CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
CỘNG HỊA XÃ H
ỘI CH
Ủ NGHĨA VI
Độc lập T
ự do H
ạnh phúcỆT NAM
Độc lập Tự do Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: "MƠT SƠ
̣
́GIẢI PHÁP ĐỂ THỰC HIỆN TỐT CƠNG TÁC
Đề tài: “MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
TỰ
ĐÁNH GIÁ KI
ỂẬ
M Đ
ỊNH CH
ẤT LƯỢ
GIÁO DỤ
C PHÁT TRI
ỂN V
N Đ
ỘNG CHO TR
ẺNG
56 TUỔI”
GIÁO DỤC TRƯỜNG MÂM NON"
̀
Quảng Bình, tháng 05 năm 2015
1
CỘNG HỊA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề tài: “MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
GIÁO DỤC PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 56 TUỔI”
Họ và tên: Lê Thị Nga
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị cơng tác: Trường Mầm non An Thủy
2
Quảng Bình, tháng 5 năm 2015
ĐỀ TÀI:
“MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC
PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 56 TUỔI”
1. Phần mở đầu
1.1. Lý do chọn đề tài:
Giáo dục phát triển thể chất là một nhiệm vụ quan trọng góp phần phát
triển tồn diện cho trẻ mầm non. Hiện nay chiến lược “Phát triển nguồn lực
con người” đã và đang được Đảng và nhà nước ta rất qn tâm. Vậy sự phát
triển thể lực của trẻ em ở lứa tuổi Mầm non bây giờ như thế nào? Đặc điểm cơ
thể trẻ ln phát triển tn theo những quy luật cơ bản của sinh học, trình tự và
tốc độ của sự phát triển phụ thuộc vào những yếu tố về di truyền, mơi trường
sống, phương pháp ni dưỡng và rèn luyện thân thể một cách có ý thức.
Hơn nữa, giáo dục thể chất cho trẻ mầm non càng có ý nghĩa quan trọng
hơn bởi cơ thể trẻ đang phát triển mạnh mẽ, hệ thần kinh, cơ xương hình thành
nhanh, bộ máy hơ hấp đang hồn thiện. Cơ thể trẻ cịn non yếu dễ bị phát triển
lệch lạc, mất cân đối nếu khơng được chăm sóc giáo dục đúng đắn thì có thể
gây nên những thiếu sót trong sự phát triển cơ thể trẻ mà khơng thể khắc phục
được. Vì vậy, giáo dục thể chất cho trẻ em cần phải tiến hành một cách
thường xun và đồng bộ.
Trong những năm gần đây, cùng với sự chuyển biến mọi mặt của xã hội
và đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế – xã hội, trẻ em đã có điều
kiện được chăm sóc tốt hơn dẫn đến tình trạng béo phì rất nhiều. Trên thực tế
có nhiều yếu tố ảnh hưởng khơng tốt đến sự phát triển thể chất của trẻ như:
kinh tế, xã hội, chất lượng mơi trường sống, song 3 yếu tố chính đó vẫn là hình
thức tổ chức giáo dục thể chất cho trẻ.
Thực hiện cơng văn số 469/SGD ĐTGDMN ngày 25/3/2014 về việc
“Hướng dẫn xây dựng kế hoạch và thực hiện chuyên đề “Nâng cao chất lượng
giáo dục phát triển vận động cho trẻ trong trường mầm non , giai đoạn 2013
2016”. Công văn số 1596/SGDĐTGDMN ngày 27/8/2014 của Sở GD&ĐT
3
Quảng Bình về hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Mầm non năm học
20142015.
Xuất phát từ những vấn đề trên, để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo
dục trẻ trong ngành học mầm non nói chung và trong trường mầm non của tơi
nói riêng. Là giáo viên mầm non, lại là giáo viên dạy ở trường mầm non nơng
thơn vấn đề đặt ra hiện nay đối với tơi là cách tổ chức các hình thức giáo dục
thể chất cho trẻ 5 – 6 tuổi ở trường ra sao? Vì thế tơi đã mạnh dạn chọn đề tài:
“Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 5
6 tuổi” để đưa vào nghiên cứu.
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài: ( Điểm mới của đề tài)
Theo chương trình giáo dục mầm non hiện nay, giáo dục thể chất nhằm
giúp trẻ có một thể lực tốt, cân đối, hài hịa, khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao
phát triển bình thường theo lứa tuổi, thực hiện được các vận động cơ bản một
cách vững vàng, đúng tư thế. Có khả năng phối hợp các giác quan và vận động
nhịp nhàng, biết định hướng trong khơng gian. Có kĩ năng trong một số hoạt
động cần sự khéo léo của đơi bàn tay…Vì vậy việc giúp trẻ 56 tuổi phát triển
tốt về thể chất là một vấn đề quan trọng trong tồn xã hội hiện nay. Chính vì
thế mà tơi đã mạnh dạn đưa đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo
dục phát triển vận động cho trẻ 56 tuổi” vào để nghiên cứu, áp dụng cho lớp,
trường tơi đang cơng tác.
Hệ thống các giải pháp tơi đưa ra sau đây nó mang tính thực thi cao, phù
hợp với điều kiện cơ sở vật chất, đặc thù vùng miền, phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lý của trẻ 56 tuổi, phù hợp với nội dung chương trình chăm sóc giáo
dục trẻ trong giai đoạn hiện nay.
2. Phần nội dung
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu
Trong q trình giáo dục thể chất cho trẻ tuổi mẫu giáo, nhiệm vụ đặt ra
hàng đầu cho chúng ta là hồn thiện kĩ năng vận động cơ bản như: đi, chạy,
nhảy, bị, trườn, trèo, tung, bắt, ném và phát triển các tố chất vận động như:
nhanh nhẹn, mạnh dạn, bền bỉ và khéo léo nhằm cho trẻ có đủ năng lực để đến
trường phổ thơng.
Năm học 20142015 tơi được phân cơng dạy lớp mẫu giáo 56 tuổi, qua
thời gian nghiên cứu đề tài, bản thân tơi gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
2.1.1. Thuận lợi:
Bản thân nhận được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của ban giám
hiệu nhà trường để tơi thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, tạo điều kiện cho tơi
tích cực tham gia vào các lớp học đào tạo nên trình độ chun mơn khá vững
vàng.
4
Được nhà trường lựa chọn làm lớp điểm về chun đề phát triển vận
động tại điểm trường nên ln nhận được sự quan tâm, ưu ái của nhà trường về
cơng tác phát triển vận động cho trẻ.
Nhà trường ln đầu tư về cơ sở vật chất: Lớp học và sân tập rộng rãi,
thống mát, đồ dùng trực quan khá đầy đủ, đẹp mắt. Đặc biệt đã tạo được
phịng tập thể dục cho trẻ, vì vậy đã thu hút trẻ tích cực tập luyện thể dục thể
thao.
Thường xun được tham dự các buổi sinh hoạt chun mơn giữa các
trường để trao đổi kinh nghiệm.
Một số phụ huynh có ý thức trách nhiệm, quan tâm đến việc học tập, sức
khỏe của con em mình, phối hợp thường xun với giáo viên.
Các giáo viên trong trường ln quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau.
Bản thân đã nhiều năm dạy trẻ mẫu giáo 56 tuổi nên phần nào hiểu
được đặc điểm tâm sinh lý, khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ ở lứa tuổi này.
2.1.2. Khó khăn:
Trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của trẻ cịn hạn chế, lại
khơng đồng đều.
Đa số trẻ là con nơng dân nên phụ huynh nhận thức chưa cao trong việc
phát triển thể chất cho trẻ. Đặc biệt là chế độ dinh dưỡng trong các bửa ăn ở
nhà của trẻ chưa cao, điều đó cũng ảnh hưởng rất lớn đến thể lực của trẻ.
Nhưng với sự quyết tâm của bản thân, tơi đã khơng ngừng tìm kiếm, học hỏi,
sáng tạo ra những phương pháp nhằm giúp phát triển vận động. Mong rằng
những việc làm của tơi sẽ mang lại kết quả nhất định cho trẻ.. Đó là lý do tại
sao tơi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục phát triển
vận động cho trẻ 56 tuổi”
* Khảo sát thực trạng:
Để lựa chọn được hệ thống giải pháp có hiệu quả, ngay đầu năm học tơi
tiến hành khảo sát khả năng vận động của trẻ, đồng thời tiến hành cân, đo trẻ
kết quả như sau:
Kết quả khả năng vận động:
Khả năng
Xếp loại tốt Xếp loại khá Xếp loại TB
Xếp loại yếu
vận động
Đi, chạy
8/31=25,8%
Bị, trườn,
5/31=16,1%
trèo
Tung,
5/31=16,1%
ném, bắt
Bật, nhảy 7/31=22,6%
7/31=22,6%
10/31=32,3%
6/31=19,3%
10/31=32,3%
8/31=25,8%
8/31=25,8%
8/3125,8%
11/31=35,5%
7/31=22,6%
9/31=29%
10/31=32,3%
5/31=16,1%
5
Kết quả cân, đo:
Cân nặng
Chiều cao
Trẻ bình Trẻ suy
Trẻ suy
thường
dinh
dinh
dưỡng vừa dưỡng
nặng
Trẻ bình
thường
26/31=83,9
%
26/31=83,9% 3/31=9,7
%
3/31=9,7%
2/31=6,4
%
Trẻ thấp
cịi độ 1
Trẻ thấp
cịi độ 2
2/31=6,4%
Qua kết quả trên, bản thân tơi nhận thấy khả năng vận động và tình hình
sức khỏe trên trẻ của lớp tơi cịn q thấp so với u cầu của một trường đóng
trên địa bàn khá thuận lợi. Điều đó làm tơi ln trăn trở và rút ra những ngun
nhân sau:
Lớp nằm ở khu vực lẽ, điều kiện cơ sở vật chất cịn có phần hạn chế.
Đa số trẻ trong lớp trình độ nhận thức, tiếp thu kiến thức, kỹ năng của
trẻ cịn hạn chế, lại khơng đồng đều.
Đa số trẻ là con nơng dân nên chưa được bố, mẹ quan tâm chăm sóc
nhiều đặc biệt là việc phát triển thể chất, nhu cầu dinh dưỡng trong các bửa ăn
của trẻ chưa đảm bảo.
Mặc dù gặp nhiều khó khăn, song với lịng u nghề mến trẻ tơi đã tìm tịi
một số biện pháp tối ưu, thu hút lơi cuốn trẻ tham gia vào các hoạt động một
cách tích cực và có hiệu quả.
2.2. Các giải pháp:
Trong thực trạng đó, cũng như nhận thức được tình hình thực tế hiện nay,
tơi đã suy nghĩ tìm tịi, nghiên cứu tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 56 tuổi như sau:
Giải pháp 1: Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 56
tuổi.
Năm nay lớp tơi được lựa chọn làm lớp điểm về chun đề phát triển vận
động, nên ngay từ đầu năm tơi đã căn cứ vào kế hoạch giáo dục của nhà trường
đưa ra, căn cứ vào mục tiêu đặt ra trong Chương trình giáo dục mầm non, căn cứ
vào độ tuổi và khả năng của trẻ, căn cứ vào tình hình thực tế của lớp, tơi đã lựa
chọn nội dung giáo dục phù hợp, cụ thể theo hướng gần gủi với trẻ, phù hợp
với vùng, miền. Từ nội dung giáo dục đó tơi đã cụ thể hóa thành các vận động
cụ thể trong từng giờ giáo dục phát triển vận động cho trẻ theo nguyên tắc hệ
thống, liên tục và có sự phối hợp giữa các vận động, theo mức độ tăng dần đi từ
6
dễ đến khó, đồng thời phù hợp với từng chủ đề, phù hợp với thời gian nào trong
năm, phù hợp với thời điểm nào trong chế độ sinh hoạt ở trường
Ví dụ: Lập kế hoạch giáo dục phát triển vận động cho trẻ 56 tuổi.
Chủ đề “Bản thân”
Thời
gian
Tháng/
Chủ
đề
3 tuần Bản
T ừ
thân
29/9
3/10
Tuần/Chủ
đề nhánh
Mục tiêu giáo dục phát Nội dung Thời điểm
triển vận động cần đạt
thực hiện
Tơi là ai
Trẻ khỏe mạnh, tinh
thần thoải mái.
Trẻ thực hiện được
đầy đủ, đúng các động
tác trong bài thể dục
theo hiệu lệnh.
Trẻ vận động nhanh
nhẹn, khéo léo khi đi
thăng bằng trên ghế
thể dục.
Trẻ vận động nhanh
nhẹn, kiểm sốt được
vận động khi chạy liên
tục 150m khơng hạn
chế thời gian.
Trẻ biết phối hợp tay
mắt trong bài tập tung,
đập và bắt bóng.
Trẻ được rèn luyện
nề nếp, tính kỉ luật,
tinh thần tập thể trong
q trình luyện tập.
Trẻ có thái độ tích
cực với hoạt động
luyện tập thể chất.
Cơ thể tơi
Các giác
quan trên
cơ thể bé
trẻ.
Đi
thăng
bằng
trên ghế
thể dục
đầu đội
túi cát.
Hoạt
động học.
Hoạt
động vui
chơi ngồi
trời.
Chạy
liên tục
150m
khơng
hạn chế
thời gian.
Hoạt
động học.
Hoạt
động vui
chơi ngồi
trời.
Tung,
đập và
bắt bóng
Hoạt
động học.
Hoạt
động vui
chơi ngồi
trời.
Giải pháp 2: Xây dựng mơi trường giáo dục phát triển vận động cho
Là một lớp điểm về chun đề phát triển vận động nên tơi rất chú trọng
cơng việc xây dựng mơi trường giáo dục phát triển vận động trong và ngồi lớp
cho trẻ, với mục đích là tạo cho trẻ cảm giác thân thiện, tích cực, hứng thú với
các hoạt động phát triển vận động.
7
Trong lớp, tơi đã chọn một ví trí thích hợp để xây dựng “Góc vận động”
cho trẻ. Ở góc, các loại trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ tập luyện như: Thang
thể dục, ghế, đích ném, cổng chui, vật cản, vịng, gậy, cờ……được tơi lựa
chọn, đảm bảo độ bền vững, an tồn cho trẻ; kích thước, trọng lượng phù hợp
với cơ thể trẻ. Các loại đồ dùng, dụng cụ được sắp xếp gọn gàng, đảm bảo an
tồn thân thiện để mời gọi trẻ tích cực chủ động vận động với các loại thiết bị,
đồ chơi và tận dụng mọi điều kiện phù hợp với từng vận động của trẻ để tạo
cơ hội cho trẻ được vận động ở mọi lúc, mọi nơi, tăng cường vận động trong
thời gian trẻ ở trường. Bên cạnh đó cịn tạo điều kiện dễ dàng cho trẻ có thể
được tự do tiếp cận, tự lựa chọn và sử dụng đồ dùng, đồ chơi một cách hiệu
quả, đồng thời thuận lợi cho sự quan sát của giáo viên.
Việc sắp xếp hợp lý các dụng cụ luyện tập, trang thiết bị sẽ nâng cao
hiệu quả sử dụng của chúng và sự sắp xếp đó nó phụ thuộc vào kích thước,
mục đích sử dụng. Ví dụ: Thang leo, thang dây được cố định chắc chắn trên nền
nhà. Những dụng cụ như ghế thể dục, khối gỗ được đặt dọc theo tường. Các
dụng cụ nhỏ như: bóng, túi cát được để vào ngăn tủ. Vịng thể dục, dây thừng
được treo trên tường…
Cùng với việc tạo mơi trường trong lớp, ngồi lớp tơi cũng tạo được mơi
trường phát triển vận động cho trẻ, đó là làm các ống dài từ lốp xe cho trẻ chui,
làm đường gồ ghề cho trẻ đi, vẽ các hình con sâu trên sân cho trẻ bật nhảy, làm
cầu treo….Các thiết bị, đồ chơi được sắp xếp theo hướng khuyến khích trẻ tích
cực hoạt động theo nhóm, lớp, cá nhân, đảm bảo các mức độ vận động khác
nhau để mọi trẻ đều có thể thực hiện vận động, đảm bảo an tồn, giáo viên dễ
quan sát trẻ. Khu vui chơi với thiết bị đồ chơi liên hồn, trên mỗi thiết bị tơi có
đánh số thứ tự hoặc có kí hiệu (mũi tên) chỉ dẫn gợi ý giúp trẻ biết nên chơi liên
hồn thiết bị nào trước, thiết bị nào sau…
Giải pháp 3: Tổ chức tốt giờ học thể dục.
Giờ thể dục được coi là hình thức cơ bản để tổ chức hoạt động giáo dục
phát triển vận động cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm non. Bởi trong giờ thể dục
là thời điểm tốt nhất mà giáo viên cung cấp (rèn luyện) cho trẻ những kĩ năng,
kĩ xảo vận động có mục đích, có tổ chức, có hệ thống, có kế hoạch, qua đó phát
triển các tố chất vận động cho trẻ. Vì vậy khi thực hiện giờ học thể dục trước
hết tơi xác định đúng mục tiêu của bài dạy, xác định đúng nội dung trọng tâm
của giờ thể dục và chuẩn bị đầy đủ đồ dùng, dụng cụ cho trẻ học. Sau đó tơi
hướng dẫn trẻ giờ học thể dục gồm 3 phần (Khởi động, trọng động, hồi tỉnh),
giữa các phần có sự chuyển tiếp tự nhiên, liên tục.
* Khởi động: (Thực hiện 34 phút)
Cơ cho trẻ đi, chạy nhẹ nhàng theo đội hình vịng trịn, kết hợp các kiểu đi
khác nhau với tốc độ khác nhau trên nền nhạc (đi thường, đi bằng mũi bàn chân,
8
đi thường, đi bằng gót chân, đi thường, đi bằng mép chân, đi thường, chạy
chậm, chạy nhanh, chạy chậm…)
* Trọng động: (Thực hiện 1720 phút)
Đây là phần trọng tâm của giờ thể dục, nó có tác dụng nhiều nhất đến sự
phát triển của cơ thể trẻ. Ở phần này gồm có: Bài tập phát triển chung, vận
động cơ bản, trị chơi vận động.
Bài tập phát triển chung: (Đội hình 3 hàng ngang, khoảng cách đều
nhau). Tùy vào mức độ yêu cầu của bài tập vận động cơ bản để lựa chọn các
động tác củ và mới phù hợp, thứ tự thực hiện các động tác là: Tayvai; bụng
lườn; chânbật, trong đó động tác hỗ trợ cho vận động cơ bản với số lần tăng
thêm từ 1 2 lần.
Ví dụ: Vận động cơ bản “Bật qua vật cản”, lựa chọn động tác:
Tayvai 1: Tay đưa ra phía trước, lên cao.(2l x 8n)
Bụng lườn 1: Đứng cúi gập người về trước, tay chạm ngón chân. (2l x
8n)
Bật 2: Bật về phía trước. ( 4l x 8n)
Với bài tập phát triển chung cơ có thể hơ cho trẻ tự tập hoặc cho trẻ tập
theo bài hát. Khi tập cơ cho trẻ tập kết hợp với vịng, gậy để tạo sự hứng thú
cho trẻ, các dụng cụ đó phải tạo cho trẻ lượng vận động chính xác, được sắp
xếp sao cho trẻ dễ lấy, khơng mất thời gian.
Vận động cơ bản: (Đội hình 2 hàng ngang)
Tùy theo vận động mới hoặc củ để hướng đẫn trẻ tập. Đối với vận động
củ cơ tổ chức cho trẻ nhắc lại cách thực hiện và tập thử, sau đó cả lớp tiến
hành tập. Đối với vận động mới cơ hướng dẫn trẻ thật tỉ mỉ, tiến hành theo các
bước:
Bước 1: Cơ làm mẫu: Lần 1: Cơ làm chậm rải, khơng giải thích động tác.
Lần 2: Cơ làm kết hợp giải thích động tác ngắn
gọn, rõ ràng, dễ hiểu, động tác từ tốn.
Bước 2: Cho 12 trẻ làm thử.
Bước 3: Trẻ thực hiện lần 1: Cơ cho lần lượt 2 trẻ lên thực hiện 1 lần.
Trẻ thực hiện lần 2: Cơ có thể tăng dần độ khó( vật cản cao hơn, tăng
thêm 12 vật cản) và cho 2 đội thi đua nhau lên thực hiện.
Cơ chú ý sửa sai cho trẻ (nếu có)
Trị chơi vận động: Đây là một hình thức rèn luyện, củng cố những kĩ
năng vận động đã được hình thành ở các giờ thể dục trước. Với trẻ mẫu giáo
lớn cơ u cầu trẻ nhắc lại cách chơi và luật chơi, cơ có thể cho trẻ tự chơi
nhưng cơ là người hướng dẫn.
* Hồi tỉnh: (Thực hiện 34 phút)
Cơ cho trẻ đi vịng trịn, vừa đi vừa hát nhẹ nhàng hoặc đi theo một bản
nhạc nhẹ, vừa đi vừa vươn vai, hít thở những hơi dài…
9
* Nhận xét giờ học:
Trong giờ học thể dục cơ cần phải khen trẻ cơng bằng, đúng lúc và động
viên trẻ kịp thời bằng cách tặng q, nổ tràng pháo tay…tránh tình trạng chê bai
trẻ, điều đó sẽ làm trẻ buồn, mất tự tin, khơng hứng thú học…
Giải pháp 4: Dạy trẻ vận động phối hợp các hình thức khác nhau.
Để tránh sự nhàm chán, vậy khi tổ chức các vận động cho trẻ, giáo viên
cần phải biết phối hợp, lồng ghép nhiều hình thức khác nhau nhằm giúp trẻ
hứng thú, lơi cuốn trẻ tham gia tích cực vào vận động một cách chủ động, điều
đó làm cho trẻ phát triển theo đúng khả năng và nhu cầu của bản thân trẻ.
Ví dụ: Khi dạy vận động cơ bản: “Đi trên ghế băng đầu đội túi cát”.
Trị chơi: “Chuyền bóng qua đầu”.
Với bài tập này cơ hướng cho trẻ đến tham gia hội thi “Điền kinh”. Vào
hội thi cơ cho trẻ giới thiệu các đội chơi, cho trẻ khởi động để bước vào hội thi
(Trẻ đi các kiểu đi). Cơ cho trẻ biết có 3 phần thi: Phần thi “Đồng diễn” (Bài
tập phát triển chung); Phần thi “Thử tài của bé” (Vận động cơ bản); Phần thi
“Chung sức” ( Trị chơi vận động), sau mỗi phần thi cơ tổ chức nhận xét, động
viên, khuyến khích các đội chơi....
Hoặc: Khi dạy vận động: Bị thấp – chui qua cổng. Giáo viên chỉ cần
chọn nhạc và điều chỉnh nhanh hay chậm theo nhạc to – nhỏ rồi cho tr ẻ thi đua
vận động theo nhạc. Khi bản nhạc kết thúc bạn nào về trước khơng làm đổ
cổng là thắng cuộc.
Hoặc: Vẫn là bài “Bị thấp – chui qua cổng” Chủ điểm: “Thế giới thực
vật”, giáo viên sử dụng các biện pháp như: dạy trẻ vận động kết hợp với âm
nhạc, thay đổi điều kiện học tập như giáo viên cho trẻ học dưới hình thức vào
“Vườn cổ tích” hỏi nhiều hoa thơm trái ngọt trong vườn cổ tích, cổng cơ cuộn
những chiếc lá và tạo ra tình huống nếu bạn nào bị khéo, khơng làm đổ cổng thì
khơng những hái được nhiều quả mà lại tìm được cơ cơng chúa nữa, cịn bạn
nào chạm vào cổng làm đổ sẽ khơng tìm được gì mà cịn bị lá che vào người nữa
như vậy trẻ rất tị mị hào hứng bị cho khéo, thi đua nhau. Trong lúc trẻ bị cơ
đánh đàn bài hát: “Vườn cổ tích”, “Quả” các bài hát có nội dung về thế giới thực
vật, như thế vừa bị rèn kỹ năng khéo léo lại vừa nghe nhạc. Như vậy trẻ học
một cách nhẹ nhàng, vận động thấy thoải mái, khơng mệt mỏi. Hay đối với
những bài tập tổng hợp bao gồm từ 2 – 3 động tác mà u cầu kỹ năng địi hỏi
phối hợp nhiều, trẻ phải thực hiện liên hồn các động tác mà khơng bị gián
đoạn, giáo viên sử dụng hình thức biện pháp tổ chức hội thi “Bé nhanh trí”, “ Bé
khoẻ – Bé ngoan”, “ Hội khoẻ măng non” theo một chủ điểm Thế giới động vật
chẳng hạn. Ví dụ: Bài “ném xa – chạy nhanh”, giáo viên cho trẻ ném xa – chạy
nhanh lấy con vật theo u cầu của cơ. Trong khi trẻ thực hiện các vận động cơ
bản cơ kết hợp bật nhạc các bài hát về thế giới động vật, lúc đó trẻ rất hứng
10
thú và chủ động chạy nhanh để lên gắn được nhiều con vật theo u cầu của cơ
trong thời gian 1 bản nhạc.
Khi tổ chức vận động cho trẻ giáo viên có thể cho trẻ vận động theo: cả
lớp đồng loạt, cả lớp nối tiếp, theo nhóm, cá nhân...
Khi giáo viên biết phối hợp các hình thức, biện pháp linh hoạt, gợi mở
một cách nhẹ nhàng làm trẻ hào hứng, vận động khơng nhàm chán. Nội dung
phong phú được đan quyện chặt chẽ trong một thể thống nhất, giúp cho q
trình giáo dục phù hợp với q trình nhận thức và phát triển tồn diện của trẻ.
Trẻ cảm thấy thực sự học bằng chơi – chơi mà học.
Giải pháp 5: Tổ chức phát triển vận động cho trẻ ở mọi lúc, mọi
nơi.
Trong q trình cung cấp cho trẻ một số kĩ năng, kĩ xảo vận động đúng
trên tiết học thì việc phát triển vận động cho trẻ ngồi tiết học cũng rất quan
trọng. Chính vì thế thơng qua mọi lúc, mọi nơi tơi đã tổ chức cho trẻ phát triển
vận động.
Ví dụ: Hàng ngày đến trường tơi tổ chức cho trẻ tập thể dục sáng theo
các bản nhạc như: “Dậy đi thơi”; “Bé u biển lắm”; “Chú gà trống”…nhằm
giúp trẻ hít thở sâu, điều hịa nhịp thở, tăng cường q trình trao đổi chất và tuần
hồn trong cơ thể; giúp các khớp, dây chằng được mềm dẻo, linh hoạt; đồng
thời hỗ trợ cho những hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhịp nhàng, nhanh
nhẹn, giảm động tác thừa và tạo cho trẻ tâm trạng sảng khối, vui tươi đón ngày
hoạt động mới.
Tổ chức cho trẻ “phút thể dục” giữa hai hoạt động hoặc ngay trong giờ
hoạt động (khi tơi nhận thấy dấu hiệu giảm sự tập trung chú ý ở đa số trẻ)
bằng cách sử dụng bài hát, bài thơ, câu chuyện ngắn, co duỗi các ngón tay, thả
lịng bàn tay, ngồi xuống, đứng lên, xoay người sang hai bên….Phút thể dục đó
nhằm tăng khả năng làm việc của hệ thần kinh, cơ bắp, tăng tuần hồn máu,
thay đổi hoạt động của trẻ, chống lại sự mệt mỏi, giúp trẻ tập trung chú ý vào
hoạt động tiếp theo….hoặc sau khi trẻ ngủ trưa dậy giúp thay đổi trạng thái cơ
thể, trẻ trở nên tỉnh táo hơn.
Tổ chức trị chơi vận động trong hoạt động chơi ngồi trời, ví dụ như trị
chơi “Mèo đuổi chuột”, “Nhảy lị cị”, “Chuyền bóng”, “Tìm đúng nhà”, “Kéo
co”, “Lộn cầu vịng”…Thơng qua các trị chơi nhằm giúp trẻ rèn luyện kĩ năng
vận động.
Tổ chức cho trẻ dạo chơi ngồi trời khoảng 1 lần/tuần. Cơ có thể cho trẻ
đi bộ xung quanh vườn trường hoặc cho trẻ đi dạo ngồi khn viên nhà trường
rồi cho trẻ chơi vận động tự do, chơi với bóng, gậy, vịng…nhằm giúp trẻ nghỉ
ngơi tích cực, củng cố kĩ năng vận động, phát triển các tố chất vận động trong
những điều kiện tự nhiên. Ngồi ra, giáo dục trẻ ý thức chấp hành tổ chức kỉ
luật, tính tập thể, sự tự tin.
11
Tổ chức “Tuần lễ sức khỏe”: Là lớp điểm về chun đề phát triển vận
động nên tơi tổ chức “Tuần lễ sức khỏe” cho trẻ 2 lần /năm, nhằm tạo kiện cho
trẻ được vui chơi thoải mái ngồi trời, bổ sung thêm nhiều trị chơi, bài tập vận
động khác nhau trong các hoạt động của trẻ. Hình thành cho trẻ những hiểu biết
cơ bản về đặc điểm cấu tạo và chức năng của cơ thể mình. Từ đó có sự chuẩn
bị tâm lí cần thiết cho hoạt động về sức khỏe. Ở tuần lễ sức khỏe tơi lựa chọn
nội dung, phương pháp để hướng dẫn trẻ vận động. Ví dụ: Chọn các bài tập
phát triển cơ hơ hấp, cơ tay, cơ chân, bàn chân và rèn luyện tư thế đúng. Đưa
thêm các bài tập để rèn luyện thị giác như: “Sóc nâu nhảy từ cành nọ sang cành
kia”…Cơ có thể trị chuyện với trẻ về các đề tài khác nhau như: Cách giữ gìn vệ
sinh thân thể, ăn uống hợp lí, cách tập luyện, cấu tạo từng phần trong cơ thể…
Tổ chức “Ngày hội thể dục thể thao” cho trẻ 1 lần /năm vào khoảng
tháng 4. Trong ngày hội cơ chuẩn bị địa điểm, dụng cụ tập luyện, trang trí băng
cờ, khẩu hiệu …có thể thơng báo cho phụ huynh biết và cùng tham gia với lớp.
Khi vào ngày hội, cơ đưa ra u cầu trị chơi, khẩu lệnh bắt đầu và kết thúc trị
chơi, bài tập vận động, đưa ra kết luận, làm trọng tài chính của cuộc thi, bao
qt và thúc đẩy trẻ, kịp thời nhắc nhở và tác động đến khơng khí chung của
ngày hội. Các trị chơi bắt đầu từ đơn giản sau đó phức tạp hóa và đưa ra u
cầu vận động cao hơn. Qua ngày hội nhằm rèn luyện cơ thể trẻ, khích lệ lịng
u thích thể dục, thể thao, góp phần củng cố và hồn thiện kĩ năng vận động ở
trẻ.
Giải pháp 6: Phối hợp với cha mẹ, cộng đồng trong phát triển vận
động.
Gia đình là mơi trường giáo dục đâu tiên của trẻ và cũng là mơi trường
giáo dục quan trọng nhất. Cha mẹ chính là người thầy đầu tiên ảnh hưởng sâu
sắc nhất đến đứa trẻ. Mahatma Gandi đã từng nói “Khơng có một ngơi nhà nào
tốt bằng gia đình và khơng có người thầy nào tốt như cha mẹ”. Jacquie Mc
Taggard, trong cuốn sách ‘Từ chiếc bàn của giáo viên” xuất bản năm 2013 đã
viết “Các bậc cha mẹ chính là người thầy đầu tiên và tốt nhất của con cái họ.
Đó là một trách nhiệm nặng nề nhưng mang lại những phần thưởng vơ cùng to
lớn”. Chính vì thế bản thân tơi đã tích cực tun truyền về tầm quan trọng của
sự phát triển tồn diện của trẻ ngay từ đầu năm học bẳng nhiều cách như thơng
qua tài liệu, trong các cuộc họp phụ huynh của lớp, các giờ đón trả trẻ; thơng
qua các bảng biểu dành cho góc phụ huynh tại trường; phối hợp với dài truyền
thanh địa phương phổ biến kiến thức và tun truyền đến các bậc cha mẹ.
Ngồi ra bản thân phối hợp cùng phụ huynh để hướng dẫn trẻ thực hiện
các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình theo u cầu của nhà trường,
khuyến khích trẻ thực hiện tích cực các nhiệm vụ vận động ở trường, động
viên phụ huynh tham gia tích cực vào các hoạt động khác như hội khỏe, tuần lễ
sức khỏe, tham quan hay các giờ thể dục mở do nhà trường tổ chức. Từ đó phụ
12
huynh nhận ra và hiểu rõ tầm quan trọng của việc phát triển vận động cho trẻ
để rồi đồng hành cùng cơ giáo hỗ trợ , giúp đỡ, giám sát các hoạt động giáo dục
phát triển vận động cho trẻ.
Qua hàng q bản thân cùng phối hợp với phụ huynh để tổ chức cân, đo,
khám sức khỏe cho trẻ. Sau đó thơng báo kết quả về chiều cao, cân nặng, tình
hình sức khỏe để phụ huynh có biện pháp chăm sóc sức khỏe cho trẻ tốt hơn.
Phối hợp phụ huynh trong việc tìm kiếm các ngun vật liệu sẳn có ở địa
phương để làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ như: Lốp xe đẻ làm ống chui, tre làm
cầu treo, long bia làm tạ…
3. Phần kết luận.
3.1. Ý nghĩa của đề tài.
Nâng cao chất lượng giáo dục phát triển vận động cho trẻ 56 tuổi là một
trong những nhiệm vụ của giáo dục phát triển thể chất, nhằm tăng cường các
hoạt động giáo dục phát triển vận động cho trẻ mầm non, thúc đẩy mạnh mẽ
sự phát triển thể chất của trẻ. Do đó mỗi một giáo viên cần phải hiểu rõ mục
đích, ý nghĩa của việc phát triển vận động cho trẻ. Các nội dung phát triển vận
động cho trẻ trong trường mầm non phải đảm bảo tính đồng tâm phát triển,
đảm bảo vừa sức, phù hợp với đặc điểm vận động theo độ tuổi, đảm bảo sự
kết hợp hài hịa giữa các vận động cơ bản, chú ý rèn sức bền, dẻo dai của cơ
thể. Đặc biệt quan tâm đến các hoạt động giúp trẻ rèn luyện sự nhanh nhạy,
chính xác khi vận động.
Trong q trình tổ chức các hoạt động vận động, đảm bảo huy động được
tối đa các giác quan của trẻ. Thời gian luyện tập cần đủ để đảm bảo trẻ được
trải nghiệm, kiên trì thực hiện các hoạt động nhằm hình thành khả năng chịu
đựng và sự tự tin. Chú ý đến quy trình thực hiện các loại vận động khác nhau
như (đi, chạy, nhảy..). Khích lệ trẻ tham gia vào các trị chơi vận động đa dạng
và tự sáng tạo về cách chơi, luật chơi. Khuyến khích trẻ tự tạo ra các đồ chơi,
mơ hình để chơi các trị chơi vận động theo ý tưởng riêng của mình.
Giáo viên cần cung cấp cho trẻ cơ hội thường xun và liên tục ở các lĩnh
vực hoạt động khác nhau (trong và ngồi lớp học…). Đồng thời, giúp trẻ hiểu
được các hành vi đúng sẽ đảm bảo an tồn cho trẻ và cho bạn trong q trình
chơi.
Giáo viên cần chú trọng xây dựng kế hoạch, thiết kế mơi trường giáo dục
phát triển vận động, khai thác sử dụng thiết bị, đồ chơi giáo dục phát triển vận
động, đổi mới phương pháp, kĩ năng tổ chức các hoạt động giáo dục phát triển
vận động cho trẻ trong trường mầm non.
Qua q tình tổ chức cho trẻ tham gia vận động trong giáo dục thể chất,
với các biện pháp nêu trên tôi đã thu được một số kết quả sau:
Đối với bản thân:
13
+ Bản thân đã tạo được mơi trường giáo dục phát triển vận động cho trẻ
với nhiều đồ dùng, đồ chơi phong phú để mời gọi trẻ tích cực chủ động vận
động.
+ Lĩnh hội được những kinh nghiệm về giáo dục phát triển thể chất cho
trẻ.
+Vững vàng hơn trong cơng tác giáo dục phát triển vận động cho trẻ.
Đối với trẻ:
+ Trẻ khỏe mạnh, cân nặng và chiều cao phát triển bình thường theo lứa
tuổi
+ Một số tố chất vận động của trẻ (nhanh nhẹn, mạnh dạn, tự tin, khéo
léo) được phát triển, hứng thú tham gia vào các hoạt động vận động.
+ Có khả năng phối hợp các giác quan và vận động; vận động nhịp nhàng,
biết định hướng trong khơng gian. Thực hiện các vận động cơ bản một cách
vững vàng đúng tư thế.
Kết quả thể hiện rất rõ qua việc khảo sát khả năng vận động của trẻ;
cân, đo trẻ q 3 như sau:
Khả năng
vận động
Xếp loại Tốt Xếp loại Khá Xếp loại TB
Đi, chạy
12/31=38,7%
15/31=48,4%
4/31=12,9%
11/31=35,5%
16/31=51,6%
4/31=12,9%
9/31=29%
18/3= 58,1%
4/31=12,9%
14/31=45,2%
14/31=45,2%
3/31=9,6%
Bị, trườn,
trèo
Tung, ném,
bắt
Bật, nhảy
Xếp loại Yếu
Kết quả cân, do:
Cân nặng
Trẻ bình
Trẻ suy
Trẻ suy
Trẻ bình
thường
dinh
dinh dưỡng thường
dưỡng vừa nặng
Chiều cao
Trẻ thấp Trẻ thấp
còi độ 1
còi độ 2
31/31=100%
1/31=3,2%
30/31=96,8
%
Đối với phụ huynh:
+ Đa số phụ huynh nhận thức tốt tác dụng của thiết bị, đồ dùng, đồ chơi
đối với việc phát triển vận động cho trẻ.
14
+ Phụ huynh nhiệt tình giúp đỡ giáo viên trong việc tìm kiếm ngun vật
liệu để làm đồ dùng, đồ chơi.
+ Phụ huynh thấy được tầm quan trọng và trách nhiệm của mình trong
việc kết hợp với giáo viên cùng quan tâm chăm sóc giáo dục thể chất cho trẻ.
+ Phụ huynh đã quan tâm hơn tới nội dung phát triển vận động, biết
hướng dẫn, rèn luyện một số kỹ năng cơ bản cho trẻ lúc ở nhà.
+ Phụ huynh hiểu về sự cần thiết phải xây dựng mơi trường giáo dục
phát triển vận động phù hợp, an tồn cho trẻ.
+ Phụ huynh nắm vững các u cầu về mơi trường giáo dục phát triển
vận động bên trong, bên ngồi lớp học.
Trên đây là một số bài học kinh nghiệm mà bản thân tơi đúc rút ra từ tình
hình thực tế giảng dạy. Tuy nhiên bài sáng kiến kinh nghiệm của tơi cũng khơng
tránh khỏi những hạn chế, kính mong sự góp ý, giúp đỡ của hội đồng sư phạm
nhà trường, bạn bè đồng nghiệp, phịng giáo dục đào tạo để tơi có nhiều kinh
nghiệm hơn trong cơng tác giảng dạy.
Tơi xin chân thành cảm ơn!
15