(Luận văn thạc sĩ) Nghiên cứu đề xuất một số giải pháp hoàn thiện công tác giao khoán nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chi phí thi công tại Công ty cổ phần xây lắp Thành An 96

L I CAM OAN
H c viên xin cam đoan r ng đ tài nghiên c u này là cơng trình c a cá nhân h c viên,
ch a đ

c n p cho b t k m t ch

ng trình c p b ng cao h c nào c ng nh b t k

m t ch

ng trình đào t o c p b ng nào khác

H c viên c ng xin cam đoan các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn trung
th c. Vi c tham kh o các ngu n tài li u đã đ

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài

li u tham kh o đúng quy đ nh.
Hà N i, ngày

tháng

n m 2016

Tác gi lu n v n

Hoàng V n Minh

i

L IC M

N

Trong quá trình h c t p và nghiên c u lu n v n đ tài “Nghiên c u đ xu t m t s gi i
pháp hồn thi n cơng tác giao khốn nh m nâng cao hi u qu qu n lý chi phí thi công
t i Công ty C ph n Xây l p Thành An 96”, tác gi đã nh n đ

cs h

ng d n và

giúp đ t n tình, chu đáo c a các th y cô trong B môn Công ngh và QLXD- thu c
Khoa Cơng trình- Tr

ng

i h c Th y L i c ng nh s giúp đ c a Ban Giám đ c

và các đ ng nghi p c a Công ty C ph n Xây l p Thành An 96
Tác gi xin chân thành c m n các Th y cô trong Tr
là PGS.TS D
h

ng

c Ti n ng

ng d n giúp tác gi có đ

ng

i h c Th y L i, đ c bi t

i đã dành nhi u th i gian, công s c, t n tình ch b o,

c ki n th c đ hồn thành lu n v n này.

Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u cịn h n ch nên Lu n v n
khó tránh kh i nh ng thi u sót, tác gi r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng góp

q báu c a Q th y cơ, đ ng nghi p và các b n.
Xin chân thành c m n!
Hà N i, ngày

tháng

n m 2016

Tác gi lu n v n

Hoàng V n Minh

ii


M CL C
L I CAM OAN .............................................................................................................i

L I C M N ................................................................................................................. ii
M C L C ..................................................................................................................... iii
DANH M C CÁC HÌNH V ........................................................................................iv
DANH M C CÁC B NG BI U....................................................................................v
M

U ........................................................................................................................vi
1. Tính c p thi t c a đ tài ..........................................................................................1

2. M c đích c a đ tài..................................................................................................2
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u ...........................................................................2

4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u ..............................................................2

CH NG 1: T NG QUAN V KI M SỐT CHI PHÍ THI CÔNG TRONG CÁC
DOANH NGHI P XÂY D NG.....................................................................................4
1.1. T ng quan v chi phí thi cơng xây d ng và ki m sốt chi phí trong doanh
nghi p xây d ng. .........................................................................................................4
1.1.2. T ng quan v qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng trình ............................ 4
1.1.3. T ng quan v chi phí thi cơng và ki m sốt chi phí trong doanh nghi p xây
d ng. ...................................................................................................................... 11
1.2. N i dung c a công tác Qu n lý chi phí trong doanh nghi p xây l p. ................13
1.3. T ng quan v c ch giao khốn và cơng tác qu n lý chi phí thi công trong các
doanh nghi p xây l p t tr c t i nay và nh ng b t c p trong công tác qu n lý và

ki m sốt chi phí thi cơng. .........................................................................................14
1.4. K t lu n Ch

ng 1..............................................................................................18

CH NG 2: C S LÝ LU N V PH
NG TH C GIAO KHOÁN TRONG CÁC
DOANH NGHI P XÂY D NG...................................................................................20
2.1. Quy đ nh chung v qu n lý chi phí xây d ng.....................................................20
2.2. N i dung ph

ng th c khoán trong các doanh nghi p xây d ng ......................21

2.2.1. Khái ni m v ph

ng th c khoán trong các doanh nghi p xây d ng ......... 21

2.2.2. Vai trị và n i dung ph

ng th c khốn t i doanh nghi p .......................... 22

2.2.3. Nh ng nhân t nh h ng, chi ph i đ n ph ng th c khoán t i doanh
nghi p .................................................................................................................... 27
2.3. nh m c xây d ng và nh ng nhân t nh h ng t i n ng su t trong xây d ng
...................................................................................................................................29
2.3.1. Vai trò c a đ nh m c kinh t - k thu t và m t s
nh m c kinh t - k
thu t hi n hành ...................................................................................................... 29

iii

2.3.2. N ng su t và các y u t làm t ng n ng su t trong xây d ng ...................... 32
2.4. Th c tr ng công tác giao khoán và yêu c u đ t ra ............................................. 35
2.4.1. Th c tr ng các c n c đ th c hi n cơng tác giao khốn t i các doanh
nghi p hi n nay ..................................................................................................... 35
2.4.2. Các yêu c u đ t ra đ i v i công tác giao khoán hi n nay ........................... 36
2.5. K t lu n Ch

ng 2. ............................................................................................ 37

CH NG 3: GI I PHÁP HỒN THI N CƠNG TÁC GIAO KHỐN NH M
NÂNG CAO HI U QU QU N LÝ CHI PHÍ THI CƠNG T I CÔNG TY C
PH N XÂY L P THÀNH AN 96 ............................................................................... 39
3.1. Quá trình hình thành và phát tri n c a Công ty CPXL Thành An 96 ................ 39
3.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n: ............................................................. 39
3.1.2. C c u b máy qu n lý c a Công ty ........................................................... 39
3.1.3. Th c tr ng s d ng ngu n nhân l c, máy móc thi t b , công c thi công c a
công ty ................................................................................................................... 45
3.2. Th c tr ng công tác giao khốn t i Cơng ty C ph n Xây l p Thành An 96. ... 48
3.2.1. Th c tr ng cơng tác ho ch đ nh vi c giao khốn nh h ng đ n chi phí thi
cơng. ...................................................................................................................... 51
3.2.2. Th c tr ng vi c ra quy t đ nh giao khốn nh h

ng đ n chi phí thi công.55

3.2.3. Th c tr ng công tác T ch c giao khốn nh h

ng đ n chi phí thi cơng . 57

3.2.4. Th c tr ng công tác ki m tra vi c ki m sốt chi phí trong q trình th c
hi n giao khốn. .................................................................................................... 58
3.3. Phân tích đánh giá mơ hình giao khốn t i Cơng ty CPXL Thành An 96. ........ 59
3.4.
xu t m t s gi i pháp hoàn thi n ph ng th c giao khốn t i Cơng ty C
ph n Xây l p Thành An 96. ...................................................................................... 62
3.4.1. Các nguyên t c và c n c đ xu t gi i pháp ............................................... 62
3.4.2. Nhóm các gi i pháp v c c u t ch c b máy và hoàn thi n các đi u ki n
giao khốn. ............................................................................................................ 63
3.4.3. Nhóm gi i pháp nâng cao n ng su t lao đ ng phù h p v i đi u ki n và đ nh
h ng phát tri n c a Công ty. ............................................................................... 69
3.5. K t lu n ch

ng 3 .............................................................................................. 83

K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................... 85
TÀI LI U THAM KH O ............................................................................................. 88

iv


DANH M C CÁC HÌNH V
Hình 1. 1- Giá xây d ng theo t ng giai đo n đ u t .......................................................4
Hình 1. 2- S đ c c u các thành ph n chi phí c a t ng m c đ u t d án ..................5
Hình 1. 4- S đ qu n lý chi phí s n xu t trong doanh nghiêp .....................................13
Hình 3. 1- S đ t ch c qu n lý c a Công ty CPXL Thành An 96 .............................40
Hình 3. 2- S đ các hình th c giao khốn t i Cơng ty CPXL Thành An 96 ...............48
Hình 3. 3- Quy trình th c hi n giao khốn bên ngồi (th u ph ) c a cơng ty ..............48
Hình 3. 4- Quy trình th c hi n giao khốn n i b c a cơng ty .....................................49
Hình 3. 5- S đ m i quan h gi a các bên trong G TK BVTC gói th u IC-14 ........52

Hình 3. 6- S đ th c hi n c ch khốn đ i t i cơng ty CPXL Thành An 96 .............60
Hình 3. 7- S đ Ban d án qu n lý, đi u ph i và th c hi n giao khốn......................64
Hình 3. 8- S đ các b

c l p đ nh m c kinh t k thu t n i b ..................................66

Hình 3. 9- S đ mô t nguyên lý làm vi c c a ph n m m qu n lý chi phí thi cơng ...68
Hình 3. 10- Nh p các ràng bu c và hàm m c tiêu- Bài toán c t thép t i u ................74
Hình 3. 11- M cơng c Solver - Bài tốn c t thép t i u ............................................75
Hình 3. 12- Nh p các ràng bu c- Bài toán c t thép t i u ............................................75
Hình 3. 13- L a ch n hàm Simplex LP- Bài toán c t thép t i u .................................76
Hình 3. 14 - L a ch n Keep Solver Solutions - Bài toán c t thép t i u ......................76
Hình 3. 15- Mơ t đ bài bài tốn tìm ph

ng án v n chuy n ......................................77

Hình 3. 10- Nh p các ràng bu c và hàm m c tiêu- Bài toán v n chuy n t i u ...........78
Hình 3. 11- M cơng c Solver - Bài tốn v n chuy n t i u ......................................79
Hình 3. 12- Nh p các ràng bu c- Bài toán v n chuy n t i u ......................................80
Hình 3. 13- L a ch n hàm Simplex LP- Bài toán v n chuy n t i u ...........................80
Hình 3. 14 - L a ch n Keep Solver Solutions - Bài toán v n chuy n t i u ................81
Hình 3. 16- K t qu Bài toán v n chuy n t i u ...........................................................81

v


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 3. 1- S l

ng cán b qu n lý, chuyên môn và k thu t ..................................... 46

B ng 3. 2- S l

ng công nhân k thu t và b c th ..................................................... 46

B ng 3. 3- S l

ng và tình tr ng ho t đ ng c a máy móc thi t b .............................. 47

B ng 3. 10- M c đ áp d ng các hình th c giao khốn t i công ty.............................. 55
B ng 3. 12- C c u các lo i chi phí trong giá thành cơng trình n m 2014-2015 ......... 69
B ng 3. 13- B ng các ph
B ng 3. 14- B ng ph

ng án pha c t thép .............................................................. 72

ng án t i u c t thép tìm đ

vi

c ................................................. 76


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
T i các doanh nghi p xây d ng, chi phí xây l p và giá thành s n ph m xây l p là nhân
t quan tr ng luôn đ

c các nhà qu n lý doanh nghi p quan tâm hàng đ u vì chi phí

xây l p là ch tiêu ph n ánh ch t l

ng ho t đ ng c a doanh nghi p c ng nh trình đ

t ch c qu n lý. Vi c ki m sốt t t chi phí khơng nh ng làm h giá thành, nâng cao
kh n ng c nh tranh, mà cịn góp ph n t ng l i nhu n, nâng cao hi u qu ho t đ ng
kinh doanh c a doanh nghi p. Các nhà qu n lý
đ

đ n v thi cơng khơng ki m sốt

c chi phí trong q trình thi cơng nên bu c ph i thay đ i thi t k nh gi m b t

kh i l

ng xi m ng, s t thép... làm cho ch t l

m i quan tâm l n cho các nhà qu n lý
chi phí thi cơng mà v n đ m b o đ

ng cơng trình gi m sút. i u nay đ t ra

các đ n v thi công: làm th nào đ h th p

c ch t l

ng cơng trình.

M t khác, trong doanh nghi p xây d ng, doanh thu đ
m c cơng trình, cơng trình hồn thành đ

c ghi nh n là giá tr các h ng

c nghi m thu và ch p nh n thanh tốn. Do

đó, địi h i vi c xác đ nh giá thành s n xu t và giá v n t

ng ng kh i l

ng nghi m

thu ph i phù h p, chính xác. N u xác đ nh khơng chính xác (th a ho c thi u) s
h

nh

ng đ n tính xác th c c a vi c xác đ nh k t qu kinh doanh đ ng th i gây thi t h i

cho doanh nghi p. Vì v y, v n đ đ t ra cho cơng tác k tốn, k ho ch c a doanh
nghi p xây d ng là ph i đ

c t ch c khoa h c, chính xác theo ti n đ h p đ ng. Hi n

nay h u h t các Công ty xây l p

Vi t Nam đ u áp d ng ph

đ i thi công tr c ti p. V y c ch khoán ph i đ

ng th c giao khoán đ n

c t ch c sao cho v a d th c hi n,

khoa h c đ ng th i ph c v t t cho cơng tác k tốn, k ho ch.
Th c ch t c a cơng tác khốn là q trình xác đ nh m c đ t ch u trách nhi m
khuy n khích tính n ng đ ng sáng t o c a t , đ i s n xu t, c a cơng ty. Thơng qua c
ch khốn m t m t t o đi u ki n cho các đ n v nh n khoán t ch , trong s n xu t,
công ty ch qu n lý qua ch tiêu giao khốn, do đó có th i gian cho vi c ti n hành phân
tích kinh t , tham gia ti p th , đ u th u tìm ki m thêm cơng vi c.
Tuy nhiên, cơng tác giao khoán trong các doanh nghi p xây l p c ng đang có nhi u
v n đ cịn t n t i trong quá trình th c hi n nh : Công ty không nghiên c u k đ c
đi m tính ch t cơng vi c khốn đ l a ch n ra hình th c khốn, l a ch n t đ i nh n
khoán h p lý và hi u qu nh t; công tác nhân s , qu n lý, t ch c, giám sát không rõ

1


ràng, ch ng chéo gây ách t c quá trình th c hi n; đ c bi t là vi c hoàn thi n, c p nh t
đ nh m c n i b phù h p v i tình hình ngu n l c th c t c a các cơng ty cịn r t thi u
d n đ n không hi u qu v m t kinh t trong vi c th c hi n khốn.
Chính vì v y, xây d ng và hoàn thi n c ch giao khốn là cơng vi c c n thi t nh m
t o s c c nh tranh cho doanh nghi p xây d ng trong đi u ki n hi n nay. V i các lý do
nêu trên cùng v i th c ti n cơng tác giao khốn t i công ty C ph n Xây l p Thành An
96, đã đ t ra tính c p thi t c n ph i nghiên c u c a đ tài: " Nghiên c u đ xu t m t s
gi i pháp hồn thi n cơng tác giao khoán nh m nâng cao hi u qu qu n lý chi phí thi
cơng t i Cơng ty C ph n Xây l p Thành An 96”
2. M c đích c a đ tài

M c đích c a đ tài nghiên c u là h th ng l i lý thuy t v chi phí xây d ng, qu n lý
thi cơng, qu n lý chi phí thi cơng, n i dung đ c đi m c a c ch giao khốn trong các
doanh nghi p thi cơng xây d ng.
Trên c s nghiên c u lý thuy t và th c ti n, phân tích th c tr ng v cơng tác giao
khốn t i Cơng ty c ph n xây l p Thành An 96, đ tìm ra nh ng b t c p, nh ng m t
còn t n t i c a vi c ki m sốt chi phí thi cơng trong q trình th c hi n giao khoán
làm cho hi u qu s n xu t kinh doanh không cao trong công ty. T đó đ xu t m t s
gi i pháp c th , khoa h c nh m nâng cao hi u qu c a cơng tác ki m sốt chi phí thi
cơng trong cơng ty.
3.

it
it

ng và ph m vi nghiên c u
ng nghiên c u là c s lý thuy t v qu n lý chi phí thi cơng và th c ti n c ch

giao khốn gi a cơng ty xây l p v i các đ i thi công tr c ti p.
Ph m vi nghiên c u c a đ tài là t p trung vào công tác giao khốn trong Cơng ty C
ph n Xây l p Thành An 96 và các đ n v thành viên.
4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

T các tài li u thu th p và các tình hu ng th c ti n, trong khn kh lu n v n tác gi
t p trung vào phân tích, nghiên c u nh ng v n đ c th v các b t c p c a cơng tác
giao khốn làm nh h

ng t i chi phí thi cơng. Vi c phân tích d a trên c s các v n

b n pháp lý hi n hành c a Nhà n

c v Thu , qu n lý chi phí xây d ng, qu n lý ch t

2


l

ng cơng trình xây d ng, … và các quy ch riêng c a công ty C ph n Xây l p

Thành An 96. T các v n đ b t c p này, tác gi m nh d n đ xu t m t s gi i pháp
nh m nâng cao hi u qu c a cơng tác khốn.
Lu n v n đ

c th c hi n trên c s ph

s d ng các ph
- Ph
t

ng pháp lu n duy v t bi n ch ng, tác gi đã

ng pháp nghiên c u sau:
c th c hi n đ thu th p thông tin trên các đ i

ng pháp đi u tra, ph ng v n:

ng c n l y thơng tin ph c v q trình nghiên c u, thông tin tài li u thu th p đ

khi s d ng ph
- Ph

c

ng pháp này là các tài li u s c p mang tính chính xác cao.

ng pháp thu th p tài li u: Ph

ng pháp này dung đ thu th p các thông tin v

t ng n i dung liên quan đ n c ch giao khốn và qu n lý chi phí thi cơng trong Công
ty CP XL Thành An 96
- Ph
ph

ng pháp quan sát th c t :

ây là ph

ng pháp này các giác quan c a ng

thông tin đ

ng pháp r t sinh đ ng và th c t vì qua

i ph ng v n đ u đ

c s d ng, qua đó các

c ghi l i trong trí nh , qua ghi chép, ch p l i m t cách c th th c t ,

phong phú.
- Ph

ng pháp t ng h p, phân tích d li u: D a vào nh ng tài li u thu th p đ

c qua

các giáo trình, bài gi ng và s u t m trên internet v các chính sách, ch đ c a nhà
n

c v qu n lý chi phí xây d ng, các k t qu nghiên c u tr

và t ng h p đ hoàn thành c s lý lu n c a lu n v n.

3

c, tác gi đã phân tích


CH

NG 1: T NG QUAN V

KI M SỐT CHI PHÍ THI CÔNG

TRONG CÁC DOANH NGHI P XÂY D NG
1.1. T ng quan v chi phí thi cơng xây d ng và ki m sốt chi phí trong doanh
nghi p xây d ng.

1.1.2. T ng quan v qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng trình
1.1.2.1. Khái ni m v giá xây d ng
Giá xây d ng cơng trình c a d
án đ u t xây d ng là tồn b
chi phí c n thi t đ xây d ng

Hình 1. 1- Giá xây d ng theo t ng giai o n u t
báo cáo đầu tư
(Đối với một số loại DA ĐTXDCT)

sơ bộ tổng mức ®Çu t­

m i, c i t o, m r ng hay trang
b l i k thu t cho cơng trình.

dù án đầu tư xdct
(Bao gồm thiế t kế cơ sở)

tổng mức đầu tư

Do c i m c a s n ph m và
s n xu t xây d ng nên giá xây
d ng cơng trình đ

c bi u th

thiÕt kế kỹ thuật

(Đối với những CT cấp I, đặc biệt)
Hoặc

thiết kÕ BV thi c«ng

b ng các tên g i khác nhau và
đ

c xác đ nh chính xác d n

theo t ng giai đo n c a quá
trình đ u t

dù toán xây dựng
công trình

dự toán gói thầu
dự án đầu tư xdct
(Gồm thiết kế cơ sở)

xõy d ng cụng

giá gói thầu

giá dự thầu

trỡnh.
-

giá đề nghị trúng thầu

giai o n chu n b đ u t :

Giá xây d ng là t ng m c u

giá trúng thầu

t c a d ỏn (ho c s b t ng

giá hợp đồng

m c đ u t đ i v i d án ph i
l p báo cáo đ u t )
-

giai đo n th c hi n d án

đ u t : Giá xõy d ng

thực hiện hợp đồng

giá thanh toán

kết thúc xây dựng

giá quyết toán

cg i

tựy theo m i ch c n ng và v trí trong các khâu c a quá trình th c hi n đ u t xây
d ng v i m i đ i t

ng tham gia, theo đó là d tốn cơng trình, d tốn h ng m c

cơng trình, d tốn gói th u, giá gói th u, giá d th u, giá đ ngh trúng th u, giá h p
đ ng,…

4


-

giai đo n k t thúc xây d ng đ a d án vào khai thác s d ng: Giá xây d ng là giá

thanh toán, giá quy t toán h p đ ng và thanh quy t toán v n đ u t .
Giá xây d ng cơng trình đ

c xác đ nh trên c s h th ng đ nh m c, đ n giá, ch tiêu

kinh t - k thu t và các ch đ chính sách c a Nhà n
quan c a th tr
pháp quy d

ng

t ng th i ký và đ

c phù h p v i tình hình khách

c qu n lý theo Lu t xây d ng và các v n b n

i lu t.

1.1.2.2. Nguyên t c qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng trình
Qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng trình ph i b o đ m m c tiêu, hi u qu d án đ u
t xây d ng cơng trình và các yêu c u khách quan c a kinh t th tr

ng

Qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng trình theo t ng cơng trình, phù h p v i các giai
đo n đ u t xây d ng cơng trình, các b
c a nhà n

c thi t k , lo i ngu n v n và các quy đ nh

c

T ng m c đ u t , d tốn xây d ng cơng trình ph i đ

c tính đúng, tính đ và phù

h p đ dài th i gian xây d ng cơng trình. T ng m c đ u t là chi phí t i đa mà ch
đ ut đ
Nhà n

c phép s d ng đ đ u t xây d ng công trình
c th c hi n ch c n ng qu n lý v chi phí đ u t xây d ng cơng trình thơng

qua vi c ban hành, h

ng d n và ki m tra vi c th c hi n các quy đ nh v qu n lý chi

phí đ u t xây d ng cơng trình.
Ch đ u t xây d ng cơng trình ch u trách nhi m toàn di n v vi c qu n lý chi phí đ u
t xây d ng cơng trình t giai đo n chu n b đ u t đ n khi k t thúc xây d ng cơng
trình đ a cơng trình vào khai thác s d ng.
1.1.2.3. Qu n lý T ng m c đ u t
Khi l p d án đ u t xây d ng công trình hay l p Báo cáo kinh t - k thu t đ i v i
tr

ng h p không ph i l p d án, Ch đ u t ph i xác đ nh T ng m c đ u t đ tính

tốn hi u qu đ u t xây d ng. T ng m c đ u t đã đ
Ch đ u t đ

c duy t là chi phí t i đa mà

c phép s d ng đ đ u t xây d ng cơng trình và là c s đ Ch đ u

t l p k ho ch và qu n lý v n khi th c hi n đ u t xây d ng cơng trình.
Theo Ngh đ nh 32/2015/N -CP ngày 25/03/2015 v qu n lý chi phí đ u t xây d ng
thì c c u t ng m c đ u t đ

c th hi n m t cách t ng quát nh s đ d

Hình 1. 2- S đ c c u các thành ph n chi phí c a t ng m c đ u t d án

5

i đây

chi phí mua sắm và
lắp đặt thiết bị

chi phí xây dựng

tổng mức đầu tư
dự án xây dựng

chi phí quản lý dự án

chi phí dự phòng

chi phí dự
phòng

chi phí dự
phòng

cho yếu

cho yếu

tố khối
lượng

tố trượt
giá

T ng m c u t

chi phí khác

chi phí
hạng mục
chung

chi phí Bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư

chi phí tư vấn
đầu tư xây dựng

các chi phí
liên quan

các chi phí
liên quan

các chi phí
liên quan

đến sản

đến đất
đai

đến nghĩa
vụ tài
chính với
nhà nước

xuất
trong
tương lai

c i u ch nh trong cỏc tr

các thành
phần chi
phí khác

ng h p : Xu t hi n các y u t b t kh

kháng: đ ng đ t, bão l , l t, l c, song th n, l đ t; chi n tranh ho c có nguy c x y ra
chi n tranh và có tác đ ng tr c ti p đ n công trình xây d ng; khi quy ho ch đã phê
duy t đ

c đi u ch nh có nh h

trình; do ng

ng tr c ti p t i t ng m c đ u t xây d ng công

i quy t đ nh đ u t thay đ i, đi u ch nh quy mơ cơng trình khi th y xu t

hi n các y u t m i đem l i hi u qu kinh t - xã h i cao h n.
i v i các cơng trình s d ng v n ngân sách nhà n
đi u ch nh không v

t t ng m c đ u t đã đ

c, tr

ng h p t ng m c đ u t

c phê duy t, k c thay đ i c c u các

kho n m c chi phí trong t ng m c đ u t (bao g m c s d ng chi phí d phịng) thì
ch đ u t t đi u ch nh, sau đó ph i báo cáo ng
ch nh. Tr

i quy t đ nh đ u t v k t qu đi u

ng h p t ng m c đ u t đi u ch nh v

duy t thì ch đ u t ph i báo cáo ng

t t ng m c đ u t đã đ

i quy t đ nh đ u t cho phép tr

c phê

c khi th c

hi n vi c đi u ch nh.
i v i cơng trình s d ng v n tín d ng do Nhà n
phát tri n c a Nhà n

c b o lãnh, v n tín d ng đ u t

c và v n đ u t khác c a Nhà n

c thì ch đ u t t quy t đ nh

và ch u trách nhi m v vi c đi u ch nh t ng m c đ u t .
Ph n t ng m c đ u t đi u ch nh thay đ i so v i t ng m c đ u t đã đ
ph i đ

c phê duy t

c t ch c th m đ nh.

1.1.2.4. Qu n lý d toán cơng trình
D tốn cơng trình tr

c khi phê duy t ph i đ

m c cơng trình ph i đ

c tính đ các y u t chi phí theo quy đ nh. N i dung th m tra

6

c th m tra. D tốn cơng trình, h ng


d tốn cơng trình bao g m: ki m tra s phù h p gi a kh i l
kh i l

ng d toán ch y u v i

ng thi t k ; ki m tra tính đúng đ n, h p lý c a vi c áp d ng, v n d ng đ n giá

xây d ng cơng trình, đ nh m c t l , d toán chi phí t v n và d tốn các kho n m c
chi phí khác trong d tốn cơng trình; xác đ nh giá tr d tốn cơng trình.
Tr

ng h p ch đ u t không đ n ng l c th m tra thì thuê các t ch c, cá nhân có đ

n ng l c kinh nghi m th m tra d tốn cơng trình. T ch c các nhân th m tra d tốn
cơng trình ch u trách nhi m tr

c pháp lu t và ch đ u t v k t qu th m tra c a

mình. Chi phí th m tra d tốn cơng trình do ch đ u t quy t đ nh.
Ch đ u t phê duy t và ch u trách nhi m tr

c pháp lu t v k t qu phê duy t d tốn

cơng trình sau khi đã th m tra làm c s xác đ nh d tốn gói th u, giá gói th u, giá
thành xây d ng và là c n c đ đàm phán ký k t h p đ ng, thanh toán v i nhà th u
trong tr

ng h p ch đ nh th u.

i u ch nh d tốn cơng trình:
tr

D

tốn cơng trình đ

c đi u ch nh trong các

ng h p sau:

- Xu t hi n các y u t b t kh kháng: đ ng đ t, bão, l , l t, l c, sóng th n, l đ t;
chi n tranh ho c có nguy c x y ra chi n tranh và có tác đ ng tr c ti p đ n cơng trình
xây d ng.
- Khi quy ho ch đã phê duy t đ

c đi u ch nh có nh h

ng tr c ti p t i t ng m c

đ u t xây d ng cơng trình
- Do ng

i quy t đ nh đ u t thay đ i, đi u ch nh quy mơ cơng trình khi th y xu t

hi n các y u t m i đem l i hi u qu kinh t - xã h i cao h n.
Các tr

ng h p đ

c phép thay đ i, b sung thi t k không trái v i thi t k c s ho c

thay đ i c c u chi phí trong d tốn nh ng khơng v

t d tốn cơng trình đã đ

c

phê duy t, k c chi phí d phịng. Ch đ u t t ch c th m tra, phê duy t d toán đi u
ch nh
1.1.2.5. Qu n lý đ nh m c xây d ng
nh m c xây d ng bao g m đ nh m c kinh t - k thu t và đ nh m c t l . B xây
d ng công b su t v n đ u t và các đ nh m c xây d ng:
cơng trình (ph n xây d ng, l p đ t, kh o sát);
d ng cơng trình;

nh m c d toán xây d ng

nh m c d toán s a ch a trong xây

nh m c v t t trong xây d ng;

nh m c chi phí qu n lý d án;

nh m c chi phí t v n đ u t xây d ng cơng trình và các đ nh m c khác.

7


Qu n lý nhà n
ph

c đ i v i đ nh m c:

Các B , y ban nhân dân c p t nh c n c vào

ng pháp xây d ng đ nh m c đ t ch c xây d ng, công b đ nh m c cho các công

tác xây d ng đ c thù c a B , đ a ph
do B Xây d ng công b .
m c xây d ng đ

ng ch a có trong h th ng đ nh m c xây d ng

i v i các đ nh m c xây d ng đã có trong h th ng đ nh

c cơng b nh ng ch a phù h p v i bi n pháp, đi u ki n thi công

ho c yêu c u k thu t c a cơng trình thì ch đ u t t ch c đi u ch nh b sung cho
phù h p.
i v i các đ nh

Trách nhi m c a ch đ u t , nhà th u khi v n d ng các đ nh m c:
m c xây d ng ch a có trong h th ng đ nh m c xây d ng đã đ
đ u t c n c theo yêu c u k thu t, đi u ki n thi cơng và ph

c cơng b thì Ch

ng pháp xây d ng đ nh

m c đ t ch c xây d ng các đ nh m c đó ho c v n d ng các đ nh m c xây d ng
t

ng t đã s d ng

cơng trình khác đ quy t đ nh áp d ng. Tr

ng h p s d ng các

đ nh m c xây d ng m i ch a có nêu trên làm c s l p đ n giá đ thanh toán đ i v i
các gói th u s d ng v n ngân sách nhà n
đ u t báo cáo ng

c áp d ng hình th c ch đ nh th u thì ch

i quy t đ nh đ u t xem xét quy t đ nh. Riêng cơng trình xây d ng

thu c d án đ u t do Th t

ng Chính ph quy t đ nh đ u t thì B tr

ng B qu n

lý chuyên ngành, ch t ch y ban nhân dân c p t nh xem xét quy t đ nh
Ch đ u t t t ch c ho c thuê các t ch c có n ng l c kinh nghi m đ h

ng d n

l p, đi u ch nh đ nh m c xây d ng. T ch c t v n ch u trách nhi m v tính h p lý,
chính xác c a các đ nh m c do mình xây d ng. Ch đ u t quy t đ nh vi c áp d ng,
v n d ng đ nh m c xây d ng đ

c công b ho c đi u ch nh đ l p và qu n lý chi phí

đ u t xây d ng cơng trình.
1.1.2.6. Qu n lý giá xây d ng
C s xác đ nh giá xây d ng:
Ch đ u t c n c tính ch t, đi u ki n đ c thù c a cơng trình, h th ng đ nh m c và
ph

ng pháp l p đ n giá xây d ng cơng trình đ xây d ng và quy t đ nh áp d ng đ n

giá c a cơng trình làm c s xác đ nh d toán, qu n lý chi phí đ u t xây d ng cơng
trình.
i v i các d án s d ng v n ODA có yêu c u s d ng lao đ ng n

c ngoài, v t t ,

v t li u nh p kh u, thi t b thi công nh p kh u và các yêu c u đ c thù khác thì đ n giá

8


xây d ng đ

c l p b sung các chi phí này theo đi u ki n th c t và đ c thù cơng

trình.
u c u trong qu n lý giá xây d ng:
Ch đ u t xây d ng cơng trình đ

c th các t ch c, cá nhân t v n chun mơn có

n ng l c kinh nghi m th c hi n các công vi c ho c ph n công vi c liên quan t i vi c

l p đ n giá xây d ng cơng trình. T ch c, cá nhân t v n ch u trách nhi m tr

c ch

đ u t và pháp lu t trong vi c đ m b o tính h p lý, chính xác c a các đ n giá xây
d ng cơng trình do mình l p.
y ban nhân dân c p t nh ch đ o S Xây d ng c n c vào h
và tình hình c th c a đ a ph

ng d n c a Nhà n

c

ng đ công b h th ng đ n giá xây d ng, giá ca máy

và thi t b thi công xây d ng, giá v t li u,… đ tham kh o trong quá trình xác đ nh giá
xây d ng cơng trình.
1.1.2.7. Qu n lý ch s giá xây d ng
Ch s giá xây d ng g m: ch s giá tính cho m t nhóm ho c m t lo i cơng trình xây
d ng; ch s giá theo c c u chi phí; ch s giá theo y u t v t li u, nhân công, máy thi
công. Ch s giá xây d ng là m t trong các c n c đ xác đ nh t ng m c đ u t c a d
án đ u t xây d ng cơng trình, d tốn xây d ng cơng trình, giá gói th u và giá thanh
tốn theo h p đ ng xây d ng
B Xây d ng công b ph

ng pháp xây d ng ch s giá xây d ng và đ nh k công b

ch s giá xây d ng đ ch đ u t tham kh o áp d ng. Ch đ u t , nhà th u c ng có
th tham kh o áp d ng ch s giá xây d ng do các t ch c t v n có n ng l c, kinh
nghi m công b . Ch đ u t c n c xu h

ng biên đ ng giá và đ c thù cơng trình đ

quy t đ nh ch s giá xây d ng cho phù h p.
1.1.2.8. Qu n lý h p đ ng xây d ng
Yêu c u và nguyên t c đ i v i h p đ ng xây d ng:
H p đ ng trong ho t đ ng xây d ng (sau đây g i t t là h p đ ng xây d ng) là s th a
thu n b ng v n b n gi a Bên giao th u và Bên nh n th u v vi c xác l p, thay đ i
ho c ch m d t quy n, ngh a v c a các bên tham gia h p đ ng đ th c hi n toàn b
hay m t s cơng vi c trịn ho t đ ng xây d ng. H p đ ng xây d ng là v n b n pháp lý
ràng bu c quy n và ngh a v các bên tham gia h p đ ng. Các tranh ch p gi a các bên

9


tham gia h p đ ng đ

c gi i quy t trên c s h p đ ng đã ký k t có hi u l c pháp

lu t.
H p đ ng xây d ng bao g m các n i dung ch y u sau: Các công vi c, nhi m v ph i
th c hi n; các lo i b o lãnh; ch t l

ng và các yêu c u k thu t khác c a công vi c;

th i gian và ti n đ th c hi n; giá h p đ ng, ph

ng th c thanh toán; đi u ki n

nghi m thu và bàn giao; th i h n b o hành; trách nhi m do vi ph m h p đ ng; đi u

ch nh h p đ ng; các th a thu n khác theo t ng lo i h p đ ng; ngôn ng s d ng trong
h p đ ng.
H p đ ng xây d ng ch đ

c ký k t khi Bên giao th u hoàn thành vi c l a ch n nhà

th u theo quy đ nh và các bên tham gia đã k t thúc quá trình th

ng th o đàm phán

h p đ ng. H p đ ng xây d ng bao g m h p đ ng t v n xây d ng; h p đ ng cung
ng v t t , thi t b ; h p đ ng thi công xây d ng và h p đ ng t ng th u xây d ng.
Qu n lý h p đ ng xây d ng:
Bên giao th u, bên nh n thàu trong ph m v quy n và ngh a v c a mình có trách
nhi m l p k ho ch và bi n pháp t ch c th c hi n phù h p v i n i dung c a h p đ ng
đã ký k t nh m đ t đ

c các th a thu n trong h p đ ng. N i dung qu n lý th c hi n

h p đ ng c a các bên tham gia h p đ ng bao g m: qu n lý v ch t l
công vi c; kh i l
môi tr

ng, ti n đ c a

ng và qu n lý giá h p đ ng; qu n lý v an tồn lao đ ng, v sinh

ng và phịng ch ng cháy n ; qu n lý thay đ i và đi u ch nh h p đ ng, các n i

dung khác đ

c quy đ nh trong h p đ ng xây d ng nh m đ t đ

c m c đích c a h p

đ ng đã ký k t.
Vi c thanh toán h p đ ng ph i phù h p v i lo i h p đ ng, giá h p đ ng và các đi u
ki n trong h p đ ng mà các bên tham gia h p đ ng đã ký k t. S l n thanh toán, giai
đo n thanh toán và đi u ki n thanh toán ph i đ

c ghi rõ ràng trong h p đ ng.

Bên nh n th u có trách nhi m l p quy t tốn h p đ ng g i Bên giao th u. Quy t toán
h p đ ng ph i xác đ nh rõ giá h p đ ng đã ký k t, giá đã thanh toán, giá đ

c thanh

toán và các ngh a v khác mà Bên giao th u c n ph i th c hi n theo quy đ nh trong
h p đ ng. Bên giao th u có trách nhi m ki m tra và quy t toán v i Bên nh n th u và
ch u trách nhi m v giá tr h p đ ng đã quy t toán.
1.1.2.9. Qu n lý thanh toán, quy t toán v n đ u t

10


C quan câp phát, cho vay v n có trách nhi m thanh toán v n đ u t theo đ ngh
thanh toán c a Ch đ u t (ho c đ i di n h p pháp c a ch đ u t ) trên c s k ho ch
v nđ
tr

c giao. Ch đ u t (ho c đ i di n h p pháp c a ch đ u t ) ch u trách nhi m

c pháp lu t v giá tr đ ngh thanh toán v i t ch c c p phát, cho vay v n. N u

phát hi n nh ng sai sót, b t h p lý v giá tr đ ngh thanh toán c a Ch đ u t (ho c
đ i di n h p pháp c a ch đ u t ) thì các t ch c c p phát, cho vay v n đ u t ph i
thông báo ngay v i ch đ u t đ ch đ u t gi i trình, b sung, hồn thi n h s .
V nđ ut đ

c quy t tốn là tồn b chi phí h p pháp đã th c hi n cho đ u t xây

d ng cơng trình và đ a cơng trình vào khai thác s d ng.
d ng v n ngân sách nhà n
t ng m c đ u t đã đ

c thì v n đ u t đ

i v i các cơng trình s

c quy t toán ph i n m trong gi i h n

c c p có th m quy n phê duy t.

Tùy theo quy mơ, tính ch t và th i h n xây d ng cơng trình, ch đ u t có th th c
hi n quy t tốn v n đ u t xây d ng cho t ng h ng m c cơng trình ho c tồn b cơng
trình ngay sau khi h ng m c cơng trình, cơng trình hồn thành đ a vào khai thác s
d ng theo yêu c u c a ng

i quy t đ nh đ u t . Ch đ u t có trách nhi m l p h s

quy t toán v n đ u t cơng trình, h ng m c cơng trình hồn thành đ trình ng

i quy t

đ nh đ u t phê duy t quy t toán v n đ u t c a toàn b d án.
1.1.3. T ng quan v chi phí thi cơng và ki m sốt chi phí trong doanh nghi p xây
d ng.
Có th th y giá h p đ ng xây d ng v i Ch đ u t (h p đ ng A-B) có th coi là giá d
bán s n ph m c a nhà th u (nhà s n xu t). Do v y đ t i đa hóa l i nhu n, Nhà th u s
ph i tìm cách qu n lý và t ch c s n xu t đ ti t gi m chi phí trong quá trình t o ra s n
ph m xây d ng c a mình.
Quá trình nhà th u tìm ki m khách hàng và s n xu t (thi công) ra m t s n ph m (cơng
trình) đ

c t ng quát nh s đ d

i.

Theo quan đi m v h ch toán k toán c a doanh nghi p thì m t trong nh ng thành
ph n chi phí l n nh t nh h

ng đ n k t qu s n xu t kinh doanh đó là chi phí s n

xu t (chi phí thi cơng xây d ng)
Có th đ nh ngh a chi phí s n xu t nh sau: Chi phí s n xu t là giá tr ti n t c a các
kho n hao phí b ra nh m t o ra các lo i hàng hóa trong m t chu k s n xu t kinh
doanh và tiêu th s n ph m c a doanh nghi p.
11

Xét theo t ng ho t đ ng c a doanh nghi p trong quá trình s n xu t kinh doanh mà chi
phí đ

c chia thành hai lo i l n: Chi phí s n xu t và chi phí ngồi s n xu t.

S n ph m làm ra c a doanh nghi p xây d ng là các cơng trình, h ng m c cơng trình.
Do v y đ i v i doanh nghi p xây d ng thì chi phí s n xu t và chi phí ngồi s n xu t
bao g m các kho n m c chính nh sau:
- Chi phí s n xu t bao g m:
+ Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: G m nguyên v t li u, v t li u k t c u đã s d ng
cho cơng trình nh : g ch, cát, đá, thép, ximang,… Chi phí này chi m t l r t l n trong
tồn b chi phí xây d ng (kho ng 60% đ n 70% t ng chi phí)
+ Chi phí máy thi cơng: G m các chi phí ph c v cho máy thi cơng cơng trình nh :
nhiên li u, chi phí b o d
cơng trình, ti n l

ng s a ch a máy, chi phí huy đ ng v n chuy n máy đ n

ng c a công nhân v n hành.

+ Chi phí nhân cơng tr c ti p: Chi phí này bao g m ti n l
kho n trích theo l
Thơng th

ng, ti n ph c p và các

ng c a b ph n công nhân tr c ti p tham gia thi công xây l p.

ng trong các doanh nghi p xây d ng hi n nay kho n m c này chi m

kho ng 15% đ n 20% t ng chi phí tùy theo t ng cơng tình s d ng nhi u lao đ ng k
thu t, lao đ ng ph thông hay s d ng máy.
+ Chi phí cơng c , d ng c : Cơng c d ng c th

ng đ

c s d ng là các lo i máy

tồn đ c, thí nghi m v t li u, các d ng c c m tay, đà giáo, ván khn, máy tr n, đ m
nh ,… có giá tr d

i 10 tri u th i gian s d ng đ

i m t n m do B Tài chính quy

đ nh khơng ph i là tài s n c đ nh.
+ Chi phí lãi vay: là kho n chi phí tr cho vi c vay v n đ thi công, tùy theo nhu c u
vay v n đ u t c a Doanh nghi p và cách th c huy đ ng v n. Theo quy đ nh hi n nay
lãi vay là m t kho n chi phí tài chính làm gi m thu nh p c a doanh nghi p
+ Chi phí chung:
g m: ti n l

ó là các chi phí dùng cho qu n lý thi cơng

ng các kho n trích n p theo l

các b ph n thi cơng

ng, các chi phí khác c a b ph n qu n lý

thi cơng.
- Chi phí ngồi s n xu t:
+ Chi phí kh u hao Tài s n c đ nh g m: kh u hao máy móc thi t b thi cơng, ph
ti n v n t i, nhà x

ng

ng, v n phòng. Hi n nay các doanh nghi p xây d ng kh u hao

th i gian s d ng theo Thông t

03/2009/TT-BTC c a B tài chính.

12


+ Chi phí qu n lý doanh nghi p: Là các kho n chi phí liên quan gián ti p đ n b ph n
thi công xây l p nh : các chi phí phát sinh
n

b ph n v n phịng nh : chi phí đ n

c, đi n tho i, fax, d ng c v n phịng, chi phí xe cơng tác, chi phí ti p khách, chi

phí cơng tác,…
+ Chi phí ti p th đ u th u cơng trình, chi phí nghi m thu, thanh quy t tốn, b o hành
cơng trình,…
Trong q trình ho t đ ng s n xu t kinh doanh thì chi phí nh h
qu kinh doanh, vì v y v n đ quan tr ng đ
và ki m soát đ

ng tr c ti p đ n k t

c đ t ra cho nhà qu n lý là ph i qu n lý

c chi phí c a doanh nghi p.

1.2. N i dung c a cơng tác Qu n lý chi phí trong doanh nghi p xây l p.
Ho t đ ng qu n lý doanh nghi p đ

c ti n hành trên t t c các l nh v c ho t đ ng s n

xu t kinh doanh nh Qu n lý nhân s , Qu n lý hành chính, qu n lý marketing, qu n lý
s n xu t, qu n lý tài chính,… Theo t đi n bách khoa tồn th Techopedia thì: “Qu n
lý chi phí là q trình l p k ho ch và ki m sốt các chi phí trong doanh nghi p có
hi u qu . Qu n lý chi phí là m t ph n không th tách r i c a qu n lý doanh nghi p và
đ

c coi là m t trong nh ng nhi m v khó kh n h n trong qu n lý doanh nghi p”.

Qu n lý chi phí dù ti p c n theo góc đ nào thì b n ch t c a nó v n ph i g n li n v i
các ch c n ng qu n lý. N i dung c a qu n lý chi phí trong doanh nghi p xây l p có
th mơ t t ng quan nh trong s đ sau:
Hình 1. 3- S đ qu n lý chi phí s n xu t trong doanh nghiêp

L i nhu n c a m t doanh nghi p đ
thu) – (Chi phí). Nh v y đ thu đ

c xác đ nh b i công th c: (L i nhu n) = (Doanh
c nhi u l i nhu n doanh nghi p th

13

ng có hai


cách là: T ng doanh thu ho c gi m chi phí b ng ho t đ ng qu n lý chi phí và ki m
sốt chi phí.
M c tiêu này ph i đ

c đ t ra trong m i quan h v i ch t l

ng và ti n đ cơng trình,

h ng m c cơng trình ph i đ m b o các quy đ nh c a Nhà n
tr

c, ch đ u t v môi

ng kinh t , xã h i, an ninh,… M c tiêu này c th thích ng v i t ng th i k , giai

đo n t khi b t đ u đ n khi k t thúc cơng trình, h ng m c cơng trình c a t ng b ph n.
m b o chi phí s n xu t xây l p b ra n m trong thi t k , đ nh m c và d toán đ
duy t, m t khác các chi phí này khơng v
m c cơng trình đã đ
d tốn chi phí ph i đ

c

t q đ nh m c d tốn cơng trình, h ng

c duy t trong t ng giai đo n. Các thay đ i v thi t k , đ nh m c,
c ch p thu n c a Ch đ u t , bên giao th u và các bên có liên

quan đ có s đi u ch nh v h n m c chi phí b ra phù h p v i s thay đ i đó.
V i vi c phân lo i chi phí nh ph n trên, có th th y chi phí s n xu t là chi phí chi m
t tr ng l n nh t, do đó đ qu n lý và ki m sốt t t đ

c chi phí trong doanh nghi p

xây l p thì doanh nghi p ph i tr ng tâm vào vi c qu n lý và ki m sốt chi phí s n
xu t:
+ Tr

c khi thi cơng: Ki m sốt

nh m c thi cơng và ho ch đ nh chi phí tiêu

hao
+ Trong khi thi cơng: Ki m soát đ chi tiêu trong ph m vi đ nh m c
+ Sau khi thi cơng: Phân tích s bi n đ ng c a chi phí đ bi t ngun nhân
t ng, gi m chi phí mà tìm bi n pháp ti t ki m.
1.3. T ng quan v c ch giao khốn và cơng tác qu n lý chi phí thi cơng trong
các doanh nghi p xây l p t tr

c t i nay và nh ng b t c p trong công tác qu n

lý và ki m sốt chi phí thi cơng.
S phát tri n và bi n đ ng c a ngành xây d ng Vi t Nam có th chia thành nh ng giai
đo n cùng v i nó n i dung và m c tiêu c a qu n lý chi phí xây d ng c ng khác nhau,
c th :

- Giai đo n 1976-1985: Sau khi th ng nh t đ t n

c vào n m 1975, Vi t Nam b t đ u

vào giai đo n khôi ph c sau chi n tranh và xây d ng c s v t ch t k thu t. Tuy
nhiên, n n kinh t Vi t Nam v n còn trong giai đo n bao c p. Các doanh nghi p xây
d ng nhà n

cđ

c thành l p và vi c t ch c s n xu t theo mơ hình kinh t k ho ch

14


hóa t p trung. Vì th qu n lý chi phí thi cơng trong các doanh nghi p xây d ng ch a
đ

c coi là y u t then ch t trong qu n lý doanh nghi p.

- Giai đo n 1986-1990: Chính ph b t đ u th c hi n nh ng ch tr

ng và chính sách

“đ i m i”, ngành Xây D ng đã có nh ng chuy n bi n quan tr ng. T vi c thi t k quy
ho ch, thi t k nhà
đó, b

chuy n sang c ch m i là quy ho ch xây d ng đô th . Bên c nh

c đ u th c hi n ph

ng th c đ u th u đã có tác d ng tích c c. Và thi tr

ng

xây d ng giai đo n này là các cơng trình xây d ng s d ng 100% v n nhà n

c. Các

doanh nghi p xây d ng b t đ u chú ý s p x p l i l c l

ng đ u

ng lao đ ng, t ng c

t c s v t ch t k thu t, máy móc thi cơng đ nâng cao ch t l
qu xây l p. Lúc này qu n lý chi phí thi cơng m i b t đ u đ

ng cơng trình và hi u

c các doanh nghi p quan

tâm nh m nâng cao n ng l c đ nh m m c đích th ng th u.
- Giai đo n 1991-2000:

ây là giai đo n có nhi u chuy n bi n v ch t trong s phát

tri n c a ngành. Nhi u c ch chính sách đ

c hình thành t o nên khung pháp lý đ ng

b h n. Các công ty m nh ti p t c đ u t chi u sâu đ đ i m i công ngh , nâng cao
n ng l c s n xu t, và kh n ng c nh tranh. T c đ thi cơng các cơng trình l n v h
t ng, công nghi p, dân d ng nhanh g p 2-3 l n so v i th i k tr
k t ng tr

ng v

t b t c a ngành v i t c đ t ng tr

- Giai đo n 2001-nay: Kinh t c n

c.

ây c ng là th i

ng bình quân 10,5%/n m.

c trong giai đo n này đã b t đ u h i nh p sâu

r ng h n vào n n kinh t khu v c và th gi i v i đi m nh n là vi c gia nh p WTO
(2006). Lu t Xây d ng, Lu t nhà
đô th , Lu t đ u t công đã đ

và Lu t kinh doanh B t đ ng s n, Lu t Quy ho ch

c ban hành t o khung pháp lý hồn thi n cho các cơng

tác qu n lý quy ho ch, phát tri n đô th , nhà

và trình đ xây d ng c ng đã đ

và th tr

c c i thi n đáng k .

ng b t đ ng s n. Ch t l

ng

n nay, các doanh nghi p xây

d ng Vi t Nam đã làm ch công ngh thi t k , thi công các công trình cao t ng, cơng
trình nh p l n, cơng trình ng m, cơng trình trên n n đ a ch t ph c t p có kh n ng
c nh tranh v i các doanh nghi p n

c ngoài.

Giai đo n nh ng n m g n đây 2011-2015, s n l

ng xây d ng khu v c t nhân luôn

chi m trên 80% trong c c u s n xu t c a ngành Xây d ng.
Tính riêng n m 2015, s n l

ng xây d ng thu c khu v c nhà n

c ti p t c đà s t gi m

khi đ t 82,1 nghìn t đ ng.

ây là n m th 5 liên ti p s n l

ng xây d ng v n Nhà

15


n

c có t c đ t ng tr

ng âm k t khi Ngh quy t 11 v c t gi m đ u t cơng có

hi u l c.
Th tr

ng xây d ng bao g m 3 th tr

ng chính là dân d ng, công nghi p và c s h

t ng. Ngu n v n đ u t vào l nh v c xây d ng ngày càng m r ng, theo h
d n v n ngân sách nhà n

ng gi m

c.

Giá thành c a m t cơng trình xây d ng thông th

ng bao g m 60-70% chi phí v t

li u, 10-20% chi phí nhân cơng và 10-20% chi phí máy xây d ng. M t s ngun nhân
làm cho chi phí thi cơng t ng cao trong th i gian t i:
- Chi phí Nhân cơng: Hi n t i l
đ ng là ngành có l

ng nhân công trong ngành xây d ng đ t 3,2 tri u lao

ng lao đ ng cao th 4 c n

c. Theo hi p h i Nhà th u Vi t Nam

(VACC) có kho ng 80% cơng nhân xây d ng hi n nay làm vi c có tính th i v ch a
đ

c đào t o bài b n, thi u chuyên môn và ch a đáp ng đ

chuyên nghi p trên công tr

ng. So v i các n

c nh ng yêu c u v tính

c trong khu v c, n ng su t lao đ ng

c a Vi t Nam ch b ng m t n a m c trung bình c a các n

c

ơng Nam Á. Cịn khi

so sánh v i các ngành khác, n ng su t lao đ ng c a ngành Xây d ng ch đ ng th 16,
vì v y thu nh p c a nhân công ngành c ng

m c th p h n so v i nhi u ngành kinh t

khác.
Trong giai đo n 2013-2015 l

ng c b n

Vi t Nam đã t ng trung bình 14%/n m, và

d ki n m c t ng này s v n gi trong nh ng n m s p t i.
- Chi phí Máy và thi t b thi công: Hàng n m n

c ta nh p kho ng 15.000 máy xây

d ng trong đó 95% là máy c v i kim ng ch nh p kh u trung bình 300-400 tri u USD.
V i l i th là giá ch b ng 25% máy m i, đ ng th i phù h p v i đi u ki n xây d ng
Vi t Nam, nên các dòng máy xây d ng c đ

c khá nhi u các nhà th u v a và nh

tiên s d ng. Tuy nhiên vi c s d ng máy c ng có nh ng nh
r

m rà, th

u

c đi m nh th t c

ng x y ra h ng hóc và n ng su t làm vi c không b ng nh ng thi t b

m i.
- Chi phí v t li u: Trong ngành xây d ng dân d ng, chi phí v t xây d ng th

ng

chi m kho ng 60-70% giá thành, sau đó là nhân công (10-20%) và máy xây d ng (1020%). Vi c xu t hi n các doanh nghi p xây d ng có quy mơ ngày càng l n và m
r ng sang c l nh v c s n xu t v t li u xây d ng t o l i th cho vi c ch đ ng v t li u
thi công s là đi u ki n b t l i cho các doanh nghi p xây l p nh và v a.

16


Ngo i tr m t vài doanh nghi p l n nh Hịa Bình, Cotecon, Cofico,… thì ph n l n
các doanh nghi p xây d ng Vi t Nam đang phát tri n theo h
chi n l

ng t phát, khơng có

c, th m nh hay s n ph m ch l c và s d ng công ngh l c h u.

c bi t là

nh ng doanh nghi p xây d ng đang trong quá trình chuy n đ i t công ty nhà n

c

thành công ty c ph n, ho t đ ng s n xu t c a các cơng ty này v n cịn mang tính bao
c p. Ngu n công vi c ch y u là t các d án đ u t công, lãnh đ o doanh nghi p v n
còn mang n ng t duy nhi m k , d a hoàn toàn vào c ch xin cho đ tìm ki m cơng
vi c. Ch không chú tr ng vào vi c nâng cao n ng l c qu n lý, n ng l c thi công c a
doanh nghi p. Khi ngu n v n đ u t công b h n ch thì doanh thu c a các doanh
nghi p này càng b thu h p l i bu c doanh nghi p ph i có s đ u t phát tri n v công
ngh và qu n lý đ gi m t i đa s lãng phí, th t thốt trong s n xu t và xây d ng..
Qua xem xét t ng quan v quá trình phát tri n c a ngành xây d ng, có th th y vi c
giao khoán hi n nay là t t y u trong cách th c t ch c s n xu t c a doanh nghi p xây
d ng trên các c s sau:
* V c s lý lu n: Do tính đ c thù c a ngành xây d ng, tính ch t c a s n ph m xây
d ng khác h n so v i các ngành khác; ph i t p trung các đi u ki n nh máy móc,v t
li u, nhân l c... t i công tr

ng đ th c hi n thi công ch không đ t t i công ty. Các

s n ph m không n m t p trung t i m t đ a đi m c đ nh mà n m r i rác trên các đ a
bàn khác nhau nên vi c qu n lý, cung ng các đi u ki n cho thi công xây d ng t công
ty t i các công tr
công tr

ng g p khó kh n. Vì v y th c hi n khoán cho các đ i đ t t i các

ng t đ m nh n th c hi n thi công d

i s giám sát qu n lý c a công ty là

phù h p.

Trong các doanh nghi p xây d ng th

ng t ch c thành các đ i, t , x

ng s n xu t ...

mang tính chuyên mơn hố theo l nh v c cơng vi c riêng ho c t ng h p nên các đ i có
th đ m nh n kh i cơng vi c trong l nh v c c a mình ho c có th ph i h p cùng các
đ i khác cùng tham gia th c hi n. Khoán là hình th c nh m phát huy kh n ng, tính
đ c l p, ch đ ng sáng t o trong th c hi n s n xu t c a t , đ i.
Áp d ng ch đ khoán t o đi u ki n g n t p th ng

i lao đ ng l i v i nhau, g n s n

ph m t o ra v i thu nh p c a h , ti t ki m t n d ng các ngu n l c phù h p v i đi u
ki n th c t hi n nay.

17


Các s n ph m c a ngành xây d ng là các cơng trình, h ng m c cơng trình r t khó tách
b ch khi đánh giá s đóng góp c a m i cá nhân mà th c t tách b ch nh v y c ng
không có ý ngh a gì trong vi c ph n ánh ch t l
s đ

c ph n ánh

ng cơng trình, ch t l

ng cơng trình

s n ph m hồn thành. Nh v y, th c hi n khốn cơng trình cho t ,

đ i và đánh giá k t qu cu i cùng qua đó th c hi n thanh quy t tốn, tr l
ng

ng cho

i lao đ ng có c n c h n.

Trong quá trình th c hi n vi c cung c p các đi u ki n ph c v thi công nh máy, v t
t nhiên li u, nhân công ... là r t quan tr ng th c h n ch đ khốn góp ph n c t gi m
các chi phí khơng c n thi t, t n d ng các l i th

các đ a bàn có cơng tr

ng trong

vi c cung ng các đi u ki n ph c v thi cơng m t khác t o ra tính ch đ ng h n cho
các đ i, ch cơng trình, tránh tình tr ng ph i ch đ i t Cơng ty.
Th c hi n c ch khốn góp ph n tinh gi m b máy qu n lý c ng k nh kém hi u qu ,
ch c n ng nhi m v t ng ng
ch t l

iđ

c quy đ nh rõ ràng và qua đó nâng cao hi u qu và

ng công tác.

* V c s th c ti n: Trong th i gian v a qua h u h t các doanh nghi p xây d ng đã
v n d ng c ch khoán áp d ng trong s n xu t thi công đáp ng đ
c a s n ph m, th tr
ng

ng nh ch t l

c nh ng u c u

ng cơng trình, ti n đ thi công, thu nh p c a

i lao đ ng nh đó c ng t ng lên.

Chuy n sang n n kinh t th tr

ng, th c hi n ch đ khoán đã giúp cho các doanh

nghi p xây d ng t ch c ho t đ ng s n xu t có hi u qu h n m t m t phát huy đ

c

kh n ng, tính t ch trong s n xu t c a các t , đ i đ ng th i Công ty v n qu n lý
giám sát ch t ch .
1.4. K t lu n Ch
Trong Ch

ng 1.

ng I, tác gi đã t ng h p l i nh ng lý lu n t ng quan v qu n lý chi phí

xây d ng, qu n lý chi phí thi cơng trong doanh nghi p xây d ng. T đó có cái nhìn
t ng quát v qu n lý chi phí xây d ng gi a góc đ c a qu n lý nhà n

c và góc đ c a

doanh nghi p xây l p; t ng quan v tính t t y u c a vi c áp d ng c ch giao khoán
trong doanh nghi p xây l p.
Qu n lý và ki m sốt chi phí thi cơng ph i đ

c di n ra trong su t th i gian thi cơng

cơng trình. M t khác hi n nay các doanh nghi p xây d ng không đ ng ra tr c ti p s n
xu t thi công mà th

ng s d ng hình th c giao khốn xu ng các đ n v thi công tr c
18


ti p. Vi c giao khoán qua nhi u khâu trung gian d n đ n vi c qu n lý và ki m sốt chi
phí t i doanh nghi p có ph n khó kh n.
Do v y nhu c u đ t ra là c n ph i nghiên c u v c ch giao khốn và cơng tác
qu n lý, ki m sốt chi phí thi cơng trong c ch này t i các doanh nghi p xây d ng đã
và đang di n ra nh th nào. Nh ng n i dung này s đ
theo c a lu n v n

19

c trình bày trong ch

ng ti p