nghị luận về một hiện tượng đời sống

Giáo án:
Nghị luận về một hiện tượng đời sống
( 1 tiết)
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
* Bậc 1
- Nêu được khái niệm văn nghị luận, văn nghị luận về một hiện tượng đời
sống.
- Trình bày được những yêu cầu cơ bản về nội dung trình báy của một bài
văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
- Trình bày được những yêu cầu cơ bản về hình thức trình bày của một bài
văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
* Bậc 2
- Viết được một bài văn nghị luận về một hiện tượng đời sống
* Bậc 3
So sánh được nghị luận về một hiện tượng đời sống và nghị luận về tư tưởng
đạo lí.
2. Kỹ năng:
- Thuyết trình
- Tổ chức chương trình
- Làm việc nhóm
- Chia sẻ và xử lý thông tin
- Sử dụng công nghệ trình chiếu
3. Thái độ:
- Yêu thích môn học
1
-Tôn trọng giáo viên
- Có thái độ đúng đắn trước các hiện tượng trong đời sống
II. Phương pháp
- Phát vấn, dẫn dắt để HS phát huy trí tuệ
- Thảo luận rút ra bài học về nội dung và kĩ năng nghị luận.

III. Phương tiện dạy học
- Giáo án, SGK
- Bảng phấn, giấy
IV. Tiến trình dạy học
1. Kiểm tra bài cũ
Em hãy trình bày đặc trưng cơ bản của thơ mà Nguyễn Đình Chiểu nêu ra?
2. Dạy bài mới
Hoạt động của GV và HS Kiến thức cần đạt
* Cho HS tìm ý bài 1
trong SGK
- Cho HS đọc “Chia chiếc
bánh của mình cho ai?
(Bài viết này và truyện cổ
tích mang tên Nguyễn
Hữu Ân đã giao cho HS
đọc trước ở nhà)
- Tiến hành tìm hiểu đề:
GV hỏi: Dựa vào 2 bài
viết đã đọc cho cô biết đề
bài yêu cầu bàn về hiện
- Đề bài yêu cầu bày tỏ ý kiến đối với việc làm
của anh Nguyễn Hữu Ân – vì tình thương “dành
hết chiếc bánh thời gian của mình” chăm sóc hai
người mẹ bị bệnh hiểm nghèo.
-Các ý chính:
+Nêu tấm gương NHA
+Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều người như Ân,
nhưng cũng không ít người có lối sống ích kỉ, vô
tâm…
+Chúng ta cần phải làm gì để cuộc đời này thêm

đẹp hơn?
2
tượng gì?
+ Bài viết có những ý
nào?Và sử dụng thao tác
lập luận nào?
*Tiến hành lập dàn ý
- Gv hỏi: Phần mở bài
chúng ta cần nêu những
gì? Giới thiệu hiện tượng
cần nghị luận như thế
nào?
- Phần thân bài: GV khái
quát khi làm bài nghị luận
về một hiện tượng đời
sống thường tiến hành
theo 3 bước: tóm tắt lại
hiện tượng, phân tích,
bình luận
- Chia lớp thành 4 nhóm
lần lượt triển khai theo 4
ý chính
-> GV tổng kết lại ( ý nào
thuộc bước nào)
- Dẫn chứng minh họa:
+Lấy trong bài viết
+Trong cuộc sống hiện thực: Hoa hậu cuáu trợ
lũ lụt ở miền Trung…
-Thao tác lập luận: Phân tích, chứng minh, bác
bỏ, bình luận.

- Mở bài:
Giới thiệu hiện tượng Ân rồi dẫn đề văn, nêu
vấn đề “ Chia chiếc bánh của mình cho ai?”
- Thân bài:
Bước 1: Tóm tắt việc làm của Nguyễn Hữu Ân
Bước 2: Phân tích
+ Nhóm 1: Nguyễn Hữu Ân đã nêu một tấm
gương về lòng hiếu thảo. vị tha. đức hi sinh của
thanh niên.
+ Nhóm 2: Thế hệ trẻ ngày nay có nhiều tấm
gương như Nguyễn Hữu Ân. Nêu dẫn chứng
Bước 3: Bình luận
+ Nhóm 3: Nhưng bên cạnh đó, vẫn còn một số
người có lối sống ích kỉ, vô tâm đáng phê phán.
Nêu dẫn chứng.
+ Nhóm 4: Tuổi trẻ cần dành thời gian tu dưỡng,
lập nghiệp, sống vị tha để cuộc sống ngày càng
tốt đẹp hơn.
3
- Phần kết luận cần trình
bày vấn đề gì?
- Yêu cầu HS viết phần
mở bài trong vòng 15
phút. Gọi 1 hoặc 2 học
sinh nên đọc trước lớp.
* Rút ra phần ghi nhớ
- GV hỏi: Nghị luận về
một hiện tượng đời sống
là gì?
- Gọi 1 HS đọc ghi nhớ

- Gọi 1 HS hỏi về cách
làm bài nghị luận về một
hiện tượng đời sống
- GV tổng kết và chốt lại.
- HS ghi vào vở
Mở rộng:
-GV: Những hiện tượng
của cuộc sống hàng ngày
quanh chúng ta, có hiện
tượng tích cực, có hiện
tượng tiêu cực
- Kết luận:
+Nâng cao vẻ đẹp của Nguyễn Hữu Ân lên tầm
một bài học tư tưởng, đạo lí
+ Bày tỏ suy nghĩ riêng của người viết
-Là sử dụng tổng hợp các thao tác lập luận để
làm cho người học hiểu rõ, hiểu đúng, hiểu sâu
và đồng tình với ý kiến của người viểttước
những hiện tượng đời sống
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống cần tiến
hành theo 3 bước: nêu rõ hiện tượng; phân tích
các mặt đúng – sai, lợi – hại, chỉ ra nguyên nhân
và bày tỏ ý kiến thái độ của người viết; đánh giá
vấn đề từ nhiều chiều, ứng dụng đối với bản
thân.
- Nghị luận về một hiện tượng đời sống không
chỉ có ý nghĩa xã hội mà còn có tác dụng giáo
dục tư tưởng, đạo lí, cách sống đúng đắn tích
cực đối với thanh niên, HS.
4

?Có phải mọi hiện tượng
xảy ra đều đáng bàn luận
không?
-HS: Suy nghĩ và trả lời
?Ở địa phương em có
hiện tượng gì đặc biệt
hiện nay? Có ảnh hưởng
tới mọi người hay không
-HS: Nêu được một vài
hiện tượng nổi bật của địa
phương mình và đưa ra
một vài nhận xét
3. Luyện tập
-HS đọc văn bản
-Thảo luận các câu hỏi
SGK trang 68
-GV gợi ý
-HS bàn
Bài tập 1 trang 67 ( có thể cho về nhà)
-Hiện tượng Nguyễn Ái Quốc bàn là hiện tượng
nhiều thanh niên- sinh viên du học nước ngoài
dành nhiều thời gian cho chơi hơn học, xảy ra ở
đầu Thế kỉ 20
-Thao tác lập luận: Phân tích- so sánh-bác bỏ
-Diễn đạt: chuẩn xác, mạch lạc, có thể sử dụng
một số biênh pháp tu từ, và yếu tố biểu cảm,
nhất là phần cảm nghĩ riêng.
-Bài học: xác định lí tưởng, cách sống, mục
đích, thái đọ học tập đúng đắn.
4.Củng cố

5.Dặn dò
5