SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
1
ÀẨO KINH DOANH VIÏÅT NAM VÂ THÏË GIÚÁI
Larry Page & GOOGLE
SặP XẽậP LAI Hẽ THệậNG THệNG TIN TOAN CấèU
Nguyùợn Ngoồc Hoâng vâ cấc chun gia ca PACE
Têåp sấch nây lâ mưåt phêìn trong bưå sấch ÀẨO KINH DOANH VIÏÅT NAM
VÂ THÏË GIÚÁI. Vâ bưå sấch nây lâ kïët quẫ ca dûå ấn nghiïn cûáu mang
tïn Ài tịm Àẩo Kinh doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái do cấc chun
gia ca PACE cng mưåt sưë tấc giẫ phưëi húåp thûåc hiïån.
Chịu trách nhiệm xuất bản: Ts. Quách Thu Nguyệt
Hữu Bắc
Sửa bản in:
Phạm Nguyễn
Kỹ thuật vi tính:
Copyright©2007 by PACE
Thành Nam
Bìa:
PACE giûä bẫn quìn
Biên tập:
Mai Khanh + Thanh Hà
Bưå sấch àậ àûúåc àùng k bẫn quìn, mổi thưng tin xin vui lông gûãi vïì:
PACE
NHÀ XUẤT BẢN TRẺ
161B Lý Chính Thắng - Quận 3 - Thành phố Hồ Chí Minh
ĐT: 9316289 - 9316211 - 8465595 - 8465596 - 9350973
Fax: 84.8.8437450 - E-mail: nxbtre@ hcm.vnn.vn
Website:
Tôa nhâ PACE
341 Nguỵn Trậi, Qån 1
TP. Hưì Chđ Minh, Viïåt Nam
Email:
In lêìn thûá nhêët tẩi TP.HCM, do Nhâ xët bẫn Trễ êën hânh.
Tấc giẫ têåp sấch:
Nguỵn Ngổc Hoâng
(mưåt phêìn ca dûå ấn)
vâ cấc chun gia ca PACE
Giấm àưëc àiïìu phưëi dûå ấn:
Trêìn V Ngun
Nhốm biïn têåp vâ àiïìu phưëi dûå ấn:
Trêìn V Ngun
Nguỵn Dûúng Hiïëu
Nguỵn Hưìng Dung
Nguỵn Thõ Hâ
CHI NHÁNH NHÀ XUẤT BẢN TRẺ TẠI HÀ NỘI
20 ngõ 91, Nguyễn Chí Thanh, Quận Đống Đa - Hà Nội
ĐT & Fax: (04) 7734544
E-mail: vanphongnxbtre@ hn.vnn.vn
Mc lc
Cng bẩn àổc,
KIÏËM TIÏÌN HAY PHNG SÛÅ XẬ HƯÅI?
7
Nhûäng tûâ VIÏËT TÙỈT
15
Lúâi nối àêìu
17
Phêìn I.
GOOGLE – TÂI SẪN CHUNG CA THÏË GIÚÁI
Chûúng 1.
25
GOOGLEPLEX - VIÏËT LẨI VÙN HỐA DOANH NGHIÏÅP
“Chuáng ta chûa àuã tiïåc tuâng”
35
Tûâ baân laâm viïåc cuãa ngûúâi cêìm lấi àïën àiïìu rùn
thûá chđn
54
Chûúng 2.
65
PHC V CƯÅNG ÀƯÌNG ÀÏÍ THAY ÀƯÍI THÏË GIÚÁI
“Google is global”
66
Phc v cưång àưìng – cưng thûác hưåi t nhên tâi
76
Chûúng 3.
85
TRÙN TRÚÃ VỊ THÏË GIÚÁI TÛÚNG LAI
Nghơ khấc vâ lâm khấc
Nhốm chun gia, nhốm àiïìu phưëi, nhốm tấc giẫ vâ nhốm biïn têåp ca
dûå ấn nghiïn cûáu Ài tịm Àẩo Kinh doanh Viïåt Nam vâ Thïë giúái xin
chên thânh cẫm ún cấc cưng ty, cú quan, àún võ vâ cấc cấ nhên àậ nhiïåt
tịnh hưỵ trúå thưng tin, tû liïåu trong viïåc triïín khai dûå ấn nghiïn cûáu vâ
thûåc hiïån têåp sấch nây.
4
LARRY PAGE & GOOGLE
86
Cåc tranh lån “Don’t be evil”
90
“Thấnh Lawrence ca Google” vâ cåc chiïën
bïn trong
Thấch thûác tûâ tûúng lai vâ v khđ tưëi thûúång
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
98
104
5
Chûúng 4.
111
SƯËNG CHO KHẤT VỔNG LÚÁN
PH LC
255
Vâi thúâi àiïím quan trổng
Nưỵi cư àún múái
112
ca Lawrence Edward Page
256
Àïí sưëng cho khất vổng
121
Danh hiïåu
258
Google Tiïëng Viïåt
260
Sûã dng quẫng cấo trïn Google
261
Mûúâi àiïìu rùn ca Google
263
Vïì tâi liïåu
268
Phêìn II.
TRIÏËT L VÏÌ SÛÅ HÚÅP TẤC: CHIA SỄ KHẤT VỔNG
Chûúng 1.
131
LARRY PAGE GÙÅP TRI K
Brin – cêåu bế tưët khi ng
136
Larry Page – ch bế nht nhất ûa gêy sưëc
139
Tûâ thåt toấn “con nhïån”
150
Chûúng 2.
163
RA ÀÚÂI TRONG CÚN BẬO
Ngûúâi bấn hâng khưng giỗi
166
Gùåp thiïn thêìn hưå mïånh
vâ con àûúâng kinh doanh khấc thûúâng
Chûúng 3.
171
189
KINH DOANH VÂ HỔC KINH DOANH
Tẩo ra thïë giúái trûúác khi tẩo ra kinh doanh
191
Giâu nhanh khưng chó nhúâ cấch kiïëm tiïìn hiùồu quaó 198
Laõm thỷỳng hiùồu bựỗng caỏch im lựồng
206
Hoồc kinh doanh
210
Phêìn III.
HY VỔNG CHO KỄ ÀÏËN SAU
Chûúng kïët.
227
THUËT HÂI HÔA
Kễ àïën sau khưng nhêët àõnh thua
Viïët lẩi vùn hốa quẫng cấo
239
Lâm nïn mưåt ngânh cưng nghiïåp múái
248
Thïm mưåt àưång tûâ cho ngưn ngûä
6
237
252
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
7
Cng bẩn àổc
KIÏËM TIÏÌN HAY PHNG SÛÅ XẬ HƯÅI?
Bưå sấch mâ bẩn àổc àang cêìm trïn tay lâ kïët quẫ
ca dûå ấn nghiïn cûáu mang tïn Ài tịm Àẩo Kinh
doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái do Tưí húåp Giấo dc
PACE thûåc hiïån trong sët 14 thấng vûâa qua.
Chng tưi àùåt tïn cho bưå sấch nây lâ Àẩo Kinh
doanh Viïåt Nam vâ Thïë giúái vúái mong mën àûúåc
chia sễ cng bẩn àổc, àùåc biïåt lâ bẩn àổc doanh nhên
vâ bẩn àổc quan têm àïën kinh doanh, nhûäng kiïën giẫi
vïì hâng loẩt cấc cêu hỗi nhû: “Kinh doanh lâ gị?”,
“Doanh nhên lâ ai?”, “Àêu lâ ‘àẩo’ ca nghïì kinh
doanh?” vâ “Tẩi sao kinh doanh lâ mưåt nghïì cao qu
vâ xûáng àấng àûúåc xậ hưåi tưn vinh?”...
Àưåi ng chun gia ca PACE cng cấc cưång sûå àậ
nghiïn cûáu cåc àúâi vâ sûå nghiïåp ca 25 doanh nhên
huìn thoẩi, àïën tûâ 25 têåp àoân kinh doanh dêỵn àêìu
trong nhûäng bẫng xïëp hẩng doanh nghiùồp trùn toaõn
thùở giỳỏi, nhựỗm tũm kiùởm caỏi aồo, caỏi triïët l cưët lội
trong kinh doanh ca hổ. Mc àđch lâ àïí l giẫi xem
vị sao hổ lâ nhûäng ngûúâi kiïëm tiïìn nhanh nhêët, kiïëm
tiïìn nhiïìu nhêët vâ kiïëm tiïìn bïìn vûäng nhêët thïë giúái,
àưìng thúâi hổ lẩi àûúåc xậ hưåi àùåc biïåt kđnh trổng?
Phên tđch tûâng chùång àûúâng, tûâng mưëc sûå nghiïåp,
tûâng bûúác thùng trêìm... ca nhûäng huìn thoẩi doanh
nhên nây, chng tưi àậ àc kïët àûúåc nhûäng nết chung
8
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
9
nhêët, nối chđnh xấc hún, lâ nhûäng ëu tưë khiïën hổ trúã
nïn vơ àẩi, trúã thânh nhûäng doanh nhên huìn thoẩi.
Àố lâ sûå khao khất, lâ niïìm àam mï mưåt cấch mậnh
liïåt àïí sấng tẩo, àïí àem àïën thêåt nhiïìu giấ trõ múái cho
cåc sưëng vâ cho xậ hưåi. Hổ aọ thỷồc hiùồn ỷỳồc iùỡu
oỏ bựỗng viùồc cửởng hiùởn caó cåc àúâi mịnh lêỵn viïåc
truìn àẩt, dêỵn àûúâng cho hêåu thïë.
Trong lúâi àêìu nây ca bưå sấch, chng tưi cng mën
kïí lẩi vúái qu võ mưåt vâi cêu chuån vâ mưåt vâi so
sấnh mâ PACE ln tûå hâo khi tịm thêëy nố trong hânh
trịnh Khất vổng Doanh trđ ca mịnh trong sët nhûäng
nùm vûâa qua:
Bâ ch mưåt tiïåm tẩp hốa sët ngây khưng vui vị
bn bấn ïë êím. Nhûng sau nhûäng ngây thấng nhịn
vâo “mùỉt” khấch hâng, bâ chúåt nghơ: “Sao tưi khưng lâ
ngûúâi giẫi quët vêën àïì nhu ëu phêím cho cẫ xốm?”.
Vâ mổi chuån thay àưíi. Tûâ àố, nhiïìu gia àịnh chûa
khấ giẫ trong khu phưë cố thïí mua mưåt, hai gối mị tưm
(mâ khưng cêìn phẫi mua cẫ thng mị), mưåt tếp bưåt
ngổt (mâ khưng cêìn phẫi mua cẫ gối bưåt ngổt). Bâ cố
thïí múã cûãa lc múâ sấng hay nûãa àïm, khi chùèng côn
núi nâo bấn hâng nûäa àïí àấp ûáng nhu cêìu “hïët chanh
àưåt xët” hóåc “nhâ khưng côn nûúác mùỉm”. Hay hún
nûäa, mổi ngûúâi chó “xểt” mưåt hai bûúác chên lâ cố ngay
nhûäng vêåt phêím cêìn thiïët nhêët cho gia àịnh. Lẩi thïm
chuån giấ cẫ ca bâ so vúái chúå vâ siïu thõ cng
chùèng chïnh lïåch lâ bao. Ai cng àoấn ra kïët quẫ: cûãa
tiïåm sët ngây ngûúâi ra kễ vâo, bâ thị bấn hâng ln
tay vâ cûúâi nối ln miïång. Khưng chó tiïìn lậi thu àûúåc
tùng cao, mâ bâ côn cố “lúåi nhån” lúán nhêët lâ sûå qu
mïën ca mổi ngûúâi dânh cho mưåt ngûúâi biïët kinh
doanh nhû bâ.
Cêu chuån thûá hai vïì mưåt cú súã sẫn xët t sùỉt.
Ngûúâi ta thûúâng mua t ca cú súã nây vïì àïí àûång hưì
sú. Mưåt cú súã bế xđu rêët àưỵi bịnh thûúâng thị liïåu cố
mang trong ngûúâi “sûá mïånh xậ hưåi”? Trong mưåt thúâi
gian dâi, cú súã hoẩt àưång cêìm chûâng, cho àïën mưåt
ngây ưng ch ca nố thay àưíi cấch nghơ: tưi khưng
“bấn t sùỉt” nûäa, mâ sệ “bấn giẫi phấp lûu trûä hưì sú
vùn phông”. Tûâ àố, ưng vâ àưìng sûå tiïën hânh nghiïn
cûáu àïí tẩo ra nhûäng cấi t sao cho cố thïí chưëng àûúåc
mưëi, mổt, chưëng thêëm, ngùn t nây thị cố khốa kiïn cưë
àïí àûång hưì sú quan trổng, ngùn t khấc thị khưng cêìn
khốa àïí dïỵ kếo ra kếo vâo... Ưng cng chõu khố ài àïën
cấc vùn phông àïí nghiïn cûáu mâu sún, thay àưíi kđch
cúä, kiïíu dấng... Thïë lâ sẫn phêím ca ưng côn thïm
tđnh nùng lâm àểp cho cẫ vùn phông ca cấc cưng ty.
Chó sau mưåt thúâi gian ngùỉn, cú súã ca ưng àậ lưåt xấc
vâ phất triïín rêët nhanh.
Nhû vêåy, doanh nghiïåp lúán hay nhỗ ty thåc vâo
vêën àïì xậ hưåi mâ hổ giẫi quët àûúåc. Bâ ch tẩp hốa
ca khu phưë nổ cng Sam Walton (ưng ch têåp àoân
bấn lễ lúán nhêët thïë giúái Wal-Mart) àïìu giẫi quët vêën
àïì mua sùỉm ca xậ hưåi thưng qua viïåc múã cûãa hâng
bấn lễ. Hổ chó khấc nhau vïì phẩm vi: xậ hưåi ca bâ
ch tiïåm tẩp hốa lâ mưåt khu phưë, côn xậ hưåi ca Sam
mang têìm cúä thïë giúái.
Àiïìu xậ hưåi quan têm khưng phẫi lâ doanh nghiïåp
àố kiïëm àûúåc bao nhiïu mâ lâ hổ àậ mang lẩi gị cho
cưång àưìng. Chùèng hẩn, trong khi tó ph Nhêåt, Toyoda
(“cha àễ” ca Toyota), vúái tinh thêìn ấi qëc àûúåc ngûúâi
Nhêåt xem nhû anh hng dên tưåc thị tó ph Nga,
Khodorkovsky (ưng ch ca Yukos), ưng ta lâ ai trong
mùỉt dên Nga thị chó ngûúâi Nga múái thêëu rộ. Sûå khấc
nhau nây cố lệ do cấch thûác kiïëm tiïìn ca hổ.
10
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
11
Nghïì kinh doanh, xûa nay vêỵn thûúâng bõ hiïíu chó
nhû lâ nghïì “kiïëm tiïìn”. Nhûng thûåc chêët, khưng hïì
cố nghïì kiïëm tiïìn, búãi nghïì nâo thị cng kiïëm tiïìn
cẫ. Chùèng haồn, luờồt sỷ kiùởm tiùỡn bựỗng viùồc haõnh
nghùỡ luờồt, baỏc sụ kiùởm tiùỡn bựỗng caỏch chỷọa bùồnh cỷỏu
ngỷỳõi... Vaõ doanh nhờn, ngỷỳõi haõnh nghùỡ kinh doanh,
cuọng kiùởm tiùỡn bựỗng caỏch lậnh àẩo mưåt doanh nghiïåp
vâ thưng qua doanh nghiïåp àố àïí giẫi quët vêën àïì
hay àấp ûáng nhu cêìu nâo àố ca xậ hưåi. Nhûng àiïìu
khấc biïåt ca nghïì kinh doanh lâ trong quấ trịnh
hânh nghïì ca mịnh doanh nhên khưng hânh àưång
mưåt cấch àún lễ mâ biïët kiïën tẩo ra cấc chỵi giấ trõ.
C thïí hún, hổ nùỉm lêëy mưåt doanh nghiïåp vâ têåp
húåp bïn mịnh nhiïìu thânh viïn ùớ cuõng cửồng hỷỳóng
laồi nhựỗm hũnh thaõnh mửồt sỷỏc maồnh tưíng lûåc, tûâ àố
tẩo ra nhiïìu giấ trõ hún cho xậ hưåi. Àố cng chđnh lâ
l do mâ nghïì kinh doanh thûúâng kiïëm àûúåc nhiïìu
tiïìn hún so vúái nhûäng nghïì khấc vâ vêỵn àûúåc cưång
àưìng xậ hưåi ng hưå.
Nghiïn cûáu 25 huìn thoẩi doanh nhên thïë giúái cho
thêëy, d cố quấ nhiïìu sûå khấc biïåt nhûng hổ àïìu cố
chung mưåt tû tûúãng ch àẩo: “Kinh doanh lâ phng sûå
xậ hưåi”. Hay nối mưåt cấch àêìy à hún, “Kinh doanh lâ
kiïëm tiùỡn bựỗng caỏch phuồng sỷồ xaọ hửồi, bựỗng caỏch duõng
saón phêím hay dõch v nhû lâ phûúng tiïån àïí giẫi
quët nhûäng vêën àïì ca xậ hưåi vâ lâm cho cåc sưëng
trúã nïn tưët àểp hún”.
Cấi “àẩo” kinh doanh nây àậ àûúåc hổ quấn triïåt
ngay tûâ bíi àêìu khúãi nghiïåp àêìy gian khố cho túái lc
thânh cưng. Vâ sûå thêåt nây cng chđnh lâ l do gip
hổ kiïëm tiïìn nhanh nhêët, nhiïìu nhêët, bïìn nhêët, côn
bẫn thên hổ thị àûúåc xậ hưåi tưn vinh, nïí trổng, vâ rưìi
hổ ài vâo lõch sûã kinh doanh thïë giúái nhû nhûäng huìn
thoẩi, doanh nghiïåp ca hổ cng vơ àẩi vâ trûúâng tưìn.
Nhû vêåy, vúái mưåt têm thïë ln hûúáng vïì cưång àưìng,
ln khất khao lâm cho xậ hưåi quanh mịnh (cố thïí nhỗ
gổn trong mửồt ngửi laõng hoựồc rửồng lỳỏn bựỗng caó mửồt
hùồ mựồt trúâi) tưët àểp hún, chđnh hổ, nhûäng doanh nhên
(d lúán hay nhỗ, d “Têy” hay “Ta”, d “cưí” hay “kim”)
ln àûúåc xậ hưåi tưn vinh khưng phẫi vị sưë ca cẫi
khưíng lưì hổ kiïëm àûúåc, mâ vị nhûäng àống gốp vư giấ
ca hổ vâo sûå àưíi thay ca thïë giúái nây.
Song song vúái nhûäng doanh nhên lêỵy lûâng ca thïë
giúái, àiïìu khấc biïåt úã bưå sấch nây lâ chng tưi àậ khúãi
sûå hânh trịnh tịm kiïëm nhûäng “huìn thoẩi doanh
nhên Viïåt Nam” àïí, nhû mưåt cưë gùỉng, “àõnh võ” xem
ưng cha ta ngây xûa àậ khúãi sûå kinh doanh nhû thïë
naâo. Vaâ thêåt bêët ngúâ, trong lõch sûã Viïåt Nam àậ tûâng
cố nhûäng Lûúng Vùn Can, Bẩch Thấi Bûúãi, Nguỵn Sún
Hâ, Trõnh Vùn Bư... vúái nhûäng tû tûúãng kinh doanh cố
thïí gêy ngẩc nhiïn cho àïën têån bêy giúâ.
Nhịn “Têy” sệ thêëy “Àưng”, soi “cưí” mâ ngêỵm túái
“kim”, àố lâ àiïìu mâ chng tưi, nhûäng ngûúâi thûåc hiïån
bưå sấch, mong mën àûúåc chia sễ. Bưå sấch nây cng
lâ mưåt cêu chuån, mưåt phấc thẫo cho bûác tranh toân
cẫnh sinh àưång vâ àêìy mâu sùỉc vïì doanh nhên thïë
giúái - nhûäng doanh nhên lâm thay àưíi thïë giúái, vâ vïì
mưåt thïë hïå doanh nhên tiïìn bưëi ca Viïåt Nam cấch
àêy gêìn möåt trùm nùm lõch sûã - möåt thïë hïå doanh
nhên mâ àïën ngây nay chng ta vêỵn cố thïí tûå hâo. Tûâ
àố, nhûäng nưỵ lûåc nây sệ gốp phêìn hịnh thânh vùn hốa
doanh nhên Viïåt, mưåt bưå phêån quan trổng trong vùn
hốa Viïåt Nam.
12
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
13
Chng tưi xin àûúåc gûãi lúâi tri ên trên trổng nhêët àïën
nhûäng àưìng nghiïåp àậ hưỵ trúå tinh thêìn cho chng tưi,
àïën cấc cấ nhên vâ àún võ àậ sùén lông hưỵ trúå thưng
tin, tû liïåu trong quấ trịnh nghiïn cûáu. Àùåc biïåt, chng
tưi mën gûãi lúâi cấm ún chên thânh àïën cấc têåp àoân
hâng àêìu thïë giúái do cấc doanh nhên huìn thoẩi
sấng lêåp, cấm ún gia tưåc hổ Lûúng, gia tưåc hổ Bẩch,...
- hêåu dụå ca c Lûúng Vùn Can, c Bẩch Thấi Bûúãi...
àậ nhiïåt têm gip àúä chng tưi trong sët quấ trịnh
“ài tịm Àẩo Kinh doanh ca Viïåt Nam vâ Thïë giúái”.
Viïåc triïín khai dûå ấn nây tûâ khêu nghiïn cûáu àïën
thïí hiïån thânh sấch trong mưåt thúâi gian khưng dâi,
cng nhûäng khố khùn trong quấ trịnh ài tịm tû liïåu
lõch sûã vïì cấc nhên vêåt, chùỉc hùèn bưå sấch sệ khố
trấnh khỗi nhûäng sai sốt nhêët àõnh. Do vêåy, chuáng töi
rêët mong nhêån àûúåc sûå thưng cẫm cng nhû nhûäng
gốp chia sễ ca bẩn àổc gêìn xa vïì bưå sấch àïí lêìn
tấi bẫn tiïëp theo àûúåc hoân thiïån hún.
Chng tưi, PACE vâ Nhâ xët bẫn Trễ, xin trên trổng
giúái thiïåu cng bẩn àổc bưå saỏch ờỡy tờm huyùởt naõy.
Vaõ chuỏng tửi cuọng tin rựỗng, qua bưå sấch nây, bẩn àổc
sệ cố thïm kiïën giẫi vïì “àẩo kinh doanh”, àïí tûâ àố, tûå
mịnh àûa ra mưåt àõnh nghơa cho nghïì kinh doanh vâ
tûå mịnh khùèng ừnh rựỗng, kinh doanh laõ kiùởm tiùỡn hay
phuồng sỷồ xaọ hưåi!
Thay mùåt Nhốm tấc giẫ ca bưå sấch
Giẫn Tû Trung - Ngûúâi Sấng lêåp PACE
Sâi Gôn, Xn Àinh Húåi, 2007
NHÛÄNG TÛÂ VIÏËT TÙỈT
Àïí thån tiïån cho viïåc àổc, cën sấch cố sûã dng
nhûäng tûâ chun mưn hay kiïíu nối gổn, tûúng àưëi
àậ phưí biïën:
-
CEO: Chief Excutive Officer, giấm àưëc àiïìu
hânh.
-
IPO: Initial Public Offering - Phất hânh cưí phiïëu
lêìn àêìu ra cưng chng. Trong sấch nây thưëng
nhêët dng cấch viïët tùỉt “IPO” cho hưì sú àùng k
giao dõch chûáng khoấn lêìn àêìu tiïn ca Google
vúái y ban An toân Chûáng khoấn, M (SEC – Securities and Exchange Commission) ngây
18.8.2004, sưë àùng k 333-114984. Tâi liïåu
nây côn àûúåc gổi lâ Google from 14A.
-
IQ: Intelligence Quotient, chó sưë thưng minh.
Trong sấch nây, cấc nhên vêåt dng tûâ nây àïí
nối vïì chêët xấm, nhên tâi hay tri thûác.
-
Stanford: Hiïíu lâ Àẩi hổc Stanford.
-
Googler: Nhûäng ngûúâi lâm viïåc trong cưng ty
Google. Khi “google” (vâ googly, googling) àûúåc
tûâ àiïín cưng nhêån lâ mưåt àưång tûâ hiïíu lâ tịm
kiïëm trïn web thị “googler” cố thïí bõ hiïíu nhêìm
lâ ngûúâi tịm kiïëm. Sấch nây dng Googler theo
nghơa ca Google àûa ra.
14
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
15
-
Page: Thåt ngûä tin hổc. Mưåt khưëi cố kđch thûúác
cưë àõnh ca bưå nhúá truy cêåp ngêỵu nhiïn (RAM).
Trong xûã l vùn bẫn vâ êën loất vùn phông, Page
lâ mưåt biïíu diïỵn trïn mân hịnh ca mưåt trang
vùn bẫn hóåc àưì hổa sệ àûúåc in ra. Mưåt website
cố nhiïìu Page.
-
Link: Thåt ngûä tin hổc hiïíu lâ àûúâng dêỵn.
Thiïët lêåp sûå ghếp nưëi giûäa hai tïåp hóåc cấc
khoẫn mc dûä liïåu, sao cho mưåt thay àưíi trong
cấi nây sệ àûúåc phẫn aónh bựỗng mửồt thay ửới
trong caỏi kia. Mửồt liùn kùởt lẩnh àôi hỗi ngûúâi sûã
dng phẫi can thiïåp vâ hânh àưång, nhû phẫi
múã cẫ hai tïåp vâ sûã dng mưåt lïånh cêåp nhêåt àïí
bẫo àẫm sûå thay àưíi àố xẫy ra. Côn liïn kïët
nống thị xẫy ra mưåt cấch tûå àưång. Mưåt cấch
nưm na, link cho phếp bẩn click vâo àố vâ nố
múã ra mưåt cûãa sưí múái núi nố tưìn tẩi.
16
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
17
ấc mưång: xûúng ài con vúä vn vâ bấc sơ àậ
nối: “Kiïíu nây thị chó bố cho liïìn chûá khưng côn
cú may ài lẩi nûäa”.
Cố lệ niïìm tin ca mể cëi cng rưìi cng àûúåc
LÚÂI NỐI ÀÊÌU
àïìn àấp. Trong mưåt lêìn lûúát web, con àậ tịnh
cúâ phất hiïån mưåt loẩi biïåt dûúåc cố thïí gip tịnh
Bẩn cố côn tin trong cåc sưëng vêỵn cố nhûäng
huìn thoẩi?
Tưi múâi bẩn àổc lấ thû nây ca mưåt bế trai úã
TP.HCM – mưåt núi cấch xa nhên vêåt chđnh trong
cën sấch nây hún nûãa vông trấi àêët. Bế trai 16
tíi, gûãi cho ngûúâi mể mâ cêåu gổi lâ “ngûúâi dêỵn
àûúâng vơ àẩi” ca mịnh.
trẩng bïånh ca con khấ hún. Tin nây lâm
“chêën àưång” cẫ nhâ mịnh, giưëng nhû tịm thêëy
ấnh sấng cëi àûúâng hêìm. Cẫ nhâ tûng bûâng
hùèn lïn...
Con thêåt sûå rêët lo lùỉng vïì khoẫn chi phđ àiïìu
trõ tiïëp theo vâ sưë núå ca gia àịnh nûäa, nhûng
mể àậ truìn cho con mưåt niùỡm tin rựỗng con seọ
sửởng, sửởng ùớ traó ỳn ba mể, hôa nhêåp cưång
Con sệ sưëng, mể úi!
àưìng vâ àïí cẫm ún cåc àúâi vị cåc àúâi àậ cho
Sinh ra, con àậ mang trong ngûúâi chûáng bïånh
gia àịnh mịnh niïìm tin, nghõ lûåc lẩ k...
hiïím nghêo. Khi cêìm kïët quẫ chêín àoấn ca
bấc sơ vúái hưåi chûáng “xûúng thy tinh”, tđ nûäa
mể àậ ngêët xóu.
Con chûa hiïíu hïët àûúåc cåc chiïën àêëu dûä dưåi
ca mể àïí cho con àûúåc hôa nhêåp cåc sưëng,
àûúåc ài hổc, àûúåc vui chúi vúái mổi ngûúâi. Vúái
mưåt àûáa trễ mang cùn bïånh nhû con thị giûä
àûúåc mẩng sưëng àậ lâ khố, vêåy mâ mể vêỵn tin
lâ con côn lâm nïn àûúåc nhiïìu àiïìu tưët àểp
nûäa, dêỵu cố lc niïìm tin ca mể àậ bõ ưng trúâi
“phấ àấm”. Nhû nùm trûúác (2005), chó côn ba
Àưỵ Minh Hưåi
Àố lâ lấ thû trân ngêåp tịnh u vâ sûå k diïåu ca
cåc sưëng mâ Àưỵ Minh Hưåi, 16 tíi, úã qån Hốc
Mưn, TP Hưì Chđ Minh, gûãi àùng trïn bấo Tíi Trễ
15.09.2006. Hưm sau, bẩn àổc khùỉp núi tịm àïën
chia sễ vúái Hưåi.
Côn àêy lâ thû ca Hưåi viïët cho chng tưi, nhûäng
ngûúâi lâm ra cën sấch nây, vïì àiïìu k diïåu ca
cêu chuån:
thấng nûäa lâ con thi tưët nghiïåp cêëp II, vêåy mâ
chó sau mưåt c sûúåt chên, têët cẫ àậ hốa thânh
18
Em dng Google vị thêëy trïn ti-vi nối vïì nhûäng
àiïìu k diïåu tûâ trang web nây. Em thûã nhêåp tûâ
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
19
khốa “xûúng thy tinh” vâ tịm ra thëc biïåt
àố, bẩn cố vui khưng vúái nhûäng gị mâ mịnh gip
dûúåc. Trong mưåt thïë giúái rưång lúán nhû Internet
đch cho ngûúâi bẩn nhỗ “xûúng thy tinh”? Vâ àưåt
thị cố mưåt ngûúâi dêỵn àûúâng lâ cêìn thiïët lùỉm.
nhiïn bẩn trúã thânh ngûúâi giâu cố ca hânh tinh
Google àậ dêỵn àûúâng gip em xấc àõnh mịnh
tûâ cấi mấy chó gip ngûúâi àố, bẩn nghơ gị?
Cën sấch nây ài tịm cêu trẫ lúâi cho nhûäng cêu
cêìn nhûäng gị vâ tịm kiïëm úã àêu.
Vâ em cng xin caỏm ỳn mửồt ngỷỳõi dờợn ỷỳõng
hoói nhỷ vờồy, nhựỗm cưë gùỉng lâm rộ mưåt huìn
vơ àẩi: Àố lâ mể em. Mể àậ gip em biïët phên
thoẩi ca àêìu k ngun ca chng ta: Larry Page,
biïåt cấi gị tưët vâ khưng tưët àïí em khưng bõ
mưåt thanh niïn ngûúâi M – linh hưìn ca Google.
Larry Page – ngûúâi àậ àûa ra tûúãng àïí rưìi khúãi
“nhiïỵm” khi vâo Internet.
àêìu cho Google – chûa bao giúâ gùåp bẩn nhỗ Minh
Minh Hưåi
Hưåi, chùỉc chùỉn vêåy rưìi. Nhûng cố lệ hổ àậ gùåp àêu
Àiïìu k diïåu vêỵn côn àố trong cåc àúâi nây.
àố trong mưåt kiïíu quan hïå mâ chng ta gổi lâ
Côn àêy lâ kïët quẫ ca cåc khẫo sất do bïånh
trấch nhiïåm vúái ngûúâi khấc. Thoẩt àêìu, chng tưi
viïån Princess Alexandra úã Brisbane, bïn nûúác c:
mën kïí cấc bẩn nghe vïì mưåt k quan trong thïë
Google tỗ ra khấ hiïåu quẫ vị cố thïí chó ra àng
giúái kinh doanh nhûng rưìi cấc ngìn tâi liïåu àûa
58% cấc ca bïånh khố. Mưåt trong cấc tấc giẫ ca
chng tưi ài xa khỗi dûå àõnh àố. Chó vúái gốc nhịn
cåc khẫo sất nây lâ bấc sơ Hangwi Tang cho biïët
kinh doanh, thêåt khố àïí chó ra mưåt ranh giúái rộ
cấc bấc sơ tịm àïën Google vị hổ khưng thïí nhúá hïët
râng trong con ngûúâi ca t ph Larry Page. Cố lệ
cấc triïåu chûáng ca caác cùn bïånh trong khi chuáng
ngûúâi thanh niïn chûa bao giỳõ qua trỷỳõng lỳỏp
laồi nựỗm ờu oỏ trùn Internet. Theo kïët quẫ àûúåc
kinh doanh nây chó bùỉt àêìu kinh doanh khi nhêån
cưng bưë vâo thấng 11.2006 thị cố 60% bấc sơ
ra trấch nhiïåm lâm doanh nhên ca mịnh. Trấch
dng Google àïí tham khẫo chêín bïånh. Dơ nhiïn
nhiïåm xët hiïån khi Page nhêån thêëy ngûúâi khấc
cấc nhâ khẫo sất cng khùèng ừnh rựỗng khửng gũ,
ang tin cờồy mũnh trong chủnh troõ chúi mâ mịnh
kïí cẫ Google, cố thïí thay thïë àûúåc cấc bấc sơ.
bây ra. Trấch nhiïåm vúái ngûúâi khấc àưëi vúái Page
Chùỉc chùỉn chng ta sệ àưìng nhû vêåy nhûng rộ
bùỉt àêìu àún giẫn thưi. Chó cố àiïìu, trấch nhiïåm àố
râng Google cố giấ trõ tham khẫo rêët lúán trong
àưi khi thêåt mú hưì vị ngûúâi nây cấch ngûúâi kia cẫ
nhiïìu lơnh vûåc, bao gưìm cẫ nhûäng lơnh vûåc rêët
mưåt àõa cêìu. Sûå mú hưì àố, thûúâng chó trúã nïn rộ
chun khoa nhû y tïë.
râng khi nố trúã thânh trấch nhiïåm vúái tha nhên.
Nïëu bẩn lâ ngûúâi lâm ra cấi mấy tịm kiïëm Google
20
LARRY PAGE & GOOGLE
Àiïìu th võ lâ Page àậ xët phất tûâ quan àiïím
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
21
nâo vâ àậ lâm thïë nâo àïí triïín khai trấch nhiïåm
thưng àiïåp hûäu đch àïën mưåt bế trai úã Viïåt Nam bïn
àố trïn quy mư toân cêìu, vúái bân tay trùỉng vâ vúái
kia bấn cêìu trong mưëi quan hïå tha nhên.
con àûúâng chûa cố dêëu chên ngûúâi ài trûúác? Vâ
Nguỵn Ngổc Hoâng
mưåt thanh niïn phẫi nhịn àúâi nhû thïë nâo múái
P
cùỉm àûúåc mưåt cưåt mưëc quan trổng bêåc nhêët trong
sët lõch sûã truìn thưng vâ chia sễ tri thûác ca
con ngûúâi, kïí tûâ ngây con ngûúâi biïët lûu lẩi tri
thûác ca mịnh trïn vấch hang àưång hâng vẩn nùm
trûúác.
T ph Larry Page khi vïì thùm trûúâng c, Àẩi
hổc Michigan àậ nối vúái sinh viïn àân em: “Tưi
mën nối vúái cấc kyọ sỷ Michigan rựỗng haọy cỷỏu lờởy
thùở giỳỏi cuóa baồn bựỗng viùồc xờy dỷồng ỷỳỏc mỳ cuóa
baồn. Vờởn ùỡ laõ xêy dûång ûúác mú chûá khưng chó
lâ bẫn thên ûúác mú àố.
Hưì sú bẫn quìn Google cố mậ U.S. Patent
6.285.999, do Àẩi hổc Stanford àùng k, vâ ghi
tïn Lawrence Page lâ nhâ phất minh. Larrry Page
chđnh lâ cha àễ ca huìn thoẩi Google theo nghơa
phất kiïën àố. Cng chđnh Page trong quấ trịnh
cng hoân thiïån thåt toấn vúái Brin àậ sấng tẩo ra
hâng loẩt giẫi phấp rêët cố giấ trõ sûã dng, giấ trõ
xậ hưåi cho phất minh.
Bêy giúâ, bẩn cố thïí bùỉt àêìu àổc cën sấch vâ
nïëu bẩn mën, hậy google àïí bưí sung cho nhûäng
gị bẩn mën biïët thïm. Vâ biïët àêu bẩn sệ bùỉt
àêìu mưåt ûúác mú riïng nâo àố ca mịnh. Búãi vị vúái
ûúác mú cho thïë giúái vâ nưỵ lûåc 110% sûác lûåc, mưåt
ngûúâi trễ tïn lâ Larry Page úã chêu M àậ nưëi àûúåc
22
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
23
hêìn I.
GOOGLE – TÂI SẪN
CHUNG CA THÏË GIÚÁI
Chùèng phẫi chng ta àậ kiïëm tiïìn à rưìi sao?
Larry Page
Mưåt nhốm k sû bûúác vâo phông hổp, mưỵi ngûúâi
mang theo mưåt mấy tđnh xấch tay hiïåu IBM ThinkPad.
Àưìng hưì bùỉt àêìu àïëm ngûúåc. Hổ cố 20 pht àïí
thuët phc ba sïëp. Låt chúi àaä àûúåc àùåt ra
tûâ lêu: YÁ tûúãng hay dûå ấn ca bẩn sệ khưng àûúåc
chêëp nhêån nïëu khưng cố nhûäng con sưë àïí chûáng
minh cho sûå xët sùỉc ca tûúãng hay sẫn phêím
àố. Cấc k sû trịnh bây rựỗng hoồ coỏ thùớ kiùởm ỷỳồc
80 triùồu ửla mửợi nựm bựỗng caỏch giaóm kủch thỷỳỏc
caỏc hũnh aónh trong kùởt quaó tịm kiïëm, vâ nhû thïë
sệ gip tùng cấc àûúâng link quẫng cấo. Page
nhịn cấc chun gia vâ nối: “Thïë hiïån nay, chùèng
phẫi chng ta àậ kiïëm tiïìn à rưìi sao?”. Têët cẫ
cûúâi vang.
Vâ mổi chuån kïët thc úã àố.
24
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
25
Bíi sấng úã California, nûúác M...
Chiïëc Toyota hiïåu Prius mâu xanh da trúâi lûúát
nheå trïn nhûäng con àûúâng danh tiïëng ca thung
lng Silicon. Ngûúâi ta bùỉt àêìu àoấn xem ngûúâi
thanh niïn ngưìi sau tay lấi lâ ai. Larry Page hay
Chûúng 1.
Sergey Brin àïën vùn phông lâm viïåc ca hổ?
Chiïëc Prius da trúâi sệ ưm vông theo con àûúâng
GOOGLEPLEX VIÏËT LẨI VÙN HỐA
DOANH NGHIÏÅP
nhể nhâng vâo khn viïn tôa nhâ cố tïn gổi lâ
Googleplex – tưíng hânh dinh toân cêìu ca Google
Inc. Khi chuã nhên múã cûãa bûúác ra thò nhûäng
googler(*) sệ biïët àố lâ Page hay lâ Brin. Nhûng
nhiïìu khi lâ cẫ hai. Lc thị ngûúâi nây lâm tâi xïë cho
ngûúâi kia. Khi thị t ph nây cêìm lấi cho t ph nổ.
Ai cêìm lấi khưng quan trổng. Vị hổ lâ bẩn ca nhau
Eric! Chng ta chûa à tiïåc tng.
– mưåt tịnh bẩn mâ àậ lùỉm lúâi àưìn àoấn vïì nhûäng
Larry Page
chùång àûúâng sống giố. Nïëu nhûäng hưm khưng cố
sûå kiïån gị àùåc biïåt, nhên viïn thûúâng thêëy cẫ hai
mùåc trang phc sú mi àen, qìn bô vâ giây àïë
mïìm. Hai châng trai t ph mâ cẫ thïë giúái nhúá àïën
hâng ngây nây vêỵn cố thối quen “xâi àưì chung”
nhû thã hân vi chûa xa lùỉm. Xin lûu gip àiïìu
nây: Hổ thđch dng àưì chung àûúåc hiïíu chó lâ
trong cưng viïåc. Hưìi nùm rưìi, hổ cng àậ gốp tiïìn
mua chung mưåt mấy bay Boeing 767, tên trang
________________
* Hiïån chûa cố àiïìu kiïån àïí truy tịm xët xûá ca tûâ nây nhûng nố àậ
xët hiïån trong bẫn thưng bấo tuín dng àêìu bïëp vâo thúâi k sú khai
ca cưng ty, 1998. Thưng bấo ghi: Chef Head! Googlers are hunger!
(Bïëp trûúãng úi! Cấc Googler àang àối bng!).
nưåi thêët lẩi àïí lâm vùn phông bay khi cêìn thiïët.
26
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
Àïën têån bêy giúâ, cẫ hai ưng ch vêỵn ngưìi chung
mưåt vùn phông úã têìng hai, trong tôa nhâ danh
tiïëng nưíi nhû cưìn vâ gêy ra lùỉm hoâi nghi. Vị úã núi
27
nây, hổ àậ xêy dûång mưåt nïìn vùn hốa vúái cung
lâm àûúåc, theo mûác àưå.
cấch quẫn trõ lẩ àúâi. ÚÃ àêy, hổ sệ chó huy vâ vẩch
Cố mổi thûá gip ngûúâi ta tịm àûúåc sûå dïỵ chõu úã
ra mưåt àûúâng lưëi cho têët cẫ mổi viïåc diïỵn ra trïn
àêy. Sau nhûäng giúâ suy nghơ vïì cấc bẫn bấo cấo
toân cêìu ca têåp àoân. Àiïìu hânh c thïí lâ tiïën sơ
trïn mân hịnh mấy vi tđnh, nïëu vị mïåt mỗi do mưåt
Eric Shmitde, tưíng giấm àưëc; Larry Page, ch tõch
trong sưë mưåt trùm dûå ấn mâ Google àùåt ra, Page
sẫn phêím; Sergey Brin, ch tõch k thåt. Hổ cố
cố thïí rúâi phông vâ àïën bân bi-da, cố thïí thêëy cấc
hâng tấ cấc giấm àưëc vâ cấc th lơnh giấm àưëc tẩi
k sû àang ài nhûäng àûúâng cú. Chùèng cố gị ngẩc
cấc qëc gia. Riïng tẩi tưíng hânh dinh Google úã
nhiïn. Google cho phếp mổi ngûúâi cố 20% thúâi giúâ
nûúác M, hổ cố khoẫng mưåt trùm tiïën sơ lâm viïåc.
hânh chđnh àïí thû giận, àïí nghơ vïì cấc tûúãng
Page 33 tíi vâ Brin 32 tíi. Cẫ hai àậ bỗ hổc
múái vúái cấi àêìu khỗe khóỉn nhêët. Nïëu hûáng th,
Page sệ thûã cêìm cú, côn khưng thị sang chưỵ câ
tiïën sơ dúã dang.
Chiïëc xe hế lưå cht manh mưëi vïì tđnh cấch ca
phï. Bïn ngoâi lâ nûãa tấ nhûäng khu câ phï ln
cẫ hai, nhêët lâ Page – ngûúâi tûâ nhỗ àậ ham thđch
ln treo cấi bẫng cố dông chûä: “Tech stop!” vúái
phất minh. Cố nhiïìu l do àïí ngûúâi ta thđch dng
kiïíu chûä bay nhẫy vâ nhiïìu mâu sùỉc. Àậ vâo àêy
chiïëc xe àúâi múái nây. Thûá nhêët, nố rêët thúâi trang
câ phï câ phấo, lâm ún dûâng chuån cưng nghïå lẩi
theo kiïíu sang trổng, trễ trung. Vị vêåy, nhûäng ngưi
nhế! Khu vûåc nây àûúåc àùåt tïn theo tïn gổi ca
sao àiïån ẫnh cúä nhû tâi tûã Leonardo di Caprio
àêìu bïëp trûá danh Charlie Ayer.
thđch diïån nố. Thûá hai, àêy lâ loẩi xe ca tûúng lai
Khưng cố àưìng phc gị úã àêy cẫ. Khi àûúåc hỗi vïì
vị lệ nố rêët sẩch cho mưi trûúâng, vúái àưång cú lai
quy tùỉc ùn mùåc theo kiïíu ca cấc têåp àoân lúán vêỵn
ghếp giûäa àiïån vâ gas. Cẫ hai l do àïìu thđch húåp
lâm, CEO Schmidt ca Google nối: “Nhên viïn chó
vâ lâm cho Page thđch cêìm lấi chiïëc xe nây. Nùm
cêìn mùåc cấi gị àố lâ àûúåc rưìi”. Nhûäng ngûúâi cố dõp
2007, Larry Page chó múái 34 tíi, vâ nhịn vâo lõch
vâo tôa nhâ nưíi tiïëng vâ cố nhiïìu thûá gêy tô mô
sûã Google, ngûúâi ta khưng côn lẩ gị vúái nhûäng lûåa
nây cẫm nhêån cấc k sû giưëng nhû nhûäng sinh
chổn ca Page – ln theo hûúáng “lâm cho thïë giúái
viïn thiïëu ng hóåc låm thåm theo gu giấo sû
tưët hún”. Lâm cho thïë giúái tưët hún lâ ấm ẫnh tûâ
nhiïìu viïåc. Tiïën sơ CEO Eric cố lêìn ngẩc nhiïn vị
thã thú bế ca con ngûúâi mâ giúâ àêy àậ trúã thânh
chùèng hiïíu sao lẩi cố cấi trẩm àiïån thoẩi trïn hânh
thêìn tûúång ca giúái trễ trïn thïë giúái. Vâ quan trổng
lang mâ bïn trong khưng cố cấi àiïån thoẩi nâo.
nhốm mưåt ngổn lûãa: Page lâm àûúåc, mịnh cng sệ
______________
* Mưåt loẩi xe coỏ hai baỏnh, uó mửồt ngỷỳõi ỷỏng, di chuyùớn bựỗng mưåt cấi
cêìn úã phđa sau xe. Mưåt loẩi àên ng.
28
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
hún, hổ àûúåc Page vaâ thïë hïå taâi nùng cuãa Page
LARRY PAGE & GOOGLE
29
Ưng hỗi lúán “Ai mua cấi nây vêåy?” nhûng hịnh
nhû ai cng bêån lâm viïåc nïn khưng cố cêu trẫ lúâi
nâo. Rưìi ưng giẫi thđch vúái phống viïn Adi Ignatius
ca tẩp chđ Times: “Cûá àïí mổi ngûúâi nghơ lâ chng
tưi ngúá ngêín vúái xe tay gas vâ àên lava(*) ài, giưëng
nhû lâ chng tưi bõ sốt lẩi ca thúâi àẩi Internet
vêåy. Vâ nhúâ vêåy chng tưi chùèng bõ ai dôm ngố
nhûng chđnh mêëy cấi ngúá ngêín àố àậ gip chng
tưi thânh cưng nhû mổi ngûúâi biïët”. Ngûúâi àân
ưng khiïm tưën nây thónh thoẫng cng bưåc lưå niïìm
tûå hâo.
Trong khi àố, cng trong tôa nhâ nây mưåt hïå
thưëng 10.000 mấy ch lâm viïåc khưng ngûâng, nhû
mổi ngây ca cưỵ mấy tịm kiïëm google.
Page vâ Brin rêët thđch cấi tïn Googleplex. Nố lâ
cấch chúi chûä. Hổ trưån tïn cưng ty google – cng
lâ tïn cưng c tịm kiïëm – vúái chûä complex – sûå rùỉc
rưëi, phûác tẩp. Thêåt tûá: khi trưån cấi phûác tẩp vâo
cưỵ mấy ca hổ, sûå lưån xưån sệ trúã nïn rộ râng hún.
Khúãi àêìu, tấm nùm trûúác, hổ àậ mú vïì mưåt phếp
toấn gip con ngûúâi sấng rộ khi nhẫy vâo thïë giúái
Internet hưỵn àưån.
Trong tôa nhâ nây, nïëu bẩn thêëy mưåt cư nâng
nâo àố ài gưåi àêìu hay mưåt anh châng leo lïn bân
mất xa thị àûâng ngẩc nhiïn. Thêåm chđ, ngoâi hânh
lang mưåt k sû bêët ngúâ lûúát ngốn tay trïn phđm
dûúng cêìm, thay vị lûúát phđm mấy tđnh.
Vâ nïëu bẩn cố con nhỗ thị àậ cố nhâ trễ ca
cưng ty àùåt trong khn viïn. Cấc bế sệ n têm
30
LARRY PAGE & GOOGLE
vị cha mể sệ chùèng àïën trïỵ vị... kểt xe nhû úã Viïåt
Nam. Nhû vêåy, trấch nhiïåm lâm cha lâm mể ca
nhên viïn àûúåc gip chu toân mưåt phêìn úã àêy.
Cố àiïìu lâ, dûúâng nhû hổ vêỵn àang lâm viïåc
ngay khi tấn gêỵu trong quấn câ phï. Hổ “tech
stop!” vâ àang mú mưång vïì nhûäng viïåc àúâi thûúâng
nâo àố chùèng dđnh dấng gị àïën mấy tđnh nhûng
rêët cố thïí chđnh hổ nhêån ra cẫ nhốm àang cố mưåt
tûúãng hay. Nhûäng tûúãng nhû vêåy sệ àûúåc cẫ
nhốm suy nghơ nghiïm tc àïí mưåt ngây khưng xa
mưåt kïë hoẩch sệ àùåt lïn bân ca Page, àïí sau àố
trúã thânh sẫn phêím cho 60% sưë ngûúâi trïn thïë giúái
dng àïën mấy tịm kiïëm Internet. Mổi thûá cố úã
Googleplex, cho mổi lc nhûng khưng phẫi lc nâo
cấc k sû cng cêìn àïën. Vị hổ bêån lâm viïåc!
Hổ àang mẫi mï vúái mấy vi tđnh hóåc àang trao
àưíi vúái àưìng nghiïåp úã àêu àố trïn thïë giúái vâ àïí
bao tûã lûúát qua bíi trûa, cho àïën khi àối thị
search thûác ùn trong khưng gian ca Googleplex.
Àiïìu cố thïí lâm bẩn khoấi nhêët cố lệ lâ ùn ëng
miïỵn phđ cẫ ngây! “Cêìn cố thûác ùn cho mổi ngûúâi
trong cưng ty lâ quët àõnh quan trổng bêåc nhêët
ca chng tưi”, Brin nối.
Trong Googleplex, cấc googler cố à thoẫi mấi cấ
nhên vâ thûâa tûå hâo têåp thïí àïí tûå thoóa maọn mũnh
bựỗng caỏch laõm viùồc cho aọ ỳõi.
Tửớng haõnh dinh àêìy mâu sùỉc úã sưë 1600 àẩi lưå
Amphitheatre, Mountain View, bang California, àậ
àïí lẩi dêëu êën ca nố tẩi cấc tr súã khấc trïn thïë
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
31
giúái, tûâ Anh sang Canada hay tûâ UÁc qua ÊËn Àưå.
lûng rưìi lẩi leo lïn ghïë hóåc ung dung ài quanh
Tôa nhâ lâ mưåt phêìn vùn hốa vêåt thïí doanh nghiïåp
phông hổp. Rộ râng khưng thïí nâo cố thïí ngưìi n
ca Google Inc.
khi bẩn àang cën mịnh vâo mưåt thïë giúái ln
Cung cấch quẫn trõ khấc thûúâng úã àêy lâm nhiïìu
ln biïën àưíi”.
nhâ phên tđch khố chõu nhûng lẩ thay, ngay cẫ
Trong cùn phông ca cùåp àưi, biïíu tûúång ca
nhûäng nhâ bấo “ngun tùỉc” cng rêët thûúâng viïët
cưng nghïå thưng tin vâ ca giúái trễ, hổ tiïëp tc
bâi vïì nố nhûng rưët cåc chùèng tịm kiïëm àûúåc
lậnh àẩo cưng ty cuóa hoồ (vaõ cuóa cửớ ửng, kùớ tỷõ
bựỗng chỷỏng ùớ thêëy nố cố tđnh phấ hoẩi hay cêíu
ngây niïm ët) theo cấch khấc thûúâng. Hổ àậ mú
thẫ.
mưåt cưng ty khấc biïåt nhû Page cưng bưë trong
Cho d bõ gổi lâ “ch nghơa l tûúãng”, song d
ngây lïn sân, trûúác cấc cưí àưng “Google lâ cưng ty
sao, mưỵi ngây Page vêỵn vâo phông lâm viïåc vâ
khưng lâm theo cấch c”. Trûúác khi Eric àïën nhêån
nhịn xem thïë giúái cố tưët hún nhû mịnh mong mën
chûác giấm àưëc àiïìu hânh, CEO Page àậ chổn cấch
khưng.
quẫn l cho nhên viïn ài lâm nïn àem theo chố
Cưång tấc viïn David Sheff ca Playboy, sau cåc
cûng, àïí thêëy thoẫi mấi hún. Hổ vûâa nhêån sûå
gùåp gúä vúái nhûäng nhâ sấng lêåp ra Google tẩi khu
ngûúäng mưå vâ hổc hỗi ca thiïn hẩ vûâa nhêån vïì
xûúãng Googleplex, àậ tẫ lẩi: “Núi nây khưng giưëng
mịnh mưåt thïë giúái riïng khố chia sễ vị bõ cho lâ
vúái hêìu hïët cấc vùn phông lâm viïåc khấc, nâo lâ
“àiïn”. Nối gị thị nối, sûå thêåt lâ cố mưåt nghịn ngûúâi
nûúác trấi cêy Odwalla miïỵn phđ, nhûäng mốn àưì
àậ trúã thânh triïåu ph àưla nhúâ vâo viïåc mua cưí
chúi ngêỵu hûáng, bân bi-da, khn viïn rưång vúái
phiïëu khi Google bûúác vâo Phưë Wall, nùm 2004.
tûâng hâng xe àẩp vâ mư-tư xïëp ngay ngùỉn vâ mưåt
*
* *
nhên viïn mất xa tẩi chưỵ”.
Sheff kïí: “Khi tưi àïën núi, Brin lc nây àang vui
Bẩn àổc Viïåt Nam chùỉc khố mâ thêëy mưåt bíi
vễ lùỉm, mưì hưi nhïỵ nhẩi vị chúi bống chuìn trong
hưåi nghõ nâo lẩi àûúåc tưí chûác ngay trong mưåt bûäa
mưåt phông löå thiïn röång lúán. Bõ löi ài vúái àöi chên
ùn. Nhûng úã Google, àố lâ chuån bịnh thûúâng.
trêìn, anh vêỵn suy nghơ thêåt sûå nghiïm tc vïì nhûäng
David Carr ca New York Times 7.2006 tûúâng thåt
cêu hỗi trong khi ngổ ngåy chiïëc nơa vâo phêìn xâ
trong loẩt bâi How Google Works (Google lâm viïåc
lấch. Trong sët bíi nối chuån ca chng tưi,
nhû thïë nâo), cho biïët trong khn khưí bíi àiïím
Brin vâ Page – anh nây cố mang giêìy – khưng hïì
têm, Merill sệ cho cûã tổa ca mịnh, bao gưìm toân
ngưìi xëng ghïë. Thay vị vêåy, hổ lẩi àûáng, hay dûåa
thïí cấc giấm àưëc cưng nghïå, k thåt mưåt cấi nhịn
32
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
33
sú bưå vïì tûúng lai, giẫi thđch sú bưå vâi cưng viïåc vâ
Nhûäng chuån “bđ mêåt nưåi bưå” nhû vêåy thûúâng
hïå thưëng mấy vi tđnh. Bíi àiïím têm do cưng ty
khưng àûúåc phếp nối ra nhûng trong bûäa thuët
chun tuín dng Phoenix Staffing chiïu àậi.
trịnh kiïíu àiïím têm nây, Merill cỳói mỳó nhiùỡu hỳn
Merrill noỏi: Chuỏng tửi khửng cho rựỗng nhûäng cấch
búãi vị cố nhiïìu sinh viïn vâ k sû tham dûå, nhûäng
giẫi quët vưën cố thị nhêët àõnh lâ cấch tưët nhêët
ngûúâi mën vâo lâm viïåc tẩi Googleplex.
cho hiïån tẩi”. Thay vị triïín khai mưåt ûáng dng cho
Cú súã hẩ têìng ca Google khưng chó xûã l 200
mưỵi mấy ch theo cấch thưng thûúâng, Merill sệ
triïåu u cêìu tịm kiïëm mưỵi ngây vâo nùm 2004,
lâm àiïìu àố cho cú súã hẩ têìng bao gưìm toân bưå hïå
vâ lïn àïën gêìn mưåt tó vâo 2006 mâ côn bao gưìm
thưëng mấy ch hoẩt àưång xun sët trïn toân
cẫ blog, Gmail vâ nhûäng thûá khấc. Siïu mấy tđnh
thïë giúái.
mâ Eric nhùỉc àïën lâ cấch hổ sùén sâng cho nhûäng
Google ln lâm khấc, khưng chó vúái cung cấch
quẫn trõ mâ vúái cẫ cấc vêën àïì kyä thuêåt thuêìn tuáy.
yá tûúãng “giuáp thïë giúái tưí chûác thưng tin mưåt cấch
hiïåu quẫ”.
Têåp àoân nây cố cấc trung têm dûä liïåu khưíng lưì
Nhûäng cấch bõ xem lâ khấc thûúâng cëi cng
tẩi Dublin, Ireland, Virginia, California rưång hâng
àem àïën mưåt thûåc tïë khấc thûúâng: Tẩi M, Google
triïåu mết vng, vâ hổ àậ mua thay vị thụ nhû
dêỵn àêìu thõ trûúâng tịm kiïëm: 43% cho Google, 28%
cấch kinh doanh thưng thûúâng. Vâ múái àêy lâ trung
ca Yahoo! vâ MSN ca àẩi gia Microsoft chó 12%,
têm dûä liïåu úã Atlanta rửồng bựỗng sờn boỏng aỏ.
sửở liùồu taồi thừ trỷỳõng M, Comscore Networks
Cng theo cấch khấc thûúâng, thay vị ài thụ thiïët
qSearch mâ New York Times 6.7.2006 cho biïët.
bõ mấy vi tủnh Google aọ mua luửn nhựỗm chuó ửồng
Tủnh trùn toân thïë giúái, cố nhûäng lc Google chiïëm
kiïím soất tưëi àa. Trong cåc àiïån àâm vúái cấc nhâ
àïën 70%.
phên tđch tâi chđnh hưm 31.5.2006, CEO Eric
Schmidt àậ bẫo vïå chiïën lûúåc nây: “Chng tưi tin
chùỉc sệ àẩt àûúåc lúåi thïë cẩnh tranh to lúán khi xêy
dûång cú súã hẩ têìng cho riïng mịnh”. Google côn
nhịn xa hún nhiïìu nhû Eric nối: “Chng tưi thêåt sûå
sệ chïë tẩo cấi gị àố nhû siïu mấy tđnh chùèng hẩn”.
Búãi vị mấy google hoẩt àưång trïn mưåt quy mư quấ
lúán vâ nhûäng cấch thưng thûúâng sệ nhanh chống
chẩm giúái hẩn.
34
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
35
xuyïn”. Bia àûúåc àùåt nhiïìu núi trong khu vûåc cuãa
Charlie. Àiïìu nây lâm nhiïìu nhâ quẫn trõ hânh
chđnh hay nhên sûå thêëy söëc.
“CHUÁNG TA CHÛA ÀUÃ TIÏÅC TUÂNG”
CBS News 2.1.2005 kïí mưåt ngây nổ àang hổp
chung vúái nhên viïn, Larry Page nối vúái ưng tưíng
giấm àưëc: “Eric, chng ta chûa àuã tiïåc tuâng”. Võ
CEO giaâ dùån Eric Schmitd: “Chuáng ta àậ cố nhiïìu
Cấi khưng khđ tûå do úã àêy thêåt khiïën cho mưåt vâi
nhâ quẫn trõ mư phẩm phất cấu lïn àûúåc: Chùèng
côn gị lâ quy c cưng súã! Cho phếp nhên viïn
ëng bia trong cưng súã thị thêåt chùèng hiïíu àûúåc
nûäa. Chuån nây cng chûa lâ gị nïëu bẩn àưåt
nhiïn gùåp mêëy ch chố cûng ng dûúái gêìm bân
tiïåc tng hún bêët cûá cưng ty mâ tưi tûâng biïët”.
hay lang thang tịm nhau. Nhûng cùåp àưi Brin vâ
Page nối vúái n cûúâi quen thåc: “Chng ta cêìn
Page àậ mú vïì mưåt xûá súã thêìn tiïn giưëng nhû thïë
phẫi cố thïm nhûäng bíi tiïåc khấc nûäa”. Page àậ
nây tûâ thã côn cng nhau ài trong khn viïn
khưí cưng àiïìu hânh àïí tẩo ra vùn hốa nây vâ bêy
rưång lúán ca Àẩi hổc Stanford. “Quẫ thêåt, Page vâ
giúâ ln chùm cht nố.
Brin àậ àõnh hûúáng Google vúái hiïíu biïët rưång khùỉp
Page nối trong mưåt àẩi hưåi quan trổng bêåc nhêët
vïì ch nghơa l tûúãng trong viïåc tẩo ra mưåt kiïíu
ca cưng ty – bấn cưí phêìn ra cưng chng vâo nùm
cưng ty khấc”, Jim Hu viïët. Vâ àïí àẩt túái ngây hưm
2004: “Chng tưi cung cêëp rêët nhiïìu phc lúåi cho
nay, nhûäng nùm àêìu tiïn gêìy dûång cưng ty, Page
nhên viïn ca chng tưi gưìm bûäa ùn miïỵn phđ, y
àậ phẫi chõu àûång nhiïìu.
tïë vâ mấy giùåt. Chng tưi àang xem xết cêín thêån
Cëi cng, hậng CBS News thấng 1.2005 cng
nhûäng thån lúåi ca phc lúåi àưëi vúái cưng ty. Hy
tịm ra lyá do vïì tiïåc tuâng úã àêy: Sau khi cưng bưë
vổng chng tưi sệ thïm vâo nhûäng phc lúåi chûá
mưåt thûá gị àố lâ sẫn phêím múái, tûúãng múái thị
khưng phẫi lâ giẫm búát chng”. Tuy nhiïn, hậy
Google lâm tiïåc ùn mûâng cẫ mêëy thấng. Nhiïìu ngûúâi
xem biïn têåp viïn Jim Hu ca CNET 29.4.2004
dïỵ nhịn thêëy àố lâ mưåt kiïíu lu b hay kiïu cùng.
“phất hiïån” ra chuån khấc thûúâng úã núi nây, vïì
Nhûng thûã nhịn nhûäng gị “quẫn gia” Marissa
hai nhâ sấng lêåp: “Cùåp àưi àậ tẩo ra mưåt mưi
Mayer giúái thiïåu vúái phống viïn New York Times sệ
trûúâng cưng ty khuën khđch viïåc theo àíi nhûäng
thêëy cấc Googler cố l do vui mûâng vị nhûäng gị hổ
sấng tẩo cấ nhên vâ nng chiïìu nhên viïn bựỗng
mang laồi cho ngỷỳõi duõng trùn khựổp haõnh tinh:
nhỷọng bỷọa ùn miïỵn phđ vâ chëc bia thûúâng
GooglePrint cố thïí tịm hâng triïåu trang sấch trûåc
36
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
37
tuën; Google Desktop tịm trïn chđnh mấy vi tđnh
ca bẩn; Marissa côn chó mưåt phđm nống cố thïí
tịm thêëy mưåt bûác ẫnh khưng gian. Ai sệ khưng ùn
mûâng khi lâm ra mưåt cấi gị àố gip mổi ngûúâi nùm
chêu dïỵ chõu hún, bêët cûá lc nâo vâ dng miïỵn
phđ?
Cung cấch quẫn l ca Page lâ gị àêy? Hậy tịm
hiïíu tûâ Brin, ngûúâi hiïíu Page nhêët trong vûúng
qëc Google. Brin trẫ lúâi thùỉc mùỉc ca CBS: “ÚÃ
àêy, bẩn chúi thïí thao vâ nhiïìu thûá khấc thêåt
nhiïìu. Chng tưi côn cố cẫ trûúåt tuët. Vêng, àố lâ
k nghó trûúåt tuët hâng nùm cho toân cưng ty, túái
gêìn 3.000 ngûúâi. À ngûúâi àïí trân ngêåp cẫ mưåt
ngổn ni”. Vị, Brin nối: “Àêy (Googleplex) thêåt sûå
lâ núi chng tưi sûã dng nhiïìu thúâi gian nhêët ca
cåc sưëng mưỵi ngûúâi. Àïí cố cåc sưëng tưët, chng
tưi phẫi cố àiïìu kiïån àïí lâm cưng viïåc tưët”.
Xp
Xp tưm cua khoai têy nêëu ngổt vúái ng cưëc
kiïíu Jalapeno
Sp lú nêëu vúái pho mất gưëc Pama ca
Rau
Sâ lấch trưån thõt gâ, gia võ, bú rùỉc bưì àâo Mississippi nûúáng, ng cưëc, c hânh tûúi vâ câ
chua.
Sâ lấch dng vúái nûúác sưët bđ vâng, câ chua,
àêåu Hâ Lan, rau thúm trưån dêìu.
Gỗi rau trưån.
Mốn chđnh
Thõt bô thùn bâo mỗng kiïíu New York sêëy gia
võ Creole duâng vúái nûúác chêëm Thưí Nhơ K vâ
bấnh giôn cay.
La gu nêëm àưng cư – àûúåc trưìng vâ lêëy tûâ tûå
nhiïn – rau xanh vâ tỗi
Vêåy lâ rộ vị sao Page mën “tiïåc tng thùm nỷọa.
Chuyùồn teambuilding ỳó Viùồt Nam bựỗng caỏch i daọ
Y nhû bẩn vâo nhâ hâng cao cêëp vêåy. Mưỵi mốn
ngoẩi, vâ thụ cưng ty chun nghiïåp tưí chûác, trûúác
ùn àûúåc ghi rộ giấ trõ dinh dûúäng vâ thânh phêìn
côn xa lẩ nay cng àậ phưí biïën. Àố lâ mưåt dẩng
ca nố.
“tiïåc tng” theo kiïíu Google vêåy.
Khi bẩn côn trễ, hóåc bẩn tûå thêëy têm hưìn mịnh
Nïëp lâm viïåc úã àêy cûá “ty tiïån” mưỵi ngây. Viïåc
hïå trổng bêåc nhêët tẩi Googleplex lâ tịm hóåc thay...
bïëp trûúãng! Búãi àố lâ cưng viïåc mâ “quẫn gia”
Mayer sệ lêåp hưåi àưìng, khưng thïí thiïëu Page vâ
Brin. David Vise, tấc giẫ Google Story, sûu têìm
mưåt thûåc àún ca bïëp trûúãng Charlie Ayres thiïët
kïë chín bõ bûäa trûa cho caác Googler, nhû sau:
38
LARRY PAGE & GOOGLE
lâ mưåt têm hưìn trễ, thị chùỉc hùèn tiïåc tng lâ mưåt
phêìn àúâi quan trổng! Vêën àïì lâ tiïåc tng nhû thïë
nâo vâ l do ca nố. Googleplex lâ thïë giúái ca
nhûäng ngûúâi trễ. Google lâ thïë giúái trễ. Thïë nïn, sệ
khưng lẩ gị khi cấc Googler xem trổng mưåt phêìn
àúâi quan trổng ca hổ thưng qua tiïåc tng. Ban
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
39
giấm àưëc vâ cấc phố ch tõch chun trấch phêìn
dng ca hổ chùèng dïỵ ùn cht nâo vúái ûáng viïn.
lúán lâ úã tíi 30. Tâi ngun con ngûúâi ca Google
Cêu hỗi “trúâi úi” kiïíu nhû thïë nây lâm nhiïìu ngûúâi
mẩnh àïën mûác, vâo thúâi àiïím nùm 2005 giấ cưí
bịnh thûúâng lng tng: “Giẫi phûúng trịnh sau,
phiïëu ca Google rúát rêët nhanh thũ cửng chuỏng
biùởt rựỗng giaỏ trừ cuóa M vaõ E cố thïí trao àưíi cho
àêìu tû vêỵn tin vâo àưåi ng àố. Vâ giấ cưí phiïëu
nhau, nhûäng sưë àêìu phẫi khấc 0: wwwdot – google
trïn Phưë Wall ca Google ài lïn.
= dotcom”. Nhûng nhûäng cêu hỗi êëy lẩi gip Google
Khi tđnh cấch trễ àûúåc cưng ty nhêën mẩnh thị nố
tịm àng nhûäng Googler trong tûúng lai. Mưåt
tẩo nïn mưåt sûác ht àưëi vúái chđnh nhûäng ngûúâi
chun viïn PR mâ Google tuín vâo àậ trẫi qua
trễ. Sau cấc võ tiïìn bưëi, Google cng thu ht mẩnh
15 trẩm kiïím tra vui vễ nhûng toất cẫ mưì hưi.
mệ nhûäng tâi nùng trễ. Cưng viïåc cố lệ lâm Larry
Google mën rộ ngûúâi ca hổ cố thûåc sûå hiïíu vùn
Page thđch th nhêët trong mưåt tìn lâ nối chuån
hốa ca cưng ty khưng. Google khưng cố bêët cûá
vúái sinh viïn lâm viïåc trong Google. Khoẫng cấch
hoẩt àưång quẫng cấo nâo cho chđnh mịnh. Ngûúâi
tíi tấc giûäa hổ khưng nhiïìu lùỉm. Bưå phêån quẫn
àûáng àêìu bưå phêån quẫng bấ cưng ty rưët cåc lâ
l sinh viïn àậ lïn lõch tổa àâm hâng tìn cho
cha àễ ca giao thûác TCP/IP(*) – phất minh lâm
sinh viïn. Àố cng lâ bíi sinh hoẩt mâ sinh viïn
nïn bûúác nhẫy vổt cho Internet. Vâ cưng viïåc ca
u thđch vị hổ àûúåc thưng bấo trïn mẩng lâ thêìn
ưng, Vinton Cerf, lâ truìn bấ sûác mẩnh ca
tûúång ca hổ sệ nối chuån.
Internet thay vị chó nối riïng vïì Google. Mưåt nhên
*
*
viïn quan hïå cưng chng mâ àem tû tûúãng “lùng
*
xï cho riïng cưng ty” (nhû suy nghơ khấ phưí biïën
Mưỵi ngây, quẫn gia Marissa Mayer tiïëp nhêån
1.500 hưì sú xin viïåc, mưåt con sưë khưíng lưì. Trong
úã Viïåt Nam) vâo cấc cåc phỗng vêën thị sệ chùèng
ùn khúáp àûúåc vúái mong àúåi ca Google.
sưë àố, ngûúâi ph nûä tâi nùng nây sệ chổn lêëy
*
khưng quấ mûúâi ngûúâi. Nhiïìu võ trđ, Mayer sệ phẫi
*
thânh lêåp hưåi àưìng tuín dng. Cố khi mưỵi thấng
sưë hưì sú cao àïën 15m! Mùåc d quy trịnh tuín
_________________
* TCP/IP (Transfer Control Protocol/Internet Protocol): Mưåt têåp cấc tiïu
chín (cấc giao thûác) dng cho quấ trịnh phất truìn vâ sûãa lưỵi àưëi vúái
cấc dûä liïåu, cho phếp chuín dûä liïåu tûâ mấy tđnh àûúåc ghếp vúái mẩng
Internet sang cấc mấy tđnh khấc.
40
LARRY PAGE & GOOGLE
*
Lâm sao àïí nhên viïn tûå nguån cưëng hiïën? Lâm
sao àïí nhên viïn khưng xem doanh nghiïåp chó lâ
bïën àưỵ tẩm thúâi?
Cố thïí nhịn thêëy hịnh dấng chiïëc chịa khốa vâng
dêỵn àïën thânh cưng cho Google. Àố lâ thuët cên
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
41
bựỗng giỷọa cửng viùồc vaõ cuửồc sửởng caỏ nhờn. Sỷồ nghiïåp
thïm ngìn thưng tin cng lơnh vûåc àang quan
vâ gia àịnh tûâ xûa àïën nay ln lâ hai nûãa àưëi
têm. Paul cho rựỗng laõm nhỷ vờồy laõ tửởt, hỳồp vỳỏi tưn
khấng trong mưỵi ngûúâi, mưỵi gia àịnh... Google àậ
chó vâ vùn hốa ca Google. Mayer khưng àưìng vị
giẫi quët phêìn nâo xung àưåt àố. Bẫn thên cưng
nố dïỵ bõ xem lâ nhẫy vâo email riïng tû ca ngûúâi
viïåc tẩo ra nhûäng cưng c hûäu đch cho cåc sưëng
ta. Àêy lâ vêën àïì cûåc k nhẩy cẫm àưëi cấc nhâ
cng gip cho cấc googler àẩt àûúåc ûúác mën thêìm
cung cêëp email, vị nố liïn quan àïën thưng tin cấ
kđn ca mưỵi ngûúâi. Àố lâ hiïån thûåc hốa cấc ûúác
nhên, tđnh phấp l vâ àẩo àûác do lệ cưng nghïå ca
vổng cấ nhên, vưën ln tiïìm êín trong mưỵi con ngûúâi.
cấc nhâ cung cêëp, vïì ngun tùỉc, lâ kiïím soất
Trong sët thúâi k lậnh àẩo tẩo nïìn tẫng cho Google,
àûúåc. Nhâ nghiïn cûáu cưng nghïå, John Battelle úã
Page thûúâng bõ hiïíu lâ àậ àûa ra nhûäng quët àõnh
Sillicon, nối vúái CNN: “Àố lâ àiïím ëu ca cấc nhâ
khấc thûúâng so vúái thưng lïå. Nhûng Page àậ kiïn
cung cêëp”. Mayer vâ Paul tranh luêån vúái nhau àïën
àõnh vúái muåc tiïu cuãa mònh, khi àûa ra cấc quët
sấng hưm sau, rưìi ài àïën kïët lån lâ khưng lâm
sấch hûúáng àïën tâi ngun lúán nhêët lâ nhên sûå ca
chuån àố nûäa. Nhûng thêåt bêët ngúâ khi Mayer múã
Google, sau àố lâ àûúâng ài ca têåp àoân.
Gmail ca mịnh ra thị thêëy nhûäng àûúâng link
Hậy tûå do! Caác kyä sû cuãa Google cuäng àuã tûå do
quẫng cấo! Vâ nố gûãi àïën têët cẫ sấu cấi chûá khưng
àïí bẫo vïå quan àiïím ca mịnh vúái mc tiïu vị
chó riïng email ca Mayer. Paul vêỵn tin vâo tûúãng
cưng viïåc. Paul Buchheit lâ mưåt trûúâng húåp nhû
ca mịnh vâ “lấu cấ” trịnh bây thûã nghiïåm ca
vêåy. Khi àố, Gmail vêỵn àang trong giai àoẩn thûã
mịnh úã quy mư rưång hún. Vị Paul biïët dơ nhiïn lâ
nghiïåm vúái chó cố sấu ngûúâi úã Google sûã dng thûã.
Page, Brin vâ Eric sệ thêëy nhûäng àûúâng link nây.
Paul, thânh viïn ca nhốm dûå ấn, trịnh bây vúái
Vâ têët cẫ hổ cuõng xem xeỏt chuyùồn naõy trùn hùồ
sùởp Mayer rựỗng coỏ thïí nưëi àûúâng link quẫng cấo
thưëng Gmail lc àố. Page thêëy lâ khưng cố gị lâ
vâo thùèng Gmail ca ngûúâi dng vâ àố lâ mưåt
xêëu xa vị nố àem àïën cho ngûúâi dng nhiïìu quìn
tûúãng tuåt vúâi. Nố hoân toân tịm kiïëm tûå àưång àïí
lûåa chổn, bao gưìm cẫ quìn tûâ chưëi khưng dng
àẫm bẫo lâ khưng cố ai àổc thû ca ngûúâi dng.
dõch v nây. Brin vâ mổi ngûúâi àưìng . Vâ Mayer
Àûúâng link nây khưng lâm phiïìn ngûúâi dng búãi
àưíi kiïën. Kïët quẫ lâ dõch v nây àûúåc giúái thiïåu
vị nố chó lâ àûúâng link! Nïëu ngûúâi dng mën thị
cho hïå thưëng Gmail vâo nùm 2004. Cấc Googler
múái chổn click vâo nố, khưng thđch thị bỗ qua. Vâ
hẩn chïë cấc xung àưåt cấ nhên vâ àùåt cưng viïåc
nhû vêåy lâ àậ cung cêëp cho nhûäng ngûúâi dng
lâm chung. Hổ biïët giai thoẩi hai nhâ sấng lêåp ca
email àang trao àưíi vúái nhau mưåt vêën àïì gị àố cố
hổ cng hay bêët àưìng trong nhiïìu chuån vâo
42
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
43
thã ban àêìu nhûng cẫ hai biïët cấch lâm viïåc vúái
hổ nhêån àûúåc thû ca cưng ty múâi àïën phỗng vêën.
nhau vị khất vổng chung.
Google cêìn nhûäng ngûúâi thđch khấm phấ, khưng
ÚÃ Google àêìy nhûäng ngûúâi quấi quấi nhû vêåy.
quen theo lưëi môn. Cấc nhâ tuín dng Google
Hổ khưng dïỵ gị bỗ rúi suy nghơ ca mịnh khi thêëy
côn àùng 21 cêu hỗi trïn tẩp chđ Linux Journal,
chûa à thuët phc. Khưng khđ “chúi chúi” úã khùỉp
trong àố cố cêu hỗi nhû thïë nây: “Biïíu thûác toấn
mổi núi bùỉt ngìn tûâ hai nhâ sấng lêåp trễ mùng
hổc àểp nhêët lâ biïíu thûác nâo?”. Rộ râng lâ bẩn
vâ k vổng mưåt cưng ty khưng theo lïì lưëi thưng
phẫi àûa ra quan àiïím riïng ca bẩn thưi chûá àểp
thûúâng. Nhịn vâo cấch Google tuín ngûúâi, cố thïí
hay khưng lâ ty mưỵi ngûúâi. Google quan têm àïën
thêëy mc tiïu ca hổ. Àïí tuín nhên sûå ài theo
cấ tđnh ca bẩn.
vùn hốa cưng ty ca mịnh, hổ tịm ra nhûäng cấch
Tûå do mâ Google trao cho nhên viïn ca mịnh
phẫi nối lâ quấi chiïu. Phẫi ngûúâi “àưìng bïånh”
bao gưìm cẫ cấch tiïëp nhêån cấc thêët bẩi. Adi Ignatius
múái “tûúng lên” vúái Google àûúåc. Hổ cùỉm mưåt cấi
ca Times sau mưåt tìn tấc nghiïåp bïn trong
bẫng quẫng cấo ngoâi trúâi, bïn lïì con àûúâng chđnh
Googleplex kùớ rựỗng, mửồt khi mửồt dỷồ aỏn cửng nghùồ
xuyùn qua thung lng Silicon: mưåt bâi toấn àưë
nâo hûäu đch cho ngûúâi dng àûúåc chêëp thån thị
khúi khúi vêåy, khưng cho biïët ai lâ ch cấi bẫng
nhốm ph trấch àố cûá thïë hoân thiïån. Sau àố, cêu
nây, àïí àêy lâm gị vâ nïëu giẫi ra thị cng chùèng
hỗi lâm thïë nâo àïí tẩo ra doanh thu quẫng cấo
biïët lâm gị tiïëp theo! Nưåi dung nhû sau: “Sưë ngun
trïn àố múái àûúåc àûa ra vâ cấc nhốm sệ tiïëp tc
tưë cố 10 chûä sưë àêìu tiïn àûúåc tịm thêëy trong chỵi
sấng tẩo theo hûúáng àố. Google Earth ra àúâi theo
liïn tiïëp cấc chûä sưë ca e}.com”. Thêåt bđ hiïím nhû
kiïíu nhû vêåy. Phêìn mïìm nây cho phếp ngûúâi dng
trô trễ con. Giưëng nhû trễ con. Google cêìn nhûäng
lang thang khùỉp thïë giúái xem hịnh ẫnh thûåc àûúåc
tâi nùng vâ cố cht trễ con trong tờm hửỡn. Nhỷọng
cung cờởp bựỗng cửng nghùồ vùồ tinh. Sau khi bẫn thûã
ngûúâi nhû vêåy sệ tịm ra àấp ấn 7427466391.com.
nghiïåm chẩy thûã cho mổi ngûúâi xem cng lâ lc
Mưåt tïn miïìn! Vâ vị cố phêìn “trễ con” trong têm
hổ thẫo lån vïì cấch khai thấc quẫng cấo theo
hưìn nïn hổ sệ tiïëp tc chúi trô chúi khấm phấ lâ
tiïu chđ khưng lâm phiïìn ngûúâi dng vâ nhâ quẫng
gộ phđm enter àïí xem cấi gị trong thïë giúái “.com”.
cấo thđch th. Trûúãng nhốm Ohazama nhùỉc cấc
Nố dêỵn àïën mưåt trang web vêỵn chûa cho biïët lâ ai.
thânh viïn quìn tûå do sấng tẩo ca mịnh: “Khưng
Trô chúi cố mâu sùỉc Harry Poster vêỵn chûa kïët
cố vêën àïì gị cẫ nïëu chng ta mùỉc sai lêìm vâo lc
thc, hổ phẫi giẫi thïm mưåt bâi toấn lùỉt lếo nûäa.
thûã nghiïåm nây. Chng ta cố quìn lâm nhû vêåy
Nïëu vûúåt qua, ngûúâi chúi sệ biïët àố lâ Google vâ
cho àïën khi tịm ra phûúng ấn àng nhêët”. Chûáng
44
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
LARRY PAGE & GOOGLE
45
kiïën nhûäng bíi lâm viïåc nhû trïn tẩi Googleplex,
Adi viïët: “Trûúác tiïn phẫi hoân thiïån cưng nghïå rưìi
sau àố múái tđnh àïën cấc phûúng ấn kinh doanh,
giưëng nhû thúâi khúãi nghiïåp ca Google vêåy”.
Mổi viïåc khấc lẩ úã àêy khưng phẫi lâ cấi gị xa lẩ
vúái Page. Àố lâ Page vâ Brin mën thïë. Sấng tẩo ra
cưng nghïå tịm kiïëm trong sët hai nùm trúâi ca hổ
hưìi úã Stanford àậ cho hổ biïët kinh nghiïåm vïì cẫm
giấc tûå do suy nghơ, tûå do bay bưíng thị qu giấ
nhû thïë nâo. Tûå do sấng tẩo thåc cúä “lâm thay
àưíi thïë giúái” chó cố thïí cố àûúåc khi khưng bõ ấp lûåc
kinh doanh hay àưìng tiïìn chi phưëi. Nố phẫi àûúåc
tûúãng tûúång vư hẩn. Nối nhû tiïën sơ John Hennessy,
hiïåu trûúãng trûúâng Stanford lâ “nhûäng ngûúâi trễ
khưng cố cấc àûúâng biïn giúái trong àêìu khi hổ
sấng tẩo”. Hưìi úã k tc Stanford, Page vâ Brin àậ
mú mưång lâm sao tẩo ra mưåt thû viïån trïn mẩng,
trong àố chûáa têët cẫ sấch vúã ca cấc thû viïån trïn
thïë giúái. Khẫ nùng Internet cho phếp hổ say sûa
vúái nghơ àố, mưåt cấch khưng cố giúái hẩn, mưåt thïë
giúái tri thûác chung khưng àûúâng biïn giúái qëc
gia. Vâ nùm 2004, Google àậ khúãi àưång dûå ấn
trong mú nây vúái cấi giấ rêët rễ. Vúái giấ 10 àưla cho
mưåt cën sấch thị tưíng chi phđ cho 15 triïåu cën
sấch tẩi cấc thû viïån ca cấc trûúâng àẩi hổc lúán
trïn thïë giúái chó tûúng àûúng kinh phđ mưåt bưå
phim ca Hollywood. Page nhúá lẩi: “Hưìi sinh viïn,
chng tưi khưng nghơ lâ cố thïí thûåc hiïån àûúåc nố
trong cåc àúâi ca mịnh”. Dûå ấn tû tûúãng àểp cố
46
LARRY PAGE & GOOGLE
tïn Google Print nây àậ nhêån àûúåc sûå chia sễ ca
Àẩi hổc Michigan, Harvard, Stanford, Oxford (Anh),
Thû viïån New York. Hiïåu trûúãng Àẩi hổc Michigan
– núi Page vêỵn thónh thoẫng quay vïì vúái tû cấch
hưåi viïn hưåi cûåu sinh viïn – Mary Sue Coleman
nối: “Chng tưi múâi cẫ thïë giúái àïën thû viïån ca
mịnh”. Google chûa biïët kiïëm thu nhêåp nhû thïë
naâo tûâ viïåc naây nhûng cûá lâm. Cấc tưí chûác bẫn
quìn phẫn àưëi vïì quan àiïím, cho d Google chó
bùỉt àêìu vúái nhûäng tâi liïåu khưng côn liïn quan àïën
bẫn quìn nûäa – ra àúâi tûâ rêët lêu nhû tûâ thúâi nưåi
chiïën M chùèng hẩn. Google ngûng cưng viïåc lẩi.
Bẫn thên Page, phố ch tõch ph trấch sẫn phêím,
cng cûá hânh àưång tûå do cho cẫ Google, khưng bõ
ấp lûåc thu nhêåp chi phưëi trong lc sấng tẩo.
Àng nhû Adi Ignatius àậ viïët, hổ nghơ ra nhûäng
thûá hûäu đch trûúác, nghơ àïën tiïìn sau àố.
Ngun tùỉc nây chđnh lâ àiïìu rùn thûá nhêët trong
mûúâi àiïìu rùn cưng ty Google viïët ra cho nhên
viïn lâm kim chó nam. Nố àûúåc phất biïíu nhû sau:
Têåp trung vâo ngûúâi dng vâ mổi thûá khấc liïn
quan àïën ngûúâi dng.
Kïët quẫ ca lưëi lâm khấc nây lâ gị? Tấc giẫ Josh
McHugh ca New York Times trong chun àïì
11.01.2003 nối vïì nhûäng gị mịnh nhịn thêëy: “Nhên
viïn ca Google khưng ca nhûäng bâi ca têån thïë
nhû úã nhiïìu cưng ty khấc. Hêìu hïët hổ lâm viïåc
nghiïm tc kinh khng”.
Scott Hassan – mưåt lêåp trịnh viïn nông cưët cho
chûúng trịnh gưëc ca Google – nối vïì sïëp Page ca
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
47
mịnh vúái McHugh: “Phêìn lúán vai trô ca anh ta lâ
la lïn kiïíu nhû: ƯÌ, tẩi sao nố khưng lâm àûúåc viïåc
nây? Tẩi sao cấi kia khưng chõu hoẩt àưång? Vâ cûá
sau mưỵi lêìn “tẩi sao” nhû vêåy, cấc chûúng trịnh
sau àố sệ rêët ưín.”
toân bưå thúâi gian lâm viïåc àïí nghơ ra vâ phất biïíu
Hassan kïët lån: “Larry ln lâ ngûúâi cêìm lấi”.
Giấng sinh, ngûúâi truy cêåp hịnh ẫnh tûâ Google sệ
cẫ nhûäng tûúãng chùèng liïn quan gị àïën cưng
viïåc chđnh – tịm kiïëm hay quẫng cấo. Trong khi
“nậo cưng” (brainstorming) nhû vêåy, mưåt nhên viïn
cố thïí phất kiïën lẩ lng nhû thïë nây: Vâo dõp
*
thêëy nhûäng bûác hịnh cố viïìn lâ cêy mđa! Cêy mđa
* *
Chùỉc hùèn cấc giấm àưëc nhên sûå úã Viïåt Nam ln
phẫi trẫ lúâi cêu hỗi: Lâm thïë nâo àïí nhên viïn tûå
nguån lâm viïåc vâ sau àố lâ sưëng chïët vị cưng ty?
Nhûäng gị ngûúâi cêìm lấi trễ tíi ca Google àậ “câi
àùåt” cho têåp àoân lúán nhanh nhû Ph Àưíng ca
hổ, sệ cung cêëp vâi gúåi . Hâng trùm giấo sû, tiïën
sơ vâ hâng ngân k sû lâm viïåc thêu àïm vâ úã lẩi
cưng súã lâ chuån thûúâng ngây. Àún võ lâm viïåc cú
bẫn ca hổ lâ nhốm. Viïåc trô chuån thoẫi mấi vúái
nhau trong mưi trûúâng cấ nhên hốa mẩnh mệ – cố
àûúåc nhúâ cẫm giấc tûå do – lâm cho àêìu ốc sấng
tẩo. Vâ sấng tẩo àố gêìn gi vúái cåc sưëng.
Mưåt khưng khđ cúãi múã ln lâ mưi trûúâng tưët àïí
vùn hốa lùỉng nghe phất huy tấc dng. Bêët cûá mưåt
k sû “vư danh” nâo àïìu cố thïí trúã thânh tấc giẫ
ca mưåt sẫn phêím ẫnh hûúãng toân thïë giúái. Page
àậ cho lêåp mưåt hưåp email tûúãng. Bêët cûá nhên
viïn nâo cố tûúãng gị múái sệ email thùèng vâo àố.
Vâ dơ nhiïn, sẫn phêím sau àố sệ mang tïn Google.
Do vêåy, cấc k sû ca Google lâ nhûäng cêy sấng
tẩo trong tûå do. Hổ cố thïí dng 10% tûå do trong
thị àấng u, vêåy thưi. Hóåc lâ mưåt tûúãng kiïëm
tiïìn dïỵ nhû chúi kiïíu nhû nây: Chó cêìn phống to
cấc àûúâng link quẫng cấo lïn mưåt cht, lâm tùng
khẫ nùng nhêån biïët giấ trõ ca nố, thïë lâ thu thïm
10 triïåu àưla tiïìn quẫng cấo. Tûå do sấng tẩo vâ
sấng tẩo tûå do. Chùèng ai cêëm cẫn. Búãi vị Mayer
biïët cấch àiïìu khiïín cấc tûúãng “àiïn khng” nhêët.
Cư biïët rộ tû tûúãng ca Page: “Dïỵ sûã dng!”.
Bẩn nghơ sao khi Google treo giẫi thûúãng cho
nhên viïn nâo cố sấng kiïën xët sùỉc hay dûå ấn nưíi
bêåt? Dng tiïìn àïí “d” chùng? ƯÌ, úã àêu chùèng cố
thûúãng vâ phẩt. Hay lâ chêët xấm ca nhên viïn
àấng giấ nhû vêåy? Tìn àêìu tiïn thấng 2.2005 cố
hai nhốm k sû àûúåc trao giẫi nhû vêåy. Vâ theo tin
ca New York Times thị giẫi thûúãng cố tïn lâ “Nhâ
sấng lêåp” àậ trao cho mưåt nhốm àậ phất minh ra
phûúng thûác k thåt kïët nưëi ngûúâi sûã dng vâ
nhâ quẫng cấo mưåt cấch hêëp dêỵn nhêët. Côn nhốm
thûá hai thị thåc bưå phêån kinh doanh àậ mang vïì
cho cưng ty mưåt húåp àưìng lúán (khưng tiïët lưå). Vúái
cưng viïåc hiïåu quẫ, bẩn cố thïí trúã thânh triïåu ph
àưla. Giẫi thûúãng lâ cưí phiïëu lïn àïën 12 triïåu àưla.
48
LARRY PAGE & GOOGLE
SÙỈP XÏËP LẨI HÏÅ THƯËNG THƯNG TIN TOÂN CÊÌU
49