Biện pháp nâng cao năng lực phẩm chất cho học sinh

MỞ ĐẦU
I. Lí do chọn đề tài
1. Đặt vấn đề
1.1. Cơ sở lí luận
Mục tiêu giáo dục phổ thơng là giúp học sinh phát triển toàn diện về năng
lực, phẩm chất, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực
cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã
hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân, chuẩn bị cho học sinh
tiếp tục học lên hoặc đi vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc.
Việc đổi mới phương pháp dạy học địi hỏi những điều kiện thích hợp về
phương tiện, cơ sở vật chất và tổ chức dạy học, điều kiện về tổ chức, quản lý.
Ngoài ra, phương pháp dạy học cịn mang tính chủ quan. Mỗi giáo viên với kinh
nghiệm riêng của mình cần xác định những phương hướng riêng để cải tiến phương
pháp dạy học và kinh nghiệm của cá nhân.
Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ
nền giáo dục mang tính hàn lâm, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng
việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủ động, sáng tạo của người
học. Định hướng quan trọng trong đổi mới phương pháp dạy học nói chung và đổi
mới phương pháp dạy ở Tiểu học nói riêng là phát huy tính tích cực, tự lực và sáng
tạo, phát triển năng lực hành động, năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó
cũng là những xu hướng tất yếu trong cải cách phương pháp dạy học ở mỗi nhà
trường.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học
theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến
thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, ghi nhớ
máy móc. Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng, phát triển năng lực. Chuyển từ
học chủ yếu trên lớp sang tổ chức hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động
xã hội, ngoại khóa, nghiên cứu khoa học. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin

và truyền thông trong dạy và học”. Để thực hiện tốt mục tiêu về đổi mới căn bản,
toàn diện GD&ĐT theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, cần có nhận thức đúng về bản
chất của đổi mới phương pháp dạy học theo định hướng phát triển năng lực người
học và một số biện pháp đổi mới phương pháp dạy học theo hướng này.
Vì vậy trong những nhiệm vụ của trường phổ thông hiện nay, trước tiên là
nhà trường tiểu học, việc giúp cho học sinh tiểu học hình thành và phát triển năng
lực, phẩm chất có ý nghĩa chiến lược vô cùng quan trọng. Đây cũng là một trong


2

những nhiệm vụ trọng tâm của công tác quản lý chuyên môn tại nhà trường tiểu
học, là nội dung thiết thực gắn với nhiệm vụ được Hiệu trưởng nhà trường phân
cơng, đáp ứng mục tiêu giáo dục tiểu học, góp phần hình thành và phát triển tồn
diện cho học sinh.
Một số khái niệm lien quan đến nội dung nghiên cứu:
Năng lực được hiểu là kiến thức, kỹ năng, khả năng và hành vi mà người
lao động cần phải có để đáp ứng yêu cầu công việc, và là yếu tố giúp một cá nhân
làm việc hiệu quả hơn so với những người khác. Năng lực của con người được ví
như như một tảng băng trôi, bao gồm 2 phần: phần nổi và phần chìm.
Phẩm chất là những yếu tố đạo đức, hành vi ứng xử, niềm tin, tình cảm, giá
trị cuộc sống; ý thức pháp luật của con người được hình thành sau một quá trình
giáo dục. Cũng theo từ điển Tiếng Việt: Năng lực là khả năng, điều kiện chủ quan
hoặc tự nhiên sẵn có để thực hiện một hoạt động nào đó
1.2. Cơ sở thực tiễn
Từ ngày nước ta chuyển sang nền kinh tế thị trường, đời sống người dân
được nâng lên, nhân cách con người cũng đã có nhiều biến đổi. Chúng ta đang phải
đối mặt với khơng ít thách thức của thời đại, một trong những thách thức lớn nhất
chính là vấn đề về năng lực và phẩm chất của người học, nhất là ở lứa tuổi tiểu học.
Năng lực, phẩm chất của con người nói chung, học sinh nói riêng được biểu

hiện rất đa dạng qua nhận thức, thái độ, hành vi trong học tập, trong sinh hoạt và
trong cuộc sống hằng ngày. Vì vậy việc đánh giá năng lực, phẩm chất, xếp loại
năng lực, phẩm chất là một cơng việc khó khăn, phức tạp địi hỏi nhiều thời gian,
cơng sức và phải kết hợp thu thập từ nhiều nguồn thông tin khác nhau. Đối với học
sinh tiểu học thì điều này càng khó khăn hơn. Bởi vì ngồi thời gian ở trường, học
sinh cịn sống ở gia đình, ở mơi trường bạn bè xung quanh…
Việc quản lý hoạt động giáo dục năng lực, phẩm chất học sinh ở nhà trường
đều có những kết quả nhất định. Tuy vậy, khi thực hiện các biện pháp giáo dục và
hình thành nhân cách cho học sinh, các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà
trường đơi lúc chưa thật sự hợp tác chặt chẽ, hình thức vận dụng chưa phong phú,
việc giáo dục học sinh chưa ngoan đơi khi cứng nhắc, chưa có chiều sâu.
Hiện nay, trên các phương tiện thông tin đại chúng, thực tế đáng báo động là
vẫn còn một bộ phận học sinh chưa ngoan, chưa xác định được động cơ, thái độ
học tập đúng đắn, chưa nghiêm túc chấp hành nội quy nhà trường, ngày càng có
nhiều học sinh có những hành vi lệch chuẩn, nạn bạo hành trong học đường, sử
dụng và khai thác tài nguyên trên mạng internet chưa đúng mục đích, sử dụng các
chất gây nghiện, sống khơng có lý tưởng cao đẹp, tư tưởng vọng ngoại, chối bỏ
nguồn cội… gây tác động xấu đến môi trường giáo dục.


3

Trước thực tế đó, với vai trị là Phó hiệu trưởng phụ trách chuyên môn tiểu
học tôi tập trung rất lớn vào cơng tác nâng cao 3 nhóm năng lực và 4 nhóm phẩm
chất: năng lực tự phục vụ, tự quản; năng lực hợp tác; năng lực tự học, giải quyết
vấn đề; phẩm chất chăm học, chăm làm; phẩm chất tự tin trách nhiệm; phẩm chất
trung thực, kỉ luật; phẩm chất đồn kết, u thương.
Để cơng tác giáo dục học sinh tiểu học nâng cao năng lực, phẩm chất thực sự
đi vào chiều sâu, để mỗi giáo viên chủ nhiệm phát huy tối đa vai trị của mình địi
hỏi người quản lý chun mơn tiểu học cấp trường cần có những giải pháp cụ thể,

đồng bộ. Từ những lý do nêu trên, tôi chọn đề tài nghiên cứu là: Biện pháp nâng
cao năng lực, phẩm chất cho học sinh trường tiểu học Long Thuận.
2. Mục đích đề tài
Đề xuất biện pháp nâng cao năng lực, phẩm chất cho học sinh trường tiểu
học Long Thuận.
3. Lịch sử đề tài
Đề tài giúp học sinh tiểu học nâng cao năng lực, phẩm chất, tơi thấy có một
số cán bộ quản lý đã nghiên cứu và áp dụng. Tuy nhiên, đối với mỗi đối tượng quản
lý sẽ có những đặc điểm riêng. Tơi thấy công tác quản lý việc nâng cao năng lực,
phẩm chất là quan trọng và cần thiết nên tôi mạnh dạn nghiên cứu đề tài này.
4. Phạm vi đề tài
Nói đến nâng cao năng lực, phẩm chất của học sinh trường dĩ nhiên có rất
nhiều vấn đề cần quan tâm. Ở đây, trong phạm vi nhỏ hẹp của đề tài, tôi không đề
cập đến vấn đề trong việc nâng cao từng năng lực, phẩm chất của học sinh trường
tiểu học Long Thuận mà chủ yếu đi sâu vào các biện pháp bản thân đã áp dụng có
hiệu quả trong năm học này.
II. Nội dung công việc đã làm
1. Thực trạng đề tài
1.1. Thuận lợi
Ban giám hiệu, giáo viên trường đã có nhận thức đúng đắn về vai trị, vị trí
của cơng tác quản lý nâng cao năng lực, phẩm chất học sinh trong q trình giáo
dục tồn diện. Đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên trường nhận được đây là một
trong những nội dung quản lý quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học
sinh trong giai đoạn hiện nay.
Ban giám hiệu nhà trường ngay từ đầu năm học đã trực tiếp quán triệt các chỉ
thị, hướng dẫn của cấp trên đến đội ngũ cán bộ, giáo viên, học sinh. Thông qua các
bài học về nội quy, điều lệ trường tiểu học, về truyền thống nhà trường, về an toàn


4

giao thông, bảo vệ môi trường… nhằm giúp cho các em các chuẩn mực năng lực,
phẩm chất tốt.
Bên cạnh việc nâng cao nhận thức, trường đã xây dựng kế hoạch giáo dục
năng lực, phẩm chất triển khai trong hội đồng trường, giáo viên chủ nhiệm, các tổ
chức đoàn thể cũng đã xây dựng kế hoạch để tham gia vào các hoạt động chung của
nhà trường.
1.2.

Khó khăn

Một bộ phận phụ huynh cịn khốn trắng cho nhà trường, cộng với ý thức rèn
luyện năng lực, phẩm chất các em còn kém, nên dễ bị lôi cuốn vào các tác động
tiêu cực của kinh tế thị trường. Hơn nữa sự nuông chiều con quá mức, bao che,
dung túng với các sai phạm của con em mình, việc phối hợp giữa trường với các
lực lượng ngoài trường chưa chặt chẽ nên việc giáo dục, xử lý chưa kịp thời, triệt
để.
Do quản lý của nhà trường chưa chặt chẽ: Thiếu sự theo dõi sát sao, ngăn
chặn kịp thời; nóng vội khi xử lý vụ việc dễ dẫn đến sự thiếu sót trong quản lý, đơi
lúc việc thực hiện nội quy của trường chưa nghiêm dẫn đến thói quen xấu thiếu tơn
trọng và coi thường kỷ luật của học sinh.
Do năng lực quản lý hoạt động chun mơn của giáo viên cịn hạn chế, chưa
chú trọng giáo dục toàn diện cho học sinh, chưa quan tâm đầy đủ các hoạt động
ngoài giờ lên lớp, chưa nhạy bén với các vấn đề nảy sinh từ thực tiễn cuộc sống xã
hội, từ địa phương trường đóng mà biểu hiện rõ nét nhất là giáo dục năng lực, phẩm
chất cho học sinh trong nhà trường tiểu học.
Do các hình thức và các biện pháp giáo dục năng lực, phẩm chất cho học
sinh tiểu học chưa thực sự đi vào chiều sâu, chưa đa dạng, hấp dẫn học sinh. Các
hoạt động mới chú ý tập trung ở mặt hoạt động ngồi giờ lên lớp, cịn ý thức học
tập và làm theo lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh, cũng như mặt giáo dục tun

truyền pháp luật, chính trị cịn hạn chế.
Qua khảo sát thực trạng để làm căn cứ cho đề tài, kết quả ghi nhận được ở
năm học gần nhất (Bảng 2.1; phụ lục 2), cho thấy số học sinh được đánh giá năng
lực, phẩm chất ở mức “Tốt” tuy chiếm đa số. Nhưng số lượng học sinh được đánh
giá năng lực, phẩm chất không đều giữa các khối lớp và số liệu thống kê tăng giảm
khác nhau theo từng năm.
Xét trên bình diện chung, đa phần các em thực hiện nghiêm túc nội quy, qui
định học tập và rèn luyện của nhà trường. Các em hầu hết ngoan, biết kính trọng
thầy cơ, thân thiện, u mến, quan tâm giúp đỡ bạn bè, yêu trường mến lớp, chịu
khó học tập, có ý thức kỷ luật, có tinh thần tự giác và có hướng xây dựng ý thức tự
quản. Các em biết u q, kính trọng ơng bà, cha mẹ, những người thân trong gia
đình, có ý chí vượt khó, vươn lên trong học tập, biết bảo vệ của cơng, biết giữ gìn,
bảo vệ mơi trường, có tinh thần đồng cảm, chia sẻ với người xung quanh.


5

Những năm gần đây, học sinh có ý thức hơn trong phấn đấu rèn luyện năng
lực, phẩm chất. Nhưng với điều kiện kinh tế khó khăn cả xã nhà, đại bộ phận học
sinh chịu tác động không nhỏ từ môi trường bên ngồi từng ngày, từng giờ. Vì thế,
bên cạnh những mặt tốt, mặt tích cực vừa nêu, các em cịn có những mặt hạn chế,
cần cố gắng về năng lực, phẩm chất.
Kết quả của bảng xếp loại năng lực, phẩm chất học sinh (Bảng 2.1; bảng 2.2
phụ lục 2), giúp ta thấy khá rõ nét. Số học sinh xếp loại năng lực, phẩm chất ở mức
“Đạt” vẫn còn khá cao do ý thức rèn luyện phấn đấu không cao, mắc phải những
sai sót khơng mang tính hệ thống trong hành vi năng lực, phẩm chất.
Số học sinh xếp loại ở mức “Cần cố gắng”khơng có.
Qua khảo sát thực tế về các biểu hiện vi phạm của các em (Phụ lục 1), kết
quả cho thấy mặc dù lỗi học sinh vi phạm 2 năm học gần đây có chiều hướng giảm
dần nhưng vẫn còn phạm khá nhiều lỗi.

Trước thực trạng trên, với vai trị là Phó hiệu trưởng phụ trách quản lý
chuyên môn tiểu học của trường, tôi ý thức rõ yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra là cần nắm
bắt kịp thời những nguyên nhân của hạn chế trên để làm tốt hơn nữa công tác giáo
dục năng lực, phẩm chất, hình thành nhân cách mới cho học sinh, đây là một việc
làm quan trọng và lâu dài của chuyên môn nhà trường.
2. Nội dung cần giải quyết
2.1. Tăng cường nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các thành viên
trong Hội đồng sư phạm nhà trường về vai trò của giáo dục năng lực, phẩm chất
cho học sinh
2.2. Xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, mẫu mực trong nhà trường
2.3. Nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp
2.4. Tăng cường hiệu quả quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất cho
học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
3. Biện pháp cần giải quyết
3.1. Tăng cường nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các thành
viên trong Hội đồng sư phạm nhà trường về vai trò của giáo dục năng lực,
phẩm chất cho học sinh
Nhận thức là yếu tố then chốt quyết định sự thành công hay thất bại của hoạt
động, có nhận thức đúng thì mới có hành động đúng. Do đó việc nâng cao nhận
thức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ giáo viên là yếu tố vô cùng quan trọng
ảnh hưởng lớn đến chất lượng tồn diện, chất lượng cơng tác giáo dục năng lực,
phẩm chất cho học sinh trong nhà trường.
3.1.1 Nội dung của giải pháp


6

Từng thành viên trong Hội đồng trường phải nêu cao ý thức và trách nhiệm,
quán triệt đường lối, chủ trương của Đảng, của Nhà nước, cụ thể là các quy định
của ngành, tích cực tham gia trong cơng tác giáo dục năng lực, phẩm chất cho học

sinh trong nhà trường.
Với giáo viên phải nâng cao trách nhiệm qua từng tiết lên lớp, từng bài
giảng, qua lối sống mẫu mực của nhà giáo dục, thực sự là “tấm gương sáng” để học
sinh noi theo. Phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, giáo viên phụ
trách tâm lý học đường, tổ chức đoàn thể để giáo dục năng lực, phẩm chất cho học
sinh cả trong và ngoài giờ lên lớp.
Đối với Tổng phụ trách Đội phải thấm nhuần mọi nghị quyết của Chi bộ nhà
trường, của Chính quyền và các tổ chức Đoàn thể để định hướng hoạt động của các
thành viên, của tổ chức.
3.1.2 Cách thức tiến hành
Xây dựng kế hoạch giáo dục học sinh nâng cao năng lực, phẩm chất ngay từ
đầu năm học, đảm bảo tính thống nhất giữa mục tiêu giáo dục toàn diện trong nhà
trường, lựa chọn nội dung, hình thức hoạt động đa dạng, thiết thực, phù hợp với
hoạt động tâm lý học sinh để có hiệu quả giáo dục cao.
Tham mưu Hiệu trưởng thành lập Ban Giáo dục chính trị - tư tưởng - truyền
thống, xây dựng kế hoạch hoạt động cho việc giáo dục năng lực, phẩm chất học
sinh ngay từ đầu năm học. Trên cơ sở phân tích thực trạng, những thuận lợi, khó
khăn, những cơ hội, thách thức gắn với với thực tiễn của nhà trường để xây dựng
kế hoạch đảm bảo rõ mục tiêu, nội dung hoạt động và các giải pháp cần thiết. Công
tác giáo dục học sinh nâng cao năng lực, phẩm chất tiến hành ở nhiều hoạt động
của nhà trường và xuyên suốt năm học, cụ thể hóa nhiệm vụ cho các tổ khối
trưởng, giáo viên chủ nhiệm,… theo từng chức năng hoạt động.
Tham mưu Hiệu trưởng xác định cấu trúc bộ máy, bố trí sắp xếp các bộ phận
vá các cá nhân cho đúng người, đúng việc; quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn cho từng người, từng bộ phận, đồng thời phân phối các nguồn lực, xác lập cơ
chế phối hợp giữa các bộ phận đối với các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà
trường trong cơng tác tổ chức triển khai thực hiện kế hoạch.
Phát động phong trào thi đua xuyên suốt trong năm học: “Tất cả vì học sinh
thân yêu” ; “Mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” ;
“Dân chủ - kỷ cương – tình thương – trách nhiệm” ; “Học tập và làm theo tấm

gương đạo đức Hồ Chí Minh”;…bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng: Băng
rơn, khẩu hiệu, bản tin nội bộ, tổ chức báo cáo chuyên đề,…
Tạo điều kiện cho đội ngũ giáo viên trường tham gia tốt các lớp bồi dưỡng
nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng hoạt động, kinh nghiệm giáo dục học sinh cho giáo
viên, cho tổng phụ trách Đội và giáo viên chủ nhiệm để trang bị cho họ những vấn
đề cơ bản về quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất cho HS.


7

Tổ chức các hoạt động ngoại khóa, phát động thi đua chào mừng các ngày lễ
lớn như: 22/12; 08/3; 26/3; 30/4,… với nhiều hình thức phong phú, thiết thực nhằm
nâng cao ý thức trách nhiệm của cán bộ giáo viên về công tác giáo dục năng lực,
phẩm chất cho học sinh xuyên suốt năm học.
3.1.3 Hiệu quả đạt được
Nhờ áp dụng các biện pháp tăng cường nâng cao nhận thức, vai trò, trách
nhiệm của các thành viên trong hội đồng sư phạm, tập thể giáo viên trường đã thấy
được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc quản lý công tác giáo dục năng lực,
phẩm chất cho học sinh trong nhà trường trong giai đoạn hiện nay. Nhờ đó đã tạo
nên được sức mạnh kích thích, thúc đẩy thành cơng q trình phát triển nhân cách
học sinh, góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu nghị quyết Hội nghị Viên chức
đầu năm, chất lượng giáo dục năng lực, phẩm chất của học sinh cải thiện rõ nét,
được tập thể Chi bộ, Chính quyền và các tổ chức Đồn thể trong và ngoài nhà
trường đánh giá cao.
3.2. Xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, mẫu mực trong nhà
trường
Môi trường giáo dục có vai trị rất lớn đối với sự hình thành nhân cách của
người học, nó tác động trực tiếp đến chất lượng giáo dục. Môi trường giáo dục có
tốt thì mới có thể tạo ra chất lượng giáo dục tốt, hình thành nhân cách tốt cho học
sinh.

3.2.1 Nội dung của giải pháp
Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của tập thể giáo viên trường trong
việc tạo cảnh quang môi trường sư phạm thân thiện, mẫu mực giúp học sinh có ý
thức tự học, tự rèn.
3.2.2 Cách tiến hành giải pháp
Thực hiện tốt cuộc vận động: “Dân chủ - kỷ cương - tình thương - trách
nhiệm”; “Mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương đạo đức, tự học, sáng tạo”. Trong
quá trình dạy học giáo viên phải thể hiện hết trách nhiệm của người thầy, thật sự là
tấm gương về đạo đức để học sinh noi theo.
Tổ chức chun đề, sinh hoạt chun mơn có chiều sâu, yêu cầu giáo viên
lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp với từng nhóm đối tượng học sinh: Học
sinh lớn tuổi, học sinh chưa hồn thành mơn học, chậm tiến bộ, học sinh khuyết
tật…, khơng có định kiến với học sinh chậm tiến, học sinh lớn tuổi, không để học
sinh chậm tiến bộ ngồi bên lề lớp học, lấy tình thương để cảm hóa học sinh cá biệt,
đổi mới phương pháp giảng dạy và giáo dục theo hướng cá thể hóa, tích cực bồi
dưỡng năng lực tự học cho học sinh.
Thường xuyên nắm được trình độ nghiệp vụ của giáo viên qua dự giờ thăm
lớp, kiểm tra chuyên đề, qua phản ánh của học sinh, phụ huynh học sinh, hội đồng


8

sư phạm nhà trường. Kiên quyết phê bình và xử lý nghiêm giáo viên thiếu trách
nhiệm trong giảng dạy, giáo dục và trong lối sống.
Đẩy mạnh công tác xã hội hóa giáo dục bằng việc vận động các nguồn lực
bên ngoài để xây dựng, tu sửa nhà trường ngày thêm khang trang, tạo cảnh quan
môi trường sư phạm thân thiện phục vụ cho công tác giảng dạy và giáo dục như: có
đủ phịng học, bàn ghế cho giáo viên và học sinh, có hàng rào, cổng trường, trồng
cây xanh, hoa kiểng, sân chơi, bãi tập, nhà vệ sinh,… phù hợp với điều kiện của
trường.

Phối hợp tổ chức các hoạt động ngoại khóa cũng như các phong trào “Giúp
bạn vượt khó”; “Đôi bạn cùng tiến”, vận động học sinh trở lại lớp, cơng tác phổ
cập, xóa mù chữ, cơng tác nêu gương người tốt việc tốt, giúp đỡ học sinh nghèo có
điều kiện đến trường tạo thành khơng khi thi đua sôi nổi, xây dựng một môi trường
thân thiện nơi học đường.
Tổ chức các lớp chuyên đề, tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ về
đặc thù cấp học tiểu học như: Đối tượng học, phương pháp dạy học, phương pháp
ứng xử sư phạm đối với học sinh cá biệt,…cho đội ngũ cán bộ, giáo viên đang
giảng dạy tại nhà trường.
3.2.3 Hiệu quả đạt được
Nhờ áp dụng biện pháp “Xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, mẫu
mực” mà cảnh quan nhà trường chuyển biến theo hướng tích cực, trường học khang
trang, sạch đẹp, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, khoa học sư phạm, thì ý thức học tập,
chấp hành nội quy trường lớp của học sinh được tốt hơn.
Tập thể giáo viên đã nhận thấy được tầm quan trọng của môi trường sư phạm
thân thiện, mẫu mực đối với việc giáo dục năng lực, phẩm chất cho học sinh trong
giai đoạn hiện nay. Nhờ đó nâng cao ý thức trách nhiệm của từng thành viên trong
công tác đổi mới phương pháp giảng dạy, tạo mơi trường học tập an tồn và bình
đẳng, thân thiện và dân chủ, tạo được hứng thú học tập cho học sinh, giúp các em
cảm nhận được sự thoải mái, tự tin khi tham gia học tập. Hiệu quả giáo dục giáo
dục năng lực, phẩm chất cho học sinh đã tăng lên rõ rệt.
3.3. Nâng cao vai trị của giáo viên chủ nhiệm lớp
Cơng tác chủ nhiệm lớp có vai trị đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục
năng lực, phẩm chất cho học sinh, nó quyết định chất lượng dạy và học của giáo
viên và học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp thay mặt nhà trường quản lý điều hành
lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu
nối giữa ba mơi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Vì vậy việc nâng
cao vai trị của giáo viên chủ nhiệm lớp trong cơng tác năng lực, phẩm chất cho học
sinh là vô cùng quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục ở đơn vị.
3.3.1. Nội dung của giải pháp

9

Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, giúp họ nhận thấy được vai trò và
trách nhiệm mà hiệu trưởng nhà trường đã phân công, giúp họ nắm vững được mục
tiêu giáo dục của nhà trường, vai trò quan trọng của mình đối với sự phát triển nhân
cách của học sinh cũng như chất lượng đạo tạo của nhà trường.
Bồi dưỡng những yêu cầu sư phạm đối với người giáo viên chủ nhiệm lớp,
rèn luyện những kỹ năng ứng xử tình huống trong cơng tác, nắm vững chức năng
và nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp, để từ đó mỗi thầy cô giáo không ngừng
học hỏi, trao dồi kinh nghiệm công tác, những phương pháp giáo dục, tự học tập, tự
rèn luyện, tự bồi dưỡng, tự hoàn thiện nhân cách để trở thành tấm gương sáng cho
học sinh noi theo. “Khơng có gì tác động lên tâm hồn non trẻ bằng quyền lực của
sự làm gương. Cịn giữa mn vàn tấm gương, khơng có tấm gương nào gây ấn
tượng sâu sắc bền chặt bằng tấm gương của bố mẹ và thầy cô” (Nivicốp).
3.3.2 Cách tiến hành giải pháp
* Xây dựng và thực hiện tốt kế hoạch công tác chủ nhiệm:
Căn cứ vào nhiệm vụ năm học của Phòng GD&ĐT, kế hoạch năm học của
Trường, cùng với Hiệu trưởng trường tiến hành xây dựng kế hoạch công tác chủ
nhiệm cho cả năm học. Trong đó nêu rõ mục đích, u cầu của công tác chủ nhiệm,
đồng thời cũng xây dựng kế hoạch cụ thể, hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm thực
hiện tốt công tác xây dựng kế hoạch chủ nhiệm của lớp theo từng tháng, theo hàng
tuần trong sổ chủ nhiệm.
Tiến hành lấy ý kiến góp ý của các bộ phận, của tổ, của giáo viên ngay từ
đầu năm học cho kế hoạch công tác chủ nhiệm. Triển khai, hướng dẫn thực hiện kế
hoạch đến từng giáo viên trong hội đồng sư phạm.
Hàng tháng, tiến hành kiểm tra việc thực hiện kế hoạch công tác chủ nhiệm
của giáo viên chủ nhiệm, kịp thời chấn chỉnh những biểu hiện sai lệch trong công
tác chủ nhiệm của giáo viên, hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm nắm vững các văn bản

quy định về nhiệm vụ của học sinh trong nhà trường; về quy định khen thưởng và
kỷ luật học sinh; về nội quy và cách đánh giá, xếp loại 2 mặt giáo dục và rèn luyện
của học sinh.
Sát cánh cùng với giáo viên chủ nhiệm, thường xuyên hỗ trợ giáo viên chủ
nhiệm nắm và hiểu rõ chức năng và nhiệm vụ cơ bản của giáo viên chủ nhiệm lớp
để thực hiện công tác một cách hiệu quả, tối ưu nhất, có tính thuyết phục nhất dựa
trên những luận cứ, luận chứng rõ ràng.
Có kế hoạch thăm lớp, dự giờ sinh hoạt của giáo viên chủ nhiệm qua đó nắm
bắt được tình hình của lớp cũng như hiểu được những khó khăn, gút mắc mà giáo
viên chủ nhiệm đang có – đặc biệt là những giáo viên chủ nhiệm trẻ, mới ra trường
– hỗ trợ giáo viên chủ nhiệm những kinh nghiệm khi giải quyết những khó khăn,
những tình huống xử lý sư phạm phức tạp.


10

* Lựa chọn đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giỏi:
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục
năng lực, phẩm chất, hình thành nhân cách cho học sinh, là người thay thế lãnh đạo
nhà trường quản lý toàn diện tập thể học sinh của lớp mình phụ trách, chịu trách
nhiệm trước Hiệu trưởng nhà trường và Hội đồng sư phạm nhà trường về chất
lượng giáo dục tồn diện của học sinh lớp mình phụ trách. Do đó, giáo viên chủ
nhiệm phải là người có những tri thức cơ bản về tâm lý học, giáo dục học và phải
có hàng loạt kỹ năng sư phạm như: kỹ năng tiếp cận đối tượng học sinh, kỹ năng
nghiên cứu tâm lý lứa tuổi, xã hội, kỹ năng đánh giá, kỹ năng lập kế hoạch chủ
nhiệm lớp và phải có nhạy cảm sư phạm để có dự đốn đúng, chính xác sự phát
triển nhân cách của học sinh,…
Có kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ tay nghề cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
trẻ, mới về nhận công tác tại nhà trường, chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác
chủ nhiệm lớp: Phân công giáo viên lớn tuổi, nhiều kinh nghiệm trong công tác chủ

nhiệm kèm cặp, giúp đỡ giáo viên trẻ, mới về nhà trường để tạo điều kiện cho giáo
viên trẻ học hỏi kinh nghiệm,…
Tổ chức chuyên đề về kỹ năng công tác chủ nhiệm, qua đó giúp giáo viên có
điều kiện trao đổi, học hỏi nhau về kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm, biện
pháp xử lý hiệu quả những học sinh cá biệt, cách ứng xử đối với những phụ huynh
“cá biệt” và cách xử lý những tình huống sư phạm thường gặp đối với đối tượng
học sinh ngỗ ngược mà thầy cô giáo thường gặp khi đứng lớp,…
* Phối hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục học sinh trong nhà trường:
Để nâng cao chất lượng dạy và học của học sinh lớp chủ nhiệm, để đạt được
mục tiêu giáo dục toàn diện cho học sinh, giáo viên chủ nhiệm phải có sự phối hợp
giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường trong công tác giáo dục năng lực,
phẩm chất cho học sinh của lớp mình phụ trách.
+ Với giáo viên bộ môn (giáo viên dạy chuyên):
Sự phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm và giáo viên dạy chuyên là việc
thường xuyên mà bất kỳ giáo viên chủ nhiệm nào cũng phải làm trong q trình
làm cơng tác chủ nhiệm. Làm tốt công việc này tức là mục tiêu giáo dục thái độ, ý
thức học tập cho học sinh cũng đạt được những hiệu quả nhất định. Giáo viên bộ
môn (giáo viên dạy chuyên) là người nắm bắt một cách chính xác nhất học lực của
từng học sinh ở bộ môn của mình. Vì vậy, để quản lý tốt được lớp chủ nhiệm, đồng
thời để hiểu thêm về học sinh của lớp chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm không chỉ
dựa vào điểm số, nhận xét đánh giá của giáo viên dạy chuyên mà có thể phối hợp
với giáo viên dạy chuyên trong việc:
Thống nhất yêu cầu giáo dục đối với học sinh (thống nhất về cách xử lý vi
phạm của học sinh, về nội quy, nề nếp, tác phong, thái độ học tập, …). Sự thống
nhất này sẽ định hướng chung cho các tác động sư phạm của giáo viên, tạo ra được


11

sức mạnh tổng hợp để giáo dục năng lực, phẩm chất cho học sinh, để nâng cao chất

lượng dạy và học.
Theo dõi thường xuyên ý thức rèn luyện và kết quả học tập của từng học sinh
nói riêng, cả lớp nói chung đối với từng mơn học.
Phát hiện những khó khăn của học sinh trong học tập.
Trao đổi với giáo viên dạy chuyên về đặc điểm tình hình của lớp (học sinh khó
khăn, học sinh có sức khỏe yếu, học sinh có gia đình khơng hạnh phúc, học sinh cá
biệt, …)
Nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của học sinh đối với bộ môn..
+ Với tổ chức Đội TNTP Hồ Chí Minh
Để giáo dục học sinh của lớp cần có kế hoạch kết hợp với tổ chức Đội Thiếu
niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Giáo viên chủ nhiệm giúp đỡ Chi đội của lớp xây
dựng kế hoạch, cố vấn cho học sinh tổ chức các hoạt động giáo dục.
Ví dụ: hoạt động ngoài giờ lên lớp với chủ đề: “Tri ân thầy cơ nhân ngày 20/11”;
“Đêm hội văn hóa kỷ niệm ngày truyền thống sinh viên học sinh 09/01”, “Giáo
dục truyền thống kỉ niệm ngày Giỗ Tổ Hùng Vương 10/3” …
Giáo viên chủ nhiệm quan tâm giúp đỡ hoạt động của Chi đội lớp mình,
hướng dẫn và tạo điều kiện cho học sinh có tính độc lập và tự quản trong các hoạt
động phong trào của đoàn. Kinh nghiệm cho thấy giáo viên chủ nhiệm nào quan
tâm đến công tác của chi đoàn lớp, thường xuyên kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền
phong Hồ Chí Minh để tổ chức các hoạt động giáo dục của lớp thì hiệu quả giáo
dục đối với mọi thành viên trong lớp được nhân lên gấp bội.
+ Với Hiệu trưởng nhà trường
Giáo viên chủ nhiệm là người thừa lệnh Hiệu trưởng, thay mặt nhà trường để
tổ chức quản lý, giáo dục học sinh một lớp. Để giáo dục học năng lực, phẩm chất
cho học sinh lớp mình phụ trách, giáo viên chủ nhiệm phải dựa vào kế hoạch giáo
dục chung của Hiệu trưởng nhà trường, đồng thời dựa vào tình hình cụ thể của lớp
để xây dựng kế hoạch, đề ra biện pháp để giáo dục học sinh lớp mình.
+ Phối hợp với các lực lượng khác
Cần có sự phối hợp với các lực lượng khác trong nhà trường như: Bảo vệ,
Thư viện, Văn thư, Y tế,… để giáo dục học sinh. Đặc biệt là sự phối hợp với Tổng

phụ trách Đội là việc làm cần thiết của giáo viên chủ nhiệm. Qua Tổng phụ trách
Đội, giáo viên chủ nhiệm có thể nắm bắt được tình hình chuyên cần của lớp, ý thức
chấp hành nội qui trường lớp của học sinh lớp mình phụ trách.
Trong nhiều trường hợp, giáo viên chủ nhiệm sẽ hiểu học sinh mình thơng
qua lực lượng này một cách khách quan. giáo viên chủ nhiệm cần đề xuất yêu cầu
và đề nghị họ, cùng thống nhất biện pháp tác động sư phạm đối với học sinh khi


12

cần thiết. Kinh nghiệm cho thấy, sự quan tâm đến giáo dục năng lực, phẩm chất cho
học sinh trên tinh thần trách nhiệm chung của các lực lượng này cũng hết sức quan
trọng, góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo
dục năng lực, phẩm chất cho học sinh nói riêng và giáo dục tồn diện cho học sinh
nói chung đạt hiệu quản tốt.

Tặng nón bảo hiểm cho học sinh, giáo dục các em chấp hành tốt Luật giao thông
+ Phối hợp với cha, mẹ học sinh


13

Gia đình là mơi trường giáo dục, lực lượng giáo dục đầu tiên, ảnh hưởng đến
các em, trong đó cha mẹ là người có ảnh hưởng sâu sắc nhất đối với các em. Giáo
dục gia đình đã trở thành một bộ phận quan trọng trong sự nghiệp giáo dục, giáo
dục gia đình vốn có những đặc trưng riêng của nó nên vấn đề đặt ra là nhà trường
phải liên kết với gia đình như thế nào để đảm bảo tình thống nhất vẹn tồn của q
trình giáo dục, thì giáo dục gia đình mới phát huy được ảnh hưởng cùng nhà trường
giáo dục học sinh có hiệu quả.
Giáo viên chủ nhiệm là cầu nối giữa nhà trường với gia đình học sinh Chính

giáo viên chủ nhiệm lớp là người thay mặt nhà trường thực hiện sự liên kết này.
Trước hết giáo viên chủ nhiệm phải giúp cha mẹ học sinh hiểu rõ chủ trương, kế
hoạch của nhà trường, của lớp trong việc giáo dục năng lực, phẩm chất và mục tiêu,
kế hoạch phấn đấu. Trên cơ sở đó, giáo viên chủ nhiệm thống nhất với gia đình về
yêu cầu, nội dung, biện pháp, hình thức giáo dục. Giáo viên chủ nhiệm cũng có thể
đề nghị gia đình tạo điều kiện cần thiết để học sinh học tập, rèn luyện ở nhà theo
mục tiêu giáo dục chung của nhà trường. Sự phối hợp tốt giữa giáo viên chủ nhiệm
và cha mẹ học sinh sẽ là động lực thúc đẩy kết quả giáo dục năng lực, phẩm chất
cũng như kết quả dạy và học của lớp được nâng cao.
3.3.3. Hiệu quả đạt được
Nhờ áp dụng các giải pháp quản lý nâng cao vai trị của giáo viên chủ nhiệm
lớp trong cơng tác giáo dục học sinh, tập thể giáo viên trường đã nhận thấy được
tầm quan trọng của vai trò giáo viên chủ nhiệm lớp trong công tác giáo dục cho học
sinh nâng cao năng lực, phẩm chất. Nhà trường đã lựa chọn đúng, bồi dưỡng, xây
dựng thành công một đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giỏi có phẩm chất đạo đức,
chuyên mơn vững vàng, nhân cách hồn thiện, có tâm huyết với nghề, thương yêu
học sinh, có kiến thức cơ bản về nghiệp vụ sư phạm, có kinh nghiệm về cơng tác
chủ nhiệm, có kiến thức hoạt động và những kỹ năng vận dụng những tri thức khoa
học giáo dục vào thực tiễn sinh động và đa dạng trong quá trình giáo dục học sinh.
Nhờ đó học sinh trường trong năm học này đã có những bước chuyển mình rất
đáng ghi nhận, các em đã phát triển toàn diện về phẩm chất, năng lực: năng lực tự
phục vụ, tự quản; năng lực hợp tác; năng lực tự học, giải quyết vấn đề; phẩm chất
chăm học, chăm làm; phẩm chất tự tin trách nhiệm; phẩm chất trung thực, kỉ luật;
phẩm chất đoàn kết, yêu thương.
3.4. Tăng cường hiệu quả quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất
cho học sinh thông qua hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
3.4.1. Nội dung biện pháp:
Nội dung của các hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp có liên quan đến nội
dung các môn học, các lĩnh vực giáo dục năng lực, phẩm chất, thẩm mỹ, lao động
thể chất, pháp luật, trật tự an tồn giao thơng, mơi trường, truyền thống…Tổ chức

14

các nội dung hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp cần chú ý một số quan điểm sau:
Phải phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng và khả năng của học sinh.
Xây dựng kế hoạch thực hiện ngay từ đầu năm học và hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp với các nội dung sau: hoạt động xã hôi – chính trị; hoạt động văn
hóa – nghệ thuật; hoạt động thể dục – thể thao; hoạt động theo hướng khoa học –
kỹ thuật; hoạt động lao động – cơng ích; hoạt động vui chơi – giải trí.
3.4.2. Tổ chức các dạng hoạt động:
Sinh hoạt dưới cờ đầu tuần: là một dạng hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp
có tính chất tổng hợp, được tổ chức theo quy mơ tồn trường với sự tham gia điều
khiển của giáo viên và học sinh với các nội dung như báo cáo kết quả thi đua, tổ
chức các hình thức văn nghệ, nghe nói chuyện chuyên đề, giao lưu, tổ chức lễ kỹ
niệm theo chủ điểm.
Sinh hoạt lớp cuối tuần: Cho học sinh tự tổ chức theo chủ đề trong chương
trình hoạt động ngoài giờ lên lớp của ngành, của trường dưới sự giúp đỡ, cố vấn
của giáo viên chủ nhiệm.
Ngày hoạt động cao điểm trong tháng tổ chức theo đơn vị lớp, theo khối lớp
hoặc quy mơ tồn trường.


15

Tổ chức hoạt động vui chơi tập thể
Tổ chức đánh giá kết quả hoạt động về cả ba mặt: kiến thức, thái độ, hành vi
và kỹ năng chủ yếu đánh giá thái độ, hành vi theo quy định.
Học sinh tự đánh giá theo các tiêu chí hoạt động.
Tập thể học sinh đánh giá (Nhóm, Tổ, Lớp).

Giáo viên xem xét kết quả đánh giá của học sinh và cho ý kiến của mình.
Cơng khai hóa kết quả đánh giá trước học sinh.
Trong điều kiện đổi mới của đất nước, những thay đổi lớn lao trong đời sống
kinh tế xã hội có sự tác động mạnh mẽ tới sự phát triển nhân cách của mỗi con
người. Học sinh ngày nay có những bước phát triển mới hơn về chất trong quá trình
rèn luyện và học tập. Các em thường mạnh dạn hơn, có tư duy nhạy bén hơn, có
nhu cầu mới hơn nhằm khẳng định nhu cầu của bản thân. Vì vậy, việc tổ chức hoạt
động thỏa mãn những nhu cầu, nguyện vọng của học sinh sẽ giúp các em phát triển
những năng lực mới.


16

Trong hoạt động giảng dạy ngoài giờ lên lớp, giáo viên là người giữ vai trò cố
vấn giúp học sinh xác định mục tiêu, xây dựng nội dung chương trình, cách thức tổ
chức và điều khiển các hoạt động, cuối cùng là tự đánh giá và rút ra bài học kinh
nghiệm. Phải thực sự tôn trọng và tin tưởng học sinh, tạo ra được mối quan hệ hợp
tác, cộng đồng trách nhiệm giữa giáo viên và học sinh. Điều đó sẽ giúp các em tự
tin hơn, mạnh dạn hơn, sáng tạo hơn, đồng thời khẳng định được vai trò chủ thể
hoạt động của mình.
Tổ chức hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp phải phù hợp với đặc điểm,
điều kiện của nhà trường, của địa phương.Nói đến phương thức tổ chức hoạt động
giáo dục ngồi giờ lên lớp là nói đến sự vận dụng tổng hợp và khéo léo nhiều
phương pháp và cách thức khác nhau trong quá trình giáo dục, trong đó phải dặc
biệt chú ý đến các phương pháp tiếp cận với học sinh, với các lực lượng xã hội
nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động.
Thu hút mọi lực lượng trong và ngoài nhà trường tham gia tổ chức hoạt động
cho học sinh. Việc tổ chức hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp khơng chỉ thu hút
đội ngũ giáo viên trong trường mà cịn lơi cuốn cả các cá nhân và những tổ chức xã
hội tham gia. Trong việc chỉ đạo và phối hợp các lực lượng xã hội, tổ chức hoạt

động giáo dục ngoài giờ lên lớp thì Giáo viên chủ nhiệm, Ban giám hiệu, Tổng phụ
trách là lực lượng nòng cốt.
3.4.3. Hiệu quả đạt được
Nhờ tăng cường hiệu quả quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất thơng
qua hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp, các em đã được rèn luyện thành công
những kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học như: kỹ năng giao
tiếp ứng xử có văn hóa, kỹ năng tham gia các hoạt động tập thể, kỹ năng tự kiểm
tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện. Các em đã có thái độ tự giác, tích cực tham
gia các hoạt động tập thể, hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng với
cuộc sống, với quê hương đất nước, có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng tự
nhiên và xã hội.
4.Kết quả chuyển biến
Sau thời gian thực hiện các biện pháp đề tài đã nêu, kết quả cho thấy công
tác giáo dục năng lực, phẩm chất cho học sinh trường mình được nâng lên rõ rệt.
Nhờ áp dụng biện pháp “tăng cường nâng cao nhận thức, vai trò, trách
nhiệm của các thành viên trong hội đồng sư phạm”, tập thể giáo viên trường đã
thấy được tầm quan trọng và sự cần thiết của việc quản lý công tác giáo dục năng
lực, phẩm chất cho học sinh trong nhà trường trong giai đoạn hiện nay. Nhờ đó đã
tạo nên được sức mạnh kích thích, thúc đẩy thành cống q trình phát triển nhân
cách học sinh, góp phần thực hiện thắng lợi nghị quyết hội nghị Viên chức đầu
năm, chất lượng giáo dục năng lực, phẩm chất của học sinh cải thiện rõ nét, được
tập thể chi bộ, chính quyền và các đoàn thể trong và ngoài nhà trường đánh giá cao.


17

Nhờ áp dụng biện pháp “xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, mẫu
mực”, cảnh quan nhà trường đã có những chuyển biến tích cực. Trường học khang
trang, sạch đẹp, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp, khoa học, sư phạm; ý thức học tập,
chấp hành nội quy trường lớp của học sinh cũng ngày một được tốt hơn. Tập thể

giáo viên đã nhận thấy được tầm quan trọng của môi trường sư phạm thân thiện,
mẫu mực đối với việc giáo dục năng lực, phẩm chất cho học sinh trong giai đoạn
hiện nay. Nhờ đó nâng cao dần ý thức trách nhiệm của từng thành viên trong đổi
mới phương pháp giảng dạy, tạo mơi trường học tập an tồn và bình đẳng, thân
thiện và dân chủ; học sinh được hứng thú học tập, các em cảm nhận được sự thoải
mái, tự tin hơn khi học tập. Hiệu quả giáo dục giáo dục năng lực, phẩm chất cho
học sinh đã tăng lên rõ rệt.
Nhờ áp dụng giải pháp quản lý “nâng cao vai trị của giáo viên chủ nhiệm
lớp trong cơng tác giáo dục học sinh”, tập thể giáo viên trường đã nhận thấy được
tầm quan trọng của vai trò giáo viên chủ nhiệm lớp trong công tác giáo dục cho học
sinh nâng cao năng lực, phẩm chất. Nhà trường đã lựa chọn đúng, bồi dưỡng, xây
dựng thành công một đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giỏi có phẩm chất đạo đức,
chuyên mơn vững vàng, nhân cách hồn thiện, có tâm huyết với nghề, thương yêu
học sinh, có kiến thức cơ bản về nghiệp vụ sư phạm, có kinh nghiệm về cơng tác
chủ nhiệm, có kiến thức hoạt động và những kỹ năng vận dụng những tri thức khoa
học giáo dục vào thực tiễn sinh động và đa dạng trong quá trình giáo dục học sinh.
Nhờ đó học sinh trường trong năm học này đã có những bước chuyển mình rất
đáng ghi nhận, các em đã phát triển toàn diện về phẩm chất, năng lực. Nề nếp
chuyên cần, nề nếp kỷ luật, ý thức học tập của học sinh cũng từng bước được nâng
cao, chất lượng dạy và học của học sinh trong trường cũng được nâng cao rõ nét.
Nhờ “tăng cường hiệu quả quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất
thơng qua hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp”, các em đã được rèn luyện thành
công những kỹ năng cơ bản phù hợp với lứa tuổi học sinh tiểu học như: kỹ năng
giao tiếp ứng xử có văn hóa, kỹ năng tham gia các hoạt động tập thể, kỹ năng tự
kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, rèn luyện. Các em đã có thái độ tự giác, tích cực
tham gia các hoạt động tập thể, hình thành tình cảm chân thành, niềm tin trong sáng
với cuộc sống, với quê hương đất nước, có thái độ đúng đắn đối với các hiện tượng
tự nhiên và xã hội.
Qua áp dụng đồng bộ các biện pháp đề tài đã nêu, kết quả thống kế cuối kì 1,
năm học 2020 -2021 (Bảng 2.2, phụ lục 2), cho thấy kết quả mang lại rất khả quan,

số lượng học sinh đánh giá ở mức “Tốt” và “Đạt” tăng lên đáng kể. Số học sinh
đánh giá ở mức “Cần cố gắng” đã giảm rõ, tồn trường khơng có học sinh đánh
giá năng lực và phẩm chất ở mức “Cần cố gắng”. Điều này cho thấy tính hiệu quả
vượt bậc của các giải pháp đề tài áp dụng tại đơn vị trong năm học 2020-2021 này.
III. KẾT LUẬN
1. Tóm lược giải pháp


18

Thực tiễn công tác cho thấy, chất lượng dạy và học chỉ được nâng cao khi
chúng ta biết quan tâm một cách đầy đủ đến công tác giáo dục học sinh, giúp các
em có được đánh giá cao về năng lực và phẩm chất, với chất lượng học sinh đầu
vào đa dạng, lại có phần hạn chế về năng lực và có ý thức rèn luyện thấp nên cơng
tác giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh, giúp các em em nâng cao năng lực,
phẩm chất đáp lại càng mang tính cấp thiết hơn bao giờ hết. Vì vậy, yêu cầu cấp
thiết đặt ra là cần phải có “Biện pháp nâng cao năng lực, phẩm chất cho học sinh
trường tiểu học Long Thuận”.
Những giải pháp trong công tác quản lý nâng cao năng lực, phẩm chất mà đề
tài áp dụngg luôn gắn với mục tiêu giáo dục, xác định rõ giáo dục năng lực, phẩm
chất là công tác trọng tâm của nhà trường, đáp ứng nhu cầu cấp thiết của học sinh
và của xã hội.
Chính vì vậy, để cơng tác giáo dục nhà trường thực sự hiệu quả, tháo gỡ
được những khó khăn hiện nay cần thực hiện các giải pháp quản lý một cách đồng
bộ, thực sự đi vào chiều sâu, gắn với thực tiễn đơn vị:
- Tăng cường nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các thành viên
trong Hội đồng sư phạm nhà trường.
- Xây dựng môi trường sư phạm thân thiện, mẫu mực.
- Nâng cao vai trò của giáo viên chủ nhiệm lớp trong công tác giáo dục học
sinh.

- Tăng cường hiệu quả quản lý công tác giáo dục năng lực, phẩm chất cho
học sinh thơng qua hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp.
Các giải pháp quản lý mà đề tài áp dụng là một chuỗi tác động mang tính hệ
thống, có sự tác động qua lại, bổ trợ cho nhau. Tuy nhiên, khơng có giải pháp quản
lý nào là vạn năng, mỗi giải pháp quản lý đều có những ưu điểm và hạn chế nhất
định. Do đó các giải pháp nêu trên phải được thực hiện một cách có hệ thống và
đồng bộ, trong q trình quản lý cần phải có sự phối kết hợp các giải pháp, phải
linh động, sáng tạo tùy đặc điểm tình hình của từng năm học, từng đối tượng và
hoàn cảnh cụ thể để lựa chọn các giải pháp phù hợp nhằm thực hiện tốt mục tiêu
quản lý đề ra ở những năm tiếp theo.
2. Phạm vi, đối tượng áp dụng
Tùy từng điều kiện từng trường tiểu học cụ thể mà các Phó hiệu trưởng
chun mơn ở các trường trong huyện có thể vận dụng linh hoạt các biện pháp trên
và thay đổi cho phù hợp. Với các biện pháp vừa nêu, tôi thấy đề tài này cơ bản có
thể áp dụng được cho quản lý chuyên môn trong công tác giáo dục học sinh của các
trường Tiểu học trong tỉnh Long An nâng cao năng lực, phẩm chất, đáp ứng yêu
cầu, mục tiêu giáo dục hiện nay.
3. Kiến nghị:


19

Hàng năm phòng giáo dục nên tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề về nâng
cao năng lực và phẩm chất học sinh để các trường có thể học hỏi kinh nghiệm lẫn
nhau trong công tác quản lý. Tổ chức các lớp bồi dưỡng cho giáo viên, tổng phụ
trách đội, về kỹ năng vận dụng vào giáo dục đạo đức.
Do khả năng có hạn và thời gian nghiên cứu khơng nhiều, đề tài khơng tránh
khỏi những thiếu sót. Tơi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các cấp lãnh
đạo và anh chị đồng nghiệp để đề tài hoàn thiện hơn.
Long Thuận, ngày 03 tháng 03 năm 2021

NGƯỜI VIẾT

Nguyễn Văn Tiếp