Phương hướng hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng nội địa ở công ty xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Hà Nội

Chơng 3
Phơng hớng hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán
hàng ở công ty xuất nhập khẩu nông sản thực
phẩm hà nội
3.1 tính tất yếu của việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng
trong các doanh nghiệp thơng mại.
3.1.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng.
Hạch toán kế toán ra đời là một nhu cầu tất yếu khách quan của sự phát triển
kinh tế của xã hội loài ngời. Đó là một công cụ đắc lực trong việc quản lý các hoạt
động kinh tế tài chính. Tuỳ từng thời kỳ mà kế toán đợc sử dụng sao cho phù hợp
với mục tiêu, chính sách của Đảng và nhà nớc mà không ngoài nội dung phục vụ
cho quản lý hoạt động kinh tế tài chính trong giai đoạn đó.
Hiện nay, trong nền kinh tế thị trờng, việc hạch toán kế toán nh thế nào là
phụ thuộc vào điều kiện và yêu cầu quản lý cụ thể của từng doanh nghiệp, nhà nớc
chỉ có những thông t hớng dẫn để các doanh nghiệp tuỳ vào điều kiện, tình hình cụ
thể của mình mà vận dụng cho thích hợp. Tuy nhiên, chế độ kế toán mới đợc ban
hành phát sinh nhiều vấn đề trong thực tế cần phải hoàn thiện để phù hợp với yêu
cầu quản lý của doanh nghiệp. Vì vậy yêu cầu đổi mới và hoàn thiện công tác tổ
chức kế toán nói chung và kế toán bán hàng nói riêng là một nhu cầu hết sức cần
thiết đối với mỗi doanh nghiệp trong nghành thơng mại cũng nh trong toàn bộ nền
kinh tế.
Đối với doanh nghiệp thơng mại với chức năng chủ yếu là lu thông hàng hoá
thì nghiệp vụ bán hàng là khâu vận động cuối cùng của hàng hoá, nó ảnh hởng trực
tiếp đến lợi nhuận, phản ánh kết quả kinh doanh trong một thời kỳ. Vì thế kế toán
nghiệp vụ bán hàng có vai trò quan trọng trong quá trình thu thập xử lý, cung cấp
thông tin cho chủ doanh nghiệp, cung cấp những tài liệu về quá trình tiêu thụ hàng
hoá giúp cho việc đánh giá chất lợng toàn bộ hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Việc tổ chức tốt kế toán nghiệp vụ bán hàng sẽ tạo điều kiện thúc đẩy hoạt
động bán hàng, tăng tốc độ chu chuyển vốn từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh. Từ
đó cho thấy kế toán nghiệp vụ bán hàng đóng vai trò to lớn trong công tác tổ chức
kế toán của doanh nghiệp. Đó chính là lý do để mỗi doanh nghiệp thơng mại phải

hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng của mình.
3.1.2 Nội dung của việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng.
Việc hoàn thiện phải dựa trên tình hình thực tế kinh doanh của các doanh
nghiệp đã trải qua nhiều năm hoạt động tìm ra đợc những hạn chế kết hợp với các
quy định của chế độ kế toán rồi đa ra hớng giải quyết khắc phục. Quá trình hoàn
thiện phải dựa trên tất cả các mặt :
-
Chứng từ sử dụng :
Chứng từ kế toán phải đợc lập một cách đầy đủ, kịp thời và chính xác đúng
với những quy định cụ thể trong chế độ ghi chép ban đầu. Bởi vì, những chứng từ kế
toán này là cơ sở pháp lý để tiến hành hạch toán, là căn cứ để kiểm tra tính chính
xác trong quá trình ghi sổ, đảm bảo ghi chép các nội dung cần thiết, đảm bảo tính
hợp pháp hợp lý của chứng từ. Đồng thời nó là căn cứ để xác định trách nhiệm của
mỗi bên trong quá trình bán hàng, từ đó là căn cứ để xác định đúng kết quả tiêu thụ
trong kỳ.
Theo chế độ chứng từ kế toán quy định ban hành theo quyết định
1141/TC/CĐ kế toán ngày 01/11/1995 của Bộ Tài Chính, các chứng từ kế toán về
bán hàng bao gồm :
- Hoá đơn GTGT
- Phiếu xuất kho
- Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ
- Phiếu thu
- Các chứng từ khác có liên quan : chứng từ ngân hàng, hoá đơn vận chuyển bốc
dỡ
-
Tài khoản sử dụng :
Hệ thống tài khoản kế toán doanh nghiệp ban hành theo quyết định số
1141/TC/CĐKT ngày 1/11/1995 áp dụng thống nhất cho tất cả các doanh nghiệp
thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế. Nó bao gồm các quy định thống nhất
về số lợng tài khoản, tiểu khoản sử dụng, tên tài khoản tiểu khoản, nội dung và kết

cấu của tài khoản.
-
Tổ chức hạch toán ban đầu :
Tổ chức hạch toán ban đầu đòi hỏi kế toán trởng phải quy định cụ thể những
ngời chịu trách nhiệm ghi chép thông tin về các nghiệp vụ kinh tế vào chứng từ kế
toán đảm bảo tính hợp pháp của chứng từ kế toán. Quy định trình tự luân chuyển
chứng từ đối với từng loại nghiệp vụ kinh tế. Bởi vì tính chính xác, đầy đủ, kịp thời,
hợp lệ, hợp pháp của chất lợng công tác kế toán đợc quyết định ở hạch toán ban
đầu.
-
Tổ chức vận dụng hình thức sổ sách kế toán phù hợp.
Sổ kế toán dùng để ghi chép tổng hợp, chỉnh lý và hệ thống hoá các số liệu,
là cầu nối liên hệ giữa chứng từ kế toán và báo cáo kế toán. Sổ kế toán bao gồm sổ
chi tiết và sổ tổng hợp để cung cấp số liệu lập các báo cáo tài chính. Do đó, tổ chức
khoa học hệ thống sổ kế toán sẽ giảm thiểu mức thấp nhất công việc ghi chép nhng
vẫn đảm bảo đáp ứng tốt nhất yêu cầu quản lý.
3.1.3 Yêu cầu của việc hoàn thiện kế toán nghiệp vụ bán hàng.
Để đa ra đợc những giải pháp nhằm hoàn thiện tổ chức kế toán nghiệp vụ bán
hàng phải đảm bảo một số yêu cầu sau :
- Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở tôn trọng các quy định của chế độ kế toán doanh
nghiệp và cơ chế tài chính hiện hành. Mỗi quốc gia đều có các cơ chế quản lý
kinh tế nhất định và hệ thống chế độ kế toán đợc ban hành phù hợp với cơ chế
quản lý kinh tế của quốc gia đó. Do vậy, mỗi đơn vị kinh tế cụ thể phải chấp
hành đúng chế độ và vận dụng sao cho phù hợp với đơn vị mình, có thể cải tiến
một cách linh hoạt không trái với các quy định, thể lệ của Nhà nớc.
- Hoàn thiện phải dựa trên cơ sở phù hợp với đặc điểm hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp. Các doanh nghiệp vận dụng, sửa đổi trong phạm vi nhất định của
hệ thống kế toán sao cho thích ứng với đặc điểm yêu cầu riêng của doanh nghiệp
và mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất.
- Phải đảm bảo đáp ứng đợc những thông tin chính xác, kịp thời với yêu cầu quản

lý, bảo đảm tiết kiệm chi phí làm sao dem lại hiệu quả, lãi cho doanh nghiệp.

3.2 Đánh giá chung về hoạt động kinh doanh của công ty.
Gần 40 năm tồn tại và phát triển không ngừng, công ty xuất nhập khẩu nông
sản thực phẩm Hà Nội đã đạt đợc nhiều thành tựu đáng kể, không chỉ về cơ sở vật
chất ngày càng lớn mạnh và trình độ của cán bộ, công nhân viên trong công ty cũng
ngày càng đợc hoàn thiện và nâng cao.
Từ một doanh nghiệp nhà nớc đợc nhà nớc bao cấp toàn bộ trong nền kinh tế
kế hoạch hoá tập trung nay chuyển sang nề kinh tế thị trờng có sự định hớng của
nhà nớc, công ty xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Hà Nội đã có những chuyển
biến tích cực. Trong nền kinh tế thị trờng với sự cạnh tranh diễn ra gay gắt giữa các
thành phần kinh tế, giữa các lĩnh vực kinh tế với nhau, nhiều doanh nghiệp đã
không đứng vững đợc đi đến giải thể hoặc phá sản. Song đối với công ty do đã nhận
thức đợc kịp thời nội dung hoạt động của các quy luật kinh tế trong nền kinh tế thị
trờng cùng vơí sự thay đổi những mặt không phù hợp, những mặt yếu kém để có thể
đứng vững trong nền kinh tế thị trờng. Từ đó công ty đã đa ra nhiều giải pháp kinh
tế có hiệu quả nhằm khắc phục mọi khó khăn, hoà nhịp sống với nền kinh tế thị tr-
ờng. Trong nền kinh tế thị trờng, để đứng vững và phát triển đợc buộc các doanh
nghiệp phảI tự mình kinh doanh có lãi.
Công ty xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Hà Nội cũng nằm trong guồng
quay của nền kinh tế thị trờng nh các doanh nghiệp khác. Do vậy mà tự bản thân
công ty phải tìm các nguồn vốn để tiến hành hoạt động kinh doanh, đồng thời phải
tìm đợc thị trờng tiêu thụ sản phẩm của mình. Từ nhận thức tiêu thụ để tồn tại và
phát triển trong nền kinh tế thị trờng, hàng hoá mà không bán đợc thì doanh
nghiệp đó không thể tồn tại lâu đợc nếu không tìm hớng khác. Do vậy công ty rất
quan tâm tới vấn đề đầu ra, vấn đề này cũng rất phù hợp với yêu cầu của nền kinh tế
thị trờng. Đó cũng là lý do cho thấy công ty đứng vững và phát triển đợc trong nền
kinh tế thị trờng trong khi một số doanh nghiệp khác phải tiến hành giải thể và phá
sản.
Công tác kế toán là một bộ phận đắc lực để hạch toán các chi phí đầu vào và

kết quả đầu ra, từ đó xác định đợc kết quă hoạt động kinh doanh của công ty là lãi
hay lỗ kể từ đó quyết định có nên tồn tại hay chấm dứt hoạt động kinh doanh đó. Từ
việc quan tâm đến vấn đề bán hàng mà trong quản trị doanh nghiệp, bộ phận kế
toán đã quan tâm thích đáng tới việc kế toán nghiệp vụ bán hàng bên cạnh các phần
hành kế toán khác.
Để hàng hoá của công ty bán đợc, công ty rất quan tâm đến chất lợng, mẫu
mã hàng hoá nhập về đồng thời chữ tín đối với khách hàng cũng đợc công ty chú
trọng.
Hiện nay công việc kế toán nói chung và kế toán nghiệp vụ bán hàng nói
riêng ở công ty đã thực sự đi vào nề nếp, ổn định đáp ứng đợc các yêu cầu quản lý
kinh tế hiện nay. Tuy nhiên do còn nhiều tác động của yếu tố chủ quan cũng nh
khách quan nên có một số phần việc cha đáp ứng đầy đủ yêu cầu kế toán nghiệp vụ
bán hàng.
Với những cố gắng và nỗ lực của lãnh đạo công ty và toàn thể cán bộ nhân
viên trong công ty mà quy mô hoạt động kinh doanh của công ty ngày càng đợc mở
rộng, thị trờng đầu ra càng đợc nhiều thị trờng chấp nhận, thu nhập của ngời lao
động tăng lên, hàng hoá của công ty ngày càng đa dạng và phong phú về chủng loại
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nớc. Từ đó mà doanh thu mỗi năm đều tăng, đóng
góp cho ngân sách nhà nớc tăng và công ty có thêm nhiều vốn để tích luỹ đầu t,
tăng cờng mở rộng thị trờng.
Nói tóm lại, công ty xuất nhập khẩu nông sản thực phẩm Hà Nội là một đơn
vị thơng mại làm ăn có hiệu quả. Hàng năm, kim ngạch của côngty đều tăng, đảm
bảo kinh doanh có lãi, mức nộp NSNN luôn tăng, đời sống cán bộ công nhân viên
đợc cải thiện. Dới đây là một số kết quả mà công ty đã đạt đợc trong 2 năm gần đây
:
Kết quả hoạt động kinh doanh XNK của công ty.
Đơn vị tính (nđ).
Stt Các chỉ tiêu 2000 2001
1 Tổng doanh thu 104.403.164 177.410.395
2 Tổng chi phí 103.902.370 176.707.947

3 Lợi nhuận thuần 500.794 702.448
4 Nộp ngân sách nhà nớc 28.979.956 22.578.217
5 Thu nhập bình quân /ngời
/tháng
397.412 544.539
3.2.1 Đánh gía kế toán nghiệp vụ bán hàng ở công ty
Trong thành công bớc đầu của công ty không thể không kể đến sự đóng góp
của bộ phận kế toán. Bộ phận kế toán của công ty đã thực sự là công cụ quan trọng
của hệ thống quản lý kinh tế. Với t cách là một phần hành trong công tác kế toán ở
công ty, kế toán nghiệp vụ bán hàng luôn đợc quan tâm và coi trọng.
Công tác kế toán nghiệp vụ bán hàng ở công ty đợc tiến hành dựa trên những
căn cứ khoa học, dựa trên tình hình thực tế của công ty và sự vận dụng chế độ kế
toán hiện hành. Kế toán hạch toán chính xác quá trình bán hàng, theo dõi thanh
toán cụ thể cho từng khách hàng, tập hợp đầy đủ các chi phí bán hàng và các chi phí
quản lý doanh nghiệp, từ đó là cơ sở để hạch toán chính xác kết quả hoạt động kinh
doanh của công ty trong kỳ hạch toán.
* Về u điểm:
- Trong thời đại bùng nổ thông tin nh hiện nay, hầu hết các thông tin đều đợc lu
trữ, phân loại và xử lý trên máy vi tính. Công ty đã tiến bộ trong việc áp dụng
phần mềm kế toán vào công tác kế toán là hết sức khoa học và hợp lý. Qua đó
công việc kế toán đợc giảm bớt. Đồng thời nó nh một công cụ quản lý thông tin
đắc lực giúp cho việc quản lý thông tin đợc dễ dàng gọn nhẹ và quản lý các
chứng từ, sổ sách, báo cáo ở công ty tơng đối tốt với khối lợng các chứng từ cần
lu giữ lớn. Theo yêu cầu, phải lu giữ lợng chứng từ, sổ sách, báo cáo trong thời
gian dài do vậy mà khối lợng cần lu giữ dễ quản lý và theo dõi trên máy vi tính,
không sợ bị h hỏng mất mát. Ngoài ra,việc ứng dụng phần mềm kế toán cũng
giúp cho kế toán quản trị đợc thực hiện dễ dàng hơn, kế toán tài chính nhanh
chóng, kịp thời.
- Việc tổ chức bộ máy kế toán nói chung và kế toán bán hàng là tơng đối hợp lý,
đáp ứng nhu cầu quản lý và hạch toán ở công ty đảm bảo tuân thủ các nguyên

tắc kế toán, các chế độ chính sách kế toán. Nhân sự của phaòng kế toán là tơng
đối gọn nhẹ.
- Các số liệu kế toán đợc phản ánh khá trung thực, đảm bảo cung cấp thông tin kịp
thời cho ban lãnh đạo công ty, làm cơ sở để lãnh đạo công ty đa ra những quyết
định kinh doanh quan trọng. Không những thế cung cấp đầy đủ thông tin cho
bên thuế, ngân hàng.
- Giữa bộ phận kế toán bán hàng và các bộ phận kế toán khác cũng có sự đối
chiếu so sánh số liệu để hỗ trợ nhau.
- Các phơng thức bán hàng, phơng thức thanh toán đợc đổi mới hơn, tạo mọi đIều
kiện thuận lợi cho khách hàng.
- Công nợ đợc theo dõi chặt chẽ giúp cho việc thu hồi nợ đợc dễ dàng, tránh tình
trạng bị chiếm dụng vốn.
* Bên cạnh những u điểm trên, kế toán bán hàng tại công ty còn một số vấn đề hạn
chế cần đợc lu ý, đòi hỏi các biện pháp khắc phục nhằm hoàn thiện hơn nữa để kế
toán bán hàng ngày càng thực hiện tốt hơn chức năng và nhiệm vụ vốn có của mình,
phục vụ cho yêu cầu quản lý kinh tế trong điều kiện hiện nay
- Phòng kế toán tài chính không tổ chức bộ phận kế toán bán hàng riêng biệt để
theo dõi trực tiếp tình hình hoạt động bán hàng của công ty nên việc hạch toán
nghiệp vụ này cha đợc tập trung, thống nhất.
- Bán buôn vận chuyển thẳng là hình thức doanh nghiệp mua hàng và chuyển bán
thẳng cho khách hàng không qua kho của doanh nghiệp. Nh vậy về nguyên tắc công
ty phải hạch toán vào TK 157 Hàng gửi bán. Nhng ở công ty khi phát sinh nghiệp
vụ này, kế toán hạch toán nh hàng nhập kho và xuất kho, sử dụng TK 156 Hàng
hoá. Vậy nghiệp vụ trên kế toán đã không hạch toán đúng vì TK 156 chỉ dùng để
phản ánh hàng hoá đã nhập kho doanh nghiệp.
- Công ty không thực hiện việc bán hàng có tính đến chiết khấu cho khách hàng,
hàng bán bị trả lại, giảm giá hàng bán mà đây là một trong những biện pháp để kích