Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Học kỳ 2 - Năm học 2011-2012 - Nguyễn Thị Hường

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. Ngµy so¹n: 15 / 12 / 2011 Ngµy d¹y: Líp 6A: 27/ 12 Líp 6B: 28/ 11 Líp 6C: 30/ 11 Bài 18: Tiết 73,74:. Văn bản :. Bài học đường đời đầu tiên (Trích “Dế Mèn phiêu lưu kí” - Tô Hoài). A -Mức độ cần đạt : 1, Hiểu được nội dung, ý nghĩa của Bài học đường đời đầu tiên. - ThÊy ®­îc t¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thËt trong ®o¹n trÝch. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Nh©n vËt, sù kiÖn, cèt truyÖn trong v¨n b¶n truyÖn viÕt cho thiÕu nhi. - Dế Mèn là một hình ảnh đẹp của tuổi trẻ sôi nổi nhưng tính tình bồng bột và kiêu ngạo. - Một số biện pháp nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc trong đoạn trích. 2- KÜ n¨ng: - Ph©n tÝch c¸c nh©n vËt trong ®o¹n trÝch. - VËn dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt so s¸nh, nh©n ho¸ khi viÕt v¨n miªu t¶. C- ChuÈn bÞ : - GV: Gi¸o ¸n, Ch©n dung nhµ v¨n T« Hoµi, T¸c phÈm " DÕ MÌn phiªu l­u kÝ ", tranh minh ho¹ cho bµi häc... - HS: Häc bµi cò, so¹n bµi míi. D- Tݪn tr×nh lªn líp: 1.KiÓm tra bµi cò: - KiÓm tra vở soạn của học sinh. 2. Giíi thiÖu bµi míi: (Cho học sinh xem chân dung Tô Hoài) Cuốn Dế Mèn phiêu lưu kí (1941) đã đang được hµng triệu người đọc ở mọi lứa tuổi yêu thích, đến mức các bạn nhỏ gọi ông là Dế Mèn. Nhưng Dế Mèn là ai? Chân dung và tính nết nhân vật độc đáo nh­ thÕ nµo, "bài học ®­êng đời đầu tiên" mà anh ta nếm trải ra sao ? Bài học hôm nay chóng ta sÏ cïng t×m hiÓu. 3. Các hoạt động dạy học: Hoạt động của học sinh Nội dung bài học (Dưới sự hướng dẫn của giáo viên) H§1 :HD tìm hiểu tác giả, tác phẩm: I. T×m hiÓu chung: HS phÇn chú thích ë sgk: 1, Tác giả , t¸c phÈm: ?Em hiểu gì về Tô Hoài ? a. T¸c gi¶:- Tên thật là Nguyễn Sen (1920) HS tr×nh bµy quê ở làng Nghĩa Đô phủ Hoài Đức, Hà Đông GV nhËn xÐt, bæ xung nay thuộc quận Cầu Giấy Hà Nội - Bút danh : Tô Hoài => kỉ niệm và ghi nhớ quê hương : Sông Tô Lịch, huyện Hoài Đức. * Sự nghiệp văn chương : Tác phẩm" Dế Mèn - GV giíi thiÖu thªm về sự nghiệp phiêu lưu kí", "Vâ sĩ bọ ngựa" .... => viết s¸ng tác văn chương của ông . nhiều chuyện cho thiếu nhi và các đề tài về miền núi, Hà Nội : Vợ chồng APhủ, Miền T©y, Người ven thành, C¸t bụi ch©n ai, Chiều chiều. + Là nhà văn hiện đại VN có số lượng tác Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. phẩm nhiều nhất : hơn 150 cuốn ? Em hãy nêu sự hiểu biết của em về b. Truyện Dế Mèn phiêu lưu kí + Là tác phẩm nổi tiÕng đầu tiên của Tô Hoài tác phẩm. + Được sáng tác năm 17 tuổi + Thể loại là kí nhưng thực chất là truyện, tiểu thuyÕt đồng thoại + Nghệ thuật : Tưởng tượng và nhân hoá, tác phẩm được các lứa tuổi trong và ngoài nước yêu thích . ? Em h·y nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch - Đoạn trớch “Bài học đường đời đầu tiờn” trích từ chương I của truyện GV hướng dẫn học sinh cách đọc 2. Đọc v¨n b¶n: Dế Mèn tự tả chân dung mình : Giọng hào hứng, kiêu hãnh;chú ý giọng đối thoại : -Mèn : Trịnh thượng, khó chịu - Choắt : Yếu ớt, rên rØ - Chị Cốc : Đáo để, tức giận + Dế Mèn hối hận, sâu lắng … Gv – h/s nhận xét cách đọc GV cho HS gi¶i thÝch mét sè chó thÝch 3. T×m hiÎu tõ khã: (Xem chó thÝch- SGK) ? Tìm một số từ đồng nghĩa với từ: 4.Kể tóm tắt : Là mét chàng Dế thanh niên “trịch thượng” cuờng tráng. Dế Mèn rất tự hào với kiểu cách con nhà võ của mình. Anh ta cà khịa với tất cả mọi người hµng xóm Mèn rất kinh miệt mét người bạn ở gÇn hang, gọi anh ta là Dế Choắt bởi anh ta rất ốm yếu. Mèn đã trªu trọc chị Cốc rồi lủi vào hang sâu. Chị Cốc tưởng Choắt trêu mình nên đã mổ anh ta trọng thương. Trước lúc chết Choắt khuyên Mèn nên chừa thói hung hăng và làm gì cũng phải biết suy nghĩ. Đó là bài học đường đời đầu tiên của chú ? Theo em v¨n b¶n chia lµm mÊy phÇn. c. Bè côc:2 phÇn - Đoạn 1 : Dế Mèn tự tả chân dung mình Néi dung cña tõng phÇn. - Đoạn 2 : + Trêu chị Cốc + Dế Mèn hối hận ? Truyện được kể bằng lời của nhân * Truyện được kể bằng lời của Dế Mèn - Ngôi kể thứ nhất => làm tăng tác dụng của vật nào ? Tác dụng của nó ? ? Thể loại văn chủ yếu cña t¸c phÈm biện pháp nhân hoá => câu truyện trở nên th©n mật, gần gòi đáng tin cậy với người đọc nµy lµ g× d, Thể loại : Truyện đồng thoại Hđ2: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết II, Tìm hiểu đoạn trích: 1, Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn : ? Hãy nêu các chi tiết miêu tả ngoại * Ngo¹i h×nh: hình và hành động của Dế Mèn? + Cµng : mẫm bóng Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ khi t¶ DÐ MÌn? ? C¸ch dïng tõ nh­ vËy cã t¸c dông g× ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÝnh c¸ch cña DÕ MÌn ? Nhận xét về trình tự và cách miêu tả trong đoạn văn. ? Cách miêu tả như vậy có tác dụng gì H/S thảo luận về nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính c¸ch của Dế Mèn.. ? Nhận xét về thái độ trên của Mèn đối với Choắt (lời lẽ, cách xưng hô, giọng điệu…) ? Nêu diễn biến tâm lý và thái độ của Mèn trong việc trªu trọc chị Cèc dẫn đến cái chết của Choắt. + Vuốt : Cứng, nhọn hoắt + Cánh : áo dài chấm đuôi + Đầu to : Nổi từng tảng + Răng : Đen nhánh, nhai ngoµm ngoạp + Râu : Dài, uốn cong * Hành động : + §¹p phanh ph¸ch, vç c¸nh phµnh ph¹ch +Nhai ngoµm ngo¹p + Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân rung râu. + Tợn lắm, cà khịa với tất cả mọi người trong xóm + Quát Cào Cào, đá ghẹo anh Gọng Vó ->Sử dụng nhiều động từ, tính từ. -Tạo nên sự khoẻ mạnh cường tráng của Dế MÌn. *TÝnh c¸ch: - Yêu đời, tự tin - Kiªu c¨ng tù phô, kh«ng coi ai ra g×, hîm hÜnh, thÝch ra oai víi kÎ yÕu. ->Miªu t¶ tõng bé phËn c¬ thÓ g¾n liÒn víi miêu tả hình dáng với hành động của Dế MÌn => Mèn là một chàng dế thanh niên cường tráng đẹp khoẻ và hấp dẫn nhưng tính cách quá kiêu căng, hợm hĩnh, đáng bực mình * Nét đẹp trong hình dáng : Khoẻ mạnh, cường tráng, đầy sức sống thanh niên thể hiện trong từng bộ phận của cơ thể, dáng đi, ho¹t đéng… Đẹp trong tính nết : yêu đời tự tin. * Nét chưa đẹp trong tính nết của Mèn : Kiêu căng, tự phụ, không coi ai ra gì, hợm hĩnh, thích ra oai với kẻ yếu 2, Bài học đường đời đầu tiên - Đối với Choắt : có thái độ coi thường, tàn nhẫn: tôi bảo chỉ nói sướng miệng, hếch răng… khinh khỉnh,…mắng, không chút bận tâm . - Nghịch ranh, nghĩ mưu trªu chị Cốc - Hể hả vì trò đùa tai quái của mình + Chui tọt vào hang, nằm khểnh, bụng nghĩ thú vị… - Sợ hãi khi nghe tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt : khiếp nằm im thin thít - Hốt hoảng, lo sợ, bất ngờ vì cái chết và lời khuyên của Choắt - Ân hận, sám hối chân thành, đứng lặng 1 giê lâu trước mộ Choắt, nghĩ về bài học đường. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. ? Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả được sử dụng ở đoạn truyện này? ? Bài học đầu tiên mà Mèn phải chịu hậu quả là gì ? ? Ý nghĩa cña bài học này ? Câu cuối cùng của đoạn trích có gì đắc sắc? (câu văn vừa thuật lại sự việc, vừa gợi tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc) H§3: Hướng dẫn tổng kết ? Em hãy nhận xét nét đặc sắc về nghệ thuËt vµ néi dung?. HS đọc ghi nhớ Hoạt động 4 :Hướng dẫn luyện tập. đời đầu tiên phải trả giá => Tâm lý của Mèn được miêu tả rất tinh tế hợp lý. * Bài học : Tác hại của tính nghịch ranh, Mèn đã gây nên cái chết đáng thươngcủa Choắt : Hối hận thì đã quá muộn - Bµi học của sự ngu xuẩn, của tính kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác. - Tội lỗi của Mèn rất đáng phê phán, Nhưng dù sao Mèn cũng đã nhận ra và hối hận chân thành. III. Tổng kết : 1, Nội dung: - Vẻ đẹp của Dế Mèn. - Sù ©n hËn cña DÕ MÌn vµ bµi häc ghi nhí 2, Nghệ thuật: - NghÖ thuÖt miªu t¶ loµi vËt. - C¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt. - Ng«n ng÷ chÝnh x¸c. - Thể loại truyện đồng thoại rất phù hợp với lứa tuổi thiếu nhi . *Ghi nhí: SGK IV. Luyện tập : - C¶m nhËn cña em vÒ t©m tr¹ng cña DÕ mÌn khi đứng ttrước nấm mộ Dế Choắt.. E. Hướng dẫn học ở nhà: - Häc bµi cò - ChuÈn bÞ bµi míi: Phã tõ. Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 16 / 12 / 2011 Ngµy d¹y: Líp 6A: 4/ 1 / 2012 Líp 6B: 3/ 1 Líp 6C: 3/ 1 Tiết 75:. Phó từ. A. Mức độ cần đạt: - Nắm được các đặc điểm của phú từ . - Các loại phó từ. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - Kh¸i niÖm phã tõ. - ý nghĩa khái quát, đặc điểm ngữ pháp của phó từ. - C¸c lo¹i phã tõ. 2, Kĩ năng: - NhËn biÕt phã tõ trong v¨n b¶n. - Phân biệt c¸c lo¹i phó từ . - Có ý thức vận dụng phó từ trong nói và viết. C. ChuÈn bÞ: - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô. - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. D. Các bước lên lớp: Hoạt động của học sinh Nội dung bài học (Dưới sự hướng dẫn của g/v) (Kết quả các hoạt động của h/s) H§1:Hình thành khái niệm phó từ I. Phó từ là gì. GV treo b¶ng phô cã ghi VD Sgk 1, Ví dụ : H/S đäc Vd vµ tr¶ lêi c©u hái Bổ sung ý nghĩa cho các từ : ? Các từ : đã, cũng, vẫn, chưa, thật, - Đi, ra, thấy, lỗi lạc, soi gương, ưa nhìn, to, được, rất , ra… bổ sung ý nghĩa cho bướng. những từ nào? ? Nh÷ng từ được bổ sung ý nghĩa - Động từ : Đi, ra, thấy, soi… thuộc từ lo¹i nào? - Tính từ : Lỗi lạc, ưa, to, bướng… ? Tõ sù ph©n tÝch vÝ dô trªn em h·y cho 2, Ghi nhớ : Phã tõ lµ nh÷ng tõ chuyªn ®i kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho biÕt phó từ là gì ? động từ, tính từ. H/s đäc ghi nhớ 1 sgk. II. Các loại phó từ H®2 :Phân loại phó từ. Gv treo b¶ng phô cã ghi Vd môc II,H/s 1, Bài tập: * Các phó từ: lắm, đừng, không, đã, đang. đọc vµ tr¶ lêi c©u hái ? Những phó từ nào đi kèm với các từ : Chãng ,trªu,, trông thấy, loay hoay? G/v : Lưu ý: trong tiếng việt, 1 từ có Ví dụ : Đừng quên nhau = đừng quên + quên thể được 1 hoặc nhiều từ khác bổ nghĩa nhau, Lớn nhanh = Lớn nhanh + lớn quá cho nó. H/s thống kê các phó từ tìm được ở mục , I, II . Phân loại chúng theo ý nghĩa chỉ thời H/s lập bảng phân loại phó từ gian (G/v treo bảng: các loại phó từ) Nhìn vào bảng phân loại, hãy cho biết 2, Ghi nhớ : H/s đọc, nêu những khái niệm cần nhớ ở mục phó từ gồm mấy loại ghi nhớ trang 14. Ý nghĩa các loại phó từ ? Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập Bµi tËp 1 : GV cho Hs lµm theo nhãm víi trß ch¬i tiÕp søc : Thi t×m hiÓu ý nghĩa của các phó từ trong 5 phút ,đội nào xong trước đội ấy thắng Sau đó lớp nhận xét, Gv bổ sung và kết luËn. III. Luyện tập : Bài 1 : a, Phó từ : - Đã : chỉ quan hệ thời gian - Không : Chỉ sự phủ định - Còn : Chỉ sự tiếp diễn tương tự - Đã : phó từ chỉ thời gian. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - Đều : Chỉ sự tiếp diễn - Đương, sắp : Chỉ thời gian - Lại : Phó từ chỉ sự tiếp diễn - Ra : Chỉ kết quả, hướng. - Cũng, Sắp : Chỉ sự tiếp diễn, thời gian - Đã : chỉ thời gian - Cũng : Tiếp diễn - Sắp : Thời gian b, Trong câu có phó từ : Đã chỉ thời gian. Được : Chỉ kết quả Bài tập 2 : G/v hướng dẫn h/s viết đoạn văn : - Nội dung : Thuật lại việc Mèn trªu chị Cốc dẫn đến cái chết bi thảm của Dế Choắt. - Độ dài : Từ 3 – 5 câu - Kĩ năng : Có dïng một phó từ, giải thích lý do dïng phó từ ấy Bài tập 3 : Viết chính tả phân biệt phụ âm đầu ng, kh. E. Hướng dẫn học ở nhà: - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp cßn l¹i - Viết đoạn văn tả cảnh mùa xuân trong đó có sử dụng phó từ. Nói rõ tác dụng của việc dïng phã tõ trong ®o¹n v¨n. Rót kinh nghiÖm giê d¹y:. ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 20/ 12 / 2011 Ngµy d¹y: Líp 6A: 4/ 1 / 2012 Líp 6B: 3/ 1 Líp 6C: 4/ 1 Tiết 76:. Tìm hiểu chung về văn miêu tả. A. Mức độ cần đạt: - BiÕt ®­îc hoµn c¶nh cÇn sö dông văn miêu tả. - Những yêu cầu cần đạt của một bài văn miêu tả. - Nhận diện đoạn, bài văn miêu tả. B.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Mục đích của miêu tả. - C¸ch thøc miªu t¶. 2. KÜ n¨ng: - Nhận diện đoạn, bài văn miêu tả. - Bước đầu xác định được nội dung, đặc điểm nổi bật của đối tượng được miêu tả trong bài v¨n, ®o¹n v¨n miªu t¶. C.ChuÈn bÞ : - GV: Gi¸o ¸n, ®o¹n v¨n mÉu, b¶ng phô... Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. D. Các bước lên lớp: 1. KiÓm tra bµi cò: Ở tiểu học em đã học về văn miêu tả. Các em đã viết bài văn miêu tả : Người, vật, phong cảnh thiên nhiên… Vậy em nào có thể nhớ trình bày thế nào là văn miêu tả. H/s trả lời => Gv nhận xét. Hoạt động của GV vµ học sinh Nội dung bài học H§1 :Hình thành khái niệm về văn miêu tả. Gv treo b¶ng phô 3 tình huống trong sgk lên bảng => H/s đọc. ? Ở tình huống nào cần thể hiện văn miêu tả ? vì sao? ? Em nhận xét gì về việc sử dụng văn miêu tả trong cuộc sống. ? Hãy nêu một số tình huống tương tự như sgk, em phải dùng văn miêu tả.. I . Thế nào là văn miêu tả ? 1, Bài tập .. * Cả 3 tình huống đều cần sử dụng văn miêu tả vì căn cứ vào hoàn cảnh và mục đích gián tiếp. => Rõ rµng việc sử dụng văn miêu tả ở đây là rất cần thiết VD: Trên đường đi học về em bị đánh rơi mất chiếc cặp đựng sách vở và đồ dïng học tập. Em quay lại tìm không thấy, đành nhờ các chú công an tìm giúp. Các chú hỏi em về màu sắc, hình dáng chiếc cặp /s chỉ ra 2 đoạn văn tả Dế Mèn, Dế *Đoạn văn tả : - Dế Mèn : “Bởi tôi…vuốt râu” Choắt rất sinh động. - Dế Choắt : “Cái anh chàng…” ? Hai đoạn văn có giúp em hình => Hình dung được đặc điểm cảu 2 chú Dế rất dễ dung được đặc điểm g× nổi bật của 2 dàng : chú Dế? ? Nội dung chi tiết và hình ảnh nào + Dế Mèn : Càng, chân… răng sâu, những động đã giúp em hình dung được điều đó? tác ra oai, khoe sức khoẻ. + Dế Choắt : Dáng người gầy gò, lêu nghêu…=> ?Qua đó em hiểu thế nào là văn miêu So sánh; tính từ 2, Ghi nhớ : sgk tả? Tác dụng ? ? Muốn làm một bài miêu tả cho tốt ta phải làm như thế nào? II. Luyện tập: Hđ 2 :Hướng dẫn luyện tập: Bài 1 : H/sđọc các đoạn thơ văn ë bµi tËp 1 HS lµm bµi tËp theo nhãm - Đoạn 1 : Chân dung chú Dế mèn được nhân ? Ở mỗi đoạn miêu tả trên đã tái hiện hoá: Khoẻ, đẹp, trẻ trung. lại điều gì - Đoạn 2 : Hình ảnh chú Lượm gầy, nhanh, vui, ? Chỉ ra những đặc điểm nổi bật của hoạt bát, nhí nhảnh. sự vật, con người, quang cảnh đã - Đoạn 3 : Cảnh hồ ao, bờ bãi sau trận mưa lớn. được miêu tả trong các đoạn văn, thơ trên? Bài 2 : ? Nếu phải viết một bài văn miêu tả Định hướng : Sự thay đổi của trời mây, cây cỏ, cảnh mùa đông đến ở quê hương em mặt đất, vườn gió,mưa, không khí, con người. nêu lên những đặc điểm nổi bật nào Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. E. Hướng dẫn hoc ở nhà. 1, Học sinh đọc kĩ “Lá rụng” (Khải Hưng) - Cảnh lá rụng mùa đông được miêu tả kĩ lưỡng ntn ? - Những biện pháp nghÖ thuật nào được sử dụng rất thành công ở đây? - Cảm nhận của em về đoạn văn ấy. 2, Khi cần hình dung lại khuôn mặt người mẹ đáng yêu, em sẽ chú ý đến những đặc điểm nổi bật nào ? - Gợi ý : Nhìn chung khuôn mặt Đôi mắt, ánh nhìn+ Mái tóc+ Vầng trán, nếp nhăn. chuÈn bÞ bµi míi: 3. Đọc và tìm hiểu văn bản'' Sông nước Cà Mau'' * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. KÝ duyÖt cña chuyªn m«n:. Ngµy so¹n: 2 / 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 13 / 1 Líp 6B: 9/ 1 Líp 6C: 9/ 1 Bài 19 Tiết 77,78 :. V¨n b¶n:. Sông nước Cà Mau Đoàn Giỏi. A. Mức độ cần đạt : - Bổ sung kiến thức về tác giả và tác phẩm văn học hiện đại. - Cảm nhận sự phong phú và độc đáo của thiên nhiên s«ng nước vùng Cà Mau - Nắm được nghệ thuật tả cảnh s«ng nước cña tác giả . B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1- KiÕn thøc: - S¬ gi¶n vÒ t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm. - Vẻ đẹp của thiên nhiên và con người ở vùng đất phương nam. - T¸c dông cña mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt trongt ®o¹n trÝch. 2. KÜ n¨ng: - Nắm nội dung văn bản truyện hiện đạicó yêu tố miêu tả. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - §äc diÔn c¶m. -VËn dông c¸c biªn ph¸p nghÖ thuËt khi lµm v¨n miªu t¶. C. ChuÈn bÞ : §äc c¸c tµi liÖu cã liªn quan, ch©n dung nhµ v¨n §oµnGiái, tác phẩm " Đất rừng phương Nam. D. Các bước lên lớp: 1.Kiểm tra bài cũ: - Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì ? - Em có suy nghĩ gì về câu nói cuối cùng của Dế Choắt. 2.Giới thiệu bài : - Giới thiệu chân dung nhà văn Đoàn Giỏi và tác phẩm “Đất rừng Phương Nam” IV. Các hoạt động dạy học: Hoạt động của học sinh Nội dung bài học (Dưới sự hướng dẫn của giáo viên) (Kết quả các hoạt động) Hoạt động 1 : I. T×m hiÓu chung Hướng dẫn đọc và tìm hiÓu chung v¨n 1, Tác giả : b¶n - Đoàn Giỏi (1925 - 1989) quê ở tỉnh Tiền ? Em h·y nªu mét vµi nÐt vÒ t¸c gi¶ '' Giang. §oµn Giái'' - Đề tài : Viết về cuộc sống thiên nhiên, con người ở nam Bộ 2, Tác phẩm - Đất rừng Phương Nam của Đoàn Giỏi viết ? Em hãy nêu hiểu biết của em về ''đất 1957 là 1 tỏc phẩm nổi tiếng viết về thiờn rừng phương Nam'' nhiên, con người ở vùng đất ấy. - Đoạn trích “Sông nước Cà Mau” trích từ ? Em h·y nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch '' chương 18 của “Đất rừng Phương Nam” Sông nước Cà Mau'' 3.Đọc - hiểu từ ngữ, bố cục. a, Đọc : - Gv nếu yêu cầu đọc, gv đọc mẫu b, Chú thích : - H/s đọc, nhận xét c, Thể loại: H/s đọc kĩ chú thích? nhận xét ngôi kể, - Tả cảnh thiên nhiên với thuyết minh giới so sánh ngôi kể của bài trước ,tác dụng thiệu cảnh quan 1 vùng đất nước của ng«i kÓ này. d. Bố cục : 4 đoạn. H/s nhận xét thể loại và bố cục miêu tả + Cảnh bao quát vùng Sông nước Cà Mau của đoạn trích + Cảnh kênh rạch sông ngòi ? §o¹n trÝch cã bè côc mÊy phÇn. Nªu + Đặc tả dòng sông Năm Căn néi dung cña tõng phÇn. + Cảnh chợ Năm Căn Hđộng 2 : .II. Đọc – tìm hiểu chi tiết : Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản 1, Cảnh bao quát : - Tác giả đã miêu tả theo trình tự nào ( - Một vựng sụng ngũi… chằng chịt như màng T¶ kh¸i qu¸t -> t¶ cô thÓ , t¶ chung - > nhện – so sánh sát hợp t¶ riªng ) - Màu xanh của trời, nước, cây cối... ? Cảnh Cà Mau được miêu tả ở đây có - Âm thanh rì rào của của rừng ấn tượng nổi bật gì ? (Những từ ngữ, hình ảnh nào làm nổi rõ màu sắc riêng => C¶m nhËn vµ miªu t¶ b»ng thÞ gi¸c, thÝnh biệt của vùng đất ấy?) gi¸c. ? Qua những giác quan nào . ->Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh thiªn nhiªn vµ trï phó. ë ®©y Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - H/s phát hiện trao đổi Cảnh sông ngòi, kênh, rạch, được miêu tả, giới thiệu thuyết minh chi tiết, cụ thể. - H/s tìm danh từ riêng ? Tại sao người miền này lại đặt tên như vậy ? Hãy xác định thể loại văn được sử dụng ở đoạn này H/s đọc lại đoạn văn . ? Tìm những chi tiết thể hiện sự réng lớn, hùng vĩ của dòng s«ng, rừng Đước. - Trong c©u'' thuyÒn chóng t«i chÌo thoát qua kênh Bọ Mắt, đổ ra con sông Cöa Lín, xu«i vÒ N¨m C¨n'' cã nh÷ng động tử nào chỉ cùng một hoạt động cuả con thuyÒn? ? Có thể thay đổi trật tự những động từ ấy trong câu thì có ảnh hường gì đến nội dung diễn đạt không? ? NnËn xÐt vÒ c¸ch dïng tõ cña t¸c gi¶ trong c©u nµy ? Nh÷ng chi tiÕt h×nh ¶nh nµo miªu t¶ chợ Năm Căn thể hiện sự tấp nập đông vui vµ trï phó. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶, kÓ ë ®o¹n nµy. 2, Cảnh kênh, rạch, sông ngòi. - Từ địa phương : Chµ là, cái keo, bảy tháp… => được giải thích cặn kẽ, tỉ mĩ => rất Nam Bộ => tự nhiện hoang dã => con người ở đây rất gần với thiên nhiên. - Tả cảnh kết hợp với thuyết minh, giới thiệu cụ thể, chi tiết cảnh quan, tập quán, phong tục một vùng đất nước. 3, Đặc tả dòng s«ng vµ rõng ®­íc *Dòng sông: Rộng lớn ngàn thước. - Nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác. - Cá bơi từng đàn * Cây đước cao ngất… trưởng thành. - Màu xanh… từ non => già kế tiếp nhau - Các động từ : Chèo thoát, đổ ra… diễn tả hoạt động của người trèo thuyền => Không thể thay đổi trật tự được vì nó diển tả quá trình xuôi theo dòng chảy của con thuyền. 4, Đặc tả cảnh chợ Năm Căn - Sự trù phú : Khung cảnh réng lớn, tấp nập,hµng hoá phát triển. - Độc đáo : Chợ họp ngay trên s«ng nước - Sự đa dạng về màu sắc, trang phục tiếng nói… - NT : Tác giả quan sát kĩ lưỡng, tường tận có sự hiểu biết phong phó. C¸ch miªu t¶ nh­ vÏ ra tõng nÐt mµ kh«ng rèi,l¨p. -> t¶ c¶nh sinh hoạt mang đặc điểm riêng , độc đáo của con người miền Nam bộ - Cà Mau.. Hoạt động 3 : Hướng dẫn tổng kết 1, H/s đọc vài lần mục ghi nhớ (sgk tr.23) 2, Gv nhấn mạnh - Nét đÆc sắc, độc đáo cảu cảnh vật Cà mau + Cảnh sông nước, kênh rạch, rừng đước, chợ trên sông lớn, hùng vĩ, giàu có, đầy sức sống hoang dã - Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu biết phương pháp đã giúp tác giả miêu tả, giới thiệu s«ng nước Cà Mau tường tận, hấp dẫn . Hoạt động 4 : Hướng dẫn luyện tập ở lớp: Sau khi häc xong v¨n b¶n em cã suy nghÜ g× vÒ Tæ quèc ta. E. Hướng dẫn học ở nhà: - Häc bµi cò. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - Tìm đọc truyện “Đất rừng phương Nam” - ChuÈn bÞ bµi míi: So s¸nh. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y:. ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 3 / 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 11 / 1 Líp 6B: 13/ 1 Líp 6C: 11/ 1 Tiết 78 :. So sánh. A - Mức độ cần đạt : - Nắm được khái niệm và cấu tạo cña so sánh - Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng, tiến đến tạo những so sánh hay. B.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - CÊu t¹o cña phÐp tu tõ so s¸nh. - Các kiểu so sánh thường gặp. 2.Kĩ năng : - Nhận biết và phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép so sánh trong văn - Có ý thức vận dụng phép so sánh trong văn nói và văn viết của bản th©n. C. ChuÈn bÞ : - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. D.Các bước lên lớp : 1. KiÓm tra bµi cò: - Phã tõ lµ g×? cã mÊy lo¹i phã tõ. 2. Bµi míi: Hoạt động của học sinh Nội dung bài học (Dưới sự hướng dẫn cña giáo viên) (Kết quả các hoạt động của h/s ) H§1 :Hình thành khái niệm so sánh I. So sánh là gì GV treo b¶ng phô cã ghi VD môc I. * Hình ảnh so sánh HS đọc VD và trả lời câu hỏi: - Trẻ em như búp trên cành ? Tìm các cụm từ chứa hình ảnh so - Rừng đước… như hai dãy trường thành sánh vô tận ? Từ các hình ảnh so sánh đã tìm Sv ®cso s¸nh được, yêu cầu h/s xác định các sự vật được so sánh với nhau -Giữa các sự vật được so sánh với nhau cã ? Vì sao có thể so sánh như vậy? nh÷ng ®iÓm gièng nhau ? Tác dụng cña việc sử dụng so sánh * Tác dụng : Làm nổi bật cảm nhận của người ? viết về nh÷ng sự vật được nói đến, lµm câu thơ, câu văn có tính hình ảnh, gợi cảm. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. ? Em hiểu so sánh là gì ? - H/s đọc ghi nhớ vµ lÊy vÝ dô. Hoạt động 2 : Tìm hiểu cấu tạo của so sánh -GV treo bảng cấu tạo của phép so sánh, h/s điền các so sánh tìm được ở phần I vào bảng ? Cho h/s nhận xét về các yếu tố của phép so sánh ? Yêu cầu h/s tìm thêm ví dụ về so sánh mà h/s đã gặp và phân tích cấu tạo của so sánh ? Yêu cầu h/s tìm thêm ví dụ về so s¸nh mà h/s đã gặp và phân tích cấu tạo của so sánh H/s Làm bài tập 3 : Hs đọc to ghi nhớ HĐ 3 : Hướng dẫn luyện tập N¾m l¹i nội dung bài học. H/s đặt câu có sử dụng so sánh. * Ghi nhớ : Là đối chiếu sự vật ,sự việc này với sự vật ,sự việc khác có nét tương đồng để làm tăng sức gợi hình ,gợi cảm cho sự diễn đạt . II. Cấu tạo của phép so sánh Ph­ong Vế A Từ Vế B (Sự vật DiÖn (So (Sự vật dùng được so (So s¸nh) sánh) để so sánh) sánh) Trẻ em Như Búp trêncành Rừng Dựng lên Như Hai d·y đước cao ngất trường thành vô tận * Phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm 4 yếu tố nhưng khi sửdụng có thể lược bỏ 1 yếu tố nào đó Bài 3 : a, Vắng mặt từ ngữ chỉ phân diện so sánh, từ so sánh b, Từ so sánh và vế B được đảo lên trước vế A * Ghi nhớ : sgk III. Luyện tập : Bài 1: - Thầy thuốc như mẹ hiền - “Đường vô xứ Nghệ …hoạ đồ” - Lòng ta vui như hội Như cờ bay, gió reo! - Sự nghiệp của chúng ta giống như rừng cây đương lên đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chóng. Bài 2 : H/s tự làm Bài 3 : H/s đọc lại 2 bài văn => tìm những câu văn sử dụng so sánh => làm ở nhà. E Hướng dẫn học ở nhà: - N¾m vøng kh¸i niÖm. - Lµm bµi tËp cßn l¹i. - Chuẩn bị baì mới: Quan sát, tưởng tượng, so sánh trong văn miêu tả. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. Ngµy so¹n: 5 / 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 14 / 1 Líp 6B: 16/ 1 Líp 6C: 14/ 1 Tiết 79 + 80:. Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. A - Mức độ cần đạt : - Vai trò, tác dụng của quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Hình thành các kĩ năng trên khi nhận diện các đoạn bài văn miêu tả và khi viết kiểu bài này. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Mèi quan hÖ trùc tiÕp gi÷a quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Vai trò, tác dụng của tả.quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu t¶ 2. KÜ n¨ng: - Quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - NhËn diÖn vµ vËn dông ®­îc nh÷ng thao t¸c c¬ b¶n:quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn miêu t¶. C. ChuÈn bÞ : - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. D. Các bước lên lớp: * KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ v¨n miªu t¶. *Bµi míi: I. Vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. Treo b¶ng phô 3 đoạn văn trong SGK - HS lµm bµi tËp theo nhãm Mỗi nhóm tìm hiÓu 1 đoạn (3 nhóm) ? Mỗi đoạn văn tả cái gì ? ? Dựa vào những chi tiết nào để nói rằng , những con vật , cảnh vật ở đây như đang hiện lên trước mắt chúng ta ? ?G¹ch d­ãi nh÷ng chi tiÕt ( tõ ng÷ ) mµ em cho lµ thÓ hiÖn tËp trung kÕt qu¶ quan s¸t tinh tế và trí tưởng tượng phong phú của nhà văn a, Đoạn 1 : Tả chàng Dế Choắt gầy ốm, đáng thương. + Từ ngữ, hình ảnh : Gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ. b, Đoạn 2 : Tả cảnh đẹp thơ mộng, hïng vĩ của s«ng nước Cà Mau. Năm Căn + Từ ngữ, hình ảnh : Giăng chi chÝt như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm như thác. c, Đoạn 3 : Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, náo nức như ngày hội. + Từ ngữ, hình ảnh : Chim ríu rít, cây gạo, tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa lửa, ngµn bóp nõn nến trong xanh. ? Vậy muốn miêu tả sinh động , ta cần rèn luyện các năng lực gì? . Muốn miêu tả sinh động và hấp dẫn, ta cần rèn luyện các năng lực cần thiết : quan sỏt, tưởng tượng, so sánh, nhận xét,… mét c¸ch sâu sắc, dồi dào, tinh tế. ? Tìm câu văn có sự liên tưởng, tưởng tượng, so sánh trong các đoạn trên. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. ? Các kĩ năng ấy ở đây có gì đặc sắc ? ....Như gã nghiện thuốc phiện, như người cởi trần mặc áo rilª ....Như mạng nhện, như thác, như người bơi ếch… .....Như tháp đèn, như ngọn lửa. Đặc sắc => thể hiện đúng cụ thể hơn về đối tượng gây bất ngờ lý thú cho người đọc * So sánh đoạn văn của Đoàn Giỏi với đoạn v¨n 3 của Vũ Tú Nam để tìm ra từ ngữ bị lược bỏ. ? Việc làm ấy có ảnh hưởng gì đến giá trị đoạn văn Tất cả những chữ bị bỏ đi đều là động từ, tính từ, so sánh, liªn tưởng làm cho đoạn văn trở nên chung chung, khô khan. * Vậy tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả là gì * H/s rỳt ra ghi nhớ- đọc to ghi nhớ SGK II. Luyện tập: Bài tập 1 : H/s đọc đoạn văn : ? Đoạn văn tả cảnh gì ? (cảnh Hồ Gươm) ? Vì sao biết ? (Hình ảnh, chi tiết tiêu biểu : Cầu son bắc từ bờ ra đền, tháp giữa hồ…) ? Tìm 5 từ ngữ thích hợp điÒn vào chổ dấu … trong đoạn văn 1, Gương bầu dục 2, Uốn, cong cong 3, Cổ kính 4, Xám xịt 5, Xanh um Bài tập 2 : H/s nêu yêu cầu của bài tập 2 Gợi ý : + Rung rinh, bãng mỡ + Đầu to, nổi từng tảng, rất sướng.... E. Hướng dẫn häc ở nhà: Bài 3 : Nhân ngày sinh nhật của em , bố và mẹ đã đem đến cho căn phòng em ở một sự thay đổi bất ngờ và thú vị . Hãy quan sát và ghi chép lại những sự thay đổi đó để biểu lộ sự ngạc nhiên và vui sướng của em ( sự thay đổi như : sắp xếp , trang trí lại góc phòng học tập , phòng chơi, ...nơi tổ chức đón sinh nhật được thu xếp lịch sự , trên bàn có hoa tươi, khăn trải bàn .... Đó là tình yêu của bè mÑ dµnh cho em.) Bµi 4 : Tả dòng s«ng quê hương em bằng 1 đoạn văn dài 8 – 12 câu. - So¹n bµi " Bøc tranh cña em g¸i t«i ". * Rót kinh nghiÖm giê d¹y:. ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. KÝ duyÖt cña chuyªn m«n:. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. Ngµy so¹n: 10 / 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 30 / 1 Líp 6B: 30/ 1 Líp 6C: 16/ 1 Bài 20 Tiết 81,82 : Văn bản:. Bức tranh của em gái tôi Tạ Duy Anh. A. Mức độ cần đạt : - H/s nắm vững nội dung, ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể truyện và miêu tả tâm lý nhân vật của tác giả - Tích hợp với phân môn tiếng việt ở khái niệm so sánh, với phân môn tiếng việt và ở kĩ năng quan sát, tưởng tượng, nhận xét, trong văn miêu tả (Tả người, tả cảnh thiên nhiên). -- Cách kể truyện ở ngôi kể thứ nhất. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Tình cảm của người em có tài năng đối với người anh. - Những nét đặc sắc trong , nghệ thuật kể truyện và miờu tả tõm lý nhõn vật của tỏc giả. - Giúp HS nhận thức được vấn đề giáo diục nhân cách trong truyện một cách tự nhiên. 2. KÜ n¨ng: - Đọc hiểu nội dung văn bản truyện hiện đại có yếu tố tự sự kết hợp với miêu tả tâm lí nhân vËt. - §äc diÔn c¶m, kÓ tãm t¾t néi dung c©u truyÖn. 3, Rèn luyện kĩ năng so sánh, quan sát, tưởng tượng trong phân tích tìm hiểu truyện. C. Chuẩn bị : - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô - HS: Häc bµi cò, chuÈn bÞ bµi míi. D. Các bước lên lớp : 1. KiÓm tra bµi cò: - Văn bản '' Sông nước Cà Mau miêu tả cảnh gì? Trình tự miêu tả như thế nào? 2. D¹y bµi míi: Hoạt động của học sinh Nội dung bài học (Dưới sự hướng dẫn cảu giáo viên) (Kết quả các hoạt động của h/s ) Hoạt động1: Hướng dẫn HS tìm hiểu I. Tìm hiểu chung; 1.Tác giả, chung * Tạ Duy Anh (1959) Quê ở Hà Tây ; GV gọi HS đọc chú thích SGK ? Em h·y ttr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña - Truyện ngắn “Bức tranh của em gái em vÒ t¸c gi¶. tôi” đạt giải nhì trong cuộc thi viết cho thiếu nhi năm 89 2. T¸c phÈm: GV gọi 3 HS đọc văn bản a. §äc : 1 HS tãm t¾t v¨n b¶n b.Tóm tắt truyện (10 câu) - Truyện được kÓ theo ngôi thứ nhất. Người anh xưng “tôi”. Diễn biến tâm trạng cña người anh được thể hiện, phân tích, tự nhận thức, phê phán, tự hoàn thiện mình. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. TruyÖn ®­îc kÓ theo ng«i sè mÊy? ViÖc - Các nhân vật chính của truyện : lùa chän ng«i kÓ cã t¸c dông g×? + Người anh ? ? Nh©n vËt chÝnh trong truyÖn lµ ai. + Em gái – “Mèo” H§2: HdÉn HS t×m hiÓu chi tiÕt II. T×m hiÓu chi tiÕt 1, Nhân vật người anh ? Thái độ của người anh đối với em thẻ a.Thỏi độ thường ngày đối với em gỏi: hiÖn nh­ thÕ nµo. + Đặt biệt hiÖu cho em là Mèo: Mèo con + Chê bai, coi thường. ? Khi tµi n¨ng héi ho¹ cu¶ ph¸t hiÖn th× b. Khi tài năng của Mèo được phát hiện: người anh tỏ thái độ gì + Cả nhà mừng vui kinh ngạc + Người anh lại buồn rầu muốn khóc (vì thấy mình bất tài, bị cả nhà lãng quên…) => hay gắt gỏng em gái. Từ tự ái dẫn đến tự ti, đố kị… +Hành động lén lút xem tranh của em: + Thái độ khó chịu hay gắt gỏng với em => Thể hiện tâm trạng mâu thuẫn, như không ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng nµy. muốn quan tâm cña em, lại vừa không nén nổi sự tò mò. + Tự coi kinh việc làm đó nhưng vẫn làm ? Tại sao người anh lại lén xem tranh của + Sau khi xem tranh “trỳt 1 tiếng thở dài lộn lút” => anh cảm thấy kém cỏi, bé mọn trước em vµ trót tiÕng thë dµi. em gái => tính đéc đoán gia trưởng khiến người anh có hành động xấu chơi như vậy ? Khi bất ngờ đứng trước bức chân dung c. Tõm trạng người anh khi đứng trước trước rất đẹp của mình do em gái vẽ thì tâm bức tranh do em gỏi đem hết tõm hồn, tỡnh cảm, tài năng vẽ: trạng của người anh diễn biến ra sao. ? Theo em vì sao người anh lại ngạc + Ngạc nhiên ngỡ ngàng đến nhiªn, h·nh diÖn vµ xÊu hæ. sững người vì không thể ngờ + Hãnh diện, tự hào, vì dáng vÎ của chính mình + Xấu hổ vì thái độ và suy nghĩ, hành động tồi tệ, nhỏ nhen cña mình đối với em bấy lâu nay . ? Câu nói thầm của người anh chứng tỏ => Anh tự thấy mỡnh khụng xứng đỏng được ®iÒu g×. em tôn trọng, đề cao như thế . ?Vì sao người anh lại muốn khóc? + Lại muốn khóc (ăn năn, hối hận, tự phê phán sâu sắc). Suy nghĩ cña người anh : không nhận đó là chân dung mà là tấm lòng nhân hậu và tâm hồn tuyệt vời trong sánh của người em => sự nhận thức chân thành nhất * Tóm lại:Ngôi kể thứ nhất ->Nhân vật người ? ViÖc lùa chän ng«i kÓ theo ng«i thø anh có dịp bộc lộ sâu sắc, tinh tế, chân thực nhÊt cã t¸c dông g×? diễn biến tâm trạng của mình, tự phê phán… Anh luôn tự dằn vặt, day dứt, mặc cảm, hổ thẹn, ngạc nhiên, vui sướng, hãnh diện. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. ? Kiều Phương được tác giả giới thiệu 2.Nhõn vật cụ em gỏi : nh­ thÕ nµo + Cô bé nghịch ngîm , hiếu động, bướng bỉnh. + Tài năng hội họa bẩm sinh + Tâm hồn trong s¸ng, nhân hậu. ? Em cã c¶m nhËn g× vÒ c« em g¸i nµy? * Trong sự đối lập với nhân vật người anh, cô em gái như tấm gương để anh tự soi mình, sửa mình, tự vượt lên những hạn chế của chính mình. H§3: Hướng dẫn tổng kết: 1. Bài học rút ra qua văn bản là gì ? +Tính ghen ghét, tự ái, đố kị, mặc cảm… là những tính xấu. + Lòng nhân ái, độ lượng, tâm hồn trong s¸ng có thể giúp con người vượt lên, khắc phục được những tính xấu trên để tự hoàn thiện mình 2. Ghi nhí: (H/s đọc ghi nhớ, sgk, tr32) HĐ4: Hướng dẫn luyện tập: Nªu t¸c dông cña ng«i kÓ thø nhÊt + Tác dụng cña ngôi kể thứ nhất trong việc thể hiện tâm trạng cña nhân vật tự phê phán. E.Hướng dẫn học ở nhà : 1, Nêu cảm nhận của em về nhân vật người anh 2, Nêu cảm nhận của em về nhân vật người em 3, Soạn bài “Vượt Thác”. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y: ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. Ngµy so¹n: 25 / 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 1 / 2 Líp 6B: 31/1 Líp 6C: 30 /1 Tiết 83, 84 :. Luyện nói về quan sát tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. A. Mức độ cần đạt ; - Rèn kĩ năng thùc hµnh nói trước tập thể (nhóm, lớp): - Nắm vững hơn kĩ năng quan sát liên tưởng, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Nắm những yêu cầu cần đạt đối với việc luyện nói. - Nh÷ng kiÕn thøc d· häc vÒ quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. 2. KÜ n¨ng: - S¾p xÕp c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ. Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. - §­a c¸c h×nh ¶nh cã phÐp tu tõ so s¸nh vµo bµi nãi. - Luyện kỹ năng nãi trước tập thể (nhóm, lớp); nhận xét cách nói của bạn : D. Các bước lên lớp: : *Giới thiệu bài: Gv nêu vắn tắt yêu cầu g׬ tập nói, phương pháp chia các nhóm, chỉ định nhóm trưởng, thư kí của từng nhóm, tiến trình giê học, động viên khích lệ h/s hào hứng chuẩn bị nói. Hoạt động 1 :Hướng dẫn làm bài tập 1 ; - Từ truyện “Bức tranh của em gái tôi” đã học, làm dàn ý để nói ý kiến của mình trước nhóm, lớp theo yêu cầu 2 câu hỏi sau. a, Nhân vật Kiều Phương : + Hình dáng : Gầy, thanh mảnh, mặt lọ lem, mắt s¸ng, miệng rộng, răng khểnh. + Tính cách : Hồn nhiên, trong s¸ng, nhân hậu, độ lượng…, cã tài năng vµ say mª héi ho¹. b, Nhân vật người anh : + Hình dáng : Gầy, cao, s¸ng sủa, đẹp trai + Tính cách : Ghen tị, nhỏ nhen, mặc cảm, nh­ng biÕt ăn năn, hối hận Hoạt động 2 :Hướng dẫn làm bài tập2 Nói về anh, chị, em của mình ? Chú ý : bằng quan sát, so sánh, liªn tưởng, nhận xét, làm nổi bật những đặc điểm chính, trung thực, không tô vẽ, làm dàn ý, không viết thành văn, nói chứ không đọc. Mỗi nhóm chọn 1 đại biểu nói trước lớp Các bạn và Gv nhận xét Hoạt động 3 :Hướng dẫn làm bài tập 3 : a, Lập dàn ý cho bài văn tả 1 đêm trăng nơi em đang ở theo gợi ý - Đó là 1 đêm trăng ntn ? ở đâu (đẹp, đáng nhớ… không thể quên) - Đêm trăng có gì sâu sắc ? - Bầu trời đêm, vầng trăng, cây cối, nhà cửa, đồng hoang… - Những so sánh, liên tưởng, tưởng tượng b, Dựa vào dàn ý, trình bày bằng lời nói tình cảm trước các bạn trong nhóm, trong lớp. Hoạt động 4 :Hướng dẫn làm bài tập 4 : Lập dàn ý, nói trước lớp về quang cảnh 1 buổi s¸ng trên biển :Khi tả, so sánh, liªn tưởng với các hình ảnh : Bầu trời như vỏ trứng, như lßng trứng trắng, như lßng đỏ trứng gà Mặt biển phẳng lì như tờ giấy xanh mịn Bãi cát lỗ chỗ dấu vết còng gió, dã tràng hì hục đào đắp suốt đêm… E. Hướng dẫn học ở nhà: * Lập dàn ý bài tả cảnh biển buổi sáng, chú ý một số hình ảnh và 1 số liên tưởng, tưởng tượng. + Bình minh : Cầu lửa + Bầu trời : Trong veo, rực s¸ng + Mặt biển : Phẳng lì, như tấm lục mênh mông + Bãi cát : Mịn màng, mát rượi + Những con thuyền : Mệt mỏi, uể oải… + Tự tập nói 1 mình, tự điều chỉnh nội dung và cách nói * Soạn bài " Vượt thác ". Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. * Rót kinh nghiÖm giê d¹y:. ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................................................................................. KÝ duyÖt cña chuyªn m«n:. Ngµy so¹n: 27/ 1/ 2012 Ngµy d¹y: Líp 6A: 4 / 2 Líp 6B: 6/ 2 Líp 6C: 4/ 2 tiÕt 85:. Vượt thác (Trích : Quê nội - Võ Qu¶ng). A.Mức độ cần đạt : - Thấy được giá trị nội dung và nghệ thuật độc đáo trong văn bản Vượt thác. B. Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng: 1. KiÕn thøc: - Vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của tự nhiên trên sông Thu Bồn và vẻ đẹp của người lao động ®­îc miªu t¶ trong bµi. - Nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người bằng biện pháp nghệ thuật so sánh và nhân hoá 2. KÜ n¨ng: - §äc diÔn c¶m. - Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng thiên nhiên và con người trong đoạn trích. C. ChuÈn bÞ : - GV: Soạn giáo án; đọc các tài liệu có liên quan. - HS: Häc bµi cò; so¹n bµi míi. Các bước lên lớp: 1. KiÓm tra bµi cò: Nhân vật Kiều Phương để lại trong em những cảm nhận gì ? Những bài học tư tưởng rút ra từ “Bức tranh… tôi” 2. Giới thiệu bài míi : Nếu như trong “ Sông nước Cà Mau”, Đoàn Giỏi cho ta thấy cảnh sắc phong phú, tươi đẹp cảu vùng đất cực Nam tổ quốc ta, thì “ Vượt thác”, trích truyện “Quê nội” của Võ Qu¶ng lại dẫn chúng ta ngược dòng s«ng Thu Bồn, thuộc miền Trung Trung Bộ đến thượng nguồn.Bức tranh phong cảnh s«ng nước và đôi bờ miền Trung này cũng không kém phần kỳ thú Hoạt động của HS Néi dung bµi häc Dưới sự hướng dẫn của GV H§1 : Hdẫn tìm hiểu tác giả, tác I. T×m hiÓu chung 1, Tác giả : phẩm Dựa vào chú thích, trình bày hiểu biết - Võ Quảng (1920) quê ở tỉnh Quảng Nam Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 6 - Kú II. Trường THCS Cẩm Quý. của em về Võ Qu¶ng - Là nhà văn chuyên viết cho thiếu nhi Giới thiệu vài nét về tác phẩm “Quê 2, Tác phẩm : - Quê nội (1974) viết về cuộc sống ở một làng nội” quê ven sông Thu Bồn những ngày sau CMT8, đầu kháng chiến chống Pháp. * Đoạn trích “Vượt thác” nằm ở chương XI của ? Em h·y nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch tác phẩm “Quê nội”, miêu tả cảnh vượt thác của con thuyền trên sông Thu Bồn, làm næi bật vÎ hïng dũng và sức mạnh của con người lao động . - Gv nªu yêu cầu đọc => đọc mẫu 3. §äc vµ gi¶i nghÜa tõ khã ,thÓ lo¹i , bè côc . - H/s đọc => nhận xét => gv nhận xét a, Đọc : b, Giải thích từ khó : - Theo 13 chú thích sgk, chú ý các thành ngữ + Chảy đứt đuôi rắn + Nhanh như cắt * Từ Hán Việt : Hiệp sĩ ? Hãy xác định thể loại của bài văn ? c, Thể loại : Ngôi kể ? - Đoạn văn là sự phối hợp giữa tả cảnh thiên nhiên và hoạt động của con người - Ngôi kể thứ 3 4, Bố cục : H/s đọc theo yêu cầu 1 sgk, trả lời * Bài văn gồm 3 phần : câu hỏi a, Cảnh thiên nhiên trước khi thuyền vượt thỏc ? Em hãy tìm bố cục của bài văn b, Cảnh tượng Hương Thư chỉ huy thuyền vượt thác c, Cảnh sắc thiên nhiên khi con thuyền vượt thác ? Em hãy xác định trình tự miêu tả ? -> Theo hành trình của con thuyền ngược dòng, theo trật tự không gian Điểm nhìn miêu tả : Trên con thuyền, nhìn dòng sông, cảnh sắc đôi bờ H§2 : Hướng dẫn đọc và tìm hiểu II. T×m hiÓu chi tiÕt chi tiết 1, Cảnh thiên nhiên trước khi thuyền vượt th¸c: ? Em hãy tìm và nêu các chi tiết miêu - Đoạn sông ở vùng đồng bằng được miêu tả 1 tả dòng sông, hai bờ ? cách khoan thai: + dòng sông rộng, chảy chầm chậm, êm ả, gió nồm thổi, + thuyền lướt bon bon => hiền hoà, thơ mộng ? Bức tranh thiên nhiên ở đây sẽ kém - Vườn tược um tùm, chòm cổ thụ… trầm phần hïng vĩ, oai nghiêm nếu khônng ngâm… (NghÖ thuËt so s¸nh, nh©n ho¸) miêu tả hình ảnh cây cổ thụ. Hình - Núi cao nh­ đột ngột hiện ra … => báo hiệu ảnh cây cổ thụ đã được miêu tả đoạn sông có nhiều thác dữ. trong bài tới 2 lần. Em hãy chỉ ra và => Hình ảnh so sánh => biểu hiện tâm trạng hào cho biết tác giả đã sử dụng biện pháp hứng, phấn chấn và mạnh mẽ của con người vừa nghệ thuật gì khi miêu tả. Tác dụng, ý vượt qua được nhiều thác ghềnh nguy hiểm, tiếp nghĩa của biện pháp nghệ thuật ấy? tục đưa con thuyền tiến lên phía trước ? NhËn xÐt vÒ c¶nh thiªn nhiªn ®­îc ->Bức tranh thiên miêu tả c¶nh thiªn nhiªn thật Giáo viên: Nguyễn Thị Hường. Tæ X· Héi Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>