Huấn luyện viên giỏi đôi khi lại là nhà lãnh đạo tồi
Nếu bạn hâm mộ một môn thể thao, một cầu thủ, một huấn luyện viên nào đó…, hãy
cứ giữ niềm đam mê của mình. Nhưng xin đừng tô vẽ thêm hào quang cho họ. Một
huấn luyện viên giỏi đôi khi lại là một nhà lãnh đạo tồi …
Lời tác giả
Tôi đăng bài này vào thứ sáu, hai
ngày trước trận chung kết bóng
bầu dục Super Bowl. Thế rồi trận
chung kết đã kết thúc, đội bóng
gan góc New York Giants mà tôi
hâm mộ đã giành chức vô địch,
chiến thắng đội New England
Patriots. Bill Belichick, Huấn luyện
viên đội New England Patriots
(người đã từng được tôn sùng
như một vĩ nhân), hiện đang bị chỉ
trích mạnh mẽ vì đã rời sân đấu
trước khi tiếng còi cuối cùng vang
lên và vì cả thái độ thiếu lịch sự
trong những lời bình luận sau trận
đấu của ông. Thái độ khiếm nhã
của Belichick càng nhấn mạnh
thêm ý kiến ban đầu của tôi: Sẽ
rất nguy hiểm nếu bạn tìm kiếm
những bài học về kỹ năng lãnh
đạo trong kinh doanh tại các sân
bóng chày hay sân bóng bầu dục.
Và những điều
được trình
bày dưới đây là ý kiến
của cá nhân tôi.
Những ngày trước và sau khi trận chung kết Super Bowl diễn ra,
có đủ mọi lời bàn tán sôi nổi về trận đấu.
Là một fan trung thành của đội New York Giants, tôi mong họ sẽ
có một trận thắng lớn.
Có nhiều nghi ngại về những chương trình quảng cáo và tình
trạng của đại lộMadison[1] (Tạm dịch: ngành công nghiệp quảng
cáo).
Bên cạnh đó, người ta cũng còn nghiên cứu và xem xét về tương
lai của ngành truyền thông đại chúng và những sự kiện truyền
hình vẫn có khả năng thu hút sự chú ý của hàng triệu người.
Tất nhiên, cũng có sự tương đồng nhất định giữa thể thao và kinh
doanh, đặc biệt là xu hướng tung hô huấn luyện viên của đội
giành chiến thắng như một bậc thầy về chiến lược, động viên và
năng lực lãnh đạo.
Liệu tôi có nên “xúi giục” mọi người nghi ngờ xu hướng đó?
Tom Davenport, một người đồng sự của tôi trong mục Khởi
xướng thảo luận (Conversation Starter) trên HBO, cũng có một
bài báo rất hay về cách đội bóng New England Patriots, với hình
thức như một tổ chức, đã dùng các phân tích để đánh giá các cầu
thủ và ra quyết định.
Dù có sự tương đồng giữa thể thao và kinh doanh nhưng thật sai lầm khi
tung hô huấn luyện viên giỏi như một bậc thầy về lãnh đạo!
Nguồn: innervisionsworldwide.com
Điều đó rất tốt và là một chủ đề rất đáng để nghiên cứu. Tuy nhiên đó không phải là những
điều tôi muốn bàn luận ở đây.
Tôi muốn bàn về cái cách mọi người thường gắn thành công trong một lĩnh vực nào đó với
thành công trong một lĩnh vực khác, đó là một xu hướng sai lầm.
Là những bậc cha mẹ, chúng ta cần nhắc nhở con cái rằng những vận động viên chuyên
nghiệp không phải là mẫu hình lý tưởng để chúng học hỏi.
Lý do là một người có thể chạy rất nhanh hay đá quả bóng cực mạnh, nhưng không có
nghĩa họ là người tốt.
Những điều mà giới trẻ nể phục ở các vận động viên cũng chính là những điều mà một
người lãnh đạo kính nể ở các huấn luyện viên thể thao.
Chỉ với lý do một huấn luyện viên nào đó giành được vài cúp vô địch Super Bowl thì không
thể kết luận được rằng họ là điển hình của năng lực lãnh đạo hiệu quả.
Tạp chí Fortune có thể bình chọn huấn luyện viên Joe Torre của đội Los Angeles Dodgers là
“người cầm quân của mọi mùa giải”.
Tờ New York Times có thể bình chọn Huấn luyện viên Tony Dungy của đội Indianapolis
Colts là tay phe vé đắt đỏ có “Sức mạnh thầm lặng”.
Nhưng tôi nghĩ rằng chúng ta đủ khôn khéo để không tin rằng những huấn luyện viên thành
công này có nhiều bài học dạy chúng ta về cách xây dựng và điều hành những công ty tầm
cỡ.
Có một điều khá ngược đời: Phong cách cá nhân của hầu hết các huấn luyện viên bóng bầu
dục chuyên nghiệp là kiêu căng, hoang tưởng và không có đầu óc hài hước.
Một người có thể giỏi ở lĩnh vực này
nhưng khả năng ở lĩnh vực khác
lại là một dấu hỏi
Nguồn: images.google.com.vn
Điều đó càng được thể hiện rõ ràng hơn ở
đầu mùa giải này, khi xảy ra vụ scandal
của đội New England Patriots, họ đã bị liên
đoàn phạt do lén ghi hình cách ra hiệu của
đội bóng khác trong trận đấu.
Huấn luyện viên Bill Belichick phản ứng
lúc bị bắt khi phạm luật của liên đoàn bóng
bầu dục Mỹ bằng cách: Ông đưa ra hai
văn bản, miễn cưỡng xin lỗi vì hành động
của mình.
Sau hai cuộc họp báo, Belichick từ chối
bình luận và không nói thêm lời nào, thậm
chí không đọc bản tuyên bố của mình
trước báo giới.
Belichick với vẻ mặt cực kỳ buồn rầu và
không nói một lời nào. Đó là sự thể hiện lạ
lùng, nó càng làm cho mọi người đánh giá
ông là một nhà lãnh đạo thậm chí không
đủ can đảm để chấp nhận những lời chỉ
trích.
Nhưng còn có những điều hạn chế còn
hơn cả phong cách lãnh đạo của các Huấn
luyện viên.
Bóng bầu dục chỉ là một trò chơi có tổng
bằng không, mỗi chủ nhật sẽ có một trận đấu, và sẽ chỉ có một đội thắng một đội thua,
không hơn không kém.
Chúng chỉ là một lĩnh vực kinh doanh chẳng có gì đặc biệt trong thời đại ngày nay.
Nhà cung cấp của bạn có thể là đối thủ cạnh tranh, và đối thủ cạnh tranh của bạn trên một
thị trường có thể là đối tác ở lĩnh vực khác. Cách bạn ứng xử cũng quan trọng như việc hợp
đồng có được thỏa thuận hay không.
Và tất cả các cổ đông, đặc biệt là khách hàng đều muốn thấy công ty và những nhà lãnh đạo
thể hiện những phẩm chất, giá trị phù hợp với chiến lược của họ để tạo ra giá trị kinh tế cho
công ty.
Hãy cứ hâm mộ huấn luyện viên tài giỏi của bạn
Nhưng đừng nên lấy ông ta mẫu hình nhà lãnh đạo
lý tưởng mà bạn hướng tới
Nguồn: cache.viewimages.com
Tôi cũng hâm mộ thể thao như những người khác và tôi thích tìm hiểu những sự kiện và giai
thoại về các trận chung kết Super Bowl hay về các huấn luyện viên tài ba.
Cuốn sách có tựa đề When Pride Still Mattered (TD: Khi niềm kiêu hãnh vẫn có ý nghĩa) của
David Maraniss, phóng viên đạt giải Pulitzer của tờ Wasington Post, viết về cựu huấn luyện
viên tên tuổi Vince Lombardi của đội Green Bay Packers có lẽ là một trong những tiểu sử
hay nhất tôi đã đọc trong vòng 20 năm qua.
Nhưng lần tới, nếu tôi bị thuyết phục rằng huấn luyện viên thành công là mẫu hình của tài
lãnh đạo kinh doanh, tôi sẽ nhớ lại thành tích của Bill Belichick đầu mùa giải…Và có thể tôi
sẽ nghĩ lại.
- Bài viết của Bill Taylor trong chuyên mục “Game Changer” trên trang Harvard Business
Online -
Ý kiến phản hồi của một độc giả Harvard Business Online
Devang Patel viết: “Người lãnh đạo không đủ can đảm để nhận những lời chỉ trích”,
đó chính là do huấn luyện viên này không đủ bản lĩnh để chấp nhận thất bại và bày tỏ
sự tôn trọng với người chiến thắng vào cuối buổi trận đấu Super Bowl.
Kỹ năng quan trọng nhất của một huấn luyện viên bóng bầu dục không phải là tài lãnh
đạo. Yêu cầu quan trọng nhất là ông ta có thể động viên những cầu thủ chơi bóng
chuyên nghiệp cực kỳ giỏi và giàu có này luyện tập hết sức mình mỗi ngày trong
phòng tập thể hình và mỗi chủ nhật trên sân đấu (hay chống chịu được nhờ những
viên thuốc giảm đau?).
Những nhà lãnh đạo là những vận động viên tài giỏi, nhưng dường như một vận động
viên giỏi không phải là một nhà lãnh đạo tốt. Bill Belichick là một ví dụ nổi bật.
•
HBV-TVN
Đề nghị ghi rõ “Bản quyền @Harvard Business School Publishing”, hoặc “Bản quyền tiếng Việt @Công ty phần mềm và
truyền thông VASC” khi trích dẫn lại thông tin này trên các tài liệu in ấn và photocopy, và ghi rõ “Trích từ trang
Harvard’S-TVN” khi xuất bản trực tuyến.