Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Năm học 2003-2004 (Phần 2)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 6 - Bµi 6:. V¨n b¶n Th¹ch Sanh. A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện Thạch Sanh và một số đặc điểm tiêu biểu của kiểu nhân vật người dũng sỹ. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn. B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học:. g×?. I. KiÓm tra bµi cò: - KÓ l¹i truyÖn Sä Dõa. Chi tiÕt nµo trong truyÖn em thÊy thó vÞ h¬n c¶? V× sao? - Nêu ý nghĩa của truyện Sọ Dừa. Truyện cổ tích là thể loại truyện dân gian có đặc điểm. II. Bµi míi: 1. Giíi thiÖu bµi: Nhµ th¬ L©m ThÞ Mü D¹ cã viÕt: “Tôi yêu truyện cổ nước tôi Võa nh©n hËu l¹i tuyÖt vêi s©u xa” Đến với những câu chuyện cổ tích có tuổi đời cùng với lịch sử dân tộc, chúng ta không khỏi thấy hấp dẫn lôi cuốn bởi chúng không chỉ mang đến cho người nghe những sự việc thú vị, đưa người nghe vào thế giới thần tiên, kỳ diệu, gắn liền với thời thơ ấu một đi không trở lại của loài người, mà đáng quý là mỗi câu chuyện ấy còn gieo trồng và gìn giữ trong chúng ta niềm tin mãnh liệt vào sự tất thắng của điều thiện, của lẽ phải và biết sống yêu thương, nhân ái, chan hoµ. Trong kho tµng giµu cã cña thÓ lo¹i truyÖn cæ tÝch ViÖt Nam, Th¹ch Sanh lµ mét truyện kể đặc sắc, mang đầy đủ những vẻ đẹp về nội dung tư tưởng và nghệ thuật. Cuộc đời và chiến công của chàng dũng sỹ Thạch Sanh đã làm xúc động, say mê nhiều thế hệ người Việt. Vì sao câu chuyện lại có được sức sống lâu bền đến thế, hôm nay cô trò chúng ta sẽ đi vào tìm hiÓu cô thÓ v¨n b¶n Th¹ch Sanh. 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động. Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và tìm hiểu chú thích: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nôi dung cần đạt I. §äc- chó thÝch. Gọi HS đọc văn bản theo - HS đọc. Các em Đoạn 1: từ đầu……phép thần thông. bốn phần, sau đó nhận xét khác nhận xét về Đoạn 2: tiếp………làm Quận công. ngắn gọn về cách đọc. cách đọc của bạn. Đoạn 3: tiếp …… Cã thÓ nªu ng¾n gän néi dung mçi ®o¹n. Khi hướng dẫn học sinh t×m hiÓu chó thÝch, GV cÇn chó ý nhiÒu h¬n c¸c chó thÝch: 4,6,7,8,10,12, 14,. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu văn bản:. T×m hiÓu s¬ bé vÒ t¸c phÈm: Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nôi dung cần đạt. * C©u chuyÖn ®­îc kÓ HS nªu lªn ®­îc c¸c - Th¹ch Sanh lµ con trai Ngäc Hoµng gåm cã nh÷ng sù viÖc sù viÖc. C¸c em kh¸c ®Çu thai xuèng trÇn lµm con trong gia chính nào? Em hãy nêu nhận xét và bổ sung đình nghèo mà tốt bụng, sau sống Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> lªn nh÷ng sù viÖc Êy theo thªm cho b¹n. tr×nh tù? ( Cã thÓ cho c¸c em lùa chän c¸c sù viÖc chÝnh trong chuçi c¸c sù viÖc ®­îc ®­a ra ë bµi tËp nhá). trong c¶nh må c«i. - Th¹ch Sanh gÆp Lý Th«ng, kÕt nghÜa anh em, nhËn ®i canh miÕu thÇn thay Lý Th«ng. - Th¹ch Sanh giÕt ch»n tinh, bÞ Lý Thông lừa cướp mất công. -Thạch Sanh giết đại bàng, cứu công chóa. - Th¹ch Sanh bÞ lÊp ®­íi hang, cøu con trai vua Thuû TÒ, ®­îc tÆng c©y đàn. - Th¹ch Sanh bÞ vu oan, bá ngôc. Sau ®­îc gi¶i oan, lÊy c«ng chóa. - Thạch Sanh đánh tan quân 18 nước ch­ hÇu. - Th¹ch Sanh ®­îc nèi ng«i vua.. * VËy, nh©n vËt chÝnh - HS tr¶ lêi c©u hái. trong truyÖn lµ ai? Cã thÓ gäi Th¹ch Sanh lµ nh©n vật chính diện đựơc kh«ng? V× sao? VËy ai sÏ lµ nh©n vËt ph¶n diÖn?. * Nh©n vËt: - Nh©n vËt chÝnh, chÝnh diÖn: Th¹ch Sanh. - Nh©n vËt ph¶n diÖn: mÑ con Lý Th«ng. -. * Nh­ vËy, qua chuçi sù viÖc chÝnh vµ c¸c nh©n vËt trong truyÖn, chóng ta cã thÓ xÕp Th¹ch Sanh vµo lo¹i truyÖn cæ tÝch nµo?. - KiÓu truyÖn cæ tÝch kể về cuộc đời và chiÕn c«ng cña nh©n vËt dòng sü.. Nh©n vËt dòng sü lµ kiÓu nh©n vËt kh¸ phæ biÕn cña truyÖn cæ tÝch. VËy, nh©n vËt Th¹ch Sanh ®­îc nh©n d©n x©y dùng cã g× chung và có gì đặc sắc so víi nh÷ng nh©n vËt dòng sỹ ta thường gặp trong c©u chuyÖn kh¸c, chóng ta sÏ cïng ®i vµo t×m hiÓu nh©n vËt nµy. Hoạt động 3: Tìm hiểu nhân vật Thạch Sanh. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. HS đọc phần đầu của - Giới thiệu về nhân vật Thạch c©u chuyÖn. §o¹n v¨n Sanh. nµy cã néi dung g×? * Giới thiệu nhân vật - Sự ra đời và hoàn cảnh sống. Th¹ch Sanh ë nh÷ng Lop6.net. Nội dung cần đạt II. T×m hiÓu truyÖn. 1. Nh©n vËt Th¹ch Sanh. a. Sự ra đời và lớn lên của Th¹ch Sanh. + Sự bình thường: 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> đặc điểm nào? * Em h·y chØ ra sù b×nh thường và khác thường trong sự ra đời của nhân vËt?. + Sự bình thường: - là con của một gia đình nông d©n nghÌo, tèt bông. - Sèng trong c¶nh må c«i, nghÌo khæ, kiÕm cñi nu«i th©n. + Sự khác thường: - Th¹ch Sanh lµ th¸i tö cña Ngäc Hoµng ®­îc vua cha ph¸i xuèng ®Çu thai. - Bµ mÑ mang thai trong nhiÒu n¨m míi sinh ra Th¹ch Sanh. - Th¹ch Sanh ®­îc thiªn thÇn dạy bảo cho đủ các môn võ nghÖ vµ mäi phÐp thÇn th«ng.. * Kể về sự ra đời có nh÷ng nÐt võa b×nh thường vừa rất khác thường như vậy, nhân d©n ta muèn thÓ hiÖn ®iÒu g×?. - T« ®Ëm tÝnh chÊt kú l¹ cña nhân vật lý tưởng. - Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cho c©u chuyÖn.. *Em häc tËp ®­îc g× tõ c¸ch kÓ khi giíi thiÖu nh©n vËt cña t¸c gi¶ d©n gian?. HS nhËn ra ®­îc muèn giíi thiÖu nh©n vËt cÇn chän ®­îc những chi tiết để không chỉ kể vÒ nh©n vËt Êy mµ cßn t¹o nªn sù chó ý, cã søc l«i cuèn víi người đọc.. ChuyÓn ý: Héi tô trong m×nh nh÷ng kh¶ n¨ng vµ søc m¹nh kh¸c thường đến phi thường, Thạch Sanh đã sử dụng chóng trong nh÷ng t×nh huèng ®Çy khã kh¨n vµ thö th¸ch cña cuéc sèng ra sao, chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu phÇn kÓ vÒ c¸c Lop6.net. => Th¹ch Sanh lµ con cña người dân thường, cuộc đời và sè phËn rÊt gÇn gòi víi nh©n d©n. Lín lªn trong c¶nh må c«i nghèo khổ, lấy lao động làm nguồn sống chính đáng, Thạch Sanh cßn lµ nh©n vËt tiªu biÓu mang trong mình những đặc ®iÓm cã tÝnh phæ biÕn cña c¸c nh©n vËt chÝnh diÖn trong truyÖn cæ tÝch thÇn kú, nã khiÕn Th¹ch Sanh ®­îc xÕp vµo hµng những nhân vật cổ tích đích thùc cña ViÖt Nam vµ thÕ giíi. + Sự khác thường: => Thạch Sanh là người có xuÊt th©n cao quý, mang nh÷ng vẻ đẹp kỳ lạ khác thường, vì vËy lµ nh©n vËt héi tô nh÷ng vÎ đẹp lý tưởng theo quan niệm của nhân dân. Điều đó, chứng tá Th¹ch Sanh cßn cã c¶ nh÷ng tÝnh chÊt cña nh©n vËt thÇn tho¹i vµ truyÒn thuyÕt anh hïng. Nh­ vËy, Th¹ch Sanh lµ nh©n vật lý tưởng, mang trong mình những phẩm chất và vẻ đẹp tiªu biÓu cho nh©n d©n. Sù kÕt hợp giữa cái bình thường và cái phi thường, giữa sự dân dã vµ sù cao quý, gi­· nghÒ nghiệp đốn củi của người bình d©n ¸o v¶i víi tµi n¨ng kiÖt xuÊt cã ®­îc tõ thÇn thánh…đã tăng sức hấp dẫn cña c©u chuyÖn vµ thÓ hiÖn mét quan niÖm hån nhiªn cña nh©n dân: Nhân vật ra đời và lớn lªn kú l¹ nh­ vËy tÊt sÏ lËp nªn chiÕn c«ng lín lao, hiÓn h¸ch. Đồng thời, những con người bình thường cũng có thể có nh÷ng kh¶ n¨ng, phÈm chÊt đẹp đẽ, khác thường.. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> sù viÖc cña c©u chuyÖn . §äc thÇm ®o¹n v¨n b¶n tiÕp theo, em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc chính đã xảy ra với nh©n vËt Th¹ch Sanh? Cã thÓ gäi nh÷ng sù việc đã xảy ra với nhân vËt lµ g×?. * Thạch Sanh đã vượt qua nh÷ng thö th¸ch Êy b»ng c¸ch nµo, dùa vµo søc m¹nh nµo?. b. Những thử thách đối với HS tãm t¾t ®­îc nh÷ng sù viÖc nh©n vËt Th¹ch Sanh. chÝnh. + BÞ mÑ con Lý Th«ng lõa ®i canh miÕu thÇn thÕ m¹ng. Th¹ch Sanh tiªu diÖt ch»n tinh. + Xuống hang diệt đại bàng, cøu c«ng chóa, bÞ Lý Th«ng lÊp cöa hang. - Nh÷ng thö th¸ch trong cuéc + GÆp vµ cøu th¸i tö con vua sèng. Thuỷ Tề, được tặng cây đàn, trë vÒ gèc ®a sinh sèng. + Bị hồn chằn tinh và đại bàng h·m h¹i, ph¶i chÞu c¶nh sèng trong ngôc tèi. + Dùng cây đàn thần để rửa oan, v¹ch mÆt mÑ con Lý Th«ng, lÊy c«ng chóa lµm vî. + Dùng tiếng đàn và niêu cơm thần để thuyết phục được binh lính của 18 nước chư hầu bỏ ý định xâm lược.. - Nhê tµi n¨ng vµ søc khoÎ v« địch. - Nhờ sự can đảm, kiên cường, dám đối mặt với thách thức. - Nhê sù hç trî cña c¸c phương tiện thần kỳ. - Nhờ mục đích chiến đấu của chµng lu«n s¸ng ngêi chÝnh nghÜa: DiÖt trõ yªu qu¸i, cøu người bị nạn, bảo vệ đất nước.. * Qua những lần đối mÆt víi thö th¸ch vµ chiÕn th¾ng,Th¹ch Sanh đã bộc lộ những phẩm chất đáng quý như thế nµo?. + T©m hån thËt thµ chÊt ph¸c. + Søc khoÎ vµ tµi n¨ng v« địch. + Lòng nhân đạo và yêu hoà b×nh.. * Theo ý hiÓu cña em, v× sao nh©n d©n l¹i x©y dùng mét nh©n vËt kÕt tinh nhiÒu phÈm chÊt. Th¹ch Sanh tiªu biÓu cho những phẩm chất đáng quý, đáng tự hào nhất của nhân dân lao động, nhân dân đã gửi vào Lop6.net.  ThËt thµ chÊt ph¸c.  Sức khoẻ vô địch, tài năng phi thường  Dòng c¶m v« song.  Giµu lßng nh©n ¸i, vÞ tha, yªu chuéng hoµ b×nh.. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> đẹp đẽ như thế? (Thái độ của nhân dân, niềm tù hµo cña nh©n d©n vÒ nh÷ng phÈm chÊt cã ngay trong tÇng líp b×nh d©n cña m×nh). * Nh­ vËy, nh©n vËt Th¹ch Sanh thuéc kiÓu nh©n vËt cæ tÝch nµo? * Mang trong m×nh nh÷ng phÈm chÊt tèt đẹp nhất, thực hiện những hành động chính nghÜa, cao c¶, vËy nh©n vËt Th¹ch Sanh cßn ®­îc xÕp vµo lo¹i nh©n vËt nµo trong v¨n tù sù?. trong mét Th¹ch Sanh tÊt c¶ nh÷ng phÈm chÊt mµ hä cã hoÆc muèn cã, nh÷ng kh¸t => Lµ nh©n vËt dòng sü, còng vọng mà họ ấp ủ đối với cuộc đồng thời là nhân vật chính đời. diện, đặt bên cạnh những nhân vËt kh¸c trong c¸c truyÖn cæ tÝch quen thuéc cña d©n téc cã - Nh©n vËt dòng sü. sự độc đáo và tiêu biểu về trí tuÖ hay t©m hån, vÒ phÈm h¹nh hay tài năng… cho con người ViÖt Nam, Th¹ch Sanh cã thÓ - Nh©n vËt chÝnh diÖn. nói là nhân vật đẹp nhất, tiêu biÓu vµ hoµn h¶o nhÊt.. Hoạt động 4: Tìm hiểu nhân vật mẹ con Lý Thông: Hoạt động của thầy. SÏ lµ thiÕu sãt nÕu nãi nhiÒu đến Thạch Sanh mà ta không chú ý đến quan hệ của chàng víi nh÷ng nh©n vËt kh¸c. Lµ mét dòng sü qu¶ c¶m, hiªn ngang, Thạch Sanh phải đối mÆt víi rÊt nhiÒu th¸ch thøc do kẻ thù bày đặt. Trong số nh÷ng kÎ thï Êy, ai lµ kÎ thï chñ yÕu, nguy hiÓm vµ l©u dµi nhÊt cña Th¹ch Sanh? Nh©n vật này có những đặc điểm tÝnh c¸ch nh­ thÕ nµo so víi Th¹ch Sanh? Em h·y t×m nh÷ng chi tiÕt cho thÊy ®iÒu đó? VËy, nÕu Th¹ch Sanh lµ nh©n vËt chÝnh diÖn th× Lý Th«ng thuéc lo¹i nh©n vËt g× cña v¨n tù sù? V× sao?. Hoạt động của trò. - MÑ con Lý Th«ng: hoµn toàn trái ngược tính cách với Th¹ch Sanh: KÕt nghÜa anh em chỉ để lợi dụng bóc lột sức lao động; lừa gạt Thạch Sanh ®i thÕ m¹ng cho m×nh; cướp công của Thạch Sanh kh«ng chØ mét lÇn, thËm chÝ sẵn sàng đẩy chàng đến chỗ chÕt mµ kh«ng m¶y may động lòng… => xảo trá, độc ¸c, tham lam, Ých kû… - Nh©n vËt ph¶n diÖn. Lµ nh©n vËt g©y ra nh÷ng hành động, việc làm xấu xa, tâm địa độc ác, thường bị mọi người khinh ghét, nguyÒn rña…. Nội dung cần đạt. MÑ con Lý Th«ng: x¶o tr¸, tham lam, Ých kû, độc ác… => Nh©n vËt ph¶n diÖn. Lý Thông đối lập với Th¹ch Sanh mét c¸ch toµn diện và sâu sắc. đó là sự đối lập giữa Thiện và ác, giữa lao động và bóc lột, gi÷a thËt thµ vµ x¶o tr¸, gi÷a vÞ tha vµ vÞ kû, gi÷a anh hïng vµ hÌn h¹, gi÷a cao thượng và thấp hèn. TruyÖn cæ tÝch ViÖt nam cã kh¸ nhiÒu nh÷ng nh©n vật tham lam , độc ác nhưng xét về mức độ tham lam đến tàn nhẫn, x¶o quyÖt, bÊt chÊp mäi thñ ®o¹n th× kh«ng nh©n vËt nµo s¸nh ®­îc víi Lý Th«ng.. * Trong truyện cổ tích Việt - Cám (Tấm Cám); Người Nam, em cßn biÕt thªm nh÷ng anh (C©y khÕ); hai c« chÞ (Sä nh©n vËt ph¶n diÖn nµo n÷a? Dõa)… Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> * Nh÷ng nh©n vËt ph¶n diÖn cã vai trß g× trong truyÖn? Cã quan hÖ ra sao víi nh©n vËt chÝnh?. - Thóc ®Èy diÔn biÕn cña cèt truyÖn. - T¹o cho c©u chuyÖn cã thªm kÞch tÝnh, t¨ng søc l«i cuốn hấp dẫn đối với người nghe. - Thể hiện tình cảm, thái độ bÊt b×nh, c¨m ghÐt cña nh©n dân ta đối với cái ác, cái xấu. => §èi lËp gay g¾t víi nh©n vËt chÝnh vÒ tÝnh c¸ch, t©m hồn, phẩm chất như nước với l­¶, nh­ bãng tèi víi ¸nh sáng. Đây là đặc điểm xây dùng nh©n vËt cña truyÖn cæ tÝch. * Gây ra những tội ác tày - Sét đánh chết, hoá kiếp - Thiện > ác đình, mẹ con Lý Thông đã thành bọ hung. GV: KÎ gieo giã ¾t cã nhËn ®­îc kÕt côc ra sao? KÕt - KÎ ¸c sÏ bÞ trõng trÞ. ngµy gÆp b·o, mÑ con Lý côc Êy nãi lªn ®iÒu g×? Thông đã nhận được kết cục xứng đáng với những gì mà chúng đã gây ra. Từ sù ho¸ kiÕp th¶m h¹i vµ nhục nhã đó, đặt bên cạnh cuéc sèng h¹nh phóc cña Th¹ch Sanh cïng c«ng chóa Quúnh Nga, mét ch©n lý sèng cña nh©n dân đã được biểu dương, khẳng định: Cái Thiện dù sao ®i n÷a cuèi cïng vÉn chiÕn th¾ng c¸i ¸c, ë hiÒn tÊt sÏ gÆp lµnh, vµ nh­ thÕ cuéc sèng bao giê còng rÊt c«ng b»ng víi con người.. Hoạt động 5: Tìm hiểu những chi tiết thần kỳ và rút ra ý nghĩa của truyện: Hoạt động của thày. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. * Còng gièng nh­ truyÒn thuyÕt, truyÖn cæ tÝch cã c¸c yÕu tè thÇn kú, kú ¶o. Chóng không chỉ đóng vai trò giúp cho sự ra đời và trưởng thành cña nh©n vËt chÝnh ®­îc kh¸c thường, kỳ diệu mà còn là lực lượng hỗ trợ nhân vật, giúp họ vượt lên mọi khó khăn, chiến th¾ng mäi th¸ch thøc. Trong. - Cung tªn vµng: đem đến sức mạnh lín lao cho Th¹ch Sanh, gióp chµng có thể tiêu diệt đại bµng,cøu c«ng chóa, t×m cøu c¶ đựơc con trai vua Thuû TÒ. - Tiếng đàn Thạch. - Tiếng đàn Thạch Sanh: Tiếng đàn Th¹ch Sanh vang lªn trong c©u chuyÖn nµy v« cïng kú diÖu, bëi nã không chỉ là tiếng đàn giải oan, mang đến hạnh phúc cá nhân mà còn là tiếng ca công lý, tiếng đàn hoà bình. Như thế, tiếng đàn của Thạch Sanh là âm thanh khẳng định và biểu dương công lý, là khúc nhạc của hạnh phúc lưá đôi đồng thời là tiếng. Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> truyện Thạch Sanh, đó là nh÷ng chi tiÕt nµo? GV giao viÖc cho c¸c em mçi tổ, thảo luận để tìm ra một chi tiÕt thÇn kú thó vÞ nhÊt, ý nghÜa nhÊt. HS cã thÓ nªu: cung tªn vµng, cây đàn thần, niêu cơm ăn m·i kh«ng v¬i. Sau khi th¶o luËn, GV chèt l¹i c¸c ý chÝnh, tËp trung ë hai chi tiết: cây đàn và niêu cơm.. Tõ nh÷ng t×m hiÓu vÒ nh©n vËt, chóng ta thÊy ë nh©n vËt Th¹ch Sanh, c¸i b×nh dÞ víi cái phi thường, sức người và søc thÇn kÕt hîp mét c¸ch hµi hoµ, chÆt chÏ. Víi r×u s¾t vµ cung tªn vµng, Th¹ch Sanh lµ mét dòng sü trong đấu tranh diệt trừ ác thú. Với cây đàn thần, Thạch Sanh l¹i ®­îc t¸c gi¶ d©n gian x©y dùng nh­ mét nghÖ sü anh hùng trong đấu tranh xã héi cho cuéc sèng yªn vui, cho tình yêu và lẽ phải. Người anh hùng, người nghệ sỹ dân gian thËt thµ trung hËu, dòng c¶m vµ nh©n ¸i, khoÎ m¹nh và tài hoa đã lập nên những. Sanh: Tiếng đàn giúp Th¹ch Sanh minh oan cho m×nh, tr¶ thù đực kẻ ác, tìm ®­îc h¹nh phóc cïng nµng c«ng chu¸. Sau nµy nã cßn gióp chµng dÔ dµng chiÕn th¾ng ®­îc quan x©m lược không tốn mét mòi tªn hßn đạn nào. Như vậy, tiếng đàn của Th¹ch Sanh; lµ tiếng đàn hát ca chÝnh nghÜa vµ sù chiÕn th¾ng cña c¸i thiÖn, lµ tiÕng đàn của lòng yêu chuéng hoµ b×nh. - Chi tiÕt niªu c¬m thÇn: Th¹ch Sanh mêi quân sỹ các nước ch­ hÇu ¨n m·i còng kh«ng hÕt khiÕn chóng ®i tõ thái độ khinh thường, chế nhạo đến sự ngạc nhiên, kh©m phôc=> chøng tá thªm tµi n¨ng cña Th¹ch Sanh. - Niêu cơm tượng tr­ng cho lßng nhân đạo, tư tưởng yªu chuéng hoµ b×nh cña nh©n d©n ta.. Lop6.net. ca cña lßng yªu chuéng hoµ b×nh, lµ vũ khí đặc biệt để cảm hoá kẻ thù, thu phục nhân tâm. Đó là tiếng đàn hoµ b×nh vµ nh©n v¨n nh©n ¸i , tiÕng nãi cña c«ng lý chÝnh nghÜa.. - Niªu c¬m thÇn: VËt ban ph¸t thøc ¨n v« tËn còng kh«ng ph¶i lµ mét chi tiÕt hiÕm gÆp trong truyÖn cæ thÕ giíi: c¸i tói, c¸i giỏ, cái đĩa, cái khăn….Chúng đều mang ý nghÜa riªng. Trong truyÖn Th¹ch Sanh, niªu c¬m Êy võa chøng tá kh¶ n¨ng v« tËn cña Th¹ch Sanh, vừa cho thấy nét đẹp trong lối sống của con người Việt Nam: nhân ái, vị tha, mến chuộng hoà bình, đó vốn là truyÒn thèng cña mét d©n téc: “Sóng gươm vứt bỏ lại hiền như xưa”. Chính bởi vẻ đẹp hoàn hảo của nhân vËt mµ Th¹ch Sanh trë thµnh mét hình tượng nghệ thuật có sức hấp dẫn trong cả văn học viết hiện đại. Thạch Sanh đã hoá thân vào anh bộ đội Cụ Hå-“nh÷ng Th¹ch Sanh cña thÕ kû 20- Mét d©y n¸, mét c©y ch«ng còng tiÕn c«ng giÆc Mü” trong th¬ Tè H÷u, h¬n thÕ cßn ®­îc n©ng lªn thành một biẻu tượng đầy tự hào cho mét d©n téc: “Sèng hiªn ngang ,mµ nh©n ¸i chan hoµ”.. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> chiến công vĩ đại, phi thường, v× lÏ ph¶i vµ chÝnh nghÜa. Thạch Sanh là biểu tượng tuyệt đẹp của con người Việt Nam trong cuéc sèng lao dộng và chiến đấu, trong tình yêu và hạnh phúc gia đình. Víi nh÷ng phÈm chÊt nh­ thế, Thạch Sanh đã được nhận “phần thưởng” xứng đáng như thÕ nµo? KÕt thóc c©u chuyÖn gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g× vÒ th¸i độ và tình cảm của nhân dân, vÒ nh÷ng ý nghÜa s©u xa mµ nh©n d©n muèn göi g¾m trong c©u chuyÖn?. - KÕt h«n cïng c«ng chóa, ®­îc lªn ng«i vua, trÞ v× đất nước. §ã lµ nh÷ng g× mµ chµng dòng sỹ xứng đáng được hưởng sau tất c¶ nh÷ng gian nan, thö th¸ch cña cuéc sèng. Lßng vị tha của người anh hùng đã khiến chµng tha bæng cho hai mÑ con Lý th«ng, nh­ng sù trõng ph¹t cña công lý đã không bu«ng tha cho chóng. Sù ho¸ kiÕp thµnh bä hung đời đời sống trong d¬ bÈn lµ kÕt côc tÊt yÕu cña nh÷ng kÎ tham lam tµn ¸c, mÊt hết tính người.. Đây là một kết thúc có hậu, một đặc ®iÓm c¬ b¶n cña truyÖn cæ tÝch. Tõ hình ảnh tương phản giữa cuộc sống hạnh phúc và tốt đẹp của Thạch Sanh víi kÕt côc thª th¶m cña Lý Th«ng, ¸nh s¸ng cña c«ng lý nh©n dân đã được thắp lên, rực rỡ và bất diệt: Thiện nhất định thắng ác, cái tốt nhất định thắng xấu và ước mơ hån nhiªn trong s¸ng cña nh©n d©n, nh÷ng ­íc m¬ kh«ng ®­îc thùc hiÖn trong x· héi cã ph©n chia giai cÊp, đã được hiện thực hoá trong những c©u chuyÖn cæ tÝch giµu tÝnh nh©n v¨n, nh÷ng c©u chuyÖn gieo trång tÝnh thiÖn vµ niÒm tin, niÒm l¹c quan cho mọi thế hệ người đọc người nghe.. Hoạt động 5: Hướng dẫn ghi nhớ: Hoạt động của thầy và trò. GV chèt l¹i bµi b»ng c¸c c©u hái: * C©u chuyÖn h«m nay chóng ta t×m hiÓu kÓ vÒ nh©n vËt nµo, cã nh÷ng chiÕn c«ng g×? * Qua nhân vật và các sự việc đó, tác giả d©n gian muèn thÓ hiÖn nh÷ng m¬ ­íc vµ suy nghÜ g×? HS nªu lªn c¸c ý nghÜa. GV cho c¸c em đọc ghi nhớ.. Nội dung cần đạt Ghi nhí: (SGK t67): Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dũng sỹ diệt chằn tinh, diệt đại bàng cứu người bị hại, v¹ch mÆt kÎ vong ©n béi nghÜa vµ chèng qu©n xâm lược. Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lý xã hội và lý tưởng nhân đạo yªu chuéng hoµ b×nh cña nh©n d©n ta. TruyÖn có nhiều chi tiết tưởng tượng thần kỳ độc đáo và giàu ý nghĩa (Sự ra đời và lớn lên kỳ lạ của Th¹ch Sanh, cung tªn vµng, niªu c¬m thÇn…).. Hoạt động 6: Luyện tập: (Tuỳ vào thời gian của tiết học). 1. VÏ tranh. 2. KÓ truyÖn.. Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hoạt động 7: Hướng dẫn về nhà:. - Kể diễn cảm lại truyện cho gia đình nghe. Nêu được nội dung bài học. Bµi tËp tr¾c nghiÖm nhá Bài số1: đánh dấu (X) vào câu văn nêu sự việc chính xảy ra với Thạch Sanh : 1. BÞ mÑ con Lý Th«ng lõa ®i canh miÕu thÇn thÕ m¹ng. Th¹ch Sanh diÖt ch»n tinh. 2. Thạch Sanh hàng ngày sống trong cảnh mồ côi, đốn củi nuôi thân. 3. Xuống hang sâu diệt đại bàng, cứu công chúa, sau lại bị Lý Thông hãm hại lấp cöa hang. 4. Thạch Sanh học hành gắng sức, thi đỗ Trạng nguyên, được cử đi sứ. 5. Gặp và cứu Thái tử con trai Thuỷ Tề, thoát nạn, nhận món qùa là cây đàn thần vµ trë vÒ gèc ®a sèng. 6. Bị hồn chằn tinh và đại bàng báo thù, sống trong ngục tối. 7. Là thái tử con trai Ngọc Hoàng được sai xuống đầu thai vào nhà người nông d©n nghÌo mµ tèt bông. 8. Dùng cây đàn gảy lên đến tai công chúa, vạch mặt mẹ con Lý Thông, cưới c«ng chóa lµm vî. 9. Dùng tiếng đàn và niêu cơm thần để cảm hoá binh lính của 18 nước chư hầu l¨m le g©y chiÕn. 10.Tha téi chÕt cho mÑ con Lý Th«ng. Bài số 2: Hãy xác định ý nghĩa tượng trưng của tiếng đàn và niêu cơm Thạch Sanh bằng cách xếp số thứ tự của từng nhận định vào các ô thích hợp: a. Thể hiện tư tưởng hoà bình, lòng nhân nghĩa của nhân dân ta. b. Cái thiện không chỉ lấy sức mạnh bạo lực để chống lại cái ác mà còn dùng nhân nghĩa, lấy điều thiện, sự thanh bình để chống lại cái ác. c. Phản ánh ước mơ của nhân dân ta về một cuộc sống đầy đủ sung túc. d. Ước vọng nước giàu, quân mạnh của nhân dân ta trong công cuộc dựng nước và giữ nước. e. ¦íc m¬ c¸i ThiÖn chiÕn th¾ng c¸i ¸c. f. Tư tưởng đề cao chủ nghĩa nhân đạo. g. Sức mạnh của cái Thiện, cái đẹp, sức mạnh của nghệ thuật. ý nghĩa tượng trưng của tiếng đàn thạch sanh. ý nghĩa tượng trưng cña niªu c¬m th¹ch sanh. ý nghÜa riªng cña tõng h×nh ¶nh ý nghÜa chung c¶ hai cùng biểu đạt. Lop6.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TuÇn 13- Bµi 12- TiÕt 51. V¨n b¶n:. A. Mục tiêu cần đạt:. Ngµy so¹n: 12/11/2003 Ngµy d¹y: 17/11/2003. Treo biÓn Lợn cưới áo mới. - Học sinh hiểu thế nào là truyện cười. - Học sinh hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện: Treo biển, Lợn cưới áo mới. Biết ứng dông néi dung ý nghi· Êy vµo thùc tÕ cuéc sèng. B. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học:. I. Giíi thiÖu bµi: Người Việt Nam ta vốn rất lạc quan yêu đời cho dù cuộc sống nhiều khó khăn vất vả đến thÕ nµo. Lßng l¹c quan khoÎ kho¾n Êy kh«ng chØ thÓ hiÖn trong nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch kÕt thúc có hậu, khẳng định sự tất thắng của cái thiện , cái tốt trước cái ác, cái xấu mà còn vang lên giòn giã trong một kho tàng truyện tiếu lâm phong phú. Rừng cười ấy của người Việt bao gồm đủ mọi cung bậc, sắc thái khác nhau: Có tiếng cười hóm hỉnh, sảng khoái để xua tan đi những mệt nhọc trong công việc hàng ngày; Có tiếng cười thâm thuý để phê phán những thói hư tật xấu hay đả kích sâu cay kẻ thù xã hội. Chương trình học lớp 6 sẽ đưa các em đến với một số truyện cười thú vị đó và các em sẽ thu nhận được trong chúng không chỉ tiếng cười sảng khoái mµ c¶ nh÷ng bµi häc vÒ cuéc sèng. II. TiÕn tr×nh lªn líp Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu khái niệm về truyện cười:. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Trước hết, 1 học sinh đọc to phÇn chó thÝch * trong SGK. Kh¸i niÖm: Phần chú thích ấy cho ta biết - HS nêu được khái Truyện cười là loại truyện kể về gì về thể loại truyện cười? niÖm. những hiện tương đáng cười * Thế nào là hiện tượng đáng - Là những hiện tượng Lop6.net. 10.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> cười? tr¸i tù nhiªn, lè bÞch... * Vậy, cái cười sẽ nảy sinh - Khi có hiện tượng khi nµo? đáng cười, người đọc người nghe phát hiện ra.. trong cuéc sèng nh»m t¹o ra tiếng cươì ma vui hoặc phê ph¸n nh÷ng thãi h­ tËt xÊu trong x· héi.. Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu truyện : Treo biển.. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò * Đây là một truyện cười, vì - Thoải mái, tự nhiên, vậy, khi đọc các em cần đọc nhấn giọng những chi tiết nh­ thÕ nµo ? cã ngô ý: mÊy ch÷ to tướng, cười bảo, bỏ ngay, giäng c¸c nh©n vËt còng cã sù kh¸c nhau. * Từ việc đọc văn bản, em - 2 phần. nhËn thÊy truyÖn gåm mÊy sù viÖc lín? * Hành động ở phần hai có - Mâu thuẫn với việc treo quan hÖ nh­ thÕ nµo víi hµnh biÓn. động treo biển? VËy, sù m©u thuÉn Êy cã g× đáng cười, chúng ta cùng tìm hiÓu.. Nội dung cần đạt I. §äc - Chó thÝch: GV và học sinh cùng đọc truyÖn, nhËn xÐt, khuyÕn khÝch c¸c em kÓ l¹i truyÖn, giäng kÓ hãm hØnh. + Treo biÓn b¸n hµng. + Ch÷a biÓn vµ cÊt biÓn.. II T×m hiÓu néi dung v¨n b¶n 1. Treo biÓn: * §äc néi dung th«ng b¸o cña + N¬i b¸n hµng. "ë ®©y cã b¸n c¸ tấm biển. Tấm biển nhà hàng + Hoạt động của nhà tươi" treo lªn gåm cã nh÷ng th«ng hµng. +MÆt hµng ®­îc b¸n. tin g×? + Chất lượng hàng. * Theo em, nh÷ng th«ng tin Êy đã đầy đủ chưa? Có cần thêm HS trả lời được: Không hay bít g× kh«ng? V× sao? cÇn thªm bít, v× tÊm biÓn đã đáp ứng đầy đủ thông * Nếu, sự việc dừng lại ở đây tin cần thiết cho người đã gọi là truyện cười hay chưa, mua. v× sao? - Ch­a xuÊt hiÖn c¸c yÕu tố không bình thường, vì thế chưa tạo ra tiếng cười. * Tõ khi nhµ hµng treo tÊm - NhËn ®­îc lêi gãp ý cña 2: Ch÷a biÓn vµ cÊt biÓn. biển lên thì chuyện gì đã xảy những người qua đường và ra? hµng xãm. * TÊt c¶ lµ mÊy lÇn? - 4 lÇn. * Lần thứ nhất, người góp ý là - Người qua đường: " Nhà ai, gãp ý g× víi nhµ hµng? nµy x­a quen b¸n c¸ ­¬n + LÇn thø nhÊt: bá ngay ch÷ hay sao mà bây giờ phải đề tươi. * Nhà hàng đã làm gì khi nghe biển là cá tươi?" sự góp ý ấy?Sự việc này đáng - Bỏ ngay chữ tươi=> nhà cười ở chỗ nào? hµng véiv· nghe theo lêi nói bâng quơ của người + Lần thứ hai: bỏ ngay chữ "ở * Lần thứ hai và thứ ba, những dưng qua đường mà đánh đây" Lop6.net. 11.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> người khách đến mua cá đã có lêi gãp ý ra sao? ¤ng chñ cöa hàng thì đã làm gì trước những lêi nãi cña kh¸ch? * NÕu em lµ chñ nhµ hµng, trø¬c nh÷ng lêi gãp ý trªn, em sÏ lµm g×? * Cßn chñ hµng ë ®©y th× lµm như thế hay đã có cách xử lý ra sao?Tõ nµo trong c¸c chi tiÕt thể hiện thái độ của nhà hàng khi tiÕp thu ý kiÕn cña kh¸ch? * Thái độ ấy không bình thường ở chỗ nào? * TÊm biÓn qu¶ng c¸o víi néi dung thông tin rất đầy đủ bây giê cßn l¹i c¸i g×? * Nh÷ngviÖc lµm cña nhµ hµng đã khién em cảm thấy thế nào? Có bình thường không?. mÊt ®i mét lîi thÕ cho viÖc + LÇn thø ba: bá ngay ch÷ kinh doanh cña m×nh. "cã b¸n" - Ch¼ng nhÏ ra hµng hoa mua cá hay sao mà phải đề "ë ®©y". - Ch¼ng b¸n c¸ th× bµy c¸ ra để khoe hay sao mà phải đề lµ "cã b¸n". - HS th¶o luËn tù do nªu lªn c¸ch gi¶i quyÕt cña m×nh. - HS nhËn ngay ra tõ "bá + Cßn l¹i: C¸. ngay". => Nh­ vËy, tõ mét tÊm biÎn đầy đủ nội dung thông tin, từ địa điểm đến chất lượng mặt hàng, nhà hàng đã vô tình biÕn nã thµnh mét th«ng tin - Mét mùc nghe theo sù gãp m¬ hå kh«ng râ rÖt, khiÕn ý cña kh¸ch hµng mµ kh«ng nghÑ chóng ta kh«ng khái cần suy xét, không cần lên thấy bật cười vì sự nóng vội, tiéng giải thích để bảo vệ hời hợt, thiếu suy nghĩ của chñ kiÕn cña m×nh. ông chủ cửa hàng trước nh÷ng lêi nãi vu v¬, v« - C¸ thưởng vô phạt của những - không bình thường, vì đó người qua đường và một số vị là hành động vội vàng, khách tiện mồm mà nói. kh«ng cÇn c©n nh¾c nªn đáng cười. - Người hàng xóm nhìn cái - Lời nói của người hàng biển nói: Chưa đi đến đầu xóm=> Nhà hàng cất nốt cái phố đã thấy mùi tanh, đến biển. gÇn nhµ bµy ®Çy nh÷ng c¸, ai ch¼ng biÕt lµ b¸n c¸, cßn đề biển làm gì? - Nhµ hµng cÊt nèt c¸i biÓn.. * Truyện tưởng chỉ cần kết thúc ở đây đã đủ khiến người nghe bật cười vì hành động không bình thường của người b¸n hµng, song cßn mét sù viÖc tiÕp theo n÷a x¶y ra khiÕn chóng ta khong khái bÊt ngê. §ã lµ sù viÖc nµo? * Sù viÖc kÕt thóc nµy bÊt ngê . ở chỗ nào? đáng cười ở chỗ - Trong việc bán hàng cần nµo? nhÊt lµ th«ng tin vµ qu¶ng c¸o vÒ mÆt hµng vµ chÊt lượng của hàng hoá. Vậy, khi cÊt nèt tÊm biÓn còng đồng nghĩa với việc nhà hµng triÖt tiªu lu«n c¶ viÖc kinh doanh cña m×nh . - Hành động cất biển của nhà hàng đã biến một việc làm có chủ đích tốt đẹp lúc ®Çu trë thµnh mét viÖc lµm v« nghÜa. Lop6.net. 12.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Nhắc lại nội dung của truyện? Truyện mở đầu bằng việc - Lời nói của người hàng TruyÖn më ®Çu vµ kÕt thóc treo biÓn víi néi dung xãm=> Nhµ hµng cÊt nèt c¸i b»ng sù viÖc g×? thông tin đầy đủ, kết thúc biển. b»ng viÖc nhµ hµng tù tay cÊt biÓn v× nghe theo Êy v× nghe theo lêi khuyªn cña những ngươì qua đường và kh¸ch hµng. Cïng víi viÖc b¸n hµng nhanh nhÑn, vui lßng kh¸ch đến đẹp lòng khách đi, việc kinh doanh còn phát đạt nhờ vµo kh©u qu¶ng c¸o tèt chø kh«ng thÓ "høu x¹ tù nhiªn hương", vậy là viẹc nhà hàng hån nhiªn cÊt tÊm biÓn qu¶ng c¸o kh«ng mét chót ¸y n¸y, đắn đo đã đem đến cho chúng ta một tràng cười thoải mái, v× sù hêi hît, nhÑ d¹, thiÕu suy nghÜ cña «ng chñ, vµ mét người bán hàng như vậy, dễ tạo cho người nghe người đọc chóng ta mét pháng ®o¸n, lµm sao anh ta cã thÓ kinh doanh phát đạt với một cái ®Çu rçng tuÕch nh­ thÕ. Theo em, truyện cười dân gian Cười những người không có mượn những sự việc như thế đẻ chủ kiến, không suy xét kỹ cười ai và cười cái gì? chØ nh¾m m¾t lµm theo lêi khuyên của người khác dẫn * Có người cho rằng, Dân gian đến hỏng việc của mình. tạo ra tiếng cười có nhiều sắc thái tình cảm khác nhau: có - Tiếng cười mua vui, chế mua vui l¹i cã mØa mai chÕ diÔu phª ph¸n nhÑ nhµng. diÔu nhÑ nhµng hoÆc th©m thuý s©u cay. Theo em, TiÕng cười trong truyện Treo biển thuéc kiÓu nµo? * Để tạo ra tiếng cười có ý - Dung lượng ngắn gọn, kết nghĩa như vậy, tác giả đã có cấu bất ngờ, khai thác c¸ch kÓ chuyÖn nh­ thÕ nµo? nh÷ng sù viÖc tr¸i tù nhiªn (Dung lượng, kết cấu) trong đời sống để tạo ra tiếng cười vừa sảng khoái vừa để lại trong người nghe, người đọc những ý nghiã s©u s¾c Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản: Lợn cưới, áo mới.. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò Lop6.net. Nội dung cần đạt 13.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> * Hướng dẫn các em tìm HS đọc văn bản 2-3 lần. cách đọc thích hợp văn bản. Nhận xét cách đọc của các bạn. * Hướng dẫn tìm hiểu sơ bộ v¨n b¶n. * Tiếng cười dân gian trong câu chuyện này hướng đến viÖc g×? + Nh©n vËt nµo trong truyÖn cã tÝnh khoe cña? + Em hiÓu thÕ nµo vÒ tÝnh hay khoe của của người đời? + Em cã biÕt c©u chuyÖn nào về người có của thích khoe cña hay kh«ng?. => Giµu cã mµ thÝch khoe khoang đã đáng bị chê cười. Song trong c©u chuyÖn h«m nay chúng ta đọc có phải là người giàu thích khoe của hay kh«ng, chóng ta sÏ ®i vµo t×m hiÓu.. - Cười việc khoe của.. I. §äc- Chó thÝch: + §äc + Chó thÝch gi¶i thÝch xen kÏ vµo c¸c phÇn c©u hái t×m hiÓu néi dung. II. T×m hiÓu v¨n b¶n: GV viÕt b¶ng, mét bªn lµ anh cã ¸o míi, mét bªn lµ anh cã lîn.. - Anh cã ¸o míi vµ anh cã lîn. - Tính xấu, đáng chê trách. §ã lµ tÝnh thÝch khoe khoang ë những kẻ hay phô trương sự giàu có hơn người của mình. - HS nªu lªn mét sè truyÖn vÒ người giàu hay khoe của: Lão nhµ giµu nä cã cña tÝnh rÊt hay khoe khoang, mét h«m, l·o vê than thở với một người bạn: - Ai cũng bảo có tiền thì sướng, riªng t«i, thÊy rÊt khæ së Người bạn cười bảo: Anh nói lạ, người ta chỉ khổ vì kh«ng cã tiÒn, chø cã ai nh­ anh l¹i kªu khæ v× nhiÒu tiÒn bao giờ. Hay anh để tôi giúp anh mét Ýt vËy. L·o nhµ giµu véi vµng xua tay: - Êy th«i th«i, t«i khæ mét m×nh đã đủ rồi ai lại làm anh khổ lây nh­ vËy. Lop6.net. 14.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngµy so¹n: 27/1/2004 Bµi 21, tiÕt 88. Ngµy d¹y: 7/2/2004. TËp lµm v¨n. Phương pháp tả cảnh A. Kết quả cần đạt: 1. C¸ch t¶ c¶nh, h×nh thøc, bè côc mét bµi v¨n t¶ c¶nh. 2. Kỹ năng quan sát, lựa chọn chi tiết, hình ảnh để tả, để trình bày bố cục. 3. Tích hợp với phần văn ở văn bản Vượt thác, với Tiếng Việt ở biện pháp so sánh. B. Tiến trình tổ chức các bước lên lớp: I. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra c¸c em vÒ c¸c thao t¸c c¬ b¶n dïng trong v¨n miªu t¶. II. Bµi míi: 1. Giới thiệu bài: Cuộc sống xung quanh chúng có biết bao nhiêu cảnh vật hoặc đẹp đẽ, kỳ thú, hoặc sống động đáng yêu. Để những cảnh ấy hiện hình sống động trên trang giấy, chúng ta cần làm như thế nào. đó là công việc hôm nay cô trò chúng ta đi vào giải quyết. 2. các bước lên lớp: Hoạt động I: Hướng dẫn học sinh tìm hiểu về phương pháp viết văn tả cảnh: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt Gv chia nhóm hoạt động cho - Đọc kỹ các đoạn văn bản, I.Phương pháp viết văn tả c¸c em: Mçi nhãm t×m hiÓu tr¶ lêi c©u hái trong SGK, c¶nh. kỹ một đoạn văn bản trong thảo luận để đưa ra nhận xét 1. Phân tích ví dụ SGK, tr¶ lêi c¸c c©u hái. về các đoạn văn đó. * Đoạn văn bản trích trong - Vượt thác, trích trong tác a. Động tác, ngoại hình và tư bµi häc nµo? phẩm Quê nội của Võ thế của con người đã thể hiện * C¶nh g× ®­îc miªu t¶ trong Qu¶ng. ®­îc sù hïng vÜ vµ d÷ déi đoạn văn đó? - Cảnh dượng Hương Thư của các thác hiểm trên con s«ng Thu Bån. * Qua hình ảnh của dượng chống thuyền Vượt thác. Hương Thư, người đọc có - Thiên nhiên hùng vĩ và dữ hình dung được khung cảnh dội, dường như muốn nuốt thiªn nhiªn nh­ thÕ nµo? chửng con người. * V× sao khi miªu t¶ con người lại có thể hình dung - Người vượt thác đã đem hết dược về thiên nhiên? søc lùc tµi trÝ vµ kinh nghiÖm của mình để chống thuyền vượt qua thác dữ: Hai hàm c¾n chÆt, cÆp m¾t n¶y ¶, quai hµm b¹nh ra, b¾p thÞt cuån cuén, nh­ hiÖp sü cña rõng Trường Sơn oai linh... Nhóm hai dựa vào đó, trình - Theo tr×nh tù : bµy vÒ ®o¹n v¨n cña m×nh. * Đây là đoạn văn tả cảnh + Từ dưới mặt sông nhìn lên Lop6.net. 15.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> sông nước Cà Mau như các em đã thấy. Vậy, cảnh được t¶ theo tr×nh tù nh­ thÕ nµo? * Tr×nh tù Êy theo em cã hîp lý không? Có thể thay đổi tuú ý c¸c chi tiÕt vÒ c¶nh vËt ®­îc kh«ng? T¹i sao?. bê. + Tõ gÇn ®Ðn xa.. - Tr×nh tù nh­ thÕ lµ hîp lý bởi người tả cảnh đang ngồi trªn thuyÒn tr«i xu«i theo dòng nước đổ từ kênh ra s«ng. TÊt nhiªn, c¸i ®Ëp vµo mắt người ngắm cảnh phải là cảnh dòn sông, nước chảy rồi mới đến cảnh vật hai bên bờ sông. Nếu ngược lại hoặc tay đổi sẽ theo một trật tự khác, m«t vÞ trÝ quan s¸t kh¸c. §o¹n 3: * Më ®o¹n: 3 c©u ®Çu: Bè côc bµi v¨n t¶ c¶nh: * §o¹n v¨n cã thÓ chia bè Kh¸i qu¸t vÒ t¸c dông, cÊu 1. Më bµi: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ c¶nh côc nh­ thÐ nµo? t¹o, mµu s¾c cña luü tre. * Th©n ®o¹n: T¶ kü 3 vßng sÏ t¶. 2. Th©n bµi: tre. * Kết đoạn: tả măng tre dưới Tả cảnh chi tiết, theo trình tự quan s¸t, kÕt hîp víi t×nh * NhËn xÐt vÒ tr×nh tù miªu gèc. - Từ khái quát đến cụ thể, từ cảm thái độ của người tả. t¶ ë ®©y? ngoài vào trong theo hướng 3. Kết bài: cảm nghĩ về cảnh * Nếu thay đổi trật tự ấy? nhìn cyủa người tả. dược tả. HS đọc lại Ghi nhớ SGK GV nhÊn m¹nh l¹i vÒ c¸c bước của bài văn và những yÕu tè cÇn chó ý khi lµm bµi v¨n t¶ c¶nh. II. Hướng dãn học sinh luyện tập: Bài 1: Chia nhóm hoạt động. Sau 5 phút, cho hai em thay mặt nhóm lên bảng thực hành. Các em bên dưới nhận xét, bổ sung. GV cho c¸c em tËp viÕt mét ®o¹n cña th©n bµi. §äc mét sè ®o¹n tham k¶o. Bµi 2:T¶ c¶nh s©n trõ¬ng trong giê ra ch¬i: * HS nªu tr×nhtù quan s¸t nªn theo. Gvhướng dẫn các em về nhà tự hoàn chỉnh dàn bài. Bài 3:Học sinh đọc đoạn văn bản. Cùng nêu ra được bố cục của bài văn. Nhận xét: bố cục văn bản này có khác : theo mạch xúc cảm của người viết trước cảnh vật, ở những thời điểm næi bËt nhÊt. III. Cñng cè- DÆn dß: 1. Đọc và tìm hiểu đoạn van đọc thêm, rút ra điều nhà văn muốn nói. 2. ChuÈn bÞ dµn ý 1, 3.. Lop6.net. 16.

<span class='text_page_counter'>(17)</span>