BÀI GIẢNG Vai trò của các nhóm lợi ích và tổ chức quốc tế trong quá trình CHÍNH SÁCH Y TẾ

Vai trị của các nhóm lợi ích
và tổ chức quốc tế trong q
trình chính sách y tế

Nguyễn Thanh Hương
Trường ĐH Y tế công cộng
1


Mục tiêu
• Trình bày được khái niệm và vai trị của
các nhóm lợi ích.
• Phân tích được vai trị của các tổ chức xã
hội dân sự và tổ chức quốc tế trong q
trình chính sách y tế (CSYT).

• Áp dụng được kỹ thuật “Phân tích các bên
liên quan” trong CSYT (qua nghiên cứu
trường hợp).

2


3


Chặt cây xanh ở Hà Nội: Bài học về
lắng nghe ý kiến “nhân dân”
(Bí thư ThànhỦy Hà Nội)

4

5


6


Q trình chính sách
Xác định vấn
đề

Đánh giá CS

Các
bên liên
quan

Thực thi CS

Xây dựng CS


Khung cơ sở của
CSYT

Bối cảnh

• Yếu tố tình huống
• Yếu tố cấu trúc/cơ cấu

• Yếu tố văn hóa
• Yếu tố quốc tế

Các bên
liên quan
• Các cá nhân

• Nhóm
• Tổ chức
Nội dung
• Bảo hiểm XH cung cấp tài chính cho
DVYT
• Cung cấp BCS miễn phí tại một số
địa điểm cơng cộng?
• Bổ sung vắc xin HPV vào CT tiêm
chủng?

Q trình
• Tại sao vấn đề được đưa vào CT
nghị sự?
• Ai xây dựng chính sách?
• Chính sách được thực thi như thế
nào?
• Cái gì làm thay đổi chính sách?
• Ai đánh giá?


Nhóm lợi ích là gì?
Thảo luận (5 phút)

• Theo các anh/chị nhóm lợi ích là gì?
• Phân biệt nhóm lợi ích, nhóm hưởng
lợi và các bên liên quan.
• Lấy các ví dụ về nhóm lợi ích liên quan
đến CSYT?
10


Sự tham gia của các bên vào q trình
chính sách
Khu vực
kinh tế

Xã hội
dân sự

Xây dựng
chương
trình
nghị sự

Chính phủ

Xác định
& phân tích
vấn đề

Nhà khoa học

Xây dựng

chính sách

Thực hiện

Truyền thơng

Thi hành

Đánh giá
chính sách

Cơng chúng


Nhóm lợi ích là gì?
• Định nghĩa về hoạt động của nhóm lợi
ích:
“Tất cả những tương tác mà qua đó các

nhóm người, những nhóm khơng nắm quyền
lực nhà nước, tìm cách ảnh hưởng tới chính
sách, đồng thời với những tương tác ảnh
hưởng đến chính sách của các cơng chức
chính phủ, mà những tương tác này không
sử dụng trực tiếp đến quyền lực của họ”.
(Lindblom )

12

Các tổ chức xã hội dân sự (CSOs)
• Định nghĩa: “Là các tổ chức làm việc trong môi
trường trung gian giữa những hộ gia đình, khu
vực tư nhân và nhà nước để đàm phán về những
vấn đề dân chúng quan tâm”.
• Chức năng:
• Đại diện
• Hỗ trợ về kỹ thuật và vận động
• Xây dựng năng lực

• Cung cấp dịch vụ
• Các chức năng xã hội


Các loại hình CSOs
• Các tổ chức chun gia cố vấn và các viện nghiên
cứu

• Các hiệp hội nghề nghiệp
• Cơng đồn và hợp tác xã của những người lao
động

• Hội nhà báo
• Các tổ chức mang tính cộng đồng

• Các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế
(NGOs)
• ...

CSOs và sự ảnh hưởng tới chính sách
• Hỗ trợ cho nhà nước trong việc cung cấp và đổi
mới các dịch vụ

• Tiến hành cơng tác Vận động
• Xác định vấn đề và giải pháp chính sách

• Mở rộng sự hiểu biết của cơng chúng về các vấn
đề phát triển
• Cung cấp thơng tin
• Đào tạo và xây dựng năng lực


Tình hình của CSOs ở Việt Nam
• Đã bước đầu có sự phát triển trong giai
đoạn qua
• Tuy nhiên vẫn cịn một số hạn chế về: cơ
cấu tổ chức, mơi trường hoạt động, tác
động.
• Chính phủ đang dần hồn thiện môi
trường để tạo điều kiện cho CSOs ngày
càng độc lập và hoạt động hiệu quả hơn


Các tổ chức phi chính phủ (NGOs)
•

Ví dụ: Hiệp hội người tiêu dùng, nhà báo,
sinh viên, mạng lưới các tổ chức về
HIV/AIDS...

• Thơng qua quan hệ chính thức và khơng
chính thức với nhau và với các nhà xây dựng
chính sách, nhằm:
Ảnh hưởng đến xây dựng và thay đổi thái độ
đối với những chính sách cụ thể.

21


NGOs trong lĩnh vực y tế Việt Nam
Vai trò và ảnh hưởng của NGOs:
• Phát triển cộng đồng
• Chăm sóc sức khỏe ban đầu
• Phát triển các lĩnh vực cụ thể:
•
•
•
•
•
•
•

Đào tạo
Kiểm sốt các bệnh truyền nhiễm
Sức khỏe sinh sản
Nước và vệ sinh
Y học cổ truyền
Phục hồi chức năng
…

• Vận động chính sách: đặc biệt cấp
địa phương

22


Tìm thơng tin của các NGOs quốc tế
ở Việt Nam
Sử dụng trang web:
/>
của VUFO-NGO Resource centre Vietnam
- VUFO: Vietnam Union of Friendship
Organizations - Liên hiệp các tổ chức hữu
nghị Việt Nam
- Địa chỉ: Tịa nhà E3 khu Ngoại giao đồn
Trung Tự, Số 6 Đặng Văn Ngữ, Đống Đa;
Phone: +84 (0) 4 3832 8570

23


Các tổ chức quốc tế - Họ là ai?
• Các tổ chức đa phương:
• Hệ thống của liên hiệp quốc: WHO;

UNICEF, UNFPA, ...
• Các ngân hàng phát triển: NH phát triển
châu Á (ADB), NH thế giới (WB).

• Các tổ chức song phương:
• SIDA, DFID, Ausaid, USAID, ....

• NGOs của nước ngoài!

24


Khu vực công

Các tổ/ch của LHQ
Đa phương

Tổ chức phát triển châu Âu
Chữ thập đỏ QT
Các Ngân hàng PT

Song phương

Các tổ chức hợp tác

Khu vực tư

Các tổ chức tài chính
Ko vì lợi
nhuận

NGOs
Các quỹ

Vì lợi nhuận

25


Các tổ chức quốc tế - Họ hợp tác như
thế nào?
• Trợ giúp Kỹ thuật:

- Các dịch vụ: Giúp đỡ kỹ thuật,
nghiên cứu
- Hàng hóa, hiện vật: Cơ sở hạ tầng,
trang thiết bị

• Giúp đỡ tài chính:

- Q tặng hoặc vốn vay
- Dự án

• Trợ giúp nhân đạo:
- Các tình huống khẩn cấp

26


Viện trợ phát triển
chính thức
ODA - Official Development Assistance

29

30

Tỷ lệ giải ngân: khoảng 64%


33


Phân tích các bên liên quan
• Phân tích các bên có liên quan là gì?

“Xác định những tổ chức/nhóm/người
có ảnh hưởng đến quá trình CS, đánh
giá mối quan tâm của họ và khả năng
ảnh hưởng đến sự ra đời và triển khai
một CSYT”.
35