ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ Ý KIẾN VỀ KẾ TOÁN TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG ƯƠNG

ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ Ý KIẾN VỀ KẾ TOÁN
TIÊU THỤ VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN GIỐNG CÂY TRỒNG TRUNG
ƯƠNG
3.1. Đánh giá thực trạng công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả kinh
doanh tại Công ty Cổ Phần Giống cây trồng Trung Ương
3.1.1. Đánh giá chung về tình hình Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương
Qua nhiều năm hoạt động, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung
Ương đã từng bước khẳng định được uy tín của mình trên thị trường. Hoạt động
kinh doanh của Công ty phát triển một cách vững mạnh với sự lãnh đạo đứng
đắn và sang suốt của Ban Giám đốc Công ty cùng với sự phấn đấu tích cực của
toàn thể cán bộ công nhân viên. Công ty đã từng bước mở rộng qui mô hoạt
động, đa dạng hoá các mặt hàng kinh doanh nhằm đem lại lợi ích lớn nhất cho
doanh nghiệp.
Mô hình sản xuất của công ty là tương đối hợp lý và đã thay đổi qua
từng thời kỳ để thích ứng với môi trường cạnh tranh. Công ty Cổ phần Giống
cây trồng Trung Ương có thương hiệu và uy tín trong lĩnh vực sản xuất giống
cây trồng. Các sản phẩm của Công ty đã được bà con nông dân tín nhiệm và
Công ty có vị trí trên thị trường đối với các sản phẩm giống ngô, lúa. Công ty có
được sự cộng tác của nhiều nhà khoa học đầu ngành và đội ngũ kĩ sư, công nhân
kỹ thuật giầu kinh nghiệm, lành nghề. Hệ thống máy móc thiết bị và công nghệ
của Công ty đồng bộ và hiện đại giúp cho Công ty sản xuất được nhiều loại sản
phẩm có năng suất cao.
Sau hai năm cổ phần hoá, Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung
Ương đã khẳng định vị thế của mình là một trong những công ty cung ứng
hàng đầu cả nước. Hoạt động sản xuất kinh doanh luôn có những tín hiệu tốt thể
hiện qua Báo cáo kết quả kinh doanh của các năm, đời sống của người lao động
không ngừng được nâng cao. Công ty đã tạo công ăn việc làm thường xuyên
cho người lao động và luôn hoàn thành nghĩa vụ nộp ngân sách hàng năm cho
Nhà nước. Những thành tựu đó có đóng góp không nhỏ của công tác Kế toán.
Về bộ máy kế toán

Với đặc điểm sản xuất quy mô, ngành nghề kinh doanh, lại có một địa
điểm làm trụ sở và nơi làm việc nên mô hình tổ chức kế toán kiểu tập trung của
Công ty là hoàn toàn hợp lý. Do đó toàn bộ công tác hạch toán kế toán của đơn
vị đều do phòng kế toán đảm trách.
Bộ máy kế toán của Công ty được tổ chức hết sức chặt chẽ, gọn nhẹ, là
hợp lý, đúng trình độ và khả năng chuyên môn của mỗi người, đáp ứng được
nhiệm vụ được giao. Các cán bộ kế toán có trình độ chuyên môn, không ngừng
học hỏi trau dồi kinh nghiệm thực tế cũng như lý luận trong công việc và được
bố trí các công việc phù hợp với trình độ. Mỗi kế toán chịu trách nhiệm về phần
hành công việc mà họ được giao nhưng giữa họ có mối quan hệ đối chiếu, tác
nghiệp lẫn nhau nên rất thuận lợi trong công việc cung cấp thông tin cho các bộ
phận có liên quan.
Về phần mềm kế toán
Hiện nay công tác kế toán của Công ty được thực hiện bằng phần mềm
kế toán Fast Accounting. Chính việc áp dụng kế toán máy đã góp phần không
nhỏ vào việc nâng cao hiệu quả của công tác kế toán tại Công ty, giúp cho việc
nhập liệu nhanh gọn, không mất nhiều thời gian như kế toán thủ công, góp phần
giảm bớt gánh nặng cho các kế toán viên, hạn chế các sai sót trong tính toán
cũng như trong nghiệp vụ công việc.
Về hệ thống chứng từ
Hệ thống chứng từ được sử dụng một cách đồng bộ đã phản ánh được
nội dung kinh tế phát sinh. Các chứng từ sử dụng theo mẫu qui định của Bộ Tài
Chính, số lượng, chủng loại chứng từ sử dụng phù hợp với đặc điểm sản xuất
kinh doanh của Công ty. Chế độ lập và luân chuyển chứng từ hợp lý, gọn nhẹ
tránh được sự rườm rà nhưng vẫn khá chắt chẽ trong quản lý. Chứng từ sau khi
lập được luân chuyển tơi bộ phận kế toán. Dựa vào các chứng từ, kế toán từng
phần hành ghi chép vào các sổ sách kế toán liên quan, đảm bảo cung cấp kịp
thời các thông tin kế toán cho Ban Giám Đốc trong Công ty.
Về sổ sách kế toán
Sổ sách của Công ty tương đối đầy đủ và tuân thủ các qui định, chế độ

tài chính hiện hành gồm có: Sổ Cái, các sổ thẻ chi tiết, Chứng từ ghi sổ, Sổ đăng
ký chứng từ ghi sổ…Sổ sách được phản ánh, ghi chép theo đúng thời gian và
nội dung kinh tế của các nghiệp vụ phát sinh. Hệ thống chứng từ và sổ sách kế
toán được lưu trữ theo quý và năm rất khoa học, thuận tiện cho việc kiểm tra đối
chiếu khi cần thiết.
Về hệ thống tài khoản
Công ty vận dụng hệ thống tài khoản được ban hành theo quyết định 15 của Bộ
tài chính một cách hợp lý, sang tạo, phù hợp với điều kiện của Công ty nên đảm
bảo bộ máy kế toán của Công ty thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình.
Hệ thống tài khoản Công ty sử dụng trong hạch toán các nghiệp vụ là khá chi
tiết và tương đối phù hợp với đặc điểm kinh doanh của Công ty.
Về báo cáo kế toán
Công ty lập đầy đủ các báo cáo theo qui định của Nhà Nước là Bảng cân đối kế
toán, Báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và Thuyết minh
báo cáo tài chính.
3.1.2. Đánh giá về công tác kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu
thụ tại Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương
Trong công tác hạch toán kế toán tại công ty thì Kế toán thành phẩm,
tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ là một khâu quan trọng. Kế
toán đã cung cấp các thông tin kịp thời, chính xác để quản lý thành phẩm, bán
hàng và công nợ phải thu khách hàng.
Qua quá trình thực tập tại Công ty, nghiên cứu phần hành tiêu thụ
thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ, em xin có một số nhận xét sau:
3.1.2.1.Những ưu điểm
Về kế toán tiêu thụ thành phẩm
Công ty đã căn cứ vào chế độ hiện hành để lựa chọn chứng từ, tài
khoản, các sổ kế toán chi tiết, tổng hợp về tiêu thụ và thanh toán với khách
hàng. Căn cứ vào chế độ tài chính hiện hành để ghi nhận doanh thu. Kế toán
tiêu thụ thành phẩm quản lý chặt chẽ lượng thành phẩm tiêu thụ và các khoản
phải thu. Có sự phối hợp và đối chiếu giữa kế toán tiêu thụ và kế toán quỹ theo

dõi các khoản thanh toán của khách hàng.
Để theo dõi hoạt động tiêu thụ, thanh toán của khách hàng dù là thanh
toán ngay bằng tiền mặt, Công ty vẫn hạch toán qua tài khoản 131 - Phải thu
khách hàng. Hạch toán như vậy rất thuận tiện cho việc chuyên môn hoá của
từng bộ phận phụ trách trong khâu tiêu thụ và thanh toán.
Các chính sách tiêu thụ được xác định phù hợp với từng đối tượng
khách hàng, có tác dụng kích cầu. Thủ tục mua và thanh toán được thực hiện
hợp lý và nhanh gọn.
Về công tác trích lập dự phòng cuối năm
Tuân thủ theo đúng quy định của Bộ Tài Chính. Vào cuối năm, Công
ty đều tiến hành lập dự phòng đối với thành phẩm tồn kho và nợ phải thu khó
đòi. Việc lập dự phòng đó một mặt đảm bảo tuân thủ theo đúng chế độ, quy định
của Bộ Tài Chính; mặt khác cũng có lợi cho doanh nghiệp. Dự phòng giảm giá
thành phẩm và nợ phải thu khó đòi được tính vào chi phí làm giảm lợi nhuận
thực tế phát sinh, từ đó Công ty giảm được số thuế thu nhập doanh nghiệp phải
nộp. Bên cạnh đó, trong nền kinh tế thị trường với sự cạnh tranh gay gắt, không
thể không tính đến những rủi ro, do đó việc lập dự phòng tại Công ty là hoàn
toàn hợp lý.
Về xác định kết quả tiêu thụ
Việc xác định kết quả tiêu thu của Công ty được tiến hành vào cuối
quý một cách chính xác và kịp thời. Các khoản chi phí bán hàng và chi phí quản
lý doanh nghiệp được theo dõi theo từng yếu tố đã đáp ứng được yêu cầu quản
lý chi phí sản xuất của Công ty.
3.1.2.2.Hạn chế
Nhìn chung công tác kế toán thành phẩm, tiêu thụ thành phẩm và xác
định kết quả của Công ty được tổ chức một cách khoa học, hiệu quả, tuân thủ
chế độ kế toán. Tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế sau:
Về phương pháp tính giá vốn hàng bán
Hiện nay Công ty đang áp dụng phương pháp giá đơn vị bình quân cả
kỳ dự trữ để tính giá xuất kho thành phẩm. Theo đó, hàng ngày kế toán chỉ theo

dõi tình hình nhập, xuất thành phẩm về mặt số lượng. Đến cuối tháng, khi giá
trung bình được tính xong mới có thông tin về chỉ tiêu giá trị. Như vậy, phương
pháp tính giá hiện tại không cung cấp thông tin kịp thời, kế toán khó đưa ra
được số liệu chính xác về giá vốn thành phẩm xuất bán cũng như về giá trị
thành phẩm trong kho sau mỗi lần nhập, xuất. Công ty nên áp dụng một phương
pháp tính giá hiệu quả hơn.
Về việc hạch toán các khoản chiết khấu thương mại
Tại Công ty không thực hiện hạch toán chiết khấu thương mại đối với
thành phẩm bán ra vì phòng kinh doanh khi lập hoá đơn GTGT đã tính trực tiếp
vào giá bán của từng loại thành phẩm cho những khách hàng mua với số lượng
lớn. Việc định giá này không khác lắm so với việc đặt tỉ lệ phần trăm chiết khấu
trên tổng giá ghi trên hoá đơn. Nhưng khi trừ trực tiếp vào giá bán, khách hàng
sẽ không phân biệt được sự ưu đãi của Công ty, khó nhận biết được Công ty đã
thực hiện chính sách khuyến khích người mua. Do đó công cụ chiết khấu mà
Công ty đang áp dụng không thực sự phát huy hiệu quả.
Về việc vận dụng hệ thống sổ sách kế toán kế toán tiêu thụ thành phẩm
Tại Công ty không sử dụng sổ chi tiết bán hàng, sổ chi tiết vốn cho
từng thành phẩm. Kế toán chỉ theo dõi bán hàng trên Báo cáo bán hàng chi tiết
theo mặt hàng và Bảng kê chứng từ hoá đơn bán ra. Tuy nhiên, Báo cáo bán
hàng chỉ có tính chất liệt kê về số lượng tiêu thụ, doanh thu, còn Bảng kê chỉ
theo dõi về doanh thu mà không theo dõi về số lượng tiêu thụ, doanh thu, giá
vốn từng loại thành phẩm. Do đó kế toán chưa cung cấp được thông tin về mức
sinh lời của từng mặt hàng, mặt hàng nào lãi, mặt hàng nào lỗ. Ban lãnh đạo
Công ty không có cơ sở đầy đủ để đưa ra quyết định.
Về chiết khấu thanh toán
Công ty sử dụng rất hiệu quả các chính sách ưư đãi về giá và khuyến
mại hàng. Chiết khấu thương mại từ 2-5 % đối với khách hàng có khối lượng
mua lớn. Tuy nhiên, các biện pháp này chỉ gắn liền với việc kích thích doanh
thu mà không có tác dụng kích thích thanh toán ngay của khách hàng. Hiện nay
tỷ lệ đọng nợ của khách hàng với Công ty là tương đối lớn, ảnh hưởng tới khả

năng quy vòng vốn của Công ty. Các khoản phải thu khách hàng của Công ty
năm 2005 là 38.118.924.574 đồng, cuối năm 2006 con số này là 47.761.001.454
đồng. Chính vì vậy, Công ty nên áp dụng chiết khấu thanh toán nhằm mục đích
khuyến khích khách hàng thanh toán nhanh.
Về hạch toán doanh thu tiêu thụ nội bộ:
Ngoài các phương thức tiêu thụ chủ yếu như xuất bán thành phẩm tại
kho, giao hàng tại một địa điểm cụ thể, Công ty còn sử dụng thành phẩm phục
vụ cho nội bộ như giới thiệu, chào hàng, biếu tặng, kiểm nghiệm, khuyến mại…
Khi xuất thành phẩm phục vụ cho các mục đích này, Công ty không
phản ánh vào doanh thu tiêu thụ nội bộ mà hạch toán trực tiếp vào các khoản chi
phí tương ứng.
Nợ TK 641(642)
Có TK 155
Theo quy định thì các trường hợp này cũng được coi là tiêu thụ, cũng
được hạch toán tương tự như tiêu thụ bên ngoài, doanh thu tiêu thụ được ghi
nhận vào doanh thu tiêu thụ nội bộ. Việc hạch toán tại Công ty không ảnh
hưởng đến kết quả kinh doanh trong kỳ nhưng lại cung cấp thông tin không
chính xác về giá vốn hàng bán và doanh thu tiêu thụ nội bộ.
3.2.Một số ý kiến nhằm hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết
quả tiêu thụ tại Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương
3.2.1.Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết
quả tiêu thụ tại Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương
Ngày nay với sự cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp về chất lượng, hình
thức và giá cả sản phẩm đòi hỏi các doanh nghiệp phải không ngừng đổi mới
công nghệ, nâng cao năng suất và cải tiến mẫu mã đáp ứng thị hiếu của người
tiêu dung. Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương cũng không nằm
ngoài quy luật đó. Song song với quá trình đổi mới về mọi mặt thì cũng cần
phải hoàn thiện công tác hạch toán kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết
quả tiêu thụ.
Việc hoàn thiện kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu

thụ có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bởi lẽ phần hành này phản ánh một cách
trực tiếp nhất các thông tin liên quan tới tình hình tiêu thụ, về khả năng tạo ra
lợi nhuận cũng như khả năng thu hồi vốn, luân chuyển vốn của Công ty. Việc
đẩy nhanh quá trình tiêu thụ sẽ tiết kiệm vốn cũng như tiết kiệm được các khoản
chi phí liên quan như chi phí bảo quản, chi phí quản lý…Những thông tin do kế
toán tiêu thụ thành phẩm và xác định kết quả tiêu thụ cung cấp còn là cơ sở để
các nhà quản trị biết được hiệu quả của các phương thức tiêu thụ để có sự điều
chỉnh hợp lý về kế hoạch sản xuất cũng như sự điều chỉnh về kênh phân phối
sản phẩm của Công ty.
Ngoài ra thông tin về tiêu thụ thành phẩm và kết quả tiêu thụ còn được
nhà đầu tư quan tâm. Đó cũng là điều kiện thuận lợi với một Công ty Cổ phần
có quy mô vừa như Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương khi Công ty
có nhu cầu huy động vốn để mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh.
Mặt khác, bên cạnh những ưu điểm, công tác kế toán tiêu thụ thành
phẩm và xác định kết quả tiêu thụ tại Công ty vẫn còn có những hạn chế cần
khắc phục nhằm đáp ứng tốt hơn các yêu cầu quản lý.
Tóm lại, hoàn thiện hạch toán kế toán tiêu thụ thành phẩm và xác định
kết tiêu thụ tại Công ty là tất yếu và vô cùng cần thiết. Nó không chỉ cần thiết
trong việc đảm bảo chất lượng của thông tin kế toán mà còn cần thiết để Công
ty thực hiện đúng chế độ kế toán nói riêng và pháp luật nói chung.
3.2.2. Phương hướng đưa ra ý kiến
Hạch toán kế toán là một công cụ quan trọng trong quản lý kinh tế - tài
chính, do vậy đổi mới và hoàn thiện công cụ này là một nhu cầu tất yếu của
quản lý, là tiền đề quan trọng trong công tác điều hành sản xuất kinh doanh của
mỗi doanh nghiệp.
Hoàn thiện công tác kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ là
công việc cần thiết, nhằm cung cấp thông tin chính xác nhất về tình hình tiêu
thụ của Công ty, từ đó góp phần làm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh cho
Công ty. Nhưng việc hoàn thiện phải có cơ sở khoa học, phương hướng hoàn
thiện cũng như biện pháp hoàn thiện phải có tính khả thi đối với Công ty và phù

hợp với chế độ kế toán hiện hành. Do đó, việc hoàn thiện công tác kế toán nói
chung và hạch toán kế toán tiêu thụ và xác định kết quả tiêu thụ nói riêng trước
hết phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Một là phải hoàn thiện trên cơ sở tôn trọng các cơ chế tài chính và chế
độ kế toán. Kế toán không chỉ là một công cụ quản lý kinh tế của đơn vị mà còn
là công cụ quản lý kinh tế của Nhà Nước. Việc tổ chức công tác kế toán tại đơn
vị được phép vận dụng một cách sang tạo và khoa học, không nhất thiết phải
dập khuôn máy móc theo đúng chế độ.
Hai là, hoàn thiện phải dựa trên cơ sở phù hợp với đặc điểm của doanh
nghiệp, đặc điểm tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh để từ đó mang lại hiệu
quả cao nhất. Công ty Cổ phần Giống cây trồng Trung Ương là một công ty
chuyên sản xuất giống cây trồng phục vụ bà con nông dân, do đó việc hoàn
thiện phải căn cứ vào đặc điểm thành phẩm như giá bán, chi phí sản xuất, chi
phí bảo quản, thời gian mùa vụ,…Các phương hướng đề ra trong công tác hạch