Bài giảng Cơ học lý thuyết - Chương 6: Ma sát

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.3 MB, 20 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Trường Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh
Khoa Cơng nghệ Cơ khí

CHƯƠNG VI:

Ma sát

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

11/04/2020

1. Định nghĩa

Ma sát

là một loại

lực cản

xuất hiện

giữa các bề

mặt

vật chất,

chống lại

xu hướng thay đổi vị trí

tương đối giữa hai bề mặt.

v

B

Nguyên nhân ma sát là

do các bề mặt tiếp xúc

ln

có

độ

nhám

(khơng

tuyệt

đối

nhẵn) dẫn tới các gờ

nhám đan kết, va

chạm vào nhau gây

nên sự cản trở chuyển

động tương đối giữa 2

bề mặt.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

11/04/2020

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

2. Phân loại ma sát

Giữa 2 vật mới

chỉ có xu

hướng

chuyển

động

tương đối nhưng

vẫn ở

trạng thái cân bằng

tương đối

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

11/04/2020

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

3. Ma sát khô – bản chất

ΔN

n

, N – áp lực, tổng áp lực

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

11/04/2020

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

9

4. Ma sát nghỉ (tĩnh)

 

arctan

s s
s
s s

F

N

F

N

























F

s

– Giới hạn ma

sát nghỉ [N]

N

– áp lực (tổng áp

lực) [N]

ϕ

s

– góc ma sát

nghỉ [rad]

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10></div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

11/04/2020

4. Ma sát nghỉ (tĩnh)

Cặp bề mặt vật liệu Hệ số ma sát nghỉ

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

5. Ma sát động

F

k

– Giới hạn ma sát động [N]

N

– áp lực (tổng áp lực) [N]

ϕ

k

– góc ma sát động [rad]

μ

k

– hệ số ma sát động giữa các cặp bề mặt



Được đo bằng thực nghiệm [–]

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

6. Q trình ma sát thực tế

• Khi lực đẩy P nẩy sinh từ giá trị 0 và tăng dần nhưng nhỏ hơn giới hạn ma sát tĩnh (P < Fs)
thì xuất hiện lực ma sát F cũng nhỏ hơn giới hạn ma sát tĩnh (F < Fs) và có giá trị bằng với
lực đẩy P thì vật vẫn ở trạng thái cân bằng (F = P)

• Khi lực đẩy P bằng với giá trị giới hạn ma sát tĩnh (P = Fs) thì lực ma sát F cũng đạt giá trị
lớn nhất để có thể duy trì cân bằng của vật (F = P = Fs)

• Khi lực đẩy vượt qua giá trị giới hạn ma sát tĩnh nhưng nhỏ hơn 1 giá trị P1 (Fs < P < P1)
thì lực ma sát F giảm dần giá trị từ giới hạn ma sát tĩnh về giới hạn ma sát động (Fk < F <

Fs), vật bắt đầu chuyển động

• Khi lực đẩy P tăng dần từ giá trị P1 đến 1 giá trị P2 (P1< P < P2) thì lực ma sát F duy trì ở
giới hạn ma sát động (F = Fk), vật duy trì chuyển động.

• Khi lực đẩy P lớn hơn giá trị P2(vật bắt đầu chuyển động nhanh) thì lực ma sát F giảm
dần (F < Fk)

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

11/04/2020

7. Định luật Coulumb trong mặt phẳng

s

s
k

F

N

F

N

F

N







– Vật đứng yên

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

11/04/2020

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

11/04/2020

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

11/04/2020

9. Góc ma sát

 

arctan

s

k

s

k

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

18

10. Ma sát trượt – biện luận

y
x

N

P



 











Xét

1)

N

 



P

y



0 – Không tồn

tại ma sát

0 2)

y x

x s s

N

P

F

P

F



N



 







 













– Ma sát tĩnh

(Vật đứng yên trên bề mặt)

0 3)

y s

x s s

N

P

F

N

P

F



N





 



















– Giới hạn ma sát tĩnh

(Vật chuẩn bị trượt)

0 4)

y k

x s s

N

P

F

N

P

F



N





 





















</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

11/04/2020

10. Ma sát trượt – ví dụ 1

Xác định hướng và độ lớn lực ma sát tác dụng vào

vật nặng 100 kg đặt trên mặt nghiêng như hình vẽ

trong hai trường hợp: Khi

P =

500 N và khi

P =

100 N. Hệ số ma sát tĩnh và động giữa bề mặt vật và mặt

phẳng nghiêng lần lượt là

μ

s

= 0.2;

μ

k

= 0.17.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

Bài giảng Cơ học lý thuyết - Chương 6: Ma sát

<b>CHƯƠNG VI:</b>

<b>Ma sát</b>

<b>1. Định nghĩa</b>

<b>Ma sát</b>

<b>là một loại</b>

<b>lực cản</b>

<b>xuất hiện</b>

<b>giữa các bề</b>

<b>mặt</b>

<b>vật chất,</b>

<b>chống lại</b>

<b>xu hướng thay đổi vị trí</b>

<b>tương đối giữa hai bề mặt.</b>

<i><b>v</b></i>

<i><sub>B</sub></i>

<b>Nguyên nhân ma sát là</b>

<b>do các bề mặt tiếp xúc</b>

<b>ln</b>

<b>có</b>

<b>độ</b>

<b>nhám</b>

<b>(khơng</b>

<b>tuyệt</b>

<b>đối</b>

<b>nhẵn) dẫn tới các gờ</b>

<b>nhám đan kết, va</b>

<b>chạm vào nhau gây</b>

<b>nên sự cản trở chuyển</b>

<b>động tương đối giữa 2</b>

<b>bề mặt.</b>

<b>2. Phân loại ma sát</b>

<b>Giữa 2 vật mới</b>

<b>chỉ có xu</b>

<b>hướng</b>

<b>chuyển</b>

<b>động</b>

<b>tương đối nhưng</b>

<b>vẫn ở</b>

<b>trạng thái cân bằng</b>

<b>tương đối</b>

<b>3. Ma sát khô – bản chất</b>

<b>ΔN</b>

<b>, N – áp lực, tổng áp lực</b>

<b>4. Ma sát nghỉ (tĩnh)</b>

 

arctan

arctan

<i>F</i>

<i>N</i>

<i>F</i>

<i>N</i>















<sub></sub>

<sub></sub>







<b>F</b>

<i><sub>s</sub></i>

– Giới hạn ma

sát nghỉ [N]

<b>N</b>

– áp lực (tổng áp

lực) [N]

<i>ϕ</i>

<i><sub>s</sub></i>

– góc ma sát

nghỉ [rad]

<b>4. Ma sát nghỉ (tĩnh)</b>

<b>5. Ma sát động</b>

<b>F</b>

<i><sub>k</sub></i>

– Giới hạn ma sát động [N]