KINH NGHIỆM ÔN TẬP VÀ LÀM BÀI MÔN LỊCH SỬ
1. Về kinh nghiệm học và ôn tập môn Lịch sử
Muốn học Lịch sử tốt, trước hết phải tập trung nắm chắc các sự kiện cơ
bản, các vấn đề nổi bật, biết hệ thống hóa chương, bài, biết đối chiếu, so sánh,
phân tích …Trước mắt, các em cần có đề cương ôn tập do các thầy cô biên soạn
theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Giáo viên cần có nhiều hình thức
và phương pháp dạy học phù hợp để các em ôn tập tốt.
* Trước hết, học sinh cần biết hệ thống hoá kiến thức theo các giai đoạn
lịch sử và hệ thống hoá kiến thức theo vấn đề
- Hệ thống hoá kiến thức theo giai đoạn lịch sử giúp chúng ta nắm được những
sự kiện cốt yếu của từng giai đoạn, lấy ví dụ ở giai đoạn lịch sử 1946 – 1954, ta
cần lập bảng hệ thống hoá :
1946 - đầu năm
1950
cuối năm 1950 -
đầu 1953
cuối 1953- 1954
Sự kiện
quân sự
Sự kiện
chính tri
Sự kiện
kinhtế
Sự kiện
ngoại
giao
Qua bảng hệ thống trên, ngoài việc nắm các kiến thức cơ bản chúng ta cần rèn
luyện kĩ năng liên kết các sự kiện theo chuỗi ( chiều dọc và chiều ngang) để
nắm kiến thức theo chỉnh thể.
- Hệ thống hoá kiến thức theo vấn đề hay chuyên đề ( chuyên đề về đấu tranh
ngoại giao; kinh tế; chính trị…) giúp chúng ta không những nắm các sự kiện mà
còn biết phát hiện những điểm giống và khác nhau, sự phát triển từ thấp đến cao
của các sự kiện… từ đó có thể nắm sâu kiến thức.
* Sau khi học, chúng ta cần chú ý trả lời câu hỏi SGK để rèn luyện kĩ năng làm
bài
* Trong khi học cần chú ý đặc thù của bộ môn: mỗi sự kiện lịch sử phải gắn liền
với thời gian và địa điểm xảy ra sự kiện; nắm được hoàn cảnh, diễn biến, kết
quả, ý nghĩa của sự kiện
Cô Nguyễn Thị Nhung:
- Không học thuộc lòng, phải hiểu và phân tích được các sự kiện Lịch
Sử. Để làm được điều này phải chú ý nghe giáo viên giảng bài, ghi chép
đầy đủ. Cuối mỗi bài phải chốt được các phần trọng tâm.
- Phải nắm chắc tên bài, tên các tiểu mục. Chuyển các tiểu mục ấy
thành câu hỏi.Ví dụ như "Ba tổ chức Đảng cộng sản nối tiếp nhau ra đời
năm 1929". Tự đặt ra câu hỏi như: "Ba tổ chức cộng sản ấy tên là gì?
Tại sao ra đời? Bao giờ? Ở đâu? Có ý nghĩa gì?"
- Học theo dàn ý.Trước khi học cả bài hay từng phần nên nắm chắc cái
dàn ý của nó. Dàn ý thường theo giai đoạn hoặc theo sự kiện, bao gồm:
nguyên nhân, diễn biến, kết quả, ý nghĩa. Nắm khung giúp nhớ có hệ
thống và nhớ lâu, dễ trả lời những câu hỏi tổng hợp.
- Nắm những điểm mấu chốt của từng bài. Điểm chốt là thường gắn với
một sự kiện quan trọng hoặc tương đối quan trọng. Nếu là sự kiện quan
trọng thì phải nhớ cả ngày, tháng, năm. Ví dụ: Thành lập Đảng cộng sản
Việt Nam 3/2/1930. Nếu chỉ là tương đối quan trọng, có thể chỉ cần nhớ
tháng và năm, thậm chí chỉ nhớ năm, cũng tạm được. Nên tìm các mối
quan hệ giữa các chốt về thời gian và sự kiện thì dễ nhớ và nhớ lâu.
- Cần phải nhớ rõ các thuật ngữ trong bài, không nhớ rõ thì không nên
cho vào trong bài thi.
- Mỗi mảng vấn đề học theo ý lớn, từ ý lớn các em triển khai đến ý nhỏ.
- Người đọc phải biết cắt nhỏ các sự kiện theo từng chủ đề, từng giai
đoạn để nắm rõ ràng hơn.
1. Về kinh nghiệm làm bài môn Lịch sử
Cô Đỗ Kim Xinh:
1.Đọc kĩ đề để xác định yêu cầu của đề, mỗi câu hỏi thi cần xác định thời gian,
không gian và trọng tâm. Nếu chúng ta bỏ qua khâu này thì rất dễ bị lạc đề, lấy
ví dụ câu hỏi sau: Tại sao nói phong trào Đồng Khởi chuyển cách mạng miền
Nam từ thế giữ gìn lực lượng sang thế tiến công?, với câu hỏi này cần xác định:
thời gian là năm 1960; Không gian là phạm vi ở miền Nam; Trọng tâm là phần
kết quả và ý nghĩa của phong trào Đồng Khởi
2. Viết đề cương sơ lược (các ý chính) cho mỗi câu để khi viết chính thức
3. Cần phân phối thời gian làm bài cho hợp lí: lấy thời gian làm bài chia cho
thang điểm là 10, qua đó tập trung thời gian hợp lí cho từng câu hỏi,lấy ví dụ
thời gian làm bài là 90 phút, lấy 70 phút chia cho thang điểm 10 ( dành 20 phút
để viết đề cương sơ lược và đọc lại bài sau khi làm xong), như vậy mỗi điểm
tương ứng với 7 phút.
4. Bố cục bài viết cần rõ ràng, các ý chính viết mạch lạc, thực tế cho thấy rất
nhiều bài lịch sử có đủ các yêu cầu của thang điểm nhưng vẫn không đạt điểm
cao vì bài của thí sinh viết các ý chính quá tóm tắt và lộn xộn . Trong bài viết
không được viết tắt, không sai lỗi chính tả, hạn chế tẩy xoá.
5. Đối với loại câu hỏi trình bày sự kiện (như thế nào?), chúng ta phải trình bày
theo thứ tự: hoàn cảnh, chủ trương, diễn biễn, kết quả, ý nghĩa sự kiện. Đối với
câu hỏi nâng cao: (Tại sao như vậy?) chúng ta nhất thiết phải tuân thủ nguyên
tắc bộ môn: trình bày tóm tăt sự kiện trước khi giải thích tại sao, một bài viết
như vậy thì mới đủ hai phần: biết và hiểu lịch sử.
Cô Nguyễn Thị Nhung:
1. Dành 5 phút để phân tích đề (xác định yêu cầu, phạm vi kiến thức và
trọng tâm của các câu hỏi ).
2. Dành 10 phút để lập đề cương chi tiết cho các câu.
3. Một bài Sử cũng như một bài Văn phải có mở bài, thân bài và kết bài.
Phần mở bài thường gắn với hoàn cảnh của sự kiện cần phân tích. Thân
bài cần phải thể hiện được những yêu cầu mà đề bài ra. Kết bài sẽ là
phần kết quả, ý nghĩa, hậu quả hoặc hệ quả.
4. Trả lời đúng trọng tâm các câu hỏi. Không trả lời lan man dài dòng sẽ
không được điểm.
VD: Đề hỏi về chiến dịch Việt Bắc thu đông năm 1947 thì học sinh phải
nhớ trong chiến dịch này Âm mưu của Pháp là gì? Chủ trương của ta ra
sao, rồi diễn biến của tiến công của Pháp và của phản công của ta ra
sao, kết quả, ý nghĩa như thế nào.
5. Khi viết bài nên đưa nhưng ý chính quan trọng lên làm câu mở đoạn
vì một bài Sử chấm điểm theo ý, có ý là cho điểm. Những ý chính đó
chính là dàn ý mà các em đã tóm tắt và học thuộc nó.
6. Sau khi làm xong cần giành ra 10 phút để đọc lại bài thi của mình.