xảy ra theo ngun tắc

+ Bổ sung

+ gi÷ l¹i mét nưa

Kết luận: Chính sự nhân đơi của ADN là cơ

sở của sự nhân đôi nhiễm sắc thể

TiÕp sự hình thành 2 ADN con là sự hình

thành chất nền Prôtêin -. Tạo ra 2 Crômatít

Bản chất hóa học cđa gen lµ ADN

Gen là một đoạn của phân tử ADN có chức

năng di truyền xác định

Chức năng: Gen cấu trúc mang thông tin

(di truyền) quy định cấu trúc phõn t

Prụtờin

* Chức năng:

- Lu trữ thông tin đi truyền

- Truyn t thụng tin di truyn -> có vai

trị qua trọng đối với sự sinh tồn của sinh

vật

IV. Kiẻm tra đánh giá:

1. - ADN có những đặc điểm nào khiến ADN đợc coi là vật chất di truyền ở cấp

độ phân tử?

* a. Chứa và truyền thông tin di truyền nhờ cơ chế tự nhân đơi

b. Đặc trng cho lồi

c. Cơ thể bị biến đổi

d. C a, b, c

Đáp án: d

2. Tại sao ADN con đợc tạo ra qua cơ chế tự nhân đơi lại giống ADN mẹ ban

đầu?

a, Vì ADN con đợc tạo ra theo ngun tắc khn mẫu

b. Vì ADN con đợc tạo ra theo nguyên tắc bổ sung

c. Vì ADN con đợc tạo ra theo nguyên tắc bổ sung và giữ lại một nửa

d. Vì ADN con đợc tạo ra từ 1 mạch đơn của ADN mẹ.

V. DỈn dò:

</div>
(33)<div class='page_container' data-page=33></div>
(34)<div class='page_container' data-page=34>

Ngày giảng:

Đ17. mối quan hệ giữa gen và arn

A. Mục tiêu:

- HS mụ t đợc cấu tạo sơ bộ và chức năng của ARN.

- Biết xác định những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản giữa ADN và ARN

- Trình bày đợc sơ bộ quá trình tổng hợp ARN và nguyên tắc tổng hp quỏ trỡnh

ny

- Rèn luyện kỹ năng quan sát phân tích kênh hình, rèn luyện t duy phân tích so

sánh

B. Chn bÞ:

- Tranh phóng to hình 17.1 và 17.2

- Mơ hình động về tổng hợp ARN

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Mô tả sơ lợc q trình tự nhân đơi của ADn?

- 1 đoạn ADN có cấu trúc nh sau:

M¹ch 1: A ---- G ---- T ---- X ---- X ---- A

M¹ch 2: T --- X ---- A ---- G ---- G ---- T

Viết cấu trúc 2 đoạn ADN con

III. Ni dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

I. ARN (axits ribơnuclêic)

GV u cầu HS đọc thơng tin

? Dùa trªn cơ sở nào, ngời ta phân chía

ARN thành các loại kh¸c nhau?

- Hoạt động nhóm.

a. Số lợng N của ARN?

b. Thnh phn ca ARN?

c. Chức năng di truyền của ARN?

d. Cấu trúc không gian của ARN?

Đáp án: c

? §äc tiÕp th«ng tin - quan s¸t hình

17.1? ARn có thành phần hóa học nào?

Trình bày cÊu t¹o ARN?

HS họat động nhóm - các nhóm phát

biểu và bổ sung hồn chỉnh

KiÕn thøc:

Hoạt động nhóm thực hiện lệnh

Dựa vào chức năng của ARN đợc chgia

thành các loại khác nhau:

Cã:

- m ARN truyền đạt thông tin quy định cấu

trúc của Prơtêin

- t ARN:VËn chun axit amin

- r ARN: Lµ thµnh phÇn cÊu tróc nên

ribôxôm

? ARN cấu tạo gồm các nguyên tố hóa häc:

C, H, O, N, P

- ARN cấu tạo theo nguyên tắc đa phân ->

mà đơn phân có 4 loại N: A

U

G

X

Đặc điểm

ARN

ADN

</div>
(35)<div class='page_container' data-page=35>

So sánh cấu tạo của ARN với ADN?

- Số mạch đơn:

- Các loại đơn phân

- Kích thớc, khối lợng.

II. ARN tổng hợp theo nguyên tắc nào?

Học sinh nghiên cứu th«ng tin

ARN đợc tổng hợp diễn ra ở đâu?

Thuộc kỳ nào của chu kỳ tế bào?

- GV mô tả quá trình tỏng hợp trờn

hỡnh 17.2 - hay mụ hỡnh ng

(khi bắt đầu tổng hợp gen đuệoc tháo

xoắn tách dần 2 mạch).

- Cỏc Nu trên mạch vừa tách ra liên kết

với Nu tự do trong môi trờng nội bào

-> thành từng cặp để hình dn thnh

mch ARN.

HS qua sát hình 17.2 và mô hình thảo

luận trả lời các câu hỏi sau.

ARN đợc tổng hợp dựa vào 1 mạch hay

2 mạch của gen ?

- Các loại N nào liên kết với nhau để

tạo thành mạch ARN?

? Nhận xét trình tự các đơn phân ARN

so với mạch đơn của gen ? ( ARN có

trình tự tơng ứng với mạch khn theo

ngun tc b sung)

? Quá trình tổng hợp ARN theo những

nguyên tắc nào?

? Nêu mối qua hệ của gen và ARN

-Quá trình tổng hợp ARN tại nhiễm sắc thể

ở kỳ trung gian

ARN c tng hp t ADN

- Quá trình tổng hợp ARN

+ Gen tháo xoắn tách dần 2 mạch

+ Các Nu ở mạch khuôn liên kết với nhau

theo nguyên tắc bổ sung

+ Khi tổng hợp xong ARN tách khỏi gen đi

ra tế bào chất -> tổng hợp Prôtêin

Nguyên tắc tổng hợp

- Khuụn mu: Trên 1 mạch đơn của gen

(ADN)

- Bæ sung: A - U; T - A

G - X; X - G

Mèi qua hÖ gen vµ ARN

trình tự các Nu trên mạch khn quy định

trình tự các Nu trên ARN

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Đọc phần khung màn

- Điểm khác nhau cơ bản trong cấu trúc ARN và ADN?

- ARn đợc tổng hợp dựa trên những nguyên tắc nào?

Nêu bản chất mối quan hệ theo sơ đồ gen -> ARN?

V. Dặn dò:

</div>
(36)<div class='page_container' data-page=36>

Ngày giảng:

Tiết 18. prôtêin

A. Mục tiêu:

- HS nờu đợc thành phần hóa học của Prơtêin phân tích đợc tính đặc thù và đa

dạng của nó.

- Mơ tả đợc các bậc cấu trúc của Prôtêin và hiểu đợc vai trị của nó. Trình bày

đ-ợc chức năng Prơtêin

- RÌn luyện kỹ năng quan sát phân tích kênh hình, rèn lun t duy ph©n tÝch hƯ

thèng hãa kiÕn thøc

B. dựng:

Tranh phóng to hình 18 SGK

C

. Tiến trình lên líp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Nªu cấu tạo của phân tử ARN? những điểm khác nhau cơ bản của ADN và

ARN?

- Một đoạn mạch có cấu tróc nh sau:

M¹ch 1: A - T - G - X - T - X - G - A

M¹ch 2: T - A - X - G - A - G - X - T

Xác định trình tự các đơn phân của ARN đợc tổn hợp từ mạch 2

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

I. CÊu tróc của Prôtêin

- HS: Đọc thông tin SGK

Nêu thành phần hóa học và cấu tạo

Prôtêin?

- HS thùc hiƯn lƯnh.

Thảo luận tính đa dạng và đặc thù của

Prơtêin

Tính đặc thù của Prôtêin thể hiện nh

thế nào?

+ Yếu tố nào xác định sự đa dạng của

Prơtêin?

Vì sao Prơtêin có tính đa dạng và đặc

thù?

Cho các nhóm thảo luận -> Đại diện

nhóm phát biểu -> Các nhóm khác bổ

sung

- GV yêu cầu học sinh quan sát hình 18

Prôtêin gồm các nguyên tè hãa häc: C, H,

O, N

- Prôtêin -> đại phân tử....

- Prôtêin -> cấu tạo theo nguyên tắc đa

phân -> gồm hàng trăm đơn phõn.

Đơn phân tạo nên Prôtêin là axit amin

Có 2 loại axit amin kh¸c nhau:

Prơtêin có tính đa dạng và đặc thù do số

l-ợng và trình tự các axit amin (20 loại..)

</div>
(37)<div class='page_container' data-page=37>

thơng báo tính đa dạng và đặc thù cịn

biểu hiện ở cấu trúc khơng gian

HS quan sát đối chiếu các bậc cấu trúc

- Tính đặc thù của Prôtêin đợc thể hiện

thông qua cấu trúc không gian nh thế

nào?

(ThĨ hiƯn ë cÊu tróc bËc 3 và bậc 4)

II. Chức năng của Rrôtêin

Vỡ sao núi Prụtờin quyết định các tính

trạng của cơ thể?

Cho vÝ dơ?

Giíi thiƯu c¸c mÉu vật su tầm về

Prôtêin nh lòng trắng trứng, da,

móng....

VD: Prôtêin dạng sợi là thành phần chủ

yếu của da, mô liên kết.

VD: Trong quá trình tổng hỵp ARN ->

Cã sù tham gia cđa enzim ...

VD: Insulin vai trị điều hịa hàm lợng

đờng trong máu

HS: Thùc hiƯn lệnh.

? Vì sao Prôtêin dạng sợi là nguyên

liệu cấu trúc rất tốt ?

(vì vòng xoắn dạng sợi hay bện thừng

=> chịu cực khỏe, các loại enzim...)

+ Cấu trúc bậc 1: Là chuỗi axit amin có

trình tự xác định

+ CÊu t¹o bËc 2: Là chuỗi axit amin tạo

vòng xoắn lò xo

+ Cấu tạo bậc 3: Do cấu trúc bậc 2 cuộn

xếp theo kiểu đặc trng

+ CÊu tróc bËc 4: Gồm 2 hay nhiều chuỗi

axit amin kết hợp với nhau

a, Chức năng cấu trúc:

L thnh phn quan trng xõy dựng nên tế

bào, xây dựng các bào quan và màng sinh

chất -> hình thành các đặc điểm của mơ,

cơ qua cơ thể.

b. Chức năng xúc tác các quá trình trao i

cht.

- Bản chất của enzim là Prôtêin tham gia

phản ứng sinh hãa.

c. Chức năng điều hịa trao đổi chất

- C¸c hoóc môn phần lớn là Prôtêin -> điều

hòa các quá trình sinh lý trong cơ thể.

- Ngoài ra nhiều loại Prôtêin còn có chức

năng: - bảo vệ

- vận động

- sinh năng lợng...

IV. Kim tra ỏnh giỏ:

- Học sinh đọc kết luận chung và phần khung màu SGK

- Hãy chọn câu trả lời đúng trong những câu trả lời sau:

1. Cấu trúc vòng xoắn lò xo của Prôtêin là cấu trúc:

a. Bậc 1 c. Bậc 3

b. BËc 2 d. Bậc 4

2. Cấu trúc bậc 4 có ở loại Prôtêin nào?

a. ở tất cả các loại Prôtêin

b. Ch cú ở một số loại Prơtêin đợc hình thành từ 2 hay nhiều chuỗi axit amin

có cấu trúc giống nhau

c. Chỉ có ở một số loại Prơtêin đợc hình thành từ 2 hay nhiều chuỗi có cấu trúc

bậc 3

V. Dặn dò:

- Trả lời các câu hỏi 1 - 2- 3 - 4 SGK

- Học bài theo nôi dung SGK

</div>
(38)<div class='page_container' data-page=38>

Ngày giảng:

Tiết 19 . mối quan hệ giữa gen và tính trạng

A. Mục tiêu:

- HS hiu c mối quan hệ giữa ADN và Prôtêin thông qua việc trình bày sự

hình thành chuỗi axit amin

- Giải thích đợc mối quan hệ trong sơ đồ.

- Gen mARN Prôtêin Tính trạng

- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình

- Rèn luyện t duy ph©n tÝch, hƯ thèng hãa kiÕn thøc

B chn bÞ:

- Tranh phóng to hình 19.1, 19.2, 19.3 SGK

- Mơ hình động về sự hình thành chuỗi axit amin

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

1. Chất hữu cơ nào có khả năng duy trì cấu trúc đặc thù của mình qua các thế

hệ? Hãy chọn câu trả lời đúng:

a. ADN d. Prôtêin

b. ARN c. t ARN

2. Vì sao Prơtêin khơng thể tự duy trì cấu trúc đặc thù của mình qua các thế hệ?

Vì Prơtêin khơng có khả năng tự nhân đơi.

? Tính đa dạng và đặc thù của Prơtêin do những yếu tố nào xác định?

Trình tự sắp xếp khác nhau của 20 loại axit amin -> tạo nên tính đa dạng và đặc

thù của Prôtêin...

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

* Lu ý:

GV: Trong tế bào ln có 2 q trình

phân giải Pơtêin cũ và tổng hợp Prôtêin

mới -> Vậy mà Prôtêin vẫn giữ đợc cấu

trúc đặc thù của nó. Do đâu có hiện

t-ợng này?

(Do Ptôtêin đợc tổng hợp theo khuôn

mẫu của ADN qua khâu trung gian l

m ARN

GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu

thông tin đoạn 1 SGK -> Giữa gen và

prôtêin có quan quân hệ với nhau qua

dạng trung gian nào?

HS thảo luận nhóm

HS thực hiện lệnh ở SGK quan sát hình

19.1 th¶o luËn nhãm

</div>
(39)<div class='page_container' data-page=39>

? mARN tham gia vào quá trình tổng

hợp Prôtêin nh thế nào?

? Nêu các thành phần tham gia chuỗi

axit amin

GV: GV s dng tranh kết hợp với mơ

hình động giới thiệu cách lắp ghép các

axit amin -> tạo ra cấu trúc bậc 1 của

Prôtêin

L

u ý:

Mỗi tARN chỉ vận chuyển đợc 1

loại axit amin nhất định vào ribôxôm

1 đầu tARN gắn liền với axit amin, đầu

kia mang 1 bộ ba nuclờụtit.

? Các Nu nào ở mARN và tARN liên

kết víi nhau

- Gọi 1 - 2 học sinh lên lắp mụ hỡnh

ng.

? Tơng qua số lợng giữa axit amin và

các Nu của mARN khi ở ribôxôm ?

? Trình bày quá trình hình thành chuỗi

axit amin?

VD: A trªn tARN khíp víi U cđa

mARN...

- GV: Ph©n tÝch cho häc sinh :

+ Số lợng thành phần, trình tự sắp xếp

của các axit amin tạo nên tính đặc trng

của mỗi loi Prụtờin.

+ Sự tạo thành chuỗi axit amin dựa trên

khuôn mẫu ARN.

(HS ghi nhớ: Khi biết trình tự sắp xếp

các Nu trên mARN -> biết trình tự sắp

xếp các axit amin của Prôtêin)

II. Mi quan h gia gen v tớnh trạng

Các em biết mARN đợc tổng hợp trên

khuôn mẫu ADN vậy có thể giải thích

nh thế nào về bản chất của mối liên

quan giữa ADN, mARN v Prụtờin

theo s :

Gen(1 đoạn ADN) mAR Prôtêin

tính trạng .

HS c thụng tin

Quan sát hình 19.2, và 19.3 Thảo luận

câu hỏi trên.

thực hiện lệnh trang 58

Thành phần tham gia tổng hợp chuỗi axit

amin: mARN, tARN, ribôxôm

- Các Nu liên kết theo nguyên tắc bổ sung

A- U; G - x...

- Tơng quan

3 Nuclêôtit 1 axit amin

Sự hình thành chuỗi axit amin

+ mARN rời khỏi nhân đến ribôxôm để

tổng hợp prôtêin.

+ Các tARN mang axit amin vào ribôxôm

khớp với mARN theo nguyên tắc bổ sung

-> đặt axit amin vào đúng vị trí

+ Khi ribơxơm 1 nấc trên mARN -> 1 axit

amin đợc nối tiếp

+ Khi ribôxôm dịch chuyển hết chiều dài

của mARN -> Chuỗi axit amin đợc tổng

hợp xong

- Nguyên tắc tổng hợp

+ Khuôn mẫu (mARN)

+ Nguyên t¾c bỉ sung: U - A; G - X

- Mèi liên hệ

+ ADN là khuôn mẫu tổng hợp mARN

+ mARN khuôn mẫu -> chuỗi axit

</div>
(40)<div class='page_container' data-page=40>

HS nghiên cứu thông tin

Nờu bn cht mi quan hệ trong sơ đồ?

Có thể gọi 1 vài HS trình bày, 1 số học

sinh khác bổ sung

Cho học sinh đọc phần kết luận chung

của SGk

- B¶n chÊt mối quan hệ gen và tình trạng:

Bản chất...

Trỡnh t ca các Nu trong ADN quy định

các Nu trong ARN -> qua đó quy định

trình tự các axit amin của Prôtêin.

- Prôtêin tham gia các hoạt động của tế bào

-> biểu hiện thành tính trạng

TL: Gen quy định tính trạng

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Sự kết hợp 3 q trình tự nhân đơi ADN, tổng hợp ARN, Tổng hợp Prôtêin

theo nguyên tắc bổ sung -> theo sơ đồ sau:

ADN  mARN  Prôtêin  tính trạng đã giải thích rõ vì sao con giống bố mẹ.

1. Chọn câu trả lời đúng :

a. Tự nhõn ụi

b. tổng hợp mARN sao từ khuôn mẫu của gen trên AĐN

c. Tổng hợp trực tiếp từ khuôn mẫu của gen

d. Cả a, b, c

Đáp án: b

2. Tìm câu phát biểu sai :

a. Trỡnh t cỏc axit amin trong cấu trúc bậc 1 của prôtêin phản ánh đúng trình

tự các bộ ba Nu trên mảN

b. Sù kÕt hợp giữa bộ ba của tARN với bộ ba Nu trên mARN theo nguyên tắc

bổ sung giúp axit amin tơng ứng gắn chính xác vào chuỗi axit amin

c. Việc tổng hợp chuỗi axit amin diễn ra đồng thời với việc tạo nên cấu trúc bâc

1, 2, 3, 4 ca Prụtờin

Đáp án: c

V. Dặn dò:

- Học và trả lời các câu hỏi ở SGK

</div>
(41)<div class='page_container' data-page=41>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tiết 20 . thực hành: Quan sát và lắp mô hình adn

A. Mục tiêu:

- Kim tra ỏnh giỏ kin thc về cấu trúc phân tử ADN

- Rèn luyện kỹ năng qua sát và phân tích mơ hình

- Rèn luyện thao tác lắp ráp mơ hình ADN

- Gi¸o dơc ý thức nghiên cứu khoa học

B. chuẩn bị:

- Mụ hỡnh phân tử ADN đã đợc lắp ráp hoàn chỉnh

- Hộp đựng mơ hình cấu trúc phân tử ADN ở dạng tháo rời số lợng tơng ứng với

mỗi nhóm.

C

. TiÕn trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

Nêu cấu trúc không gian của ADN?

III. Nội dung bài míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV v HS

Ni dung chớnh

1. Quan sát mô hình cấu trúc cuả phân

tử ADN:

a. Quan sát mô hình:

GV hớng dẫn HS quan sát mô hình

phân tử ADN, th¶o ln:

- Vị trí tơng đối của 2 mạch Nu

- Chiều xoắn của 2 mạch?

- §êng kÝnh cđa vòng xoắn?

- Chiều cao vòng xoắn?

- Số cặp Nu trong 1 chu kỳ xoắn?

- Các Nu nào liên kết với nhau thành

từng cặp?

b. Chiếu vào mô hình ADN:

GV hớng dẫn học sinh mô hình ADN

lên màn hình -> yêu cầu học sinh so

sánh hình trên mô hình và hình trên

hình 15 SGK

HS quan sỏt -> i chiu -> rỳt ra nhn

xột

2. Lắp ráp mô hình cấu trúc không gian

của phân tử ADN:

GV hớng dẫn cách lắp ráp mô hình

theo thứ tự

- Lp mạch 1: Theo chiều từ chân đi

lên (hay từ đỉnh xuống)

HS: Quan sát mơ hình vận dụng kiến thức

đã học nêu đợc các câu hỏi bên

C¸c nhãm quan sát

- HS ghi nhớ cách tiến hành các nhóm lắp

ráp mô hình nh

- GV hớng dẫn

</div>
(42)<div class='page_container' data-page=42>

cho hợp lý

Đảm bảo khoảng cách với trục

- Lắp mạch 2:

Tìm và lắp các đoạn có chiều cong

song song mang Nu theo nguyên tắc bổ

sung với đoạn 1

- GV kiĨm tra tỉng thĨ 2 m¹ch

- Chiều xoắn của 2 mạch

- Số cặp Nu của 1 chu kỳ xoắn

- Sự liên kết theo nguyên t¾c bỉ sung

Đại diện các nhóm kiểm tra chéo nhóm

khác -> tập đánh giá kết quả

- Vẽ cấu trúc ADN vào vở

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- GV nhận xét chung về tinh thần, kết quả giê thùc hµnh

- Căn cứ và phần trình bày của các nhóm và kết quả lắp ráp mơ hình cho

im

V. Dặn dò:

</div>
(43)<div class='page_container' data-page=43>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Kiểm tra 1 tiết

A. Mục tiêu:

- HS bit vn dụng kiến thức các chơng trình đã học vào bài làm

- Đánh giá thực chất của mỗi học sinh

- Gi¸o dơc ý thøc tù gi¸c, rÌn lun t duy phân tích

B. nội dung bài kiểm tra:
I. trắc nghiệm:

Cõu 1: (0,5 đ) Phép lai tạo ra con lai đồng tính xuất hiện ở kiểu hình nào sau

đây ;

a. AABb x AABb c. AaBB x Aabb

b. AABB x aabb d. AAbb x aaBB

C©u 2: (0.5 đ) Những loại giao tử có thể tạo ra từ mét kiĨu gen AaBb lµ:

a. AB : aB : ab c. AB : Ab : aB : ab

b. Ab : AB : aB d. AB : Ab

Câu 3: (1 đ) Tìm câu trả lời tơng ứng:

a. Tính trạng do một cặp nhiễm sắc thể

chi phối và phân ly theo tỷ lệ 1:1 (Số

l-ợng đủ lớn)

1. Ph©n li (F

)

b. Trong cặp tính trạng đem lai chỉ có

một tính trạng đợc biểu hiện ở đời F

2. Phân ly độc lập

c. ở F

các tính trạng đem lai biểu hiện

tû lệ trung bình 3 trội : 1 lặn

3. Di truyền liên kết

d. Sự di truyền của mỗi cặp tính trạng

không phụ thuộc vào sự di truyền của

cặp tính trạng khác

4. Di trun giíi tÝnh

e. Các tính trạng do các gen trên 1

nhiễm sắc thể chi phối ln biểu hiện

đồng thời trong q trình di truyn

5. Đồng tính

Câu 4: (1đ) Một đoạn mARN có trình tự các Nu nh sau:

A - U - G - X - X - U - U - A - G - G - A - X - U - G - X - A - U - X

a. Xác định trình tự các Nu trên mỗi mạch đơn của gen tổng hợp ra mARM

Gen Mạch khuôn...

M¹ch bỉ sung...

b. Đoạn mạch mARN có 375 Nu tham gia tạo chuỗi axit amin

Xác định số axit amin đợc tạo ra

II. tù luËn:

1. Trình bày cấu tạo hóa học và cấu trúc khơng gian của phân tử ADN? (2đ)

2. Giải thích mối quan hệ và bản chất của mối quan hệ trong sơ đồ sau:

(1) (2) (3)

Gen (ADN ) mARN Prôtêin Tính trạng (2đ)

III. Bài tập:

Bi 1: (1,5) c chua quả đỏ trội hoàn toàn so với quả vàng. Kiểu gen và kiểu

hình của bố mẹ phải nh thế nào để F

có sự phân tính theo tỷ lệ 1:1, lập sơ đồ lai ?

</div>
(44)<div class='page_container' data-page=44>

HiÖu sè Nu lo¹i A víi G = 600 (nu)

TÝnh: a. Tỉng sè Nu cđa ph©n tư ADN

b. Số lợng từng loại Nu của phân tử ADN

c. Tû lÖ % tõng loại Nu của phân tử ADN

Đáp án:

Câu 1: b; d

2: c

3: a : 4 b : 5 c : 1 d : 2 e : 3

4: Câu a : 0,75đ câu b : 0,25đ Đáp án : 125 axit amin

Tự luận: Trình bày đợc cấu tạo hóa học : 1đ

C©u 1: Trình bày cấu trúc không gian : 1đ

Câu 2: - Mèi quan hƯ : 1,0 ®

- B¶n chÊt cđa mèi quan hệ ... 1,0đ

Bài tập: (1,5)

Bi 1: Qui c : A - đỏ ; a - vàng

P: ? x ?

Bài làm: F

: 1 đỏ : 1 vàng -> là phép lai phân tích giữa một cá thể dị hợp với

một cá thể đồng hợp lặn: đỏ Aa x aa vàng

Sơ đồ lai:

P đỏ Aa x vàng aa

GP A , a a

F

1 Aa : 1 aa

</div>
(45)<div class='page_container' data-page=45>

Ngµy soạn:

Ngày giảng:

Chng IV: Bin D

Tit 22. t bin gen

A. Mục tiªu:

- HS trình bày đwocj khái niệm về ngun phân phát sinh đột biến gen

- Hiểu đợc tính chất biểu hiện và vai trò của đột biến gen đối với sinh vật và con

ngời

- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình

- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm

- Gi¸o dơc ý thøc häc tập nghiên cứu

B. chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 21.1 SGk

- Tranh minh họa các đột biến gen có lợi, có hại cho sinh vật

- Tranh ảnh một số ảnh hởng của chất độc mầu da cam, bom nguyên tử

- Phiếu học tập : Tìm hiểu các dạng đột biến

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

Không kiểm tra, giới thiệu chơng mới

III. Néi dung bµi míi:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Thế nào là biến dị ? Giới thiệu sơ đồ

Biến dị

BiÕn dÞ di trun Biến dị không di truyền

§ét biÕn gen §ét biÕn nhiƠm s¾c thĨ Thêng biÕn

Đột biến cấu trúc Đột biến số lợng

Cho học sinh xem một số tranh ảnh của đột biến gen

-> Vậy đột biến gen là gì -> đi vào bài mới

Hoạt động của GV v HS

Ni dung chớnh

1.Đột biến gen là gì

HS: Đọc thông tin quan sát hình 21.1

Hoạt động nhóm. Điền phiếu học tập.

Tìm các dng t bin

- Đoạn ADn ban đầu (a)

+ Có (5) cặp Nu

+ Trình tự các cặp Nu -A- X- T- A- G

-T- G - A- T- X

-> Có thể cho học sinh lên bảng lắp sơ đồ

21.1 và rỳt ra nhn xột

</div>
(46)<div class='page_container' data-page=46>

Đột biến là gì?

Gm những dạng đột biến nào?

2. Nguyên nhân phát sinh đột biến gen

HS nghiên cứu thông tin SGK

Nguyên nhân phát sinh đột biến gen?

Cho HS quan sát 1 số tranh ảnh về đột

biến gen do ảnh hởng của chất c da

cam

Mỹ thả bom nguyên tử vào nhật bản

+ Do ảnh hởng của môi trờng

+ Do con ngời gây ra đột biến nhân

tạo

(do sao chÐp nhầm của phân tử ADN

-> dới tác dụng trực tiÕp cđa m«i

tr-êng)

3. Vai trị của đột biến gen

* Hậu quả:

GV đa lại sơ đồ: Gen -> ARN ->

Prơtêin -> tính trạng

Nếu ADN bị biến đổi -> Thay đổi

trình tự các axit amin -> biến đổi kiểu

hình.

HS quan sát hình 21.2, 21.3, 21.4 và

xem 1 s tranh nh c su tm

Đột biến nào có hại cho sinh vật?

+ (lá mạ mầu trắng hình 21.2)

+ (Đầu và chân sau bị dị dạng hình

21.3)

Vai trò của đột biến gen?

- Đột biến gen là những biến đổi cấu trúc

của gen liên quan tới 1 hoặc 1 số cặp Nu

- Mất 1 cặp Nu

- Các dạng đột biến gen - Thêm 1 cặp Nu

- Thay 1 cặp Nu

- Tự nhiên: Do rối loạn quá trình tự sao của

ADN -> dới ảnh hởng của môi trờng trong

và ngoài c¬ thĨ

- Thực nghiệm: Con ngời gây ra đột biến

bằng tác nhân lý hóa

§ét biÕn gen thể hiện ra kiểu hình thờng có

hại

* Vai trò:

</div>
(47)<div class='page_container' data-page=47>

Đột biến gen nào có lợi cho sinh vật ?

(Câu cứng, nhiều bông ở lúa hình

21.4)

VD: Cu ngắn chân ở Anh, hay đột

biến làm mất tính cảm ứng chu kỳ

phát sinh ở lúa tám thơm. trng 2 v

mt nm

</div>
(48)<div class='page_container' data-page=48>

Ngày giảng:

Tit 23 . đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể

A. Môc tiªu:

- HS trình bày đợc khái niệm và 1 số dạng đột biến cấu trúc NST. Giải thích đợc

nguyên nhân và nêu đợc vai trò của đột biến cấu trúc NST đối với bản thân can ngời

và sinh vật

- Phát triển kỹ năng quan sát phân tích kênh hình

- Rèn luyện kỹ năng hoạt động nhóm

- Giáo dục ý thức học tập độc lập suy nghĩ

B. chuÈn bÞ:

- Tranh các dạng đột biến NST

- Phiếu học tp

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Đột biến gen là gì? kể các dạng đột biến gen

- Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình đều có hại cho bản thân sinh vật?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV và HS

Ni dung chớnh

1. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là

gì?

Yêu cầu học sinh quan sát hình 22

Thảo luận nhãm thùc hiƯn lƯnh ë SGK

GV: Ph¸t phiÕu häc tập

Yêu cầu: Thảo luận nhóm điền vào

phiếu học tập

Lu ý: Các đoạn có mũi tên ngắn

GV kẻ bảng lên bảng - gọi một học

sinh lên làm

- Đột biến cấu trúc NST là gì?

- Gồm các dạng đột biến nào?

2. Nguyên nhân phát sinh và tính chất

ca t bin cu trỳc NST:

Yêu cầu học sinh nghên cøu th«ng tin

-> SGK

- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là

những biến đổi trong cấu biến đổi trong

cấu trúc NST

- Mất đoạn

- Lặp đoạn

- Các dạng - Đảo đoạn

- Chuyển đoạn

* Nguyên nhân phát sinh

</div>
(49)<div class='page_container' data-page=49>

Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể do

nguyên nhân nào ?

Vỡ sao tỏc nhõn lý hóa lại là nguyên

nhân chủ yếu gây đột biến cấu trúc

NST?

(ph¸ vì cÊu tróc NST->...)

?Vì sao đột biến NST đều có hại cho

bản thân sinh vật ?

(phá vỡ sự sự sinh xuất, sự hài hịa của

các gen trên NST đã đợc hình thành

trong q trình tến hóa)

Lu ý: Một số đạng đột biến có lợi

+ Nh mất đoạn nhỏ, đảo đoạn -> sự đa

dnạg của lồi

+ øng dơng trong chän gièng.

- do con ngêi

- Nguyên nhân: Do tác nhân lý hóa ->

phá vỡ cấu trúc NST

* Vai trò

- §ét biÕn cÊu tróc NST thêng cã h¹i

- Mét số có lợi -> có ý nghĩa trong chọn

giống và tiÕn hãa

IV. Kiẻm tra đánh giá:

-Chọn câu trả lời đúng

1. Loại đột biến nào làm mất hoặc thêm vật liệu di truyền

a. Mất đoạn c. lp on

b. Đảo đoạn d. a, c

2. Nhứng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể nào ảnh hởng đến thành phần và cấu

trúc của vật chất di truyền.

a. Mất đoạn, thêm đoạn

b. Lặp đoạn

c. Cả a , b

Đáp án: c

- Đọc phần khung màn

V. Dặn dò:

- Học bài theo nội dung SGK và bài ghi

- Trả lời các câu hỏi 1 - 3 SGK

</div>
(50)<div class='page_container' data-page=50>

Ngày giảng:

Tit 24 . t bin s lợng nhiễm sắc thể

A. Mơc tiªu:

- HS trình bày đợc các biến đổi số lợng NST thờng thấy ở 1 cặp NST. Giải thích

đợc cơ chế hình thành thể 2n + 1 và 2n - 1. Nêu đợc hậu quả của đột biến số lợng

từng cặp NST

- RÌn lun kü năng quan sát, phát triển t duy so sánh giáo dơc HS ý thøc tù häc

B. chn bÞ:

- Tranh phãng to hình 23.1, 23.2 SGK

C

. Tiến trình lên líp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Cho biết các đoạn NST ban đầu NST sau khi bị biến đổi

a. ABCEGHKLN

ABCDEGHKLN b. ABCDEDEHKLN

c. ABCDEKHGLN

? Tên các dạng biến đổi đó? Đột biến cấu trúc NST là gì?

-? Những nguyên nhân nào gây ra biến đổi cấu trúc NST?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bài mới:

Đột biến nhiễm sắc thể xảy ra ở một hoặc một số cặp NST -> đó là hiện t

-

ợng gì? Vào bài mới mục 1

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

1. HiƯn t

ơng dị bội thể:

Cho học sinh quan sát hình 29.1 và

hình 29.2 SGK trang 82, 83.

Quan sỏt tranh phóng to 2 hình trên

Qua 2 hình trên em hãy cho biết ở ngời

cặp NST thứ mấy bị thay đổi? thay đổi

nh thế nào? (ở hình 29.1 ở cặp NST thứ

21 có 3 NST và hình 29.2 cặp NST giới

tính chỉ có một NST.

VD2. Quan sát hình 23.1 cây cà độc

d-ợc. Nghiên cứu mục 1.

? ở cà độc dợc cặp NST nào bị thay đổi

và thay đổi nh thế nào

(Cà độc dợc có 12 cặp NST -> có 12

thể dị bội ở cả 12 cặp NST cho 12 dạng

quả khác nhau về hình dạng và số gai

trên quả)

? Sự biến đổi số lợng NST ở 1 cặp NST

ở dạng nào?

ThÕ nµo là hiện tợng dị bội thể?

Các dạng: 2n + 1

2n - 1

</div>
(51)<div class='page_container' data-page=51>

HS thùc hiƯn lƯnh trang 67

Quan sát hình đối chiu t hỡnh II ->

XII

- Kích thớc

- Đặc điểm gai

2. Sự phát sinh giao tử thể dị bội

HS quan sát hình 23.2 thảo luận ->

nhận xét

Sự phân li cặp NST hình thành giao tử

trong trờng hợp bình thờng và trong

tr-ờng hợp bị rối loạn?

Kết quả hợp tử có bao nhiêu NST?

HS trình bày cơ chế phát sinh các thể dị

bội.

Nếu tăng thêm 1 NST ở cặp NST thứ 21

-> gây ra bênh đao

P +

hoặc mất 1 NST ở 1 cặp NST nào đó

Lu ý: Hiện tợng dị bội -> gây ra các biến

đổi hình thái: Kích thớc , hình dạng....

C¬ chÕ ph¸t sinh:

+ Trong giảm phân có 1 NST tơng đồng

khơng phân ly -. tạo thành 1 giao tử 2 NSt

và 1 giao tử khơng mang NST nào.

HËu qu¶:

Gây biến đổi hình thái (hình dạng, kích

th-ớc, mầu sắc) ở thực vật

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Cho học sinh viết sơ đồ giải thích cơ chế hình thành thể 2n + 1

- Chọn câu trả lời đúng:

1. Héi chøng ®ao xảy ra do đâu ?

a. Sự phân ly không bình thêng cđa cỈp NST sè 21

b. MĐ sinh con khi tuổi > 35

c. Sự kết hợp giữa 1 giao tử bình thờng và 1 giao tử có 2 NST thứ 21

d. Cả a và c

V. Dặn dò:

- Häc bµi theo b i ghi vµ néi dung SGK

- Trả lời các câu hỏi 1 - 3 SGK

</div>
(52)<div class='page_container' data-page=52>

Ngày giảng:

Tit 25. t bin s lng nhim sắc thể (t

2

)

A. Mơc tiªu:

Kiến thức: - HS trình bày đợc khái niệm thể đa bội. Trình bày đợc hiện tợng đa

bội thể

- Trình bày đợc sự hình thành thể đa bội do nguyên phân giảm phân và phân biệt

sự khác nhau giữa 2 trờng hợp trên

- Nhận biết đợc 1 số đa bội thể bằng mắt thờng

Khả năng: - Phát triển kĩ năng quan sát kênh hình. Rèn luyện kĩ năng hoạt động

nhóm.

Trình độ: Giáo dục học sinh ý thức học tập nghiên cứu để áp dụng vo thc tin

sn xut

B. chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 24.1 -> 24.4 SGK

- Tranh sự hình thành các thể đa bội

- Phiếu học tập

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Chọn câu trả lời đúng

1. Sự biến đổi số lợng ở 1 cặp NST thấy ở dạng nào ?

a. 2n + 1, 2n - 1

b. 3n

c. 2n + 1 +1

- Cơ chế nào dẫn đến sự hình thành thể dị bội có số lợng NST của bộ NST là 2n

+ 1 v 2n - 1?

Nêu hậu quả của hiện tợng dị béi thĨ

III. Néi dung bµi míi:

1. Đặt vấn :

2. Bi mi:

</div>
(53)<div class='page_container' data-page=53>

3. Hiện tuợng đa bội thể

Cho học sinh nhắc lại thế nào lµ thĨ

l-ìng béi ?

HS đọc thơng tin trả lời cỏc cõu hi

Các cơ thể có bộ NST 3n, 4n, 5n... cã

chØ sè n kh¸c lìng béi nh thế nào?

Thế nào là đa bội thể

? t bin đa bội khác đột biến dị bội ở

những điểm căn bản nào?

(- Dị bội biến đổi số lợng 1 hoặc vài

cặp số lợng, số lợng 1 vài cặp NST cú

th tng hay gim)

- Đa bội: Cả bộ NST tăng theo bội số

của n (> 2n) (Không có hiện tợng

giảm).

GV: S tng s lng NST, ADN -> ảnh

hởng đến cờng độ đồng hóa và kích

th-ớc t bo

HS quan sát các hình từ 21.1 -> 24.4

Hoàn thành phiếu thực hành

- Yêu cầu học sinh thảo luận: Sự tơng

quan giữa mức bội thể và kích thớc các

cơ quan nh thế nào?

- Cú th nhn biết đợc đa bội qua

những dấu hiệu nào?

- Có thể khai thác những đặc điểm nào

của cây đa bội trong chọn giống?

Học sinh lấy một số ví dụ để minh họa.

? Vậy bằng mắt thờng có thể phân biệt

đợc thể đa bội không? việc phân biệt

này có chính xác khơng? tại sao ?

(Có thể căn cứ vào kích thớc cơ quan

để phân biệt. Sự phân biệt này khơng

thật chính xác vì nếu cơ thể có ảnh

h-ởng của mơi trờng cũng tạo ra sự khỏc

Hiện tợng đa bội thể là các trờng hợp bộ

NST trong tế bào sinh dỡng tăng theo bội

số của 1 > 2n...

- Dấu hiệu:

+ Tăng kích thớc các cơ quan

- ứng dụng:

+ Tăng kích thớc càch -> tăng số lợng gỗ

+ Tăng kích thớc vụ màu

+ Tạo giống có năng suất cao

đối tợng

quan sát

Đặc điểm

Mùi độc

dỵc

KÝch thớc

cơ quan

1. Tế bào cây rêu

2. Cõy c c dợc

3. củ cải

</div>
(54)<div class='page_container' data-page=54>

VD: Bµi thêng biÕn sÏ hiểu kỹ hơn.

4. Sự hình thành thể đa bội

HS: Nhắc lại kết quả của quá trình

nguyên phân và giảm phân

GV: Tỏc nhõn gõy t bin a bi thể

- Cơnxixin là hóa chất kìm hãm sự hình

thành thoi vô sắc làm cho cả bộ NST

tự nhân đôi nhng không phân ly -> kết

quả tạo t bo a bi

Cho HS quan sát hình 24.5

Hình 24.5(a) giảm phân và thụ tinh

bình thờng : TB 2n = 6

G n = 3

HT 2n = 6

Hỵp tư bị rối loạn phân bào nguyên

phân

2n = 6 -> 4n = 12

Hình 24.5(b) Giảm phân bị rối loạn -.

Thơ tinh cã hỵp tư > 2n

-> Hình a -> do rối loạn nguyên phân

Hình b -> Do rối loạn giảm phân ở

động vật sinh sản hữu tính, sự đa bội

hóa làm cho cặp NST giới tính XX và

XY thay đổi nh thế nào? Hậu quả sự

thay đổi

- XX -> XXXX Hậu quả -> cơ chế

- XY -> XXYY xác định giới tính bị

rối loạn

-> Làm ảnh hởng đến quá trình sinh

sn

Tác nhân : VËt lý

Hóa học (côxixin)

- Cơ chế hình thành thể đa bội

+ Do rối loạn nguyên phân hoặc giảm

phân không bình thờng -> không phân ly

tất cả các cặp NST -> tạo ra thĨ ®a

- Kết luận: Đa bội thể khá phổ biến ở

thực vt ớt gp ng vt

- Vai trò: Đột biến đa bội ở thực vật là

nguồn nguyên liậu cho tiÕn hãa vµ chän

gièng

IV. Kiẻm tra đánh giá:

- Chọn câu trả lời đúng

1. Đột biến đa bội thể là dạng đột biến nào ?

a. NST bị thay i v cu trỳc

b. Bộ NST bị thừa hoặc thiếu 1 và NST

c. Bộ NST tăng theo bội sè cđa n vµ lín > 2n

d. Bé NST tăng giảm cho bội số của n

Đáp án: c

2. Dựa và ô trống những cụm từ phù hợp

Tế bào đa bội thể có.... tăng gấp bội nếu quá trình .... diễn ra ... làm tăng kích

thớc của các cơ qiuan, tăng ... của cơ thể với môi trờng

</div>
(55)<div class='page_container' data-page=55>

V. Dặn dò:

</div>
(56)<div class='page_container' data-page=56>

Ngày giảng:

Tiết 26 . thêng biÕn

A. Mơc tiªu:

- HS nhận biết và nắm đợc khái niệm thờng biến và mức phản ứng

- Giải thích đợc mối quan hệ giữa kiểu gen mơi trờng và kiểu hình:

- Phân biệt đợc sự khác nhau giữa thờng biến và đột biến

- RÌn lun kỹ năng quan sát phân tích thông qua trnh ảnh và mẫu vật

- Giáo dục ý thức vận dụng và thực tế

B. chuẩn bị:

- Tranh ảnh minh họa thêng biÕn

- VËt mÉu: MÇm khoai mäc trong tèi và ánh sáng

- Thõn cõy rau da nc mc t mơ đất bị xuống bờ trải trên mặt nớc

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Đột biến đa bội khác với đột biến dị bội ở những căn bản nào?

Cơ chế hình thành đa bội thể? Hớng tạo ra đa bội thể chú trọng nhiều đối với

loại cây trồng nào?

vai trò của đa bội thể

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

1. Sự biến đổi kiểu hình do tác động của môi tr

ờng :

Vào bài: Cùng cho ăn và ăn uống đầy đủ giống nhau nhng lợn ỉ chỉ đạt 50 kg/ năm,

lợn đại bạch đạt 150 kg/ năm

Vậy kiểu hình khối lợng này do yếu tố nào quyết định? (về mặt di truyền học giống

kiểu gen)

Cũng lợn đại bạch nhng chăm sóc cho ăn kém thì khối lợng cũng chỉ đạt 50 kg ->

chịu nh hng ca yu t no/

(yếu tố kĩ thuật chăn nuôi -> là môi trờng sống)

Vy mụi trng sng cú tác động nh thế nào đến sự biến đổi kiểu hình của sinh

vật -> bài mới

2. Bµi míi:

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

1. Sự biến đổi kiểu hình do tác động

của mơi tr

ờng

GV: Hớng dẫn HS đọc thơng tin quan

sát kênh hình

- Cho HS quan sát thêm số tranh ảnh ->

Thờng biến -> Hoàn thành phiếu học

tập

Đối

t-ợng

quan

sát

Điều

kiện

môi

tr-ờng

Mô tả

kích

thớc

t-ơng

ứng

giải

thích

</div>
(57)<div class='page_container' data-page=57>

HS trả lời các câu hái sau:

Nhận xét kiểu gen của cây rau mác

trong 3 môi trờng sống khác nhau

- Tại sao lá cây rau mác có sự biến đổi

kiểu hình?

(- l¸ dài -> tránh sống ngầm

- phiến rộng -> nổi lên mặt nớc

- lá hình mác -> tránh gió mạnh)

Tơng tự học sinh phân tích VD1 và

VD2

HS tiÕp tơc th¶o ln

Sự biến đổi kiểu hình ở các ví dụ trên

do nguyên nhân nào? vậy thờng biến là

gì?

Thờng biến biểu hiện đồng loạt theo

h-ớng xác định

Thờng biến có di truyền đợc khơng? vì

sao ?

Thờng biến là loại biến dị có hại hay có

lợi? vì sao?

2 Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi tr

-

ờng và kiểu hình .

HS c thơng tin , thảo luận

TR¶ lêi: Bè mĐ trun cho con KG hay

kiĨu h×nh ?

? Sù biĨu hiƯn ra kiểu hình của một số

kiểu gen phụ thuộc vào những yếu tố

nào?

Nhận xét mối quan hệ giữa kiÓu gen

-> KiÓu gen gièng nhau

-> Biến đổi kiểu hình -> thích nghi với

mơi trờng sống

</div>
(58)<div class='page_container' data-page=58>

(Biểu hiện kiểu hình là do tơng tác giữa

kiểu gen và môi trờng)

Những tính trạng loại nào chịu ảnh

h-ëng cđa m«i trêng?

- Tính để biến dị của trình tự số lợng ->

liên quan đến năng suất có ý nghĩa gì?

(Đúng qui trình -> Năng suất cao

Sai qui trình - > Năng suất thấp )

3. Mức phản ứng:

Khi môi trờng thay đổi -> kiểu hình

của sinh vật bị biến đổi -> đó là thờng

biến -> tuy nhiên sự biến đổi kiểu hình

khơng phải là vơ hạn -> mà có giới hạn

nhất định.

HS đọc ví dụ SGK

Thực hin lnh SGK

Sự khác nhau giữa năng suất bình quân

của giống DR

do đâu?

- Giới hạn năng suÊt do gièng hay do

kü thuËt?

? Møc ph¶n øng là gì

-> Kiểu hình là kết quả tơng tác giữa kiểu

gen và môi trờng

- Các tính trạng chất lợng phụ thuộc ->

kiểu gen

- Các tÝnh tr¹ng sè lợng ảnh hởng của

môi trêng

* Mức phản ứng là giới hạn thờng biến

của kiểu gen trớc môi trờng khác nhau

- Mức phản ứng do kiểu gen qui định.

IV. Kiẻm tra đánh giỏ:

</div>
(59)<div class='page_container' data-page=59>

Ngày soạn:

Ngày giảng:

Tit 27 . thc hành: nhận biết một vài dạng đột biến

A. Môc tiªu:

- HS nắm đợc một và dạng đột biến hình thái ở thực vật và phân biệt sự sai khác

về hình thái của thân, lá, hoa, quả giữa thể lỡng bội và thể đa bội trên tranh ảnh.

Nhận biết hiện tợng mất đoạn của NST trên ảnh chụp hoặc trên tiờu bn

- Rèn luyện kĩ năng quan sát, kĩ năng sư dơng kÝnh hiĨn vi

- Gi¸o dơc ý thøc học tập nghiên cứu

B. chuẩn bị:

- Tranh nh cỏc đột biến hình thái thực vật

- Tranh ảnh các kiu t bin

- Tiêu bản là NST bình thờng và bộ NST có hiện tợng mất đoạn

- Kính hiển vi

C. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài c:

</div>
(60)<div class='page_container' data-page=60>

Ngày giảng:

chơng V: Di truyền họ ngời

Tiết 28 . Phơng pháp ngiên cứu di trun ngêi

A. Mơc tiªu:

- HS hiểu và sử dụng đợc phơng pháp nghiên cứu phả hệ để phân tích một và

tính trạng hay đột biến ở ngời.

+ Phân biệt đợc 2 trờng hợp sinh đôi cùng trứng và khác trứng

+ hiểu ý nghĩa của phơng pháp nghiên cứu trẻ đồng sinh trong nghiên cứu di

truyền

- Phát triển kĩ năng quan sát phân tích kênh hình

+ kĩ năng hoạt động nhóm

- Gi¸o dơc ý thøc học sinh tập nghiên cứu

B. chuẩn bị:

- Tranh hình 28.1 và 28.2 SGK

- ảnh về trờng hợp sinh đơi

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Giới thiệu chơng mới

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Vµo bµi: ë ngời cũng có hiện tợng di truyền biến dị

Vic nghiên cứu di truyền ở ngời gặp 2 khó khăn chính nh SGK đã nêu. Ngồi

ra cịn gặp một số khú khn khỏc nh:

- Không thể tiến hành thí nghiệm trên cơ thể ngời

- khụng th to cỏc iu kiện đồng nhất cho thí nghiệm...

Hoạt động của GV và HS

Ni dung chớnh

1. Nghiên cứu phả hệ:

HS nghiên cứu thông tin

Giải thích kí hiệu

,

Tại sao ngời ta dùng 4 kí hiệu để biểu

hiện sự kết hôn giữa 2 ngời khác nhau

về tính trạng (1 tính trạng có 2 trạng

thái đối lập -> 4 kiểu kết hợp)

ở 2 gia ỡnh F

xut hin tớnh trng

nào?

(Mắt nâu -> chứng tỏ mắt nâu là tính

trạng trội, đen là tính trạng lặn)

- Phả hệ là bản ghi chép các thÕ hÖ

KÝ hiÖu Nam; N÷

Kết hôn

Cùng trạng thái :

</div>
(61)<div class='page_container' data-page=61>

Sự di truyền tính trạng màu mắt có liên

quan đến giới tính hay khơng?

Cho học sinh giải thích bằng sơ đồ lai

minh họa

P Mắt nâu AA x aa Mắt đen

G: A a

F

: Aa (mắt nâu)

cho n©u x n©u

F

3 nâu : 1 đen

vớ 2: ngi bệnh mù màu do một

gen kiểm soát

- 1 cặp vợ chồng không biểu hiện bệnh.

Sinh đợc 3 con: 2 con gái bình thờng

1 con trai mắc bệnh

Con trai lấy vợ bình thờng đẻ: 1 trai

bình thờng, 1 trai mắc bệnh.

- Ngời con gái thứ nhất lấy chồng bình

thờng đẻ: 2 gái bình thờng . 1 trai mắc

bệnh

- Ngêi con gái thứ 2 lấy chồng mù màu

-> sinh 4 con: 2 trai không bị

2 gái bệnh

1. lập sơ đò phả hệ về di truyền trong

dòng họ 2. Bệnh mù màu do gen trội

hay gen lặn quy định

ThÕ hÖ P: b×nh thêng -> F

Xt hiƯn

bệnh -> Gen lặn quy định

BƯnh xt hiƯn chđ u ë nam ->

chøng tá bƯnh cã liªn quan tíi giíi

tÝnh. ở nam: XY gen gây bệnh nằm trên

nhiễm sắc thể X

Sơ đồ lai: ( gen M - bình thờng, gen m

- mù màu)

P: X

X

x X

Y

G: X

, X

X

,Y

F: X

X

: X

X

: X

Y : X

Y

? Mục đích của nghiờn cu ph h l

Ví dụ 1:

Mắt nâu là tính trạng trội (A)

Mắt đen là tính trạng lặn (a)

-> Tính trạng này không liên quan tới giới

tính -> tÝnh trn¹g màu mắt nằm trên

nhiễm s¾c thĨ thêng.

(Phân bố đồng đều ở nam và nữ )

</div>
(62)<div class='page_container' data-page=62>

(- Để xác định xem tính trạng cần quan

tâm do gen lặn hay gen trội quy định)

? Khi nào ta áp đụng phơng pháp này?

(Khi biết tổ tiên hoặc con cháu của

ng-ời mang tính trạng cần nghên cứu)

2. Nghiên cứu trẻ đồng sinh:

GV cho học sinh đọc thơng tin sách

giáo khoa

Quan sát hình 28.2 sơ đồ sự hình thành

trẻ đồng sinh

? Xác định sự khác nhau cơ bản giữa

trờng hợp sinh đôi cùng trứng và khác

trứng?

- Sơ đồ 28.a và 28.b giống và khác

nhau nh thế nào?

Giống: HS quan sát sơ đồ để nhận ra

những đặc điểm giống nhau

Khác nhau:

- HS thực hiện lệnh ở SGK

(Vì đợc sinh ra cùng một hợp tử, mà

hợp tử chỉ chứa NST giới tính (XX và

XY) -> đều nam hoặc đều nữ )

Học sinh quan sát hình 28.3

Qua vớ d 2 anh em Phú , Cờng sinh

đôi cùng trứng SGK trng 81. Hãy cho

vÝ dơ 2: SGK(HS tù lµm)

Trẻ đồng sinh là những đứa trẻ cúng đợc

sinh ra ở 1 lần sinh.

1. Trẻ đồng sinh cùng trứng và khác trứng

* Giống: Đều minh họa quá trình phát

triển từ giai đoạn trứng đợc thụ tinh -> tạo

hợp tử -> hợp tử phân bào -> phát trin

thnh phụi

* Khác nhau

- Đồng sinh cùng trứng cã cïng kiĨu gen

-> cïng giíi tÝnh

- §ång sinh kh¸c trøng kh¸c kiĨu gen

+ Cïng giíi

+ Kh¸c giíi

- Khác nhau căn bản cho học sinh rút ra

2. ý nghĩa của nghiên cứu trẻ đồng sinh

- Giúp ta hiểu rõ vai trò của kiểu gen và

vai trò của mơi trờng -> đối với sự hình

thành tính trạng

</div>
(63)<div class='page_container' data-page=63>

biết làm thế nào để xác định vai trị

kiểu gen và vai trị của mơi trờng ->

đối với sự hình thành tính trạng?

(Các tính trạng hình dạng, màu tóc,

mắt khơng chịu tác động của mơi trờng

- Chiều cao, màu da, giọng nói ->

Môi trờng

IV. Kiẻm tra đánh giá:

Khi nào ngời ta dùng phơng pháp nghiên cứu phả hệ?

a. Khi biết tổ tiên trực tiếp b. Khi biết con cháu

c. Khi cần nghiên cứu tính trng ú d. a, b ỳng

Đáp ¸n: d

- Điểm khác nhau cơ bản giữa đòng sinh cùng trứng và đồng sinh khác trứng?

V. Dặn dò:

Trả lời câu hỏi 1, 2 SGk

- Đọc mục em có biết

- Su tầm 1 số tranh ảnh về các bệnh di truyền ở ngời

- Nghiên cứu trớc bài 29

- VỊ nhµ lµm bµi tËp vÝ dơ 2 SGK

28.a

- 1 trứng đợc

thụ tinh với một

tinh trùng ->

tạo 1 hợp tử

- lần phân bào 1

của hợp tử -> 2

phôi tác rời

nhau -> mỗi

phôi -> phát

triển -> phôi

- Mỗi phôi phát

triển -> 1 em bé

KQ: 2 em bé

sinh ra từ một

hợp tử

28.b

- 2 trứng đợc

thụ tinh với 1

tinh trùng ->

tạo 2 hợp tử

- mỗi hợp tử

phỏt trin ->

phụi

- Mỗi phôi phát

triển thành 1

em bé

</div>
(64)<div class='page_container' data-page=64>

Ngày giảng:

Tiết 29 . bệnh và tật di truyền ở ngời

A. Mục tiêu:

- HS nhận biết đợc bệnh đao và bệnh tớcnơ qua các đặc điểm hình thái

Trình bày đợc đặc đểm di truyền của bệnh bạch tạng, bệnh câm điếc bẩm sinh

vô tật 6 ngón

Nêu đợc nguyên nhân của các tật, bệnh di truyền

* Phát triển kĩ năng quan sát phân tích kênh hình

* Giáo dục học sinh đợc các bệnh tật để có biện pháp hạn chế

B. chuẩn bị:

- Tranh phóng to hình 29.1; 29.2

- Tranh về các tật di truyền

- Phiếu học tâp

- Vật mẫu: Mầm khoai mọc trong tối và ánh sáng

- Thõn cây rau dừa nớc mọc từ mơ đất bị xuống bờ trải trên mặt nớc

C

. Tiến trình lên lớp:

I.

ổ

n định tổ chức:

II. Kiểm tra bài cũ:

- Bệnh máu khó đơng do một gen qui định

Qui ớc:



;  không mắc bệnh.

-> mắc bệnh

1 cặp vợ chồng: Vợ bình thờng; Chồng mắc bệnh . Sinh ra 2 con không mắc

bệnh.

Con gái lấy chồng bình thờng sinh ra 3 con : 2 gái bình thờng và 1 trai m¾c

bƯnh

- Vẽ sơ đị phả hệ?

- Máu khó đơng do gen trội hay gen lặn quy định

- Sự di truyền của bệnh máu khó đơng có liên quan tới giới tính hay khơng? tại

sao?

III. Nội dung bài mới:

1. Đặt vấn đề:

2. Bµi míi:

Vào bài: Cho học sinh đọc nghiên cứu 3 dòng đầu bài học

? Bệnh và tật di truyền ở ngời

Hoạt động của GV và HS

Nội dung chính

1. Sự biến đổi kiểu hình do tác động

của mơi tr

ờng

GV: Hớng dẫn HS đọc thông tin quan

sát kờnh hỡnh

- Cho HS quan sát thêm số tranh ảnh ->

Thờng biến -> Hoàn thành phiếu học

tập

Đối

t-ợng

quan

sát

Điều

kiện

môi

tr-ờng

Mô tả

kích

thớc

t-ơng

ứng

</div>
(65)<div class='page_container' data-page=65>

HS trả lời các câu hái sau:

Nhận xét kiểu gen của cây rau mác

trong 3 môi trờng sống khác nhau

- Tại sao lá cây rau mác có sự biến đổi

kiểu hình?

(- l¸ dài -> tránh sống ngầm

- phiến rộng -> nổi lên mặt nớc

- lá hình mác -> tránh gió mạnh)

Tơng tự học sinh phân tích VD1 và

VD2

HS tiÕp tơc th¶o ln

Sự biến đổi kiểu hình ở các ví dụ trên

do nguyên nhân nào? vậy thờng biến là

gì?

Thờng biến biểu hiện đồng loạt theo

h-ớng xác định

Thờng biến có di truyền đợc khơng? vì

sao ?

Thờng biến là loại biến dị có hại hay có

lợi? vì sao?

2 Mối quan hệ giữa kiểu gen, môi tr

-

ờng và kiểu hình .

HS c thơng tin , thảo luận

TR¶ lêi: Bè mĐ trun cho con KG hay

kiĨu h×nh ?

? Sù biĨu hiƯn ra kiĨu h×nh cđa mét sè

-> KiĨu gen gièng nhau

-> Biến đổi kiểu hình -> thích nghi với

mơi trờng sống

</div>
(66)<div class='page_container' data-page=66>

nµo?

NhËn xÐt mèi quan hƯ giữa kiểu gen

môi trờng và kiểu hình?

(Biểu hiện kiểu hình là do tơng tác giữa

kiểu gen và môi trờng)

Những tính trạng loại nào chịu ảnh

h-ởng của môi trờng?

- Tính để biến dị của trình tự số lợng ->

liên quan đến năng suất có ý nghĩa gì?

(Đúng qui trình -> Năng suất cao

Sai qui trình - > Năng suất thấp )

3. Mức phản ứng:

Khi môi trờng thay đổi -> kiểu hình

của sinh vật bị biến đổi -> đó là thờng

biến -> tuy nhiên sự biến đổi kiểu hình

khơng phải là vơ hạn -> mà có giới hạn

nhất định.

HS đọc ví dụ SGK

Thực hiện lệnh SGK

Sù khác nhau giữa năng suất bình quân

của giống DR

do đâu?

- Giới hạn năng suất do giống hay do

kỹ thuật?

? Mức phản ứng là gì

-> Kiểu hình là kết quả tơng tác giữa kiểu

gen và môi trờng

- Các tính trạng chất lợng phụ thuộc ->

kiểu gen

- C¸c tÝnh trạng số lợng ảnh hëng cđa

m«i trêng

* Mức phản ứng là giới hạn thờng biến

của kiểu gen trớc môi trờng khác nhau

- Mức phản ứng do kiểu gen qui định.

IV. Kiẻm tra đánh giá:

</div>
(67)<div class='page_container' data-page=67></div>

sinh 9 sinh học 9 hoàng thị thảo nguyên thư viện giáo dục tỉnh quảng trị

<i>Ngày soạn:</i>

<i>Ngày giảng:</i>

Di truyền và biến bị

<i><b>Ch</b></i>

<i><b> ơng I:</b></i>

<b> các thí nghiệm của men đen</b>

Tiết 1 : Men đen và di truyền học

- HS nắm đợc mục đích nhiệm vụ và ý nghĩa của DTH.

- Hiểu đợc cơng lao và trình bày đợc phơng pháp phân tích các thế hệ lai của

Men Đen.

- Hiểu đợc một số thuật ngữ và ký hiệu trong DTH.

- Giáo dục lịng say mê khoa học.

Tranh phóng to hình 1,2 SGK

Tranh ảnh chân dung của Men Đen

<b>I. n nh t chc:</b>

<b>II. Kiểm tra bài cũ: Giới thiệu chơng trình</b>

<b>III. Nội dung bài míi:</b>

<i><b>1. Đặt vấn đề: </b></i>

Vì sao con sinh ra có những tính trạng giống hay khác bố mẹ? Thế nào là di

truyền? Thế nào là biến dị? Muón hiểu đợc điều đó chúng ta vào bài mới.

2. Bµi míi:

<b>Hoạt động của GV và HS</b>

<b>Nội dung chính</b>

SH liên hệ bản thân thấy những đặc

điểm giống và khác bố mẹ?

ThÕ nµo lµ di trun?

Cho vÝ dơ?

ThÕ nµo lµ biÕn dị?

Mối liên quan giữa di truyền, biến dị và

sinh sản?

Di truyền học nghiên cứu những gì?

HS thảo luận

Vai trò của DTH?

Giới thiệu lịch sử của Men Đen

Phơng pháp độc đáo của MĐ?

HS quan sát hình 1.2

NhËn xÐt sự tơng phản từng cặp tình

trạng?

- GV nhn mnh phơng pháp độc đáo

của MĐ.

Vì sao MD chọn đối tợng đậu Hà Lan

lên thí nghiệm.

- Nêu DTH ra đời?

HS đọc thơng tin.

Phân biệt thuật ngữ.

<i><b>1. Di trun häc:</b></i>

a. HiƯn tỵng di truyền và biến dị.

- DT l hiện tợng truyền đạt các đặc

tính của bố mẹ, tổ tiên cho con cháu.

- Biến dị là hiện tợng con sinh ra khác

với bố mẹ, khác nhiều chi tit.

b. Di truyền học:

- Là khoa học nghiên cứu cơ sở v/c từ

cơ chế của hiện tợng di truyền và biến

dị.

- Vai trò: - Cơ sở khoa học chọn gièng

- Gióp y häc

- CN sinh học hiện đại

<i><b>2. Men đen ng</b></i>

<i><b> ời đạt nền móng cho di</b></i>

<i><b>truyền hc:</b></i>

- Phơng pháp phân tích giống lai.

Nội dung cơ bản của MĐ:

Lai các cặp bố mẹ # nhau 1 hay vài cặp

TT..

- Rút ra các quy luật.

Hai tính trạng trái ngợc

Quy nh cỏc tỡnh trng ca SV

HS c thụng tin

- Một số thuật ngữ:

- Tình trạng: Đặc điểm hình thái cấu

tạo..

- Cặp tính trạng tơng phản

- Nhân tố di truyền

- Ging thun chng.

* Mt số ký hiệu.

<b>IV.Kiểm tra đánh giá:</b>

Cho ví dụ minh họa v 1 cp TT no ú?

Trình bày nội dung và ý nghĩa thực tiễn của DTH?