Luận văn Thạc sĩ Quản lý công: Cải cách thủ tục hành chính theo mô hình một cửa liên thông tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRẦN HẢI

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH
MỘT CỬA LIÊN THƠNG TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN
HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢN BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

TRẦN HẢI

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH
MỘT CỬA LIÊN THƠNG TẠI UỶ BAN NHÂN DÂN

HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢN BÌNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 60 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. Nguyễn Thị Hồng Hải

THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2017


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan: Luận văn này là cơng trình nghiên cứu thực sự của
cá nhân, đƣợc thực hiện dƣới sự hƣớng dẫn khoa học của PGS. TS. Nguyễn
Thị Hồng Hải, Trưởng khoa Khoa Tổ chức và Quản lý nhân sự, Học viện
Hành chính Quốc gia.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu đƣợc trình bày trong luận văn
này trung thực và chƣa từng đƣợc công bố dƣới hình thức nào.
Tối xin chịu trách nhiệm về nghiên cứu của mình.
Thừa Thiên Huế, ngày 20 tháng 02 năm 2017
Học viên

Trần Hải


Lời Cảm Ơn
Trƣớc tiên, tôi xin chân thành cảm ơn sâu sắc đến cô giáo

hƣớng dẫn luận văn của tôi, PGS. TS. Nguyễn Thị Hồng Hải,
Trƣởng Khoa Tổ chức và Quản lý nhân sự, Học viện Hành
chính Quốc gia đã trực tiếp hƣớng dẫn và giúp đỡ tôi rất tận tình
trong q trình thực hiện và hồn thành luận văn.
Tơi cũng xin cảm ơn quý thầy cô giảng dạy chƣơng trình lớp
cao học Quản lý cơng đã truyền dạy những kiến thức quý báu, rất
hữu ít và đã tạo điều kiện giúp đỡ tơi trong suốt q trình học tập và
nghiên cứu đề tài.
Xin cảm ơn Phòng Nội vụ, Phòng Tƣ pháp, Phịng Tài chính –
Kế hoạch, Phịng Kinh tế - Hạ tầng, Phòng Lao động & Thƣơng
binh xã hội, Văn phòng HĐND & UBND, UBND các xã, thị trấn
trên địa bàn huyện Bố Trạch đã tạo điều kiện cho tôi thu thập thông
tin, số liệu thực tế trong quá trính làm luận văn.
Tơi xin chân thành cảm ơn q lãnh đạo, đồng nghiệp, gia
đình và bạn bè ln bên tơi, cổ vũ và động viên tơi những lúc khó
khăn trong suốt quá trình học tập và thực hiện luận văn này.
Học viên

Trần Hải


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
HĐND

Hội đồng nhân dân

ICT

Information and Communications Technology

MAN

Metro Area Network

QMS

Queue Management System

SMS

Short Message Services

TCVN

Tiêu chuẩn Việt Nam

TN&TKQ

Tiếp nhận và trả kết quả

UBND

Uỷ ban nhân dân

CCHC

Cải cách hành chính

TTHC

Thủ tục hành chính


MỤC LỤC
Trang
Trang bìa phụ
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các bảng
Danh mục các hình, biểu đồ

MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài luận văn ............................................................................ 1
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn ..................................... 2
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn ............................................................. 4
3.1. Mục đích ..................................................................................................... 4
3.2. Nhiệm vụ của luận văn ............................................................................... 5
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ........................................... 5
4.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................ 5
4.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 5
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu ............................................ 6
5.1. Phương pháp luận ...................................................................................... 6
5.2. Phương pháp nghiên cứu ........................................................................... 6
6. Những đóng góp về lý luận và thực tiễn của luận văn .................................. 7
7. Kết cấu của luận văn ..................................................................................... 8
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHÁP LÝ VỀ THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH THEO MƠ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THƠNG.............................. 9
1.1. Thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính .................................. 9
1.1.1. Thủ tục hành chính .................................................................................. 9

1.1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính .............................................................. 9


1.1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính ....................................................... 11
1.1.1.3. Vai trị của thủ tục hành chính ........................................................... 12
1.1.2. Phân loại các thủ tục hành chính.......................................................... 13
1.1.2.1. Phân loại theo đối tƣợng quản lý hành chính nhà nƣớc..................... 13
1.1.2.2. Phân loại theo chức năng hoạt động của các cơ quan........................ 13
1.1.2.3. Phân loại theo các loại hình cơng việc cụ thể mà các cơ quan nhà
nƣớc đƣợc giao thực hiện trong quá trình hoạt động của mình ...................... 13
1.1.2.4. Phân loại thủ tục hành chính dựa trên quan hệ cơng tác.................... 14
1.1.3. Cải cách thủ tục hành chính ................................................................. 15
1.1.3.1. Một số quan niệm về cải cách thủ tục hành chính ............................. 15
1.1.3.2. Sự cần thiết cải cách thủ tục hành chính ............................................ 16
1.2. Cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên thơng ................ 18
1.2.1. Khái niệm mơ hình một cửa liên thơng (hay có thể gọi là “cơ chế một
cửa liên thông”) .............................................................................................. 18
1.2.2. Ngun tắc thực hiện mơ hình một cửa liên thơng ............................... 20
1.2.3. Phạm vi thực hiện mơ hình một cửa liên thông .................................... 22
1.2.4. Sự cần thiết cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa liên thơng .... 23
1.2.5. Nội dung cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một cửa liên thơng.... 25
1.2.5.1. Ban hành các văn bản chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình một cửa liên thơng................................................................................... 25
1.2.5.2. Tổ chức triển khai cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a
liên thơng ......................................................................................................... 26
1.3. Các yếu tố ảnh hƣởng đến cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một
c a liên thơng .................................................................................................. 28
1.3.1. Yếu tố thể chế hành chính ..................................................................... 28
1.3.2. Năng lực của cơng chức giải quyết thủ tục hành chính ở bộ phận một
cửa liên thông .................................................................................................. 29

1.3.3. Chế độ chính sách đối với cơng chức tại bộ phận một cửa liên thông . 30
1.3.4. Cơ sở vật chất tại bộ phận một cửa liên thông ..................................... 31
1.3.5. Cơ chế giám sát, kiểm tra thưc hiện công viêc ở bộ phận một cửa liên
thông ................................................................................................................ 32
1.3.6. Mối quan hệ phối hợp giữa bộ phận một cửa liên thông với các đơn vị
liên quan .......................................................................................................... 33
1.4. Kinh nghiệm mơ hình một c a thơng ở một số địa phƣơng và bài học rút
ra ...................................................................................................................... 34
1.4.1. Kinh nghiệm ở một số địa phương ........................................................ 34
1.4.1.1. Kinh nghiệm ở huyện Sơn Hà, t nh Quảng Ngãi ............................... 34
1.4.1.1. Kinh nghiệm ở tỉnh Ninh Bình ........................................................... 37
1.4.2. Một số bài học rút ra từ nghiên cứu kinh nghiệm cải cách thủ tục hành
chính ở một số địa phương .............................................................................. 38
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 39
Chương 2: THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
THEO MƠ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THƠNG TẠI UBND HUYỆN BỐ
TRẠCH TỈNH QUẢNG BÌNH ..................................................................... 40
2.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế - Xã hội của huyện Bố Trạch, t nh
Quảng Bình ..................................................................................................... 40
2.1.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................. 40
2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội ...................................................................... 41
2.2. Khái quát về tình hình thực hiện cải cách hành chính của t nh và huyện
Bố Trạch, t nh Quảng Bình ............................................................................. 42
2.3. Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên thông
tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình, từ năm 2011 đến năm 2015 ... 46


2.3.1. Về công tác ban hành các văn bản chỉ đạo cải cách thủ tục hành chính

theo mơ hình một cửa liên thông tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình
......................................................................................................................... 46
2.3.2. Về triển khai thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một
cửa liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình ......................... 47
2.3.2.1. Tổ chức Bộ phận một c a liên thông theo mô hình một c a liên thơng
tại UBND huyện Bố Trạch.............................................................................. 47
2.3.2.2. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên
thơng tại UBND huyện Bố trạch, t nh Quảng Bình ........................................ 50
2.4. Đánh giá chung về tình hình thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình ............. 55
2.4.1. Những kết quả đạt được ........................................................................ 55
2.4.1.1. Về ban hành văn bản .......................................................................... 55
2.4.2. Những hạn chế ...................................................................................... 65
2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .......................................................... 70
2.4.3.1. Nguyên nhân khách quan ................................................................... 70
2.4.3.2. Nguyên nhân chủ quan ....................................................................... 71
Tiểu kết chương 2........................................................................................... 74
Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THƠNG TẠI
UBND HUYỆN BỐ TRẠCH, TỈNH QUẢNG BÌNH ................................ 75
3.1. Phƣơng hƣớng .......................................................................................... 75
3.2. Giải pháp cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên thơng tại
UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình ...................................................... 77
3.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ đảng và chính quyền
địa phương ...................................................................................................... 77


3.2.2. Hoàn thiện thể chế quy định về tổ chức bộ máy và thủ tục, quy trình
giải quyết cơng việc ở bộ phận một cửa liên thơng ........................................ 78
3.2.3. Hồn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ chế phối hợp của bộ

phận một cửa liên thông với các phịng ban chun mơn ............................... 80
3.2.4. Nâng cao chất lượng công chức ở bộ phận một cửa liên thông UBND
huyện Bố Trạch. .............................................................................................. 81
3.2.5. Giải pháp nâng cao chất lượng đội ngủ cơng chức địa chính cấp xã .. 83
3.2.6. Cải cách tiền lương và chế độ đãi ngộ cho công chức tại bộ phận một
cửa liên thông - UBND huyện Bố Trạch ......................................................... 85
3.2.7. Hoàn thiện cơ chế kiểm tra, đánh giá, giám sát hoạt động tại Bộ phận
một cửa liên thông - UBND huyện Bố Trạch .................................................. 85
3.2.8. Tăng cường công tác tuyên truyền ........................................................ 86
3.2.9. Đầu tư cơ sơ vất chất và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ TT trong giải quyết
TTHC tại bộ phận phận một cửa liên thông - UBND huyện Bố Trạch................ 87
3.3. Kiến nghị, đề xuất .................................................................................... 89
3.2.1. Đối với Chính phủ ................................................................................. 89
3.3.2. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Bình ........................................ 90
3.3.3. Đối với Ủy ban nhân dân huyện Bố Trạch ........................................... 91
Tiểu kết chương 3........................................................................................... 93
KẾT LUẬN .................................................................................................... 94
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 95


DANH MỤC CÁC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Danh sách trích ngang cơng chức làm việc tại Bộ phận một c a liên
thông tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình....................................... 48
Bảng 2.2: Số lƣợng lĩnh vực thực hiện và thủ tục hành chính đƣợc giải quyết
tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả - UBND huyện Bố Trạch ...................... 53
Bảng 2.3: Ý kiến đánh giá của cán bộ bộ phận một c a liên thông tại UBND
huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình .................................................................. 57
Bảng 2.4: Kết quả thống kê thực hiện thủ tục hành chính đƣợc tiếp nhận và
giải quyết tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả theo mơ hình một c a UBND

huyện Bố Trạch từ năm 2011 đến 2015 .......................................................... 61
Bảng 2.5: Ý kiến đánh giá của cán bộ bộ phận một c a liên thơng tại UBND
huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình .................................................................. 65
Bảng 2.6: Ý kiến đánh giá của cán bộ bộ phận một c a liên thông tại UBND
huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình .................................................................. 66
Bảng 2.7: Ý kiến đánh giá của cán bộ bộ phận một c a liên thơng tại UBND
huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình .................................................................. 67
Bảng 2.8: Ý kiến đánh giá của tổ chức cá nhân đến thực hiện giao dịch tại Bộ
phận một c a liên thông UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình .............. 67
Bảng 2.9: Ý kiến đánh giá của cán bộ các phịng ban chun mơn và Bộ phận
một c a UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình ........................................ 68
Bảng 2.10: Ý kiến đánh giá của ngƣời dân đến trực tiếp giao dịch tai Bộ phận
một c a liên thông UBND huyện Bố Trạch ................................................... 69


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ

Biểu đồ 2.1: Biểu thị % kết quả giải quyết thủ tục hành chính tại Bộ phận tiếp
nhận và trả kết quả theo mô hình một c a - UBND huyện Bố Trạch ............ 60
Biểu đồ 2.2: Biểu thị % kết quả giải quyết thủ tục hành chính trên lĩnh vực đất
đai đƣợc tiếp nhận và giải quyết trong 05 năm (2011 - 2015) theo mơ hình
một c a liên thơng - UBND huyện Bố Trạch ................................................. 64
Sơ đồ 2.1: Quy trình, thủ tục thực hiện mơ hình một c a liên thơng tại UBND
huyện Bố Trạch ............................................................................................... 50
Sơ đồ 2.2: Mô phỏng quy trình tiếp nhận và trả hồ sơ tại Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả ................................................................................................... 51


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài luận văn

Trong những năm vừa qua, đất nƣớc ta đã có sự phát triển về kinh tế văn hóa, xã hội. Đây khơng ch là niềm tự hào của Đảng và Nhà nƣớc mà cịn
là niềm vui mừng, phấn khởi của tồn thể nhân dân Việt Nam. Trong những
thành tựu đó có phần đóng góp quan trọng của cơng tác cải cách hành chính
một cách tồn diện, sâu sắc và có hiệu quả.
Q trình thực hiện cải cách hành chính gắn liền với việc thực hiện mơ
hình một c a, sau đó là một c a liên thông, đã thu đƣợc những kết quả tích
cực ban đầu. Để có đƣợc những kết quả đó, trƣớc hết các cơ quan chính
quyền địa phƣơng đã từng bƣớc triển khai thực các văn bản đã đƣợc nhà nƣớc
ban hành nhƣ: Quyết định số 136/2001/QĐ - TTg ngày 17/9/2001 của Thủ
tƣớng Chính phủ về việc ban hành Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính
nhà nƣớc giai đoạn 2001 - 2010; Quyết định số 181/2003/QĐ-TTg ngày
04/9/2003 của Thủ tƣớng Chính phủ về việc ban hành Quy chế thực hiện cơ
chế một c a tại cơ quan hành chính nhà nƣớc ở địa phƣơng; Quyết định số
93/QĐ-TTg ngày 22/6/2007 của Thủ tƣớng Chính phủ về việc ban hành cơ
chế một c a, cơ chế một c a liên thơng tại cơ quan hành chính nhà nƣớc ở
địa phƣơng; Nghị quyết số 30c/NQ-CP ban hành ngày 8/11/2011 của Chính
phủ ban hành Chƣơng trình tổng thể cải cách hành chính nhà nƣớc giai đoạn
2011 - 2020. Những quy định vừa nêu đã góp phần tạo hành lang pháp lý, đƣa
ra cách thức giải quyết công việc hiệu quả cho công dân, tổ chức, đáp ứng tốt
hơn nhu cầu của nhân dân về dịch vụ hành chính cơng.
T nh Quảng Bình, cụ thể là tại UBND huyện Bố Trạch thực hiện mơ
hình một c a liên thơng vào năm 2009 đến nay. Việc áp dụng mơ hình này đã
mang lại những kết quả tích cực, quan hệ giữa chính quyền và nhân dân đƣợc
cải thiện đáng kể, hồ sơ của công dân, tổ chức đƣợc giải quyết kịp thời, nhanh
1


chóng, tiết kiệm đƣợc nhiều thời gian và cơng sức. Đồng thời giảm hẳn các
biểu hiện tiêu cực của công chức. Cụ thể, quá trình giải quyết hồ sơ của tổ
chức, cá nhân đƣợc chính xác, nhanh chóng, rút ngắn thời gian, tăng số lƣợng

hồ sơ đƣợc x lý trong cùng một thời điểm, hạn chế đƣợc tình trạng trễ hẹn
hồ sơ do quá tải; Thuận tiện cho tổ chức, cá nhân trong việc tra cứu các thủ
tục hành chính cũng nhƣ theo dõi tiến độ giải quyết hồ sơ đã yêu cầu. Thực
hiện nghiêm túc việc công khai, minh bạch về giải quyết các thủ tục hành
chính; Giúp cho lãnh đạo kiểm soát hoạt động của Bộ phận một c a liên
thơng và q trình giải quyết thủ tục hành chính của đội ngũ cơng chức.
Tuy nhiên, trên thực tế việc thực hiện mơ hình một c a liên thơng vẫn
cịn nhiều hạn chế nhƣ: Q trình triển khai cịn chậm, chƣa có đột phá mang
tính nổi bật, cơ sở vật chất và đội ngũ công chức vừa thiếu vừa yếu, sự phối
hợp giữa các cơ quan hữu quan còn chƣa chặt chẽ, còn nhiều thủ tục rƣờm rà,
phải qua nhiều tầng nấc. Công tác tuyên truyền về cải cách thủ tục hành chính
theo mơ hình một c a, một c a liên thông tiến hành chƣa mạnh và thiếu chiều
sâu, chƣa tạo ra những chuyển biến căn bản trong nhận thức về trách nhiệm
thực hiện công vụ cho đội ngũ công chức và hiểu biết của nhân dân về mơ
hình một c a liên thơng.
Từ những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài “Cải cách thủ tục hành chính
theo mơ hình một cửa liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng
Bình” nghiên cứu làm luận văn hoạch định chính sách quan cao học quản lý
cơng của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Cải cách hành chính và cải cách thủ tục hành chính một c a, một c a
liên thơng đã đƣợc các nhà nghiên cứu, các nhà tâm, nghiên cứu từ lâu và đã
có nhiều cơng trình nghiên cứu, nhiều văn bản quy phạm pháp luật của nhà

2


nƣớc ban hành quy định về vấn đề này trên nhiều phƣơng diện, nhiều góc độ
khác nhau. Chúng tơi xin nêu ra một số cơng trình tiêu biểu nhƣ sau:
- GS. TS. Bùi Thế Vĩnh, “Một số vấn đề cần quan tâm khi triển khai và

thực hiện cơ chế một cửa”, Thơng tin khoa học hành chính, số 3/2005.
- TS. Thang Văn Phúc, “Cải cách hành chính nhà nước, thực trạng,
nguyên nhân và giải pháp”, Nxb Chính trị Quốc gia, 2001.
- TS. Nguyễn Ngọc Hiến, “Giải pháp cải cách hành chính ở Việt
Nam”, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội, 2001.
- TS. Thang Văn Phúc, “Cải cách hành chính nhà nước, thực trạng,
nguyên nhân và giải pháp”, Nxb Chính trị Quốc gia, 2001.
Các cơng trình khoa học nêu trên, chủ yếu đề cập đến những vấn đề lý
luận trong đó chủ yếu đề cập đến các khái niệm, đặc điểm, vai trị của thủ tục
hành chính và sự cần thiết cần phải cải cách hành chính; các giải pháp cải
cách hành chính nhƣng chủ yếu đề cập đến những vấn đề chung chung, chƣa
có cơng trình nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính một c a liên thơng.
Ngồi ra, cịn có nhiều đề tài luận văn thạc sỹ quản lý công đã nghiên
cứu về vấn đề này nhƣ:
- Đỗ Ngọc Lan, “Quản lý chất lượng cải cách hành chính theo mơ hình
một cửa liên thơng tại UBND các quận, thành phố Hải Phòng” Luận văn
Thạc sỹ (2012).
- Trần Văn Tấn “Cơ chế một cửa, một cửa liên thông (nghiên cứu từ
thực tiễn tỉnh Đồng Tháp)” Luận văn Thạc sỹ (2012).
- Nguyễn Việt Thùy Un “Mơ hình một cửa liên thông xã - huyện
trong thực trạng cải cách thủ tục hành chính ở thành phố Cần Thơ” Luận văn
Thạc sỹ (2011).

3


- Vũ Thành Nam “Xây dựng mơ hình thủ tục hành chính một cửa liên
thơng trong lĩnh vực thu hút đầu tư từ thực tiễn tỉnh Bình Phước” Luận văn
Thạc sỹ (2006).
- Lê Văn Mến “Hoàn thiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong

giải quyết thủ tục hành chính tại Ban quản lý các khu chế xuất và công nghiệp
thành phố Cần Thơ” Luận văn Thạc sỹ (2009).
- Nguyễn Đức Hùng “Hồn thiện mơ hình một cửa, một cửa liên thông
trong thủ tục xuất nhập khẩu thuỷ sản tại trung tâm chất lượng nông lâm thuỷ
sản vùng 4” Luận văn Thạc sỹ (2009).
- Trƣơng Thị Ngọc Phƣơng “Nâng cao chất lượng cải cách hành chính
theo mơ hình một cửa đối với cấp xã tại tỉnh Phú Yên” Luận văn Thạc sỹ (2011).
Nhìn chung, các cơng trình nêu trên đã đi sâu nghiên cứu việc thực hiện
mơ hình một c a, một c a liên thông làm rõ nội dung và thực trạng áp dụng
mơ hình. Các tác giả cũng đã ch ra phƣơng hƣớng và giải pháp nhất định
nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực hiện mơ hình cải cách thủ tục
hành chính một c a. Tuy nhiên, các cơng trình này nghiên cứu mơ hình một
c a liên thông ở các cấp, các lĩnh vực, địa phƣơng khác nhau và chƣa có đề
tài nào nghiên cứu việc thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình
một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình. Chính vì
vậy, việc nghiên cứu thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một
c a thơng tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình trong giai đoạn hiện
nay là rất phù hợp và cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
3.1. Mục đích
Trên cơ sở lý luận về cải cách thủ tục hành chính, mơ hình một c a liên
thông và thực trạng thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một
c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, luận văn đề xuất các giải pháp
4


nhằm cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên thông tại UBND
huyện Bố Trạch một cách có hiệu quả hơn trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ của luận văn
Để đạt đƣợc mục đích nêu trên, luận văn phải thực hiện một số nhiệm

vụ cụ thể sau:
- Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về cải cách
hành chính theo mơ hình một c a liên thơng.
- Phân tích, đánh giá thực trạng cải cách hành chính theo mơ hình một
c a liên thông tại UBND huyện Bố Trạch, ch ra đƣợc những ƣu khuyết điểm,
hạn chế và nguyên nhân của hạn chế trong thực hiện cải cách hành chính theo
mơ hình một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm thực hiện cải cách thủ tục hành chính
theo mơ hình một c a liên thơng ngày càng hiện đại và có hiệu quả hơn.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu về Cải cách thủ tục hành chính theo mơ
hình một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, t nh Quảng Bình.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Đề tài ch đi vào nghiên cứu về Cải cách thủ tục
hành chính theo mơ hình một c a liên thông tại UBND huyện Bố Trạch
gồm các lĩnh vực sau: Quản lý Đất đai; Xây dựng nhà ở, quản lý đô thị và
nông thôn; Đăng ký kinh doanh; Hộ tịch, chứng thực (tƣ pháp); Lao động và
thƣơng binh xã hội; Giao dịch đảm bảo.
- Phạm vi thời gian: từ năm 2011 đến năm 2015. Đề án thực hiện mơ
hình một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch đƣợc phê duyệt ngày
31/8/2009, vì vậy theo tác giả thì trong khoảng 5 năm (2011-2015) là khoảng

5


thời gian phù hợp để tác giả thu thập số liệu và đánh giá cải cách thủ tục hành
chính theo mơ hình này ở địa bàn để nghiên cứu.
- Về không gian: UBND huyện Bố Trạch.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu

5.1. Phƣơng pháp luận
Luận văn đƣợc thực hiện dựa trên phƣơng pháp luận của chủ nghĩa duy
vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch s và một số quan điểm, đƣờng lối,
chủ trƣơng của Đảng, Nhà nƣớc về cải cách hành chính nhà nƣớc.
5.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Các phƣơng pháp đƣợc s dụng để nghiên cứu sẽ là: phƣơng pháp thu
thập, nghiên cứu tài liệu; phân tích định tính, định lƣợng, so sánh, tổng hợp;
phƣơng pháp thống kê mơ tả, thống kê phân tích,...
Ngồi ra, luận văn còn s dụng phƣơng pháp điều tra xã hội học để
phục vụ cho việc thu thập thông tin nghiên cứu. Tác giả tiến hành khảo sát
bằng phiếu hỏi ý kiến đối với công chức cấp huyện, tự đánh giá của bản thân
công chức tại Bộ phận một c a liên thông và ý kiến đánh giá của ngƣời dân.
Việc s dụng phƣơng pháp điều tra xã hội học đối với nhiều nhóm đối tƣợng
để chúng ta có đƣợc cái nhìn đa chiều hơn về cải cách thủ tục hành chính theo
mơ hình một c a liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch trong thời gian qua,
cụ thể nhƣ sau:
+ Đối với Phiếu hỏi ý kiến đối với công chức cấp huyện: tác giả s
dụng phiếu để hỏi ý kiến của cán bộ các phịng chun mơn thuộc UBND
huyện Bố Trạch. Cụ thể: Phòng Nội vụ 08 phiếu, Phòng Tƣ pháp (08 phiếu),
Phịng Tài ngun và Mơi trƣờng (08 phiếu), Phịng Đăng ký s dung đất (08
phiếu), Phòng Kinh tế - Hạ tầng (08 phiếu), Phòng Lao động và thƣơng binh
xã hội (08 phiếu), Phịng Tài chính – Kế hoạch (08 phiếu). Đây là những
phịng ban chun mơn trực tiếp làm việc với bộ phận một c a liên thông, để
6


thấy đƣợc nhận x t về Bộ phận một c a liên thơng, những khó khăn trong
cơng việc tại các phịng ban và đặc biệt là cơng tác phối kết hợp giữa các
phịng ban chun mơn và Bộ phận một c a liên thông.
Đối với phiếu đánh giá bản thân công chức tại Bộ phận một c a liên

thông tại UBND huyện Bố Trạch: Tác giả s dụng 06 phiếu để hỏi ý kiến của
bản thân cơng chức. Từ đó chúng ta có thể có cái nhìn thực tế từ chính những
cơng chức trực tiếp thực hiện cơng việc tại Bộ phận một c a liên thông, để
chúng ta biết đƣợc những khó khăn, những bất cập trong cải cách thủ tục hành
chính tại bộ phận một c a liên thông.
Đối với Phiếu hỏi ý kiến của ngƣời dân: Tác giả s dụng 120 phiếu để hỏi
ý kiến của ngƣời dân đến trực tiếp giao dịch với bộ phận một c a. Đây là đối
tƣợng quan trọng nhất trong các đối tƣợng đƣợc khảo sát, vì đây là những ngƣời
trực tiếp đƣợc thụ hƣởng cải cách thủ tục hành chính tại bộ phận một c a liên
thông. Chúng ta sẽ có cái nhìn khách quan về đánh giá của ngƣời dân về quá
trình làm việc với Bộ phận một c a liên thơng UBND huyện Bố Trạch, t nh
Quảng Bình.
6. Những đóng góp về lý luận và thực tiễn của luận văn
- Hệ thống hóa lại cơ sở lý luận và cơ sở pháp lý về cải cách thủ tục
hành chính theo mơ hình một c a liên thơng.
- Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần thực hiện tốt cơng tác
cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một c a liên thơng tại UBND huyện
Bố Trạch và có thể triển khai áp dụng rộng rãi tại các huyện khác thuộc t nh
Quảng Bình.
- Góp phần bổ sung nguồn tƣ liệu thực tế đáng tin cậy cho các nhà
nghiên cứu về cải cách thủ tục hành chính và cho các cơ sở đào tạo trên địa
bàn t nh Quảng Bình nói riêng và cho cả nƣớc nói chung, đặc biệt là các t nh
lân cận Quảng Bình.
7


7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, nội dung của luận
văn gồm 3 chƣơng:
Chương 1: Cơ sở khoa học và pháp lý về Cải cách thủ tục hành chính

theo mơ hình một cửa liên thông.
Chương 2: Thực trạng cải cách thủ tục hành chính theo mơ hình một
cửa liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Phương hướng và Giải pháp cải cách thủ tục hành chính theo
mơ hình một cửa liên thơng tại UBND huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình.

8


Chương 1:
CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHÁP LÝ VỀ CẢI CÁCH THỦ TỤC
HÀNH CHÍNH THEO MƠ HÌNH MỘT CỬA LIÊN THƠNG
1.1. Thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính
1.1.1. Thủ tục hành chính
1.1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Theo Từ điển Tiếng Việt của GS. Hồng Phê, thủ tục “là cách thức tiến
hành công việc với nội dung, trình tự nhất định” [12, tr 715].
Thủ tục là “Trình tự và phƣơng pháp làm việc. Trình tự là thứ tự thực
hiện nhất định. Ngƣời ta thƣờng hiểu thủ tục là trình tự thực hiện hành động
cần thiết để hồn thành một cơng việc nào đó hoặc để giải quyết một nhiệm
vụ nhất định” [12, tr.124].
Cũng có thể hiểu thủ tục là những quy tắc, chế độ, ph p tắc hay quy
định chung phải tuân theo khi làm việc.
Hoạt động quản lý nhà nƣớc đƣợc thể hiện qua các chính sách quản lý
nhà nƣớc đó là những quy phạm pháp lý để hƣớng dẫn hoạt động quản lý nhà
nƣớc, quản lý hoạt động của xã hội. Để cụ thể hoá những quy phạm pháp lý
này, thủ tục là loại quy định trình tự, cách thức khi s dụng thẩm quyền của
từng cơ quan để giải quyết các loại công việc. Khoa học pháp lý gọi đó là
những quy phạm thủ tục, quy phạm này gồm các bộ phận: Thủ tục lập pháp,
thủ tục tố tụng tƣ pháp và thủ tục hành chính.

Thủ tục lập pháp là thủ tục làm Hiến pháp và làm luật. Thủ tục tố tụng
tƣ pháp là thủ tục giải quyết tranh chấp dân sự, định tội, đƣợc thực hiện bởi
các hoạt động điều tra, truy tố, x t x … Cịn thủ tục hành chính là thủ tục
thực hiện quyền trong hoạt động hành chính nhà nƣớc.
Theo GS. TSKH Nguyễn Văn Thâm, Thủ tục hành chính là “Trình tự
về thời gian và khơng gian, các giai đoạn cần phải có để thực hiện mọi hình
9


thức hoạt động của các cơ quan quản lý hành chính nhà nước, bao gồm trình
tự thành lập các cơng sở, trình tự bổ nhiệm, điều động viên chức; trình tự lập
quy, áp dụng các quy phạm để bảo đảm các quyền chủ thể và xử lý vi phạm;
trình tự tổ chức tác nghiệp hành chính” [ 15, tr.6].
Theo Nghị định số 63/2010/NĐ-CP, ban hành ngày 08 tháng 6 năm
2010, thủ tục hành chính là “Trình tự, cách thức thực hiện, là các hồ sơ và
yêu cầu, điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định cho
các cơ quan, tổ chức, cá nhân phải tuân theo khi giải quyết một công việc cụ
thể” [5, tr.2].
Thủ tục hành chính là một loại quy phạm pháp luật quy định về trình tự
thời gian, về khơng gian khi thực hiện một thẩm quyền nhất định của bộ máy
Nhà nước, là cách thức giải quyết công việc của các cơ quan hành chính nhà
nước trong mối quan hệ với các cơ quan, tổ chức và cá nhân công dân.
Nhƣ vậy, thủ tục hành chính đƣợc đặt ra để các cơ quan nhà nƣớc có
thể thực hiện mọi hình thức hoạt động cần thiết của mình trong đó bao gồm cả
trình tự thành lập các cơng sở, trình tự bổ nhiệm, bãi nhiệm, trình tự lập quy,
trình tự điều hành, tổ chức các hoạt động tác nghiệp hành chính. Đó chính là
các quy tắc phải tuân thủ theo trong quá trình ra các quyết định hành chính
của các cơ quan quản lý nhà nƣớc.
Thủ tục hành chính là một bộ phận chế định của Luật hành chính. Nói
cách khác, thủ tục hành chính là một loại hình quy phạm mang tính cơng cụ

để giúp các cơ quan nhà nƣớc có điều kiện thực hiện chức năng của mình.
Thủ tục hành chính do các cơ quan nhà nƣớc ban hành để thực thi Hiến
pháp và pháp luật nhằm thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính nhà
nƣớc và hồn thành nhiệm vụ của mình, đồng thời các cơ quan hành chính
nhà nƣớc có trách nhiệm thực thi các thủ tục đó.
10


1.1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
Từ việc xây dựng và vận dụng các thủ tục hành chính có thể thấy một
số đặc điểm chung nhƣ sau:
Trước hết, thủ tục hành chính là tổng thể các hành động diễn ra theo
trình tự thời gian, thủ tục hành chính đƣợc thực hiện bởi những cơ quan và
công chức nhà nƣớc.
Thứ hai, thủ tục hành chính là thủ tục giải quyết công việc nội bộ nhà
nƣớc và công việc liên quan đến quyền chủ thể và nghĩa vụ pháp lý của công
dân. Do vậy, đối tƣợng công việc cần thực hiện thƣờng rất phức tạp.
Thứ ba, quản lý hành chính nhà nƣớc chủ yếu là hoạt động cho ph p ra
mệnh lệnh có tính chất đơn phƣơng và địi hỏi thi hành kịp thời nhằm giải
quyết nhanh chóng, có hiệu quả mọi công việc diễn ra hằng ngày trong đời
sống xã hội. Chính điều đó dẫn đến việc quy định thủ tục hành chính phải kết
hợp những khn mẫu ổn định tƣơng đối và chặt chẽ với các biện pháp thích
ứng cho từng loại công việc và đối tƣợng để đảm bảo kịp thời giải quyết công
việc theo từng trƣờng hợp cụ thể.
Thứ tư, nền hành chính hiện nay đang chuyển từ hành chính “cai quản”
sang hành chính phục vụ, từ quản lý tập trung sang cơ chế thị trƣờng làm cho
hoạt động quản lý hành chính nhà nƣớc hiện nay phải năng động và chuyên
nghiệp hơn.
Thứ năm, hoạt động hành chính nhà nƣớc chủ yếu thực hiện tại văn
phịng của công sở Nhà nƣớc và phƣơng tiện truyền đạt quyết định cũng nhƣ

các thông tin quản lý phần lớn là văn bản (cơng văn, giấy tờ). Vì thế nó gắn
chặt với công tác văn thƣ, với việc tổ chức ban hành, s dụng và quản lý văn
bản trong các cơ quan Nhà nƣớc.

11


1.1.1.3. Vai trị của thủ tục hành chính
Thứ nhất, thủ tục hành chính đảm bảo cho các quy phạm quy định
trong các quyết định hành chính đƣợc thi hành thuận lợi. Thủ tục càng có
tính cơ bản thì ý nghĩa càng lớn bởi vì các thủ tục cơ bản thƣờng tác động
đến giai đoạn cuối cùng của quyết định hành chính, đến hiệu quả của việc
thực hiện chúng.
Thứ hai, thủ tục hành chính đảm bảo cho việc thi hành các quyết định
đƣợc thống nhất và có thể kiểm tra đƣợc tính hợp pháp, hợp lý cũng nhƣ các
hệ quả do việc thực hiện các quy định hành chính tạo ra.
Thứ ba, thủ tục hành chính khi đƣợc xây dựng và vận dụng một cách
hợp lý sẽ tạo khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý đã
đƣợc thông qua, đem lại hiệu quả thiết thực cho quản lý Nhà nƣớc. Thủ tục
hành chính liên quan đến quyền lợi của công dân do vậy khi đƣợc xây dựng
và vận dụng tốt vào đời sống sẽ có ý nghĩa rất thiết thực, giảm sự phiền hà,
củng cố đƣợc mối quan hệ giữa Nhà nƣớc và ngƣời dân.
Thứ tư, thủ tục hành chính cũng là một bộ phận của pháp luật về hành
chính nên việc xây dựng và thực hiện tốt các thủ tục hành chính sẽ có ý nghĩa
rất lớn đối với quá trình xây dựng và triển khai pháp luật. Đặc biệt trong giai
đoạn hiện nay khi nƣớc ta đang tiếp tục công cuộc cải cách nền hành chính
nhà nƣớc và xây dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì
thủ tục hành chính lại càng có vai trị quan trọng.
Nhìn một cách tổng qt, thủ tục hành chính có ý nghĩa nhƣ một chiếc cầu
nối quan trọng giữa các cơ quan nhà nƣớc với nhau và giữa các cơ quan nhà nƣớc

với các tổ chức và cơng dân. Chiếc cầu nối này có khả năng làm bền chặt các mối
quan hệ, làm cho nhà nƣớc ta thực sự là nhà nƣớc của dân, do dân và vì dân.
Nhƣng nếu xây dựng thiếu tính khoa học, áp dụng tùy tiện vào đời sống xã hội thì

12


chính thủ tục hành chính sẽ làm xa cách giữa nhân dân với nhà nƣớc và hậu quả
của nó là làm niềm tin của ngƣời dân với chính quyền bị giảm sút.
1.1.2. Phân loại các thủ tục hành chính
Kinh nghiệm thực tế cho thấy muốn xây dựng và áp dụng thủ tục hành
chính một cách có hiệu quả thì cần phải phân loại chúng một cách khoa học.
1.1.2.1. Phân loại theo đối tượng quản lý hành chính nhà nước
Theo cách phân loại này các thủ tục hành chính đƣợc xác định cho từng
lĩnh vực quản lý nhà nƣớc và đƣợc phân chia theo cơ cấu chức năng của bộ
máy quản lý hiện hành nhƣ: thủ tục trong xây dựng cơ bản, thủ tục trƣớc bạ,
thủ tục hoạt động đăng ký kinh doanh.
Lợi ích của việc phân chia này là giúp cho ngƣời quản lý xác định đƣợc
tính đặc thù của lĩnh vực mà mình phụ trách. Từ đó đề ra các yêu cầu xây
dựng cho lĩnh vực này những thủ tục hành chính cần thiết, thích hợp nhằm
quản lý tốt các nhiệm vụ đặc ra theo mục tiêu của nhà nƣớc quy định.
1.1.2.2. Phân loại theo chức năng hoạt động của các cơ quan
Cách này thƣờng đƣợc áp dụng trong các cơ quan có chức năng quản lý
chun mơn. Chẳng hạn, thủ tục cung cấp các dịch vụ thông tin; thủ tục cho
ph p xuất khẩu các nguyên liệu hiếm; thủ tục kiểm tra mức độ an toàn lao
động;….
Cách phân loại này có ý nghĩa thực tiễn, nó giúp các nhà quản lý khi
giải quyết cơng việc chung có liên quan đến các tổ chức hoặc cơng dân, tìm
đƣợc các hình thức giải quyết thích hợp theo đúng chức năng quản lý nhà
nƣớc của cơ quan mình.

1.1.2.3. Phân loại theo các loại hình cơng việc cụ thể mà các cơ quan nhà
nước được giao thực hiện trong quá trình hoạt động của mình
Cách phân loại này đơn giản, có khả năng áp dụng rộng rãi. Chẳng hạn,
thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật; thủ tục tuyển dụng cán bộ,
13