Phân loại Lipid (phức tạp)

Phân loại Lipid
(phức tạp)


Lớp lipid phức tạp
Loại lipid phức tạp có ở gan, tim, thận,
não... và hầu hết các tế bào thực vật, đặc
biệt là hạt của cây có dầu và cây họ đậu,
khác với lipid đơn giản, trong thành phần
của lipid phức tạp ngoài acid béo và alcol
ra, còn chứa phospho, Nitơ, lưu huỳnh,
glucid...
Loại này gồm có:
1. Phospholipid (phosphatid)
Phospholipid là một nhóm chất hữu cơ
giống mỡ, tức là loại lipoid, có nhiều
trong não, dây thần kinh và ở Các Cơ
quan như gan, tim, thận và ở lòng đỏ
trứng.
Các đại diện của phospholipid thường ở
dạng liên kết với protein trong
lipoproteid của vách tế bào và của nội
khí quan ở tế bào chất. Hàm lượng
phosphatid của lòng đỏ trứng gà gồm 6,5
- 12%, ở sữa tươi có khi tới 100 -
110mg% (có nghĩa là cứ 100mg
phosphatid chứa trong 100ml mỡ).
Trong cấu trúc của phosphatid ta thấy có
acid phosphoric và nhiều hợp chất khác.
Phần alcol trong phosphatid có thể là

glycerin, inosid hoặc sphingosin... do đó
photphatid có tên gọi tương ứng với alcol
là: glycerophosphatid, inositphosphatid,
sphingophosphatid.
Sau đây ta xét lần lượt từng loại:
* Glycerophosphatid
Thành phần cấu tạo gồm: glycerin, aciđ
béo, acid phosphonc và một gốc chứa
azod (Nitơ)
Đáng kể nhất có mấy chất sau đây:
a -Lexitin: (cholinphosphatid)
Chất này có nhiều trong lòng đỏ trứng
(chữ Hy lạp Lekitos - lòng đỏ), trong mô
và huyết thanh động vật, công thức hoá
học như sau:

Các lexitin khác nhau do gốc acid béo,
do vị trí của acid phosphoric ở a hay ở
Cơ thể động vật phần nhiều chứa α. -
lexitin.
Trong phân tử lexitin có carbon bất đối
nên có đồng phân quang học. Các acid
béo thường gặp trong lexitin tự nhiên là
steanc, palmitic, oleic, linoleic,
arachidic... khi phân lập ta thấy lexitin là
chất kết tinh trắng, thể sáp, ra ngoài
không khí dễ hoá sẫm vì acid béo không
bão hoà bị oxy hoá.
Trong nọc độc của rắn, của ong, hoặc ở
vi khuẩn (như trực trùng clostidium

welchu) có enzym lexitinase A (còn gọi
là phosphatidase) khi thuỷ phân tách mất
một acid béo biến lexitin thành
lisolexitin. Đây là một chất có tác dụng
làm vỡ hồng cầu rất mạnh (tính chất tiêu
huyết hoặc làm dung huyết).

Lexitin ứng dụng rộng rãi trong công
nghiệp thực phẩm (sản xuất socola,
margann, làm chất ngăn ngừa chất béo
khỏi bị oxy hoá)
b -Cephalin (colamin phosphatid)
Chất này được phát hiện ở não (chữ La
tinh Cephalus - đầu) sau đó còn thấy phổ
biến ở mọi mô bào khác của động vật,