(Luận văn thạc sĩ) Nghiên cứu giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thu bảo hiểm xã hội bắt buộc của bảo hiểm xã hội tỉnh Thái Nguyên

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan t t c các n i dung c a Lu n v n này hồn tồn đ

c hình thành và

phát tri n t nh ng quan đi m c a chính cá nhân tôi. Các s li u và k t qu nghiên c u
có đ
đ

c trong Lu n v n t t nghi p là hoàn toàn trung th c, k t qu nghiên c u ch a

c ai công b trong các cơng trình tr

c đó.

Hà N i, ngày 23 tháng 8 n m 2017
Tác gi

i


L I CÁM

N

Trong q trình nghiên c u và hồn thành lu n v n này cho phép tôi đ

cg il ic m

n trân tr ng đ n:
Quý Th y, Cơ khoa kinh t - QTKD, phịng

ào t o - sau đ i h c tr

ng

ih c

Th y l i đã t o đi u ki n giúp đ tôi đ hoàn thành lu n v n này.
Lãnh đ o và t p th cán b công nhân viên c quan B o hi m xã h i t nh Thái Nguyên
đã cung c p thông tin, tài li u và h p tác trong quá trình th c hi n lu n v n này.
PGS.TSKH Nguy n Trung D ng tr

ng đ i h c Th y L i, ng

h c c a lu n v n, giúp tôi hình thành lý t

i đã h

ng d n khoa

ng các n i dung nghiên c u t th c ti n đ

hồn thành đ tài này.
có đ

c nh ng ki n th c nh ngày hôm nay, cho phép em g i l i c m n sâu s c

đ n quý th y cô tr

ng

i h c Th y L i ch t trong th i gian qua đã truy n đ t cho

em nh ng ki n th c quý báu c a h c viên cao h c.
Tác gi

ii


M CL C
CH

NG I: C

S

LÝ LU N VÀ TH C TI N V

B O HI M XÃ H I VÀ

QU N LÝ THU B O HI M XÃ H I B T BU C .....................................................1
1.1. T ng quan lý thuy t v b o hi m xã h i và qu n lý thu b o hi m xã h i b t bu c. 1
1.1.1. T ng quan lý thuy t v b o hi m xã h i.......................................................1
1.1.2. Qu n lý thu BHXH b t bu c ........................................................................3
1.2.

N i dung công tác qu n lý thu BHXH b t bu c ...................................................6
1.2.1. Qu n lý đ i t

ng tham gia BHXH ..............................................................6

1.2.2. Qu n lý thu BHXH .......................................................................................8
1.2.3. T ch c thu BHXH .....................................................................................14
1.3.

Các y u t

nh h

ng đ n qu n lý thu BHXH b t bu c

Vi t Nam và ch tiêu

đánh giá..........................................................................................................................21
1.3.1 Các y u t

nh h

ng đ n qu n lý thu BHXH b t bu c hi n hành t i Vi t Nam

..........................................................................................................................21
1.3.2 Các ch tiêu đánh giá công tác qu n lý thu BHXH b t bu c
1.4.

Vi t Nam ...23

Kinh nghi m v qu n lý thu BHXH b t bu c .....................................................24
1.4.1. Công tác qu n lý thu BHXH b t bu c

Vi t Nam ....................................24

1.4.2. Công tác qu n lý thu BHXH trên th gi i ..................................................26
1.4.3. Bài h c kinh nghi m cho qu n lý thu BHXH b t bu c ..............................27
K T LU N CH
CH

NG 1 ..............................................................................................28

NG 2 TH C TR NG QU N LÝ THU B O HI M XÃ H I B T BU C

C A BHXH T NH THÁI NGUYÊN GIAI O N 2012-2016 ...................................29
2.1. Gi i thi u v h th ng B o Hi m Xã H i Vi t Nam và B o Hi m Xã H i t nh
Thái Nguyên ..................................................................................................................29
2.1.1. B o hi m xã h i Vi t Nam .........................................................................29
2.1.2. B o hi m xã h i t nh Thái Nguyên .............................................................31
2.2.

c đi m kinh t xã h i t nh Thái Nguyên nh h

ng đ n qu n lý thu B o hi m

xã h i b t bu c ...............................................................................................................37
2.3. Th c tr ng qu n lý thu BHXH b t bu c c a BHXH t nh Thái Nguyên ................39
2.3.1.
2.3.2. Ph

it

ng thu BHXH b t bu c ...................................................................39
ng th c thu BHXH b t bu c ...............................................................42

iii


2.3.3. Qu n lý ti n thu BHXH b t bu c ............................................................... 43
2.4.

ánh giá th c tr ng công tác qu n lý thu B o hi m xã h i b t bu c gi i đo n

2012-2016 ...................................................................................................................... 54
2.4.1. K t qu đ t đ

c trong công tác qu n lý thu BHXH b t bu c giai đo n

2012-2016 ............................................................................................................. 54
2.4.2. Nh ng h n ch còn t n t i trong giai đo n 2012-2016 .............................. 56
2.4.3. Nh ng nguyên nhân d n đ n h n ch đang t n t i ..................................... 58
K T LU N CH
CH

NG 2 .............................................................................................. 61

NG 3 M T S

GI I PHÁP NH M HỒN THI N CƠNG TÁC QU N LÝ

THU BHXH B T BU C C A BHXH T NH THÁI NGUYÊN ................................ 62
3.1. M c tiêu, đ nh h

ng qu n lý BHXH b t bu c c a T nh Thái Nguyên trong th i

gian t i ........................................................................................................................... 62
3.1.1.

nh h

ng v công tác qu n lý thu BHXH b t bu c ............................... 63

3.1.2. M c tiêu qu n lý thu BHXH b t bu c t nh Thái Nguyên .......................... 64
3.2. Gi i pháp hồn thi n cơng tác qu n lý thu BHXH b t bu c c a BHXH t nh Thái
Nguyên .......................................................................................................................... 67
3.2.1. Nâng cao n ng l c đ i ng cán b BHXH thu BHXH b t bu c ................ 67
3.2.2.

y m nh công tác thông tin tuyên truy n................................................. 69

3.2.3. Qu n lý ch t ch đ i t
3.2.4. T ng c

ng tham gia BHXH b t bu c............................... 73

ng c s v t ch t, trang thi t b ................................................... 75

3.2.5. Gi i pháp ch m sóc khách hàng ................................................................. 76
3.2.6. Gi i pháp thi đua khen th

ng ................................................................... 76

3.2.7. Gi i pháp h n ch tình tr ng tr c l i b o hi m v khơng đóng BHXH cho
ng

i lao đ ng ...................................................................................................... 77

3.3. M t s ki n ngh nh m hoàn thi n công tác qu n lý thu BHXH b t bu c c a
BHXH t nh Thái Nguyên .............................................................................................. 77
3.3.1. Ki n ngh v i c quan qu n lý Nhà n

c ................................................... 77

3.3.2. Ki n ngh v i B o hi m xã h i Vi t Nam .................................................. 79
3.3.3. Ki n ngh v i c quan b o hi m t nh Thái Nguyên ................................... 80
K T LU N ................................................................................................................... 82
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...................................................................... 85
iv


DANH SÁCH BI U B NG
B ng 1.1 T l đóng BHXH qua các n m .......................................................................8
B ng 2.1: S lao đ ng và s đ n v tham gia BHXH b t bu c t i BHXH t nh Thái
Nguyên, giai đo n 2012 – 2016 .....................................................................................40
B ng 2.2: T ng l

ng th c t làm c n c đóng BHXH b t bu c .................................41

B ng 2.3: Tình hình th c hi n k ho ch thu BHXH b t bu c t i BHXH t nh Thái
Nguyên n m 2012-2016 ................................................................................................47
B ng 2.4: K t qu thu BHXHBB theo kh i ngành t i BHXH giai đo n 2012-2016 ....49
B ng 2.5: T l n đ ng 2012 – 2016 ...........................................................................50
B ng 2.6: Tình hình n theo kh i lo i hình tham gia BHXH n m 2012-2016 .............51
B ng 3.1. D ki n s thu BHXH b t bu c đ n n m 2020 ............................................66
S đ 1.1: Quy trình thu BHXH ....................................................................................17

S đ 2.1: H th ng B o hi m xã h i Thái Nguyên .....................................................32

v


DANH M C CÁC T

VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG

BHXH

: B o hi m xã h i

BHYT

: B o hi m y t

BHTN

: B o hi m t nguy n

NL

: Ng

i lao đ ng

NSDL

: Ng

i s d ng lao đ ng

SDL

: S d ng lao đ ng

H L

: H p đ ng lao đ ng

XHCN

: Xã h i ch ngh a

NSNN

: Ngân sách nhà n

DN

: Doanh nghi p

DNNN

: Doanh nghi p nhà n

UBND

: y ban nhân dân

DNNQD

: Doanh nghi p ngoài qu c doanh

ASXH

: An sinh xã h i

KT-XH

: Kinh t -xã h i

H ND-UBND

: H i đ ng nhân dân- y ban nhân dân

L TB&XH

: Lao đ ng th

c

c

ng binh và xã h i

vi

CH
NG I C S LÝ LU N VÀ TH C TI N V B O HI M XÃ H I
VÀ QU N LÝ THU B O HI M XÃ H I B T BU C
1.1. T ng quan lý thuy t v b o hi m xã h i và qu n lý thu b o hi m xã h i b t
bu c.
1.1.1. T ng quan lý thuy t v b o hi m xã h i
1.1.1.1 Khái ni m v b o hi m xã h i
B o hi m và BHXH đã hình thành r t s m trong l ch s phát tri n c a xã h i loài
ng

i và đã đ

c nhi u nhà khoa h c đ c p và nghiên c u m t cách sâu s c d

i

nhi u góc đ và khía c nh khác nhau. BHXH đã xu t hi n và phát tri n theo cùng v i
quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a nhân lo i. Theo t ch c lao đ ng qu c t
(ILO) thì n

c Ph (nay là C ng hòa Liên bang

c) là n

c đ u tiên trên th gi i

ban hành ch đ BHXH m đau vào n m 1883, đánh d u s ra đ i c a BHXH.
nay, h u h t các n

n

c trên th gi i đã th c hi n chính sách BHXH và coi nó là m t

trong nh ng chính sách xã h i quan tr ng nh t trong h th ng chính sách b o đ m an
sinh xã h i. M c dù đã có quá trình phát tri n t

ng đ i dài, nh ng cho đ n nay cịn

có nhi u khái ni m v BHXH, ch a có khái ni m th ng nh t. B i l BHXH là đ i
t

ng nghiên c u c a nhi u môn khoa h c khác nhau nh kinh t , xã h i, pháp lý…

Theo t đi n Bách khoa: “BHXH là s đ m b o, thay th ho c bù đ p m t ph n thu
nh p cho ng

i lao đ ng khi h m t ho c gi m thu nh p do b

m đau, thai s n, tai n n

lao đ ng và b nh ngh nghi p, tàn t t, th t nghi p, tu i già, t tu t, d a trên c s m t
qu tài chính do s đóng góp c a các bên tham gia BHXH, có s b o h c a nhà n
theo pháp lu t, nh m đ m b o, an toàn đ i s ng cho ng

c

i lao đ ng và gia đình h ,

đ ng th i góp ph n đ m b o an toàn xã h i".
Công

c 102 c a T ch c lao đ ng qu c t (ILO) đ a ra khái ni m v BHXH nh sau:

“BHXH là s b o v xã h i cung c p cho các thành viên c a mình thơng qua m t lo t
các bi n pháp công c ng, nh m ch ng l i nh ng s ki n không thu n l i, nh ng r i ro
xã h i d n đ n vi c ng ng ho c gi m sút đáng k v thu nh p gâqy ra b i m đau, thai
s n, tai n n lao đ ng, th t nghi p, tàn t t, tu i già và ch t; đ ng th i b o đ m ch m sóc

1


y t và tr c p cho các gia đình đông con”. Khái ni m này đã ph n ánh đ

cs k th p

hai m t c a BHXH là m t kinh t và m t xã h i.
Còn theo khái ni m c a BHXH Vi t Nam: “BHXH là s b o v c a xã h i đ i v i
ng

i lao đ ng thông qua vi c huy đ ng các ngu n đóng góp đ tr c p cho h , nh m

kh c ph c nh ng khó kh n v kinh t và xã h i do b ng ng ho c b gi m thu nh p gây
ra b i m đau, thai s n, tai n n lao đ ng, th t nghi p, m t kh n ng lao đ ng, tu i già và
ch t.

ng th i, b o đ m ch m sóc y t cho các thân nhân trong gia đình ng

đ ng, đ góp ph n n đ nh cu c s ng c a b n thân ng

i lao

i lao đ ng và gia đình, góp ph n

an tồn xã h i”.
Nh v y có th khái quát v BHXH nh sau: BHXH là s đ m b o thay th ho c bù
đ p m t ph n cho ng

i lao đ ng, khi h g p ph i nh ng bi n c r i ro làm suy gi m

s c kh e, m t kh n ng lao đ ng, m t vi c làm, ch t; g n li n v i quá trình t o l p m t
qu ti n t t p trung đ

c hình thành b i các bên tham gia BHXH đóng góp vào vi c

s d ng qu đó cung c p tài chính nh m đ m b o m c s ng c b n cho b n thân
ng

i lao đ ng và nh ng ng

tr c ti p ph i nuôi d

i ru t th t (b , m , v /ch ng, con) c a ng

i lao đ ng

ng, góp ph n đ m b o an toàn xã h i.

1.1.1.2. Khái ni m v thu b o hi m xã h i b t bu c
Công tác thu BHXH là m t khái ni m ph c h p, bao g m các đ nh h
ph

ng, ch tr

ng,

ng pháp và bi n pháp h u hi u nh m nâng cao hi u qu công tác thu BHXH, ch

đ o, khuy n khích đ y m nh cơng tác thu BHXH.
Theo quy đ nh c a pháp lu t v BHXH, khi tham gia BHXH b t bu c, các bên tham
gia đ u có trách nhi m đóng góp vào qu BHXH b t bu c. ây là đi u ki n đ các đ i
t

ng đ

c h

ng ch đ BHXH, đ m b o nguyên t c có đóng BHXH, thì đ

h

ng ch đ BHXH. T ch c BHXH có trách nhi m t ch c thu và qu n lý ti n đóng

BHXH b t bu c c a ng
v i quy n l c c a Nhà n

c

i tham giatheo quy đ nh c a pháp lu t. Thu BHXH luôn g n
c b ng h th ng pháp lu t. Do v y, có th hi u khái ni m

thu BHXH b t bu c nh sau:

2


“Thu BHXH b t bu c là vi c Nhà n
t

c dùng quy n l c c a mình b t bu c các đ i

ng tham gia ph i đóng BHXH theo m c quy đ nh. Trên c s đó hình thành m t

qu ti n t t p trung nh m m c đích đ m b o cho vi c chi tr các ch đ BHXH và
ho t đ ng c a t ch c s nghi p BHXH”.
1.1.2. Qu n lý thu BHXH b t bu c
1.1.2.1. Vai trò c a thu BHXH b t bu c
Công tác thu BHXH b t bu c g n ch t v i công tác chi BHXH. Làm t t cơng tác thu
s góp ph n đ m b o s

n đ nh, t ng tr

ng qu BHXH đ ng th i t o l p ngu n qu

đ chi tr các ch đ BHXH cho NL . Ngu n qu BHXH đ

c coi là x

ng s ng c a

h th ng BHXH, qu BHXH là c s quan tr ng và quy t đ nh m i ho t đ ng c a c

quan BHXH. Vì v y, công tác thu BHXH b t bu c ph i đ
BHXH b t bu c có vai trị đ nh h

ng đ ra chi n l

đ i v i toàn b h th ng nh m đ t đ

c đ t lên hàng đ u. Thu

c dài h n, trung h n, ng n h n

c m c tiêu đ ra trong cơng tác thu BHXH và

góp ph n kh c ph c s sai l ch c a h th ng thông qua công tác thanh tra, ki m tra,
giám sát. Vì quá trình th c hi n gi a k t qu v i m c tiêu đ ra ln có s sai l ch, đ
k t qu này g n v i m c tiêu thì công tác thu m i đ t hi u qu .
1.1.2.2. C s pháp lý th c hi n công tác thu BHXH b t bu c
a. Nh ng c s pháp lý chính đi u ch nh cơng tác thu BHXH b t bu c
Th c hi n Ngh quy t đ i h i VII và hi n pháp n m 1992, ngày 23/6/1994 B Lu t lao
đ ng đã Qu c h i thơng qua trong đó giành c ch

ng XII đ quy đ nh v BHXH và

có quy đ nh “Lo i hình tham gia BHXH áp d ng đ i v i doanh nghi p có s d ng t
10 lao đ ng tr lên,

nh ng doanh nghi p này, ng

đ ng ph i đóng BHXH theo quy đ nh…”; “Ng
d ng lao đ ng d

i s d ng lao đ ng, ng

i lao đ ng làm vi c

nh ng n i s

i 10 lao đ ng ho c làm nh ng công vi c có th i h n d

i 3 tháng,

theo mùa v ho c làm các công vi c t m th i khác, thì các kho n BHXH đ
vào ti n l

ng do ng

i s d ng lao đ ng tr đ ng

lo i hình t nguy n ho c t lo li u v b o hi m”.

3

i lao

c tính

i lao đ ng tham gia BHXH theo


Ngày 26/1/1995, Chính ph ban hành đi u l BHXH kèm theo Ngh đ nh s 12CP,

trong đó quy đ nh rõ v đ i t

ng tham gia BHXH và t l thu BHXH nh : Ng

i lao

đ ng làm vi c trong các doanh nghi p thu c các thành ph n kinh t ngồi qu c doanh
có s d ng t 10 lao đ ng tr lên thu c đ i t

ng ph i áp d ng các ch đ BHXH theo

quy đ nh. V i t l thu BHXH là 20%, trong đó ng
ti n l

ng, ng

58/TT-BTC h
th v đ i t

i lao đ ng 5% ti n l

i s d ng lao đ ng 15% t ng qu

ng tháng. Theo đó, B Tài chính có Thơng t s

ng d n quy đ nh t m th i v tài chính BHXH, trong đó quy đ nh c

ng, quy trình qu n lý thu BHXH.

M t khác, đ phù h p v i tình hình kinh t phát tri n c a đ t n

quy đ nh đ i t

ng lao đ ng h p tác có th i h n

n

c ngoài theo quy đ nh t i ngh

đ nh s 152/2000/N -CP ; Các ch c danh thu c xã, ph
Ngh đ nh s 09/2008/N -CP ngày 03/01/1998; ng

c Chính ph ti p t c

ng, th tr n theo quy đ nh t i

i lao đ ng làm vi c t i các c s

giáo d c, y t , v n hóa và th thao theo quy đ nh t i Ngh đ nh s 73/1999/N -CP
ngày 19/8/1999…
Ngày 11/11/2015 Chính ph ban hành Ngh đ nh s 115/2015/N -CP đã quy đ nh
đ it
Ng

ng áp d ng BHXH b t bu c nh sau:
i lao đ ng là công dân Vi t Nam tham gia b o hi m xã h i b t bu c theo quy

đ nh t i Ngh đ nh này, bao g m:
Ng

i làm vi c theo h p đ ng lao đ ng không xác đ nh th i h n, h p đ ng lao đ ng

xác đ nh th i h n, h p đ ng lao đ ng theo mùa v ho c theo m t cơng vi c nh t đ nh
có th i h n t đ 03 tháng đ n d
gi a ng

i s d ng lao đ ng v i ng

i 12 tháng, k c h p đ ng lao đ ng đ
i đ i di n theo pháp lu t c a ng

id

c ký k t
i 15 tu i

theo quy đ nh c a pháp lu t v lao đ ng;
Ng

i làm vi c theo h p đ ng lao đ ng có th i h n t đ 01 tháng đ n d

i 03 tháng;

Cán b , công ch c, viên ch c theo quy đ nh c a pháp lu t v cán b , công ch c và
viên ch c;
Cơng nhân qu c phịng, cơng nhân cơng an, ng
y u;
4

i làm công tác khác trong t ch c c

Ng

i qu n lý doanh nghi p, ng

i qu n lý đi u hành h p tác xã có h

Ng

i ho t đ ng không chuyên trách

Ng

ih

xã, ph

ng ti n l

ng;

ng, th tr n;

ng ch đ phu nhân ho c phu quân t i c quan đ i di n Vi t Nam

n

c

ngoài quy đ nh t i Kho n 4 i u 123 c a Lu t B o hi m xã h i.

Ng

i đi làm vi c

Nam đi làm vi c

n
n

c ngoài theo h p đ ng quy đ nh t i Lu t Ng

c ngoài theo h p đ ng tham gia b o hi m xã h i b t bu c theo

quy đ nh t i Ngh đ nh này đ
H p đ ng đ a ng
d ch v đ a ng
đ a ng

c áp d ng đ i v i các h p đ ng sau:

i lao đ ng đi làm vi c

n

i lao đ ng đi làm vi c

i lao đ ng đi làm vi c

H p đ ng đ a ng

n

n

n

c ngoài v i doanh nghi p ho t đ ng
c ngoài, t ch c s nghi p đ

c phép

c ngoài;

i lao đ ng đi làm vi c

n

nh n th u ho c t ch c, cá nhân đ u t ra n
vi c

i lao đ ng Vi t

c ngoài v i doanh nghi p trúng th u,
c ngồi có đ a ng

i lao đ ng đi làm

c ngoài;

H p đ ng đ a ng

i lao đ ng đi làm vi c

cao tay ngh v i doanh nghi p đ a ng

n

c ngồi theo hình th c th c t p nâng

i lao đ ng đi làm vi c theo hình th c th c t p

nâng cao tay ngh ;
b. Quy đ nh v công tác thu BHXH c a BHXH Vi t Nam
Trên c s các v n b n nêu trên, ngay sau khi đ

c thành l p và b

c vào ho t đ ng,

v i th m quy n c a mình BHXH Vi t Nam đã ban hành các v n b n h
th c hi n cơng tác thu BHXH, theo dõi q trình thu n p BHXH c a ng
và ng

ng d n vi c
i lao đ ng

i s d ng lao đ ng nh m th c hi n có hi u qu vi c qu n lý hành chính theo

ch c n ng và nhi m v

đ

c giao, c

th nh : Công v n s

26/9/1995 quy đ nh t m th i v qu n lý thu - chi BHXH;

211/BHXH ngày

n n m 1996, BHXH Vi t

Nam ban hành ti p Quy t đ nh s 177/BHXH ngày 30/12/1996 quy đ nh v công tác
thu BHXH thu c h th ng BHXH Vi t Nam; Do yêu c u công tác thu BHXH, BHXH
Vi t Nam ban hành ti p Quy t đ nh s 2902/1999/Q -BHXH ngày 23/11/1999 v
vi c ban hành quy đ nh v thu BHXH, trong đó quy đ nh c th v đ i t

5

ng, ph

ng


pháp, quy trình và qu n lý tài chính thu BHXH. Ngoài ra, đ phù h p v i vi c chuy n
giao BHYT Vi t Nam sang BHXH Vi t Nam và công tác qu n lý th c hi n thu
BHXH, BHYT, BHXH Vi t Nam có cơng v n h

ng d n s 251/BHXH-QLT quy

đ nh chi ti t v công tác thu BHXH, BHYT. M t khác, đ phù h p v i đ i t

ng c a

Ngh đ nh s 01/2003/N -CP nêu trên và kh c ph c nh ng t n t i trong công tác thu
BHXH th i gian tr

c, BHXH Vi t Nam ban hành Quy t đ nh s 722/Q -BHXH-BT

ngày 26/5/2003 v vi c quy đ nh v thu BHXH, BHYT b t bu c. Sau khi có Lu t
BHXH n m 2006 BHXH Vi t Nam đã k p th i ban hành quy t đ nh 902/Q -BHXH
ngày 26/6/2007 quy đ nh v công tác thu BHXH; Quy t đ nh 1333/Q -BHXH ngày
21/02/2008 s a đ i, b sung m t s đi u c a Quy t đ nh 902/Q -BHXH; Công v n
1615/BHXH-CSXH ngày 02/6/2009 c a BHXH Vi t Nam h

ng d n th c hi n thu -

chi B o hi m th t nghi p trong đó có h th ng m u bi u s a đ i c a thu BHXH b t
bu c; Quy t đ nh 1111/Q -BHXH ngày 25/10/2011 c a BHXH Vi t Nam v vi c
ban hành quy đ nh qu n lý thu b o hi m xã h i, b o hi m y t , qu n lý s BHXH và
th b o hi m y t ; Quy t đ nh 959/Q -BHXH ngày 09/9/2015 c a BHXH Vi t Nam
ban hành quy đ nh qu n lý thu BHXH, BHYT, BHTN, qu n lý s BHXH, th BHYT.
i v i ng

i lao đ ng đ theo dõi, ghi nh n q trình làm vi c có đóng BHXH,

BHXH Vi t Nam có các v n b n quy đ nh v vi c c p, qu n lý và s d ng s BHXH
nh Quy t đ nh s 113/BHXH- Q

ngày 22/6/1996 ban hành quy đ nh v c p và ghi

s BHXH; Quy t đ nh só 2352/1999/Q -BHXH ngày 28/9/1999 v vi c ban hành quy
đ nh c p, qu n lý và s d ng s BHXH [14]. Cho mãi đ n khi Lu t BHXH ra đ i
BHXH Vi t Nam ban hành Quy t đ nh 3636/Q -BHXH ngày 16/6/2008 quy đ nh v
c p và qu n lý s BHXH; Quy t đ nh 555/Q -BHXH ngày 13/5/2009 quy đ nh c p,
qu n lý và s d ng s BHXH, Quy t đ nh này thay th Quy t đ nh 3636/Q -BHXH.
Nh v y, k t khi BHXH Vi t Nam đ

c hình thành h th ng v n b n pháp quy làm

hành lang cho công tác thu BHXH luôn đ

c đi u ch nh cho phù h p v i yêu c u qu n

lý.
1.2.

N i dung công tác qu n lý thu BHXH b t bu c

1.2.1. Qu n lý đ i t
a. Ng

ng tham gia BHXH

i lao đ ng tham gia BHXH b t bu c
6


Lu t BHXH s 58/2014/QH13 quy đ nh nh sau:
NL tham gia BHXH là công dân Vi t Nam bao g m:

Ng

i lao đ ng là công dân Vi t Nam thu c đ i t

ng tham gia b o hi m xã h i b t

bu c, bao g m:
- Ng

i làm vi c theo h p đ ng lao đ ng không xác đ nh th i h n, h p đ ng lao đ ng

xác đ nh th i h n, h p đ ng lao đ ng theo mùa v ho c theo m t công vi c nh t đ nh
có th i h n t đ 03 tháng đ n d
gi a ng

i 12 tháng, k c h p đ ng lao đ ng đ

i s d ng lao đ ng v i ng

i đ i di n theo pháp lu t c a ng

id

c ký k t
i 15 tu i

theo quy đ nh c a pháp lu t v lao đ ng;
- Ng

i làm vi c theo h p đ ng lao đ ng có th i h n t đ 01 tháng đ n d

i 03

tháng;
- Cán b , công ch c, viên ch c;
- Cơng nhân qu c phịng, cơng nhân công an, ng

i làm công tác khác trong t ch c

c y u;
- S quan, quân nhân chuyên nghi p quân đ i nhân dân; s quan, h s quan nghi p v ,
s quan, h s quan chuyên môn k thu t công an nhân dân; ng
h

ng l

i làm công tác c y u

ng nh đ i v i quân nhân;

- H s quan, chi n s quân đ i nhân dân; h s quan, chi n s công an nhân dân ph c
v có th i h n; h c viên quân đ i, công an, c y u đang theo h c đ

ch

ng sinh

ho t phí;
- Ng

i đi làm vi c

Nam đi làm vi c
- Ng
l

n

n

c ngoài theo h p đ ng quy đ nh t i Lu t ng

c ngoài theo h p đ ng;

i qu n lý doanh nghi p, ng

i qu n lý đi u hành h p tác xã có h

ng;

- Ng

i lao đ ng Vi t

i ho t đ ng không chuyên trách

xã, ph

7

ng, th tr n.

ng ti n


b. Ng

i lao đ ng là cơng dân n

c ngồi vào làm vi c t i Vi t Nam có gi y phép lao

đ ng ho c ch ng ch hành ngh ho c gi y phép hành ngh do c quan có th m quy n
c a Vi t Nam c p đ

c tham gia b o hi m xã h i b t bu c theo quy đ nh c a Chính

ph .
c. NSDL

tham gia BHXH b t bu c, bao g m: C quan nhà n

c, đ n v s nghi p,

đ n v v trang nhân dân; t ch c chính tr , t ch c chính tr - xã h i, t ch c chính tr
xã h i - ngh nghi p, t ch c xã h i - ngh nghi p, t ch c xã h i khác; c quan, t
ch c n

c ngoài, t ch c qu c t ho t đ ng trên lãnh th Vi t Nam; doanh nghi p,

h p tác xã, h kinh doanh cá th , t h p tác, t ch c khác và cá nhân có thuê m

n, s

d ng lao đ ng theo h p đ ng lao đ ng.
1.2.2. Qu n lý thu BHXH
Theo quy đ nh c a lu t BHXH s 71/2006/QH11 t l đóng BHXH b t bu c nh sau:
B ng 1.1 T l đóng BHXH qua các n m
Ng

i s d ng lao đ ng

Ng

(%)

N m

i lao đ ng
(%)

T ng c ng

BHXH BHYT BHTN BHXH BHYT BHTN
01/2007

15

2

01/2009

15

2

16

T 01/2010
đ n 12/2011
T 01/2012
đ n 12/2013
01/2014 tr đi

(%)

5

1

1

5

1

1

25

3

1

6

1,5

1

28,5

17

3

1

7

1,5

1

30,5

18

3

1

8

1,5

1

32,5

T 1/2014 tr đi t l đóng BHXH b t bu c là 26%.

8

23


Th i gian qua, vi c quy đ nh v m c ti n l

ng làm c n c đóng BHXH đ

cđ m

b o th c hi n h t s c ch t ch , nghiêm ng t và th ng nh t trong toàn b l c l

ng lao

đ ng làm vi c t i các đ n v s d ng lao đ ng thu c các thành ph n kinh t . C th
đi u 3 kho n 1 Thông t 23/2015/TT-BL TBXH h

ng d n v ti n l

đ nh t i Kho n 1 và Kho n 2 i u 21 Ngh đ nh s 05/2015/N -CP đ

ng theo quy
c quy đ nh c

th nh sau:
“1. Ti n l

ng ghi trong h p đ ng lao đ ng do ng

i lao đ ng th a thu n v i ng

is

d ng lao đ ng đ th c hi n công vi c nh t đ nh, bao g m:
a) M c l
l

ng theo công vi c ho c ch c danh là m c l

ng do ng

đ ng và

ng trong thang l

ng, b ng

i s d ng lao đ ng xây d ng theo quy đ nh t i i u 93 c a B lu t Lao

i u 7, Kho n 2

i u 10 Ngh đ nh s 49/2013/N -CP ngày 14 tháng 5 n m

2013 c a Chính ph quy đ nh chi ti t thi hành m t s đi u c a B lu t Lao đ ng v
ti n l

ng;

b) Ph c p l

ng là kho n ti n bù đ p các y u t v đi u ki n lao đ ng, tính ch t ph c

t p công vi c, đi u ki n sinh ho t, m c đ thu hút lao đ ng ch a đ
tính ch a đ y đ trong m c l
b ng l

c tính đ n ho c

ng theo cơng vi c ho c ch c danh c a thang l

ng,

ng, c th :

– Bù đ p y u t đi u ki n lao đ ng, bao g m cơng vi c có y u t n ng nh c, đ c h i,
nguy hi m ho c đ c bi t n ng nh c, đ c h i, nguy hi m.
– Bù đ p y u t tính ch t ph c t p cơng vi c, nh cơng vi c địi h i th i gian đào t o,
trình đ chun mơn, nghi p v , trách nhi m cao, có nh h

ng đ n các công vi c

khác, yêu c u v thâm niên và kinh nghi m, k n ng làm vi c, giao ti p, s ph i h p
trong quá trình làm vi c c a ng

i lao đ ng.

– Bù đ p các y u t đi u ki n sinh ho t, nh công vi c th c hi n

vùng xa xơi, h o

lánh, có nhi u khó kh n và khí h u kh c nghi t, vùng có giá c sinh ho t đ t đ , khó
kh n v nhà , công vi c ng
vi c, n i

i lao đ ng ph i th

ng xuyên thay đ i đ a đi m làm

và các y u t khác làm cho đi u ki n sinh ho t c a ng

thu n l i khi th c hi n công vi c.
9

i lao đ ng không


– Bù đ p các y u t đ thu hút lao đ ng, nh khuy n khích ng
vi c

vùng kinh t m i, th tr

c a th tr

ng m i m ; ngh , công vi c kém h p d n, cung ng

ng lao đ ng còn h n ch ; khuy n khích ng

su t lao đ ng, ch t l

i lao đ ng đ n làm

i lao đ ng làm vi c có n ng

ng cơng vi c cao h n ho c đáp ng ti n đ công vi c đ

c) Các kho n b sung khác là kho n ti n ngoài m c l

ng, ph c p l

c giao.

ng và có liên

quan đ n th c hi n công vi c ho c ch c danh trong h p đ ng lao đ ng. Các kho n b
sung khác không bao g m: Ti n th

ng theo quy đ nh t i

đ ng; ti n n gi a ca; các kho n h tr khi ng
lao đ ng có ng

i u 103 c a B lu t Lao

i lao đ ng có thân nhân b ch t, ng

i thân k t hôn, sinh nh t c a ng

i lao đ ng, tr c p cho ng

i

i lao

đ ng g p hoàn c nh khó kh n khi b tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p và các kho n
h tr , tr c p khác không liên quan đ n th c hi n công vi c ho c ch c danh trong
h p đ ng lao đ ng.
2. Ti n l

ng tr cho ng

i lao đ ng đ

lao đ ng, n ng su t lao đ ng, kh i l
đã th c hi n, b o đ m m c l

c c n c theo ti n l

ng và ch t l

ng tr cho ng

ng ghi trong h p đ ng

ng công vi c mà ng

i lao đ ng

i lao đ ng làm công vi c gi n đ n nh t

trong đi u ki n lao đ ng và th i gi làm vi c bình th

ng, hoàn thành đ nh m c lao

đ ng ho c công vi c đã th a thu n (không bao g m kho n ti n tr thêm khi ng
đ ng làm thêm gi , làm vi c vào ban đêm) không đ

c th p h n m c l

i lao

ng t i thi u

vùng do Chính ph quy đ nh.”
Theo quy đ nh trên, ph c p l

ng là kho n ti n bù đ p các y u t v đi u ki n lao

đ ng, tính ch t ph c t p công vi c, đi u ki n sinh ho t, m c đ thu hút lao đ ng ch a

đ

c tính đ n ho c tính ch a đ y đ trong m c l

c a thang l

ng, b ng l

ng theo công vi c ho c ch c danh

ng, c th :

Ph c p n ng nh c, đ c h i, nguy hi m ho c đ c bi t n ng nh c, đ c h i, nguy hi m.
Ph c p trách nhi m, ph c p thâm niên, ph c p kinh nghi m
Ph c p nhà
Ph c p l u đ ng

10


Ph c p khu v c
Ph c p thu hút lao đ ng
Ph c p khuy n khích lao đ ng
-

i v i khu v c Nhà n

c

Quy đ nh v ch đ ti n l

ng trong các c quan Hành chính s nghi p,

và trong các doanh nghi p nhà n
ti t đ áp d ng. M i b ng l
danh t
đ

c, v i các b ng l

ng, thang l

ng r t c th và chi

ng có các ng ch b c và đi u ki n đ đ

ng ng; có th i gian gi b c, nâng l

ng… c th t

ng đoàn th

c x p vào ch c

ng ng. Các b c l

ng

c quy thành h s m t cách th ng nh t đ dùng ra quy t đ nh ho c ký h p đ ng lao

đ ng.
M c ti n l

ng và ph c p làm c n c đóng BHXH đ

các kho n ph c p n u có) nhân v i m c ti n l

c tính b ng h s (Bao g m

ng t i thi u chung do Nhà n

c quy

ng không chú ý đ n các quy đ nh v ti n l

ng vì

đ nh trong t ng th i k .
Trên th c t , các doanh nghi p th

khơng có gì liên quan (ho c liên quan r t ít) đ n ti n l

ng và thu nh p c a ng

i lao

đ ng. Tuy nhiên, do đây là c n c đ th c hi n ngh a v đóng góp BHXH và gi i quy t
các ch đ v BHXH cho ng

i lao đ ng nên đ n v ph i th c hi n nghiêm túc theo quy

đ nh, b t k làm n có lã, hay thua l . M t khác, các lo i l

ng và ph c p do Nhà n

c

quy đ nh th ng nh t và m i đ n v ph i th c hi n m t cách b t bu c.
-

i v i khu v c ngoài Nhà n

M c ti n l
l

c

ng c n c đóng BHXH c a doanh nghi p và ng

ng, ti n công và các kho n ph c p (n u có) đ

đ ng c a ng

i lao đ ng và ti n

c th a thu n ghi trên h p đ ng lao

i lao đ ng.

Có m t th c t là, hi n nay các doanh nghi p này, nh t là nh ng doanh nghi p ho t

đ ng theo Lu t doanh nghi p th

ng ch m tuân th , ho c tuân th r t h n ch quy

đ nh c a Pháp lu t v h p đ ng lao đ ng, do đó c quan BHXH c ng nh các c
quan pháp lu t khi th c hi n vi c ki m tra th
11

ng g p r t nhi u khó kh n vì khơng


có h p đ ng lao đ ng. M t khác, do doanh nghi p đ

c s d ng m c ti n l

ng h p

đ ng làm c n c trích n p BHXH mà khơng có gì ràng bu c, ngo i tr quy đ nh v
m c ti n l

ng t i thi u chung và m c l

ng t i thi u theo vùng, d n đ n n u doanh

nghi p bu c ph i ký h p đ ng lao đ ng thì c ng ch ký v i m c l
v i th c t tr ng

ng r t th p so

i lao đ ng đ gi m ngh a v trích n p BHXH theo quy đ nh.

Trong th c t các doanh nghi p khi th c hi n Lu t BHXH, BHYT, BHTN cho ng
lao đ ng đã lách lu t b ng cách tr l

ng cho ng

thi u và các kho n thu nh p khác (nh l

i lao đ ng g m 2 ph n: L

i

ng t i

ng kinh doanh, ph c p cơng vi c…), khi

đóng BHXH, BHYT, BHTN ch đóng theo m c l

ng c b n ghi trong h p đ ng, s

chênh l ch gi a thu nh p th c t và l

ng c b n là r t l n có khi g p g n ch c l n.

Nh v y, có th nói quy đ nh v ti n l

ng làm c n c đóng BHXH hi n nay đã b c l

m t s đi m b t h p lý sau:
- M c ti n l

ng làm c n c đóng BHXH th p h n nhi u so v i ti n l

trong các đ n v tr cho ng

i lao đ ng. Vì c s trích n p BHXH là m c l

trong h p đ ng lao đ ng c a t ng ng

ng ghi

i lao đ ng, khơng có đi m nào chung v i thu

nh p, d n đ n tình tr ng ch doanh nghi p mu n đóng BHXH cho ng
làm, v i m c l

ng th c t

i lao đ ng

ng cao, th p ra sao là hoàn toàn do h o tâm c a các ch doanh

nghi p.
-

i v i nh ng doanh nghi p ngoài Nhà n

v i khu v c Nhà n
lao đ ng đ

ch

c c ng x y ra nh ng b t c p khác. Doanh nghi p Nhà n
ng l

ng theo thang, b ng l

d ng 5 n m cu i đ làm c n c tính h
đ nâng l
đ

ng s m, lên l

c đóng và h

c x y ra nh ng b t c p nh v y, còn đ i
ng do Nhà n

c ng

c quy đ nh đ

i

cs

ng ch đ h u trí, các đ n v , khu v c Nhà n

c

ng nh y b c, nâng b c trong nh ng n m chu n b v h u đ

ng h u trí v i m c cao. Do v y t o ra s so sánh, phân bì c a các

doanh nghi p, d n đ n tình tr ng vi ph m pháp lu t BHXH v i nhi u hình th c khác
nhau.
Tóm l i, quy đ nh hi n hành v ti n l
mà h u h t ng

ng đóng BHXH phù h p v i giai đo n đ u, khi

i tham gia BHXH ch y u

khu v c Nhà n

c, đ n nay khi mà n n

kinh t chuy n đ i sang n n kinh t nhi u thành ph n, qu BHXH t ng b
12

c t cân đ i


nh ng v n ch a mang tính áp đ t ch quan c a ng
c n ph i nghiên c u và quy đ nh m c ti n l
l

ng th c t c a ng

i ho ch đ nh chính sách. Do v y

ng làm c n c đóng BHXH theo m c

i lao đ ng ho c nâng t l đóng góp t

m c cao h n.

13

20% nh hi n nay lên


1.2.3. T ch c thu BHXH
1. Ph

ng th c thu BHXH

- NSDL

đóng b ng hình th c chuy n kho n. Tr

BHXH b ng ti n m t thì c quan BHXH ph i h

ng h p NSDL

ho c NL

đóng

ng d n th t c n p ti n vào tài kho n

chuyên thu c a c quan BHXH m t i Ngân hàng ho c Kho b c Nhà n c.
- NL

đ

ngoài n

c c đi h c t p, th c t p, công tác, nghiên c u, đi đi u d
c mà v n h

ng ti n l

v n ph i đóng BHXH, NL

ng ho c sinh ho t phí

h p đ ng

đ n v tr

ng

trong và

c khi đ

c c đi

nhi u đ n v t i m t th i đi m thì ch đ ng kí

đóng BHXH theo m t h p đ ng lao đ ng.
- S ti n đóng BHXH trong kì đ

c tính đ s ti n BHXH và ti n lãi do đóng ch m,

đóng thi u (n u có).
- C quan BHXH B Qu c phịng, B Cơng an và Ban C y u Chính ph đóng BHXH
cho NL , k c NL
l cl

làm vi c theo h p đ ng lao đ ng trong các doanh nghi p thu c

ng v trang tr c ti p vào tài kho n chuyên thu c a c quan BHXH Vi t Nam m

t i Kho b c Nhà n
- NSDL

c Trung

ng.

là các doanh nghi p s n xu t (nuôi, c y, tr ng tr t) thu c ngành nông

nghi p, lâm nghi p, ng nghi p, diêm nghi p th c hi n tr ti n l

ng, ti n công cho

NL theo mùa v ho c theo chu k có th đóng BHXH theo quý ho c 6 tháng m t l n
nh ng ph i xu t trình ph

quan BHXH có c n c

ng án s n xu t và ph

ng th c tr l

i 10 NL

đ c

gi i quy t.

- H kinh doanh cá th , t h p tác, cá nhân có th m
d

ng cho NL

n, tr cơng cho NL , s d ng

có th đóng BHXH theo quý nh ng ph i đ ng kí và đ

c s ch p thu n

c a c quan BHXH.
- NL đi làm vi c
ho c có th đóng tr
NL

và đ ng kí ph

NSDL

n

c ngồi đóng BHXH theo q, 6 tháng ho c 12 tháng m t l n

c m t l n theo th i h n h p đ ng; NSDL

thu, n p BHXH cho

ng th c đóng v i c quan BHXH ho c NL

mà NL đã tham gia BHXH tr

đóng thơng qua

c đó ho c đóng tr c ti p t i c quan BHXH

14


n i NL

c trú tr

c khi đi làm vi c

h p đ ng ho c ký h p đ ng m i t i n

n

c ngoài. Tr

ng h p NL

c gia h n

c ti p nh n lao đ ng thì th c hi n đóng BHXH

theo quy đ nh này ho c truy đóng cho c quan BHXH sau khi v n
- Tr

đ

c.

ng h p t m d ng đóng BHXH vào qu h u trí và t tu t (n u đ m b o đ đi u

ki n quy đ nh) thì trong th i gian t m d ng đóng này, đ n v v n ph i đóng đ s ti n
vào các qu
NL

m đau và thai s n, qu tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p.

ngh vi c vì m đau t 14 ngày tr lên trong tháng thì c NSDL

khơng ph i đóng BHXH tháng đó. Th i gian này khơng đ

và NL

c tính là th i gian đóng

BHXH.
Th i gian NL

ngh vi c h

ng ch đ thai s n đ

c tính là th i gian đóng BHXH.

Th i gian này NL và NSDL khơng ph i đóng BHXH.
2. M c đóng BHXH
Theo quy đ nh c a Lu t BHXH s 71/2006/QH11 thì m c đóng BHXH c a ng

i

tham gia nh sau:
Hàng tháng, NL đóng b ng 8% m c ti n l
Hàng tháng, NSDL

đóng trên qu ti n l

ng, ti n công vào qu h u trí và t tu t.
ng, ti n cơng đóng BHXH c a NL

nh

sau:
+ 3% vào qu

m đau và thai s n, trong đó NSDL

NL đ đi u ki n h

gi l i 2% đ tr k p th i cho

ng ch đ thai s n, m đau và th c hi n quy t toán hàng quý v i

t ch c BHXH.
+ 1% vào qu tai n n lao đ ng, b nh ngh nghi p
+ 14% vào qu h u trí và t tu t.
- Ng

i lao đ ng đ

ngoài n

c mà v n h

c c đi h c, th c t p, nghiên c u, đi đi u d
ng ti n l

ng ho c sinh ho t phí

BHXH v i m c đóng nh trên

15

ng

trong ho c

đ n v thì v n ph i tham gia


- Ng

i lao đ ng đ

c c đi làm vi c

đóng nh trên theo m c ti n l

n

c ngồi v n ph i đóng BHXH v i m c

ng, ti n công trong h p đ ng lao đ ng.

M c đóng hàng tháng b ng 20% m c ti n l
đ ng đóng 5%, ng

ng, ti n cơng tháng trong đó: Ng

i s d ng lao đ ng đóng 15%.

M c đóng hàng tháng b ng 16% m c ti n l
t

ng, ti n công tháng áp d ng cho đ i

ng trên phu nhân/ phu quân trong th i gian h

các c quan Vi t Nam
đó: Ng

n

c ngồi mà tr

i lao đ ng đóng 5%, ng

phu qn h

ng l

ng ch đ phu nhân/ phu quân t i

c đó đã tham gia BHXH b t bu c; trong

i s d ng lao đ ng đóng 11% đ i v i phu nhân/

ng t NSNN, tr

ng h p không h

nhân/ phu qn đóng 16% thơng qua ng

ng l

ng, ti n cơng tháng tr

c ngồi, do NL đóng; áp d ng cho đ i t
n

c ngoài d

c khi đi làm vi c

ng: H p đ ng v i t ch c s nghi p,

doanh nghi p ho t đ ng d ch v đ a lao đ ng đi làm vi c n
đ a lao đ ng đi làm vi c

ng t NSNN thì phu

i s d ng lao đ ng;

M c đóng hàng tháng b ng 16% m c ti n l
n

i lao

c ngồi, doanh nghi p

i hình th c th c t p, nâng cao tay ngh ;

H p đ ng cá nhân;
M c đóng khơng th p h n m c l

l

ng t i thi u chung và không cao h n 20 l n m c

ng t i thi u chung t i th i đi m đóng;

Hàng tháng, ng

i s d ng lao đ ng trích n p trên qu ti n l

ng, ti n công c a NL

theo m c quy đ nh ch m nh t vào ngày cu i tháng;
Trong th i gian ph i truy đóng, n u NL
ch a b nh thì ng

m đau, thai s n, tai n n L

và có khám,

i s d ng lao đ ng ph i ch u trách nhi m b i hoàn chi phí cho

NL ; m c truy đóng tính theo m c l
Ng

b

ng t i thi u t i th i đi m đóng;

i s d ng lao đ ng đ ng ký tham gia BHXH t i n i đóng tr s chính; NL

đóng BHXH t i BHXH qu n, huy n n i c trú.

16

t


3. Quy trình thu n p BHXK b t bu c

Ngân hàng, Kho b c nhà
n c; ch ng t n p ti n

(4)

(3)
n v s d ng lao đ ng

M u 07-TBH s chi ti t theo dõi
thu BHXH

M u D02-TS;
D02a-TS

(5)

(1)

M u C01a/S01/

(2)

M u C12-TS; C13-TS thông
báo k t qu đóng BHXH

(6)
S02-TS-TBH
Báo cáo TH th c hi n thu
BHXH trong tháng

M u 9, 10, 11-TBH Báo cáo

(7)

M u 12-TBH Biên b n th m
đ nh s li u thu

TH thu BHXH

(8)

(8)

M u 13-TBH K ho ch thu
BHXH

S đ 1.1: Quy trình thu BHXH
(Ngu n: BHXH T nh Thái Nguyên)
Gi i thích s đ :
(1) Ch ng t t ng gi m đ n v SDL l p g i c quan BHXH

(2) C quan BHXH thông báo cho đ n v SDL n p ti n BHXH
(3)

n v SDL ra ngân hàng, kho b c nhà n
17

c n p ti n


(4) C quan BHXH l y ch ng t n p BHXH c a đ n v v ghi s chi ti t thu
BHXH
(5) Báo cáo nhanh tình hình th c hi n thu BHXH g i c p trên
(6) Báo cáo T ng h p th c hi n thu g i BHXH t nh
(7) Biên b n th m đ nh s li u thu BHXH
(8) L p k ho ch thu BHXH cho n m sau
4. Ng

i s d ng lao đ ng tham gia BHXH b t bu c l n đ u

a. Ng

i lao đ ng

C n c h s g c kê khai 03 b n “T khai tham gia BHXH b t bu c” (M u s A01 TS) n p cho ng

i s d ng lao đ ng; Tr

ng h p đã đ

c c p s BHXH thì ch ph i

kê khai quá trình đã tham gia n i khác theo s BHXH.
b. Ng

i s d ng lao đ ng

Ki m tra, đ i chi u t khai tham gia BHXH v i h s g c c a t ng ng

i lao đ ng; ký

xác nh n và ph i ch u trách nhi m v nh ng n i dung trên T khai c a ng

i lao đ ng.

L p 02 b n “Danh sách lao đ ng tham gia BHXH b t bu c” (M u s D02-TS ho c
D02a-TS) và b n sao quy t đ nh thành l p ho c ch ng nh n đ ng ký kinh doanh ho c
gi y phép ho t đ ng; tr

ng h p ng

i s d ng lao đ ng là cá nhân thì n p b n h p

đ ng lao đ ng.
Trong th i h n không quá 30 ngày k t ngày ký h p đ ng lao đ ng ho c quy t đ nh
tuy n d ng, ng

i s d ng lao đ ng ph i n p toàn b h s theo quy đ nh đã nêu trên

và s BHXH c a ng

i lao đ ng (n u có) cho c quan BHXH.

5. C quan BHXH
Ti p nh n h s , ki m tra s l
các th t c r i chuy n tr ng
ph i h

ng, tính h p pháp c a các lo i gi y t và hoàn thi n
i lao đ ng. Tr

ng d n c th đ đ n v hoàn thi n.
18

ng h p h s ch a đ , c quan BHXH


6. Ng

i s d ng lao đ ng đang tham gia BHXH b t bu c

T ng, gi m lao đ ng ho c thay đ i c n c đóng BHXH trong tháng. C quan BHXH:
Ti p nh n, ki m tra, th m đ nh h s g m M u D02-TS ho c D02a-TS; quy t đ nh
tuy n d ng; quy t đ nh ch m d t H L ; ký, đóng d u vào danh sách lao đ ng tham
gia BHXH: các T khai (n u có), thơng báo cho đ n v đóng BHXH cho ng

i lao

đ ng.
7. Phân c p thu BHXH
- B o hi m xã h i Vi t Nam (Ban Thu BHXH) ch u trách nhi m t ng h p, phân lo i

đ it

ng tham gia BHXH; H

ng d n, ch đ o, t ch c, qu n lý thu BHXH; Ki m

tra, đ i chi u tình hình thu n p BHXH, c p s BHXH và th m đ nh s thu BHXH.
- B o hi m xã h i t nh, thành ph tr c thu c Trung

ng (g i chung là BHXH t nh).

+ B o hi m xã h i t nh (phòng Thu BHXH) tr c ti p thu: Các đ n v do Trung
ng qu n lý đóng tr s trên đ a bàn t nh, thành ph ; Các đ n v trên đ a bàn do
t nh qu n lý; Các doanh nghi p có v n đ u t n
đ ng h p đ ng thu c doanh nghi p l c l
Vi t Nam đi làm vi c có th i h n

n

c ngồi, t ch c qu c t ; Lao

ng v trang; Các đ n v đ a lao đ ng
c ngoài; Nh ng đ n v , BHXH huy n

không đ đi u ki n thu thì BHXH t nh tr c ti p t ch c thu.
+ Phịng Thu BHXH có trách nhi m: T ch c, h

ng d n thu BHXH;

nh k quý,

n m th m đ nh s thu BHXH đ i v i BHXH huy n; Ph i h p v i phịng K ho ch Tài
chính l p và giao k ho ch, qu n lý ti n thu BHXH, BHYT trên đ a b n t nh qu n lý…
- B o hi m xã h i qu n, huy n, th xã, thành ph thu c t nh (g i chung là BHXH
huy n) tr c ti p thu BHXH: Các đ n v trên đ a bàn do huy n qu n lý; Các đ n v
khác do BHXH t nh giao nhi m v thu; H

ng d n, t ch c th c hi n qu n lý thu, n p

BHXH;
8. L p và giao k ho ch thu BHXH b t bu c
BHXH huy n: C n c tình hình th c hi n n m tr

c và kh n ng m r ng ng

i lao đ ng

tham gia BHXH trên đ a bàn, l p 02 b n “K ho ch thu BHXH b t bu c n m sau” (M u
19