Ba lần khởi nghiệp

Ba lần khởi nghiệp
Bao nhựa đen tái sinh là sản phẩm mà một nhóm ngời Hoa ở Chợ Lớn gần nh độc quyền
sản xuất cung cấp cho cả thị trờng từ bắc vào nam trong những năm đầu thập niên 1980.
Thế nhng, có một ngời không sinh ra từ cái lò nhựa Chợ Lớn ấy nhng đã học đợc đức tính
tốt trong kinh doanh của những ngời Hoa ở đó và thành công từ chính nghề này. Ngời đó
hiện là Tổng giám đốc Ngân hàng cổ phần thơng mại A' Châu (ACB) ông Phạm Trung
Cang.
Cho tới nay, ngời trong ngành bao bì nhựa Chợ Lớn biết tiếng ông Cang là chủ Công ty
Bao bì nhựa Tân Đại Hng hơn là ông Cang tổng giám đốc ngân hàng. Ngời quen biết lâu
nay nói rằng, dù ông Cang đã thành công trong việc điều hành Ngân hàng A' Châu hơn
hai năm nay với chức tổng giám đốc, nhng đó là nghề phụ. Nghề làm bao nhựa mới là
nghề chính của ông.
Ông Giáp Văn Thạch, Giám đốc Công ty Vĩnh Đạt một ngời Hoa làm bao bì nhựa ở Chợ
Lớn, nói rằng trong số năm, sáu chục hãng xởng sản xuất bao bì ở Chợ Lớn bây giờ ít ai
bì đợc với Công ty Tân Đại Hng của ông Cang ở tận trong Hơng lộ 2, quận Tân Bình. Nhà
máy của Tân Đại Hng rộng 15.000 m2, có 600 công nhân làm việc ba ca mỗi ngày, doanh
số xuất khẩu khoảng 3,5 triệu USD/năm. I't ngời biết rằng để tạo dựng đợc cơ ngơi nh
vậy, ông Cang đã phải trải qua ba lần khởi nghiệp gian khó.
\
Hai mơi năm trớc, ở tuổi 25, Phạm Trung Cang làm th ký cho phó Chủ tịch quận 3 với
tấm bằng cao đẳng kinh tế. Vào thời điểm 1979-1980, có lý lịch tốt, ngời ta có thể an tâm
dốc sức cho đờng quan lộ thênh thang trớc mặt. Thế nhng, không phải ai cũng đi theo
những gì đã định sẵn. Ông Cang là một ngời nh vậy.
Ngoài mức lơng công chức, ông Cang cải thiện thu nhập bằng cách nhận gia công hấp vỏ
xe - một công đoạn của quy trình sản xuất thủ công vỏ xe đạp. Chỉ thực hiện một phần
nhỏ của quy trình, nhng càng ngày ông Cang càng bị cuốn hút vào công việc mới mẻ này
vì mức sinh lời cũng khá. Phải làm giàu. Ông Cang quyết định bỏ công việc văn phòng
quận để thử thời vận trên thơng trờng bằng cách theo học nghề làm vỏ xe của một ông già
ngời Hoa và mở cơ sở sản xuất vỏ xe đạp của riêng mình.
Lần khởi nghiệp đầu tiên của ông Cang khá suôn sẻ khi hàng làm ra không đủ bán. Hồi
đó nguyên liệu chủ yếu để làm vỏ xe đạp là mủ cao-su thiên nhiên. Nhng rồi tới một

ngày, có ngời đến chào hàng những khối cao-su nguyên liệu trắng ngà - đợc trục vớt lên
từ một chiếc tàu bị chìm dới biển với giá chỉ bằng một nửa so với giá mủ chén và mủ đất
đang sử dụng. Nguyên liệu có về rất tốt, giá rẻ, ông Cang dốc vốn mua một lợng lớn cao-
su này. Sản phẩm làm ra đợc các công ty thơng nghiệp mua ngay. Nhng chỉ trong vòng
cha đầy một tháng tất cả những chiếc vỏ xe để trong kho cứ từ từ chảy nhão ra. Nớc biển
ngấm vào các tảng cao-su là nguyên nhân làm ông Cang tán gia bại sản. Khoảng 100 lợng
vàng - toàn bộ gia tài - cùng thơng hiệu vỏ xe "Cao su Việt Nam" do ông Cang sản xuất
"chìm xuống biển".
Giữa cơn nguy cấp, ông Cang đợc anh bạn giới thiệu đến một ngời Hoa đang làm bao
nhựa tái sinh muốn tìm ngời hợp tác sản xuất. Nh ngời sắp chết đuối vớ đợc phao, ông
Cang đem mặt bằng sản xuất vỏ xe đạp của tổ hợp trớc đây, bán các máy móc còn lại để
chung vốn làm ăn. "Tôi gắn với nghề làm bao bì nhựa từ đó, ông Cang kể lại câu chuyện
khởi nghiệp lần thứ hai của ông.
Tổ hợp Bao bì Bình Minh ra đời. Mới bớc vào nghề này, biết mình không thể chen chân
vào hệ thống đại lý phân phối hàng cho đầu mối ở các chợ nh các cơ sở sản xuất của ngời
Hoa, ông Cang tìm một hớng đi riêng: bán hàng giao tận cửa cho các công ty sản xuất hóa
chất. Hai năm sau anh tích lũy đợc số vốn kha khá. Một lần nữa anh lại đem hết số tiền đó
đầu t tiếp cho sản xuất.
Nhng thật không may, năm 1984, cơn hỏa hoạn từ hợp tác xã làm bao bố ở bên cạnh đã
lây sang và thiêu rụi luôn cơ ngơi của anh.
Toàn bộ nhà xởng của ông Cang cháy rụi, chỉ còn trơ mấy cái sờn máy. Anh bạn làm ăn
ngời Hoa chia tay! Nhà nớc thu lại mặt bằng sản xuất! ở tuổi 30, lần thứ hai trong cuộc
đời, chỉ sau một đêm ông Cang đã trở về con số không khi vừa chạm đích.
Nhng anh vẫn không nản chí. Từ vị chí ông chủ, ông Cang trở thành ngời đi bán hàng.
Anh vào Chợ Lớn nhờ ngời quen cũ để lấy hàng mà không phải trả tiền ngay, sau đó đem
bán lại cho các khách hàng trớc đây của tổ hợp.
Sau một năm rỡi bơn chải "chạy chợ" từ bắc vào nam, năm 1986 ông Cang đã tái lập tổ
hợp Bình Minh với khu nhà xởng gồm 20 chiếc máy dệt tấm nhựa tái sinh. Có thể xem
đây là lần khởi nghiệp thứ ba của ông. Từ 20 cái máy dệt lúc đầu, hai năm sau Bình Minh
chuyển thành Công ty Đại Hng với một dây chuyền 200 máy dệt, công suất 50.000 bao

nhựa tái sinh/ngày "Hồi đó, nếu ông Cang không có gan dám làm, không mạnh dạn chớp
thời cơ thì cha chắc đã bỏ xa tụi tui nh bây giờ", ông Giác Văn Thạch, ngời đã biết ông
Cang mời mấy năm nay nhận xét.
Đầu những năm 1990, một số công ty Đài Loan bắt đầu giới thiệu máy dệt bao tròn vào
thị trờng Việt Nam. "Trong lúc giới ngời Hoa làm bao nhựa, tụi tui còn e dè cha dám làm
thử thì ông Cang đã bạo gan làm trớc", ông Thạch kể lại. Ông Cang mua ba máy dệt bao
tròn cũ trị giá 10.000 USD để làm thử. Bao sản xuất theo kỹ thuật dệt tròn không có đờng
lối hai bên nên chắc hơn. Khách hàng bắt đầu để ý đến sản phẩm mới.
Nhng cái bạo của ông Cang ngày đó là có lý do. Thời gian đó các công ty xuất khẩu gạo
của Việt Nam bắt đầu kiếm đợc các hợp đồng bán gạo ra nớc ngoài, trong nớc bao bì
nhựa đen sì nên nhà xuất khẩu này buộc phải mua bao PP dệt tròn từ Thái-lan hay
Malaysia. Nhìn thấy cơ hội đang đến, ông Cang quyết định đem nhà cửa thế chấp cho
Ngân hàng Công thơng, vay tiền mua một máy kéo sợi và 12 máy dệt tròn hiện đại.
Những chiếc bao tròn sản xuất từ nhựa chính phẩm vừa đẹp vừa bền không thua gì hàng
nhập khẩu đã tìm ngay đợc chỗ đứng trên thị trờng.
10 tháng sau, ông trả hết số tiền vay ngân hàng và đợc cho vay tiếp đợt 2 để trang bị thêm
một đợt máy mới. Năm 1998, Công ty Đại Hng đổi tên thành Tân Đại Hng, bắt đầu chính
thức chiến dịch mở rộng địa bàn xuất khẩu từ châu A' sang châu Âu.
Ông Phạm Trung Cang cho biết, hớng phát triển của Tân Đại Hng là chuyên sản xuất bao
bì nhựa đòi hỏi kỹ thuật cao và thị trờng tơng lai sẽ là Mỹ.
Hai mơi mấy năm bôn ba cùng niềm đam mê làm ăn, ở tuổi 47 nh ông bây giờ có thể tạm
gọi là thành công. Mấy năm trớc, ông đã giao cơ nghiệp dày công gây dựng cho ngời em
trai quản lý để đảm nhận chức vụ Tổng giám đốc Ngân hàng Thơng mại cổ phần A' Châu.
Thế nhng trong thời gian biểu làm việc hằng ngày, ông vẫn còn dành thời gian cho nghề
làm bao nhựa của mình. Sau 5 giờ chiều, ông rời ngân hàng đến nhà máy nhựa - nơi có vài
trăm công nhân đang làm việc ca ba - và chỉ về nhà khi trời tối mịt.