HEPATITIS VIRUSES (VI SINH) (chữ biến dạng do slide dùng font VNI times, tải về xem bình thường)

• Trận dịch hoàng đản đầu tiên vào

thời Hyppocrates
(TK.V TCN)
• TK17,18: dịch hoàng đản ở Châu Âu
(VG nhiễm khuẩn)
• TK19:
Hoàng đản xuất tiết
• TK20:
VG nhiễm khuẩn
Thập niên 70: tìm ra HAV và HBV
Hiện nay đã xác định được 6 loại virút
gây VG :
HAV
HBV
NonA-nonB bao gồm: HCV, HDV, HEV và
HGV


HEPATITIS A VIRUS
(HAV)
1.ĐẠI CƯƠNG
HAV là tác nhân gây VGNK
Thuộc giống HEPATO của PICORNA VIRUSES
2. TÍNH CHẤT CỦA HAV
2.1.Cấu trúc: ARN, capsid hình khối, MB (-)
2.2.Sức đề kháng: bị tiêu diệt bởi
Autoclave (1210C/20’), Ovens (1800C/1h),
Formaldehyde, Chlorine, UV. Sống nhiều
ngày, nhiều tuần ngoài môi trường.

2.3. Kháng nguyên chỉ có 1 serotype HAAg
2.4. Kháng thể
IgM anti-HAV : xuất hiện gđ cấp, tồn tại vài
tháng
IgG anti-HAV : xuất hiện sau IgM 1-3 tuần,
tồn tại rất lâu, bảo vệ cơ thể chống
tái nhiễm
2.5. Nuôi cấy: Tb gan, thận
3. SINH BỆNH HỌC
Cơ chế gb cho tb gan chưa biết chắc chắn
Sự hiện diện của tb diệt tự nhiên và tb T
CD8+
Cơ chế chính gây nên sự hủy hoại tb gan là
p.ứng md


4. BỆNH HỌC
Viêm gan siêu vi A
Đa số TCLS (-) chỉ phát hiện nhờ IgG
TKUB: tb 30 ngày
TKKP: Mệt mỏi, chán ăn, nôn ói (1-2 w
trước vàng da)
TKTP: Vàng mắt, vàng da-niêm
Nước tiểu sậm màu, phân bạc màu
Gan to và đau
TKHP: Vàng da-niêm giảm dần, ăn uống
dần dần bt
@ Biến chứng: VG tối cấp: hiếm gặp

Không diễn tiến sang VG mạn
tính


5. CHẨN ĐOÁN PHÒNG THÍ NGHIỆM
5.1.Phân lập virút: BP là phân bn cấy vào tb
5.2.Xét nghiệm sinh hóa: Aminotransferase ; Bbtp
ALT
AST
5.3.Xét nghiệm huyết học: N , L tạm thời, PT
5.4.Phản ứng huyết thanh học: T/n ELISA
 IgM anti-HAV (+)

Biểu thị gđ cấp tính của VGSV A

 IgG anti-HAV (+)

Biểu thị nhiễm HAV trong quá khứ
Tồn tại rất lâu, biểu thị có miễn
dịch giúp cơ thể chống tái nhiễm


6. DỊCH TỄ HỌC
HAV gb khắp nơi trên thế giới
Lây truyền chủ yếu qua đường
phân – miệng
HAV xuất hiện trong phân bn 2 tuần
trước khi có triệu chứng và sau
vàng da 2 tuần
Biểu hiện LS thường gặp ở người

lớn, nhưng tỉ lệ nhiễm HAV ở TE lại
cao hơn
Tỉ lệ người mang Kt tỉ lệ nghịch
với điều kiện KT-XH


7. PHÒNG BỆNH & ĐIỀU TRỊ
PB đặc hiệu: vaccin
ĐT: Chưa có thuốc điều trị đặc
hiệu.
Tăng cường dd, nhiều đường, đạm,
ít mỡ, nghỉ ngơi, hạn chế dùng
thuốc có ảnh hưởng đến gan.
B/chứng VG tối cấp: chăm sóc tích
cực, ghép gan là biện pháp tốt
nhất để hạn chế tử vong.


HEPATITIS B VIRUS
(HBV)

1. ĐẠI CƯƠNG
HBV gb VG huyết thanh
1965: Blumberg khám phá KN Úc Châu
(HBsAg)
2. TÍNH CHẤT CỦA HBV
2.1. Cấu trúc HBV thuộc họ Hepadnaviridae
Hạt tử DANE: 42 nm
Nhân: gồm 2 chuỗi ADN dạng vòng
- Sợi dài: tạo thành vòng tròn liên tục

- Sợi ngắn: mã hóa HBsAg, HBcAg và
HBeAg
Capsid hình khối, MB (+)



2.2. Sức đề kháng
HBV không bị tiêu diệt bởi Alcool,
Ether
HBV bị tiêu diệt: Autoclave (1210C/15’)
Ovens
(1600C/2h )
Formaldehyde, UV…
2.3. Kháng nguyên
HBsAg
anti-HBs
HBcAg
IgM anti-HBc & anti-HBc
total
HBeAg
anti-HBe


3. SINH BỆNH HỌC
 Nhiễm HBV nhưng TCLS (-): cấu tạo mô
học và chức năng gan bt
HBV không
trực tiếp gb cho tb gan
 Cơ chế gb liên quan đến phản ứng md
vì:

Cytotoxic T cell: thamgia loại bỏ tbgan
nhiễm HBV
Cytokines: tham gia loại bỏ HBV ra khỏi
tb chất
và ADN của virút ra khỏi nhân tb
gan nhiễm HBV
 Đồng nhiễm (Coinfection) với HDV làm
gan bị tổn thương nặng hơn


4. BỆNH HỌC
HBV gb VGSV B - TK ủ bệnh: tb 60-90
ngày
Biến chứng: VG tối cấp
† >80%
Diễn tiến: TE
VG mạn tính (8095%)
NL
VG mạn tính (5-10%)
Xơ gan
Ung thư gan


VIÊM GAN TỐI CẤP (Fulminant hepatitis)
- Rối loạn tri giác
- Trụy tim mạch
- Gan teo nhỏ
- Suy gan nặng
- PT kéo dài - Suy hô hấp
- Xuất huyết nhiều nơi

- Suy thận
- Phù não
VIÊM GAN MẠN TÍNH (Chronic hepatitis)
+ Chán ăn, sụt cân, mệt mỏi kéo dài
+ Sinh thiết gan có hoại tử bắc cầu
+ Transaminase, Bb, Globulin trở về bình
thường 6-12m
+ HBsAg (+) >6 tháng và HBeAg(+) >3
tháng



5. CHẨN ĐOÁN PTN
Phát hiện KN / KT bằng T/n ELISA
 HBsAg
Chỉ điểm siêu vi được phát hiện sớm

nhất trong h.thanh
Xuất hiện 3-6 tuần sau khi nhiễm HBV và
thường biến mất vào gđ phục hồi
HBsAg tồn tại >6 tháng
VG B mạn tính

 anti-HBs
Chỉ điểm huyết thanh
Biểu thị sự phục hồi lâm sàng và sự
miễn dịch của cơ thể đối với HBV
anti-HBs là KT bảo vệ cơ thể chống lại
sự tái nhieãm

 anti-HBs
Xuất hiện sau khi HBsAg biến mất và tồn tại
nhiều năm
Lưu ý: Gđ cửa sổ (Khoảng trống md) : kéo dài
vài tuần lễ sau khi HBsAg biến mất nhưng antiHBs chưa xuất hiện. Để chẩn đoán trong gđ cửa
sổ phải dựa vào anti-HBc vì anti-HBc luôn luôn
(+).
Sau khi tiêm vaccin: anti-HBs(+)
có đáp ứng md
 HBcAg
KN có trong tb gan nên không phát hiện được

trong H.th

 anti-HBc
Chỉ điểm huyết thanh xác nhận nhiễm HBV
Xuất hiện 1-2 tuần lễ sau khi HBsAg xuất hiện
và tồn tại nhiều năm


 anti-HBc
Giúp chẩn đoán nhiễm HBV trong gđ cửa sổ
 IgM anti-HBc
* chỉ điểm huyết thanh quan trọng nhất trong gđ
VG cấp
* Tiêu chuẩn quan trọng nhất để phân biệt VG
B cấp với
VG B mạn tính
* Tồn tại # 6 tháng

 anti-HBc total
* Chỉ điểm huyết thanh biểu thị sự hoạt động
của HBV
trong gđ cấp/mạn tính
* Nhiễm HBV trong quá khứ
* Total (IgM+IgG) trong đó IgG tồn tại nhiều năm


 HBeAg
Chỉ điểm siêu vi
Xuất hiện cùng lúc với HBsAg và
thường biến mất trước khi HBsAg biến
mất
Biểu thị khả năng tăng sinh của HBV
và tính lây truyền cao
Td: Mẹ HBsAg(+) và HBeAg(+)
con bị
nhiễm >90%
HBeAg tồn tại >3 tháng
VG B mạn
tính
Trường hợp đột biến precore hoặc core
promoter dẫn đến virus không sản
xuất HBeAg nhưng HBV vẫn tăng sinh


anti-HBe
 Chỉ điểm huyết thanh
 Xuất hiện sau khi HBeAg biến mất

và tồn tại lâu
 Biểu thị khả năng lây truyền thấp
Td: Mẹ HBsAg(+) và anti-HBe(+)
con
bị nhiễm <10%


 HBV-DNA Phát hiện bằng T/n PCR
 Chỉ điểm siêu vi
 Xuất hiện vào gđ đầu của nhiễm
HBV
 Có trong tb gan và trong huyết thanh
 Biểu thị khả năng tăng sinh của
HBV (đ.tính & đ.lượng)


6. DỊCH TỄ HỌC
TG: 350 M người nhiễm HBV

+ ĐNA: 130 M; VN: 6,3M (5,7-10%); Lứa tuổi 1540t
 HBV lây truyền qua đường máu, sinh dục và
mẹ con
+ Chỉ cần 1/10.000ml máu có HBV đủ gb
+ Mẹ con (<10% gđ bào thai và >90% lúc sinh)
 TSS bị nhiễm HBV có 80-90% bị VG B mạn Xơ,
K.gan
 Nguồn chứa HBV: máu, tinh dịch, dịch âm
đạo, DNT, dịch khớp, sữa mẹ, nước mắt,
nước bọt…
 Có # 7-30% nhiễm HBV nhưng HBeAg(-) : Nhiễm

HBV dòng đột biến ảnh hưởng đến phòng
bệnh và điều trị


7. PHÒNG BỆNH
7.1. PB trước tiếp xúc
Vaccin: Khả năng md 5-10 năm
Tiêm nhắc lại khi antiHBs<10mUI/ml
 NL: tiêm vaccin 3 mũi (0, 1, 6 tháng)
 TE: tiêm 3 mũi (1/2 liều NL)
 TSS: Mẹ HBsAg(-)

tiêm 3 mũi lúc 0,

1, 4 tháng
{mũi đầu tiên tiêm ngay
sau khi sinh}


7.2. PB sau tiếp xúc
 Người chưa chủng ngừa: Vaccin + HBIG
 TSS:
Mẹ HBsAg(+) và W>2000g:
- Vaccin: 0, 1, 6 tháng (mũi đầu tiên trong
vòng 12g)
- HBIG : 0,5ml chích vào cơ đùi ngay sau
sinh
 Mẹ HBsAg(+) và W<2000g:
- Vaccin: 0, 1, 2, 6 tháng


{Mũi đầu tiên tiêm ngay sau sinh}

 Người tiếp xúc với máu, dịch tiết,

q.hệ sinh dục:
HBIG (0,06ml/kg) + Vaccin ngay sau tiếp xúc


8. ĐIỀU TRỊ
VG B cấp : Lamivudine
VG tối cấp : ghép gan
VG mạn

: alpha-Interferon, Adefovir,
Entecavir….