Kiến thức, thực hành phòng chống về bệnh tay chân miệng của người chăm sóc trẻ tại bệnh viện VINMEC năm 2019 và một số yếu tố liên quan.

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (377.73 KB, 12 trang )

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG </b>

<b>NGUYỄN THỊ NỮ </b>

<b>KIẾN THỨC, THỰC HÀNH PHÒNG CHỐNG </b>

<b>BỆNH TAY CHÂN MIỆNG CỦA NGƯỜI </b>

<b>CHĂM SÓC TRẺ TẠI BỆNH VIỆN VINMEC </b>

<b>NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<b>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO </b>
<b>TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG </b>

<b>NGUYỄN THỊ NỮ </b>

<b>KIẾN THỨC, THỰC HÀNH PHÒNG CHỐNG </b>

<b>BỆNH TAY CHÂN MIỆNG CỦA NGƯỜI </b>

<b>CHĂM SÓC TRẺ TẠI BỆNH VIỆN VINMEC </b>

<b>NĂM 2019 VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN </b>

Chuyên ngành: Y TẾ CÔNG CỘNG
Mã số: 8720701

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC

:

TS. Nguyễn Xuân Tùng

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Hồn thành được luận văn này, tơi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến:

- Quý Thầy cô trong Ban Giám hiệu Trường Đại học Thăng Long

- Quý Thầy cô trong Ban đào tạo sau đại học Đại học Thăng Long

- Quý Thầy cô trong Khoa Khoa học sức khỏe Trường Đại học

Thăng long

- Phòng đào tạo sau đại học Trường Đại học Thăng Long

Về sự quan tâm và giúp đỡ tận tình cho tơi trong thời gian học tập và thực
hiện luận văn này.

Đặc biệt, tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Xuân Tùng
đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ cho tơi để luận văn này được hồn thành.

Xin chân thành cảm ơn

- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

- Khoa Nhi 2, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City

- Các đồng nghiệp trong Khoa Nhi 2

Đã chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Tơi xin được cảm ơn tất cả các bệnh nhi cùng các bà mẹ đã đồng ý hợp
tác trong quá trình thực hiện luận văn.

Tôi vô cùng biết ơn đến những người thân trong gia đình, bạn bè và đồng
nghiệp đã động viên, giúp đỡ và chia sẻ những khó khăn trong q trình học
tập để tơi có thể hồn thành luận văn này.

Tôi xin chân thành cám ơn!

Hà Nội ngày 20 tháng 08 năm 2020

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Tôi xin cam đoan đề tài luận văn này là cơng trình nghiên cứu của riêng
tơi, do chính bản thân tơi thực hiện, tất cả số liệu trong luận văn này là trung
thực, khách quan và chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
Nếu có gì sai trái tơi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm

Hà Nội ngày 20 tháng 08 năm 2020
Người cam đoan

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

<b>DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT </b>
<b>Tiếng Việt </b>

TCM : Tay chân miệng

(hand – foot – and mouth)

EV : Enterovirus

NCS : Người chăm sóc

KT : Kiến thức

TH : Thực hành

SL : Số lượng

YTCC : Y tế công cộng

<b>Tiếng Anh </b>

KAP Knowledge, Attitude,

Practice

Kiến thức, thái độ, thực hành

PCR Polymerase Chain Reaction Phản ứng chuỗi polymerase

WHO World Health Organization Tổ chức Y tế Thế giới

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

<b>CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN ... 3 </b>

<i>1.1. Khái niệm và nguyên nhân gây bệnh ... 3 </i>

1.2. Đường lây truyền và cơ chế gây bệnh TCM ... 5

1.4.1. Triệu chứng lâm sàng ... 8

1.4.2. Triệu chứng cận lâm sàng ... 8

1.4.3. Chẩn đoán ... 9

1.4.4. Điều trị ... 10

1.4.5. Phòng bệnh... 11

1.4.5.1. Nguyên tắc phòng bệnh: ... 11

1.4.5.2. Phòng bệnh tại các cơ sở y tế: ... 11

1.4.5.3. Phòng bệnh ở cộng đồng: ... 11

1.5. Những nghiên cứu về bệnh chân tay miệng ... 11

1.5.1. Các nghiên cứu về kiến thức, thực hành với bệnh tay chân miệng trên
thế giới ... 12

1.5.1.1. Kiến thức về bệnh tay chân miệng ... 12

1.5.1.2. Thực hành về bệnh tay chân miệng ... 19

1.5.1.3. Xác định mối liên quan với bệnh tay chân miệng ... 21

1.5.2. Các nghiên cứu về kiến thức, thực hành với bệnh TCM tại Việt Nam
... 23

1.6. Tổng quan địa điểm nghiên cứu ... 25

1.6.1. Một số nét về bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City ... 25

1.6.2. Một số nét về Đơn nguyên Nhi 2- Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec
Times City ... 26

<b>CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ... 27 </b>

2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu ... 27

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ... 27

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

2.1.3. Thời gian nghiên cứu: ... 27

2.2. Phương pháp nghiên cứu ... 27

2.2.1. Thiết kế nghiên cứu ... 27

2.2.2. Cỡ mẫu và cách chọn mẫu ... 27

2.3. Các biến số, chỉ số nghiên cứu ... 28

2.4. Phương pháp thu thập số liệu ... 30

2.4.1. Công cụ thu thập thông tin ... 30

2.4.2. Kỹ thuật thu thập thơng tin ... 30

2.4.3. Quy trình thu thập thông tin và sơ đồ nghiên cứu ... 30

2.5. Xử lý số liệu ... 31

2.6. Sai số và biện pháp khắc phục ... 31

2.7. Đạo đức trong nghiên cứu ... 31

2.8. Hạn chế của nghiên cứu ... 31

<b>CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ... 33 </b>

3.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu ... 33

3.2. Kiến thức, thực hành của NCS trẻ với bệnh TCM ... 35

3.2.1. Kiến thức của NCS về bệnh TCM ... 35

3.2.2. Thực hành của NCS về bệnh TCM ... 38

3.3. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức và thực hành của NCS bệnh nhi

... 43

<b>CHƯƠNG 4: BÀN LUẬN ... 51 </b>

4.1. Thông tin chung của đối tượng nghiên cứu ... 51

4.2. Kiến thức và thực hành của NCS về bệnh TCM ... 52

4.2.1. Kiến thức của NCS về bệnh TCM ... 52

4.2.2. Thực hành của NCS về phòng chống bệnh TCM ... 58

4.3. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành phòng bệnh TCM của
đối tượng nghiên cứu ... 63

4.3.1. Mối liên quan về kiến thức bệnh TCM của đối tượng nghiên cứu . 63
4.3.2. Mối liên quan đến thực hành phòng bệnh TCM của đối tượng nghiên
cứu ... 65

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

1. Kiến thức, thực hành phòng chống bệnh tay chân miệng của người chăm
sóc trẻ tại Khoa Nhi 2, Bệnh viện Vinmec năm 2019 ... 67
1.1. Kiến thức phòng chống bệnh TCM của NCS trẻ ... 67
1.2. Thực hành về phòng chống bệnh TCM của NCS trẻ ... 67
2. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành phòng chống bệnh tay
chân miệng của đối tượng nghiên cứu ... 68
2.1. Một số yếu tố liên quan đến kiến thức phòng chống bệnh TCM của
NCS trẻ ... 68
2.2. Một số yếu tố liên quan đến thực hành phòng chống bệnh TCM của
NCS trẻ ... 68

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

<b>DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, HÌNH </b>

Bảng 2.1. Bảng biến số và chỉ số nghiên cứu ... 28

Bảng 3.1. Quan hệ với bệnh nhi của người chăm sóc (n= 380) ... 33

Bảng 3.2. Đặc điểm nhóm tuổi của người chăm sóc (n= 380) ... 33

Nhận xét: ... 33

Bảng 3.3. Đặc điểm giới của người chăm sóc (n= 380) ... 33

Bảng 3.4. Đặc điểm dân tộc của người chăm sóc (n= 380) ... 34

Nhận xét: ... 34

Bảng 3.5. Đặc điểm người có con dưới 5 tuổi (n= 380) ... 34

Nhận xét: ... 34

Bảng 3.6. Đặc điểm thu nhập bình qn đầu người của người chăm sóc (n=
380) ... 34

Bảng 3.7. Đặc điểm tiếp cận phương tiện truyền thơng của người chăm sóc
(n= 380) ... 35

Bảng 3.8. Bảng thể hiện những NCS đã từng nghe nói về bệnh TCM(n=380)
... 35

Bảng 3.9. Tiếp cận nguồn thông tin của những NCS về bệnh TCM ... 36

Bảng 3.10. Kiến thức về khả năng lây bệnh, đường lây truyền, biểu hiện bệnh
và kiến thức chăm sóc trẻ khi trẻ mắc bệnh TCM của NCS (n=380) ... 36

Bảng 3.11. Kiến thức về phòng bệnh TCM của NCS ... 37

Bảng 3.12. Mức độ kiến thức về bệnh TCM của NCS( n=380) ... 38

Bảng 3.13. Thực hành phòng bệnh TCM của NCS (n=380) ... 38

Bảng 3.14. Thực hành rửa tay cho trẻ của NCS( n=380) ... 39

Bảng 3.15. Thực hành rửa tay của NCS( n=380)... 40

Bảng 3.16. Thực hành vệ sinh đồ đạc trong nhà của NCS ... 40

Bảng 3.17. Cách xử trí của NCS khi có trẻ mắc TCM (n= 96) ... 42

Bảng 3.18. Điểm quan sát thực hành của NCS có trẻ mắc TCM(n=47) ... 42

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Bảng 3.20. Một số yếu tố liên quan đến thực hành rửa tay cho trẻ của NCS về
bệnh TCM ... 45
Bảng 3.21. Một số yếu tố liên quan đến thực hành rửa tay của NCS ... 46
Bảng 3.22. Một số yếu tố liên quan đến thực hành vệ sinh môi trường của
NCS ... 48
Bảng 3.23. Một số yếu tố liên quan đến thực hành xử trí khi trẻ mắc TCM của
NCS ... 49

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Bệnh tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ
gây thành dịch do các vi rút đường ruột (enterovirus) gây ra. Bệnh thường gặp
ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các triệu chứng điển hình của bệnh tay
chân miệng bao gồm sốt, lở miệng và phát ban [21]. Hầu hết các ca bệnh đều
diễn biến nhẹ. Tuy nhiên ở một số trường hợp, bệnh có thể diễn biến nặng và
gây biến chứng nguy hiểm như viêm não - màng não, viêm cơ tim, phù phổi
cấp dẫn đến tử vong nên cần được phát hiện sớm, điều trị kịp thời. Bệnh xảy ra
quanh năm và lây truyền theo đường tiêu hóa, nguyên nhân là do vệ sinh cá
nhân, vệ sinh môi trường yếu kém, đặc biệt là kỹ năng vệ sinh cho trẻ, chưa
thực hiện rửa tay với xà phòng thường xuyên [10].

Theo Tổ chức Y tế thế giới, bệnh tay chân miệng gặp ở các quốc gia khu
vực Tây Thái Bình Dương như: Trung Quốc, Nhật Bản, Ma Cao (Trung Quốc)
và phổ biến tại nhiều nước châu Á. Đặc biệt tại Malaysia: Ngày 23/8/2018, Bộ
trưởng Bộ Y tế Malaysia thông báo từ đầu năm 2018 đến ngày 14/8/2018,
Malaysia đã ghi nhận 51.147 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng, trong đó
có 02 trường hợp tử vong. Trong số các trường hợp mắc, có 90% số mắc ở trẻ
dưới 6 tuổi. Đã có 701 cơ sở bao gồm trường học, trung tâm chăm sóc trẻ và
trường mầm non đã bị đóng cửa do căn bệnh này và một số trường trong số đó
cũng đã được mở trở lại theo từng giai đoạn. Bộ Y tế Malaysia đã thực hiện các
biện pháp y tế công cộng, bao gồm tăng cường giám sát, tổ chức các chiến dịch
truyền thông và tăng cường các biện pháp khử trùng, đặc biệt là đồ chơi, bề mặt
sàn, bàn tại các trường học… để ngăn ngừa sự lây lan của dịch bệnh [4].

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

trong đó có 25.845 trường hợp nhập viện và đã có 06 trường hợp tử vong tại 5
tỉnh, thành phố khu vực phía Nam. So với cùng kỳ năm 2017, số mắc cả nước
giảm 25,3%, số trường hợp nhập viện giảm 20,1%, tuy nhiên một số tỉnh, thành
phố ghi nhận số mắc tích lũy cao và gia tăng nhanh như TP. Hồ Chí Minh,
Đồng Nai, Bình Dương, Đồng Tháp, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Đà Nẵng,
Ninh Thuận, Quảng Ngãi, Tây Ninh, Hà Nội. Số mắc tay chân miệng chủ yếu
ghi nhận ở khu vực miền Nam 41.218 trường hợp (chiếm 77%), miền Bắc 5.984
trường hợp (chiếm 11,2%), miền Trung 5.392 trường hợp (chiếm 10,1%) và
Tây Nguyên 935 trường hợp (chiếm 1,7%). Số mắc tay chân miệng chủ yếu
gặp ở trẻ dưới 10 tuổi (chiếm 99,5%), trong đó hay gặp ở nhóm từ 1-5 tuổi, tuổi
trẻ đi nhà trẻ và mẫu giáo (chiếm 79%) và dưới 1 tuổi (chiếm 17%). Dự báo
dịch bệnh tay chân miệng có nguy cơ gia tăng trong thời gian tới đây do tính
chất lây truyền, đặc biệt trong mùa tựu trường, trẻ tập trung vào năm học mới,
điều kiện thời tiết thuận lợi, điều kiện vệ sinh chưa đảm bảo là yếu tố thuận lợi
cho sự lây lan và phát triển của dịch bệnh [4].

Tạị bệnh viện Vinmec 6 tháng cuối năm 2018 ghi nhận 449 trường hợp
khám và nhập viện vì tay chân miệng. Cho đến nay vẫn chưa có bất cứ một
nghiên cứu nào về kiến thức, thực hành phòng chống bệnh của những người
<i>chăm sóc trẻ được triển khai tại đây. Do đó, chúng tơi tiến hành đề tài “Kiến </i>

<i>thức, thực hành phòng chống bệnh tay chân miệng của người chăm sóc trẻ tại </i>
<i>Bệnh viện Vinmec năm 2019 và một số yếu tố liên quan” với những mục tiêu </i>

<b>1. Đánh giá kiến thức, thực hành phòng chống bệnh tay chân miệng </b>
<b>của người chăm sóc trẻ tại Khoa Nhi 2, Bệnh viên Vinmec năm 2019. </b>

<b>2. Phân tích một số yếu tố liên quan đến kiến thức, thực hành phòng </b>

</div>