Nghiên cứu một số bệnh giun lươn swine strongylosis ở lợn tại một số địa phương ở tỉnh thái nguyên và biện pháp phòng trị

..

ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM

ĐỒN THỊ PHƯƠNG

NGHIÊN CỨU BỆNH GIUN LƯƠN Ở LỢN
(SWINE STRONGYLOSIS) TẠI MỘT SỐ ĐỊA
PHƯƠNG THUỘC TỈNH THÁI NGUYÊN
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NƠNG NGHIỆP

THÁI NGUN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ĐẠI HỌC THÁI NGUN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM

ĐỒN THỊ PHƯƠNG

NGHIÊN CỨU BỆNH GIUN LƯƠN
Ở LỢN (SWINE STRONGYLOSIS) TẠI MỘT SỐ
ĐỊA PHƯƠNG THUỘC TỈNH THÁI NGUYÊN
VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRỊ
CHUYÊN NGÀNH: THÚ Ý

MÃ SỐ: 60.62.50

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐỖ TRUNG CỨ

PGS.TS. NGUYỄN THỊ KIM LAN

THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của
riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là trung
thực và chưa cơng bố dưới bất kỳ hình thức nào.

Thái Ngun, tháng 5 năm 2010
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Đồn Thị Phương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn tốt nghiệp Thạc sĩ khoa Nơng nghiệp của
mình. Em xin trân trọng cảm ơn:
- Ban giám hiệu, Khoa Sau đại học, Khoa chăn ni Thú ý cùng tồn thể
cán bộ, giảng viên trường Đại học Nông Lâm - Đại học Thái Nguyên đã giúp
đỡ em, chỉ bảo em trong suốt quá học tập và nghiên cứu luận văn tốt nghiệp.
- Với lòng biết ơn chân thành em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới: TS. Đỗ
Trung Cứ, PGS.TS. Nguyễn Thị Kim Lan đã tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và
giúp đỡ em trong q trình học tập và hồn thành luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn các đồng nghiệp, bạn bè và gia đình đã tạo
điều kiện giúp đỡ, động viên, khích lệ tơi trong q trình nghiên cứu luận văn
Xin chân thành cảm ơn.

Thái Nguyên, tháng 5 năm 2010
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Đồn Thị Phương

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




MỤC LỤC
Mở đầu

..........................................................................................................................................................................................

1

1. Tính cấp thiết của đề tài ..................................................................................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu

..............................................................................................................................................

2

3. Mục đích nghiên cứu

............................................................................................................................................

2

.....................................................................................................................................................

3

4. Ý nghĩa của đề tài

Chương 1. Tổng quan tài liệu

...........................................................................................................................

4

1.1. Cơ sở khoa học ....................................................................................................................................................... 4
1.1.1. Giun lươn ký sinh ở lợn .................................................................................................................... 4
1.1.2. Bệnh giun lươn ở lợn

........................................................................................................................

1.2. Tình hình nghiên cứu về bệnh giun lươn

................................................................................

12
29

1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ........................................................................................29
1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở ngồi nước ..................................................................................31
Chương 2: Đối tượng, vật liệu, nội dung và phương pháp nghiên cứu ......33
2.1. Đối tượng, địa điểm, thời gian nghiên cứu

...........................................................................

33

......................................................................................................................

33

.........................................................................................................................

33

2.1.1. Đối tượng nghiên cứu
2.1.2. Địa điểm nghiên cứu

2.1.3. Thời gian nghiên cứu ........................................................................................................................33

2.2. Vật liệu nghiên cứu .........................................................................................................................................33
2.2.1. Mẫu nghiên cứu

......................................................................................................................................

2.2.2. Hố chất và dụng cụ thí nghiệm

...........................................................................................

33
34

2.3. Nội dung nghiên cứu .....................................................................................................................................34
2.3.1. Một số đặc điểm dịch tễ bệnh giun lươn ở lợn
2.3.2. Nghiên cứu bệnh giun lươn ở lợn

.....................................................

34

.......................................................................................

35

2.3.3. Biện pháp phòng và trị bệnh giun lươn cho lợn
2.4. Phương pháp nghiên cứu

..................................................

35

..........................................................................................................................

35

2.4.1. Phương pháp lấy mẫu .......................................................................................................................36
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




2.4.2. Phương pháp xét nghiệm mẫu

................................................................................................

36

2.4.3. Phương pháp xác định thời gian phát triển và tồn tại của trứng
ấu trùng giun lươn trong phân lợn ở ngoại cảnh ........................................................38
2.4.4. Phương pháp gây nhiễm cho lợn

.........................................................................................

40

2.4.5. Phương pháp theo dõi các biểu hiện lâm sàng bệnh giun lươn ở
lợn gây nhiễm

..................................................................................................................................................

44

2.4.6. Phương pháp xét nghiệm máu để xác định một số chỉ tiêu
huyết học của lợn bị bệnh giun lươn và lợn khoẻ

....................................................

44

2.4.7. Phương pháp xác định bệnh tích đại thể ......................................................................44
2.4.8. Phương pháp theo dõi hiệu lực tẩy giun lươn của thuốc ............................44
2.5. Phương pháp xử lý số liệu

......................................................................................................................

45

2.5.1. Một số công thức tỷ lệ (%)...........................................................................................................45
2.5.2. Một số tham số thống kê ...............................................................................................................45
2.5.3. So sánh mức độ sai khác giữa hai số trung bình
Chương 3: Kết quả vào thảo luận

.................................................

46

............................................................................................................

48

3.1. Nghiên cứu một số đặc điểm dịch tễ bệnh giun lươn ở lợn

................................

48

3.1.1. Tình hình nhiễm giun lươn ở một số địa phương thuộc tỉnh
Thái Nguyên ......................................................................................................................................................48
3.1.2. Nghiên cứu sự ô nhiễm trứng và ấu trùng giun lươn ở ngoại
cảnh .............................................................................................................................................................................57
3.1.3. Thời gian sống của ấu trùng giun lươn có sức gây bệnh trong
phân lợn ở ngoại cảnh .............................................................................................................................62
3.2. Nghiên cứu bệnh giun lươn ở lợn
3.2.1. Bệnh giun do gây nhiễm

...................................................................................................

65

...............................................................................................................

65

3.2.2. Bệnh giun lươn ở lợn nhiễm tự nhiên .............................................................................72
3.2.3. Sự thay đổi một số chỉ tiêu huyết học của lợn trước và sau khi
bị bệnh giun lươn

.........................................................................................................................................

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

74




3.3. Nghiên cứu sử dụng thuốc tẩy giun lươn cho lợn

.........................................................

3.3.1. Hiệu lực của một thuốc điều trị bệnh giun lươn cho lợn

...........................

79
80

3.3.2. Độ an toàn của thuốc tẩy giun lươn cho lợn ............................................................81
3.3.3. Bước đầu đề xuất biện pháp phòng trừ tổng hợp bệnh giun lươn
cho lợn

.....................................................................................................................................................................

Kết luận và đề nghị

83

.....................................................................................................................................................

85

1 Kết luận

..............................................................................................................................................................................

85

2. Đề nghị

..............................................................................................................................................................................

86

Tài liệu tham khảo .......................................................................................................................................................87

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




DANH MỤC BẢNG BIỂU

Bảng 3.1. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn ở lợn tại các địa phương
Bảng 3.2. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn theo tuổi lợn

........

48

........................................

52

Bảng 3.3. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn theo tình trạng vệ sinh thú y
Bảng 3.4. Tỷ lệ và cường độ nhiễm giun lươn theo m�súc, gia cầm. Nxb Lao Động Xã Hội,
tr.130-131.
22. Nguyễn Văn Thiện (2000), Phương pháp nghiên cứu trong chăn nuôi.
Nxb Nông Nghiệp - Hà Nội. tr.104-158.
23. Trịnh Văn Thịnh (1977), Ký sinh trùng và bệnh ký sinh trùng ở gia súc
gia cầm, Nxb Nông Nghiệp - Hà Nội, tr.61-64.
24. Trịnh Văn Thịnh, Đỗ Dương Thái (1978), Cơng trình nghiên cứu ký sinh
trùng ở Việt Nam (tập 2), Nxb Khoa học - Kỹ thuật, tr.238-238.
25. Trịnh Văn Thịnh (1985), Bệnh lợn ở Việt Nam, Nxb Nơng Nghiệp - Hà
Nội, tr.208-210.
26. Hồng Văn Tiến và cs (1995), Sinh lý gia súc (giáo trình cao học nơng
nghiệp), Nxb Nông nghiệp Hà Nội, tr.127-145.
27. Trần Thế Thông, Lê Xuân Cương, Đinh Quỳnh (1979), Hỏi đáp về chăn
nuôi lợn đạt năng suất cao, Nxb Khoa học - Kỹ thuật, tr.114-115.
28. Chu Thị Thơm, Phan Thị Lài, Nguyễn Văn Tó (2006), Phương pháp
phòng chống ký sinh trùng. Nxb Lao Động Hà Nội, tr.105.
29. Nguyễn Phước Tương (2002), Bệnh ký sinh trùng của vật nuôi và thú
hoang lây sang người (tập 1), Nxb Nông Nghiệp - Hà Nội, tr.91.
30. Nguyễn Phước Tương (1994), Thuốc thú y và biệt dược, Nxb Nông
Nghiệp, Hà Nội, tr.193-233.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




86

31. Cao Văn, Hoàng Toàn Thắng (2003), Sinh lý học gia súc. Nxb Nông
Nghiệp - Hà Nội, tr.67-72
32. Tạ Thị Vịnh (1990), Giáo trình sinh lý bệnh thú y, Trường Đại học Nông
nghiệp I, Hà Nội, tr.99-100.
33. Phan Thế Việt, Nguyễn Thị Kỳ, Nguyễn Thị Lê (1977), Giun sán ký sinh
ở động vật Việt Nam, Nxb Khoa học - Kỹ thuật, tr.357-358.
34. Nguyễn Hữu Vũ và cs (2003), Thuốc thú y và cách sử dụng, Nxb Nông
Nghiệp-Hà Nội, tr.171-172, 176-179, 185-189, 193-194.
Tài liệu dịch từ tiếng nƣớc ngoài

35. Drozd J; Malczewski A.(1971), Nội ký sinh và bệnh ký sinh vật của gia
súc Việt Nam. Nxb Khoa học Kỹ thuật Hà Nội, tr.90-98.
36. Skhjabin K.I., Petrov A.M. (1963), Nguyên lý môn giun trịn thú y (tập 1)
(Bùi Lập, Đồn Thị Băng Tâm và Tạ Thị Vịnh dịch từ bản tiếng Nga),
Nxb Khoa học - Kỹ thuật, tr.102-104.
Tài liệu tiếng Anh
37. Bowman D.D (1999), Parasitoloy for veterinarians, W.B Saunder copany
tr.260-285.
38. Dwight et Bowman D. (1995), Parasitology for veterinarians. A
Division of Harcourt Brace & Company. tr.157.
39. Johannes Kaufmann (1996), Parasitic infections of dosmetic animal,
Birkhauser Verlag, Berlin. tr.303-304.
40. Jogen Hansen and Brian Perry The Epidemilogy, Diagnosis and Control
of Helminth Parasites of Ruminants. A Handbook, tr.73-79.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

87

41. Moncol D.J., Triantaphyllou A.C. (1978). Strongyloides ransomi:
Factors influencing the in vitro development of the free-living
generation. J. Parasitol. tr.64, 220–225.
42. O.M. Hale and O. G. Marti (1984), Influence of an Experimental
Infection of Strongyloides Ransomi on Performance of Pigs, tr.12311235.
43. Stewart T.B., Stone W.M., Marti O.G. (1976). Strongyloides ransomi:
prenatal and transmammary infection of pigs of sequential litters
from dams experimentally exposed as weanlings. Am. J. Vet. Res.
tr.37, 541-544.
44. Sousby E.J.L (1982), Helminths, Arthropods and protozoa of
Domesticated Animal, Lea and Febiger. Philadelphia (158-162).
45.

Triantaphyllou

A.C

(1977),

Cytology,

reproduction,

and

sex

determination of Strongyloides ransomi and S. papillosus. J.

Parasitol. tr.63, 961-973.
46. Urquhart G.M; Armour J; Ducan J.L; Dunn A.M; Jenning F.W (1996)
Veterinary parasitology. The facculty of veterynary Medicine. The
University of Glasgow Scotland Blackwel Science.
Tài liệu mạng
47. />48. />49. />
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




88

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




MỘT SỐ HÌNH ẢNH MINH HOẠ

Ảnh 1: Một số mẫu phân lợn, mẫu cặn nền chuồng, mẫu đất bề mặt vườn
(bãi trồng cây thức ăn cho lợn, mẫu đất bề mặt xung quanh chuồng lợn,
thu thập ở huyện Phổ Yên

Ảnh 2: Xét nghiệm tìm trứng giun lươn bằng phương pháp Fullerborn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Ảnh 3: Thí nghiệm theo dõi sự phát triển và khả năng tồn tại của trứng
và ấu trùng giun lươn trong phân lợn ở ngoại cảnh

Ảnh 4: Thí nghiệm gây nhiễm giun lươn cho lợn

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 5: Phân ly ấu trùng giun lươn bằng phương pháp Bearman để gây
nhiễm cho lợn

Ảnh 6: Gây nhiễm giun lươn cho lợn qua đường tiêu hố
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 7: Gây nhiễm giun lươn cho lợn qua da

Ảnh 8: Các thuốc sử dụng điều trị bệnh giun lươn ở lợn
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 9: Mẫu phân lợn thu thập tại huyện Phổ Yên
nhiễm giun lươn rất nặng (x 100)

Ảnh 10: Đàn lợn con 35 ngày tuổi ở huyện Phổ Yên nhiễm giun lươn nặng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 11: Đàn lợn ni trong tình trạng VSTY kém nhiễm giun lươn nặng

Ảnh 12: Trứng giun lươn sau khi theo phân ra ngoại cảnh
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 13: Ấu trùng giun lươn có sức gây bệnh

Ảnh 14: Ấu trùng giun lươn có sức gây nhiễm chất ở ngày thứ 32 (x 100)

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Ảnh 15: Ấu trùng giun lươn có sức gây nhiễm chết ở ngày thứ 15 (x 100)

Ảnh 16: Lợn số 1 biểu hiện triệu chứng lâm sàng ở ngày 10
Sau gây nhiễm qua đường tiêu hố

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

Ảnh 17: Lợn số 1 chết ở ngày 30 SGN qua đường tiêu hố

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên