Quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học hà thạch thị xã phú thọ tỉnh phú thọ theo định hướng phân hóa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

HÀ THỊ KIM THU

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC
HÀ THẠCH, THỊ XÃ PHÚ THỌ, TỈNH PHÚ THỌ
THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2017


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

HÀ THỊ KIM THU

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƢỜNG TIỂU HỌC
HÀ THẠCH, THỊ XÃ PHÚ THỌ, TỈNH PHÚ THỌ
THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 8 14 01 14

Cán bộ hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS TRỊNH VĂN MINH

HÀ NỘI - 2017

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan
Lu n v n t c s Qu n

i o d c với đề tài:

“Quản lý hoạt động dạy học ở trường tiểu học Hà Thạch,
thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ theo định hướng phân hóa” là cơng
trìn n iên cứu của riên tơi, c ưa từn được cơn bố tron c c
cơn trìn n iên cứu k oa ọc k c.
Tác giả

Hà Thị Kim Thu

i


LỜI CẢM ƠN
Sau một t ời ian ọc t p, n

iên cứu t i trườn Đ i ọc Gi o d c- Đ i

ọc Quốc ia Hà Nội tôi đã oàn t àn
Tron qu trìn

u n v n này.

ọc t p và n iên cứu tôi uôn n n được sự độn viên,

k uyến k íc và t o điều kiện iúp đỡ n iệt tìn của c c cấp ãn đ o, c c
t ầy i o, cô i o, an c ị em, b n bè đồn n iệp và ia đìn .
Với tìn c m c ân t àn , tơi bày tỏ ịn biết ơn sâu sắc tới:
Trườn Đ i ọc Gi o d c - Đ i ọc Quốc ia Hà Nội, c c t ầy i o, cô
i o t am ia i n d y, cun cấp n ữn kiến t ức iúp tơi tron qu trìn
ọc t p và n iên cứu.
Tơi xin bày tỏ òn biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Trịn V n Min - n ười
đã t n tìn

ướn dẫn, c ỉ b o, óp để tơi có t ể ồn t àn

u n v n này.

Tơi xin c m ơn c c đồn c í c n bộ, i o viên, n ân viên và c c em ọc
sin trườn tiểu ọc Hà T c t ị xã P ú T ọ tỉn P ú T ọ đã t n tìn
đỡ, cun cấp tài iệu, số iệu, t am ia đón

iúp

óp kiến, c ia sẻ tron qu trìn

ọc t p, n iên cứu và oàn t àn b n u n v n.
Do trìn độ n iên cứu, t ời ian n iên cứu còn

n c ế, p m vi n iên

cứu còn ẹp, c ắc c ắn u n v n k ôn t ể tr n được n ữn t iếu sót. Tơi rất
mon n n được n ữn

kiến đón

óp của c c t ầy cơ, b n bè đồn n iệp để

đề tài này được oàn t iện và được ứn d n vào t ực tế côn t c qu n .
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, tháng

năm 2017

Tác giả

Hà Thị Kim Thu

ii


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CBQL
CĐ
CSVC
CT
DH
ĐH
DHPH
ĐTB
GD&ĐT
GDTH
GDTHCS
GDTX
GV

GVCN
HS
HSNK
KT
KTĐG
NCBH
PPDH
QLDH
QLGD
QLHĐ
QT
SGK
TB
TBDH
TBGD
TC
Th.s
THCS
TNTPHCM

C n bộ qu n
Cao đẳn
Cơ sở v t c ất
Cấp t iết
D y ọc
Đ i ọc
D y ọc p ân óa
Điểm trun bìn
Gi o d c và Đào t o
Gi o d c tiểu ọc

Gi o d c trun ọc cơ sở
Gi o d c t ườn xuyên
Giáo viên
Gi o viên c ủ n iệm
Học sin
Học sin n n k iếu
K t i
Kiểm tra đ n i
N iên cứu bài ọc
P ươn p p d y ọc
Qu n í d y ọc
Qu n í i o d c
Qu n í o t độn
Quan trọn
Sách giáo khoa
Trung bình
T iết bị d y ọc
T iết bị i o d c
Trun cấp
T cs
Trun ọc cơ sở
T iếu niên tiền p on Hồ C í Min

iii


MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan ...................................................................................................... i
Lời c m ơn ........................................................................................................ ii

Dan m c c ữ viết tắt ...................................................................................... iii
Dan m c c c b n , ìn ................................................................................ vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA ............... 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu về dạy học phân hóa và quản lý dạy học
theo định hƣớng phân hóa .............................................................................. 7
1.1.1. Ở nước ngồi ................................................................................... 7
1.1.2. Ở tron nước ................................................................................... 9
1.2. Dạy học phân hóa ................................................................................... 10
1.2.1. K i niệm “d y ọc t eo địn ướn p ân óa” .......................... 10
1.2.2. Đặc điểm của d y ọc phân hóa ................................................... 12
1.2.3. C c ìn t ức d y ọc p ân óa ................................................... 15
1.2.4. Ý n a của d y ọc p ân óa ...................................................... 16
1.2.5. Một số vấn đề của d y ọc t eo địn ướn p ân óa ................. 17
1.3. Hoạt động dạy học ở trƣờng tiểu học theo định hƣớng phân hóa .......... 19
1.3.1. Ho t độn d y của i o viên ......................................................... 20
1.3.2. Ho t độn ọc t p của ọc sin .................................................... 22
1.3.3. Kiểm tra - đ n i t eo địn ướn DHPH ở trườn tiểu ọc ... 24
1.4. Quản lý hoạt động dạy học theo định hƣớng phân hóa của hiệu
trƣởng trƣờng tiểu học ................................................................................. 27
1.4.1. K i niệm về qu n
o t độn d y ọc t eo địn ướn p ân óa.... 27
1.4.2. Nội dun qu n
o t độn d y ọc t eo địn ướn d y ọc
p ân óa ở trườn tiểu ọc ..................................................................... 28
1.5 Các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động dạy học theo định
hƣớng dạy học phân hóa............................................................................... 37
1.5.1. C c yếu tố c ủ quan ...................................................................... 37
1.5.2. C c yếu tố k c quan .................................................................. 37

Tiểu kết Chƣơng 1 ......................................................................................... 38
iv


CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG VÀ QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG DẠY HỌC CỦA TRƢỜNG TIỂU HỌC HÀ THẠCH, THỊ XÃ
PHÚ THỌ, TỈNH PHÚ THỌ THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA ............... 39
2.1. Bối cảnh thị xã Phú Thọ ........................................................................ 39
2.1.1. Điều kiện tự n iên và p t triển kin tế - xã ội nói chung ......... 39
2.1.2. Tìn ìn p t triển i o d c và đào t o ...................................... 40
2.2. Trƣờng tiểu học Hà Thạch thị xã Phú Thọ tỉnh Phú Thọ.................. 41
2.2.1. Lịc sử xây dựn và p t triển...................................................... 41
2.2.2. Hệ t ốn c c ớp trườn tiểu ọc Hà T c ................................. 41
2.2.3. Đặc điểm đội n ũ c n bộ qu n lý, giáo viên................................. 42
2.2.4. Đặc điểm ọc sin c c ớp của n à trườn ................................... 44
2.2.5. Điều kiện cơ sở v t........................................................................ 45
2.3. Tổ chức thực hiện khảo sát ................................................................... 47
2.3.1. M c tiêu, nội dun , ìn t ức và mẫu n iên cứu ....................... 47
2.3.2. Quy trìn tổ c ức k o s t ............................................................ 47
2.4. Thực trạng quản lí dạy học của trƣờng tiểu học Hà Thạch theo
định hƣớng dạy học phân hóa ...................................................................... 47
2.4.1. T ực tr n d y ọc t eo địn ướn DHPH của i o viên
trườn tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ....................... 48
2.4.2. T ực tr n về o t độn ọc t p của ọc sin t eo địn ướn
d y ọc phân hóa ..................................................................................... 50
2.4.3. T ực tr n o t độn kiểm tra - đ n i d y ọc t eo địn
ướn p ân óa ....................................................................................... 51
2.5. Thực trạng quản lý dạy học theo định hƣớng dạy học phân hóa ở
trƣờng tiểu học Hà Thạch thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ ......................... 52
2.5.1. T ực tr n qu n í đổi mới n n t ức của CBQL, GV và ọc

sin về d y ọc t eo địn ướn p ân óa ............................................. 52
2.5.2. T ực tr n qu n í việc t ực iện nội dun c ươn trìn t eo
địn ướn d y ọc p ân óa ................................................................. 53
2.5.3. T ực tr n qu n
o t độn d y của i o viên trườn tiểu
ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ t eo địn ướn DHPH .. 54
2.5.4. T ực tr n qu n
o t độn ọc của ọc sin t eo địn
ướn DHPH........................................................................................... 55
2.5.5. T ực tr n qu n
o t độn kiểm tra - đ n i d y ọc t eo
địn ướn p ân óa ............................................................................... 57

v


2.5.6. T ực tr n qu n c c điều kiện ỗ trợ c o o t độn d y và
ọc ở trườn tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ t eo
địn ướn d y ọc phân hóa ................................................................. 58
2.6. Thực trạng các yếu tố ảnh hƣởng tới quản lý hoạt động dạy học
tại trƣờng tiểu học Hà Thạch, thị xã Phú Thọ tỉnh Phú Thọ theo định
hƣớng phân hóa ............................................................................................. 60
2.7. Đánh giá về thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng tiểu
học Hà Thạch, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng dạy
học phân hóa .................................................................................................. 61
2.7.1. Ưu điểm......................................................................................... 61
2.7.2. N ược điểm ................................................................................... 62
2.7.3. Nguyên nhân ................................................................................. 62
Tiểu kết Chƣơng 2 ......................................................................................... 64
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA CỦA TRƢỜNG TIỂU HỌC HÀ
HẠCH THỊ XÃ PHÚ THỌ TỈNH PHÚ THỌ............................................ 65
3.1. Định hƣớng cơ bản để phát triển giáo dục- đào tạo trong sự
nghiệp đổi mới ở nƣớc ta .............................................................................. 65
3.2. Các nguyên tắc lựa chọn biện pháp ...................................................... 70
3.2.1. N uyên tắc đ m b o tín m c đíc .............................................. 70
3.2.2. N uyên tắc đ m b o tín ệ t ốn ............................................... 70
3.2.3. N uyên tắc đ m b o tín t ực tiễn và k t i .............................. 71
3.3. Biện pháp quản lý hoạt động dạy học ở trƣờng tiểu học Hà
Thạch, thị xã Phú Thọ, tỉnh Phú Thọ theo định hƣớng phân hóa ........... 71
3.3.1. Một số biện p p qu n
o t độn d y của i o viên................ 71
3.3.2. Một số biện p p qu n
o t độn ọc của ọc sin ................. 77
3.3.3. Một số biện p p t n cườn c c điều kiện ỗ trợ c o d y ọc
t eo địn ướn DHPH .......................................................................... 81
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp quản lý dạy học theo định
hƣớng dạy học phân hóa............................................................................... 83
3.5. Kiểm chứng tính cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp ........... 85
Tiểu kết Chƣơng 3 ......................................................................................... 89
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................... 90
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 93
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 97

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
B
B

B
B
B

n
n
n
n
n

2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.

B n 2.6.
B n 2.7.

B n 2.8.
B n 2.9.
B n 2.10.
B n 2.11.

B n 2.12.

B n 2.13.
B n 2.14.
B n 2.15.

B n 2.16.

B n 3.1.

B n 3.2.
Sơ đồ 3.1.

T ốn kê số ớp ........................................................................ 41
T ốn kê ban i m iệu nhà trườn ......................................... 42
T ốn kê đội n ũ tổ trưởn chuyên môn ................................. 42
T ốn kê đội n ũ i o viên ...................................................... 43
Cơ cấu t eo độ tuổi và t âm niên côn t c của đội n ũ giáo
viên n à trườn ......................................................................... 43
T ốn kê số ọc sin tron từn k ối ớp ................................ 44
So s n số ọc sin được xếp o i ồn t àn c ươn trìn
ớp ọc và xếp o i đ t về n n ực, p ẩm c ất tron ba
n m ần đây .............................................................................. 44
Kết qu thi iao ưu HS n n k iếu cấp t ị tron ba n m ần đây..... 45
Kết qu thi HSNK cấp tỉn tron 3 n m ần đây ..................... 45
T ực tr n d y ọc t eo địn ướn phân hóa ở trườn
tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ .................... 50
T ực tr n qu n í việc t ực iện nội dun c ươn trìn
d y ọc t eo địn ướn phân hóa ở trườn tiểu ọc Hà
T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ ........................................ 53
T ực tr n qu n
o t độn d y của i o viên trườn
tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ t eo địn
ướn DHPH ............................................................................ 54
T ực tr n qu n
o t độn ọc của ọc sin ....................... 56

T ực tr n qu n
o t độn kiểm tra đ n i d y ọc
t eo địn ướn p ân óa ........................................................ 57
T ực tr n qu n c c điều kiện ỗ trợ c o o t độn d y
và ọc ở trườn tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ, tỉn
P ú T ọ t eo địn ướn d y ọc p ân óa ................................ 59
T ực tr n c c yếu tố n ưởn tới qu n
o t độn d y
ọc trườn tiểu ọc Hà T c , t ị xã P ú T ọ tỉn P ú
T ọ t eo địn ướn p ân óa ................................................. 60
Kết qu kiểm c ứn tín cấp t iết và tín k t i của c c
biện p p qu n
o t độn d y ọc t eo địn ướn d y
ọc p ân óa ............................................................................. 86
Tươn quan iữa tín cấp t iết và tín k t i của c c biện
p p qu n đề xuất ................................................................. 87
Sơ đồ mối quan ệ iữa c c biện p p ..................................... 85

vii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
N ư c ún ta đã t ấy t ế iới đan có n iều sự t ay đổi với xu t ế toàn
cầu óa, quốc tế óa. Xu t ế ội n p ợp t c, kin tế mở, kin tế tri t ức… trở
t àn n ữn n ân tố t c độn ở mức độ k c n au đến tất c c c mặt của đời
sốn xã ội. Tron t ời đ i n ày nay i o d c đan có sự đổi mới m n mẽ
n ằm đào t o con n ười p t triển một c c tồn diện. Con n ười n c ủ
độn , s n t o, p t uy tin t ần tự ực tự cườn tron ao độn và ọc t p...
Gi o d c tiểu ọc n ằm iúp ọc sin

ìn t àn n ữn cơ sở ban đầu

c o sự p t triển đún đắn và âu dài về đ o đức, trí tuệ, t ể c ất, t ẩm m và
c c k n n cơ b n để tiếp t c ọc trun
n n sốn , k n n

ọc cơ sở. Nền t n n ân c c , k

ọc t p cơ b n (n e, nói, đọc, viết và tín to n) của ọc

sin được ìn t àn ở tiểu ọc và được sử d n tron suốt cuộc đời của mỗi
con n ười. Học sin tiểu ọc được d y từ n ữn t ói quen n ỏ n ất c o đến
c c k n n tự p

cv ,k n n

iao tiếp, c c k n n

ọc t p và k

n n tự

ọc, s n t o.
Gi o d c tiểu ọc n ằm iúp ọc sin p t triển toàn diện về đ o đức,
trí tuệ, t ể c ất, t ẩm m và c c k n n cơ b n, p t triển n n

ực c n ân,

tín n n độn và s n t o đồn t ời ìn t àn n ân c c . N ư v y i o d c

tiểu ọc có i trị cơ b n, âu dài, có tín quyết địn . Vì t ế, àm tốt i o d c
tiểu ọc à đ m b o sự p t triển bền vữn của đất nước. Qu trìn d y ọc
ồm ai o t độn có quan ệ ữu cơ: Ho t độn d y của i o viên và o t
độn

ọc của ọc sin . C

ai o t độn này đều được tiến àn n ằm t ự

iện m c tiêu i o d c. Tron qu trìn d y ọc cần dựa trên n u cầu, ứn
t ú, t ói quen và n n

ực của n ười ọc. C ín vì v y, việc d y ọc t eo

n óm đối tượn sẽ iúp c o tất c

ọc sin đều tíc cực ọc t p. Từ đó đ t

được c uẩn kiến t ức, k n n của bài ọc đồn t ời p t triển n n
t p của từn

ọc sinh.

1

ực ọc


Tron n iều n m qua,
c c

u n về qu n

,

u n d y ọc đã có một số

kiến đề xuất về đổi mới t ực iện p ươn p p d y ọc, đổi mới qu n

d y ọc. Một tron n ữn n uyên tắc sư p m quan trọn để nân cao iệu
qu d y ọc à d y ọc t eo quan điểm d y ọc p ân óa (DHPH). Tuy n iên
d y ọc p ân óa địi ỏi cơn t c qu n

trườn

điều kiện p ù ợp với n uyên tắc này, tron qu n
d y ọc (QLDH) cố ắn

ọc p i t íc ứn và t o
n à trườn , việc qu n

ướn đến p ân o tron d y ọc. K i p d n

quan điểm này sẽ t o điều kiện tốt n ất c o từn

ọc sin tron

ọc t p. Sự

k ẳn địn này được dựa trên cơ sở về sự tồn t i k c quan n ữn k c biệt

của n ười ọc về tâm í, t ể c ất, n n

ực và n ữn k c biệt về yêu cầu và

điều kiện kin tế xã ội, tự n iên của c c vùn dân cư k c n au... D y ọc
t eo địn

ướn p ân o

à xu t ế tất yếu của i o d c nước ta và c c nước

trên t ế iới. Quan điểm DHPH có b n c ất n ân v n, dân c ủ, n ằm đ t sự
côn bằn tron

i o d c, đ p ứn đặc t ù của từn địa p ươn , ướn đến

xây dựn môi trườn

ọc t p mới, tron đó n ười ọc tuỳ t eo n n

ực đặc

điểm c n ân, có được c c cơ ội ựa c ọn để p t triển tồn diện. Cũn
c ín vì điều đó mà p i có sự qu n

sao c o p t uy được tối đa nội ực

của n ười d y, n ười ọc và môi trườn bao qu t sự d y ọc. Trên t ế iới
cũn n ư tron nước đã có n ữn n iên cứu về d y ọc t eo địn
p ân óa và bước đầu đem

ượn

i o d c. C ươn trìn

ướn

i iệu qu t iết t ực óp p ần nân cao c ất
i o d c đã có n ữn đổi mới, được t iết kế

t eo ướn mở vì v y đã t o điều kiện c o i o viên và ọc sin tron

o t

độn day và ọc. Gi o d c nước ta đã đặt trọn tâm vào p ân o n iều ơn
n ằm p t triển tối đa k
trọn nền t n

n n của ọc t p của ọc sin với quan điểm coi

à trìn độ c un của mọi ọc sin ; sử d n p ân o để đưa

ọc sin n n t ức còn c m ên trìn độ c un ; bổ sun và p ân o
sin có n n k iếu, n n

ọc

ực nổi trội đ t được kết qu cao ơn nữa. K i p

d n d y ọc p ân o cần quan tâm đến trìn độ p t triển k c n au của
từn

ọc sin

àm c o mọi ọc sin có t ể p t triển p ù ợp với k

oàn c n của mìn .
2

n n và


n n

D y ọc t eo địn

ướn p ân óa ở nước ta đan được p d n n ưn

ực tổ c ức, qu n

cũn n ư c c điều kiện để tổ c ức qu n

d y ọc

t eo quan điểm d y ọc p ân óa tron c c trườn tiểu ọc vẫn còn n iều
c ế. N iều i o viên vẫn quen với ối d y p ổ biến vẫn à truyền t
c iều, n ười ọc t

n
một

độn tron tiếp n n, ọc c ưa đi đơi với t ực àn ,

kiến t ức ít được v n d n tron t ực tiễn, n ữn n n
con n ười k ôn được c ú

ực quan trọn của

đún mức, n ữn p ẩm c ất tư duy in

o t,

độc p, s n t o ít được quan tâm ìn t àn c o n ười ọc.
Đổi mới d y ọc mà p ươn p p d y ọc t eo địn
một tron c c p ươn p p man

ướn p ân óa à

i iệu qu tron việc nân cao c ất ượn

d y và ọc tron trườn p ổ t ơn . Đó cũn c ín

à yêu cầu k c quan của

sự n iệp i o d c và đào t o của nước n à. Với một sự t ay đổi c n b n n ư
v y t ì cần có một c iến ược và một p ươn t ức c ỉ đ o đún đắn t ì mới
đem i iệu qu c o sự n iệp i o d c của đất nước.
Việc n

iên cứu c c biện p p QLDH t eo địn

c c trườn tiểu ọc à vấn đề cấp t iết và quan trọn

ưởn DHPH trong

iện nay. Xuất p t từ c c

lý do nêu trên, tác gi đã c ọn đề tài: “Quản lý hoạt động dạy học ở Trường
tiểu học Hà Thạch - Thị xã Phú Thọ - Tỉnh Phú Thọ theo định hướng phân
hóa” để n iên cứu c o u n v n tốt n iệp.
2. Mục đích nghiên cứu
T ơn qua n

iên cứu

u n về d y ọc t eo địn

t ực tiễn c c o t độn d y ọc t eo địn
t eo địn

ướn và qu n í o t độn d y ọc

ướn p ân óa ở trườn Tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ, tỉn

P ú T ọ, đề xuất c c biện p p qu n
địn

ướn p ân óa,

p ù ợp, k oa ọc, s t t ực tế t eo

ướn p ân óa n ằm nân cao c ất ượn d y ọc ở Tiểu ọc Hà

T c -T ị xã P ú T ọ, tỉn P ú T ọ.
3. Đối tƣợng nghiên cứu, khách thể nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Qu n

o t độn d y ọc t eo địn

ướn

p ân óa của Hiệu trưởn trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn
P úT ọ
3


- Khách thể nghiên cứu: Ho t độn d y ọc của trườn tiểu ọc
4. Phạm vi nghiên cứu
- Nội dun n iên cứu: N iên cứu việc qu n
t eo địn

o t độn d y ọc

ướn p ân óa của Hiệu trưởn trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã

P ú T ọ- Tỉn P ú T ọ.
- T ời ian n iên cứu: 3 n m từ n m ọc 2013- 2014; 2014 -2015 đến
n m ọc 2015 - 2016
- K ôn

ian n iên cứu: Trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ -

Tỉn P ú T ọ.
5. Câu hỏi nghiên cứu
Để nân cao c ất ượn d y ọc t eo địn

ướn p ân óa ở trườn

tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ- Tỉn P ú T ọ, cần sử d n n ữn biện
p p qu n

o t độn d y ọc n ư t ế nào?

6. Giả thuyết nghiên cứu
địn

T ực tế d y ọc t eo địn

ướn DHPH đã có từ âu, n ưn QLDH t eo

ướn DHPH với đún n

a của nó ở c c trườn tiểu ọc iện nay còn

n iều bất c p. N ữn bất c p đó do n uyên n ân c ủ quan và n uyên n ân
k c quan. Son bất c p ớn n ất à việc QLDH t eo địn

ướn DHPH c ưa

t t ệ t ốn và bao qu t o t độn tươn t c của T ầy và Trò. Tron
c n

iện nay, nếu đề xuất được n ữn biện p p qu n

oàn

, bao qu t từ việc

nân cao n n t ức, iao quyền tự c ủ tự c ịu tr c n iệm c o tổ c uyên môn
và GV, tổ c ức t ực iện cam kết c ất ượn qua c c ợp đồn

iữa iệu

trưởn và i o viên cũn n ư kiểm so t được c c cam kết c ất ượn đó... t ì
c ất ượn d y ọc ở trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú
T ọ sẽ được nân cao một c c đíc t ực t eo tin t ần p ân óa.
7. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Hệ t ốn

óa một số cơ sở

u n và kin n iệm t ực tiễn về

p ươn p p d y ọc, về đổi mới PPDH t eo địn
tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ.
4

ướn p ân óa ở trườn


- Tìm iểu và p ân tíc t ực tr n qu n

o t độn d y ọc ở trườn

tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ t eo địn
- Tìm kiếm và đề xuất một số biện p p qu n

ướn p ân óa.

o t độn d y ọc ở

trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ- Tỉn P ú T ọ t eo địn

ướn

p ân óa, óp p ần nân cao iệu qu đổi mới PPDH ở trườn tiểu ọc Hà
T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ.
8. Phƣơng pháp nghiên cứu
8.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
N iên cứu, tổn kết, ệ t ốn
c c tài iệu

óa

u n c c cơn trìn n iên cứu,

u n được c ọn ọc iên quan c ặt c ẽ với đề tài n

iên cứu để

àm u n cứ k oa ọc c o c c biện p p.

8.2. Nhóm phương pháp trong nghiên cứu thực tiễn
- P ươn p p điều tra: Sử d n c c mẫu p iếu điều tra đối với HS và
GV để t u n p n ữn t ôn tin về tìn
- P ươn p p ấy
kin n iệm để x c địn tín

ìn d y và ọc tron

kiến c uyên ia: Lấy
iệu qu và tín k

iện t i.

kiến của c c n à qu n í có

t i của c c biện p p đề xuất.

- P ươn p p quan s t: Dự iờ, quan s t, tìm iểu o t độn d y và
ọc của GV và HS. Tìm iểu, k o s t cơn t c qu n
trườn t ôn qua kế o c
qu n

c ỉ đ o của n à

o t độn và ệ t ốn v n b n c ỉ đ o của c c cấp

i o d c.
- P ươn p p t ốn kê: Tổn

ợp số iệu điều tra, p ân tíc xử

số iệu.

9. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn đề tài
+ Về mặt

u n: Xây dựn quan điểm c un về vai trò của Hiệu

trưởn trườn tiểu ọc nói c un và của trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã
P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ nói riên tron qu n

đổi mới PPDH iện nay.

- Làm rõ ơn quan điểm về d y ọc p ân óa và qu n
theo địn

ướn DHPH ở trườn tiểu ọc. Để QLDH t eo địn

DHPH đ t kết qu , tron qu n

d y ọc
ướn

cần k ơi d y, p t uy nội ực tự ọc của

n ười ọc và k ơi d y, p t uy được òn yêu n
5

ề, tr c n iệm với n

ề


n

iệp của n ười d y để d y tốt, ọc tốt, ìn t àn k

n n tự ọc và

ọc suốt đời của n ười ọc.
+ Về mặt t ực tiễn:
- Đề xuất một số biện p p qu n

t ực iện đổi mới PPDH t eo địn

ướn p ân óa của Hiệu trưởn trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọTỉn P ú T ọ dựa trên c c cơ sở của k oa ọc qu n

i o d c iện đ i.

- Đề xuất được c c biện p p có tín k oa ọc và tín t ực tiễn về
QLDH theo địn

ướn

DHPH ở trườn tiểu ọc iện nay, óp p ần nân

cao c ất ượn d y ọc ở trườn tiểu ọc Hà T c nói riên và óp p ần
t ực iện t àn cơn mơ ìn d y ọc p ân óa iện t i và tron tươn lai.
10. Cấu trúc luận văn
N oài p ần Mở đầu, Kết u n, K uyến n ị, Lu n v n ồm 3 c ươn :

Chương 1: Cơ sở
địn

u n về d y ọc và qu n

o t độn d y ọc t eo

ướn p ân óa ở trườn tiểu ọc.
Chương 2: T ực tr n về o t độn và qu n

o t độn d y ọc của

trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ t eo địn

ướn

d y ọc p ân óa.
Chương 3: Biện p p qu n

o t độn d y ọc t eo địn

ướn p ân

óa của trườn tiểu ọc Hà T c - T ị xã P ú T ọ - Tỉn P ú T ọ.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ DẠY HỌC VÀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG

DẠY HỌC THEO ĐỊNH HƢỚNG PHÂN HÓA
1.1. Tổng quan nghiên cứu về dạy học phân hóa và quản lý dạy học
theo định hƣớng phân hóa
1.1.1. Ở nước ngồi
N ư c ún ta đã biết vấn đề d y ọc và qu n í d y ọc p ân óa được
rất n iều n à i o d c n iên cứu.
N à sư p m ỗi
ra một số tư tưởn

c n ười Tiệp K ắc Cô-men-xki (1592-1670) đã đưa

i o d c đ t tới đỉn cao n ất của n ữn tư tưởn

từ t ời cổ đ i. Ôn đã đề xuất một ệ t ốn c c trườn
tuổi k c n au, và cũn

à n ười đầu tiên tron

i od c

ọc dàn c o c c ứa

ịc sử i o d c ọc đã n ấn

m n đến sứ mện cao c của n ười i o viên đồn t ời cũn đặt ra yêu cầu
cao với ọ n ư à một tấm ươn tron việc i o d c và i n d y ọc sin .
N à i o d c n ười Đức Jo ann Sturm (1507-1589) đã c o xuất b n t c p ẩm
“P ươn t ức tốt n ất của việc mở cửa c c t iết c ế ọc t p”vào n m 1538.
U-sin-xki n à sư p m n ười N a đã có n iều cơn trìn n iên cứu về
tín c ất, m c tiêu i o d c của n à trườn , về tổ c ức c c o t độn d y

ọc. N à i o d c n ười Mỹ Jon Dewey (1859-1952) đã có n ữn đón

óp

để ìn t àn nên quan niệm về mối iên ệ iữa n à trườn và xã ội…
Vào đầu n ữn n m 50 của t ế kỷ XX, tron n iều cơn trìn n

iên

cứu của c c n à k oa ọc Liên Xô cũ đã xuất iện c c u n n tiến s , p ó
tiến s về n ữn k ía c n k c n au về QLGD. Tron đó có n ữn cơn
trìn n

iên cứu sâu sắc về “T an tra i o d c”, “Kế o ch hóa trong giáo

d c”. N m 1956, ần đầu tiên xuất iện cuốn “Quản lý trường học” của
A.Pôpốp. Đặc biệt n m 1983, Côn-đa-cốp đã viết cuốn s c “Những cơ sở
lý luận của quản lý trường học” c ín t ức đ n dấu sự ra đời của khoa học
quản lý giáo dục [33, tr.6,7].
7


Nhà nghiên cứu V.A.Xukhômlinxki cùng với một số tác giả khác như
V.P. Xtrêzicodin, G.I.Goocsaia,... đã đưa ra một số biện pháp quản lí của
hiệu trưởng trương phổ thơng như sau:
- Hiệu trưởng phải biết phân công hợp lý công việc cho giáo viên.
- Chỉ đạo tổ chức sinh hoạt chuyên mơn theo hướng đổi mới
- Có kế hoạch dự giờ và chia sẻ sau dự giờ.
- Chú trọng việc xây dựng và bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho
CBQL và giáo viên.

- Vào những năm 80 của thế kỷ XX, với sự xuất hiện của nền kinh tế tri
thức, hình thành xã hội thơng tin và xu thế tồn cầu hóa đã tạo nên một làn
sóng đổi mới.
Tất cả các nước phát triển và các nước phát triển hàng đầu thế giới
đều thực hiện dạy phân hóa ở bậc tiểu học thậm chí cả bậc trung học. Xu
hướng dạy học phân hóa ở nhiều nước được thực hiện bằng cách định hướng
hoặc phân luồng các môn tự chọn, phân luồng đối tượng học sinh theo trình
độ nhận thức. Các định hướng này tạo cho học sinh có cơ hội lựa chọn cho
mình hướng học phù hợp với năng lực, sở thích, nguyện vọng và các điều kiện
khác nhau của mỗi học sinh.Tuy nhiên, đồng thời với xu hướng phân hóa này,
các nước đều rất chú ý tới việc xác định và quy định các mơn học bắt buộc
trong đó nhiều mơn được xây dựng theo kiểu tích hợp một số mơn. Có thể nói
xu thế dạy học phân hóa và dạy học tích hợp được kết hợp chặt chẽ giúp đảm
bảo một nền giáo dục hài hịa, tồn diện mà vẫn chuyên sâu hợp lí.
Năm 1991 tổ chức UNESCO đã cho xuất bản cuốn “ Sổ tay kế hoạch
và quản lý giáo dục cấp vi mơ” mục đích các nhà quản lý giáo dục có thêm
cơ sở khoa học trong việc QLGD.
Các nhà nghiên cứu về giáo dục đều khẳng định rằng một nền giáo dục
có hiệu quả là một nền giáo dục dựa trên nguyên tắc “phân hóa”. Dạy học
phân hóa là một quan điểm dạy học trong đó việc dạy học phải được tổ chức
và tiến hành trên cơ sở đáp ứng tối đa năng lực,sở thích, nguyện vọng, nhu
8


cầu và các điều kiện khác của người học, nhằm phát triển hài hịa đổi với mỗi
học sinh. Nhờ đó việc dạy học đảm bảo sự công bằng hiệu quả.
1.1.2. Ở trong nước
C ún ta đều biết rằn C ủ tịc Hồ C í Min (1890- 1969) ln ln
quan tâm đến sự n iệp i o d c và đào t o con n ười. C cuộc đời B c đã
cốn

iến c o đất nước Việt Nam cũn n ư k o tàn

Nam và àm p on p ú t êm c ủ n

u n c c m n Việt

a M c - Lênin. Tư tưởn

i o d c của

N ười có một vị trí vơ cùn quan trọn và đã p t iện n ữn nét tiến bộ của
nền i o d c kiểu mới nền i o d c Việt Nam xã ội c ủ n

a man tín

n ân đ o và dân c ủ cao, b o đ m c o sự p t triển oàn toàn n ữn n n

ực

sẵn có của con n ười.
Bác ln luôn quan tâm đến nội dun , p ươn p p i o d c p i p ù
ợp n ười ọc, ướn vào ợi íc của n ười ọc.
Ngày 2 t n 9 n m 1945 nước Việt Nam Dân c ủ Cộn

oà ra đời,

nền i o d c nước ta mới được ìn t àn trên cơ sở tiếp qu n và c i tổ nền
i o d c P p t uộc. Nền i o d c mới được tiến àn trên 3 n uyên tắc: dân
tộc, k oa ọc, đ i c ún với m c tiêu cao c

à: "Tôn trọn n ân p ẩm, rèn

uyện c í k í, p t triển tài n n ”, đề cao tin t ần k oa ọc, ọc t p và i n
d y bằn tiến Việt từ c c trườn p ổ t ôn đến đ i ọc.
Tron cuộc ọp của Hội đồn C ín p ủ n ày 3-9-1945, C ủ tịc Hồ
C í Min đã nêu ra một số n iệm v cấp b c n ư i i quyết n n dốt, n n
đói. Tiếp đó, n ày 8-9-1945, C ín p ủ nước Việt Nam dân c ủ cộn

òa đã

ban àn 3 sắc ện về Bìn dân ọc v : N ày 4-10-1945, C ủ tịc Hồ C í
Min

i viết bài “chống nạn thất học” kêu ọi toàn dân Việt Nam p i độn

viên và iúp đỡ n au ọc t p để tron một n m tất c mọi n ười Việt Nam
đều xóa được n n mù c ữ.
Các nhà giáo dục Việt Nam đã có nhiều cơng trình nghiên cứu một
cách khoa học về lý luận dạy học, về quản lý và quản lý nhà trường nhằm
nâng cao chất lượng dạy học như: Nguyễn Quốc Chí - Nguyễn Thị Mỹ Lộc
9


với bài giảng “Cơ sở khoa học quản lý”. Đặng Quốc Bảo với “Một số khái
niệm về QLGD”. Nguyễn Ngọc Quang với “Những khái niệm cơ bản về lý
luận QLGD” Bùi Minh Hiền, Vũ Ngọc Hải, Đặng Quốc Bảo với “Quản lý
giáo dục” Trần Kiểm với “Khoa học quản lý nhà trường phổ thông”…
Tác giả Phạm Văn Công đã nghiên cứu DHPH mơn Tốn 5 với bài viết
“Vai trị của dạy học phân hóa trong dạy học Tốn 5 (Tạp chí Giáo dục, số

đặc biệt, 2015) khẳng định tính tích cực của phương pháp dạy học theo định
hướng phân hóa.
Một số t c i

u n n TS, u n v n T c s đã t p trun vào ướn

n iên cứu QLHDDH t eo địn

ướn p ân óa, tron đó p i kể đến “Quản lý

hoạt động dạy học mơn Tốn theo định hướng phân hóa ở trường THCS Lê Quý
Đôn quận Cầu Giấy Hà Nội” ( u n v n T c s - Đàm T u Hươn , ĐHGDĐHQGHN, 2016),“Dạy học phân hóa ở tiểu học nhằm góp phần nâng cao
hiệu quả dạy học mơn Tốn” (Lu n n Tiến s - Lê T ị T u Hươn - Viện
KHGD Việt Nam, 2012). Còn n iều n iên cứu nữa đã được côn bố trên c c
t p c í oặc tron c c ội t o k oa ọc n ằm k ẳn địn xu ướn tất yếu
của d y ọc p ân óa, với n ữn đặc điểm, yêu cầu đối với ọc sin c c b c
ọc k c n au. Trên địa bàn tỉn P ú T ọ nói c un , ở t ị xã P ú T ọ nói
riên và đặc biệt ở trườn tiểu ọc Hà T c c ưa có n iên cứu nào t p
trun vào đối tượn HS tiểu ọc. Vì v y tron k n k ổ n iên cứu này, của
c ún tôi đã t n d n được một k ối ượn

u n quan trọn , n ằm p

cv

c o n iên cứu t ực tr n của bối c n địa p ương mình.
1.2. Dạy học phân hóa
1.2.1. Khái niệm “dạy học theo định hướng phân hóa”
Tron n iên cứu này c ún tôi sử d n t u t n ữ “d y ọc t eo địn
ướn p ân óa” n ằm b m s t t ực tiễn d y ọc iện nay ở c c trườn , đặc

biệt d y ọc ở c c trườn tiểu ọc, bởi vì việc p d n triệt để DHPH vẫn còn
n iều vấn đề về n n t ức, n n

ực i o viên, tổ c ức d y ọc, p ân bố

c ươn trìn ,… P ần ớn việc d y ọc vẫn được t eo địn
tiếp c n…) DHPH.
10

ướn (quan điểm,


Có rất n iều t c i đã đưa ra n iều quan điểm về d y ọc p ân óa:
T c i Đặn T àn Hưn DHPH được iểu à qu trìn d y ọc có
p ân biệt n ữn n ười ọc ay n óm n ười ọc,c ứ k ôn tiến àn

i n

d y c un c un . Đó à c iến ược d y ọc dựa vào sự k c biệt c n ân và
n óm n ười ọc. DHPH là các k ắc p c ối d y cào bằn , ời ợt và n ấn
m n

o t độn của n ười ọc và đ p ứn tốt n ất ợi íc c n ân của ọ.
T c i Tôn T ân đưa ra quan điểm DHPH đòi ỏi p i tổ c ức, tiến

àn c c o t độn d y ọc dựa trên n ữn k c biệt của n ười ọc về n n
ực, sở t íc , n u cầu, c c điều kiện ọc t p n ằm t o ra n ữn kết qu

ọc t p

tốt n ất và sự p t triển tốt n ất c o từn n ười ọc, đ m b o côn bằn tron
i o d c, tức à quyền bìn đẳn về cơ ội ọc t p c o n ười ọc.
“DHPH à d y ọc t eo từn
k

o i đối tượn , p ù ợp với tâm - sinh lí,

n n , n u cầu và ứn t ú, oàn c n … của n ười ọc n ằm p t triển

tối đa tiềm n n riên vốn có của mỗi n ười ọc; n ười ọc được c ủ độn
ựa c ọn c c môn ọc oặc c ủ đề p ù ợp với n n

ực và sở t íc của

mình” [34, tr.2].
“DHPH t o ra n ữn k c biệt n ất địn tron nội dun và p ươn
t ức o t độn của ọc trìn bằn c c t iết kế và t ực iện ọc trìn t eo
n iều ướn k c n au dựa vào n óm n n

ực, ứn t ú oặc n u cầu ọc

t p của n ười ọc và m c tiêu i o d c xã ội” [27, tr.30].
DHPH hoá là sắp xếp n ữn

ì diễn ra trên ớp để ọc sin có n iều cơ

ội ựa c ọn c o mìn c c c iếm n tri t ức, kỹ n n và t i độ, diễn đ t
n ữn

ì mà ọ ọc được; n

con đườn k c n au để n
qu

a à DHPH sẽ cun cấp c o ọc sin n ữn
ội nội dun

ọc t p cao ơn và cũn

ọc, t ơn qua đó ọc sin đ t iệu

à một n uyên tắc d y ọc mà ở đó i o viên

điều c ỉn qu trìn d y ọc c o p ù ợp với từn c n ân oặc n óm ọc
sin n ằm p t triển tối đa n n

ực ọc t p của mỗi em.

Qua n ữn k i niệm đó ta có t ể t ấy DHPH có c ức n n

àm c o

qu trìn và ệ t ốn d y ọc t íc ứn cao ơn với c n ân n ười ọc, với
11


n ữn đặc điểm của n óm đối tượn để đ m b o c ất ượn
t ời đ p ứn

ọc t p, đồn

iệu qu m c tiêu i o d c, n u cầu và ợi íc xã ội.

1.2.2. Đặc điểm của dạy học phân hóa
Tron n ữn n m ần đây t ực iện đổi mới nội dun và p ươn p p
d y ọc ở cấp tiểu ọc đã có n ữn t ay đổi rõ rệt. Từ p ươn p p d y ọc
đến nội dun c ươn trìn và c c kiểm tra đ n

i

ọc sin ,... Tuy n iên có

một sự t ay đổi ớn ơn đó à t ay đổi tron n n t ức của n ười i o viên về
i o d c tiểu ọc. Nếu n ư trước đây ọc sin tiểu ọc đến trườn c ỉ được
ọc ai môn cơn c đó à To n và Tiến Việt t ì iện nay yêu cầu p t triển
toàn diện càn n ày càn được c ú trọn . K i đến trườn c c em k ôn c ỉ
được ọc ai mơn cơn c mà cịn được ọc rất n iều môn k c n au n ư: Tin
ọc, N o i n ữ, Mỹ t u t, Âm n c,… t eo đún n

a của một môn ọc.

Tron côn cuộc đổi mới i o d c bộ Gi o d c và Đào t o tiến àn t eo
ba ướn : Đổi mới s c

i o k oa ở tất c c c cấp ọc p ổ t ôn , đổi mới

p ươn p p d y ọc, đổi mới c c kiểm tra đ n
việc đổi mới SGK, đổi mới c ươn trìn
được tiến àn với p ần đôn

i

ọc sin . Đi đôi với

à đổi mới p ươn p p d y ọc,

i o viên đan trực tiếp i n d y trên ớp iện

nay. N iều i o viên đã t ực iện p d n p ươn p p mới n ưn c ưa iệu
qu , c ưa tíc cực óa và k ơi d y được n n
c c đối tượn

ực ọc t p t ực sự của tất c

ọc sin . Hầu ết c c i o viên c ỉ mới quan tâm đến đối tượn

ọc sin có ực ọc trun bìn , nắm được kiến t ức cơ b n tron tài iệu
ướn dẫn, cịn đối tượn

ọc sin k

iỏi có n n

ực tư duy s n t o và

ọc sin có ực ọc yếu kém còn c ưa được quan tâm, bồi dưỡn đún mức
tron

iờ ọc, c ưa k uyến k íc p t triển tối đa và tối ưu n ữn k

n n

của từn c n ân ọc sin . Tron qu trìn đổi mới p ươn p p d y ọc,
việc bồi dưỡn

ọc sin

iỏi à vấn đề rất cần t iết và cần được t ực iện

n ay ở tron n ữn tiết ọc đ i trà n ằm p t iện và bồi dưỡn , ươm mầm
n ữn tài n n c o đất nước tron tươn

ai. K ôn n ữn đ m b o c ất

ượn p ổ c p đ i trà mà đồn t ời c ú trọn p t iện và bồi dưỡn
12

ọc sin


có n n k iếu về Tiến Việt, To n và c c môn ọc k c. Từ trước đến nay,
đổi mới p ươn p p d y ọc c ưa được c ú trọn đún mức, ầu ết c c
i o viên c ỉ dừn ở mức độ tran bị kiến t ức cơ b n c o đối tượn
có ực ọc o i trun bìn đ i trà tron
đến đối tượn

ọc sin k

ọc sin

ớp, c ưa t ực sự quan tâm bồi dưỡn

iỏi. Bởi ẽ ọ c ưa m n d n, sợ c y t ời ian,

k ôn đủ t ời ian… n i đầu tư t ời ian n

iên cứu bài. Có n ữn

i o

viên vẫn d y t eo c c n ư đã d y từ mấy c

c n m qua, p ươn p p đàm

t o i à c ủ yếu. N ược

ic ỉc ú

sin k

i, một số i o viên

đến đối tượn

ọc

iỏi son c ưa t ực sự quan tâm đến sự tiếp t u kiến t ức của đối

tượn

ọc sin trun bìn và yếu tron

k ơn

iểu bài và có tư tưởn sợ ọc, i o viên k ôn bồi dưỡn

kiến t ức c o c c em n ay tron

ớp, àm c o n ữn

ọc sin này
ấp ỗ ổn

iờ ọc c ín k óa. Bên c n đó à một số

p ươn p p d y ọc truyền t ốn n ư t uyết trìn , đàm t o i, i n
vấn đ p… còn n iều mặt

i i,

n c ế, c ưa k ắc p c được n ược điểm này.

Tron một n à trườn k i n ười i o viên d y c o một ớp có đơn
ọc sin và đều cùn độ tuổi và cùn k
i o viên rất k ó để c ú
t ườn c ú

tới từn

n n n n t ức n ư n au t ì n ười

ọc sin được và úc này n ười i o viên

i n c o oàn t àn nội dun bài ọc, i i quyết ết c c bài có

tron tiết ọc đó. C c d y này đã àm c o ọc sin tiếp t u bài một c c t
độn k ôn p t uy được k

n n sáng t o của ọc sin vì v y i o d c

cần có sự t ay đổi d y ọc p i p t uy được tín c ủ độn s n t o của ọc
sin . C ín vì điều đó c c n à i o d c n iên cứu và đi đến triển k ai d y
ọc t eo địn
trị

ướn p ân óa. D y ọc truyền t ốn với đặc điểm t ầy i n

i n ớ, vai trò của n ười t ầy à trun tâm của mọi o t độn n ưn d y

ọc p ân óa có n ữn đặc điểm nổi trội ơn.
- D y ọc p ân hóa là xu t ế dân c ủ óa i o d c, xu t ế của t ời đ i:
D y ọc p ân óa à xu t ế dân c ủ óa nền i o d c. Hiện nay dân
c ủ óa nền i o d c đan

à xu t ế này được quan tâm của n iều nước trên

t ế iới. Xu t ế này n ằm đ m b o c o đ t n ữn tầm cao v n óa, p t uy
13

ết n n
p

ực của n ười ọc, t o điều kiện t u n ợi để n ười ọc có t ể k ắc

c được n ữn trở n i trên bước đườn

ọc t p, t o cơ ội c o mỗi

n ười tiếp t c được ọc t p và p t triển k ôn n ừn . Một nền i o d c
muốn đ t được iệu qu t ì p i tiến àn d y ọc dựa trên n uyên tắc
“p ân o ”. D y ọc p ân o

à một quan điểm d y ọc, tron đó việc d y

ọc p i được tổ c ức và tiến àn trên cơ sở đ p ứn tối đa n n

ực, sở

t íc , n uyện vọn , n u cầu và c c điều kiện k c của n ười ọc, n ằm p t
triển ài oà đối với mỗi ọc sin .
Tron

o t độn d y ọc p ân óa ln ln p t uy tín tíc cực ọc

t p của ọc sin . K i tron một iờ ọc n ữn bài ọc đơn i n oặc ở mức
độ trun bìn đối với n ữn em ọc sin có n n t ức n an nếu i o viên
k ôn

ựa c ọn n ữn bài t p man tín p t triển tư duy thì sẽ khơng kích

t íc được tín tíc cực ọc t p của ọc sin . Đối với ọc sin có n n t ức ở
mức độ trun bìn , oặc n n t ức c m t ì n ữn bài t p có tín tư duy và
vượt k

n n n n t ức của c c em t ì

i k iến c c em ặp k ó k n tron

việc tiếp t u từ đó sẽ k iến c c em n n c í.
Để t ực iện dân c ủ óa i o d c, n à trườn p i có nội dun
d c và đào t o in

o t k ôn cứn n ắc để p ù ợp với n n

i o

ực và điều

kiện của n ười ọc. Nội dun đào t o có p ần cứn , p ần mềm để mỗi ọc
sin có t ể tự c ọn và p t triển tùy t eo sở trườn , n n k iếu và điều kiện
c t ể của mìn cũn n ư để p ù ợp với từn vùn miền k c n au.
- D y ọc p ân óa à xu t ế đ m b o côn bằn xã ội:
Trong xã ội tiến bộ iện đ i t ì đ m b o côn bằn đan
mà tất c c c nước đều ướn tới. Tron

i o d c cơn bằn có n

à xu ướn
a àđ m

b o c o mọi cơn dân có quyền bìn đẳn về cơ ội ọc t p và cơ ội t àn
đ t tron

ọc vấn. N ày nay đất nước ta tron t ời kì đổi mới và p t triển c

về kin tế và i o d c, i o d c với m c tiêu ướn tới côn bằn , tất c mọi
n ười tron xã ội k ôn p ân biệt iàu n

èo ay san

èn đều có cơ ội

ọc t p suốt đời và t àn đ t n an n au và n ư v y iúp c o tiềm n n trí
14


tuệ của xã ội được k ai t c ết. P ân óa tron
bằn xã ội tron

i o d c à t ực iện cơn

i o d c, ở đó n ười ọc được c ia t àn c c n óm k c

n au, dựa trên n ữn đặc điểm k c n au về k

n n n n t ức, oàn c n

sốn , sức k ỏe, n u cầu, n uyện vọn …để được cun ứn n ữn dịc v
i o d c p ù ợp iúp c o ọc sin p t triển n n

K i p d n d y ọc t eo địn

ực ở mức độ cao n ất.

ướn p ân óa sẽ iúp c o i o viên có

c c tiếp c n ọc sin k c n au n ư: t ôn qua quan s t, trò c uyện với ọc
sin , c c cuộc t o u n trên ớp, kết qu

ọc t p của ọc sin … để có sự đ n

i c ín t ức về n ữn t ay đổi (tíc cực oặc tiêu cực) tron n n

ực n n

t ức, ứn t ú, tín tíc cực ọc t p của c c em ọc sin . K i đã nắm c ắc được
n ữn t ay đổi của ọc sin t ì i o viên sẽ tìm tịi để tìm ra được c c d y
t íc

ợp, từ đó iúp mỗi ọc sin p t uy tối đa tiềm n n trí tuệ của mìn .
1.2.3. Các hình thức dạy học phân hóa
D y ọc p ân óa có c c d n sau:
a) P ân óa tron (cịn ọi à p ân hóa vi mơ)
Là c c d y ọc c ú

tới c c đối tượn riên biệt, c n ân óa n ười

ọc trên ớp, p ù ợp với từn đối tượn để t n

iệu qu d y ọc, p ân óa

tron được t ực iện c ủ yếu t ôn qua p ươn p p d y ọc.
b)P ân óa n ồi (cịn ọi à p ân óa v mơ)
Là c c d y t eo c c c ươn trìn k c n au c o c c n óm n ười ọc
k c n au n ằm đ p ứn được n u cầu, sở t íc và n n

ực của từn n óm

n ười ọc.
P ân óa n ồi được t ực iện c ủ yếu t ôn qua việc t iết kế nội
dun k c n au của c ươn trìn mơn ọc. Có t ể t ực iện d y ọc p ân
óa t eo ướn tổ c ức c c n óm ọc t p cùn trìn độ (k - iỏi- trung bình
- yếu) oặc c c câu c bộ ọc t p t eo n n k iếu môn ọc…Ở quy mô quốc
ia, việc tổ c ức d y ọc t eo c c ban “tự n iên”, “xã ội” và “cơ b n” cũn
à ìn t ức p ân óa.

15


1.2.4. Ý nghĩa của dạy học phân hóa
Với đặc thù của d y ọc phân hóa là d y sao cho vừa sức với từn đối
tượn

ọc sinh thì d y ọc phân hóa được xem là con đườn n ắn n ất để đ t

m c đíc của d y ọc đồn
trọn

o t. D y ọc t eo địn

ướn p ân óa cần c ú

ơn đến một số ượn đ n kể ọc sin có k ó k n ọc t p tron c c

n à trườn p ổ t ôn . Mặc dù iện t i c c em đan tron tìn tr n k ơn
t eo kịp c ươn trìn p ổ t ơn n ư c c b n cùn tran

ứa n ưn nếu được

d y p ù ợp với trìn độ sẽ iúp c o c c em t ể tiếp t u được kiến t ức cơ
b n và dần dần tiến bộ ơn tron

ọc t p. Điều đ n bàn tới à việc d y ọc

p ân óa để iúp c o với n ữn

ọc sin này có cơ ội p t triển ực tiềm

tàn của b n t ân à vấn đề p ức t p bởi do i o viên đan đứn

ớp iện nay

được đào t o ở c c cơ sở sư p m tron c nước à để d y trẻ bìn t ườn .
D y ọc p ân óa được tiến àn c c ìn t ức t c độn p ù ợp với tín
c ất và mức độ c m p t triển của từn đứa trẻ và dựa trên cơ sở x c địn
c ín x c cơ c ế c m p t triển ây c n trở việc ọc t p của c c em và i o
viên sẽ có p ươn p p d y p ù ợp với từn đối tượn
N ư c ún ta đều biết c c c ức n n

ọc sin .

i o d c đi đến cùn cũn

à c ức

n n p t triển. M c tiêu của i o d c à nân cao dân trí, đào t o n ân ực,
bồi dưỡn n ân tài trên nền xây dựn n ân c c . Xã ội sẽ p t triển tốt ơn
nếu n uồn n ân ực được đào t o t eo địn
cấu ao độn xã ội và địn

ướn p ân óa, p ù ợp với cơ

ướn p t triển của từn

o in

ề k c n au từ

đó đ p ứn n ữn yêu cầu p t triển của đất nước.
M c tiêu của i o d c n đ m b o tín p ù ợp đối tượn c o c c o t
độn d y ọc và i o d c. Điều đó t ể iện rõ tư tưởn về d y ọc p ân óa đó
à đ m b o sự t ốn n ất iữa tín vừa sức c un và tín vừa sức riên tron
d y ọc; đ m b o tín vừa sức và tín c biệt tron qu trìn

i o d c.

Qu trìn d y ọc ồm ai o t độn có quan ệ ữu cơ: Ho t độn
d y của i o viên và o t độn

ọc của ọc sin . C

ai o t độn này đều

được tiến àn n ằm t ực iện m c tiêu i o d c. Tron qu trìn d y ọc,
cần dựa trên n u cầu, ứn t ú, t ói quen và n n
16

ực n ười ọc. C ín vì