Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

MỤC LỤC
 MỤC LỤC                                                                                                                                   
 
..................................................................................................................................
   
 1
 PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ                                                                                                            
 
...........................................................................................................
   
 1
 I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI                                                                                                            
 
...........................................................................................................
   
 1
 II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG DỤNG                       
 
.....................
   
 2
 III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT                                                                                                           
 
.........................................................................................................
   
 2
 PHẦN II ­  GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ                                                                                            
 
...........................................................................................

   
 4
 I. CƠ SỞ LÝ LUẬN                                                                                                                   
 
.................................................................................................................
   
 4
 II. THỰC TRẠNG DẠY HỌC                                                                                                    
 
...................................................................................................
   
 4
 1. Đối với giáo viên                                                                                                                     
 
...................................................................................................................
   
 4
  III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN                                                                                  
 
.................................................................................
   
 6
 1. Biện pháp thứ nhất: Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo cho tiết học.                                      
 
.....................................
   
 6
 3. Biện pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó.                                                      
 
.....................................................

    
 11
 5. Biện pháp thứ năm: Tổ chức linh hoạt tro ch
̀ ơi hoc tâp.
̣ ̣                                                      
 
....................................................
    
 21
 PHẦN III ­ KẾT LUẬN                                                                                                             
 
............................................................................................................
    
 30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ

I.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

          Mơn Tiếng Việt ở trường Tiểu học có nhiệm vụ vơ vùng quan trọng đó  
là hình thành 4 kỹ năng: Nghe – nói ­ đọc – viết cho học sinh. Tập đọc là một 
phân mơn của chương trình Tiếng Việt bậc tiểu học. Đây là phân mơn có vị 
trí đặc biệt trong chương trình vì nó đảm nhiệm việc hình thành và phát triển 
kỹ năng đọc, một kỹ năng quan trọng hàng đầu của học sinh ở bậc Tiểu học  
đầu tiên. Kỹ  năng đọc có nhiều mức độ: đọc đúng, đọc nhanh (lưu lốt, trơi 

chảy), đọc có ý thức (thơng hiểu được nội dung những điều mình đọc hay cịn  
gọi là đọc hiểu) và đọc diễn cảm. Những kỹ n ăng này khơng phải tự nhiên mà 
có nên việc dạy học phải có định hướng, có kế hoạch từ lớp 1 đến lớp 5 trong  
bậc Tiểu học.
         Bước vào lớp 1, cuộc sống của trẻ có nhiều biến đổi to lớn. Thứ nhất trẻ 
phải làm quen với mơi trường mới, bạn bè mới, thầy cơ giáo mới và đặc biết là 
những mơn học mới đem lại những hiểu biết về tự nhiên, xã hội.  Việc dạy đọc 
ở lớp 1 cũng quan trọng bởi từ chỗ các em cịn phải đọc đánh vần từng tiếng  
đến việc đọc thơng thạo được một văn bản là việc tương đối khó với các em. 
Mục tiêu của giờ  dạy Tiếng Việt là phải hướng đến giáo dục học sinh u  
Tiếng Việt bằng cách nêu bật sức mạnh biểu đạt của Tiếng Việt, sự  giàu 
đẹp của âm thanh, sự phong phú của ngữ  điệu trong việc biểu đạt nội dung. 
Thế  nhưng hiện nay,  ở  trường Tiểu học, mặt âm thanh của ngơn ngữ, đặc  
biệt ngữ  điệu chưa được chú ý đúng mức. Đó là một trong những lý do cho  
học sinh của chúng ta đọc và nói chưa tốt. Đó cũng là ý do khiến cho trong  
nhiều trường hợp, học sinh khơng hiểu đúng văn bản được đọc. 
        Tập đọc là một mơn học có vị trí quan trọng đặc biệt trong chương trình  
Tiểu học. Nó là cơng cụ  để  học tập những mơn khác. Nó tạo ra hứng thú và  
động cơ  học tập. Nó tạo điều kiện để  học sinh có khả  năng tự  học và tinh 
thần học tập cả  đời. Nó là một khả  năng khơng thể  thiếu được của con  
người trong thời đại văn minh. Như vậy, dạy đọc có một ý nghĩa vơ cùng to  
lớn vì nó bao gồm các nhiệm vụ giáo dưỡng, giáo dục và phát triển.
        Thơ là một loại tác phẩm văn học được viết theo thể loại văn vần. Ngay 
từ  nhỏ các em đã được tiếp xúc với những bài thơ, bài ca dao qua các bài hát 
ru. Do thể loại văn vần nên thơ dễ nghe và dễ nhớ. Mặt khác, các câu thơ, các  
khổ  thơ  khơng chỉ  có hình  ảnh, mà cịn chứa nhạc điệu trong đó. Vì vậy các 
bài thơ thường được các em đón nhận một cách nhiệt tình. Tuy nhiên, do mới 
tiếp xúc với việc học chữ, nên việc đọc với các em cịn khó khăn những đọc 
1/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

thơ  cho đúng vần điệu, đúng nhịp của câu thì cần phải có một có một q 
trình rèn luyện nhất định. Trong chương trình Tiếng Việt lớp 1 có rất nhiều 
bài thơ được đưa vào chương trình. Ngay cuối học kỳ 1 đã có những bài thơ,  
câu thơ  được đưa vào. Sang học kỳ  2, học sinh bắt đầu làm quen với mơn 
Tập đọc. Trong đó có  đọc các đoạn văn, các bài thơ ngắn, nhưng nhìn chung  
chủ yếu là thơ.
Hiện nay, việc đọc các văn bản của học sinh cịn sai rất nhiều. nhất là 
đọc thơ  các em thường khơng đọc đúng vần điệu, ngắt nhịp lấy hơi khơng 
đúng nên khi nghe một bài thơ  sẽ  kém thuyết phục. Việc giúp các em đọc  
đúng nhất là đọc đúng các bài thơ sẽ làm tăng nhận thức Tiếng Việt của các  
em. Đồng thời khi nghe một bài thơ đọc đúng các em sẽ cảm nhận được phần 
nào tâm hồn của bài thơ  từ  đó các em hứng thú hơn nữa trong việc học tập  
của mình.
Vấn đề đặt ra là làm thế  nào để  giúp các em đọc đúng tiếng, đọc liền 
tiếng trong từ, trong câu, đọc đúng ngữ  điệu, biết cách ngắt nghỉ  hơn trong  
văn bản thơ, cũng như văn bản văn xi. Những băn khoăn này chính là lý do 
tơi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức  
trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một”.
II. THỜI GIAN, ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI NGHIÊN CỨU VÀ ỨNG 
DỤNG 
   1. Thời gian nghiên cứu đề tài từ tháng 09 năm 2018 đến tháng 03 năm 2019.
   2. Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 1, trường Tiểu học. 
   3. Đối tượng nghiên cứu: “Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng  
và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một”.
III. SỐ LIỆU KHẢO SÁT 
     Khi bắt đầu vào học kỳ hai tơi đã tiến hành khảo sát khả năng đọc các bài 
thơ của học sinh có trong chương trình sách giáo khoa Tiếng Việt ­ Lớp 1.

     Bảng 1: Mức độ hứng thú và u cầu cần đạt về  kĩ năng đọc và mức độ 
hứng thú với mơn Tập đọc trước khi áp dụng sáng kiến ( Số liệu lấy vào thời  
điểm tháng 9/2018)
Sĩ số

67

         Mức độ hứng thú
Thích Bình thường Khơng thích
SL %
15 22,4

SL
20

%
29,8

SL
32

%
47,8

2/30

u cầu cần đạt về kĩ năng đọc
Đọc chậm, 
Đọc đúng Đọc lưu lốt
ngọng 

SL
%
SL
% SL
%
23
34,3
32 47,8 12 17,9


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

     Nhìn vào số liệu trên chúng tơi nhận thấy kĩ năng đọc của các em cịn chưa 
tốt, nhất là đọc thơ. Vào giai đoạn này để đọc được các câu thơ theo đúng là  
cả một vấn đề rất lớn đối với các em. Vì vậy, việc rèn đọc đúng cho học sinh  
trong các tiết Tập đọc ở  lớp Một nói chung và đọc thơ  nói riêng là một việc  
làm vơ cùng quan trọng và cần thiết.  

3/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

PHẦN II ­  GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN 
          Tập đọc là một phân mơn có vị trí hết sức quan trọng trong mơn Tiếng  
Việt nhất là trong thời đại bùng nổ thơng tin hiện nay. Đọc thơng viết thạo là 
một u cầu đặt ra với bất cứ  học sinh Tiểu học nào, ngay từ  những ngày 
đầu tiên đến trường các em đã phải học đọc mặc dù ở giai đoạn này việc đọc  
của các em mới chỉ dừng lại ở mức độ nhận diện kí hiệu chữ viết và giải mã  

bằng âm thanh song đây là một giai đoạn rất quan trọng bởi đó là giai đoạn 
học sinh phải học để đọc và làm nền tảng cho những giai đoạn tiếp theo, giai  
đoạn đọc để học. Càng về sau u cầu đặt ra trong việc đọc càng được nâng  
cao, từ việc đọc để  hiểu được nội dung văn bản đến việc phát triển kĩ năng  
đọc diễn cảm. Dạy học Tập đọc  ở  Tiểu học là một việc làm hết sức có ý  
nghĩa trong việc hình thành và phát triển kĩ năng đọc cho học sinh, nó khẳng  
định sự cần thiết cho việc hình thành và phát triển một cách có hệ thống và có  
kế hoạch năng lực đọc cho học sinh. Thơng qua phân mơn Tâp đoc ma trau dơi
̣
̣
̀
̀ 
vơn Tiêng Viêt, vơn hoc văn va phat triên t
́
́
̣
́ ̣
̀ ́
̉ ư duy, mở rơng vơn hiêu biêt cua hoc
̣
́
̉
́ ̉
̣  
sinh vê cc sơng. Bơi d
̀ ̣
́
̀ ưỡng tư  tưởng tinh cam trong sang, u cai đep, cai
̀
̉

́
́ ̣
́ 
thiên, co thai đơ 
̣
́ ́ ̣ ứng xử tơt trong cc sơng, u Tiêng Viêt. 
́
̣
́
́
̣
II. THỰC TRẠNG DẠY HỌC
Qua nhiều năm giảng dạy và trao đổi với đồng nghiệp tơi đã có những 
nhận xét chung về thực trạng dạy học như sau:
1. Đối với giáo viên 
          Nhìn chung giáo viên tiểu học đều rất coi trọng tiết tập đọc. Giáo viên 
đã nghiên cứu phương pháp dạy Tập đọc để  dạy tốt song chưa đi sâu lựa 
chọn phương pháp cho phù hợp để  tiết dạy đạt kết quả  cao nhất. Bên cạnh 
đó một số giáo viên chưa chú ý và coi trọng tính luyện tập, thực hành của học  
sinh. Tơi thấy trách nhiệm của người giáo viên rất quan trọng trong sự nghiệp  
trồng người. Mục tiêu của giáo dục tiểu học là hình thành cho học sinh những 
cơ sở ban đầu về mơn Tiếng Việt trong đó có phân mơn Tập đọc. Tập đọc là 
phân mơn thực hành vì vậy nhiệm vụ  của nó là hình thành kĩ năng đọc cho 
học sinh. Dạy đọc giáo dục lịng ham đọc sách cho học sinh giúp cho các em  
thấy được đây chính là con đường đặc biệt để  tạo cho mình một cuộc sống 
trí tuệ  phát triển. Tập đọc góp phần là giàu vốn kiến thức ngơn ngữ, bồi 
dưỡng cho học sinh lịng u cái thiện, cái đẹp, dạy cho các cách tư  duy có 
hình  ảnh.  Xuất phát từ  nhiệm vụ  của mơn học ,động cơ  dạy học của mơn  
học người giáo viên phải ln nhiệt tình trong giảng dạy. Người giáo viên 
4/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

phải hiểu rõ nội dung bài tập đọc dể  truyền đạt cho học sinh kĩ năng đọc  
đúng. Người giáo viên phải đọc tốt, đọc hay thì mới rèn khả  năng đọc cho 
học sinh .
2. Đối với học sinh
        Qua nắm bắt chất lượng đọc của học sinh trong những năm học trước 
đây, tơi nhận thấy kĩ năng đọc của một số  học sinh cịn tồn tại. Đó là hiện  
tượng đọc chậm so với u cầu tốc độ  đọc, đọc ngọng thanh (hỏi, ngã, sắc) 
đọc ngọng vần (vần anh, inh, ach); phát âm sai phụ  âm (tr/ch, s/x, l/n); đặc 
biệt ngọng nhiều nhất là l/n; n đọc là l). 
       Ví dụ : 
          ­ Sai vần: anh/ăn và ach/ăt.
              Tiếng “Anh” học sinh đọc là “ăn”
              Từ “Anh em” học sinh đọc là “ăn em”
              Từ “Tờ tranh” học sinh đọc là “ tờ trăn”
              Từ “Có khách” học sinh đọc là “có khắt”
          ­ Sai thanh: Thanh ngã và thanh sắc 
             Từ “Ăn cỗ” học sinh đọc là “ăn cố”
             Từ “Lọ mỡ” học sinh đọc là “lọ mớ”
             Từ “Hộp sữa” học sinh đọc là “hộp sứa”
             Từ “Cũng” học sinh đọc là “cúng”
             Từ “Anh dũng” học sinh đọc là “anh dúng”
             Từ “Qn vở” học sinh đọc là “qn vợ”
         ­ Sai phụ âm: tr/ch; s/x; l/n
            Từ “Sáng nay” học sinh đọc là “xáng lay”
            Từ “Lúc nào” học sinh đọc là “lúc lào”
            Từ “Con trâu” học sinh đọc là “con châu”

            Từ “Chói chang” học sinh đọc là “trói trang”
       Chính vì sự phát âm sai nên tốc độ đọc và đọc hiểu văn bản của học sinh  
rất hạn chế. Mặt khác theo u cầu học sinh cịn phải đọc đúng. u cầu tiếp  
theo đó là đọc nhanh, lưu lốt cần có giọng đọc phù hợp với từng câu, từng 
đoạn, từng bài sao cho phù hợp với từng nhân vật đó là điều hết sức khó khăn 
với học sinh lớp Một.  Qua thực tế  giảng dạy, tơi nhận thấy tốc độ  đọc và 
đọc đúng các dịng thơ, đúng câu thơ của học sinh cịn rất hạn chế. Đọc đúng 
nhịp điệu, đọc hay các bài thơ sao cho phù hợp là điều khó khăn với học sinh  
lớp Một. 
5/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

 III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
         Trước tình hình thực tế  dạy học để  luyện đọc thơ  đúng cho học sinh 
trong các tiết Tập đọc ở lớp Một. Tơi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp  
hướng dẫn học sinh luyện đọc để  nâng cao chất lượng tiết học tập đọc đó 
là : 
        ­ Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo cho tiết học. 
        ­ Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm.
        ­ Hướng dẫn học sinh đọc đúng tiếng, từ khó trong bài thơ. 
        ­ Rèn kỹ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng chỗ cho học sinh.
        ­ Tổ chức linh hoạt trị chơi học tập. 
1. Biện pháp thứ nhất: Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo cho tiết học.
Mỗi tiết Tập đọc muốn đạt hiệu quả cao thì u cầu đối với người giáo 
viên là phải có sự chuẩn bị bài chu đáo, lập kế hoạch dạy học chi tiết, chuẩn  
bị những đồ dùng cần thiết. Khi dạy bất kì một bài Tập đọc nào, bao giờ  tơi  
cũng dành một khoảng thời gian nhất định để tìm hiểu về tác giả, hồn cảnh 
sáng tác, tìm hiểu nội dung, ý nghĩa của bài mà tác giả  muốn gửi gắm trong  

tác phẩm. Đọc bài một vài lần để  tìm hiểu cách đọc, dự  đốn trước các tình 
huống có thể xảy ra để lập kế hoạch dạy học phù hợp. Đối với các bài Tập  
đọc học thuộc lịng ở lớp 1 thì chủ  yếu là thơ, do vậy trước khi dạy tơi ln 
tìm hiểu cách ngắt nhịp thơ, cách gieo vần, thể loại thơ,.... để từ đó xây dựng 
kế  hoạch, lựa chọn hình thức tổ  chức sao cho đạt hiệu quả  cao nhất. Giáo 
viên có nghiên cứu kĩ bài trước thì mới cảm nhận được cái hay, cái đẹp, cái 
hồn của tác phẩm mà tác giả muốn gửi gắm trong bài và phần giảng bài của 
giáo viên mới hấp dẫn, thu hút học sinh hứng thú với bài học. 
      Để chuẩn bị cho việc đọc, trước hết giáo viên hướng dẫn học sinh ngồi  
đọc sao cho đúng tư thế. Khi ngồi đọc cần phải ngồi ngay ngắn, khoảng cách 
tứ mắt đến sách nên nằm trong khoảng từ 30 ­ 35 cm, cổ và đầu thẳng, phải  
thở  sâu và thở  ra chậm để  lấy hơi, học sinh phải bình tĩnh, tự  tin, khơng vội  
vàng đọc ngay. Học sinh cần đọc to, rõ ràng. Khi đọc thành tiếng, học sinh có  
thể đọc cho mình hoặc cho người khác hoặc cả  hai. Đọc cùng với phát biểu 
trong lớp là hai hình thức giao tiếp trước đám đơng đầu tiên của trẻ  em nên 
giáo viên phải coi khâu chuẩn bị để  đảm bảo sự  thành cơng, tạo cho các em  
sự  tự  tin cần thiết. Khi đọc thành tiếng, giáo viên cho các em hiểu rằng đọc  
khơng chỉ cho mình, cho cơ giáo mà là cho tất cả. Kĩ năng đọc là một kĩ năng 
phức tạp địi hỏi q trình luyện tập lâu dài. Đối với học sinh lớp 1, việc rèn  
luyện kĩ năng kĩ năng phải tính từ  điểm xuất phát đầu tiên: luyện đọc từng 
6/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

con chữ ghi âm, ghi vần tiến tới luyện đọc từng tiếng, từng từ, từng câu… Ở 
lớp 1 giáo viên cần dành nhiều thời gian  cho học sinh luyện tập đọc thơng 
thạo văn bản trước khi kết hợp tìm hiểu nội dung văn bản . Song lưu ý nếu 
trình độ  học của học sinh chưa tốt, các em đọc chưa lưu lốt văn bản: Mục  
đích cuối cùng của việc đọc là để  thơng hiểu văn bản. Có nhiều cấp độ  tạo 

nên sự thơng hiểu tồn bộ nội dung văn bản: hiểu nghĩa của từ ngữ, nghĩa của 
câu, của đoạn, của tồn văn bản. Ngay ở mức độ  đọc thầm việc phát lại các  
thơng tin thành âm thanh ngơn ngữ  vẫn được thực hiện trong trí não người  
đọc. Vì thế người bên ngồi khơng thể nghe được các âm thanh  này. Cơ chế 
trên cho ta thấy có thể dạy cho học sinh từ việc luyện đọc thành tiếng thành 
thạo chuyển dần sang tập đọc nhẩm và đọc thầm, đọc to cho các bạn cùng  
nghe nên cần đọc đủ lớn để cho tất cả những người này nghe rõ. Nhưng như 
thế khơng có nghĩa là đọc q to hoặc gào lên. Giáo viên nên cho học sinh  trên 
bảng để  đối diện với những người nghe. Tư  thế  đứng đọc phải vừa đàng 
hồng, vừa thoải mái, sách phải được mở rộng và cầm bằng hai tay.
      Để giúp học sinh đọc tốt một bài Tập đọc, tơi thường hướng dẫn học sinh 
chuẩn bị một cách chu đáo, cụ thể đó là:
          ­ Đọc bài trước 1­2 lần. 
          ­ Tìm xem bài tập đọc có mấy đoạn (khổ thơ), có mấy câu (dịng thơ)
          ­ Tìm tiếng có vần mới trong bài. 
          ­ Tập trả lời miệng các câu hỏi về tìm hiểu nội dung trong bài.
Ví dụ: Khi dạy bài Cái Bống tơi đã hướng dẫn học sinh chuẩn bị như 
sau:

Cái Bống 
                                           Cái Bống là cái bống bang 
 Khéo sảy, khéo sàng cho mẹ nấu cơm.
    Mẹ Bống đi chợ đường trơn
7/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

       Bống ra gánh đỡ chạy cơn mưa rịng
­ Đọc thành tiếng 1­2 lần, dùng bút chì ghi số dịng thơ đầu trong bài tập 

đọc.
         ­  Nói câu chứa tiếng có vần anh hoặc ach 

                         

 M: Nước chanh mát và bổ     
      Quyển sách này rất hay 
­ Học sinh tập trả lời miệng các câu hỏi để tìm hiểu nội dung bài. Phần  
tìm hiểu này giúp học sinh nhớ được nội dung bài.
  + Bống đã làm gì để giúp mẹ nấu cơm? 
  + Bống đã làm gì khi mẹ đi chợ về ?
 Việc chuẩn bị bài kỹ của học sinh như vậy nên ở trên lớp dưới sự gợi  
mở, dẫn dắt, hướng dẫn của giáo viên, học sinh sẽ  đọc đúng, tiến tới đọc  
hay, các em chủ  động trong việc nắm bắt nội dung bài đọc, phát huy được  
tính tích cực, chủ động của học sinh trong tiết học.
        Qua thực tế giảng dạy, tơi nhận thấy rằng để  dạy thành cơng một tiết  
Tập đọc, truyền thụ được kiến thức một cách khoa học, sâu sắc giáo viên cần 
chuẩn bị kỹ những việc sau:
       + Soạn bài cụ thể, chi tiết thể hiện rõ hoạt động của thầy, của trị. Xây  
dựng được các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với các phương 
pháp, phương tiện dạy học hiện  đại một cách linh hoạt  để  giờ  dạy nhẹ 
nhàng và đạt hiệu quả.
       + Nắm chắc u cầu rèn đọc ở từng bài. Đọc kĩ bài tập đọc sắp dạy, trao  
đổi học tập cách dạy của đồng nghiệp, dự  kiến các tình huống học sinh sẽ 
mắc phải và cách sửa các tình huống đó. 
       + Tìm hiểu kĩ nội dung bài để  hiểu được các biện pháp nghệ  thuật tác  
giả đã dùng, từ đó xác định cách đọc đối với từng đoạn, từng bài để  thể  hiện 
đúng tình cảm của từng bài.
       + Nắm vững hệ thống câu hỏi trong bài tập đọc, đưa ra thêm những câu 
hỏi dẫn dắt để giúp học sinh phân tích, khai thác nội dung.

8/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

       + Soạn bài trên giáo án PowerPoint trình chiếu các slide phù hợp với nội  
dung bài học. Tự quay hoặc tham khảo một số tư liệu phục vụ cho bài học. 
2. Biện pháp thứ hai: Giáo viên cần đọc mẫu diễn cảm bài thơ.
       Đoc mâu cua giao viên vơ cùng quan tr
̣
̃ ̉
́
ọng vi mn hoc sinh đoc đung, đ
̀
́ ̣
̣
́
ọc  
hay giao viên phai gi
́
̉ ơi thiêu mâu đung. L
́
̣
̃ ́
ời đoc mâu cua giao viên nhăm đinh
̣
̃ ̉
́
̀
̣  

hương cho hoc sinh đoc đơng th
́
̣
̣
̀
ơi giup hoc sinh nhân th
̀
́ ̣
̣
ức đung nơi dung bai
́
̣
̀ 
hoc. Nêu la văn ban nghê tht con co tac dung kh
̣
́ ̀
̉
̣
̣ ̀ ́ ́ ̣
ơi gợi hưng thu va s
́
́ ̀ ự tưởng  
tượng cua hoc sinh ­ giup cac em dê đi vao thê gi
̉
̣
́ ́
̃
̀
́ ới cua tac gia, tac phâm d
̉ ́

̉ ́
̉
ưới 
môt anh sang hâp dân h
̣ ́
́
́ ̃ ơn. Vơi văn ban nghê thuât đoc mâu cua giao viên la
́
̉
̣
̣
̣
̃ ̉
́
̀ 
đoc diên cam. Con văn ban thông th
̣
̃ ̉
̀
̉
ương đoc mâu la đoc đung. Yêu câu đoc
̀
̣
̃ ̀ ̣
́
̀
̣  
diên cam ch
̃ ̉
ưa đăt ra v

̣
ơi hoc sinh l
́ ̣
ơp 1 nh
́
ưng việc đọc diễn cảm bài thơ của  
Giáo viên là cần thiết. Giao viên biêt khich lê đơng viên thì hoc sinh se băt
́
́
́
̣ ̣
̣
̃ ́ 
chươc gi
́ ọng đọc của Giáo viên. Người Giao viên có gi
́
ọng đoc tơt di
̣
́ ễn cảm, 
chn m
̉
ực thi khơng co gi đang ngai nêu nh
̀
́ ̀ ́
̣ ́ ư hoc sinh băt ch
̣
́ ước thây cơ. 
̀
* Đọc mẫu của GV bao gồm:
     ­ Đọc tồn bài: thường nhằm giới thiệu, gây xúc cảm, tạo hứng thú và tâm  

thế học đọc cho học sinh.
      ­ Đọc câu, đoạn: Nhằm hướng dẫn, gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học  
sinh nhận xét, giải thích nội dung bài đọc.
­ Đọc từ, cụm từ: nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh
Vấn đề đặt ra trước tiên, để đọc mẫu diễn cảm bài thơ, giáo viên cần tìm 
hiểu và cảm thụ bài thơ, tìm hiểu bối cảnh lịch sử, hồn cảnh sáng tác, vị  trí  
của tác phẩm, tác giả... tiếp đến là việc tìm hiểu nội dung, hình thức bài đọc: 
thể loại, bố cục, kết cấu, nghệ thuật. Hiểu được nội dung cảm thụ: cảm thụ 
sâu sắc, tính lơgic sẽ đọc diễn cảm tốt. Giọng đọc mẫu diễn cảm hay sẽ bắt  
đầu từ  cảm xúc của lịng mình, người đọc phải nhập vai lúc đó khả  năng 
truyền cảm người nghe lớn hơn. 
       Ví dụ : Bài: Ngơi nhà  

9/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

Em u nhà em
Hàng xoan trước ngõ
Hoa xao xuyến nở
Như mây từng chùm.
Em u tiếng chim
Đầu hồi lảnh lót
Mái vàng thơm phức
Rạ đầy sân phơi.
Em u ngơi nhà
Gỗ, tre mộc mạc
Như u đất nước
Bốn mùa chim ca.

                       Tơ Hà
      ­ Đọc tồn bài với giọng đọc chậm rãi, tha thiết, tình cảm. Đọc ngắt hơi 
từng dịng thơ.
     ­ Luyện đọc một số tiếng, từ khó: hàng xoan, xao xuyến nở, lảnh lót, thơm 
phức. Như vậy qua gợi ý bằng câu hỏi, bằng hình ảnh của từ khó, luyện đọc 
từ khó giúp các em ghi nhớ đúng từ phát âm đúng.
    + Đối với từ : xao xuyến nở, lảnh lót, thơm phức. Giáo viên gợi mở bằng  
hình ảnh sau đó giải nghĩa từ. Học sinh hiểu nghĩa của từ sẽ giúp các em đọc 
đúng, đọc lưu lốt.
               

              hàng xoan                                             hoa xao xuyến nở
     
     Tóm lại, việc giáo viên đọc mẫu diễn cảm bài thơ là rất cần thiết vì muốn 
học sinh đọc đúng phải giới thiệu cho các em mẫu đúng. Lời đọc mẫu đúng 
 

10/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

và hay của giáo viên có tác dụng định hướng cách đọc cho hoc sinh, đ
̣
ồng thời 
giúp các em nhận thức đúng hơn nội dung bài đọc. Nếu bài đọc là một văn 
bản nghệ thuật thì lời đọc của giáo viên cịn có ý nghĩa khơi gợi hứng thú và 
tưởng tượng của học sinh, làm cho các em dễ đi vào thế giới của tác phẩm và 
thấy tác phẩm dưới một ánh sáng hấp dẫn hơn. Giáo viên cần hướng dẫn để 
học sinh đọc sao cho phù hợp với nội dung chính của bài văn, bài thơ. 

      Đọc mẫu diễn cảm bài thơ  của giáo viên chính là cái đích, mẫu hình kĩ  
năng đọc mà hoc sinh c
̣
ần đạt được. Do đó u cầu đọc thành tiếng của giáo 
viên phải đảm bảo chất lượng đọc chuẩn: đọc đúng, rõ ràng, trơi chảy, đọc 
đủ lớn, nhanh vừa phải và diễn cảm. Giáo viên phải ổn định trật tự, tạo cho  
hoc sinh tâm th
̣
ế ngồi đọc, hứng thú nghe đọc và u cầu học sinh đọc thầm  
theo. Khi đọc, giáo viên đứng  ở vị trí bao qt được cả  lớp, khơng nên đi lại  
trong khi đọc, cầm sách mở  rộng, đọc đủ  lớn để  em hoc sinh xa nh
̣
ất cũng  
nghe rõ và thỉnh thoảng mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhưng khơng làm 
cho bài đọc bị gián đoạn.
3. Biện pháp thứ ba: Hướng dẫn đọc đúng tiếng, từ khó.
         Đọc đúng là sự  tái hiện mặt âm thanh của bài đọc một cách chính xác,  
khơng có lỗi. Đọc đúng là đọc khơng thừa, khơng sót từng âm, vần, tiếng. Đọc 
đúng khơng phải thể hiện đúng ngữ âm chuẩn, tức là đọc chính âm. Nói cách 
khác là  khơng đọc theo cách phát âm địa phương lệch chuẩn. Đọc đúng bao 
gồm việc đọc đúng các âm thanh (đúng các âm vị) ngắt nghỉ  hơi đúng chỗ 
(đọc đúng ngữ  điệu). Luyện đọc đúng phải rèn cho học sinh thể  hiện chính 
xác các âm vị Tiếng Việt cụ thể như sau: 
a/ Đọc đúng phụ âm đầu: 
* Học sinh đọc sai “s” với “x”. 
     “X” đọc là “xờ” khơng đọc là “sờ”
     “Xe ơ tơ” khơng đọc là “se ơ tơ”
     “S” đọc là “sờ” khơng đọc là “xờ”
     “Su su”  khơng đọc là “xu xu”
­ Giáo viên phải đọc mẫu, phát âm thật chuẩn

       X phát âm nhẹ
       S phát âm nặng, đọc cong lưỡi( phụ âm đầu lưỡi – răng) 
     Ví dụ: Trong bài tập đọc “Lũy tre” Giáo viên cần luyện cho học sinh luyện 
phát âm “s” và “x”. 
* Học sinh đọc sai “tr” thành “ch”
11/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

     Giáo viên hướng dẫn học sinh phát âm tiếng có âm “ch” thật rõ ràng. Sau 
đó luyện cho các em phát âm một số tiếng như: cha, cho, chúng, chanh, chân ,  
chưa, chắc...
         Tiếp đó cho học sinh phát âm “t”( âm “t” làm âm trung gian, có cùng  
phương thức phát âm và tiêu điểm cấu âm đầu lưỡi – lợi gần với vị  trí của  
“ch” và “tr”. Giáo viên hướng dẫn học sinh đặt vị  trí đầu lưỡi và lưỡi quặt. 
Cho học sinh bật hơi mạnh để  phát âm “tr” sau đó đưa âm về  âm tiết như:  
“tra”, “trúng”, “tranh”,
“trâm”, “trưa”. Tiếp đó giáo viên giúp học sinh đặt từ vào ngữ cảnh, vào hình 
ảnh cụ thể :  
                  Cha (mẹ)    ­ Tra (hạt) 
                  Chanh (quả) ­ Tranh (vẽ )    
                  Chân (tay)    ­ Trân (trọng)    
                  Chưa (\xong) ­ Trưa (buổi trưa)                                
        Từ  đó giúp học sinh cần phát âm đúng để  người nghe hiểu rõ mục đích 
nói đúng và khi cần đọc cần phát âm đúng để  người nghe hiểu rõ nội dung  
văn bản. 
* Học sinh đọc “r” thành “d”
Cho học sinh phát âm d. Sau đó cho học sinh phát âm tiếng: da, do, danh, dung,  
dâu, dinh, dưỡng…Hướng dẫn học sinh giữ ngun vị trí của lưỡi khi phát âm 

“d” sau đó giữ ngun mặt lưỡi. Sau đó phát âm “r”( lưỡi rung) tiếp đó đưa về 
âm tiết như : ra, rung, rinh. Tiếp đến giúp học sinh đưa từ vào văn cảnh : 
         Ví dụ: Da (thịt)   ­ Ra (vào)
                    Danh(dự)  ­ Ranh (ma) 
                    Dâu (quả)  ­ Râu (chịm) 
* Học sinh đọc “l” thành “n” và “n” thành “l”
      Với học sinh việc phát âm sai l và n là phổ  biến nên việc sửa l/n là việc  
làm cần thiết song khơng thể một sớm một chiều mà có kết quả  ngay được.  
Bởi vì trẻ  tiếp cận với q nhiều người nói ngọng. Muốn sửa cho học sinh  
phát âm chuẩn hai âm này địi hỏi giáo viên phải kiên trì và sửa cho các em  
mọi lúc mọi nơi, phải có sự  giúp đỡ  lẫn nhau để  cùng khắc phục, phải có 
phương pháp, cách thức luyện tập tốt nhất. Trong thực tế, học sinh hay đọc 
(nói) ngọng âm l thành n và ngược lại. 
      Trước tiên, phải cho học sinh biết bộ phận phát âm chủ yếu của người là 
khoang miệng, lưỡi, lợi, mơi, răng…Muốn phát âm đúng, trước hết cần thấy 
sự giống nhau của hai âm này. 
12/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

Điểm giống nhau: cả l và n đều là âm đầu lưỡi ­ lợi (hàm trên)
­ Điểm khác nhau: l là âm khe bên (âm xát), n là âm tắc. 
      Muốn phát âm đúng thì âm l thì phải nâng mặt lưỡi cong lên, chặn luồng 
khí đi lên mũi, đồng thời hai bên lưỡi hạ  xuống để  luồng khơng khí từ  phổi 
lên bên phải lách qua hai bên, cọ  xát vào thành má, qua miệng mà thốt ra 
ngồi. 
     Khi phát âm n, hai bên lưỡi phải áp sát vào hai bên miệng, đồng thời lưỡi  
con hạ  xuống làm cho khơng khí từ  phổi lên khơng hồn tồn qua đường 
miệng mà phải có một phần qua mũi để thốt ra ngồi. Có cảm giác lưỡi hơi  

thụt về sau, đè xuống. 
     Giáo viên phát âm l ­ n để học sinh phân biệt qua thính giác. Sau đó u cầu 
học sinh phát âm đúng l  ­  n, phải tiến hành từng bước: từ  luyện âm, luyện 
tiếng đến luyện câu, luyện đoạn, luyện bài. 
­ Luyện phát âm từng âm l và n nhiều lần. 
­ Luyện phát âm theo thứ tự: âm l trước, âm n sau, rồi đảo lại nhiều lần.
­ Tốc độ  ban đầu phát âm chậm sau nhanh dần: n­ơ­nờ  (nờ) na, no,nơ, nơ …
Tiếp đó cho học sinh phát âm lo, la, lơ, lơ…
­ Giáo viên ghép từ vào văn cảnh để học sinh có ý thức đọc đúng, đọc hiểu. 
Ví dụ : Quả na ­ bao la 
             Ăn no ­ lo lắng 
             Nơ nức ­ sơng lơ 
­ Sau đó, tìm tư liệu là những câu thơ có l ­ n để luyện cho học sinh. 
+ Lúa nếp là lúa nếp làng
Lúa lên lớp lớp lịng nàng lâng lâng.
+ Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lịng nhau.
+ Lên non mới biết non cao
Ni con mới biết cơng lao mẹ hiền. 
+ Một cây làm chẳng lên non
Ba cây chụm lại lên hịn núi cao. 
+ Con cị, con vạc, con nơng
Ba con cùng béo vặt lơng con nào.
Vặt lơng con cốc cho tao
Tao nấu, tao nướng, tao xào, tao ăn. 
b/ Đọc đúng phần vần.
­

13/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

­ Học sinh  ở  lớp tơi chủ nhiệm nói riêng và học sinh khối Một nói chung 
hay phát âm sai các vần sau: 
+ Anh đọc sai thành an
+ Ach đọc sai thành ăt
+ Ươu đọc sai thành  ưu hoặc iêu 
+ Ưu đọc sai thành iu
+ Ay đọc sai thành ây  nhảy dây đọc sai thành nhẩy dây
+ Áo bẩn đọc sai thành áo bửn
     ­ Thực tế khi học sinh đọc vần sai thì khi ghép vào tiếng cũng sai, vậy thì  
muốn học sinh đọc đúng tiếng có vần hay sai thì địi hỏi giáo viên phải hướng  
dẫn học sinh đọc vần đúng. Việc làm đầu tiên giáo viên cần sử dụng phương  
pháp luyện theo mẫu để  rèn cho học sinh theo đúng chuẩn chữ  viết. Sau đó 
dùng kiến thức ngữ âm học để  phân tích sự khác nhau cơ  bản lỗi phát âm và 
chuẩn âm. Có thể sửa lỗi này bằng cách khi phát âm phải kết thúc bằng yếu  
tố  ngậm miệng  ở  phụ  âm cuối kèm theo tốc độ  phát âm nhanh. Trong các 
ngun âm đơi, yếu tố đầu bao giờ  cũng rõ hơn. Ta có thể  sử  dụng điều này 
để sửa lỗi: đọc lướt, chuyển từ ngun âm đơi thành ngun âm đơn. 
      Ví dụ: “ Rượu” là phát âm đúng đối lập với “rựu” giáo viên cho học sinh 
phát âm “ư” trước sau đó tạo nên sự  đối lập giữa các âm trịn mơi và khơng  
trịn   mơi   bằng   cách   cho   một   loạt   từ   như   mười­   rươi­dưới­rựu­rượu.   Sự 
tương đối này giúp học sinh nhanh nhận biết và dễ phát âm. 
c/ Đọc đúng thanh điệu.
­ Đối với học sinh lớp 1 các em hay ngọng thanh ngã nên khi đọc tiếng sai  
hẳn chữ ghi âm.
   Ví dụ: Bài Lũy tre­ Sách Tiếng Việt 1­Tập 2­ trang 121: từ  “ngã” trong 
câu:
              “Những trưa đồng đầy nắng

              Trâu nằm nhai bóng râm”
     Giáo viên giúp học sinh từ  đúng từ  “những”. Như  chúng ta biết thanh 
ngã có âm vực cao, độ cao bắt đầu gần ngang thanh huyền. Đường nét vận  
động bị  gãy giữa do q trình phát âm có hiện tượng tắc thanh hầu. Nên 
người ta có thể dùng thanh huyền để tạo mức độ cao tương tắc thanh hầu. 
Nên người ta có thể dùng thanh huyền để tạo mức độ cao lúc bắt đầu. Kết 
hợp với thanh nặng có yếu tố  tắc ngậm giống hiện tượng tắc tương hầu  
của thanh ngã . Cuối cùng dùng thanh sắc để tạo đường nét vút cao. 
14/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

       Cụ  thể  giáo viên hướng dẫn học sinh nối các thanh trong một phát âm: 
Má. Cho học sinh luyện tập và làm thao tác này nhanh hơn nhưng phải giữ 
đúng quy tắc: độ dài từ huyền đến nặng ln dài hơn từ nặng đến sắc. Thanh 
ngã (~) sẽ  được tạo thành. Sau đó cho học sinh phát âm chắc các tiếng có 
cùng thanh ngã cùng vần với tên gọi thanh. Bã, đã, giã, xã, hã...
         Rồi đến chắp tiếng cùng thanh, cùng loại âm tiết với tên gọi thanh. 
   Ví dụ: Ngỡ, khẽ, cũ, cỗ, giỗ...
Ở  khâu luyện phát âm đúng này chúng ta nên dùng biện pháp làm mẫu thật 
nhiều lần với đủ loại âm tiết để học sinh có sự tự điều chỉnh trong q trình  
phát âm theo. 
d/ Đọc đúng ngữ điệu.
         Giáo viên giúp học sinh đọc đúng bao gồm cả  đúng tiết tấu, ngắt hơi,  
nghỉ hơi, ngữ điệu câu. Ngữ điệu là hiện tượng phức tạp, có thể tách ra thành 
những yếu tố cơ bản có quan hệ với nhau: chỗ nghỉ, trọng tâm, âm điệu, âm 
nhịp và âm sắc. Dạy đọc đúng ngữ  điệu là dạy cho học sinh làm chủ  những  
yếu tố   ấy. Đọc đúng ngữ  điệu nói chung, ngắt giọng đúng nói riêng vừa là 
mục đích của dạy đọc thành tiếng vừa là phương tiện giúp học sinh chiếm 

lĩnh nội dung dạy học. Ở khâu này, giáo viên dựa vào nghĩa, vào quan hệ ngữ 
pháp giữa các tiếng để hướng dẫn học sinh ngắt hơi cho đúng. Lưu ý khi đọc 
khơng được hướng dẫn tách từ ra làm hai. 
       Ví dụ: Bài Ngưỡng cửa­ Sách Tiếng Việt 1­ Tập 2­ trang 109
                        Khơng được đọc như sau:
 “ Nơi/ này/ ai cũng/ quen
    Ngay từ/ thời /tấm bé”   
­ Khơng tiếng “là” như câu thơ:
Ví dụ: Bài : Q của bố­ Tiếng Việt 1­ Tập 2­ trang 121
            Khơng đọc: Bố em là/ bộ đội
       Như  vậy, các ví dụ  về  lỗi đã nêu ra  ở  trên đều là những ch ỗ cần ngắt 
giọng. Nên trước khi dạy một bài tập đọc cụ thể giáo viên cần dự tính những  
chỗ học sinh ngắt giọng sai để xác định được điểm cần luyện ngắt giọng. 
Ví dụ : Bài “Cái Bống”
             Cái Bống là cái bống bang
Khéo sảy, khéo sàng cho mẹ nấu cơm.
­ Theo dự tính học sinh sẽ ngắt nhịp 
            Cái Bống/ là/ cái bống bang
Khéo sảy,/ khéo sàng cho mẹ /nấu cơm.
15/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

­ Trong khi đó xét về  mặt ngữ  nghĩa và lý thuyết trọng âm hai dịng thơ  này 
phải ngắt nhịp như sau: 
                    Cái  Bống/ là cái/ bống bang //
              Khéo sảy,/ khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm//
      Bên cạnh hướng dẫn học sinh cách ngắt giọng thể hiện đúng ngữ  pháp. 
Giáo viên cịn cần phải dạy cách ngắt giọng biểu cảm, là chỗ ngừng lâu hơn  

bình thường hoặc chỗ ngừng khơng do loogic ngữ nghĩa mà do dụng ý người 
đọc nhằm gây  ấn tượng về  cảm xúc nhằm tạo những chỗ  ngừng gây  ấn 
tượng, tập trung sự  chú ý của người nghe vào những từ  ngữ  sau chỗ  ngừng. 
Những từ  ngữ  mang trọng âm ngữ  nghĩa dạy ngắt nghỉ  đúng giáo viên cịn 
cần phải hướng dẫn học sinh ngắt hơi phù hợp với dấu câu: nghỉ hơi ít ở dấu  
phẩy, nghỉ  hơi nhiều  ở  dấu chấm. Đọc đúng các ngữ  điệu câu, lên giọng  ở 
cuối câu có dấu hỏi, hạ giọng ở cuối câu kể, thay đổi giọng cho phù hợp với  
tình cảm diễn đạt trong câu cảm, với câu cầu khiến khi cần nhấn giọng cho  
phù hợp để  thấy rõ các nội dung cầu khiến khác. Ngồi ra giáo viên cịn  
hướng dẫn đọc đúng tốc độ  bằng cách khi các em đã đọc đúng rồi u cầu  
các em đọc nhanh theo tốc độ, lớp 1 cần phải đọc to được một bài ngắn  
khoảng 30 chữ trong thời gian 1­2 phút. 
       Khi hướng dẫn học sinh đọc đúng tơi đưa các từ khó, tơi đọc mẫu cho các 
em đọc kém, đọc ngọng đọc theo ví dụ  : nơ, cá, lá, ca nơ...Hướng dẫn học  
sinh phân biệt cách đọc từ: “ lá mạ”, “ca nơ” khác với đọc tiếng: “nơ, lá”... là  
các em phải đọc liền hai tiếng để tạo thành từ. Hoặc khi hướng dẫn học sinh  
luyện đọc  tơi thường chú ý hướng dẫn các em cách đọc ở những câu thơ sau:
   Ví dụ: Bài Đi học­ Sách Tiếng Việt 1­ Tập 2­ trang 130
             Hơm qua/ em tới trường//
             Mẹ dắt tay/ từng bước//
             Hơm nay/ mẹ lên nương//
             Một mình em/ tới lớp./
             
             Trường của em/ be bé
             Nằm lặng/ giữa rừng cây
             Cơ giáo em/ tre trẻ
             Dạy em/ hát rất hay.//
        Để  học sinh đọc đúng tơi hướng dẫn các em ngắt nhịp theo đúng dịng 
thơ, cách ngắt nhịp theo đúng dịng thơ, cách nhấn giọng ở những từ đã gạch 
chân, nhờ hướng dẫn tỉ mỉ, chu đáo các em đã đọc lưu lốt, rõ ràng, mạch lạc.

16/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

          Học sinh lớp 1 chủ yếu mắc lỗi phát âm sai l­ n, gi­ r, s­ x, ch­ tr ... và 

ngọng dấu thanh (thanh ngã, thanh sắc); vần (anh/ăn, ach/ăt). Đối với mỗi bài 
giáo viên cần hướng dẫn học sinh quan sát tranh để  học sinh tìm được từ 
đúng phù hợp với nội dung tranh. Sau đó học sinh phát âm tiếng, đánh vần, 
phân tích tiếng, từ  mà học sinh hay mắc lỗi. Giáo viên nên cho học sinh tìm 
các cặp tiếng, từ như : lịng tốt­ nịng súng; nước non­ lon giã cua...hoặc nói 
câu có cả tiếng có âm l và n như: Bác thợ nề đang ăn một quả lê/ Bé nói năng  
thật là lễ phép. 
         Ngồi ra, giáo viên cịn sưu tầm thêm một số hình ảnh để học sinh tìm 
từ và luyện đọc. 

      
          
                         núi non                                            lon ton

     

           

         
                        quạt nan                                         lan can 

    
             

                     cây chanh                                           bức tranh 

17/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

     
           
                      cặp sách                                            xách túi

       

     

               Thầy giáo dạy học                             bé nhảy dây
Để phát âm các tiếng có thanh ngã giáo viên hướng dẫn các em lấy hơi 
ra nhẹ  hơn những tiếng có thanh ngã, lưỡi hơi cong, ban đầu để  lưỡi gần 
ngạc cứng, mơi hơi trịn đọc hơi kéo dài giọng để phát ra tiếng đó. Ngồi việc 
hướng dẫn cho các em biết cách phát âm giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự 
tin, thường xun động viên khuyến khích học sinh, u cầu những học sinh  
khác khơng được trêu đùa khi các bạn này đọc bài.

         bà đưa võng ru bé ngủ ngon              cơ bé trùm khăn  đỏ đã nhớ lời mẹ 
dặn
         Ngồi việc đọc sai lỗi ở âm đầu, một số học sinh cịn đọc sai vần, giáo  
viên giúp học sinh phân biệt sự khác nhau đó thơng qua những ví dụ cụ thể.

18/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

           
                   cái bát                                                      vịng bạc

        
               quyển sách                                          viên gạch  

      
               chong chóng                                        cải xoong 
Để sửa cách phát âm sai cho học sinh phải mất nhiều thời gian địi hỏi 
cả  giáo viên và học sinh đều phải kiên trì và cố  gắng. Khơng chỉ  luyện đọc  
cho học sinh trong các giờ  tập đọc mà phải kết hợp luyện trong tất cả  các 
mơn khác.Ví dụ  tích hợp với các mơn học khác:  Khi học mơn Đạo đức, Tự 
nhiên và Xã hội, Tốn giáo viên thường gọi những học sinh đọc chậm đứng 
lên đọc u cầu của đầu bài nhằm giúp các em mạnh dạn, ghi nhớ  mặt chữ 
19/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

qua đó sẽ giúp các em đọc đúng, đọc nhanh trong mơn Tập đọc. Ngồi ra ngay 
cả trong lúc giao tiếp, ngồi ra giáo viên cần tạo cho học sinh sự tự tin vì thực  
tế  những em này rất ngại đọc bài trước lớp. Giáo viên phân cơng những em  
học sinh đọc tốt kèm học sinh này giúp các em tập phát âm trong những lúc ra  
chơi. Giáo viên cần kết hợp với phụ huynh, hướng dẫn phụ huynh giúp con 
sửa những lỗi phát âm sai.
4. Biện pháp thứ tư: Rèn kĩ năng đọc ngắt, nghỉ giọng đúng cho học sinh.
     Thơ là tiếng nói của tình cảm, là sự  phản ánh con người và thời đại một 

cách cao đẹp, thơ  rất giàu chất trữ  tình. Vì vậy khi đọc thơ  cần thể  hiện 
được tình cảm của tác giả  gửi gắm trong từ, từng dịng thơ, nhịp thơ  để 
truyền cảm xúc đến người nghe. Vì vậy đọc thơ phải đọc đúng dịng thơ, vần 
thơ, thể thơ để thể hiện sắc thái, tình cảm. Khi dạy bài tập đọc là thơ thì một  
cơng việc khơng thể thiếu được đối với giáo viên và học sinh đó là ngắt nhịp 
câu thơ. Thực tế  cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt nh ịp. H ọc sinh tìm được 
trong bài có những dấu câu thì ngắt nhịp ra sao. Do vậy khi dạy những bài đọc 
thơ ở giai đoạn đầu tơi thường xun sử dụng bài giảng điện tử để giúp học  
sinh đọc đúng các câu thơ cần chú ý ngắt giọng.
Học sinh sẽ  được luyện đọc từng câu rồi đọc nối tiếp nhau cho đến  
hết bài. Giáo viên có thể  cho các em dùng ký hiệu đánh dấu vào sách để  khi 
đọc khơng bị qn. Đến giai đoạn sau (khoảng từ giữa học kỳ II trở đi) tơi đã  
để học sinh nhìn vào sách và nêu cách ngắt giọng của mình ở từng câu thơ (vì 
những bài thơ của lớp 1 thường là ngắn nên cơng việc này cũng khơng chiếm 
q nhiều thời gian trong tiết dạy). Nếu học sinh nói đúng giáo viên cơng  
nhận ngay và cho các em đánh dấu  ln vào sách. Nếu học sinh nói sai giáo 
viên sửa lại cho học sinh. 
           Đối với các bài thơ  giáo viên cũng phải hướng dẫn cho học sinh bắt  
nhịp đúng thì mới thể  hiện được tình cảm của tác giả. Như  chúng ta biết 
những bài thơ trong chương trình lớp Một đa số là các bài thơ có ý nghĩa giáo 
dục tình cảm đạo đức, u q hương đất nước, u gia đình, bè bạn. Nếu  
các em đọc đúng các em sẽ cảm nhận được cái hay, cái đẹp của bài thơ. Khi 
ngắt nhịp thơ ta dựa vào cấu trúc ngữ pháp cấu tạo câu, cấu tạo cụm từ. Thơ 
lục bát thường ngắt nhịp 2/4 ; 2/6 ; 4/4...
        Ví dụ: Bài :             Cái Bống 
                      Cái  Bống/ là cái/ bống bang //
              Khéo sảy,/ khéo sàng/ cho mẹ nấu cơm//
                      Mẹ Bống/ đi chợ/ đường trơn //
20/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

              Bống ra gánh đỡ/ chạy cơn mưa rịng //
          Khi đọc học sinh thường ngắt mỗi dịng thơ  một lần là do thói quen  
nhưng tơi đã sửa lại và hướng dẫn cho các em cách đọc vắt dịng: cuối dịng 1  
đọc vắt ln sang dịng 2, cuối dùng 3 đọc vắt ln sang dịng 4. Cứ như thế 
cho đến hết bài.
            Ví dụ: Bài “Kể cho bé nghe”
            Hay nói ầm ĩ / 
            Là con vịt bầu//
            Hay hỏi đâu đâu/ 
            Là con chó vện //....
Bên cạnh việc rèn đọc đúng trong các giờ  tập đọc  ở  trên lớp thì trong 
các tiết tăng cường Tiếng Việt tơi cũng thường đưa ra những câu thơ  hoặc 
bài thơ ngắn để giúp học sinh luyện đọc và ngắt giọng đúng. Đó là những bài  
thơ, bài ca dao trong chương trình sách giáo khoa hoặc một số  bài thơ  ngắn  
gọn dễ hiểu, phù hợp với lứa tuổi các em.
 
Ví dụ :                                                    Hoa sen
Trong đầm/ gì đẹp/ bằng sen
Lá xanh, bơng trắng/ lại chen nhị vàng.
Nhị vàng/ bơng trắng /lá xanh
Gần bùn mà chẳng/ hơi tanh mùi bùn.

  
      
         Qua bài thơ giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp của hoa sen. Hương sen  
thơm ngan ngát, thanh khiết. Một lồi hoa gần bùn mà khơng lẫn mùi bùn. 
         Nói tom lai, đoc đúng ti

́ ̣
̣
ếng, từ, câu; ngăt giong đúng la u câu, muc đich
́ ̣
̀
̀
̣ ́  
cua viêc day Tâp đoc la ph
̉
̣
̣
̣
̣ ̀ ương tiên đê phat triên ngơn ng
̣
̉
́
̉
ữ cho hoc sinh.
̣
5. Biện pháp thứ năm: Tổ chức linh hoạt tro ch
̀ ơi hoc tâp.
̣
̣
        Điều đặc biệt đôi v
́ ơi tre em tro ch
́ ̉
̀ ơi đong vai tro quan trong trong sinh
́
̀
̣

 
hoat, b
̣ ươc vao nha tr
́ ̀
̀ ương, tre em lam quen v
̀
̉
̀
ơi hoat đông hoc tâp v
́
̣
̣
̣ ̣ ới những 
21/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trò chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

yêu câu cao h
̀
ơn. Trong tiết học mà giáo viên biêt s
́ ử  dung kêt h
̣
́ ợp hinh th
̀
ưć  
tro ch
̀ ơi trong hoc tâp se đat hiêu qua cao. Chinh vi vây tro ch
̣ ̣
̃ ̣

̣
̉
́
̀ ̣
̀ ơi được sử  dung
̣  
trong cac tiêt day hoc co tac dung tich c
́ ́ ̣
̣
́ ́ ̣
́ ực nhăm lam thay đôi hinh th
̀ ̀
̉ ̀
ức hoc tâp.
̣ ̣  
Thông qua tro ch
̀ ơi không khi l
́ ơp hoc tr
́ ̣ ở nên thoai mai, dê chiu. Viêc tiêp thu
̉
́ ̃ ̣
̣
́
 
kiên th
́ ức cua hoc sinh tr
̉
̣
ở nên tự nhiên, nhe nhang va hiêu qua h
̣

̀
̀ ̣
̉ ơn.
           Tro ch
̀ ơi hoc tâp cân co yêu câu:
̣ ̣
̀ ́
̀
+ Chơi đê đat muc đich hoc tâp nao? Ngoai giai tri con co muc đich cung
̉ ̣
̣
́
̣ ̣
̀
̀ ̉ ́ ̀ ́ ̣ ́
̃  
cô tri th
́
ưc, kĩ năng hoc tâp.
́
̣ ̣
+ Nôi dung hoc tâp phai găn v
̣
̣
̣
̉
́ ơi cac tri th
́ ́
ưc va kĩ năng cua môt nhom
́ ̀

̉
̣
́  
hoc hoăc môt linh v
̣
̣
̣ ̃ ực tri thưc, ky năng nao đo. Noi cach khac khi sang tao ra
́
̃
̀ ́ ́ ́
́
́
̣
 
tro ch
̀ ơi thi ng
̀ ươi giao viên cân d
̀ ́
̀ ựa vao cac kiên th
̀ ́
́ ức va kĩ năng cua môn hoc. 
̀
̉
̣
+ Tro ch
̀ ơi hoc tâp cân co luât ch
̣
̣
̀ ́ ̣
ơi ro rang đ

̃ ̀
ơn gian, dê nh
̉
̃ ớ, dê th
̃ ực 
hiên khơng đoi hoi th
̣
̀ ̉ ơi gian dai. Tro ch
̀
̀
̀ ơi hoc tâp th
̣
̣
ương diên ra th
̀
̃
ơi gian
̀
 
ngăn, phu h
́
̀ ợp vơi trinh đơ hoc sinh. Mu
́ ̀
̣ ̣
ốn đạt được điều đó, giáo viên cần  
biết khơi ngợi sự hứng thú, hào hứng cho các em trong mỗi tiết học. Trị chơi  
học tập là hình thức hầu hết học sinh nào cũng thích, cũng muốn được tham  
gia. Đây là hình thức học tập gây hứng thú cho học sinh nhất mà  đạt hiệu 
quả  cao vì nó phù hợp với tâm lí lứa tuổi Tiểu học “Học mà chơi­ Chơi mà 
học”. Vì vậy, khi dạy các bài tập đọc học thuộc lịng, tơi thường tổ chức cho  

học sinh lớp mình thi đọc thuộc bài dưới hình thức các trị chơi như sau: 
5.1.Trị chơi:Thi đọc bài hay
a/ Mục tiêu:
­ Rèn kĩ năng nhớ  và đọc đúng các câu thơ, khổ  thơ  trong bài thơ  học  
thuộc lịng trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1.
­ Luyện trí nhớ  tốt, tác phong ứng xử nhanh nhẹn, chính xác và ý thức  
nỗ lực của từng người trong nhóm (tổ) khi đọc thành tiếng từng câu thơ (khổ 
thơ) theo u cầu nêu ra.
            b/ Cách chơi như sau:
­ Giáo viên thiết kế  trên bài giảng điện tử  các bơng hoa hoặc các con  
vật. Dưới mỗi bơng hoa hoặc con vật là các u cầu (Có thể ghi từ đầu tiên, 
dịng thơ  đầu tiên của khổ  thơ  hoặc ghi u cầu đọc thuộc khổ  thơ  nào hay 
đọc thuộc cả bài thơ), số lượng bơng hoa hoặc con vật tương ứng với số khổ 
thơ trong bài.
­ Mời học sinh tham gia chơi: Mỗi học sinh sẽ chọn cho mình một bơng 
hoa hoặc một con vật mà mình thích, sau đó thực hiện u cầu được ghi dưới 
bơng hoa hoặc con vật đó. Cả lớp và giáo viên theo dõi, bình chọn cá nhân đọc 
22/30


Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

tốt nhất. Hoặc nếu đọc đúng thì các em được quyền chọn một hộp q (giáo  
viên đã chuẩn bị sẵn).
          Ví dụ: Bài “Chuyện ở lớp” (Tuần 30­ Sách Tiếng Việt1­ tập 2­ trang  
100)
­ Để  kiểm tra việc học sinh học thuộc lịng bài thơ, tơi đã tiến hành  
dưới hình thức trị chơi “Thi đọc bài hay” như sau: 
          ­ Thiết kế trên bài giảng điện tử 4 bơng hoa: 
+ Bơng hoa hồng:   Mẹ có biết….. 

+ Bơng hoa cúc:      Mẹ có biết……
+ Bơng hoa hướng dương:  Vuốt tóc con……
+ Bơng hoa ly:    Đọc thuộc lịng cả bài
          ­ Đồng thời, tơi cũng thiết kế  trên bài giảng điện tử  gồm 4 hộp q, 
dưới mỗi hộp q có ghi tên một món q. Khi học sinh đọc đúng u câu nêu 
dưới bơng hoa thì được quyền chọn một món q. Khi tổ  chức trị chơi như 
vậy, tơi thấy rằng các em rất hứng thú với bài học, tiết học rất sơi nổi mà đạt 
hiệu quả.
5.2.Trị chơi:Thả thơ
Giáo viên có thể sử dụng trị chơi này trong hoạt động Luyện học thuộc 
lịng của tiết Tập đọc ­ Học thuộc lịng.
a/ Mục tiêu:
­ Rèn kĩ năng nhớ  và đọc đúng các câu thơ, khổ  thơ  trong bài thơ  học  
thuộc lịng trong sách giáo khoa Tiếng Việt 1­ Tập 2.
­ Luyện trí nhớ  tốt, tác phong ứng xử nhanh nhẹn, chính xác và ý thức  
nỗ lực của từng người trong nhóm (tổ) khi đọc thành tiếng từng câu thơ (khổ 
thơ) theo u cầu nêu ra.
b/ Chuẩn bị:
­ HS học thuộc bài thơ (hoặc khổ thơ) đã nêu u cầu học thuộc lịng ở 
lớp.
­ Lập hai nhóm (tổ) chơi có số  người bằng nhau; giáo viên (hoặc một  
học sinh) làm trọng tài; xác định bài học thuộc lịng để  chuẩn bị  phiếu “ thả 
thơ’
­ Các phiếu “thả thơ” (bằng giấy hoặc bằng bìa mỏng, hình chữ nhật): 
mỗi phiếu ghi một câu thơ  đầu của từng khổ  thơ  4, 5 chữ  (hoặc 1,2 từ đầu  
của mỗi câu thơ lục bát) trong bài đã học thuộc lịng.
Ví dụ 1: Bài Làm anh (Tiếng Việt 1, tập 2, trang 139 ) cần làm 4 phiếu 
ghi  4 dịng thơ đầu của mỗi khổ thơ như dưới đây:
23/30

Một số biện pháp giúp học sinh đọc thơ đúng và tổ chức trị chơi trong dạy học tập đọc lớp Một.

Phiếu 1: 

Làm anh khó đấy

Phiếu 2: 

Khi em bé khóc

Phiếu 3

Mẹ cho q bánh
Làm anh thật khó

Phiếu 4
c/ Cách chơi:
­ Trọng tài nêu cách chơi và quy định “luật chơi”
+ Mỗi lượt chơi gồm 2 nhóm (tổ) có số người bằng phiếu “thả thơ” đã 
chuẩn bị cho mỗi bài. Mỗi nhóm cử một nhóm trưởng để điều hành việc “thả 
thơ”  của nhóm mình. Hai nhóm trưởng bắt thăm( hoặc oẳn tù tì) để  giành 
quyền “thả thơ” trước (VD nhóm A giành được quyền này.)
+ Hai nhóm đứng đối diện và cách nhau khoảng 2m. Mỗi người trong 
nhóm A cầm một tờ  phiếu (giữ  kín); sau khi nghe trọng tài hơ “bắt đầu”, 
nhóm 
A cử  một người đưa (thả) ra một tờ  phiếu cho một bạn bất kì  ở  nhóm kia 
(nhóm B). Bạn ở nhóm B nhận phiếu phải đọc thuộc cả khổ thơ (hoặc cả câu 
thơ  lục bát gồm 2 dịng) có câu (từ) ghi trên phiếu, nêu đọc đúng sẽ  được 
thưởng một  bơng hoa . Khi nhóm A “thả” xong hết số  phiếu, trọng tài tính 

tổng số bơng hoa của cả nhóm và ghi lại.
+ Đổi lại nhóm “thả thơ” (nhóm B), chơi tương tự như trên, sau đó tính 
tổng số bơng hoa của nhóm (nhóm B).
­ Lưu ý thêm về “luật chơi”:
+ Chỉ  được “thả” từng phiếu và “thả” cho mỗi bạn đối diện một lần 
(khơng  “thả”  nhiều phiếu một lúc và khơng “ thả” nhiều lần phiếu cho một 
bạn).
+ Người nhận được phiếu phải tự nghĩ và đọc thuộc khổ thơ (câu thơ), 
khơng được hỏi bạn khác trong nhóm; các bạn trong nhóm khơng được nhắc.
+ Sau khi nhận phiếu, q 10 giây (đếm từ  1 đến 10) mà người nhận 
khơng đọc được thì sẽ khơng được tính . 
­ Kết thúc cuộc chơi, trọng tài nhận xét và cơng bố kết quả: nhóm đạt 
nhiều bơng hoa   hơn là nhóm thắng cuộc, được giáo viên thưởng hiện vật 
(nếu có) hoặc được cả lớp hoan nghênh.
5.3.Trị chơi: Ơ chữ bí mật.

24/30