THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN CHU TRÌNH MUA HÀNG – THANH TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN VIỆT NAM (AVA)

THỰC TRẠNG KIỂM TOÁN CHU TRÌNH MUA HÀNG –
THANH TOÁN TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
TẠI CÔNG TY TNHH TƯ VẤN KẾ TOÁN VÀ KIỂM TOÁN
VIỆT NAM (AVA)
2.1.Giới thiệu về khách hàng.
Việc đầu tiên trong tất cả các cuộc kiểm toán là công ty phải tiếp cận với
khách hàng. Để tiến hành kiểm toán công ty AVA bắt đầu gửi thư chào hàng đến
cả những khách hàng thường xuyên của công ty và một số khách hàng
mới.Công ty sẽ giới thiệu đầy đủ các loại hình dịch vụ của mình với cam kết
đảm bảo chất lượng tốt nhất qua thư chào hàng.Công ty sẽ nhận được các thư
mời kiểm toán khi công ty khách hàng đã chấp nhận.Công việc kiểm toán sẽ
được xem xét khả năng chấp nhận khi công ty AVA đã có những hiểu biết sơ bộ
về khách hàng.Khi đã quyết định sẽ kiểm toán cho khách hàng BGĐ hai bên sẽ
gặp gỡ trực tiếp cùng thoả thuận các điều khoản trong hợp đồng, đi đến thống
nhất và ký kết hợp đồng kiểm toán.
Trong quá trình thực tập tại công ty AVA em đã được tham gia trực tiếp
kiểm toán chu trình mua hàng – thanh toán tại hai công ty A và B.
*Công ty A :
+Công ty A là khách hàng năm đầu tiên của AVA.Công ty A là công ty cổ
phần được thành lập dưới hình thức chuyển từ doanh nghiệp nhà nước thành
công ty cổ phần theo Nghị định số 64/2002/NĐ-CP ngày 19 tháng 06 năm 2002
của Chính phủ về việc chuyển doanh nghiệp Nhà nước thành công ty cổ phần à
quyết định số 309/2003/QĐ-HĐQT ngày 29 tháng 11 năm 2002 của HĐQT
tổng công ty hoá chất Việt Nam về kế hoạch cổ phần hoá doanh nghiệp năm
2003.Quyết định số 248/2003/QĐ-BCN ngày 31 tháng 12 năm 2003 của Bộ
trưởng bộ công nghiệp về việc chuyển chính thức công ty A thuộc tổng công ty
hoá chất Việt Nam thành công ty cổ phần A.Công ty hoạt động sản xuất kinh
doanh theo chứng nhận đăng ký kinh doanh số 0103006569 ngày 27 tháng 01
năm 2005 do Sở kế hoạch và đầu tư Hà Nội cấp.
+Trụ sở chính của công ty tại 233B - Nguyễn Trãi - Thanh Xuân - Hà
Nội.

+Ngành nghề kinh doanh của công ty :
- Công nghiệp sản xuất chất tẩy rửa tổng hợp.
- Kinh doanh xuất nhập khẩu hoá chất, vật tư và chất tẩy rửa tổng hợp
- Sản xuất linh doanh hoá mỹ phẩm, bao bì và in nhãn mác trên sản phẩm.
- Kinh doanh thực phẩm công nghệ, lương thực thực phẩm đã qua chế biến.
- Cho thuê văn phòng và kho tàng.
*Công ty B
+Công ty B là khách hàng thường xuyên của AVA, công ty được thành
lập theo giấy đăng ký kinh doanh lần đầu ngày 27 tháng 04 năm 2006 và đăng
ký thay đổi lần hai ngày 14 tháng 05 năm 2007
+Trụ sở chính của công ty tại số 9 Đinh Lễ - Hoàn Kiếm – Hà Nội.
+Hoạt động kinh doanh của công ty :
- Quảng cáo và hội trợ triển lãm thương mại.
- Du lịch, lữ hành nội địa, lữ hành quốc tế.
- Kinh doanh hàng thủ công mỹ nghệ, thiết bị máy văn phòng, hàng điện tử,
nông sản thực phẩm, hàng dệt may, sản phẩm mỹ nghệ.
- Tư vấn và thiết kế thi công mỹ nghệ ( không bao gồm dịch vụ thiết kế công
trình).
- Dịch vụ in ấn.
- Dịch vụ tổ chức các sự kiện, hội nghị, hội thảo hợp tác đầu tư xúc tiến thương
mại.
- Xuất nhập khẩu các mặt hàng công ty kinh doanh.
- Kinh doanh, môi giới bất động sản ( không bao gồm hoạt động tư vấn về giá
đất).
- Xây dựng, cho thuê nhà ở, văn phòng, kho bãi, nhà xưởng.
2.2.Lập kế hoạch kiểm toán.
2.2.1.Chuẩn bị cho kế hoạch kiểm toán.
*Công việc thực hiện trước khi kiểm toán
Để công việc kiểm toán đạt hiệu quả cao thì giai đoạn lập kế hoạch kiểm
toán cần đảm bảo bao quát hết các khía cạnh trọng yếu của cuộc kiểm

toán.Chính vì vậy trước khi tiến hành cuộc kiểm toán cụ thể công ty yêu cầu
khách hàng cung cấp các thông tin về tài chính như :bảng cân đối kế toán, báo
cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ…của năm tài
chính cần kiểm toán.Từ đó giúp cho KTV có cái nhìn tổng quát về công ty
khách hàng và có cơ sở đánh giá sơ bộ về rủi ro kiểm soát để xây dựng chương
trình kiểm toán cụ thể.
*Chọn nhóm kiểm toán
Sau khi đã có những hiểu biết sơ bộ về công ty khách hàng công ty AVA
sẽ chọn ra một nhóm kiểm toán bao gồm từ ba đến bốn người.Trong đó có
trưởng nhóm kiểm toán là một KTV giám sát trực tiếp công việc và thực hiện
một số phần hành kiểm toán cụ thể đồng thời là người quản lý và soát xét cuộc
kiểm toán.Ngoài ra bao gồm một kiểm toán viên và từ một đến hai trợ lý kiểm
toán.
2.2.2.Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng.
Trong giai đoạn này KTV tiến hành thu thập các thông tin về ngành nghề
hoạt động kinh doanh của khách hàng.Tuỳ theo từng khách hàng cụ thể mà
KTV sẽ thu thập những lượng thông tin khác nhau.Cụ thể với những khách
hàng thường xuyên như công ty B đã giới thiệu ở trên, các thông tin đã được lưu
trong file hồ sơ từ các cuộc kiểm toán năm trước, KTV chỉ cần bổ sung những
thông tin mới phát sinh từ phía khách hàng.Còn đối với khách hàng kiểm toán
lần đầu tiên như tại công ty A, KTV cần thu thập đầy đủ tất cả các thông tin từ
phía khách hàng.
2.2.3.Tìm hiểu về hệ thống kế toán và môi trường kiểm soát.
Tìm hiểu hệ thống kế toán của công ty khách hàng là một phần không thể
thiếu trong quá trình kiểm toán nói chung và trong quá trình lập kế hoạch kiểm
toán nói riêng.Việc tìm hiểu hệ thống kế toán cho phép KTV xác định rủi ro
tiềm tàng trong các chu trình khoản mục kế toán từ đó triển khai một kế hoạch
kiểm toán tối ưu.
Các vấn đề về chính sách kế toán cụ thể tại hai công ty như sau :
*Công ty A

- Chế độ kế toán áp dụng : công ty áp dụng chế độ kế toán Việt Nam ban
hành theo quyết định số 15/2006/QĐ – BTC của Bộ trưởng Bộ tài chính và các
chuẩn mực kế toán Việt Nam do Bộ tài chính ban hành và các văn bản sửa đổi,
bổ sung, hướng dẫn thực hiện kèm theo.
- Hình thức ghi sổ :Nhật ký chung trên máy
- Niên độ kế toán : từ 01/01 đến hết 31/12
- Phương pháp hạch toán hàng tồn kho : kê khai thường xuyên
- Phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho cuối kỳ : bình quân gia
quyền
- Đánh giá về môi trường kiểm soát : nhìn chung môi trường kiểm soát
của công ty A là đáng tin cậy do là một công ty thuộc tổng công ty hoá chất Việt
Nam nên được đánh giá cao về hệ thống kiểm soát.
*Công ty B
- Chế độ kế toán áp dụng : công ty áp dụng chế độ kế toán doanh nghiệp
ban hành theo quyết định số 15/2006/QĐ – BTC ngày 20 tháng 03 năm 2006
của Bộ trưởng Bộ tài chính.
- Hình thức ghi sổ : áp dụng hình thức kế toán trên máy vi tính chứng từ
ghi sổ.
- Niên độ kế toán : từ 01/01 đến hết 31/12
- Phương pháp hạch toán hàng tồn kho : kê khai thường xuyên.
- Phương pháp tính giá hàng tồn kho : phương pháp bình quân gia quyền
- Những thay đổi về hệ thống kế toán so với các cuộc kiểm toán trước :
không có gì thay đổi.Hệ thống kế toán vẫn giữ nguyên như các cuộc kiểm toán
trước.
- Đánh giá về môi trường kiểm soát : nhìn chung môi trường kiểm soát
của công ty B tương đối mạnh và hệ thống KSNB là đáng tin cậy.
2.2.4.Thực hiện thủ tục phân tích tổng quát.
Đây là một trong những kỹ thuật thu thập bằng chứng được KTV sử dụng
trong hầu hết các giai đoạn của cuộc kiểm toán để có một cái nhìn tổng quát về
tình hình tài chính của công ty khách hàng.Các thủ tục phân tích mà công ty

AVA thường áp dụng là : tính số biến động của năm nay so với năm trước về số
dư các tài khoản trên BCĐKT (phân tích ngang) hay tính toán các tỷ suất về
thanh toán (phân tích dọc).
Thủ tục phân tích được áp dụng đối với số dư tài khoản phải trả người bán tại
hai công ty A và B lần lượt như sau :
Bảng 7 :BIỂN ĐỘNG SỐ DƯ TK 331 CỦA CÔNG TY A
Công ty A Năm 2006 Năm 2007 Chênh lệch
Trả trước cho người
bán (dư Nợ)
7.015.004.323 6.657.769.825 -357.234.498
Phải trả người bán
(dư Có)
50.016.429.743 49.516.443.164 - 499.986.580
Dựa vào số liệu trên bảng đã thu thập được ta thấy :số dư cuối năm 2007
về cả khoản trả trước cho người bán và phải trả người bán đều có xu hướng
giảm so với năm 2006.Cụ thể khoản trả trước cho người bán giảm 357.234.498đ
và khoản phải trả người bán giảm 499.986.580đ. Điều này cho thấy công nợ của
công ty A đã giảm, tình hình tài chính của công ty khả quan hơn.
Bảng 8 : BIẾN ĐỘNG SỐ DƯ TK 331 CỦA CÔNG TY B
Công ty B Năm 2006 Năm 2007 Chênh lệch
Trả trước người bán
(dư Nợ)
130.705.155 2.856.064.890 2.725.359.735
Phải trả người bán 2.876.616.935 1.102.163.171 -1.774.453.764
(dư Có)
Theo số liệu thống kê ở bảng trên ta thấy :số dư cuối năm 2007 tài khoản
trả trước cho người bán tăng so với năm 2006 khá nhiều.Nhưng số dư phải trả
người bán lại có xu hướng giảm đi.Vậy khoản công nợ của công ty B cũng
giảm.Cụ thể khoản trả trước cho người bán tăng 2.725.359.735đ so với năm
trước.Khoản phải trả người bán giảm 1.774.453.764đ.

Ngoài việc so sánh số dư các tài khoản của năm nay so với năm trước
(phân tích ngang) KTV còn thực hiện các thủ tục phân tích dọc bằng các nhóm
tỷ suất về khả năng thanh toán của hai công ty A và B cụ thể như sau :
Bảng 9 :PHÂN TÍCH TỶ SUẤT KHẢ NĂNG THANH TOÁN CỦA CÔNG TY A,
Chỉ tiêu
Công ty B Công ty A
Năm 2006 Năm 2007 Năm 2006 Năm 2007
Khả năng TT nhanh 0,45 lần 1,08 lần 1,31 lần 1,52 lần
Khả năng TT hiện hành 1,18 lần 1,02 lần 1,13 lần 1,91 lần
Khả năng TT tiền mặt 0,43 lần 0,26 lần 0,4 lần 0,75 lần
Qua số liệu như đã phân tích ở bảng trên ta nhận thấy nhóm tỷ suất khả
năng thanh toán của hai công ty là khác nhau.Cụ thể ở công A giảm còn công ty
B tăng nhung nói chung tỷ suất thanh toán hiện hành ở cả hai công ty đều lớn
hơn 1 chứng tỏ tình hình tài chính của hai công ty khá tốt, công ty có đủ tài sản
để thanh toán các khoản nợ ngắn hạn.Nhưng KTV cũng không đi sâu vào phân
tích các tỷ suất do không có số liệu thống kê của cả ngành ở cả hai công
ty.Chính vì vậy không giải thích được sự biến động của các khoản nợ ngắn hạn
ở các năm.
2.2.5.Xác định mức độ trọng yếu.
Căn cứ vào những thông tin thu thập được trong quá trình tìm hiểu khách
hàng cũng như tìm hiểu hệ thống KSNB, KTV phân tích và đánh giá mức độ
trọng yếu cho các khoản mục phải trả người bán ở cả hai công ty.Việc xác định
mức độ trọng yếu là một vấn đề phức tạp yêu cầu sự xét đoán mang tính nghề
nghiệp của KTV.Cụ thể với khách hàng A mức độ trọng yếu được phân bổ như
ở bảng sau :
Bảng 10 :CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU ĐỂ ƯỚC LƯỢNG MỨC ĐỘ TRỌNG YẾU
CỦA CÔNG TY A
Đơn vị :VNĐ
Chỉ tiêu Số liệu năm 2007
Mức trọng yếu

Tỷ lệ % Số tiền
Min Max Min Max
LN trước thuế 4.993.311.790 4,00 8,00 199.732.472 399.464.943
Doanh thu 393.393.476.979 0,40 0,80 1.573.573.908 3.147.147.815
Tài sản dài hạn 48.480.535.243 1,50 2,60 727.208.029 1.260.493.916
Nợ ngắn hạn 142.420.068.866 1,50 2,00 2.136.301.032 2.848.401.376
Tổng tài sản 217.211.543.132 0,80 1,00 1.737.692.345 2.172.115.431
Sau đó KTV tiến hành phân bổ mức độ trọng yếu cho các khoản mục theo
bảng sau :
Bảng 11 :PHÂN BỔ MỨC TRỌNG YẾU CHO CÁC KHOẢN MỤC Ở CÔNG TY A
Đơn vị : VNĐ
ST
T
Khoản mục Hệ số
phân bổ
Sai số có thể chấp nhận được
(thừa hoặc thiếu)
1 Tiền 1 3.005.186
2 Các khoản phải thu 3 6.732.412
3 Hàng tồn kho 2 2.959.261
4 Tài sản dài hạn 2 86.912.468
5 TSNH khác 2 21.573
6 Nợ ngắn hạn 3 14.195.524
7 Nợ dài hạn 1 487.228
8 Ước lượng mức độ trọng yếu 114.313.652
Dựa vào mức trọng yếu đã xác định được của khoản mục nợ ngắn hạn và
hệ số phân bổ, KTV đã xác định mức trọng yếu đối với khoản phải trả người
bán là :9.716.660đ.Dựa vào số liệu đó KTV thấy khoản phải trả người bán sau
khi đã kiểm toán mà có sai sót lớn hơn hoặc nhỏ hơn 9,176.660đ thì được coi là
trọng yếu và yêu cầu công ty khách hàng phải đưa ra điều chỉnh hợp lý.

Xác định tương tự như ở công ty A, kết quả ước lượng mức trọng yếu ban
đầu tại công ty B là 1.826.451đ.Như vậy tại công ty B nếu sau khi kiểm toán
phát hiện ra chênh lệch lớn hơn hoặc nhỏ hơn 1.826.451đ cũng bị coi là trọng
yếu và cần điều chỉnh kịp thời.
2.2.6. Đánh giá rủi ro kiểm toán.
Để đánh giá rủi ro kiểm toán, KTV thực hiện đánh giá rủi ro kiểm soát và
rủi ro tiềm tàng. Có 6 rủi ro tiềm tàng bao gồm các sai sót tiềm tàng liên quan
đến các giao dịch (tính đầy đủ, tính hợp lệ, tính ghi chép, tính đúng kỳ) và các
sai sót tiềm tàng liên quan đến việc lập các BCTC (đánh giá, trình bày).
Qua tìm hiểu hoạt động kinh doanh, tìm hiểu hệ thống KSNB và thực
hiện phân tich sơ bộ tại cả hai công ty A và B, KTV đã nhận định các sai sót
tiềm tàng đều có thể xảy ra đối với các mục tiêu kiểm toán đặc thù đã được xác
định cho chu trình này. Các rủi ro chi tiết đã được xác định liên quan đến tài
khoản này cần được chỉ ra thông qua việc thực hiện các thủ tục kiểm toán chi
tiết được tóm tắt dưới đây.
Ngoài ra khi KTV lập kế hoạch dựa trên các hoạt động kiểm soát nhằm
giảm bớt rủi ro được xác định cụ thể và thực hiện kiểm tra chi tiết ở mức độ cơ
bản, chúng ta cần phải chắc chắn rằng các thủ tục kiểm soát đó đã được kiểm tra
và kết luận trước khi thực hiện kiểm tra chi tiết. Soát xét các thông tin được
tổng hợp dưới đây và đảm bảo rằng kế hoạch kiểm toán chỉ ra được các rủi ro.
Bảng 12 : ĐÁNH GIÁ RỦI RO KIỂM TOÁN
Rủi ro chi
tiết
Sai sót tiềm
tàng
Soát xét Thủ tục
kiểm toán
các khoản
trọng yếu
Xem xét

việc sử dụng
ý kiến
chuyên gia
Kết luận
2.2.7. Thiết kế chương trình kiểm toán đối với chu trình mua hàng – thanh
toán.
Tại công ty TNHH tư vấn kế toán và kiểm toán Việt Nam (AVA) chương
trình kiểm toán được thiết kế sẵn cho từng khoản mục như : đánh giá HTKT và
KSNB, Tiền, HTK, Các khoản phải thu; Các khoản phải trả; Doanh thu; Giá
vốn hàng bán; Nguồn vốn kinh doanh; Chi phí sản xuất; Chi phí hoạt động…tuỳ
thuộc vào quy mô, đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của từng khách
hàng mà các KTV áp dụng linh hoạt chương trình kiểm toán một cách phù hợp
nhất khi thực hiện công việc kiểm toán tại công ty khách hàng.
Kế hoạch kiểm toán chu trình mua hàng – thanh toán là các dự kiến chi
tiết về các công việc kiểm toán cần thực hiện. Kế hoạch kiểm toán nói chung
bao gồm :thiết kế các thủ tục kiểm soát, thiết kế các thủ tục phân tích và thiết kế
các thủ tục kiểm tra chi tiết. Các thủ tục kiểm tra chi tiết đối với việc mua hàng
và thanh toán liên quan đến kiểm toán chu trình hàng tồn kho và kiểm toán vốn
ằng tiền vì vậy việc thiết kế các thủ tục kiểm toán chi tiết chỉ bao gồm nội dung
nợ phải trả nhà cung cấp.
Bảng 13 :CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TRA TỔNG THỂ
Các tài khoản, khoản mục Phương pháp kiểm toán Thủ tục kiểm toán
Tiền Chọn mẫu Phân tích
Các khoản phải thu Chọn mẫu Phân tích
Hàng tồn kho Chọn mẫu Đối chiếu công nợ
Tài sản ngắn hạn khác Chọn mẫu Kiểm tra chi tiết
Các khoản phải trả Chọn mẫu Kiểm tra chi tiết
Thuế Chọn mẫu Kiểm tra chi tiết
Nguồn vốn, quỹ Chọn mẫu Kiểm tra chi tíêt
Sau khi tiến hành các bước công việc trên thì trưởng nhóm kiểm toán sẽ

tiến hành soạn thảo chương trình kiểm tra chi tiết.Và thực tế tại công ty đã có
chương trình mẫu. Chương trình kiểm toán mẫu có thể được sử dụng để hướng
dẫn thực hiện các thủ tục kiểm tra chi tiết tài khoản này, KTV tiến hành điều
chỉnh kế hoạch kiểm toán theo những thông tin mới thu thập được. Theo đó các
thủ tục kiểm tra chi tiết của chương trình kiểm toán mẫu đối với phần hành này
sẽ được bổ sung những thủ tục mới cần thiết (do KTV tự thiết kế) hoặc bỏ lại
những thủ tục không cần thiết.
Sau đây sẽ là chương trình kiểm toán phải trả nhà cung cấp :
Khách hàng Người lập Ngày :
Năm tài chính Người soát xét Ngày :
Chương trình kiểm toán tài khoản phải trả người bán
Lưu ý: Tất cả các công việc kiểm toán được thực hiện phải thể hiện rõ các nội
dung sau :
1.Mục tiêu công việc đã thực hiện.
2.Các công việc được thực hiện đã nằm trong kế hoạch kiểm toán và
phương pháp kiểm toán được chọn để kiểm toán.
3.Kết quả công việc kiểm toán.
4.Kết luận.
Mục tiêu :Xem xét các cơ sở dẫn liệu liên quan đến tính đầy đủ, tính hiện
hữu, tính chính xác và tính trình bày, cụ thể là : xác định rằng tất cả các khoản
phải trả đã được ghi chép đầy đủ, thể hiện đầy đủ tính pháp lý, thuộc về công ty,
các khoản phải trả được phản ánh theo chính sách kế toán của công ty trên cơ sở
nhất quán và những chính sách này tuân thủ các chuẩn mực kế toán.
- Giá trị hàng hoá, tài sản, chi phí mua hàng thấp hơn thực tế.
+ Tính đầy đủ: hàng hoá, tài sản đã nhận được hoặc đã phát sinh chi phí
nhưng chưa ghi vào khoản phải trả.
+ Ghi chép: giá trị hàng mua, chi phí ghi sổ thấp hơn thực tế.
+ Tính đúng kì:hàng hoá hoặc tài sản đã nhận được hoặc đã phát sinh trong
kì này nhưng ghi nợ trong kì sau.
- Hàng bán trả lại nhà cung cấp cao hơn thực tế

+ Tính hiện hữu: ghi giảm khoản phải trả, hàng chưa trả lại.
+ Ghi chép: ghi giảm khoản phải trả cao hơn thực tế.
+ Tính đúng kì:hàng trả lại kỳ sau ghi giảm khoản phải trả trong kỳ này.
- Giá trị thanh toán nợ cao hơn thực tế
+ Tính hiện hữu: ghi sổ thanh toán nhưng chưa trả tiền.
+ Ghi chép: ghi sổ thanh toán cao hơn thực tế.
+ Tính đúng kỳ: trả tiền thanh toán kỳ sau ghi sổ thanh toán kỳ này.
- Số dư khoản phải trả người bán
+ Phản ánh giá trị: số dư khoản phải trả người bán không được phản ánh
đúng.
+ Trình bày số dư phải trả người bán không hợp lý.
Bảng 14: CHƯƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN CHU TRÌNH MUA HÀNG – THANH
TOÁN
ST
T
Thủ tục kiểm toán Ngườ
i thực
hiện
Tham
chiếu
I Kiểm tra hệ thống kiểm soát
1 Kiểm tra đánh giá hệ thống KSNB ( các quy định) của công
ty đối với các khoản phải trả người bán
2 Kiểm tra phương pháp hạch toán và công nhận khoản phải
trả người bán
3 Xem xét tính chất hợp lý và hợp pháp của các khoản vay về
hình thức, thời hạn thanh toán đối với gốc và lãi
II Phân tích soát xét
1 Xác định tỉ trọng các khoản phải trả ngắn hạn vơi tổng số
công nợ phải trả

2 Phân tích tuổi nợ của từng khoản nợ để có kế hoạch trả nợ
3 Phân tích tỷ suất khả năng thanh toán chung và khả năng
thanh toán nhanh
III Kiểm tra chi tiết đói với mua hàng và chi phí mua hàng
1 Đối chiếu số dư đầu năm, tổng phát sinh và số dư cuối năm
trên BCĐKT, sổ chi tiết, bảng tổng hợp nhập-xuất-tồn NVL
2 Kiểm tra tính đầy đủ của nghiệp vụ mua hàng
3 Kiểm tra tính đúng kỳ của nghiệp vụ mua hàng: chọn ra một
số nghiệp vụ nua hàng trong 5 đến 10 ngày trước hoặc sau
ngày khoá sổ kế toán để kiểm tra việc chia cắt niên độ có
phù hợp không :
- Soát xét phiếu nhập, hoá đơn mua trước và sau ngày
khoá sổ để kiểm soát đối với “hàng trong kho” và
“hàng không ở trong kho”
- Đối chiếu lô hàng nhập cuối cùng vơi tài khoản phải
trả thương mại và số hàng tồn kho.
IV Kết luận
1 Hoàn thiện giấy tờ làm việc và giải quyết những vấn đề còn
tồn tại
2 Đưa ra các bút toán điều chỉnh và những vấn đề được đề cập
trong thư quản lý
3 Lập bảng tổng hợp nhận xét cho các khoản mục thực hiện
2.3.Thực hiện kiểm toán.
Sau khi đã lập kế hoạch kiểm toán chi tiết như ở trên, công ty tiến hành
thực hiện các bước công việc theo đúng các thủ tục đã đưa ra.Sau đây sẽ là việc
thực hiện kiểm toán chu trình mua hàng tai công ty B và kiểm toán các khoản
phải trả người bán tại công ty A.
2.3.1.Kiểm toán chu trình mua hàng thanh toán do AVA thực hiện tại công
ty A.
Công ty A là công ty chuyên về hoạt động sản xuất kinh doanh nên các

khoản công nợ chiếm tỷ trọng lớn trong đó có các khoản phải trả nhà cung
cấp.KTV tại AVA thực hiện kiểm toán các khoản công nợ theo đúng các chương
trình kiểm toán mẫu phù hợp với chuẩn mực kế toán và kiểm toán Việt Nam
cũng như các quy định đã được áp dụng. Để tiến hành kiểm toán KTV yêu cầu
kế toán cung cấp các thông tin cụ thể sau :
- Các BCTC của năm 2007
- Bảng tổng hợp thanh toán với người bán
- Các sổ chi tiết thanh toán với người bán.
- Bảng kê số phát sinh tài khoản phải trả người bán
- Sổ nhật ký mua hàng, báo cáo nhận hàng.