Thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng của chương trình Vật lí Lớp 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>H¦íNG DÉN. Thực hiện Chuẩn kiến thức, kĩ năng quy định trong chương trình của chương trình, s¸ch gi¸o khoa phæ th«ng cÊp trung häc c¬ së vµ cÊp trung häc phæ th«ng. (Ban hµnh kÌm theo Q§ sè ....../2008/Q§ – BG§T ngày tháng năm 2008 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). VËt lÝ líp 8 A. C¥ HäC I. CHUÈN KIÕN THøC KÜ N¡NG CñA CH¦¥NG TR×NH CHñ §Ò. MøC §é CÇN §¹T. GHI CHó. 1. Chuyển động cơ. KiÕn thøc. a) Chuyển động cơ. C¸c d¹ng chuyÓn động cơ b) Tính tương đối của chuyển động c¬ c) Tốc độ. - Nêu được dấu hiệu để nhận biết chuyển động cơ. Nêu được ví dụ về Chuyển động cơ là sự thay chuyển động cơ. đổi vị trí theo thời gian của mét vËt so víi vËt mèc. - Nêu được ví dụ về tính tương đối của chuyển động cơ. - Nêu được ý nghĩa của tốc độ là đặc trưng cho sự nhanh, chậm của chuyển động và nêu được đơn vị đo tốc độ. - Nêu được tốc độ trung bình là gì và cách xác định tốc độ trung bình. - Phân biệt được chuyển động đều, chuyển động không đều dựa vào khái niệm tốc độ. KÜ n¨ng. - VËn dông ®­îc c«ng thøc v =. s t. - Xác định được tốc độ trung bình bằng thí nghiệm. - Tính được tốc độ trung bình của chuyển động không đều. 2. Lùc c¬. KiÕn thøc 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> CHñ §Ò. a) Lùc. BiÓu diÔn lùc b) Qu¸n tÝnh cña vËt c) Lùc ma s¸t. MøC §é CÇN §¹T - Nêu được ví dụ về tác dụng của lực làm thay đổi tốc độ và hướng chuyển động của vật. - Nêu được lực là đại lượng vectơ. - Nªu ®­îc vÝ dô vÒ t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt chuyÓn động. - Nªu ®­îc qu¸n tÝnh cña mét vËt lµ g×. - Nêu được ví dụ về lực ma sát nghỉ, trượt, lăn.. GHI CHó. KÜ n¨ng. - BiÓu diÔn ®­îc lùc b»ng vect¬. - Giải thích được một số hiện tượng thường gặp liên quan tới quán tính. - §Ò ra ®­îc c¸ch lµm t¨ng ma s¸t cã lîi vµ gi¶m ma s¸t cã h¹i trong mét số trường hợp cụ thể của đời sống, kĩ thuật.. 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> CHñ §Ò. 3. ¸p suÊt a) Kh¸i niÖm ¸p suÊt b) ¸p suÊt cña chÊt láng. M¸y nÐn thuû lùc c) ¸p suÊt khÝ quyÓn d) Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt . VËt næi, vËt ch×m. MøC §é CÇN §¹T. GHI CHó. KiÕn thøc - Nêu được áp lực, áp suất và đơn vị đo áp suất là gì.. - Mô tả được hiện tượng chứng tỏ sự tồn tại của áp suất chất lỏng, áp suất khÝ quyÓn. - Nêu được áp suất có cùng trị số tại các điểm ở cùng một độ cao trong lßng mét chÊt láng - Nªu ®­îc c¸c mÆt tho¸ng trong b×nh th«ng nhau chøa mét lo¹i chÊt lỏng đứng yên thì ở cùng một độ cao. - M« t¶ ®­îc cÊu t¹o cña m¸y nÐn thuû lùc vµ nªu ®­îc nguyªn t¾c ho¹t - Kh«ng yªu cÇu tÝnh to¸n động của máy này là truyền nguyên vẹn độ tăng áp suất tới mọi nơi trong định lượng đối với máy nén thuû lùc. chÊt láng. - Mô tả được hiện tượng về sự tồn tại của lực đẩy ác-si-mét . - Nªu ®­îc ®iÒu kiÖn næi cña vËt. KÜ n¨ng. - VËn dông ®­îc c«ng thøc p =. F . S. - Vận dụng công thức p = dh đối với áp suất trong lòng chất lỏng. - VËn dông c«ng thøc vÒ lùc ®Èy ¸c-si-mÐt F = Vd. - Tiến hành được thí nghiệm để nghiệm lại lực đẩy ác-si-mét.. 3 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> CHñ §Ò. 4. C¬ n¨ng a) C«ng vµ c«ng suÊt b) §Þnh luËt b¶o toµn c«ng c) C¬ n¨ng. §Þnh luËt b¶o toµn c¬ n¨ng. MøC §é CÇN §¹T. GHI CHó. KiÕn thøc. - Nêu được ví dụ trong đó lực thực hiện công hoặc không thực hiện công. - Viết được công thức tính công cho trường hợp hướng của lực trùng với hướng dịch chuyển của điểm đặt lực. Nêu được đơn vị đo công. - Phát biểu được định luật bảo toàn công cho máy cơ đơn giản. Nêu được vÝ dô minh ho¹. - Nªu ®­îc c«ng suÊt lµ g×. ViÕt ®­îc c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt vµ nªu được đơn vị đo công suất. - Nªu ®­îc ý nghÜa sè ghi c«ng suÊt trªn c¸c m¸y mãc, dông cô hay thiÕt bÞ. - Nêu được vật có khối lượng càng lớn, vận tốc càng lớn thì động năng cµng lín.. Sè ghi c«ng suÊt trªn mét thiÕt bị cho biết công suất định mức của thiết bị đó, tức là công suÊt s¶n ra hoÆc tiªu thô cña thiết bị này khi nó hoạt động bình thường. ThÕ n¨ng cña vËt ®­îc x¸c định đối với một mốc đã chọn.. - Nêu được vật có khối lượng càng lớn, ở độ cao càng lớn thì thế năng cµng lín. - Nêu được ví dụ chứng tỏ một vật đàn hồi bị biến dạng thì có thế năng. - Phát biểu được định luật bảo toàn và chuyển hoá cơ năng. Nêu được ví dụ về định luật này. KÜ n¨ng - VËn dông ®­îc c«ng thøc A = F.s.. - VËn dông ®­îc c«ng thøc P =. A . t. II. H¦ãNG DÉN THùC HIÖN 1. CHUYÓN §éNG C¥ HäC 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn quy định trong chương STT Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nêu được dấu hiệu để nhận [NB]. Khi vị trí của vật so với vật mốc biết chuyển động cơ thay đổi theo thời gian thì vật chuyển động so với vật mốc. Chuyển động này gọi là chuyển động cơ học (gọi tắt là chuyển động). Khi vÞ trÝ cña mét vËt so víi vËt mèc không thay đổi theo thời gian thì vật đứng yên so với vật mốc. 2 Nªu ®­îc vÝ dô vÒ chuyÓn [TH]. Nªu ®­îc 02 vÝ dô vÒ chuyÓn VÝ dô: §oµn tµu rêi ga, nÕu lÊy nhµ ga lµm mèc th× động cơ. vị trí của đoàn tàu thay đổi so với nhà ga. Ta nói, động cơ. đoàn tàu đang chuyển động so với nhà ga. Nếu lấy đoàn tàu làm mốc thì vị trí của nhà ga thay đổi so với đoàn tàu. Ta nói, nhà ga chuyển động so với ®oµn tµu. 3 Nêu được tính tương đối [TH]. Một vật vừa có thể chuyển của chuyển động và đứng động so với vật này, vừa có thể đứng yªn. yên so với vật khác. Chuyển động và đứng yên có tính tương đối, phụ thuộc vµo vËt ®­îc chän lµm mèc. Người ta thường chọn những vật gắn với Trái đất làm vật mốc. 4 Nªu ®­îc vÝ dô vÒ tÝnh [TH]. Nªu ®­îc 02 vÝ dô vÒ tÝnh VÝ dô: Hµnh kh¸ch ngåi trªn toa tµu ®ang rêi ga : + NÕu lÊy nhµ ga lµm mèc, th× hµnh kh¸ch ®ang tương đối của chuyển động tương đối của chuyển động cơ. chuyển động so với nhà ga. c¬. + Nếu lấy đoàn tàu làm mốc, thì hành khách đứng 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> yên so với đoàn tàu và nhà ga chuyển động so với ®oµn tµu.. 2. TèC §é. STT 1. 2. 3. 4. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng quy định trong chương tr×nh Nªu ®­îc ý nghÜa cña tèc độ là đặc trưng cho sự nhanh, chËm cña chuyÓn động.. Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn kiÕn thøc, kÜ n¨ng. Ghi chó. [NB]. Độ lớn của tốc độ cho biết mức độ nhanh hay chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian.. Viết được công thức tính [NB]. Công thức tính tốc độ: v  s ; HS đã biết ở Tiểu học. tốc độ t trong đó: v là tốc độ của vật; s là quãng đường đi được; t là thời gian để đi hết quãng đường đó. Nêu được đơn vị đo của [TH]. Đơn vị tốc độ phụ thuộc vào đơn HS đã biết ở Tiểu học. tốc độ. vị đo độ dài và đơn vị đo thời gian. Đơn vị hợp pháp của tốc độ là mét trên gi©y (m/s) vµ ki l« mÐt trªn giê (km/h): 1km/h  0,28m/s. Vận dụng được công thức [VD]. Làm được các bài tập áp dụng Ví dụ: Một ô tô khởi hành từ Hà Nội lúc 8 giờ, đến s s tính tốc độ v  . công thức v  , khi biết trước hai trong Hải Phòng lúc 10 giờ. Cho biết quãng đường từ Hà t t Nội đến Hải Phòng dài 108km. Tính tốc độ của ô tô 6 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ba đại lượng và tìm đại lượng còn lại.. ra km/h, m/s.. 3. CHUYÓN §éNG §ÓU - CHUYÓN §éNG KH¤NG §ÒU ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng STT quy định trong chương tr×nh 1 Ph©n biÖt ®­îc chuyÓn động đều và chuyển động không đều dựa vào khái niệm tốc độ. 2. Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn kiÕn thøc, kÜ n¨ng. Ghi chó. [TH]. Chuyển động đều là chuyển động mà tốc độ có độ lớn không thay đổi theo thời gian. Chuyển động không đều là chuyển động mà tốc độ có độ lớn thay đổi theo thêi gian. Nêu được tốc độ trung [NB]. Tốc độ trung bình của một bình là gì và cách xác chuyển động không đều trên một định tốc độ trung bình. qu·ng ®­êng ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc s v tb  , t. trong đó : vtb là tốc độ trung bình ; s lµ qu·ng ®­êng ®i ®­îc ; Xác định được tốc độ t là thời gian để đi hết quãng trung b×nh b»ng thÝ ®­êng. nghiÖm [VD]. TiÕn hµnh thÝ nghiÖm: Cho mét vật chuyển động trên quãng đường s. Đo s và đo thời gian t trong đó vật đi 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> hÕt qu·ng ®­êng. TÝnh v tb  3. s t. Tính được tốc độ trung [VD]. Giải được bài tập áp dụng công s bình của một chuyển động thức v tb  để tính tốc độ trung bình không đều. t của vật chuyển động không đều, trên tõng qu·ng ®­êng hay c¶ hµnh tr×nh chuyển động.. Ví dụ: Một người đi xe đạp trên một đoạn đường dài 1,2km hết 6 phút. Sau đó người đó đi tiếp một ®o¹n ®­êng 0,6km trong 4 phót råi dõng l¹i. TÝnh vận tốc trung bình của người đó ứng với từng đoạn ®­êng vµ c¶ ®o¹n ®­êng?. 4. BIÓU DIÔN LùC ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng STT quy định trong chương tr×nh 1 Nªu ®­îc vÝ dô vÒ t¸c dụng của lực làm thay đổi tốc độ và hướng chuyển động của vật. 2 3. Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn kiÕn thøc, kÜ n¨ng. [NB]. Lùc t¸c dông lªn mét vËt cã thÓ làm biến đổi chuyển động của vật đó hoÆc lµm nã bÞ biÕn d¹ng. [TH]. Nªu ®­îc Ýt nhÊt 03 vÝ dô vÒ t¸c dụng của lực làm thay đổi tốc độ và hướng chuyển động của vật. Nêu được lực là một đại [NB]. Một đại lượng véctơ là đại lượng lượng vectơ. có độ lớn, phương và chiều, nên lực là đại lượng véctơ. Biểu diễn được lực bằng [VD]. Biểu diễn được một số lực đã vÐc t¬ học: Trọng lực, lực đàn hồi.. Ghi chó Ví dụ: Khi quả bóng bay đến mặt vợt, nó chịu lực tác dụng của vợt nên bị biến dạng, đồng thời nó bị dừng lại và đổi hướng chuyển động bật trở lại.. Ta biÓu diÔn vÐct¬ lùc b»ng mét mòi tªn cã: + Gốc là điểm đặt của lực tác dụng lên vật. + Phương chiều trùng với phương chiều của lùc. 8. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Độ dài biểu thị cường độ của lực theo tỉ xích cho trước. r Kí hiệu véctơ lực là F , cường độ lực là F. 5. Sù C¢N B»NG LùC - QU¸N TÝNH ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nªu ®­îc hai lùc c©n b»ng [NB]. Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc cïng lµ g×? đặt lên một vật, có cường độ bằng nhau, phương nằm trên cùng một đường thẳng, ngược chiều nhau. 2 Nªu ®­îc vÝ dô vÒ t¸c [TH]. Nªu ®­îc vÝ dô vÒ t¸c dông cña dông cña hai lùc c©n b»ng hai lùc c©n b»ng lªn mét vËt ®ang lên một vật đang chuyển chuyển động. động 3. Ghi chó HS đã biết ở lớp 6. Ví dụ: Ôtô (xe máy) chuyển động trên đường thẳng nếu ta thấy đồng hồ đo tốc độ chỉ một số nhất định, thì ôtô (xe máy) đang chuyển động thẳng đều và chóng chÞu t¸c dông cña hai lùc c©n b»ng: lùc ®Èy của động cơ và lực cản trở chuyển động.. Nªu ®­îc qu¸n tÝnh cña [NB]. Qu¸n tÝnh: TÝnh chÊt cña mäi vËt mét vËt lµ g×? bảo toàn tốc độ của mình khi không chÞu lùc nµo t¸c dông hoÆc khi chÞu t¸c dông cña nh÷ng lùc c©n b»ng nhau. - Dưới tác dụng của các lực cân bằng, một vật đang đứng yên sẽ đứng yên, đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều. Chuyển động này được gọi là chuyển động theo quán tÝnh. - Khi cã lùc t¸c dông, mäi vËt kh«ng 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> 4. thể thay đổi tốc độ đột ngột vì có quán tÝnh. Giải thích được một số [VD]. Giải thích được ít nhất 03 hiện 1. Tại sao người ngồi trên ô tô đang chuyển động hiện tượng thường gặp tượng thường gặp liên quan đến quán trên đường thẳng, nếu ô tô đột ngột rẽ phải thì hành liên quan đến quán tính. kh¸ch trªn xe bÞ nghiªng m¹nh vÒ bªn tr¸i? tÝnh. 2. Tại sao xe máy đang đứng yên nếu đột ngột cho xe chuyển động thì người ngồi trên xe bị ngả về phÝa sau? 3. Tại sao người ta phải làm đường băng dài để cho m¸y bay cÊt c¸nh vµ h¹ c¸nh?. 6. LùC MA S¸T ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nêu được ví dụ về lực ma [TH]. Nêu được 02 ví dụ về lực ma sát Ví dụ: Khi bánh xe đạp đang quay, nếu bóp nhẹ sát trượt. phanh thì vành bánh chuyển động chậm lại. Lực trượt. sinh ra do m¸ phanh Ðp s¸t lªn vµnh b¸nh, ng¨n c¶n chuyển động của vành được gọi là lực ma sát trượt. NÕu bãp phanh m¹nh th× b¸nh xe ngõng quay vµ trượt trên mặt đường, khi đó lực ma sát trượt giữa b¸nh xe vµ mÆt ®­êng. 2 Nêu được ví dụ về lực ma [TH]. Nêu được 02 ví dụ về lực ma sát Ví dụ: Khi đá quả bóng lăn trên sân cỏ, quả bóng s¸t l¨n. l¨n chËm dÇn råi dõng l¹i. Lùc do mÆt s©n t¸c dông l¨n. lên quả bóng, ngăn cản chuyển động lăn của quả bãng lµ lùc ma s¸t l¨n. 3 Nªu ®­îc vÝ dô vÒ lùc ma [TH]. Nªu ®­îc 02 vÝ dô vÒ lùc ma s¸t VÝ dô: Khi ta kÐo hoÆc ®Èy chiÕc bµn nh­ng bµn s¸t nghØ. chưa chuyển động, thì khi đó giữa bàn và mặt sàn nghØ. 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> 4 §Ò ra ®­îc c¸ch lµm t¨ng ma s¸t cã lîi vµ gi¶m ma s¸t cã h¹i trong mét sè trường hợp cụ thể của đời sèng, kÜ thuËt.. cã lùc ma s¸t nghØ. [VD]. §Ò ra ®­îc c¸ch lµm t¨ng ma s¸t VÝ dô: cã lîi vµ gi¶m ma s¸t cã h¹i trong mét 1. §Ó t¨ng ma s¸t cña lèp xe « t« víi mÆt ®­êng số trường hợp cụ thể của đời sống, kĩ người ta chế tạo lốp xe có nhiều khía. 2. Để giảm lực ma sát ở các vòng bi của động cơ thuËt. người ta phải thường xuyên tra dầu, mỡ.. 7. ¸P SUÊT ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nªu ®­îc ¸p lùc lµ g×. [NB]. áp lực là lực ép có phương vuông gãc víi mÆt bÞ Ðp. 2 Nêu được áp suất và đơn [NB]. vÞ ®o ¸p suÊt lµ g×. - áp suất là độ lớn của áp lực trên một đơn vị diện tích bị ép. - C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt : p . Ghi chó. F trong S. đó : p là áp suất; F là áp lực, có đơn vị lµ niut¬n (N) ; S lµ diÖn tÝch bÞ Ðp, cã đơn vị là mét vuông (m2) ; - §¬n vÞ ¸p suÊt lµ paxcan (Pa) : 1 Pa = 1 N/m2 3 VËn dông c«ng thøc tÝnh F p . S. F S. VÝ dô: 1. Một bánh xe xích có trọng lượng 45000N, diện để giải các bài toán, khi biết trước giá tích tiếp xúc của các bản xích xe lên mặt đất là trị của hai đại lượng và tính đại lượng 1,25m2. cßn l¹i. [VD]. VËn dông ®­îc c«ng thøc p . 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Giải thích được 02 trường hợp cần lµm t¨ng hoÆc gi¶m ¸p suÊt.. a) Tính áp suất của xe tác dụng lên mặt đất. b) Hãy so sánh áp suất của xe lên mặt đất với áp suất của một người nặng 65kg có diện tích tiếp xúc hai bàn chân lên mặt đất là 180cm2. Lấy hệ số tỷ lệ giữa trọng lượng và khối lượng là 10. 2. Khi qua chỗ bùn lầy, người ta thường dùng một tấm ván đặt lên trên để đi. Hãy giải thích tại sao? 3. Tại sao lưỡi dao, lưỡi kéo phải mài sắc?. 8. ¸P SUÊT CHÊT LáNG - B×NH TH¤NG NHAU ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Mô tả được hiện tượng [TH]. Mô tả được hiện tượng (hoặc ví chøng tá sù tån t¹i cña ¸p dô) chøng tá sù tån t¹i cña ¸p suÊt chÊt suÊt chÊt láng. lỏng tác dụng lên đáy bình, thành bình vµ mäi ®iÓm trong lßng nã. 2 Nªu ®­îc ¸p suÊt cã cïng [NB]. C«ng thøc tÝnh ¸p suÊt chÊt trị số tại các điểm ở cùng lỏng: p = d.h; trong đó: p là áp suất ở một độ cao trong lòng đáy cột chất lỏng; d là trọng lượng mét chÊt láng. riªng cña chÊt láng; h lµ chiÒu cao cña cét chÊt láng. [TH]. Trong một chất lỏng đứng yên, ¸p suÊt t¹i nh÷ng ®iÓm trªn cïng mét mặt phẳng nằm ngang (có cùng độ sâu h) có độ lớn như nhau.. Ghi chó. 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> 3. [TH]. Trong b×nh th«ng nhau chøa cùng một chất lỏng đứng yên, các mặt tho¸ng cña chÊt láng ë c¸c nh¸nh kh¸c nhau đều cùng ở một độ cao. [TH]. CÊu t¹o: Bé phËn chÝnh cña m¸y Ðp M« t¶ ®­îc cÊu t¹o cña thñy lùc gåm hai èng h×nh trô, tiÕt diÖn m¸y nÐn thñy lùc vµ nªu s vµ S kh¸c nhau, th«ng víi nhau, trong ®­îc nguyªn t¾c ho¹t cã chøa chÊt láng. Mçi èng cã 01 pÝt động của máy. t«ng. Nguyên tắc hoạt động: Khi ta tác dụng 01 lùc f lªn pÝt t«ng A. lùc nµy g©y Nªu ®­îc c¸c mÆt tho¸ng trong b×nh th«ng nhau chøa cïng mét chÊt láng đứng yên thì ở cùng độ cao.. mét ¸p suÊt p lªn mÆt chÊt láng p =. 4. s. F S. A. B. f. H×nh vÏ. f s. ¸p suÊt nµy ®­îc chÊt láng truyÒn ®i nguyªn vÑn tíi pit t«ng B vµ g©y ra lùc F n©ng pÝt t«ng B lªn. Vận dụng được công thức [VD]. Vận dụng công thức p = dh để p = dh đối với áp suất giải thích được một số hiện tượng đơn trong lßng chÊt láng. giản liên quan đến áp suất chất lỏng và giải được bài tập tìm giá trị một đại lượng khi biết giá trị của 2 đại lượng kia.. VÝ dô: 1. Giải thích vì sao khi bơi hoặc lặn ta thường cảm thÊy tøc ngùc? 2. Một thùng cao 80cm đựng đầy nước, tính áp suất tác dụng lên đáy thùng và một điểm cách đáy thùng 20cm. Biết trọng lượng riêng của nước là 10000N/m3.. 9. ¸P SUÊT KHÝ QUYÓN STT ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng quy định trong chương. Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn. Ghi chó 13. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> tr×nh kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mô tả được hiện tượng [TH]. Mô tả được ví dụ hoặc thí Ví dụ: Khi cắm ngập một ống thủy tinh (dài khoảng chøng tá sù tån t¹i cña ¸p nghiÖm T«-ri-xe-li. 30cm) hở 02 đầu vào một chậu nước, dùng tay bịt suÊt khÝ quyÓn. ®Çu trªn cña èng vµ nhÊc èng thñy tinh lªn, ta thÊy có phần nước trong ống không bị chảy xuống. - Phần nước trong ống không bị chảy xuống là do ¸p suÊt kh«ng khÝ bªn ngoµi èng thñy tinh t¸c dông vào phần dưới của cột nước lớn hơn áp suất của cột nước đó. Chứng tổ không khí có áp suất. - Nếu ta thả tay ra thì phần nước trong ống sẽ chảy xuèng, v× ¸p suÊt kh«ng khÝ t¸c dông lªn c¶ mÆt dưới và mặt trên của cột chất lỏng. Lúc này phần nước trong ống chịu tác dụng của trọng lực nên ch¶y xuèng. 10. LùC §ÈY ¸C-SI-MÐT. STT 1. 2. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn quy định trong chương Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh Mô tả được hiện tượng về [TH]. Mô tả được 2 hiện tượng về sự Ví dụ: 1. Nâng một vật ở dưới nước ta cảm thấy nhẹ hơn sù tån t¹i cña lùc ®Èy ¸c- tån t¹i cña lùc ®Èy ¸c-si-mÐt. khi n©ng vËt trong kh«ng khÝ; si-mÐt 2. Nhấn quả bóng bàn chìm trong nước, thả tay ra quả bóng bị đẩy nổi lên mặt nước. ViÕt ®­îc c«ng thøc tÝnh [TH]. C«ng thøc lùc ®Èy ¸c - si - mÐt: Mäi vËt nhóng vµo chÊt láng bÞ chÊt láng ®Èy th¼ng độ lớn lực đẩy, nêu được FA = d.V đứng từ dưới lên với lực có độ lớn bằng trọng lượng đúng tên đơn vị đo các đại Trong đó: FA là lực đẩy ác-si-mét (N); của phần chất lỏng bị vật chiếm chỗ. Lực này gọi là lượng trong công thức. d là trọng lượng riêng của chất lỏng lực đẩy ác-si-mét. 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 3. (N/m3); V lµ thÓ tÝch chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç (m3). VËn dông ®­îc c«ng thøc [VD]. VËn dông ®­îc c«ng thøc F = về lực đẩy ác-si-mét F = Vd để giải các bài tập khi biết giá trị V.d. của hai trong ba đại lượng F, V, d và tìm giá trị của đại lượng còn lại.. Ví dụ: Một vật có khối lượng 682,5g làm bằng chất có khối lượng riêng 10,5g/cm3 được nhúng hoàn toàn trong nước. Cho trọng lượng riêng của nước là 10000N/m3. Lùc ®Èy ¸c-si-mÐt t¸c dông lªn vËt lµ bao nhiªu?. 11. THùC HµNH: NGHIÖM L¹I LùC §ÈY ¸C-SI-MÐT ST T. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh Tiến hành được thí nghiệm [VD]. Tiến hành được thí nghiệm để để nghiệm lại lực đẩy ác- nghiệm lại lực đẩy ác-si-mét. si-mÐt - Nªu ®­îc c¸c dông cô cÇn dïng. - §o ®­îc lùc ®Èy ¸c-si-mÐt t¸c dông lên vật và trọng lượng của phần chất láng bÞ vËt chiÕm chç. - So sánh được độ lớn của 02 lực này.. Ghi chó Để kiểm chứng độ lớn của lực đẩy ác-si-mét cần đo: 1. §o lùc ®Èy ¸c-si-mÐt. 2. Đo trọng lượng của chất lỏng có thể tích bằng thể tÝch cña vËt. 3. So s¸nh kÕt qu¶ ®o P vµ FA. Kết luận: Lực đẩy ác-si-mét bằng trọng lượng của phÇn chÊt láng bÞ vËt chiÕm chç.. Bµi 12. Sù NæI ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh Nªu ®­îc ®iÒu kiÖn næi [TH]. Khi mét vËt nhóng trong lßng L­u ý: Khi mét vËt nhóng trong lßng chÊt láng vËt 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> cña vËt.. chÊt láng chÞu hai lùc t¸c dông lµ träng lượng (P) của vật và lực đẩy ác-si-mét (FA) th×: + VËt ch×m xuèng khi: FA < P. + VËt næi lªn khi: FA > P. + VËt l¬ löng khi: P = FA - Khi vËt næi trªn mÆt tho¸ng cña chÊt láng th× lùc ®Èy ¸c-si–mÐt ®­îc tÝnh bằng biểu thức: FA = d.V; trong đó: V lµ thÓ tÝch cña phÇn vËt ch×m trong chÊt lỏng, d là trọng lượng riêng của chất láng.. có trọng lượng riêng dv; chất lỏng có trượng lượng riªng d1 th×: + VËt ch×m xuèng khi: dv > d1. + VËt næi lªn khi: dv < d1. + VËt l¬ löng khi: dv = d1.. 13. C¤NG C¥ HäC ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nêu được ví dụ trong đó [TH]. Nêu được ví dụ về lực khi thực Ví dụ : 1. Một người kéo một chiếc xe chuyển động trên lùc thùc hiÖn c«ng hoÆc hiÖn c«ng vµ kh«ng thùc hiÖn c«ng. đường. Lực kéo của người đã thực hiện công. kh«ng thùc hiÖn c«ng 2. Người lực sĩ cử tạ đỡ quả tạ ở tư thế đứng thẳng, mặc dù rất mệt nhọc nhưng người lực sĩ không thực hiÖn c«ng. 2 ViÕt ®­îc c«ng thøc tÝnh [TH]. C«ng thøc tÝnh c«ng c¬ häc: Điều kiện để có công cơ học: Có lực tác dụng vào công cơ học cho trường A = F.s; trong đó: A là công của lực F; vật và quãng đường vật dịch chuyển theo phương hợp hướng của lực trùng F là lực tác dụng vào vật; s là quãng của lực. với hướng dịch chuyển đường vật dịch chuyển theo hướng của Ngoài đơn vị Jun, công cơ học còn đo bằng đơn vị của điểm đặt lực. ki l« Jun (kJ); 1kJ = 1000J lùc. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Nêu được đơn vị đo công. 3. VËn dông c«ng thøc A = Fs.. §¬n vÞ cña c«ng lµ Jun, kÝ hiÖu lµ J 1J = 1N.1m = 1Nm [VD]. VËn dông ®­îc c«ng thøc A = Fs để giải được các bài tập khi biết giá trị của hai trong ba đại lượng trong công thức và tìm đại lượng còn lại.. VÝ dô: 1. Một vật có khối lượng 500g, rơi từ độ cao 20dm xuống đất. Tính công của trọng lực? 2. Mét ®Çu m¸y xe löa kÐo c¸c toa b»ng lùc F = 7500N. TÝnh c«ng cña lùc kÐo khi c¸c toa xe chuyển động được quãng đường s = 8km.. 14. §ÞNH LUËT VÒ C¤NG. STT 1. 2. ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh Phát biểu được định luật [NB]. Định luật về công: Không một bảo toàn công cho các máy cơ đơn giản nào cho ta lợi về máy cơ đơn giản. c«ng. §­îc lîi bao nhiªu lÇn vÒ lùc th× thiÖt bÊy nhiªu lÇn vÒ ®­êng ®i vµ ngược lại. Nªu ®­îc vÝ dô minh häa. [NB]. Nªu ®­îc 02 vÝ dô minh häa cho định luật về công - Sö dông rßng räc. - Sö dông mÆt ph¼ng nghiªng. - Sử dụng đòn bẩy.. Ghi chó. VÝ dô: 1. Dùng ròng rọc động được lợi hai lần về lực thì lại thiÖt hai lÇn vÒ ®­êng ®i. Kh«ng cho lîi vÒ c«ng. 2. Dùng mặt phẳng nghiên đề nâng vật lên cao, nếu ®­îc lîi bao nhiªu lÇn vÒ lùc th× thiÖt bÊy nhiªu lÇn về đường đi. Công thực hiện để nâng vật không thay đổi.. 15. C¤NG SUÊT 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ChuÈn kiÕn thøc, kÜ Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn năng quy định trong STT Ghi chó kiÕn thøc, kÜ n¨ng chương trình 1 Nêu được công suất là gì [NB]. Công suất được xác định bằng ? công thực hiện được trong một đơn vị thêi gian. 2 ViÕt ®­îc c«ng thøc tÝnh [NB]. A công suất và nêu đơn vị Công thức: P  ; trong đó: P là ®o c«ng suÊt. t c«ng suÊt; A lµ c«ng thùc hiÖn (J); t lµ thêi gian thùc hiÖn c«ng (s). §¬n vÞ c«ng suÊt lµ o¸t, kÝ hiÖu lµ W. 1 W = 1 J/s (jun trªn gi©y) 1 kW (kil«o¸t) = 1 000 W 1 MW (mªgao¸t) =1 000 000 W 3 Nªu ®­îc ý nghÜa sè ghi [NB]. Sè ghi c«ng suÊt trªn c¸c m¸y VÝ dô: công suất trên các máy móc, dụng cụ hay thiết bị là công suất Số ghi công suất trên động cơ điện: P = 1000W, có móc, dụng cụ hay thiết bị. định mức của dụng cụ hay thiết bị đó. nghĩa là khi động cơ làm việc bình thường thì trong 1s nã thùc hiÖn ®­îc mét c«ng lµ 1000J. 4 VËn dông ®­îc c«ng thøc: [VD]. VËn dông ®­îc c«ng thøc VÝ dô: A A 1. Mét c«ng nh©n khu©n v¸c trong 2 giê ®­îc 48 P  P  để giải được các bài tập tìm thïng hµng, mçi thïng hµng ph¶i tèn mét c«ng lµ t t một đại lượng khi biết giá trị của 2 đại 15000J. Tính công suất của người công nhân đó? 2. Một người kéo một vật từ giếng sâu 8m lên đều lượng còn lại. trong 20s. Người ấy phải dùng một lực F = 180N. Tính công và công suất của người kéo. Bµi 16. C¥ N¡NG 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn STT quy định trong chương kiÕn thøc, kÜ n¨ng tr×nh 1 Nªu ®­îc khi nµo vËt cã [TH]. Khi mét vËt cã kh¶ n¨ng thùc c¬ n¨ng? hiÖn c«ng c¬ häc th× ta nãi vËt cã c¬ n¨ng. - §¬n vÞ c¬ n¨ng lµ jun (J). 2 Nªu ®­îc vËt cã khèi [TH]. VËt ë vÞ trÝ cµng cao so víi mÆt lượng càng lớn, ở độ cao đất và có khối lượng càng lớn thì khả cµng lín th× thÕ n¨ng cµng n¨ng thùc hiÖn c«ng cña nã cµng lín, lín. nghĩa là thế năng của vật đối với mặt đất càng lớn. 3 Nêu được ví dụ chứng tỏ [TH]. Nêu được ví dụ chứng tỏ vật đàn một vật đàn hồi bị biến hồi bị biến dạng thì có thế năng; (thế d¹ng th× cã thÕ n¨ng. n¨ng cña lß xo, d©y chun khi bÞ biÕn d¹ng). 4. Ghi chó. Một vật ở một độ cao nào đó so với mặt đất thì vật đó có cơ năng. Cơ năng trong trường hợp này gọi là thế năng. Thế năng được xác định bởi độ cao của vật so với mặt đất gọi là thế năng hấp dẫn. Thế năng hấp dẫn của vật phụ thuộc vào mốc tính độ cao. VÝ dô: NÐn mét lß xo l¸ trßn vµ buéc l¹i b»ng mét sîi d©y kh«ng d·n, lóc nµy lß xo bÞ biÕn d¹ng. NÕu cắt đứt sợi dây, thì lò xo bị bật ra và làm bắn miếng gỗ đặt phía trước lò xo. Như vậy, khi lò xo bị biến d¹ng th× cã c¬ n¨ng. Cơ năng của vật đàn hồi bị biến dạng gọi là thế năng đàn hồi. Nêu được vật có khối [NB]. Vật có khối lượng càng lớn và Một vật chuyển động cũng có khả năng thực hiện lượng càng lớn, vận tốc tốc độ của vật càng lớn thì động năng công, tức là nó có cơ năng. Cơ năng của vật trong càng lớn thì động năng của vật càng lớn. trường hợp này gọi là động năng của vật. Cơ năng tồn tại dưới hai dạng: Động năng và thế cµng lín. n¨ng.. 17. Sù CHUYÓN HO¸ Vµ B¶O TOµN C¥ N¡NG STT ChuÈn kiÕn thøc, kÜ n¨ng quy định trong chương. Mức độ thể hiện cụ thể của chuẩn. Ghi chó 19. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 1. 2. tr×nh kiÕn thøc, kÜ n¨ng Nªu ®­îc vÝ dô vÒ sù [TH]. Nªu ®­îc 02 vÝ dô vÒ sù chuyÓn VÝ dô 1. Quả bóng đá rơi: Trong khi quả bóng rơi từ độ chuyÓn ho¸ cña c¸c d¹ng ho¸ cña c¸c d¹ng c¬ n¨ng. cao h đến chạm đất, đã có sự chuyển hoá cơ năng từ c¬ n¨ng. thế năng sang động năng. 2. Khi quả bóng nẩy lên từ mặt đất đến độ cao h thì có sự chuyển hoá cơ năng từ động năng sang thế n¨ng. Phát biểu được định luật [NB]. Trong quá trình cơ học, động Ví dụ: Khi quả bóng rơi xuống thì vận tốc của quả bảo toàn và chuyển hoá cơ năng và thế năng có thể chuyển hoá bóng tăng dần và động năng của quả bóng tăng dần, năng. Nêu được ví dụ về lẫn nhau nhưng cơ năng được bảo toàn. còn độ cao của quả bóng giảm dần và thế năng của định luật này. [TH]. Nêu được ví dụ về định luật bảo quả bóng gảm dần do đó có sự chuyển hoá năng lượng từ thế năng sang động năng, nhưng cơ năng toµn vµ chuyÓn hãa c¬ n¨ng. t¹i mét thêi ®iÓm bÊt k× trong khi r¬i lu«n b»ng thÕ n¨ng ban ®Çu cña qu¶ bãng. B. NHIÖT HäC. I. CHUÈN KIÕN THøC, KÜ N¡NG CHñ §Ò. MøC §é CÇN §¹T. 1. CÊu t¹o ph©n tö cña c¸c chÊt a) CÊu t¹o ph©n tö cña c¸c chÊt b) Nhiệt độ và chuyển động phân tử c) Hiện tượng khuếch. KiÕn thøc - Nêu được các chất đều được cấu tạo từ các phân tử, nguyên tử. - Nªu ®­îc gi÷a c¸c nguyªn tö, ph©n tö cã kho¶ng c¸ch. - Nêu được các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng. - Nêu được ở nhiệt độ càng cao thì các phân tử chuyển động càng nhanh.. GHI CHó. 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>